Book Title: Sarth Gujarati Jodni Kosh
Author(s): Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
________________
વૃક]
૭૮૩
છૂક ન॰ [i.] વજ્ર. –કાદર પું॰ [+ā] (સં.) લીમ વૃક્ષ ન॰ [સં.] ઝાડ. દેવતા પું॰ વૃક્ષના કે વૃક્ષ પર રહેતા દેવ. પ્રબંધ પું॰ એક ચિત્રકાવ્ય. વાટિકા સ્ત્રી૰ બગીચા. વિદ્યા સ્ત્રી, વિજ્ઞાન, શાસ્ત્ર ન॰ વૃક્ષાના ઉછેર ઇ॰ વિષેનું વિજ્ઞાન; ‘સિવિકલ્ચર’. –ક્ષારોપણ ન૦ [+મારોવળ] ઝાડ રાપવું તે. -ક્ષારાહણ ન॰ [+આરહણ] ઝાડ પર ચડવું તે. –ક્ષાસન ન॰ [+આસન] એક યેાગાસન; વૃક્ષ પેઠે માથા પર ઊભું રહેવું તે; શીર્ષાસન
વૃજિન ન॰ [ä.] પીડા; દુઃખ (૨) પાપ
શ્રૃત વિ॰ [સં.] વરાયેલું; પસંદ કરાયેલું (૨) આવરિત; ઢંકાયેલું વૃત્ત ન॰ [સં.] વર્તન (૨) અક્ષરમેળ છંદ (૩) વર્તુળ (૪) સમાચાર (૫) વૃત્તાંત; હકીકત. ૦ખંઢ પું॰ વર્તુળના ભાગ; ‘સેગ્મેન્ટ’(1.), ૦પત્ર ન૦ છાપું; વર્તમાનપત્ર. વિવેચન ન૦ બનેલા બનાવાનું વિવેચન; ‘જર્નાલિઝમ’.—ત્તાકાર વિ॰[+માળાર]ગોળ આકારનું. -ત્તાધે પું॰ [+z] અર્ધગોળ; ‘સેમિસર્કલ’ (ગ.) વૃત્તાંત પું॰; ન॰ [i.] હકીકત; વર્ણન (૨) ખબર વૃત્તિ શ્રી॰ [સં.]ચિત્તમાં ઊઠતા વિચાર; ચિત્તના વ્યાપાર(૨)મનનું વલણ (૩) સ્વભાવ; પ્રકૃતિ (૪) વર્તન (૫) વ્યાખ્યા; ટીકા (૬) ભિન્ન રસેામાં ઉપયેગી માનેલી વર્ણન કરવાની શૈલી (કૌશિકી, સાર્વતી, આરટી અને ભારતી) (૭) ધંધે। (૮) આવિકા (૯) ટીકા; સમજૂતી (૧૦) શબ્દની અર્થ બતાવવાની શક્તિ (વ્યા.). ૦કા સ્ત્રી॰ આજીવિકા પૂરતું (પગાર, શિષ્યવૃત્તિ ઇ॰) અપાય તે; ‘સ્ટાઇપેન્ડ’. ૦ચ્છેદ પું॰ [સં.] નાકરીધંધાનું છૂટી જવું તે. ન્ત્યનુપ્રાસ પું॰[+અનુપ્રાસ] એક રશબ્દાલંકાર; સમાન વર્ણ કે વાંની આવૃત્તિ (કા. શા.) વૃત્તીય વિ॰ [i.] વૃત્તાકાર; ચક્રીય વૃત્ર, “ત્રાસુરપું॰ [i.] (સં.) એક રાક્ષસ, જેને કે મારેલા વૃથા અ॰ [સં.] કેગટ; નિષ્ફળ (૨) વિ૦ (સમાસમાં ‘વ્યર્થ’ અર્થમાં). જેમ કે, થાજ્ઞાન
|
વૃદ્ધવિ॰ [સં.]ઘરડું (૨)વડીલ, તા સ્ત્રી. ~ન, બાલિકાવિવાહ પું॰, ૦બાળલગ્ન ન૦ મેટી ઉંમરના જોડે નાની બાળાનું લગ્ન ૦વાકય ન॰ વૃદ્ધનું વાકય; વડીલનું અનુભવપૂર્ણ બાધવાકચ. સભા સ્ત્રી વયેવૃદ્ધ ને જ્ઞાનવૃદ્ધ પુરુષેાની – વડીલેાની સભા; કાઉન્સિલ ઓફ એલ્ડર્સ’.-દ્ધા વિ॰સ્ત્રી ઘરડી થયેલી (૨) સ્ત્રી૦ ડોસી, “હાઈ સ્ત્રી॰ વૃદ્ધત્વ.-દ્વાચાર પું॰[+માચાર] રૂઢિ(૨) વડીલે ના આચાર કે રીતિ. –દ્ધાવસ્થા સ્ત્રી[+ અવસ્થા] ઘડપણ વૃદ્ધિ સ્ત્રી॰ [સં.] વધારા (૨) આબાદી (૩) [વ્યા.] સંસ્કૃતમાં થતા એક ફેરફાર (૪) જીએ વૃદ્ધિસૂતક. શીલ વિ॰ વૃદ્ધિ પામવાના સ્વભાવવાળું.૦શ્રાદ્ધ ન॰ જુએ નાંદીમુખ.સૂતક ન૦ ખાળકના જન્મથી લાગેલું સૂતક
Jain Education International
[મૂકવા તે
|
કુલટા (૨) શૂદ્રા વૃષાંક પું॰ [i.] (સં.) વૃષકેતુ; શિવ વૃષેત્સર્ગ પું॰ [સં.] કોઈ ધાર્મિક ક્રિયા વખતે આખલેો છૂટો વૃષ્ટિ સ્ર॰ [સં.] વરસાદ. ॰ગૃહ ન૦ ફુવારા. માપક નં૦ વરસાદ માપવાનું સાધન [ વૃષ્ણિનું – યાદવ કુળ વૃષ્ણિ પું॰ [i.] (સં.) શ્રીકૃષ્ણના એક પૂર્વજ. કુલ(-ળ) ન૦ વૃંત ન [સં.] દીઠું
