________________
પ્રભુ મારાક સન્નિવેશમાં
આ સમયે જગલમાં ઘાસની તંગી હતી. તેથી ભૂખી થયેલી ગાચેા કુલપતિના તાપસેાની ઝૂંપડીનું ઘાસ ખાવા ઢાડી આવતી, પણ તાપસેા લાકડીએ મારી ગાયાને હાંકી કાઢી મૂકતા. તાપસેાએ જ્યારે ગાયાને હાંકી કાઢી, ત્યારે ગાચા જેમાં પ્રભુ રહેતા હતા તે ઝૂંપડીના ઘાસને નિઃશંકપણે ખાવા લાગી. દયાળુ પ્રભુએ જ્યારે ઘાસ ખાતી ગાયાને ન હાંકી ત્યારે તે ઝૂ ંપડીના સ્વામી તાપસે કુલપતિ આગળ જઈ ફરિયાદ કરી. તેજ વખતે કુલપતિ પ્રભુ પાસે આવી કહેવા લાગ્યા, “ હે વમાન ! પ ́ખીએ પણ પાતપેાતાના માળાનું રક્ષણ કરવા સાવધાન હોય છે; તમે તેા રાજપુત્ર છે, છતાં શું પેાતાના આશ્રય સ્થાનનું પણ રક્ષણ કરવા અસમર્થ છે ? આ કેટલું દુઃખદ કહેવાય ? ’'
''
.
સમભાવમગ્ન પ્રભુએ વિચાર્યુ કે, “ મારે આ સ્થળમાં રહેવાથી તાપસેાને અપ્રીતિ થશે. તેથી સકળ પ્રાણીનું હિત ઇચ્છતા મારે અહી' રહેવુ... ચગ્ય નથી. ” આ સમયે પ્રભુએ નીચે પ્રમાણે પાંચ અભિગ્રહ ગ્રહણ કર્યાં :
(૧) જ્યાં અપ્રીતિ થાય ત્યાં અને તેવા સ્થાને રહેવુ નહિ. (૨) જ્યાં રહેવું પડે ત્યાં ઊભા ઊભા કાઉસગ્ગ ધ્યાનમાં રહેવું.
(૩) કેવળ જ્ઞાન ન થાય ત્યાં સુધી પ્રાયઃ મૌન રહેવુ.
(૪) હાથમાં (કરપાત્રમાં) જ આહાર કરવા.
(૫) ગૃહસ્થના વિનય કરવે। નહિ.