Book Title: Sarth Gujarati Jodni Kosh
Author(s): Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad

Previous | Next

Page 869
________________ સમાવર્તન ] ૮૨૪ [ સમેટાવું સમાવર્તન ન [સં.] વિદ્યાભ્યાસ પૂરો કરી બ્રહ્મચારીનું ઘેર | સમુત્કમ [.] વિકાસ; “એલ્યુશન” પાછું આવવું તે સમુત્ક્રાંતિક વિ. [સં] સમુકાંત કરનાર સમાવવું સહ૦િ “સમાવું’નું પ્રેરક. સમાવાવું અ૦િ (કર્મણ) સમુત્ક્રાંતિ સ્ત્રી [સં.] જુઓ ઉત્ક્રાંતિ [આરેડ્યા સમાવિષ્ટ વિ૦ [૩] સમાયેલું; સમાવેશ પામેલું સમુત્થાન ન૦ [.] ઉત્થાન (૨) ઉદય (૩) ઉદ્યોગ (૪) રોગમુક્ત; સમાવું અ૦િ [8ા. સમાવ (સં. સમ+મા),સર૦. સમાવ] | સમુદય પં. [૪] ઉદય; ઊગમ માવું; અંદર આવી જવું (૨) સતાવું; ચાલતા તંત્રમાં ગોઠવાવું - સમુદાય પુત્ર [સં.] ટોળું; જો અનુકુળ થઈને સ્થાન પામવું. [સમાઈ જવું = અંદર પિસી કે સમુદાર વિ૦ [i] બરાબર – સારી રીતે ઉદાર મળી કે ભળી જવું; લેપ કે અદશ્ય થઈ જવું.] સમુદ્ધરણ ન. [સં.] ઉદ્ધાર થવો તે સમાવેશ ૫૦ [.] સમાવું તે; સમાસ સમુદ્ભવ ૫૦ [i] ઉદભવ; ઉત્પત્તિ; ઊગમ સમાસ ૫૦ [.] સમાવું તે; સમાવેશ (૨) બે કે વધારે શબ્દોના | સમુદ્યમ ૫૦ [ā] ભારે માટે ઉદ્યમ; સમારંભ સંયોગથી થયેલ શબદ (વ્યા.) (૩) સંક્ષેપ (૪) બે કે વધુ મૂળ | સમુદ્ર ૫૦ [.] દરેિ. [–ખેડ = સમુદ્ર પર મુસાફરી કરવી. પદાર્થ અમુક પ્રમાણમાં મળીને (રસાયણમાં) એક સમાસ બને -વહેળ, વિલે સમુદ્રમંથન કરવું (૨) કોઈ મુશ્કેલ બાબત તે સંજન કે પદાર્થ; “કમ્પાઉન્ડ” (૨. વિ.). [-થ = સમાઈ ને ચર્ચવી.] કાંઠે, કિનારે પુત્ર દોરેયાને કાંઠે. તલ ન૦ રહેવું; ચાલુ તંત્રમાં ગોઠવાઈ જવું (જેમ કે, વહુને સાસરામાં.) સમુદ્રનું તળિયું. ૦૫ર્યટન ન૦ દરિયાઈ મુસાફરી. પ્રબંધ ૫૦ સમાસક્ત વિ. [4] ખુબ આસક્ત (૨) અભાવિષ્ટ એક ચિત્ર કાવ્ય. ફી ન૦ એક વૃક્ષ (૨) તેનું ફળ. છીણ, સમારંગ કું. [ā] ખૂબ આસક્તિ (૨) મિલન; સંગ (૩) ફેણ(–ન) [સર૦ મ.] ૧૦ એક માછલીનું ખુબ હલકું હાડકું અભિનિવેશ (ફીણ જેમ તરે છે); દરિયાનું ફીણ; એક ઔષધિ. ૦મંથન નવ સમાસાત્મિક વિ૦ [i] સમાસરૂપ દાન અને દેવોએ અમૃત માટે કરેલું સમુદ્રનું મંથન.વ્યાત્રા સ્ત્રી, સમાપ્તિ સ્ત્રી [ā] એક અર્થાલંકાર, જેમાં સમાન કાર્ય, દરિયાઈ મુસાફરી. વ્યાન નવ વહાણ; જહાજ (૨) સમુદ્રયાત્રા. લિંગ કે વિશેષણ દ્વારા પ્રસ્તુતમાં અપ્રસ્તુતને વ્યવહાર સમ- લતા સ્ત્રી સમુદ્રમાં થતી લતા “વીડ’.