Sarth Gujarati Jodni Kosh

Author(s): Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad

Page 946

હેવાવવું ]
[ કાટવું
હેવાવું (હું) અક્રિ. (હેવા પરથી] હેવા થવા; હળવું. [વવું હૈયું કબૂલ કરતું નથી = વિશ્વાસ બેસતા નથી (૨) હિંમત સક્રિ. (પ્રેરક).]
ચાલતી નથી. હૈયું કહ્યું ના કરે એવું = ન મનાય એવું; ખૂબ હેષવું અક્રિ. (સં. ] હેવા કરવી; હણહણવું
આશ્ચર્યકારક, ખાલી કરવું,-ખેલવું = મનના ઊભરા કાઢવા; હષા સ્ત્રી, ૦રવ પું[ ] ઘોડાને હણહણાટ
મનની બળતરા કેઈ ને કહી સંભળાવીને કે રડીને શાંત કરવી. હેષાવું અક્રિ૦, વવું સક્રિટ “હેવ'નું ભાવે ને પ્રેરક
-ટાઢું હિમ લેવું = નિરાંત હેવી. -કાલવવું = જુઓ હૈયું હેસિયત (હું) સ્ત્રી [મ. દૈતિકત] સામર્થ્ય, શક્તિ (૨) વકર; ખાલી કરવું; બળતરા બહાર કાઢવી. -ફાટવું = દિલને સખત
પ્રતિષ્ઠા (૩) યોગ્યતા; લાયકાત. ૦દાર વિ૦ હેસિયતવાળું આઘાત લાગ. -ફટી જવું =અક્કલ બહેર મારી જવી; ગમ ન હળ સ્ત્રી, [હળવું ઉપરથી] હેવા; મહાવા (૨)જુઓ હેડ અર્થ ૨ | પડવી. બાળ્યા કરતાં હાથ બાળવા સારા = બીજાને હાથે હળવણી સ્ત્રી હેળવવું તે
કરાવતાં નુકસાન થતું જોઈ દિલમાં બળવું, તેના કરતાં જાતે કરવા હેળવવું સક્રિ. [સર૦ હેરવું ૩] હળે એમ કરવું; મન મેળવવું માંડવું સારું. –ભરાઈ આવવું =દુઃખ કે લાગણીથી રડું રડું થઈ
(૨)કેળવવું; પાળવું (પશુને). [હેળવવું (કર્મણ) –વિવું પ્રેરક).] જવાવું. -હાથ રાખવું = દિલની સ્વસ્થતા જાળવવી; ઉકળાટ હે (૦) ૦ [૧૦] એ વિસ્મય, ધમકી વગેરે બતાવનારો ન કરો. હૈયે તેવું છેકે = જેવું મનમાં તેવું વાણીમાં, હૈયે ઉદગાર (૨) ફરીથી કે રહીને પ્રશ્ન કરતી વેળાને ઉગાર. ઉદા. દાબવું = છાતીએ ચાંપવું. હૈયે ધરવું = મનમાં ઉતારવું; બરાબર હું, શાસ્ત્રની વાત સાચી ? હે, શું કહ્યું?
લક્ષમાં લેવું. હૈયે હાથ રહે ધીરજ રહેવી.હૈયે હાથ મુકાવે, હંકવું (હૈ૦) અકિં. [હું ર૧] તંગીમાં હોવું. [ હંકાવવું પ્રેરક).] રખો = હિંમત રાખવાનું કહેવું. હૈયે હાથ રાખ = ધીરજ હંગર ન [૬.] કપડું ટીંગાવવા માટેનું એક સાધન
રાખવી. આટલું તે હૈયે ઘાલશે કે કેટે? = આટલું શું ઓછું હે દલડુંજુઓ હેન્ડલ
છે? (૨) આટલા થોડાને શું કરશે ? શી રીતે પૂરતું થશે ?]. હૈસુ (હૈ૦) સ્ત્રી + સુવાસણ
[કરવી તે (ચ.) -વાઉકલત સ્ત્રી બુદ્ધિ. ચાકુટ સ્ત્રી અતિ શેકને લીધે છાતી હૈ સ્ત્રી [૨૫૦; સર૦ હડફડ, હલકુલ] આમ તેમ જોરથી ઘમઘમ કરવી તે (૨) મેટી ચિંતા. ચાળ પં. ચિંતાથી હૈયામાં હેલું ન૦ (૫.) હેઠું; હૈયું
થત ચંથરે. –ચાટવું અક્રિક નાહિંમત થવું. વાતે વિ. હદયે પું[કે. હg = હાડકું ઉપરથી?] ગળાની ઘાંટી; ગળાને છાતી તૂટી જાય એવી મહેનતવાળું (૨) સ્ત્રી હૈયાકટ. - દુબળું બહાર તરતો દેખાતે ભાગ. [-નીકળવે, ટ પુખ્ત ઉમરે વિ૦ મનનું દૂબળું, પાણી વગરનું. ત્યાધરપત, યાધારણ સ્ત્રી, આવવું.] -યારે સ્ત્રી, મુસલમાની રાજને એક કર
સંત; સમાધાન (૨) ખાતરી. –ચાફાટ વિ૦ છાતી ફાટી જાય હૈડિબેય પં[.] (સં.) હિડિંબાને પુત્ર – ઘટકચ
