________________
નવમું ચોમાસુ, વીર વાણી જૂઠી પાડવા ગશાળાનો નિષ્ફળ પ્રયાસ
વજાભૂમિથી વિહાર કરી પ્રભુ સિદ્ધાર્થ પુર આવ્યા. ત્યાંથી કૂર્મમાર્ગ તરફ જતાં રસ્તામાં ગોશાળાએ તલને છેડ જોઈ પૂછયું, “હે પ્રભુ ! આ છોડ ફળશે કે નહિં ?” પ્રભુએ કહ્યું કે
ફળશે, આ છેડને સાત કુલ લાગ્યા છે, તે સાતે કુલના જીવ મરીને આજ છેડવાની શીંગમાં સાત તલ થશે. ” આ પ્રમાણે પ્રભુએ કહેલું વચન જૂઠું પાડવા ગોશાળાએ તે છોડને મૂળમાંથી ઉખેડી ફેંકી દીધો. પણ દૈવયોગે વૃષ્ટિ થવાથી ભીની થયેલી ભૂમિમાં પડેલા તે છોડનું મૂળિયું કેઈ ગાયની ખરીથી દબાઈ જમીનમાં પેસી ગયું, અને ધીરે ધીરે તે છેડે હતું એ થઈ ગયે. તાપસે મૂકેલી તેઓલેશ્યાચા ગાશાલાને પ્રભુએ બચાવ્યો
પછી પ્રભુ ત્યાંથી કૂર્મગામ પહોંચ્યા. તે ગામની બહાર વૈશ્યાયન નામને તાપસ મધ્યાન્હ સમયે બંને હાથ ઊંચા કરી. સૂર્ય સામે દૃષ્ટિ રાખી, જટા છૂટી મૂકી, સૂર્ય આતાપના લઈ રહ્યો હતે; અને સૂર્યના સખ્ત તાપને લીધે તેની જટામાંથી ખરી પડતી જુઓને વીણી વીણીને તે તાપસ પાછે પિતાની જટામાં નાખતે આવું દુસહ અનુષ્ઠાન કરી રહેલા તે તાપસની જટામાં ઘણી જ (મૂકાઓ) દેખી તે તાપસને “યુકા શય્યાતર’ એ પ્રમાણે કહી શાળ તેની વારંવાર મશ્કરી કરવા લાગ્યું. તેથી તાપસે ક્રોધાયમાન થઈ ગશાળા પર તેજલેશ્યા મૂકી, તાપસે મૂકેલી તેજલેશ્યાથી ગોશાળે ભસ્મીભૂત થઈ જાત, પણ કરુણું સાગર પ્રભુએ તુરત શીધ્ર શીતલેશ્યા મૂકી. તેથી જલ વડે અગ્નિની જેમ તે તેલેશ્યા શાંત ગઈ. પ્રભુની અલૌકિક શક્તિ જોઈ વૈશ્યાયન વિસ્મય પામે, અને થમ્ર તાથી બોલ્યા કે-“હે ભગવન્ મેં આપને આવો પ્રભાવ જાગે ન હતું, માટે મારા વિપરીત આચરણની ક્ષમા કરે.” આ પ્રમાણે તે તાપસ ગયા પછી દેશાલે પ્રભુને પૂછયું કે-“હે ભગવન આ તેલેશ્યા લબ્ધિ શી રીતે પ્રાપ્ત થાય?” સપને દુધ પાવા પડે