વૃંદ ન॰ [સં.] ટોળું. ૰ચર, ચારી વિ॰ ટોળામાં ફરનારું. ગાયન, ૰ગીત ન૦ વૃંદમાં એકસાથે ગાવું તે કે તેનું ગીત. ૦વાદન ન૦ એકસાથે અનેક વાદ્યોના વાદનનું સંગીત. સંગીત ન॰ બધાએ સાથે કરવાનું સંગીત
|
વૃંદા સ્ત્રી॰ [H.] તુલસી (૨) (સં.) રાધિકા વૃંદારક પું[ä.] કોઈ પણ વર્ગના મુખ્ય [ વનનું, –ને અંગેનું વૃંદાવનન॰[સં.](સં.) ગાકુળ નજીક આવેલું વન. –નીય વિ શૃંદાવેઇટર પું॰ [.] (હોટેલ વીશી ઇના) હરિયા નાકર વેઇટિંગ રૂમ સ્ત્રી॰ [.] રેલવે સ્ટેશન ઉપર ઉપલા વર્ગના મુસાફરને બેસવા – ઊઠવાના ઓરડા (૨)દાક્તરને ત્યાં કે કોઈ કચેરી ઇ૦માં મળવાના વારા આવતાં સુધી રાહ જોતા બેસવાના ઓરડા વે(–૧) પું॰ એક વેલ. [નનું દહીં=એ વેલના પાણીમાં ચાળીને કાઢેલા ખડમાં જેવા રસ.]
વૃદ્ધિંગત વિ॰ [સં.] વધી ગયેલું; વિસ્તાર પામેલું વૃશ્ચિક પું॰ [સં.] વીંછી (૨) વીહુડો – આઠમી રાશિ. “કાસન ન॰ [+આસન] એક યોગાસન. –કી સ્ત્રી॰ વીંછણ વૃષ પું॰ [સં.] આખલે, ॰કેતુ પું॰ (સં.) શિવ વૃષણ પું; ન॰ [ä.] અંડ; ગોળી
વૃષભ પું॰ [i.]આખલે; પાઢિયા. ધ્વજ સું॰ (સં.) વૃષકેતુ, શિવ ષલ પું॰ [ä.] શૂદ્ર (૨) નીચ, પાપી માણસ. –લી સ્ત્રી
|
વિષ્ણુ
વેકરા પું॰ [સં. વાળુńા ?] (કા.) કાંકરાવાળી જાડી રેતી
વેકવું અ॰ક્રિ॰ [જીએ વેગવું] (સુ.) ઉતાવળ કરવી (૨) સક્રિ [તં. વિ+ń1] વેચવું (ઉત્તર ગુજરાતમાં)
વેકળા પું॰ [વહેવું + કલેાલવું ? કે વો = અવાજ કરવા પરથી ] નાના વહેળે; વેાકળા
વેકાવું અક્રિ॰, –વવું સક્રિ॰ ‘વેકવું’નું કર્મણિ ને પ્રેરક વેકર સ્ક્રી॰ [સર૦ વેકરા] (કા.) ઝીણી કાંકરીવાળી મેાટી રેતી વૅકેશન સ્ત્રી [.] (શાળા ઇમાં) લાંબી રજાઓના ગાળા. (-પઢવી) [હસી પડે તેવું (૨) અસ; નિર્લજ્જ ચેખલ(−ળ)વિ॰ [‘ખલ – ળ’ ઉપરથી] સ્વમાન વિનાનું; ખડખડ વેખવું અક્રિ॰ [સં. વિ+ક્ષ (કા. વવ)] ચિકત થવું (૨) સક્રિ॰ તેવું; તપાસવું વૈખળ વિ॰ જુએ વેખલ
|
|
વેખંઢ સ્ત્રી॰ [સર૦ મ. (સં. વચ+અંક ?)] એક ઔષધિ વેખાવું અક્રિ॰, “વું સક્રિ॰ વેખવું’તું કર્મણિ ને પ્રેરક વેગ પું॰ [સં.] ગતિ; ઝડપ (૨)જીસ્સા, એસ(૩) ચસકા; સણકા (૪) ત્રાસ; તાપ. [-મારવા=સણકા નાખવા.] વત્તા સ્ત્રી॰ વેગીપણું. ૦વતી વિ॰ સ્રી, ॰વંતું, વાન વિ॰ વેગવાળું વૅગન ન॰ [.] માલ ભરવાના – ભારખાનાને ડબે વેગરવું સક્રિ॰ વેઠવું (૨) નિભાવવું
વેગવું અક્રિ॰ વેગ પરથી ] (સુ.) વેકવું; ઉતાવળ કરવી વેગળું વિ[ફૈ. વેરાજી; સર૦ મ. વેક્ઝા] દૂર (ર) જુદું; અલગ. [-બેસવું =(સ્ત્રીએ) રજસ્વલા થયું.]-ળાઈ સ્રી વેગળાપણું. -ળે અ॰ આવે; દૂર
વેગાનિલ પું૦ [તું. વેગ + ત્રનિરુ] વેગમાં વાતા પવન વેગી(કું) વિ॰ [સં.] વેગવાળું
વેજી પું॰ [સર૦ મ. વેંગ (સં. કૢ)] મૂર્ખ; ઠાઠ
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
Page Navigation
1 ... 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950