________________
૭૦
સંગમદેવ વિચારવા લાગે કે-પ્રતિકૂળ તેમજ અનુકૂળ ઉપસર્ગોથી આ દેવાર્ય ચલાયમાન ન થયા, તે હવે હું સ્વર્ગમાં જઈ ઈન્દ્રને મારૂં મેટું શી રીતે બતાવું ? માટે હું તેમની પાછળ પાછળ જ ભમતે રહું અને ઉપસર્ગો કર્યા કરૂં જેથી લાંબા સમયે તેઓ અવશ્ય પરાજિત થશે.
સવાર થતાં પ્રભુએ ત્યાંથી વિહાર કર્યો. પ્રભુ વિહાર કરીને જ્યાં જ્યાં જતા, ત્યાં ત્યાં સંગમદેવ આહારને અષણય કરી નાખતે, તથા બીજા પણ વિવિધ પ્રકારના ઉપસર્ગો કરતા. આવી રીતે છ મહિના સુધી તે દુષ્ટદેવે કરેલા ઉપસર્ગો સહન કરતા પ્રભુએ છ માસ સુધી ઉપવાસ કર્યા. એક વખત વિચરતા વિચરતા પ્રભુ વ્રજ નામના ગામમાં આવ્યા. પ્રભુએ વિચાર્યું કે “હવે છે મહિને તે દેવ ગયે હશે.” એમ વિચારી છ માસી તપનું પારણું કરવા જ્યારે તે વ્રજ ગામના ગોકુળમાં ગેચરી માટે ગયા, ત્યારે ત્યાં પણ સંગમે આહાર અનેષણય કરી નાખે. પ્રભુ જ્ઞાનથી તે દેવે દરેલી અનેષણું જાણી તરત પાછા ફરી તે ગામની બહાર આવી પ્રતિમા દયાને રહ્યા. સંગમદેવે સ્વીકારેલ પરાજય
સંગમદેવે અવધી જ્ઞાનથી જોયું, તે પ્રભુના અખલિત વિશુદ્ધ પરિણામ જોયા. તેણે વિચાર્યું કે-“ અહો છ માસ સુધી નિરંતર ઉપસર્ગો કરવા છતાં આ મુનિ ચલિત થયા નહિ. અને હજી પણ ગમે તેટલા ઉપસર્ગ કરીશ તે પણ ચલિત થાય તેમ નથી.” એમ વિચારી તે દેવ ખિન્ન મનવાળો થઈ, પ્રભુને નમી કરેલા અપરાધથી લજજા પામી, પ્લાનમુખે બે, “હે સ્વામી! શકે સુધર્મા સભામાં આપના સત્વની જેવી પ્રશંસા કરી હતી. તેવાજ સત્વશાળી આપને મેં પ્રત્યક્ષ અનુભવ્યા. હે પ્રભુ! મેં આપના ઘણા અપરાધ કર્યા તેની ક્ષમા કરે.” આ પ્રમાણે કહી, શકની બીકથી પ્રભુને વંદન કરી તે સૌધર્મ દેવલોક તરફ ચાલ્યો.
