________________
મરીચિની ઉત્સૂત્ર પ્રરૂપણા
??
એક વખત મરીચિ પાસે કપિલ નામના રાજપુત્ર આવ્યેા. તેને મરીચિએ સંસારની અસારતાના ઉપદેશ આપ્ટેા. કપિલને સંસાર પર વૈરાગ્ય આવ્યેા અને તે ચારિત્ર લેવા તૈયાર થયેા ત્યારે મરીચિમે તેને મુનિમાર્ગ સ્વીકારવાનુ કહ્યુ.. પણ કપિલે કહ્યું. “ હું આપના શિષ્ય થવા ઇચ્છું છું. શું આપના મતમાં ધર્મ નથી ? ” કપિલના આવા પ્રશ્નથી મરીચિને લાગ્યુ` કેઆ મારે ચેાગ્ય શિષ્ય છે. મરીચિએ કહ્યું, “ અહિં પણ ધર્મ છે, અને ત્યા પણ ધર્મ એવી રીતે મરીચિ ઉત્સુત્ર વાકય ખેલ્યા એટલે કપિલે તેમની પાસે દીક્ષા લીધી. આવી ઉત્સૂત્ર પ્રરૂપણાને કારણે મરીચિનું સંસાર પરિભ્રમણ્ અનેક ઘણું વૃદ્ધિ પામ્યું.
છે. ”
સોળમા ભવ-વિશ્વભૂતિ
સેાળમાં ભવમાં નયસારને જીવ ( મરીચિના જીવ) રાજગૃહ નગરમાં વિશ્વની રાજાના ભાઈ વિશાખભૂતિના પુત્ર વિશ્વભૂતિ રાજકુમાર થયેા. તે યુવાવસ્થામાં નગર બહાર ઉદ્યાનમાં રહેતા હતા. અને ભાગવિલાસમાં જીવન વ્યતિત કરતા. એનું આ સુખ પટ્ટરાણીની દાસીએથી ન સહાયુ. તેમણે પટ્ટરાણીને કહ્યું, “ રાજ્યના સુખ વૈભવે તા વિશ્વભૂતિ ભગવી રહ્યો છે. કુમાર વિશાખની રાજાને પુત્ર છે, છતાં પણ વિશ્વભૂતિના સુખ વૈભવા આગળ એનાં સુખ કઈ ગણત્રીમાં નથી. કહેવાને માટે ભલે રાજ્ય તમારૂ હાય, પરંતુ એને વાસ્તવિક ઉપભાગ તા વિશ્વભૂતિનાજ ભાગ્યમાં લખ્યા છે. ”
વિધ્ધભૂતિ રાજકુમાર
દાસીએની વાતથી પટ્ટરાણીના હૃદયમાં ઇર્ષાગ્નિ પ્રજવલિત થયેા અને તેણે કાપગ્રહને આશ્રય લીધેા. આ સમાચાર મળતાં વિશ્વનંદી રાજા પટ્ટરાણી પાસે ગયા અને તેને શાન્ત કરવાની ઘણી કેશિશ કરી. રાજાએ ઘણી રીતે સમજાવી છતાં પણ જ્યારે તે શાન્ત ન થઈ ત્યારે
આ વાત અમાત્ય સુધી પહેાંચી. અમાત્યે રાણીને સમજાવવા ઘણા પ્રયત્ન કર્યા પણ તેને સફળતા સાંપડી નહિ. અ.ખરે અમાત્યે રાજાને
