________________
૩૦
જન્મની કથા જાણી અને પેાતાનુ વૃષભરૂપ શરીર પણ દીઠું, તેથી તેને આ ગામના લેાકેા પર ઘણું! ક્રોધ ચડયે.. એટલે તેણે આ ગામમાં મહામારીનેા રાગ વિષુર્વ્યા. તેથી મૃત્યુ પામતા ગામલેાકેાને લીધે અહી' અરિ ના ઢગલા થઈ ગયા. ગામના લેાકેાએ મહામારીની શાન્તિ માટે અનેક ઉપાચા કર્યાં, પણ જરા પણ શાન્તિ થઇ નહિ એટલે આ ગામના લેાકેા આ ગામ તજીને બીજા ગામેામાં ચાલ્યા ગયા. પણ શૂલપાણિયક્ષ તેમને ત્યાં પણ મારવા લાગ્યા. પછી સર્વ ગામ લેાકેાએ વિચાયુ કે આપણે કેાઈ દેવ, દૈત્ય, યક્ષ કે ક્ષેત્રપાલને કપાળ્યે છે માટે પાછા તેજ ગામમાં જઇએ અને તેને પ્રસન્ન ઉપાચા લઇએ. આ પ્રમાણે વિચારી તેએ એકઠા થઈ પાછા આવ્યા. પછી તેઓ સ્નાન કરી, શ્વેત વસ્ત્ર પહેરી, ઉત્તરાસન ધરી, છૂટા કેશ મૂકી ત્રિક વગેરેમાં, ઉદ્યાનમાં, ભૂતગૃહેામાં તેમજ ખીજે સ
કરવાના
'
સ્થાનકે અળિ ઉડાડતા, અંજલિ જોડી આ પ્રમાણે કહેવા લાગ્યા, “ હું દેવતાઓ, અસુરા, યક્ષો, રાક્ષસે અને કિન્નરો ! અમેએ પ્રમાદથી જે કાંઈ તમારે અપરાધ કર્યાં હાય તે ક્ષમા કરજો. મહાન પુરૂષોને કાપ કદિ નાટો હાય તે પણ તે પ્રણામ સુધી જ રહે છે. માટે જે કાઈ અમારાથી નારાજ થયા હોયતે પ્રસન્ન થાએ,, “ આવી ગામલેાકેાની દીનવાણી સાંભળી તે વ્યંતર આકાશમાં રહી લ્યે, હે દુષ્ટ ગ્રામજના! તમે હવે મારી માફી માગવા આવ્યા છે, પણ તે વખતે પેલા ક્ષુધા તૃષાથી પીડિત વ્રુષભ માટે વિષ્ણુકે ઘાસચારાનું ધન આપ્યું હતું, તે વડે પણ તમે તેને ઘાસ કે પાણી કઈ આપ્યું ન હતું. તે વૃષભ મૃત્યુ પામીને હું આ શૂલપાણિ નામે યક્ષ થયા ું. વૈરથી હું તમને સને મારી નાખવાના છું. આવા વચન સાંભળી તેઓ પુન : ધૂપાદિક કરી, પૃથ્વી પર આળેટી આ પ્રમાણે કહેવા લાગ્યા, “ હે દેવ, અમે તમારા અપરાધ કર્યાં છે, તથાપિ હવે ક્ષમા કરો. અમે તમારા શરણે આવ્યા છીએ. તેમના આવાં -વચન સાંભળી શૂલપાણિ જરા શાન્ત થયેા અને ખેલ્યા, “આજે મનુષ્યના અસ્થિએ પડયાં છે. તેને સંચય કરે અને તેની ઉપર
29