એવું (૨) અ૦ છાતી ફાટી જાય એમ (રડવું). “-વાછૂટું વિક હૈડું ન જુએ હૈયું (૨) [સર હેરવું અ૦િ ] (ચ) પૈધું; ટેવ. મઢ; બેવક ફ; ગમ વિનાનું. ચાબળાપે ૫૦, જાબાળ સ્ત્રી [-પડવું = ટેવાવું; ફાવતું થયું.]
[સ્ત્રી હૈયું બળવું તે; હૈયાને ઉકળાટ. –વાભાવ છું. હૈયાનો ભાવ; હૈતુક વિ૦ [.] હેતુવાળું; કઈ હેતુ કે ઉદ્દેશથી કરેલું.–કી વિ. હેત. પામેલું વિ૦ હૈયામાં એલરાખતું; મેલા હૈયાનું; હયારમું. હૈદેસ સ્ટ્રીટ [હાય + દસ્ત; સર૦ ૫.] દુઃખની અરેરાટી-સ્કૂટવી) -પારખી સ્ત્રી છાતીપૂર ચણેલી ભીત.-ચાર વિ૦ હૈયામેલું; હમ વિ[ā] હિમ સંબંધી; બરફનું કે બરફ જેટલું ઠંડું (૨) મનને મેલ કે ભેદ ન જાણવા દે તેવું. -વારી સ્ત્રી હિંમત સેનાનું કે સેના જેવા રંગનું. ૦વત વિ. હિમાલયનું; હિમાલય ધીરજ હૈયાધારણ. -યાવરાળ સ્ત્રી, હૈયાની વરાળ - ઉકળાટ સંબંધી (૨) હિમાલયમાં રહેનારું કે હિમાલયમાં ઉત્પન્ન થયેલું. કે કઢાપ, દુઃખ ઈ0; હેયાબળાપ. –ચાશ(–સ)ગડી સ્ત્રી, હૈયા ૦વતી સ્ત્રી (સં.) પાર્વતી
ઉપર મુકેલી સગડીની પેઠે દુઃખ દેનારું. યાશલ્ય નવ હૈયાનું હૈયંગવ, -વીન ન. [સં] તાજું માખણ કે ધી
દુ:ખ. -વાશેક પં. ઊંડા શોક. વાસ્ નું વિ૦ હૈયાફ ટું; હૈયા-કૂટ થી હૈયાળું સુધીના શબ્દો જુઓ હૈયું’ શબ્દમાં છેવટે | મઢ (૨) નિષ્ફર; નિર્દય. વાહાર વિ૦ હૈયાના હાર જેવું પ્રિય. હૈયું ન [2ા. હિંમદ (સં. દૃઢ)] હૃદય; દિલ; અંતઃકરણ. [ ચાહે છે ૫૦ ખબ હેડ. ચાહેળી સ્ત્રી, દિલમાં ભારે સંતાપ ઉપર રાખવું = ખૂબ સંભાળ લેવી; વહાલથી પાળવું. હૈયાના | કરાવનારું જે તે. -વાળું વિ. પ્રેમાળ લાળા = અંતરની બળતરા. હૈયાની હેળી = અંતરનું દુઃખ. | હે અ૦ [ā] [૨૦] ખાતરી અથવા સંમતિદર્શક ઉગાર; હાં હૈયાનું ફટવું, ટેલું = બુદ્ધિાન્ય; હૈયાફ ૮. હૈયાનું મેલું, ચાર | (૨) કાવ્યના કેટલાક ઢાળોમાં હલકાર માટે વપરાતા ઉદ્ગાર (૩) = મનને મર્મ કે ભેદન જાણવા જેવું.હૈયાને હાર = અતિપ્રિય. એ; હે (સંબંધનને ઉગાર) હૈયાનું સૂનું = જુઓ હૈયાસૂનું. હૈયામાં અંગારા ઊઠવા = | હઈયાં અ૦ [૨૦] ઓડકાર કે તૃપ્તિને ઉગાર; ઓહિયાં. અંતરમાં તીવ્ર વેદના થવી; કાળજું બળવું.હૈયામાં કોતરી રાખવું | [કરવું = પચાવી પાડવું, ગળી જવું. ] = જુઓ હૈયામાં લખી રાખવું. હૈયામાં ગજની કાતી હોવી | હેશ () હોવું’નું ભ૦કાનું રૂપ (પહેલે પુરુષ એકવ૦) = છપું વેર ધરાવવું; હૈયામાં ભારે કપટ હેવું. હૈયામાં ગેખ | હેઈશું (હ) હેશનું બ૦૧૦નું રૂપ (જુઓ ઈશ) હવે = પી વાત બહાર ન પડવા દેવાને ગુણ છે. હૈયામાં | હેકલી (હો) સી. [જુઓ હુક્કો] હકલીફ ના હો લખી રાખવું = બરાબર યાદ રાખવું. હૈયામાં હાથ મૂકે તે હેકા, યંત્ર ન૦ [મ. દુર્દ =દાબડો] દરિયામાં દિશા જાણવાનું કેરે કટ નીકળે =જાણે પિટમાં કશું કપટ જ નથી – છેક નિર્દોષ | સાધન
[હોકારો કરીને કહેવું કે અજાણ છે ! (વક્રોક્તિ). હૈયામાં હળી = અંતરમાં બળાપ. | હેકાટવું (હે) સક્રિઢ [જુઓ હકાર] ઠપકે દેવે; ભાંડવું (૨)