Book Title: Sarth Gujarati Jodni Kosh
Author(s): Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
________________
વામ]
[વાયુભક્ષી
વામ પં; સ્ત્રી [પ્રા. (સં. સ્વામ); સર૦ ૫. વાંવ હિં. વામ] બે વાયદાચિઠ્ઠી, વાયદાસર જુઓ “વાયદામાં હાથ પહોળા કરતાં છાતી સાથે થતી લંબાઈનું માપ. [–ભરવી = વાયદે ! [. વહ; સર૦ હિંદવાડુંદ્રા, વાવા; મ.વાણા, વાઢિા] વામથી માપવું.] –મિયાં ન બ૦ ૧૦ (સુ.) તરવામાં વામ | મુદત; અવધે (૨) મુદત પર કરવાનું કામ. [વાયદે ચડવું =
ભરવી તે. –મિયે તારે ૫૦ વામ ભરીને તરવાની રીત મુલતવી રહ્યાં કરવું; ટલ્લે ચડવું. વાયદાને સેદો = અમુક વામ વિ૦ [ā] સુંદર (૨) ડાબું (૩) ઊલટું; પ્રતિકૂળ (૪) અધમ; મુદતે અમુક ભાવે માલ લેવાને સટ્ટાને વેપાર, વાયદામાં પડવું= નીચ. કુક્ષિ સ્ત્રી [સં.] જમ્યા બાદ ડાબે પડખે સૂવું તે વાયદાના સેદાને કર. –કર, બાંધ = ભવિષ્યમાં (કરવી). ૦તા સ્ત્રી અધમતા (૨) હઠ; આડાઈ. દેવ પુત્ર અમુક સમય ઠરાવો; મુદત ઠરાવવી. –ગાળ =મુદત વિતાવવી. (સં.) એક ઋષિ. ૦માર્ગ તંત્રમાર્ગ, શક્તિ સંપ્રદાય. ૦માગી અગમ્ય ઋષિના વાયદા = અશકય મુદત; ન પાળવા માટે વિ૦ વામમાર્ગનું કે તેને લગતું; દેવીભક્ત
બતાવેલી મુદત.] –દાચિઠ્ઠી સ્ત્રી, અમુક મુદતે પૈસા આપવાની વામણું સ્ત્રી. [વામવું પરથી] (વહાણ ડૂબે તો) ભાર એ છે કબૂલાતનું લખાણ. -દાસર અ૦ વાયદા પ્રમાણે; મુદતસર કરે તે – માલ ઈ. દરિયામાં ફેંકી દેવાં તે
વાયન ન. [ā] સુપડામાં ફળ, કંકુ અને કાંસકી મૂકી બ્રાહ્મણને વામણું વિ૦ [જુએ વામન] ઠીંગણું; નીચું
દાનમાં આપવું તે. ૦દાન ન. વાયનનું દાન. ૦દિન નવ વાયન નામતા, વામદેવ જુએ “વામ”માં
આપવાને દિવસ શ્રાવણી અમાસ વામન વિ. સિં.] ઠીંગણું (૨) પં. (સં.) બલિને છળવા થયેલો | વાયર છું. [૬.] વાળો; ધાતુને તાર(૨)તારને સંદેશો.(-આવ, વિષ્ણુને પાંચમે અવતાર (૩) ૫૦ ઠીંગણે (૪) [લા.] લુચ્ચા. કર, મૂક, લેવો) (૩) વીજળીને તાર. ૦મેન પું. વીજળીના
દ્વાદશી સ્ત્રી ભાદરવા સુદ બારશે. –નાવતાર j[+ અવતાર] તારનું કામ કરનાર. લેસ ૫૦ તાર વિના થતા તારનો સંદેશે. વામનરૂપે વિષ્ણુને પાંચમે અવતાર
-રિંગ નવ વીજળીના તાર મકાનમાં નાંખવા તે – તેનું ફિટિંગ”. વામમાર્ગ, ગ જુઓ “વામ'માં
વાયરું ન૦ [‘વાયરે” ઉપરથી 8] વરસાદ વિનાનું (૨) ન ખરડિયું; પામવું સક્રિ. [૩. વ] (ભાર ઓછો કરવા ફેંકી દેવું; કમી | કેરું ચોમાસું
કરવું (૨) ઓછું કરવું; મટાડવું (૩) મનની વાત કહી દેવી (૪) | વાયરે ડું [. વાવાર (ઉં. વાત, પ્રા. વાવ)] પવન. [વાયરા ઊલટી કરવી (૫) તજવું (૬) અ૦૦ ઓછું થવું; ઘટવું વાઈ ચૂકવા=સુખદુઃખના અનુભવ થઈ જવા. વાયરે ચઢવું= વામાં સ્ત્રી [.] નારી (૨) સુંદર સ્ત્રી (૩) (સં.) લક્ષ્મી (૪) લહેરમાં આવવું (૨) કુલાવું (૩) ઉશ્કેરાવું (૪) હવાઈ કિલ્લા સરસ્વતી
[વામમાર્ગ બાંધવા (૫) ખોરંભે પડવું. -કાઢવે, કાઢી નાખ = ખૂબ ચામાચાર છું[] વામમાર્ગ કે તેને આચારધર્મ. -રી વિ. ધમકાવવું (૨) થકવી નાખવું (૩) અધમઉં કરી નાખવું.–ખા = વા માટામાં મુંબ૦૦૦ અનિશ્ચયમાં વખત ગાળવો તે, આનાકાની; પવન વાય તેને ઉપભોગ કરવો. –નીકળ, નીકળી જ = ગલ્લાતલ્લાં. [-મારવા =ગલાંતલાં કરવાં.]
