________________
અધમ...નીચ... માને છે. આખું જીવન રાજ્યની લોલુપતામાં નીચોવી નાખ્યું? આત્મકલ્યાણનો ક્યારેય વિચાર ન આવ્યો? પોતાની જાતને પ્રશ્ન પૂછે છે, તે આત્મન ! મારામાં મોટાઈ કે આ ભત્રીજામાં? જીવન વેડફી દીધું. આ ભયંકર પાપોથી મારી કેવી દુર્ગતિ થશે, કોણ બચાવશે? દુર્ગતિમાં લઈ જાય તેવા રાજ્યથી શું કરવાનું? આ ભાવનાઓમાં ચડ્યા છે... અને તે જ યુદ્ધભૂમિ પર વૈરાગ્યભાવ પ્રગટ થાય છે. પોતાની જાતે જ શ્રમણવેશ સ્વીકારી, કરેમિ ભંતે જાવજીવ ઉચ્ચરી લે છે. વિશુદ્ધ સંયમજીવન પાળે છે. જ્ઞાન-ધ્યાનમાં આગળ વધી રહ્યા છે. કાળાંતરે અવધિજ્ઞાન પ્રાપ્ત થાય છે. આત્મ કલ્યાણનો માર્ગ ખૂલી જાય છે.
અજિતસેન કહે છે, ભલે. ભૂતકાળ ભયંકર હોય, જાગી ગયા તો બચી ગયા. આત્મજાગૃતિ તમામ દોષોને દૂર કરી આત્મકલ્યાણ અવશ્ય કરશે. આ સંદેશ અજિતસેન આપી રહ્યા છે.
ભૂતકાળ ભલે ભંડો હતો, ખૂંખાર હતો, પરંતુ જાગૃતિભાવ શું કામ કરી શકે છે, તેનું દર્શન, આ અજિતસેનનું પાત્ર કરાવી રહ્યું છે.
આપણે જન્મજાત ગુણીયલ નથી તેથી શ્રીપાલની કક્ષામાં આવી શકતા નથી. હવે, આપણે શું બનવું છે? અજિતસેનની જેમ જાગૃતિભાવ આવી ગયો તો, કલ્યાણ અન્યથા-ધવલ આપણને સંદેશ આપે છે. છેલ્લે સુધી ન જાગ્યા... તો મર્યા સમજો, દુર્ગતિ તમારા માટે તૈયાર છે. - ધવલ ઉપકારીના ઉપકારને વિસરી ગયો છે. શ્રીપાલે પોતાના મહેલમાં ધવલને રાખ્યો છે. શ્રીપાલ સાત માળની હવેલીની ચાંદની (ટરેસ) પર સૂતો છે. અને ધવલ ભયંકર રૌદ્રધ્યાને ચડ્યો છે. હવે તો શ્રીપાલને મારા હાથે જ મારું તો મને શાંતિ થશે. દરેક પ્લાન ફેઇલ જાય છે. શ્રીપાલ બચી જાય છે. હવે... હું મારા જ હાથે તેને ઉંઘમાં ને ઉંઘમાં ખતમ કરું” – ખુલ્લી કટારી લઈ તે ઉપર ચડે છે... શરીર ઉપર તરફ જાય છે.... અધ્યવસાયો નીચે નીચે જઈ રહ્યા છે. મારું... કાપું...ના ભાવો છે... પરંતુ લોભાવ ધવલને ક્યાં ખબર છે કે... ગમે તેટલા પ્લાન કરું પણ પુણ્ય તો શ્રીપાલના પક્ષમાં છે. પુણ્ય બળવાન છે ત્યાં સુધી મારી બધી યોજના ફેલ... મને જ નુકશાન થાય છે... આ વાત હજુ
ఉండడు ముడుపులు