Sarth Gujarati Jodni Kosh

Author(s): Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad

Page 868

સમંજસ]
૮૨૩
[સમાવડાવવું
સમંજસ વિ૦ [] ઉચિત; વાજબી (૨) હોશિયાર; સુજ્ઞ (૩) મરણ પામવું (યોગી કે સાધુસંતનું).] સ્થ વિ. સમાધિમાં પડેલું સ્પષ્ટ; સમજી શકાય તેવું
[ પાણી છે તે | સમાન વિ. [ā] સરખું (૨) પં. પાંચ પ્રાણવાયુમાંને એક સમા સ્ત્રી [સર૦ મ. (સં. સમ)] પૂરી ભરતી આવે ૧૨ મિનિટ (જુઓ પંચપ્રાણ). ૦કક્ષ વિ૦ સમાન કક્ષાનું. છતા સ્ત્રી૦.૦ધર્માસમાનાર વિ૦ [સં.] સમાન આકારનું
(મીં) વિ. [સં.] સમાન ગુણધર્મવાળું. ૦ભાવ j૦ સૌને સમાન સમાગમ પં. [સં.] સંયેગ; મેળાપ (૨) સેબત; સંગત ગણવા તે; સમતા. ૦ભાષા પુત્ર ભિન્ન ભાષાઓવાળાના વ્યવસમાચાર [૪] ખબર (બહુધા બ૦૧૦માં). [(–ના) સમા- હારમાં ચાલે એવી એક – સર્વસાધારણ ભાષા. ૦રૂ૫ વિ૦ ચાર જેવ,લેવા = સંભાળ રાખવી; તપાસ રાખવી.] ૦૫ ન૦ સમરૂપ જુઓ. ૦રૂપતા સ્ત્રી૦. વૃત્તિ સ્ત્રી સમબુદ્ધિ, સમભાવ. વર્તમાનપત્ર
૦શીલ વિ૦ સમાન ગુણ, ધર્મ કે સ્વભાવનું. [તા ૦, ૦૦ સમાજ પું[] સમુદાય (૨) મંડળી; સભા (૩) એક ધર્મ કે ન..]. -નાધિકરણ વિ૦ [ + મfધરળ] એક જ અધિકરણ, આચારવાળ જનસમુદાય (૪) વ્યવસ્થિત જનસમુદાય; જનતા. આશ્રય કે વિભક્તિવાળું (૨) ન૦ સમાન અધિકરણ, આશ્રય કે
કારણ નવ સમાજતંત્રની રચના-વ્યવસ્થિતિ. ૦જીવન નવ વિભક્તિ. -નાધિકરણ બહુવ્રીહિ પુંસમાસ છોડવામાં આવે સમાજનું જીવન - તેની રીતભાત, રહેણીકરણી, વગેરે. જીવી ત્યારે જેનાં બંને પદે સમાન વિભક્તિમાં હોય તે બહુવ્રીહિ વિ. સમાજમાં જ જીવી શકે એવું (૨) સમાજ ઉપર જીવનાર. સમાસ (વ્યા.). નાર્થ(ક) વિ[+ મર્ય] સમાન અર્થવાળું. ૦વાદ ૫૦ વ્યક્તિ કે વર્ગની નહિ, પણ સમાજની સત્તાને વાદ; -નિકા પં. એક છંદ. –દક વિ૦.(૨) j[+૩] સાતથી સેશિયેલિઝમ’. ૦વાદી વિ૦ (૨) પુંસમાજવાદમાં માનનાર. ચૌદ પેઢી સુધીના સમાન પિતૃઓને અંજલિ આપનાર સગે. વિદ્યા સ્ત્રી, શાસ્ત્ર ન૦ સમાજવ્યવસ્થાનું શાસ્ત્ર. વૃત્તિ -નેપમાં સ્ત્રી [ + ૩૫માં] ઉપમાનો એક પ્રકાર (કા. શા.) સ્ત્રી સમાજમાં રહેવાની કે તે વસાવવાની માણસની સહજવૃત્તિ. સમાપક વ૦ સં.] સમાપન કરતું; છેવટનું શાસ્ત્રી પું. સમાજશાસ્ત્રને વેત્તા. શાસ્ત્રીય વિ. સમાજ- સમાપતિ સ્ત્રી [.] આવી મળવું – ભેગું થવું તે (૨) અકસ્માત; શાસ્ત્ર સંબંધી. -જિક પું[.] સમાજનો સભાસદ (૨) પ્રેક્ષક. બની જવું તે (૩) યુગમાં ચિત્તની અમુક સમાધિની સ્થિતિ -જી વિ. સમાજનું; સમાજ સંબંધી (૨) કે અમુક સમાજમાં (૪) સમાપ્તિ; અંત
[તે; સમાપ્તિ જોડાયેલું (૩) પુંતે પુરુષ; વિશિષ્ટ સમાજના સભ્ય સમાપન ૧૦, -ના સ્ત્રી [.] સમાપવું – સમાપ્ત કે પૂરું કરવું સમાણ સ્ત્રી [સમાવું પરથી] સમાવું તે; સમાવેશ (૨) નટ સમાપવું સક્રિ. [સં. સમાજૂ ] સમાપ્ત કે પૂરું કરવું જુઓ સાવણ
