Sarth Gujarati Jodni Kosh

Author(s): Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad

Page 934

હાટ]
૮૮૯
[હાથ
ભારપૂર્વક હાકાર દર્શાવતો એક ખુશામતિયો ઉગાર
સાંધામાંથી હાડકું ખસી જવું..-ચઢાવવું, બેસાડવું=સાંધામાંથી હાટ સ્ત્રી; ન૦ [. દટ્ટ] દુકાન (૨) ગુજરી; બજાર. [-માંડવું ઊતરી ગયેલ હાડકાને તેને ઠેકાણે બરાબર ગોઠવવું. –નમાવવું
=દુકાન ખોલવી. હટે બેસવું = દુકાને બેસવું–ઉમેદવારી કરવી.] | = નીચા નમીને કે તન દઈને કામ કરવું.] હાટક વિ. [] સેનાનું; સેનેરી (૨) નટ સેનું
હાચર, રિયું જુઓ “હાડમાં હાટકવું સક્રિટ[રવ૦] ગર્જના કરવી; હેકારે કરો (૨)ધમકાવવું | હાછે સ્ત્રી[હડ(–ડે) + છેડ] તિરસ્કાર; તરછોડવું તે હાટકેશ્વર પું. [i] (સં.) મહાદેવ
હાડ જવર, ૦ઘગી, પિંજર, ૦મહેનત જુઓ “હાડ'માં હાટડી સ્ત્રી, જુઓ હાટ. [-વધાવવી = દુકાન બંધ કરવી.] હાડમાર વિ. [હાડ(-ડે) + માર] હડે હડે થયેલું; તુરછકારાયેલું હાટિયાણું ન, જુઓ હટાણું
(૨) સ્ત્રી હાડ+માર] હેરાનગતિ, મુશ્કેલી. –રી સ્ત્રી, તિરસ્કાર; હાટિયું ન [હાટ' પરથી] ભીંતમાંનું બારણાવાળું તાકું ધુકાર (૨) જુએ હાડમાર હાટુ અ [જુઓ સાટું] (કા.) વાસ્તકાજે
હાટમાળી સ્ત્રી, જુઓ “હાડમાં હાટડી સ્ત્રી, [હાટ ઉપરથી] (કા.) દુકાને દુકાને ફરીને બાવા | હાવું અક્રિ. ઢોર ચારવા જેવું ફકીર વગેરે માગે છે તે ભીખ
હાઇ ૦ર, વેરી, વૈદ, સાંકળ જુઓ “હાડમાં હા ન૦ [જુઓ હાટ] કપાસનાં ડોડવાં ભરી રાખવાનો વાડે | હાદિયાકરણ ૫૦; ન ચોમાસામાં થતો એક છેડ હાડ ન. [રે. હૃ] હાડકું (૨) બાંધે; કાઠું (૩) અ૦ (શ૦૦મા) | હાદિયાહૂંડું ન [હાડિયે + ] એક જાતની છોકરાંની રમત; છેલી હદે; એક જ (૪) ઘણું જ. [-આવવું = છેક કંટાળી – | ઘંટીખલડા ત્રાસી જવું (૨) ખુબ દુર્બળ થઈ જવું. -ગળવું =શરીર દુબળું હાદિયું વિ. [હાડ” ઉપરથી] હાડ સંબંધી; હાડમાં પહોંચેલું કે પડવું. -ગળવું, દૂઝવું =હાડકામાં સળે થે.-જવું=ખરું રૂપ રહેતું. [હાડિયે તાવ= ઝીણે તાવ; લાંબા વખતને તાવ.] પ્રકાશવું (૨) વંઠી જવું; છેલ્લે પાટલે બેસવું (૩) પૈસેટકે છેક | હાદિયે ૫૦ [જુઓ હાડો] કાગડો દુર્બળ થઈ જવું. –ને તાવ=જીર્ણ જવર, –ને રાંક ગરીબ સ્વ- | હાડી વિ. [હાડ ઉપરથી] મજબૂત હાડનું; મહેનતુ; ખડતલ (૨) ભાવને. –માંગવાં= સખત માર મારવો (૨)શરીરે અશક્ત કરવું | હાડ જેવું કઠણ; મજબૂત (૩) હઠીલું; મમતી (૪) હાડિયું (૫) (૩) તન દઈને મહેનત કરવી. -વળવું=શરીર સુધરવું. –હસે | પુત્ર મડદાંનાં હાડકાંની મદદથી ખેલે કરનાર જાદુગર [મેલ ને લેહી તપ = સણું હોય તેને લાગણી થાય.] ૦ચર સ્ત્રી | હાડીમેલ ડું [હાડ + મેલ](કા. લુગડાને બાફએ જ નીકળે એવો શરીરમાં રહેતો ઝીણો તાવ. ૦ચરિયું વિ૦ હાડમાં રહેતે ઝીણે હાડે, વિ. મેટા હાડવાળું; કદાવર (તાવ). ૦જવર ૫૦, ૦ધગી સ્ત્રીઝીણે તાવ; જીર્ણજવર. | હાડે(–)હાડ અ [‘હાડ” ઉપરથી] છેક હાડકાં સુધી; હાડકે પિંજર નવ શરીરનું હાડકાંનું ખું. ૦મહેનત સ્ત્રી તનતોડ હાડકે ઘણે ઊંડે સુધી. [-વ્યાપી જવું, લાગી જવું = મહેનત; સખત શ્રમ. ૦માળા સ્ત્રી, હાડકાંની માળા. ૦ર ન (ગુસ્સાની) ઊંડી – ભારે લાગણી થવી.]