________________
ધવલે ત્રણ... ત્રણ વાર જાનથી મારી નાખવા યોજનાઓ બનાવી.
(૧) શ્રીપાલને સમુદ્રમાં ફેંક્યો (૨) ડુંબનું કલંક ચઢાવ્યું અને (૩) પોતાની જાતે કટારી લઇને મારી નાખવા સીડી ઉપર ચઢ્યો.
ધવલને શ્રીપાલનું બધું જ પડાવી લેવું છે. શ્રીપાલે ધવલ ઉપર ઘણા ઘણા ઉપકાર કર્યા છે. વારંવાર ઉપકાર કર્યા છે. મૃત્યુના મુખમાંથી બચાવ્યો છે. બે વાર સંપત્તિ બચાવી છે તે ઉપકારને ભૂલીને પણ ધવલ દુર્જનવૃત્તિ સેવી રહ્યો છે. ધવલ તો અપકારની પરાકાષ્ઠા છે.
અજિતસેને.... શ્રીપાલને બે બે વાર જાનથી મારી નાખવા પ્રયત્ન કર્યા. શ્રીપાલની બાલ્ય અવસ્થા (બે વર્ષના) છે પિતાનું મૃત્યુ થયું છે. દ્વિવર્ષીય શ્રીપાલને રાજ્યાભિષેક કરીને સુબુદ્ધિ મંત્રી રાજ્યનું સંચાલન કરે છે. આ સમયે
અજિતસેનકાકા સેના ભેદ કરી રાજ્ય પડાવી લે છે. શ્રીપાલને મારી નાખવાનો આદેશ કર્યો છે. સૈનિકોને મારી નાખવા માટે મોકલે છે પણ શ્રીપાલનું પુણ્ય જાગ્રત છે તેથી તે બચી જાય છે.
(૧) શ્રીપાલને બાલ્ય અવસ્થામાં જાનથી મારવા તૈયાર થયા.
(૨) શ્રીપાલે રાજ્ય પાછું માગ્યું ત્યારે પોતાના હાથે જ શ્રીપાલને મારવા અજિતસેન તૈયાર થયા. ધવલે ત્રણ-ત્રણવાર મારી નાખવા માટે વિચિત્ર કિમીયા અજમાવ્યા છે. અજિતસેને બે વાર મારી નાખવા પ્રયત્ન કર્યા છે. આ ધવલ અને અજિતસેનમાંથી વધારે દુર્જનતા કોની? શ્રીપાલ કથા વાંચનારનેસાંભળનારને સામાન્ય રીતે ધવલની દુર્જનતા પ્રત્યે ધ્યાન ખેંચાય છે. અજિતસેન તો પ્રારંભ અને અંતમાં બે વાર માત્ર આંશિક પાત્ર આવે છે. છતાંય જરા ઉંડાણથી વિચારે તો ધવલ કરતાંય અજિતસેન વધારે ખૂંખાર હતો કારણ કે ધવલને તો ઇર્ષા થાય તેવી સહજ સ્થિતિ હતી જ. પોતાની સામે ખાલી હાથે આવનાર વ્યક્તિને આશરો આપતાં તે પોતાનાથી કેઇગણો ચઢી જાય તો માનવની સહજ પ્રકૃતિ છે ઇર્ષા થાય. કોઇક પરિણત ધર્મી પુણ્યાત્મા હોય તો જ ઇર્ષા ન થાય. અન્યથા ઓછેવત્તે અંશે ઇર્ષા-મત્સર આવે જ. આપણને બીજાની ચડતી જોઇ આનંદ થાય કે ઇર્ષા/ખેદ થાય? તે સ્વયં વિચારી લેવું. ધર્મી બનવા આ
30
