Sarth Gujarati Jodni Kosh

Author(s): Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad

Page 909

સૂડ1
८९४
સુર
સૂવું સક્રિ. [પ્રા. શૂટ (. મન્ન કે સૂત્ ) = ભાંગવું -વિનાશ | એક સૂત્રમાં ગાં ઠેલું (૨) સૂત્રરૂપે ગોઠવેલું (૩) વ્યવસ્થિત કરેલું કર (૨) મૂળમાંથી ખાદી નાખવું (૩) ઝૂડીને સાફ કરવું (૪) સૂથ સ્ટ્રીટ (પ.) સુખ; સરળતા [સર૦ મ. સૂર; (સં. ૬ ?)] બદલો લેવ; વેર વાળવું સૂથરું વિ૦ ચેખું; સાફ, સુઘડ ને સ્વચ્છ સૂકવ્યાજ ન [સૂડ+ વ્યાજ] રૂપિયા રહ્યા હોય તેટલા વખતનું સૂધ સ્ત્રી. [જુઓ શુદ્ધિ; સર૦ હિં.] ભાન (૨) ભાળ; ખબર. સામટું સાદું વ્યાજ
[-આવવી,વળવી=ભાન આવવું.] ખૂધ,૦સાન સ્ત્રી[+ ] સૂડી સ્ત્રી[. સૂર =ભાંગવું ઉપરથી? સર૦ મ. સુરા) સેપારી ભાન; અક્કલ; હોશ. [-ઊડી જવી = ભાન ન રહેવું હશશ કાતરવાનું સાધન (૨) [જુઓ સૂડો (૨)] સૂડા (પિપટ)ની માદા. ઊડી જવા.](ર) બ૦૧૦ (સં.)એ નામની ગણપતિની બે પત્નીએ [-વચ્ચે સેપારી= કફેડી કે લાચાર સ્થિતિ.]
-શુદ્ધિ અને બુદ્ધિ
[ નિષ્કપટી સૂડે ૫૦ [જુઓ સૂડી (૧)] મોટી સૂડી (૨) (અથાણાની કેરી | સૂવું વિ૦ [સર૦ fહું. (સં. શુદ્ધ)] પાધરું સીધું (૨) સરળ; કાપવાને) મેટી સૂડી જેવું સાધન (૩) [સર૦ fહું. સૂરો, સં. શુ ?] | સૂન વિ૦ [4. સુન્ન (સં. રાવ; સર૦ હિં] શૂન્ય. કાર પું એક જાતને પિપટ
જુઓ શૂનકાર, શૂન્યકાર. ૦મૂન(-નું) વિ૦ જુએ શૂનમુન સૂઢમૂઢ વિ૦ જુઓ શુઢમૂઢ, સૂનમૂન
સૂનકું ન૦ (કા.) ધૂન; વળું સૂણવું અક્રિ. [ar.મૂળ (સં.રૂન)] સૂજવું (“સુણવું' = સાંભળવું x) | સૂનમૂન, –નું વિ૦ જુઓ “સૂન”માં સૂત પું[સં.] સારથિ, રથ હાંકનાર (૨) ક્ષત્રિયથી બ્રાહ્મણીને | સૂનાની ડું [સં. જૂન +ની] કસાઈ ખાટકી (૫) પેટે થયેલો પુત્ર (૩) ચારણ; ભાટ- છડી પકારનાર (૪) (સં.) સૂનું છું. [સં.] પુત્ર વ્યાસને એક શિષ્ય. ૦પુત્ર છું. (સં.) કર્ણ
સૂનું વિ૦ [જુએ સૂન; પ્રા. મુન્નાં (સં. ); સર૦ હૈિં. જૂના] સૂતક ન [.] સગાંસંબંધીમાં જન્મ અને મરણ વગેરેથી પાળવામાં | નિર્જન, ઉજજડ; વસતી કે સહવાસ વિનાનું (૨) સંભાળ કે રક્ષણ આવતી આભડછેટ (૨) જુએ કવૉરેન્ટીન. [-આવવું, લાગવું વિનાનું. [-પઢવું = ખાલી રહેવું (૨) સહવાસ વિનાનું રહેવું. = સૂતકને યોગ્ય સગપણ હેવું. –ઉતારવું =વિધિપૂર્વક સૂતકની -મૂકવું =એકવું – સહવાસવિનાનું મૂકવું.] સટવિ૦ સાવ સૂનું અશુદ્ધિ દૂર કરવી. ૫હવું = સૂતકની આભડછેટ લાગવી. સૂઝત વિ. [સં] સત્ય અને પ્રિય (૨) નટ તેવી વાણી -પાળવું = સૂતકની આભડછેટ સાચવવી.]–કી વિ. સૂતકવાળું સૂપ ન. [સં.] ભડકી; રાબ (૨) એક પ્રકારનું શાકનું ઓસામણ સૂતપુત્ર છું. (સં.) જુઓ “સૂત'માં
