________________
૬) મયણા (મદના) અને સુરસુંદરી
શ્રીપાલ કથાના પ્રારંભિક વિભાગમાં બે ભગીની પાત્રો છે. મયણા અને સુરસુંદરી. મયણાને સંસ્કૃતમાં “મદના' કહેવાય છે. બન્નેના નામમાં રહેલ ગુપ્ત સંદેશ સમજવા જેવો છે.
મદના કહે છે મદ-ના, મદ=અભિમાન, ન=નહીં, અર્થાત્ “અભિમાન કરીશ નહીં, અભિમાન કરતું હોય તેની સામે ઝૂકીશ નહીં, વ્યવહાર-મર્યાદા ચૂકીશ નહીં.” મયણાને નથી પોતાના રૂપનું અભિમાન, નથી સંપત્તિનું અભિમાન, તેના જીવનમાં છે નમ્રતા, વિનય અને વિવેક. મયણા મર્યાદાશીલ છે, તે ક્યાંય મર્યાદા ચૂકતી નથી.
સુરસુંદરી એટલે...? સુર=દેવ, સુંદરી-કન્યા, અર્થાત્ દેવકન્યા જેવું પોતાનું રૂપ માની લીધું છે, જેના કારણે જાહેરમાં મર્યાદા ચૂકે છે. પોતાના રૂપ અનુસાર વરની પસંદગી પોતાની છે, તેની ઇચ્છાનુસાર પિતાએ ઠાઠમાઠથી અરિદમન રાજકુમાર સાથે પરણાવી છે. પરંતુ સુરસુંદરી પોતાના ઘર સુધી પણ પહોંચી શકતી નથી... લગ્ન બાદ પોતાના નગરમાં પ્રવેશોત્સવ કરવા નગર બહાર રાત્રી રોકાણ કર્યું છે. સવારે ઢોલ શહનાઈ વાગવાના છે. અબીલ ગુલાલ ઉડવાના છે, તૈયારીઓ પરિપૂર્ણ થઈ ગઈ છે. પરંતુ “ન જાણ્યું જાનકી નાથે...” ની જેમ પ્રથમ રાત્રીએ ધાડપાડુઓ આવતાં જ પોતાની નવોઢા પત્નીને મૂકી, ક્ષત્રિય હોવા છતાં અરિદમન, ભાગે છે. સુરસુંદરીની કલ્પેલી વિચારોની મહેલાતો ભોંયભેગી થઈ જાય છે. રાજકુમારીમાંથી રાજરાણી બનવાના કોડવાળી સુરસુંદરીને નટકન્યા બનવું પડે છે, ધાડપાડુઓ સુરસુંદરીને લઈ જઈ નટમંડળીમાં વેચે છે. છેવટે નાટક શીખવા પડે છે. કેવી કરુણ સ્થિતિ!
આપણા જીવનમાં પણ આપણે શું વિચાર્યું હોય અને શું થઈ જતું હોય
ఉండడు ముడుపులు
" બ્ધિ ..00 છબ્બી
.બ્ધ બ્દચ્છિ .
