Sarth Gujarati Jodni Kosh

Author(s): Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad

Page 809

વાયુમંડળ]
७१४
[વાલિયા
કરી જીવનારું. ૦મંડળ નવ વાતાવરણ. વિકાર ૫૦ જુઓ | વારાફરતી અ [વારે+ફરવું] વારા પ્રમાણે એક પછી એક વાતવિકાર. વેગ પુંપવનને વેગ. હવેગી વિ૦ પવનવેગી. | વારાફેરા મુંબ૦૧૦ [વારે + ફેરો] વારાફરતી કે વારંવાર આવવું શાસ્ત્ર નવ વાયુ અંગેની વિદ્યા; વાયુચક્રશાસ્ત્ર. ૦શાસ્ત્રી પુ. | જવું તે (૨) સારી માઠી સ્થિતિ થવી તે; ચડતી પડતીના પલટા જુઓ વાયુચક્રશાસ્ત્રી, સંચાર પુત્ર અપાન વાયુને સંચાર | વારાંગના સ્ત્રી [સં] ગણિકા; વેશ્યા વાછૂટ. ૦સુત ૫૦ (સં.) જુએ વાયુપુત્ર
વારિ ન [ā] પાણી; નીર, ગૃહન ગામને પાણી પૂરું પાડતી વાયું ન [‘વ’ પરથી]વાથી દી હેલવાઈ ન જાય એ માટે અંદર જગા-પાણીની ટાંકી. ૦જ વિ. પાણીમાં ઉત્પન્ન થયેલું (૨)ન
મૂકવા ઢેચકા જેવો કુખે બાકાંવાળો બનાવેલો માટીને ઘાટ કમળ. ૦જા સ્ત્રી (સં.) લક્ષમી. ૦૬ પૃ૦ સંગીતમાં એક અલંકાર વાયેજ પું૦ જુઓ વાયજ, વાજ
(૨) નટ વાદળું; મેઘ. ૦ધિ ! સમુદ્ર. વાહ નવ મેઘ; વાદળ વાયેલ વિ૦ [વાયુ પરથી] વાયલ (૨) વાયડું
વારી પું[. વાલિન; સર૦ મ. વ8] ઘોડે (૨) સ્ત્રી [સં. વાયેલિન ન. [૬.] ફીડલ; એક તંતુવાદ્ય
વાર; સર૦ મ; હિં.] વાર; ક્રમ પાળી (૩) બદલો લેવાને અવસર વાસ્વસ્ત્ર ન૦ કિં.] વાયુનું અસ્ત્ર; પવનાસ્ત્ર
વાર અ૦ કિં. વર] ઠીક (૨) વિ૦ સારું; સુંદર વાર (વા) S૦ [૬. ચાર્ટ, સર૦ મ.] ત્રણ ફૂટ જેટલું માપ વાણ વિ. સિં] વણને લગતું (૨) નવે પાણી. –ણી સ્ત્રી -વાર અ [વું. વાર પરથી ? સર૦ ] નામને અંતે “પ્રમાણે', ! મદરા (૨) પશ્ચિમ દિશા
અનુસાર એવા અર્થમાં. ઉદા. ક્રમવાર; શેત્રવાર (૨)વિ. [.] | વારે ઘડીએ અ [વારે + ઘડી] વારંવાર; વારે વારે કરવાવાળું” અર્થમાં નામને લાગતો પ્રત્યય. ઉદા૦ ઉમેદવાર (૩) | વારેદાર વિ. [વારે +. ઢાર) વારાવાળું (૨) કર ઉઘરાવનારું “ને પાત્ર', ગ્ય’ અર્થમાં નામને લાગત પ્રત્યય. જેમકે સત્તાવાર | વારે પું[. વાર; સર૦ હિં. વાર; મ, વારી] વખત; વારી; ક્રમ; વાર ૫૦ કિં.] અઠવાડિયાને દરેક દિવસ (૨) સ્ત્રી (પં. સુરત | પાળી (૨) અણેજે; પાકી (૩) [ä. વૈT] ઘડે; કુંભ. [વારે તરફ) વખત; સમય (૩) વખત; કેરે. ઉદાત્ર પાંચ વાર (૪)[લા.] | મૂક = ગરમ પાણી ભરીને ઘડે પેટ પર મૂકી શેકવું.]. ઢીલ; વિલંબ (૫) ન૦ (૫.)વારિ; પાણી. [–લગાડવી, લાગવી | વારેવાર અ૦ [‘વાર’ પરથી] બીજે અઠવાડિયે તે જ દિવસે (૨) = વિલંબ કરો, થો; મોડું કરવું, થવું. –થ = અમુક વાર- | +જુઓ વારંવાર
[ કાઢવામાં આવતું (વ્યાજ) દિવસ હેવા–ના પાર થવા = ઘણે જ વિલંબ થે.] કવાર | વારેવારિયું વિ૦ [જુઓ વારેવાર] વાર પ્રમાણે દિવસે ગણીને j[ કુ – વાર] સારા નરસે દહાડે. ૦૬ વિ૦ વાર કે વખતનું. | વાર્તા(–7) સ્ત્રી [સં.] વાત; કથા (૨) બીના; હકીકત; સમાચાર. જેમ કે, પહેલી વારકું. તહેવાર પૃ૦, ૦૫રવ(-બ) નવઅવસર; કાર પુત્ર વાર્તા – કથા રચનાર કે કહેનાર સાર – ઉત્સવનો દિવસસારે વાર કે પર્વ
