________________
- - ૪૭
ચતુર્થ ચાતુર્માસ
મુખ દોષથી ગોશાળાને મળેલે મેથીપાક
ચંપાથી પ્રભુ કેલ્લાગ સન્નિવેશ પધાર્યા ત્યાં ગામની સીમના એક ખંડેર મકાનમાં વાસ કર્યો અને આખી રાત પ્રતિમા ધારણ કરીને રહ્યા. ગોશાળ વાનરની જેમ ચપળતા કરતે કરતે તેના દ્વાર આગળ બેઠો.
તે ગામના સ્વામીને સિંહનામે એક પુત્ર હતે. અભિનવ યૌવન વાળ હેવાથી વિધુમ્મતિ નામની તેની દાસીની સાથે રતિ કેડા કરવાની ઈચ્છાએ તે શૂન્ય ગૃહમાં પેઠે. તેણે ઊંચે સ્વરે કહ્યું કે “આ ગૃહમાં કઈ સાધુ, બ્રાહ્મણ કે મુસાકર હોય તો બેલ કે જેથી અમે અત્રેથી બીજે સ્થાને જઈએ ” પ્રભુ તો કાત્સર્ગમાં રહેલા હતા તેથી મૌન રહ્યા. પરંતુ ગોશાળે આ વચન સાંભળ્યા પછી પણ કપટથી બે નહિ જ્યારે કેઈ ને પ્રત્યુત્તર મળે નહિ, ત્યારે તે સિંહે દાસીની સાથે ઘણીવાર સુધી ત્યાં કીડા કરી પછી તે ઘરમાંથી નીકળવા ગ એટલે પ્રકૃતિથી ચપળ અને દુર્મતિવાળા ગોશાળાએ વિધુન્મતિ દાસીને હાથ પકડે. એટલે દાસીએ બૂમ પાડી કહ્યું, “સ્વામી કેઈ પુરુષે મને સ્પર્શ કર્યો. તત્કાળ સિંહ પાછો વળી ગોશાળાને પકડીને બોલ્યા કે અરે કપટી ! તે ગુપ્ત રહીને અમારો અનાચાર જો તે વખતે મેં બોલાવ્યું તે પણ ઉત્તર આપ્યો નહિ.” આ પ્રમાણે કહીને ગોશાળાને સારે મેથી પાક આપી સિંહ સ્વસ્થાને ગ. પછી ગોશાળે પ્રભુને કહ્યું, “ હે સ્વામી ! તમારા દેખતા આણે મને માર્યો” સિદ્ધાર્થ છે. “ તું અમારા જેવો આચાર કેમ નથી રાખતો? કારે રહીને આવી ચપળતા કરે તે તેને માર કેમ ન પડે ?”
