________________
સાત હાથ ઊંચી કાયાવાળા વર્ધમાન અનુક્રમે યૌવન વયને પામ્યા. માતાપિતાની આજ્ઞાથી પ્રભુએ સમરવીર રાજાની પુત્રી યશોદા નામની રાજકન્યા સાથે પાણિગ્રહણ કર્યું. તેનાથી પ્રભુને પ્રિયદર્શના નામની એક પુત્રી થઈ. તે યૌવન વયને પામી ત્યારે જમાલિ નામના રાજકુમારની સાથે પરણી. પ્રભુના અઠ્ઠાવીસમાં વર્ષે માતાપિતા અનશન પૂર્વક મરી દેવકમાં ગયા. મોટાભાઈ નંદિવર્ધનને રાજ્યાભિષેક થયે. ગર્ભાવાસમાં જ લીધેલ અભિગ્રહ પૂરો થયો એટલે દીક્ષા લેવા માટે તેમણે મોટાભાઈ નંદિવર્ધનની અનુમતિ માગી. મોટાભાઈએ કહ્યું કે, “ભાઈ, માતાપિતાના વિયાગનું શૂળ હજી શમ્યું નથી. એ દુઃખ હજી મને વિસારે પડયું નથી. એટલામાં વળી તમે દીક્ષાની વાત કરે છે તેથી મને ઘા ઉપર ક્ષાર નાખ્યા જેટલે સંતાપ થાય છે. આવી સ્થિતિમાં તમારે મને છોડીને જવાની વાત પણ ન ઉચ્ચારવી જોઈએ.” વૈરાગ્ય રંગથી રંગાયેલા પ્રભુએ કહ્યું, “વડીલબંધુ ! આ સંસારમાં દરેક જીવે અનેકવાર માતા, પિતા, ભાઈ, બહેન, ભાર્યા અને પુત્રના સંબંધ બાંધ્યા. તાત્વિક દષ્ટિએ જોઈએ તે કઈ કઈનું નથી. માટે શેક, સંતાપ છેડી દેવે એ જ ઉચિત છે.” રાજા નંદિવર્ધને કહ્યું, “તમે કહે છે તે સંપૂર્ણ સત્ય છે. પણ તમે મને એટલા બધા પ્રિય છે કે તમારે વિરહ મને સંતાપકારક થઈ પડશે. માટે અત્યારે દીક્ષા લેવાનું મુલતવી રાખી હજુ બે વરસ મારા આગ્રહથી ખમી જાવ તે બહુ સારૂં. “પ્રભુએ જણાવ્યું કે, “ભલે તમારે આગ્રહ છે, તે હજી બે વરસ ઘેર રહીશ. પણ હવેથી મારે માટે કેઈપણ પ્રકારને આરંભ કરશે નહિ. હું પ્રાસુક આહાર-પાણી વડે મારા શરીરને નિર્વાહ કરીશ.
વચન આપ્યા પ્રમાણે પ્રભુ બે વર્ષ વધારે કુટુંબીજને સાથે રહ્યા, પણ તે બે વર્ષ પ્રર્યન્ત પ્રભુ નિરવા આહાર કરતા. જળ પણ અચિત જ પીતા અને હાથ, પગ, મુખ પણ અચિત જળથી
તા. તે વખતથી જ તેમણે જિંદગી પર્યન્ત બ્રહ્મચર્ય પાળ્યું.