સમાસ વિ. [સં.] પૂરું પૂર્ણ -તિ સ્ત્રી, પૂરું થયું કે કરવું તે, સમાણુ સ્ત્રી, જુઓ સમણી
છેવટ; અંત
[બધાએ સાથે બેસવું તે (જૈન) સમાણું વિ૦ [. સમાજ (સં. સમાન)] સમાન; સરખું (૨) –ને સમાયક સ્ત્રી[વા. સમય (સં સમાન)] પૂજન સ્તવન માટે લાગુ પડતી [ગાળ] (૩) અ૦ [. સમg; પ્રા. સમસ્] –ની સમાયતિ સ્ત્રી [i] તાલના લયનું એકત્ર સાથેસાથ (જુઓ સમું ૩); -સુધીના માપનું. જેમ કે, કેડ સમાણું સમાયુક્ત વિ. [૪] યુક્ત; જોડાયેલું (૨) તૈયાર કે તત્પર થયેલું પાણી
સમાર પં. [સમારવું પરથી; સર૦ મ.] સમારવું તેનું સમારકામ સમાણે પુત્ર મેટી સમાણી
(૨) ચાસમાં બી નાંખી તે ઢાંકવા ઉપર ફેરવવામાં આવતું લાંબુ સમાદર ૫૦ [સં.] આદર; સમાન
પાટિયું. [-દેવ = સમાર વડે સરખું કરવું. સમારે આવવું = સમાદાન ન૦ [4] જેનોનું નિત્યકર્મ ૨) ભેટ કે દાનને સ્વીકાર કણસલું દેઢ બિલસ જેવડું થવું.] કામ ન સમારવું – દુરસ્ત સમાદો ૫૦ (કા.) અન્નાની પથરી (૨) સરસામાન; રાચરચીલું કરવું તે સમાધ સ્ત્રી, જુઓ સમાધિ (૫)
સમારવું સક્રિ. [વા. સમાર (સં. સન્ + + ] દુરસ્ત સમાધાન ન [] વિધ, શંકા કે ગૂંચવણને નિવેડો અને કરવું; સુધારવું (૨) કાપવું (શાક) (૩) ઓળી કરીને વ્યવસ્થિત શાંતિ (૨)તૃપ્તિ; સંતોષ (૩) ધ્યાન; સમાધિ (૪) પતવું કે પતાવવું કરવું (વાળ)
[ઉટ્સવ તે (૫) કજિયાની પતાવટ (૬) નાટકમાં મુખ્ય બનાવ, જે સમારંભ પું[સં.] ઠાઠમાઠથી કરેલો આરંભ (૨) ધામધૂમવાળો અણધારી રીતે આખા વસ્તુને ઉત્પન્ન કરે છે. [-ઉપર આવવું | અમારાધન ન. [ä.] પ્રસન્ન કરવું – રંજન કરવું તે = સમાધાન કરવું.] –ની સ્ત્રી, સમાધાન; નિવેડે (૨) ચિત્તની | સમારવું અક્રિટ, -વવું સક્રિ. “સમારવું'નું કર્મણિ ને પ્રેરક; શાંતિ; નિરાંત (૩) સુલેહસંપ (૪) ૫. મંદિરની જરૂરિયાતો | સમરાવું, સમરાવવું
[આપેલું; ચડાવેલું વૈષ્ણવોને સમજાવી તેમની પાસેથી માગણી કરનાર મંદિરને | સમારે૫ પૃ૦, ૦ણ ૧૦ [સં.] આપવું તે. -પિત વિ૦ [.] અધેિકારી; મંદિરની આંતરિક વ્યવસ્થા કરનાર
સમાલ પુંપશ્ચિમને પવન (વહાણવટું) સમાધિ પું; સ્ત્રી [સં.) જેમાં માતા અને ધ્યાનનો ખ્યાલ લુપ્ત | સમાલવું સક્રિ. [સં. સમ+માત્ર ; સર૦ હિં. સમાજના] સંભાળવું. થઈ યેયનું સ્વરૂપ જ ચિત્તમાં રહે છે તેવું ઊંડું ધ્યાન (ગ) (૨) | [સમાલા (કમૅણ), વિવું (પ્રેરક).]. સાધુસંન્યાસીનું મરણ (૩) સાધુસંતને દાટયા હોય તે જગા પર | સમાલકન ન. [સં.] બરાબર જેવું તે [અવલોકન કરેલી દેરી. [-ચઢવી, થવી, માં બેસવું, લાગવી = પરમાત્મ- | સમાચક વિ૦ [] અવલોકન કરનાર. –ને ન૦, –ના સ્ત્રીચિંતનમાં તપ થવું. -ચઢાવવી = સમાધિસ્થ થવું. –ચણવી, | સમાવ ૫૦ [સમાવવું પરથી] સમાવેશ; સમાવું કે સમાવવું તે -બાંધવી =સાધુસંતને દાઢયા હોય ત્યાં દેરી ચણવી. -લેવી = | સમાવડાવવું સ૦િ “સમાવવું'નું પ્રેરક