Sarth Gujarati Jodni Kosh

Author(s): Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad

Page 878

સહમંત્ર.]
સહમંત્રી પું॰ [સં.] સાથેના જોડિયા મંત્રી; ‘જોઇટ સેક્રેટરી’ સહયાજી વિ॰ [તું.] સાથે યજન -પૂજન કરનારું સહયાત્રા સ્રી [i.] સાથે કરાતી યાત્રા. –ત્રી પું॰ યાત્રામાં કે ચાત્રાને સાથી; સાથે ચાત્રા કરનાર
સહયાગ, “ગી [સં.] જુએ સહકાર, –રી
સહરા ન॰ [મ.] રણ; વેરાન (૨) (સં.) આફ્રિકાનું મેટું રણ સહરાવું અ॰ ક્રિ॰ [સર॰ હિં. સદ્દરના ]+ખુશ થવું સહર્ષ વિ॰ [સં.] હર્ષયુક્ત (૨) અ॰ હરખભેર [‘કન્કરન્ટ’ સહવર્તમાન, સહવર્તી વિ॰ [i.] સાથે રહેનારું કે હોય તેવું; સહવાદી પું॰ [i.](દાવામાં) વાદીની સાથેના – બીન્ને વાદી સહવાવવું સક્રિ॰ ‘સાહવું’નું પ્રેરક
સહવાનું અક્રિ॰ (૫.) ‘સાહવું’નું કર્મણ
૮૩૩
સહવાસ પું॰ [સં.] સાથે વસવું તે (૨) સેાખત; સંબંધ (૩) અભ્યાસ; મહાવરો. -સી વિ॰ સાથે વસનારું(૨) પરિચિત(૩) ટેવાયેલું
|
સહશિક્ષણ ન॰ [i.] કરાાકરીને સાથે શિક્ષણ આપવું તે સહસા અ॰ [i.] ઉતાવળે (૨) એચિંતું (૩) વિચાર કર્યાં વિના સહસ્ત્ર વિ૦(૨)પું॰ [સં.] હજાર. ॰કર પું॰ સૂર્ય. ધા અ૦ હજાર પ્રકારે; અનેકધા. ૦પુટી વે॰ સ્ત્રી॰ સહસ્ર પુટવાળી (ઔષધિ). બાહુ, હાથ પું॰ (સં.)સહસ્ર હાથવાળે – બાણાસુર. સુખી વિ॰ સહસ્ર મુખવાળું (૨) સહસ્ર મુખે થતું. હરશ્મિ પું॰ સૂર્ય. લિંગ ન૦ (સં.) પાટણ પાસેનું એક પ્રાચીન તળાવ. ૦દન પું॰ (સં.) શેષનાગ. -સ્ત્રાક્ષ પું॰ [+ અક્ષ] (સં.) ઇંદ્ર સહસ્રાબ્દી સ્ત્રી [i.] એક હજાર વર્ષના સમૂહ સહસ્ત્રાવધિ વિ॰ [i.] હજાર કે હજારોની સંખ્યામાં હતું સહાધિકાર પું॰ [સં.] સાથે – ભેગા અધિકાર. –રી વિ॰ (૨) પું॰ સહાધિકારવાળું
સહાધ્યાયી પું॰ [i.] સાથે ભણનારા વિદ્યાર્થી; સહપાઠી સહાનુભાવ પું॰, સહાનુભૂતિ સ્ત્રી॰ [સં.] સમભાવ; દિલસે છ સહાય સ્ત્રી॰ [જીએ સાધ] મદદ
સહાય પું॰ [સં.] મિત્ર; મદદગાર (૨) સ્ક્રી॰ [સં. જ્ઞાહ્ય પરથી ] સહાયતા; મદદ. ૦૬ વિ॰ મદદગાર. ક વૃત્ત ન॰ ઍગ્ઝિલિયરી સર્કલ’ (ગ.). કારક, કારી વિ॰ સહાય કરનારું (૨) [વ્યા.] સહાયમાં વપરાતું ક્રિયાપદ, તા સ્ત્રી॰ સાધુ; મદદ. વિ॰ મદદગાર થયેલું.॰વૃત્તિ સ્ત્રી॰ પરસ્પર સહાય કરવાની ભૂત (પ્રાણીની) સહજવૃત્તિ; સહાયશીલતા. શીલ વિ॰ સહાયવૃત્તિવાળું, શીલતા શ્રી.-યિત વિ॰ સહાય પામેલું; ‘સાસડાઇઝ્ડ.’ –યિની વિ॰ સ્ક્રી॰ સાથી; સહાયકારી. .થી વિ
સાથી; સહાયકારી; મદદગાર
સહારા પું॰ [.િ] આશ્રય; હુંકે; સહાય સહિત અ॰ [ä.] સાથે (૨) સુધ્ધાં. ટ્વ ન॰ સાથે હોવું તે સહિયર સ્ત્રી॰ [પ્રા. સહી (સં. સલી)] સહી; સખી સહિયારું વિ” [ત્રા. સાહાર, ૦૫ (સં. સાધારળ)] ભાગિયાભાગવાળું (૨) ભેગું; ભાગ વહેંચ્યા ન હોય તેવું (૩) ન૦ પતિયાળું; ભાગિયાપણું
સહિષ્ણુ વિ॰ [i.] જુએ સહનશીલ. તા સ્ત્રી સહી સ્રી [મ. સહીā] (ખત, કાગળમાં) નીચે પેાતાનું નામ
