________________
સંતોષ-આનંદ છે. તેનાથી ઉલટું ઉંબરને ઘણા સમયે ઘણી મહેનત પછી કન્યાની અપેક્ષા પૂર્ણ થઈ છે. તે પણ દેવકુમારી જેવી સૌંદર્યશાળી અને લાલિત્યપૂર્ણ કન્યા મળી છે. અપેક્ષા કરતાં કેટલાય ઘણો લાભ થયો છે. આ અવસરે આનંદઅતિ પ્રસન્નતા હોવી જોઈએ. છતાં ઉંબરનો ચહેરો ગમગીન છે, ઉદાસ છે, ખિન્ન છે. ઉંબરના અંતરમાં એ વળી સ્થિર છે કે પચાવવાની શક્તિ કરતાં વધારે ખવાઈ જાય તો કોણ સુખી થાય? ઉંબર વિચારે છે કે “મારી કઢંગી સ્થિતિમાં આ બધુ અયોગ્ય બની રહ્યું છે. ભલે ધારણા કરતાં દેખીતો મોટો લાભ છે, પણ ઉચિત નથી. ખુશ થવા જેવું નથી. ઉદાસ ચહેરે નગરીના રાજમાર્ગો પસાર કરી નગર બહાર પોતાના સ્થાને આવે છે. યોગ્યતા કરતાં વધુ આવી પડે તો આરાધક આત્મા ક્યારેય ખુશ ન હોય આ સંદેશ ઉંબર આપી રહ્યો છે.
બીજાના નુકશાનથી થતો ફાયદો ક્યારેય ઈચ્છનીય નથી.
ઉંબરને હજુ ધર્મ મળ્યો નથી. ધર્મ મળ્યા પહેલાંની ભૂમિકા કેવી હોય છે તે ઉંબર (શ્રીપાળ)ના જીવનમાંથી મળી શકે છે. આપણી સ્થિતિ છે લાભ થયો અને આનંદ, પોદ્ગલિક લાભોમાં જ આનંદ મનાય છે. ઉંબરની ભૂમિકા જુદી જ છે. પોદ્ગલિક લાભની અપેક્ષાએ જ પોતે ફરી રહ્યો છે. પોતાની ધારણા કરતાં વધારે મળી જાય છે, છતાં આનંદ નથી રાજમાર્ગો ઉપરથી ઉદાસ-પ્લાન મુખે નગરની બહાર પોતાના ઉતારા પર આવે છે. સાંજ પડી જાય છે. પોતાના ડેરા-તંબુમાં ઉંબર અને મયણા બે જ છે. - ઉંબરનું ચિત્ત ચક્રાવે ચડ્યું છે. મનોમંથન ચાલી રહ્યું છે. જે પણ ઘટના બની છે તે બિલકુલ અનુચિત લાગે છે. ભલે મયણા સ્વયં આવી હોય, રહેવામાં ખુશી પણ હોય, છતાં ઉચિત નથી એવું ઉંબરના અંતરમાં ડંખી રહ્યું છે. “પોતાના ચેપી રોગથી મયણાનું રૂપ-લાવણ્ય-સોંદર્ય ખતમ થઈ જશે. તેની જિંદગી બેહુદી બની જશે.” બીજાના નુકશાનથી પોતાને લાભ? આ વાત ઉંબરનું હૈયુ
સ્વીકાર નથી કરતું. ઘણા સમયનું મૌન તોડી ઉંબર મયણાને કહે છે, “દેવી! હજુ કાંઈ બગડ્યું નથી. તમો અહીંથી ચાલ્યા જાવ એ જ શ્રેયસ્કર છે. મારો રોગ
ఉండడు ముడుపులు
