Sarth Gujarati Jodni Kosh

Author(s): Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad

Page 862

સત્રાજિત ]
સત્રાજિત પું॰ [સં.] (સં.) સત્યભામાના પિતા – એક ચાઢવ સત્રાન્ત, સત્રાંત વિ॰ [સં. સત્ર+અંત] સત્રને અંતે આવતું કે બનતું (૨) પું૦ સત્રને અંત
૮૧૭
સત્વર વિ॰ [i.] ત્વરાયુક્ત (૨) અ॰ જલદી. તા સ્ત્રી સત્યમાગમ પું॰ [સં.] સત્સંગ; સાધુસંત કે સજ્જનને સમાગમ સત્સંગ પું॰ [સં.] સંત કે સજ્જનની સેાબત. ~ગી વિ॰ સત્સંગ કરનારું (૨) પું॰ સ સંગ કરનાર (૩) (સં.) સ્વામીનારાયણ સંપ્રદાયને અનુયાયી
|
સથર૫(૧)થર અ॰ અવ્યવસ્થિત; વીખરાયેલું સથરાણુ ન૦ વિખેરી નાખવું તે (૨) લશ્કરની કતલ સથરામણુ સ્ત્રી [સર૦ પ્રા. સંયાવળ; મ. સઁચાવŌ] મનની શાંતે સથવારા પું [પ્રા. સસ્ય (સં. સાર્ય); કે ઢે. સĀર્ = સમૂહ] સાથ (૨) કાફલા (૩) કડિયાની એક જાતને આદમી સથેા પું॰ [પ્રા. સચર (છં. હ્રસ્તર)=શય્યા; બિછાનું ઉપરથી અથવા સર૦ ૬. સંય (સં. સમ + đર્જી) = સપાટ જમીન – મેદાન]
[(પ્રેરક)
વહાણ કે આગબોટનું તૂતક સદગરવું સક્રિ॰ માનવું; પત કરવું. સદ્દગરાણું (કર્મણિ), -વવું
સદડું વિ॰ [જુએ સાળું] પ્રવાહી અને જાડું – ઘટ્ટ
સદન ન॰ [સં.] ઘર; રહેઠાણ
સદમા પું॰ [f.] આઘાત; દુઃખ (ર) શે!ક; પશ્ચાત્તાપ
સદાયહ પું॰ [તું.]સાચા કે સારી બાબત વિષેના આગ્રહ; સત્યાગ્રહ સદાચરણુ ન॰ [સં.] સારું આચરણ; સહર્તન. ~ણી વિ૦ સદાચરણવાળું [આચાર. –રી વિ॰ સદાચારવાળે સદાચાર પું॰ [H.] સારા આચાર; સદાચરણ; શિષ્ટ પુરુષાને સદાત્મ, –ત્મા પું॰ [i.] સત્યાત્મ કે સાધુ પુરુષ સદાનંદ વિ॰ [ä.] સદા આનંદમાં રહેનારું (૨) પું૦ પરમાત્મા તે ૫૨
|
સદય વિ॰ [સં.] દયાયુક્ત; દચાવાળું. તા સ્ત્રી॰ સદર વિ॰ [મ. સદ્ર; સર॰ હિં., મેં.] મુખ્ય; વડું; શ્રેષ્ઠ (૨) સઃરહુ (૩) કુલ (સત્તા, પરવાનગી) (૪) ન॰ મેાટી કચેરીવાળું કે હાકેમ રહેતા હોય તે સ્થળ(૫)પું૦ પ્રમુખ; સભાપતે. ૦અદાલત સ્ક્રી॰વડી કચેરી કે અદાલત; હાઈ કોર્ટ.અમીન પુંજšજથી ઊતરતે વડો અમલદાર. ૦પરવાનગી સ્ક્રી॰ જેમ ફાવે તેમ કરવાની કુલમુખત્યારી. ૦બજાર પું, સ્ત્રી॰, ન॰ મુખ્ય બજાર, કામ પું॰ મુખ્ય કે મુળ મુકામની જગા; ‘હેડક્વાર્ટર્સ’ સદરહુ વિ॰ [મ. સદ્દğ; સર૦ મેં.] આગળ જણાવેલું; પૂર્વોક્ત સદર પું॰ [બ.; સર૦ મ. સા, હિં. સદ્દી] ટૂંકી ખાંચનું ખૂલતું એક નાનું પહેરણ
|
સદર્શ પું॰ [ä.] સારો કે સાચા અર્થ હેતુ કે વસ્તુ (૨) વિ૦ સારા અર્થવાળું (૩) શુભ પ્રયોજનવાળું. “થેં અ॰ સારા માટે સદવું અક્રિ॰ [સં. સત્ ઉપરથી ?] માફક આવવું [શક્તિ સદવિવેક પું॰ [i.] સારાનરસાના ભેદ પામવા તે કે તેની સદસ્ય પું॰ [i.] સભાસદ. –સ્યા સ્ત્રી સભ્યા; સ્ત્રી-સભાસદ સદળ વિ॰ [તું. સ+7; સર૦ મ.] દળવાળું; હું. −ળું વિજ્ જુએ સદળ (૨) ભારે
