________________
શ્રીપાલ સાથેના યુદ્ધમાં અજિતસેન હારે છે, સૈનિકો બાંધીને અજિતસેનને શ્રીપાલ પાસે લાવે છે, શ્રીપાલ સામે જાય છે. કાકાના બંધન છોડાવીને પગમાં પડે છે, માફી માંગે છે. “મેં તમને ઘણું કષ્ટ આપ્યું, માફ કરજો, આપનું રાજ્ય આપ સ્વીકારી લો, મને તો માત્ર મારું રાજ્ય જ જોઇએ છે.”
રાજનીતિ પ્રમાણે યુદ્ધમાં જીતે તેનું રાજ્ય. એ ન્યાયે અજિતસેનનું રાજ્ય પણ શ્રીપાલને મળી ગયું છે. બાલ્ય અવસ્થાથી જેને પરેશાન કર્યા છે, પોતાનું બધું પડાવી લીધું છે, તે દુશ્મનનું રાજ્ય સહજતામાં મળી ગયું છે. છતાં શ્રીપાલ સામેથી કહે છે “કાકા તમે મારા ઉપકારી છો, આટલાં વર્ષ તમે મારું રાજ્ય સાચવી રાખ્યું અન્યથા કોઈ યુદ્ધ કરી લઈ જાત.” આ કઈ દૃષ્ટિથી શ્રીપાલ કાકાને કહે છે? દુર્જનમાં પણ ગુણ જોવો તે આરાધક ભાવ છે. શ્રીપાલના આત્મદળને તપાસો... ઓળખો અને પછી આપણા આત્મા સાથે સરખાવો.
તમારી જમીન કે મિલકત કોઈ પાડોશીએ દબાવી દીધી હોય કે ક્યાંય કેસ ચાલતો હોય, અચાનક તમારી અને પાડોશીની બન્ને જગ્યા તમારા નામે કરવાનો કોર્ટ હુકમ આપે તો મજા.. મજાને? પરંતુ એમાં આરાધક આત્માને આનંદ ન આવે, આરાધક આત્માને બીજાનું કાંઈપણ લેવાની ઈચ્છા ન હોય. - શ્રીપાલ કાકાના પગમાં પડી માફી માંગી તેમનું રાજ્ય તેમને પાછું સોપે છે. કેવો હશે તે યુદ્ધભૂમિ ઉપર બનેલો અભૂત પ્રસંગ? જ્યાં લેવા માટેના યુદ્ધ ખેલાતા હોય તે જ ભૂમિ પર આપવા માટેનો અભૂત પ્રસંગ બન્યો છે.
શ્રીપાલ પગમાં પડી, માફી માંગી કાકાને રાજ્ય પાછું આપે છે, કાકા ઉભા છે. હારના કારણે નીચી નજરે ઉભા છે. શ્રીપાલ પગમાં પડેલો છે. કાકાની નજર નીચી હોવાના કારણે શ્રીપાલ ઉપર પડે છે, દષ્ટિ ખૂલે છે. ચિત્તના દ્વાર ખૂલી જાય છે. ચિત્ત વિચારે ચડે છે. કેવો છે આ જુવાન ભત્રીજો? હજુ રાજ્ય ભોગવવાની ઉંમર હવે થાય છે, હજુ તો જિંદગીની શરૂઆત થાય છે. દુનિયા જોઈ પણ નથી, જાણી પણ નથી છતાં આટલી ગંભીરતા? આટલી ઉદારતા? આવો વિનયી? મને ઉપકારી માની મારું રાજ્ય પાછું આપે છે!! આ સ્વપ્ન છે કે સત્ય છે? આટલા વર્ષો સુધી મેં તેને રખડતો કર્યો, ભયંકર આપત્તિમાં નાખ્યો
ఉండలు ముడుపులు.