વાતિ(–ત્તિ)ક ન૦ [. વા]િ વિવેચનવાળી ટીકા (૨) ૫૦ વારક વિ૦ [ā] વારનારું; રેકનારું
[અનુયાયી | બાતમીદાર; દૂત. ૦કાર ૦ વાર્તિક રચનાર વારકરી ! [મ.] (સં.) મહારાષ્ટ્રને એક ભક્તિસંપ્રદાય કે તેને | વાર્તા સ્ત્રી [.] જુએ વાર્તા વારકું વિ૦ જુએ “વારમાં [દૂર કરવું તે –ણી સ્ત્રી હાથણ | વારિક ન૦, ૦કાર પં. [સં.] જુઓ “વાર્તિકમાં વારણ પું[સં.]હાથી (૨)નવારવું – અટકાવવું તે (૩) નિવારવું- | વાદ્ધ(~ર્ધ)(-કથ) ન૦ [સં.] વૃદ્ધાવસ્થા વારણું ન [સં. વાળ*] જુઓ એવારણું (૨) [‘વારવું પરથી] | વાર્નિશ પું[.] લાકડાને પાલીસ કરવાનું દ્રવ્ય-એક પ્રવાહી વારણ; વારવું તે. [-વાળવું = -ને માથે આવતા દેષ વગેરેમાંથી બનાવટ. [-કરવું વાનિશ ચડાવવો – ચોપડે.] બચાવી લેવું –બચાવ કરવો.]
વાર્ય વિ. [ā] વારી શકાય તેવું; નિવાર્ય વારતહેવાર, વાપરવ(-બ) જુએ “વાર” [સં.]માં
વાષિક વિ૦ [.] વરસે વરસે આવતું કે થતું (૨) વરસ સંબંધી વારષિતા, વારવધૂ સ્ત્રી [i] જુઓ વારાંગના
(૩) ન૦ દર વરસે પ્રકટ થતું પત્ર વરવું સોક્રે. [પ્રા. વાર (સં. વાર)] અટકાવવું; મના કરવી (૨) | વાર્ણય પં. [.] (સં.) વૃષ્ણિકુળના -શ્રીકૃષ્ણ +વારવું (૩) (આરતી) ઉતારવી. [વારી જવું = ઓવારણ | વાલ પું[સં. વૈ8; સર૦મ.]ત્રણ રતી જેટલું તેલ(૨)પુંબ૦૧૦ લેવાં (૨) ફીદા થઈ જવું. વારી નાખવું =માથે ઓવારી ઉતારી [2. ] એક કઠોળ. [-છોલવા=વાલનાં ફેતરાં કાઢી નાખવાં.] ફેંકી દેવું; કદરદાનીમાં ફેંકવું. વાર્યું કરવું = સલાહ માનવી.] [ ૦૫ાપડી સ્ત્રી [સર૦ મ.] વાલની સીંગ વારસ પું [1. વારિસ] મરનારની મિલકત, જવાબદારી, હકદાવો વાલ ! [છું. વાજ]નળી વગેરેની અંદર રાખેલે એક બાજુ ઊંચે વગેરેને હકદાર. ૦દાર છું. વારસ. ૦નામું નવ વસિયતનામું. | થઈ શકે તે પડદા [નાના શરીરને છે એમ મનાય છે) -સાઈ સ્ત્રી, વારસાગત વિ૦ [વાર + ગત] વારસામાં | વાલખિલ્ય પં. [ā] (સં.) એક ઋષિ (તે અનેક છે અને અતિ ઊતરેલું. -ત્સાહક(–ક) . [વાર + હક] વારસાને હક.| વાલમ મુંબ૦૧૦ બ્રાહ્મણોની એક જાત -સું ન૦ (સુ.), – પં. વારસને મળેલી મરનારની મિલકત ઈ૦ | વાલરા સ્ત્રી [સર૦ હે. વચ્છર ખેતર]. જે જમીન ઉપર વાવણી કર્યા વારી સ્ત્રી [સં.] જુઓ વારાંગના
અગાઉ આગલા પાકનાં ઠં ઠાં બાળે છે તે [(સં.) અંગઢ વારંટ નજુઓ વૉરંટ] ગુનેગારને પકડવાને કે તે અંગેની વાલિત–લી) પું[.(સં.) સુગ્રીવને માટે ભાઈ. ૦સુત પું
કાંઈ તપાસ ઈન્ટ કરવાને (જેમ કે, “સર્ચ-વારંટ) સરકારી હુકમ | વાલિદ ૫૦ [.] પિતા; બાપ. –દા સ્ત્રી માતા વારંવાર અ૦ [સં.] વારેઘડીએ ફરી ફરીને; વારે વારે વાલિયા પુંબ૦૧૦[ફે. વઢિમા = ધનુષ્યની દેરી; સર૦મ. વાત્રા, વારાણસી સ્ત્રી. [સં.)(સં.) કાશી નગરી
- (Rાનથી વર્લ્ડ = દોરડું)] પાર કે ત્રાજવાં જે દોરીઓને આધારે