થાકીને લેથ થઈ જવું; શ નીકળી જવી (૨) મરણતોલ થઈ વામાવર્ત, -તી . [ä.] ઘંટીકેરે- જમણીથી ડાબી બાજુ ફરતું; જવું. –વા = પવન ફૂંકાવો (૨) તુક્કો ચાલો.] એન્ટિકલૅકવાઈઝ
વાયેલ ન૦ [કું. વરૂ] એક જાતનું સ્ત્રીઓનું વસ્ત્ર વામાંટામાં નબ૦૧૦ જુઓ વામાટામાં
વાયલ(લી) વિ. [પ્રા.વાહ(સં. વાતૂર)] તરંગી, દઢતા વિનાનું વામાંગન. [સં.] ડાબું અંગ-પડખું
વાયવર્કિંગ સ્ત્રી; ન [. વિહંગા, હિં. વાઘનિરંn; મ. વાવ]િ વામિયાં, વામિ તારે જુઓ “વામ પં; સ્ત્રીમાં વાવડિંગ, મરી જેવાં એક ઓષધિનાં બી [વરણે વામ(૩) સ્ત્રી [સં.] સુંદર સાથળવાળી – રૂપાળી સ્ત્રી વાયવરણે પું[સર૦ મ. વાયવરણા (ઉં. વાયુ+વહUT)] જુઓ વાય ! [ar. (. વાત)] (૫.) વાયુ
વાયવી વિ. સ્ત્રી [સં.] વાયુ સંબંધી (૨) વાયવ્ય ખૂણે) વાય (વાર) સ્ત્રી છત; ફતેહ. જેમ કે, આય એની વાય વાયવ્ય વિ૦ [ā] વાયુ સંબંધી (૨) ઉત્તર-પશ્ચિમ ખૂણાને લગતું વાયક ન૦ [જુઓ વાક્ય] (૫) વણ; વાક્ય
(૩) સ્ત્રી, ઉત્તર અને પશ્ચિમ વચ્ચેને ખૂણો કે દિશા. વ્યાસ્ત્ર વાયકા સ્ત્રી [પ્રા. વાઘા (સં. વા) ઉપરથી] વાત; ગપ; અફવા | ન૦ [+ ] પવનાસ્ત્ર; વાવસ્ત્ર વાય(કે)જ પૃ૦ (૨) કીજુઓ વાજ
વાયસ પં. [i] કાગડો વાયજ(જી) મી. [જુએ વાજ] ઉપદેશ; વ્યાખ્યાન વાયુ પું[સં.] પંચ ભૂતમાં એક પદાર્થ, ગેસ (૨) પવન (૩) વાયડાઈ સ્ત્રી, વાયડાપણું. -વેઢા મુંબ૦૧૦ વાયડા જેવું વર્તન | પૃ૦; નવ બાદી (૪)ન, વાઈમૃગી. [-આવવું =વાઈ આવવી. વાયર્ડ વિ. [પ્રા. વા૩૮ (સં. વાતૂર)] પેટમાં વાયુ ઉત્પન્ન કરે તેવું –થ = બાદી થવી (૨) [લા.] રીસ ચઢવી; કંટાળો આવવો.] (૨) ફડાકા કે કુલારા મારવાની ટેવવાળું (૩) [લા.] વિચિત્ર કાય પુંછ પ્રકારમાં (વાયુની કાયવાળો) એક જીવ-પ્રકાર. સ્વભાવનું; હઠીલું (૪) વાણિયાની એક જાતનું [–થવું =સમજાવ્યું જુઓ છકાય. કોણ ૫૦ વાયવ્ય ખૂણે. ગેળે ! વાયુને ન સમજતાં આવું જ કર્યા કરવું, જક્કી થયું. -પડવું = ભારે એક રેગ. વ્યક ન૦ પૃથ્વી આસપાસનું વાયુમંડલનું વાતાવરણ. પડવું; ધાર્યા કરતાં અવળું પરિણામ આવવું.] .
૦ચકશાસ્ત્ર ન૦ વાતાવરણમાં થનારા ફેરફાર જાણવાનું શાસ્ત્ર; વાયડેલ વિ. [જુઓ વાયડું] ગાંડા જેવું (સુ.)
મિટિૉલૅજી'. ૦ચક્રશાસ્ત્રી પુ. વાયુચક્રશાસ્ત્ર જાણનાર. વાણું ન [સં. વાન+ ન] (સીમંતિનીને અપાતું) ખુશાલીનું ૦ચર ન પક્ષી. પુત્ર ૫૦ (સં.) હનુમાન (૨) ભીમ. પુરાણ જમણ. [-જમાડવું = ઘેણ જમાડવી.]
ન૦ (સં.) અઢારમાંનું એક પુરાણ. ૭ભક્ષી વિ૦ વાયુનું ભક્ષણ
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
Page Navigation
1 ... 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950