૦શેષ jએક વનસ્પતિ રેપિત થાય છે (કા. શા.) સમુન્નત વિ. સં.] સારી પેઠે ઉત; ઊંચું સમાહાર ૫૦ [ā] સંગ્રહ; સમૂહ (૨) સંક્ષેપ. ઠંદ્ર પુંડ દ્રઢ | સમુન્નતિ સ્ત્રી [સં.] ઉધતિ; આબાદી સમાસને એક પ્રકાર (વ્યા.). ઉદા૦ “ચઢાતા’ ‘જાઆવ” | સસુરત ન૦ [સં. સુ + મુરત] શુભ મુહુર્ત સમાહિત વિ૦ [સં.) શાંત; સ્થિતપ્રજ્ઞ (૨) એકાગ્ર, તા સ્ત્રી અમુલ્લાસ ૫૦ [સં] ઉલ્લાસ; આનંદ; પ્રસન્નતા સમાત વિ૦ [i] ભેગું કરેલું (૨) સંક્ષિપ્ત સમું વિ૦ [સં. સમ] ઠીક; સરખું, બરાબર દુરસ્ત; વ્યવસ્થિત (૨) સમાંતર વિ૦ [4.] સમાન અંતરે આવેલું; સમાન અંતરવાળું; [મા. સT૩; પ્રા. સમ (સં. નનમ્)] જુઓ સમાણું (૩) અ. પેરેલલ”. ખાત ન ‘પૅલપાઈન્ડ” (ગ.). ૦ચતુર્ભુજ, સાથોસાથ, સાહત. ઉદા. ઘડાકા સમું તે નીચે પડવું. [-કરવું ૦ચતુષ્કોણ ૫૦ ‘પૅરૅલલોગ્રામ (ગ.) = સમારવું (૨) ગોઠવવું વ્યવસ્થિત કરવું.] નમું વિક સમું; સમિતિ સ્ત્રી [4] મંડળી; (નાની) સભા; “કમિટી’ (૨) (જૈન) [તથા ટોચ સાથે સમ્યગ આચાર, સંયમ(પાંચ સમિતિ ગણાવી છે – ઈર્ષા, ભાષા, સમૂલ(–ળ) વિ. [સં.] ભૂલ સહિત. -લાય વિ૦ [+]મળ એષણ, આદાન, ઉત્સર્ગ) સમૂહ ૫૦ [સં.] સમુદાય; ટેળું. કાર્ય ન૦ સમૂહનું એકત્રિત, સમિતપાણિ વિ. [સં.] હાથમાં સમિધવાળો (બ્રહ્મચારી-વિદ્યાર્થી) એક બનીને થતું – સંગઠિત કાર્ય. તંત્ર ન૦ જુઓ સમવાયતંત્ર. સમિધ, -ધા સ્ત્રી [સં.] ચોપગી લાકડું; નાના (લાકડાની પ્રાર્થના સ્ત્રી સામુદાયિક પ્રાર્થના. વજન ન સૌ સાથે ડાળીના) ટુકડા [બાંધવું) (નાના મેટા – ઊંચા નીચાના પંક્તિભેદ વિના) જમવું તે. લગ્ન સમીકરણ ન. [૪.] સરખું કરવું તે (૨) “ઇવેશન” (ગ. (-છોડવું, ન, એકસાથે અનેક જોડાંનું લગ્ન કરાવવું તે. વાચક વિ૦ સમીક્ષણ ન. [સં.] સમીક્ષા કરવી તે [ચના; સમાલોચના સમૂહ બતાવનારું, (–વાંચન ન૦ સૌએ સાથે વાંચવું તે સમીક્ષા સ્ત્રી [સં.] બારીકાઈથી જેવું કે તપાસવું તે (૨) આલો- સમભાવ આ રામહ એક ક્રિયામાં સાથે લાગતાં સમીચીન વિ૦ [ā] યથાર્થ (૨) ગ્ય અનુભવે તેવા સમભાવ, શિક્ષણ ન સમૂહને – અનેકને એકસમીપ વિ૦ [સં.] નજીક; નિકટ. છતા સ્ત્રી૦, ૦૦ ન૦, ૦વતી, સાથે શીખવવું તે. –હી છું. એક છંદ [ તમામ; પૂરેપૂરું સ્થ વિ. નજીકનું; પાસે પડેલું. –પે અ૭ નજીક; સમીપમાં સમૂળ, - વિ૦ જુઓ સમલ. શું વિ૦ [સં. સમૂ] સમૂળ; સમીર,૦ણપું[સં.] પવન સમૃદ્ધ વિ૦ [ā] સમૃદ્ધિવાળું; સંપા; આબાદ (૨) ધનવાન સમીસંધ્યા, સમીસાંજ સ્ત્રી. [સમી (પ્રા. મિત્ર; સં. ઉંમત કે | સમૃદ્ધિ સ્ત્રી [સં.] આબાદી; એશ્વર્ય, સંપત્તિ જાહોજલાલી. સQ)] + સંધ્યા, સાંજ] સંધ્યાકાળ; સાંજની વેળા ૦માનવ સમૃદ્ધવાળું સમુચિત વિ. [સં.] બરાબર ઉચિત; યોગ્ય સમે પૃ૦ [જુઓ સમે] + સમય (૨) એ સમયે; પ્રસંગે સમુચ્ચય વિ૦ [.] સંગ્રહ; સમૂહ (૨) એક અલંકાર (કા. શા.) સમેટવું સ૦િ [જુઓ સમેત; સર૦ છુિં. તમેટ, મ, મેટ] સમુચિત વિ૦ [.] એકત્રિત; એકઠું કરાયેલું આપવું એકઠું કરવું. [સમેટાવું અટકે(કર્મ), –વવું સમુરિસ્કૃત વિ. [સં.] ઊંચે ચડેલું (૨) ઉચ્ચ; ચડિયાતું સર્કિટ (પ્રેરક).] સરખું Jain Education International For Personal & Private Use Only www.jainelibrary.org

Loading...

Page Navigation
1 ... 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950