જો-૫૩
[સળ
લખવું તે; મતું (૨) વિ॰ ખરું; સાચું (૩) અ॰ કલ; મંજૂર; નક્કી. [—કરવી = દસ્કત કરવા (ર) કબુલ કરવું. “કરવું = છેવટની મંજૂરી આપવી; નક્કી કરવું. -થવું = સિદ્ધ થવું; સફળ થયું. –હેવું = કબૂલ મંજૂર હોવું (૨) ખરું હોવું.] સલામત વિ॰ સુરક્ષિત; કાંઈ પણ ઈજા કે નુકસાન વિનાનું (૨) અ॰ તેવી રીતે. સલામતી સ્ત્રી॰ સહીસલામતપણું; સુરક્ષિતતા. સાટુ ન॰ સહી આપીને નક્કી કરેલું સાદું કે કરાર ન॰ સખીસહી સ્ત્રી॰ [પ્રા.(સં. સી)]સખી; સાહેયર. ૦પણું પણું; સહિયર તરીકેને સંબંધ [– ટેવાવું તે (–પડવું) સહીડું ન॰ [સં. સહ્યુ ?] (ચ.) અભ્યાસથી મહાવરા પડી જવે સહીપણું ન॰ જુએ ‘સહી’ (સખી)માં
સહીસલામત, ખેતી, સહીસાં નુએ ‘સહી’(મતું)માં [ સહેલાઇ સહુ વિ॰ [સર॰ સૌ; મેં. સ] સર્વ સહુલિયત સ્ત્રી॰ [મ. સજ્જત; સર૦ મેં. સોહત; f[.]‘સુગમતા; સહૃદય વિ॰ [i.] સામાના ભાવ કે લાગણી સમજી શકે તેવું (૨) દયાળુ (૩) રસિક; રસજ્ઞ (૪) અ૦ હૃદયના ભાવપૂર્વક; સિન્સિયરલી'. તા સ્ત્રી
સહેજ (હું) વિ॰ [સં. સદ્દન ઉપરથી] થોડું; અપ (૨) અ૦ જુએ સહજ, સાજ વિ॰ (ર) અ॰ ધૅાડુંઘણું; જરાક..ારત અ॰ સહેજ; અમસ્તું; મન્ત્રક દાખલ. જે અ॰ સહેલાઈથી (૨) સહજતાથી; કુદરતી રીતે
સહેણી (હ) સ્ત્રી॰ [‘સહેવું’ પરથી] સહેવું તે; સહન સહેતુક વિ॰ [સં.] હેતુવાળું; સપ્રયેાજન. તા સ્ત્રી સહેરા પું॰ [પ્રા. તેશ્ર્વર (સં. શૈલર); સર૦ વિં. સેદ્દા] જરીતેા પટકા; મંદીલ
સહેલ (હૅ) વિ॰ [ત્ર. સ′′; સર॰ હિં., મેં. સ′′] સહેલું (૨) સ્ત્રી॰ [ત્ર. ભૈર; સર૦ મ. સě, હિં. સૈ, –૪] આનંઢથી આમ તેમ ફરવું તે (૩) મેજમા; લહેર (–કરવી, મારવી), ગાઢુ સ્ત્રી• [ + I. IIT = જગા] હરવું ફરવું કે મેાજમજા માણવી તે કે તેની જગા. સપાટા પું૦ ૦ ૧૦ મેાજમા (–મારવા), સુતરાઈ સ્રી॰ સાવ સહેલું સુતરું હોવું તે; સહેલાઈ. -લાઈ સ્ત્રી॰ સરળતા. લાણી વિ॰(૨)પું॰ [સર॰ ૢિ. સૈાની] માછ; આનંદી (માણસ) [વિ॰ એકદમ સહેલું સહેલું (હૅ) વિ॰ [જુએ સહેલ] મુશ્કેલ નહ તેવું; સરળ, સટ સહેવું (સ્લૅ) સક્રિ॰ [સં. સT] સહન કરવું; વેઠવું; ખમવું. સહેવડાવવું (પ્રેરક), સહેવાયું (કર્મણ)] સહેાક્તિ સ્ક્રી॰ [i.] એક અર્થાલંકાર, જેમાં ‘સહ’ વગેરે શબ્દોના ખળથી એક જ વસ્તુ એની વાચક બતાવવામાં આવે છે(કા. શા.) સહેાઢ પું॰ [સં.] માતાના લગ્ન વખતે જ ગર્ભમાં હોય તેવા પુત્ર સહાસ્થાયી વિ॰ [સં.] બળવેા ઉઠાવવામાં મળતિયું સહેાદર વિ॰ [i.] એક માટે પેટે જન્મેલું(૨) પું॰ ભાઈ. -રા વિ॰ સ્ત્રી. –રી સ્ત્રી૦ બહેન [જીએ કર્મણપ્રયાગ(ન્યા.) સહ્ય વિ[Ē.] સહી શકાય એવું(૨)પું॰ જીએ સહ્યાદ્રે. ભેદ પું સહ્યાદ્રિ હું॰ [સં.] (સં.) પશ્ચિમ ઘાટના એક ભાગ – એક પર્વત સળ પું॰ [સર૦ મ. (સં. સુહાગ !)]ગેડ કે દબાણના આંકા-કાપો (૨) જીએ સેાળ (૩) સ્રી॰ સૂઝ; સમજ. [-પઢવી=સૂઝવું; ગડ બેસવી. –પડવા = સેાળ પડવું (૨) સળના કાપેા થવા.]