. પાકું વેર. વેરી મું. કદ્દો વેરી વૈદ(ઘ) પં. હાડકાં | હાડે ૫૦ [સર૦ હિં.દાઢિ (ä. મારિ, મારી વિન)] કાગડે; હાડિયો બેસાડનારે કે જેડનારે વિદ્ય. સાંકળ સ્ત્રી એક વેલ | હાહાહ અ૦ જુઓ “હાડેહાડ હારકી સ્ત્રી નાનું અને પિચું હાડકુ
હાણ(ણ,) સ્ત્રી [સં. હનિ, પ્રા. હાળિ] નુકસાન; હાનિ હાડકું નજુઓ હાડ] અસ્થિ. [હાડકાં ખરાં કરવાં = માર | હાતિમ, તાઈ પું. ] એક પ્રખ્યાત સખાવતી આરબ મારો; અધમૂ કરવું. હાડકાં ચાલવાં = કામ કરવાની શક્તિ | હાથ પં. [AT. હૃથ (સં. હરત)] હસ્ત (૨) કોણીથી વચલી હેવી. હાડકાંની હડી કરવી = સખત મહેનત મજારી કરવી. આંગળીના છેડા સુધીની લંબાઈનું મા૫(૩) પત્તાની રમતમાં) એક હાટકનું આખું, ભાગલું, આખાં હાડકાંનું, હાડકાંનું હરામ = ભાગે જિતાયેલો દાવ (૪)-રેલવેનું સિગ્નલ (૫Yલા.]હાથને કસબ કામ કર ચોર; આળસુહાડકાંને ખરે = કામાર નહીં એ; (૬) સામેલગીરી; મદદ; પ્રેરણા. ઉદા. એ કામમાં મારે હાથ મહેનતુ. હાહકોને માળા=હાડપિંજર. હાડકાં પધરાવવાં નથી (૭) કુપા; રહેમ. ઉદા. તેના ઉપર મારા બન્ને હાથ છે (૮) મરી ગયેલા માણસનાં હાડકાંના અવશેષ - કુલ કઈ તીર્થમાં | (રંગવા વગેરેમાં) એકેક વારની એકેક ક્રિયા,ઉદા રંગના બેહાથ નાખવાની વિધિ કરવી. હાટક પાંસળાં ગણવાં શરીર ખૂબ દીધા (૯) લગ્નસંબંધ; પાણિગ્રહણ. ઉદા. તેના હાથની માગણી દુર્બળ -લેહીમાંસ વિનાનું હોવું. હાડકાં ભારે થવાં= માર ખાવા | કરી (૧૦) સત્તા; તાબે; અખત્યાર; શકિત. ઉદા. મારા હાથની
ગ્ય થવું; આડા થવું. હાડકાં ભાંગવાં તન દઈને મહેનત વાત નથી. (૧૧) હાથવાળી બાજુ – પાસું. ઉદા. ડાબે હાથે તેનું કરવી (૨) સખત માર માર. હાડકાં રઝળાવવાં, રંગવાં = | ઘર છે. [-અઢકા , અઢા =હાથથી સ્પર્શ કરે (૨) ખૂબ માર માર (૨) અતિશય નુકસાન કરવું. હાડકાં વળવાં મદદ કરવી; કામ કરવા લાગવું. -આપ = મદદ કરવી; સાથ =શરીરને બાંધે સારે થ (૨) કસરતથી શરીર બંધાવું. હાડકાં જોડાવું (૨) ગંજીફાની રમતમાં દાવ જવાદે. -આવવું = મળવું; વાળવાં = કસરત કરવી (૨) મહેનત કરવી. હાડકાં શેકવાં= જડવું (૨) કબજામાં આવવું. –ઉગામ = હાથ વડે મારવા તૈયાર દુઃખ દેવુંસંતાપ કરાવ. હાડકાં શેનાં છે? =હરામ હાડકાં- થવું. -ઉઠાવો =હાથ ઉગામ (૨) કબજે કે હક છોડ. વાળાને કે મજબૂત બાંધાવાળાને તિરસ્કાર કે પ્રશંસા અર્થે પુછીય –ઉપર લેવું =વશ કરવું (૨) કરવાનું શરૂ કરવું. –ઉપાડ = છે. હાડકાં હરામ કરવાં આળસુ થઈ કામ ન કરવું. હાડકાં મારવું. ઊતરી જ =હાથનું સાંધાનું હાડકું એને સ્થાનેથી હલાવવાંક તન દઈને કામ કરવું. હાકું ઊતરવું, ઊતરી જવું= | ખસી જવું. -ઉપ =હાથ વડે મારવું.-ઊંચે રહે = અંદર