________________
૧૦૩
કુપુત્ર કેણિક શ્રેણિકને અભયકુમાર, મેઘકુમાર અને નંદિષેણ જેવા સુપુત્રો હતા. તેમણે દીક્ષા લઈ સ્વશ્રેય સાધ્યું હતું અને શ્રેણિકને પણ યશ અપાવ્યું હતું. પણ કમનસિબે તેને કેણિક નામે એક કુપુત્ર હતે. પણ જ્યારે તે ચેલ્લણાની કુક્ષિમાં હતા, ત્યારે ગર્ભના પ્રભાવથી ચેલ્લણ રાણેને પતિનું માંસ ખાવાને દેહદ થયે. તે દેહદ પૂર્ણ ન થવાથી તે ફિકકી અને ચિંતાતુર રહેવા લાગી. તેણે શરૂઆતમાં ગર્ભને પાડવા ઘણા ઉકાળા પીધા. ઘણું પ્રયોગો કર્યા પણ ગર્ભ ન પડે. રાજાએ એક વખત ચેલણાને તેનું દુઃખ પૂછયું. તે કાંઈ બેલી ન શકી. પણ દાસીએ ખરી વાત કહી. રાજા આ સાંભળી ખેદ પામ્યા. અભયકુમારે રાજાને આશ્વાસન આપ્યું અને તેના પેટે સસલાનું માંસ બાંધી ચેલણને દેહદ પૂર્ણ કર્યો. પૂર્ણ માસે પુત્ર જન્મે. રાણીએ પાપી પુત્રને બહાર મૂકી આવવા દાસીને સોં. પાછી ફરતાં દાસી પકડાઈ ગઈ. અને શ્રેણિકને સાચી વાત કહી. શ્રેણિકે ચેલ્લણને ઠપકે આપે અને કહ્યું, “તારે આ પ્રથમપુત્ર છે. જે આ પુત્રને તું છોડી દઈશ તે તારે સંતાન સ્થિર નહિ રહે ” ચેલાણએ કહ્યું “નાથ ! એવી કઈ અભાગણી સ્ત્રી ભાગ્યે જ હશે કે જે. પોતાના પુત્રને આમ ત્યજે. પણ આપ જાણે છે કે આ પુત્ર ગર્ભમાં હતું ત્યારે તેણે મને તમારા માંસની ઈચ્છા કરાવી. તે મેટ થઈ તમારે શે અનર્થ નહી કરે! આ વિચારે તમારા પ્રેમથી મેં આને ત્યાં છે. ” રાજાએ પુત્રને મંગાવ્યું. પુત્રની સુંદર કાન્તિ જોઈ રાજાએ તેનું અશોકચંદ્ર એવું નામ પાડયું. આ પુત્રની એક આંગળી ઉકરડામાં કુકડીએ કરડી તેથી તેની વેદનાથી તે બાળક ખૂબ રૂદન કરતે. રાજા તે આંગળીને મુખમાં નાખતો ત્યારે તે રીતે બંધ થતા. આંગળી જતે દિવસે રૂઝાઈ અને બુઠ્ઠી થઈ. છેકરાઓએ બુઠ્ઠી આંગળીને લઈ તેનું કુકકેણિક એવું નામ પાડયું. દિવસે જતાં આ નામ અતિપ્રસિદ્ધ થયું.