સદંતર અ॰ સદાને માટે (૨) પૂર્ણતઃ; સર્વથા સદંશ પું॰ [સં.]જીએ સત્યાંશ
સદા(કાળ) અ॰ [સં.] હમેશાં
|
[સધર્મિણી
[‘એવરગ્રીન’
(૩) સંગીતના એક અલંકાર સદાબરું વિ॰ પૂરેપૂરું; આખું સદાબહાર વિ॰ [સં. સદ્દા +ા વહાર; સર૦ હિં] સદા લીલું રહેતું; સદાર વિ॰ [. F+āારī] પત્ની સહિત; સજોડે; સપત્નીક સદારદા અ॰ કારણ વિના; સહેજસાજમાં [(ર) હંમેશનું સદાવડું વિ॰ સર૦ મ. સાવી] સમૂળગું; સાથે લાગું; બધું સદાવ્રત ન॰ [સં. સુરા+ વ્રત કે વૃત્તિ; સર૦ મ, હિં. સરાવતી દીન ભૂખ્યાંને રાજ અન્ન આપવાનું વ્રત કે જ્યાં તેમ રાજ અન અપાય છે તે સ્થળ; અન્નક્ષેત્ર
સદાશિવ વિ॰ [i.] હંમેશાં કલ્યાણકારી (૨) પું॰ (સં.) મહાદેવ સદાસર્વદા અ॰ [સં.] હમેશાં; સતત [ કાયમી સદાયાત વિ॰ [સદા + હયાત] સદા હયાત રહે કે હોય એવું; સદિચ્છા સ્ત્રી॰ [સં.] સારી કે સાચી ઇચ્છા; શુભેચ્છા સદી સ્ક્રી॰ [I.] સૈકા
સદીકું અ॰ [સ+દી = દિવસ ] વેળાસર (સુ.) સદીસા અ॰ [સ+દિવસ ?] વેળાસર; સવેળા સદુપયોગ પું॰ [સં.] સારો ઉપયેગ
[સદા કરવું તે સફ્ળ વિ॰ [i.] સમાન. તા સ્ત્રી, રશીકરણ ન॰ [i.] સદેહ વિ॰ [તું.] દેહ સહેત. હું અ॰ દેહ સાથે (પરલેાક જવું) સદૈવ અ॰ [.] હમેશાં [ સર્વદા સદાદિત વિ॰ [સં.] નિત્ય પ્રકાશમય; નાશરહિત (૨) અ॰ સદા; સદોષ વિ॰ [સં.] દોષવાળું. તા સ્ત્રી, બ્લ્યૂ ન॰ સદ્ગત વિ॰ [સં.] સારી ગત પામેલું; મૃત અતિ શ્રી॰ [i.] સારી ગતે; ઉત્તમ લેાકની પ્રાપ્તિ સદ્ગુણ પું॰ [i] સારા ગુણ. ~ણી વિ॰ સદ્ગુણવાળું સદ્ગુરુ પું॰ [i.] સારા – સાચા ગુરુ [શ્રી॰ સજ્જનતા સગૃહસ્થ પું॰ [સં.] પ્રતિષ્ઠત માણસ (૨) સજ્જન, સગ્રંથ પું॰ [i.] સારે ગ્રંથ
સ્થાઈ
સાહ પું॰ [f.] સાચું કે સારું ગ્રહણ કરવું તે; સાચી સમજ સદ્ધર્મ વિ॰ [સં.] સાચેા કે શ્રેષ્ઠ ધર્મ (૨) બૌદ્ધ ધર્મ સદ્ગુદ્ધિ સ્ત્રી [સં.] સારી ખુદ્ધ; સન્મતિ સાગણ, ગિની[સં.]વિ॰ સ્ત્રી॰ (૨)સ્ત્રી॰ ભાગ્યશાળી (સ્ત્રી) સદ્ભાગી વિ॰ [સં.] ભાગ્યશાળી
સદ્ભાગ્ય ન॰ [સં.] સારું ભાગ્ય; સુભાગ્ય સદ્ભાવ પું॰ [સં.] હાવાપણાના કે સારાપણાના ભાવ (૨) બીજા પર ભાવ કે સ્નેહની લાગણી. -વી વિ॰ સદ્ભાવવાળું સ” ન [H.] ઘર; મંદિર
સઘ અ॰ [ä.] તરત જ. -ઘઃસ્થિતિ સ્ત્રી॰ વર્તમાન પરિસ્થિતિ. —દ્યોગ્રાહ્ય વિ૦ તરત ગ્રહણ થઈ શકે એવું. ઘોવધૂ સ્ત્રી॰ લગ્નની ઉમરે પરણી લેનારી સ્ત્રી (જીએ બ્રહ્મવાદિની) સર્તન ન [સં.] સારું વર્તન; સદાચરણ સદ્દાચન ન॰ [સં.] સારું – સગ્રંથનું વાચન સાસના શ્રી॰ [સં.] સારી વાસના સવૃત્તિ સ્ત્રી॰ [i.] સારી વૃત્તિ (૨) સદ્ધર્તન સધન વિ॰ [સં.] ધનવાન
[એક પ્રતાપી રજપૂત રાજા સધરા, “રા જેસિંગ પું॰ (સં.) સિદ્ધરાજ જયસિંહ – ગુજરાતના સધર્મચારિણી, સમિણી સ્ત્રી॰ [સં.] જીએ સહધર્ભિણી