________________
સાચું કોણ?
સુરસુંદરી અને મયણા બન્ને પંડીતોની પાસે અભ્યાસ પૂર્ણ કરે છે. પિતા રાજસભામાં પરીક્ષા લે છે. પોતાના સંતાનો શું ભણે છે તેની ચિંતા પિતા કરતા હતા. આજે....?
સુરસુંદરી અને મયણા બન્નેને પાદપૂર્તી સોપાય છે. પ્રશ્ન પૂછાયો છે ‘પુણ્યથી શું મળે?''
જલ્દી જલ્દી સુરસુંદરી કહે છે.‘યૌવન, સારું સુખ, બૌદ્ધિકકૌશલ્ય, ઘણું ધન, પોતાના મનોનુકૂલભર્તા આ બધું પુણ્યથી મલે છે.''
ધીરુ, શાંત મયણા કહે છે... “વિનય, વિવેક, પ્રસન્નતા, શીલ અને મોક્ષમાર્ગના સાધનો પુણ્યથી મળે છે.''
બન્નેના જવાબ જુદા જુદા છે. તો બેમાંથી સાચું કોણ? સુરસુંદરી – મયણા બન્નેના જવાબો સાચા છે. એકના જવાબમાં માત્ર ઈહલોકિક અને ભૌતિક લાભની વાત છે. તો બીજાના (મયણાના) જવાબમાં આત્મલક્ષી લાભની વાત છે. ઈહલોકિક કે પારલૌકિક, ભૌતિકલક્ષી કે આત્મલક્ષી જે કોઈ લાભ હોય તો પૂણ્યથી જ છે મળે છે. જેની દ્રષ્ટી જેવી ખીલી હોય તેમાં તેને આનંદ આવે.
વાચાના આધારે કે સાંભળવામાં આવતી મજાના આધારે પરિણતિનો અંદાજ આવતો હોય છે. આપણી પરિણીતિ કઈ? ભૌતિકલક્ષી કે આધ્યાત્મિકલક્ષી? તે આપણે જાતે વિચારવાનું છે.
તપ પૂરો થાય ક્યારે ?
નવપદની નવ ઓળી અર્થાત્ સાડાચાર વર્ષ તપ કરે એટલે તપ પૂરો થયો એમ વ્યવહારમાં કહેવાય છે. પરંતુ ‘સાડા ચાર વર્ષે તપ પૂરો એ કર્મ વિદારણ તપ શૂરો’ એ જ્ઞાની ભગવંતોના વચન પ્રમાણે તપ પૂરો થાય ક્યારે...? પ્રથમ ચરણ (પંક્તિ)ને સ્વીકારી આપણે પૂર્ણવિરામ મૂકી દીધું... મહત્ત્વનું બીજું ચરણ છોડી દીધું... અનાદિકાળની પરંપરાના કર્મો તોડવાનું સામર્થ્ય આત્મામાં પ્રગટે તેવા સામર્થ્ય યોગને પ્રગટાવનાર આ તપ છે. જે કર્મસત્તાને પરાસ્ત કરી આત્મસત્તાનો
55