સૂપડી સ્ત્રી[વા. મુગ્ધ (સં. સૂË) + ડું નાનું સૂપડું (ર) હાથસૂતર ન૦ [સં. સૂત્ર] કાંતીને કાઢેલો તાર. [-ને તાંતણે બંધાયેલું પીંજણના છેડે આવતો ત્રિકેણ ભાગ -ડું ન૦ અનાજ ઝાટકવાનું = પ્રેમના બળથી બંધાયેલું – વશ થયેલું. –ને તાંતણે સ્વરાજ = સાધન. [સૂપડે આવવું ઋતુમાં આવવું (૨) પહેલે એણે રેંટિયા અને ખાદીના રચનાત્મક કાર્યક્રમને બળે સ્વરાજ મળવું તે.] સાસરે આવવું, કરકરિયાવર લઈ સાસરે આવવું. સૂપડે ને સૂતરફેણી () સ્ત્રી, એક જાતની મીઠાઈ
ટોપલે = પુષ્કળ, અતિશય.] સૂતરશાળ સ્ત્રી [સૂતર + શાળ] એક જાતની ડાંગર
સૂપતી સ્ત્રી [સર૦ મ.] સલાટની હથોડી સૂતળવું સક્રિ[. સૂત્ર ઉપરથી] ગાંઠવું; જોડવું, સાંકળવું. | સૂપશાસ્ત્ર ન. [૪] પાકશાસ્ત્ર [પ્રાચીન ચલા-વેરે [સૂતળાવું અક્રિ. (કર્મણિ).].
સૂપેશાણું છું. [સં] પ્રત્યેક ચૂલા પર એક “શાણને વેરે; એક સૂતળી સ્ત્રી [સં. સૂત્ર ઉપરથી] શણની પાતળી દોરી
સૂફ ન [.] બકરાંના વાળ (૨) તેનું વસ્ત્ર (૩) ઊનનું વસ્ત્ર સૂતિકા સ્ત્રી [.] સુવાવડી સ્ત્રી. ગૃહ ન૦ સુવાવડખાનું સૂફી વિ૦ [. “ફ” પરથી] બકરાંના વાળનું; ઊનનું (વસ્ત્ર) (૨) સૂત્કાર !૦ [રવ૦; સં.] સૂ સૂ અવાજ, –ની વિ૦ ગાતી વખતે સૂફી મત સંબંધી (૩) પવિત્ર, નિર્દોષ (૪) પુસૂફી મતને સૂકાર કરનાર
અનુયાયી. ભૂત,૦વાદ ઇસ્લામને એક સંપ્રદાય સૂત્ર ન[સં.] દરે; તાંતણે (૨) સૂતર (૩) નિયમ; વ્યવસ્થા (૪) સૂબાગીરી સ્ત્રી [૫] સૂબાનું પદ પ્રાચીન શાસ્ત્રકારોએ રચેલાં મૂળ સંક્ષિપ્ત વાકય કે તેને ગ્રંથ(૫) | સૂબેદાર સ્ત્રી [.] સિપાઈઓની નાની ટુકડીને અમલદાર (૨) દયેય તરીકે સ્વીકારેલું ટૂંકું વાકય (૬) “ફોર્મ્યુલા” (ગ.) (૭) પ્રાંતને વડો હાકેમ. -રી સ્ત્રી, સૂબેદારનું પદ [ સૂબેદાર પ્રેપિઝિશન” (ગ.). ૦કાર પં. મૂળ સૂત્ર રચનાર. ૦ગ્રંથ પુ. | સૂબે પં[૧] ઈલાકે; પ્રાંત (૨) ઈલાકા કે પ્રાંતને હાકેમ – સૂત્રમાં લખાયેલા ગ્રંથ (જેમ કે, કેટલાક હિંદુ ધર્મગ્રંથ). વતંતુ | સૂમ વિ. (૨) પં[૫. ; સર૦ હિં, મ.] કંજસ; બીલ ૫૦ સૂતરને તાંતણે. ૦ધાર પુત્ર નાટકમાં પ્રધાન નટ, જે નાંદી સૂમ વિ. [સં. રા] શૂન્ય (૨) મૂછ; જડ (૩)[સર૦ હિં.] કંજૂસ તેમ જ પ્રસ્તાવના ભજવે છે (૨) સુતાર. ૦પાત પુત્ર પ્રારંભ કૃપણ; લોભી. [–જેવું = બૅત જેવું; બાઘા જેવું. મારી જવું શરૂઆત. બદ્ધવિ૦ સૂત્ર રૂપે શબ્દબદ્ધ થયેલું; સૂત્રમાં મુકાયેલું; | (માથું, મગજ)= ખાલી – અંધારાં આવી ગયાં હોય તેવું થયું.] સૂત્રિત. [વતા સ્ત્રી૦.) ૦મય વિ. સૂત્રાત્મક સૂત્રોથી ભરેલું. સૂમટું વિ૦ (સુ.) કેકરવરણું (પાણી) ૦૧ નયજ્ઞ રૂપે કાંતવું તે; કાંતવાને યજ્ઞ. વ્યંત્ર નવ વણકરને
સૂમડું વિ૦ સૂમ, મૂછ; જડ કાંઠલે; તૂરી (૨) સૂતર કાંતવાનું યા વણવાનું યંત્ર; મિલ. વાક્ય સૂમસામ વિ૦ [જુએ સૂમ, સર૦ મ.સુમસામ] અવાજ કે હિલચાલ નક ટૂંકું – સૂત્ર જેવું કે સૂત્ર રૂપે (વાકય). -ત્રાત્મક વિ. [+ વિનાનું (૨) ન૦ શૂન્યકાર; સૂનકાર આત્મક] સૂનું બનેલું; સૂત્રમય સૂત્રરૂપ. -ત્રાત્મા પુ(મણિમાં | સૂયણ સ્ત્રી, જુઓ સુયાણી સત્ર પિડે) સર્વમાં ઓતપ્રોત એ પરમાત્મા. -ત્રિત વિ૦ [i] [ સૂર પું[i] (૫) સૂર્ય (૨) વિદ્વાન
પાક સારા