________________
૧૪
છેલ્લા ભવમાં ભગવાન મહાવીરના જીવ દેવલેાકથી પવીને બ્રાહ્મણ કુંડ નગરમાં ઋષભદત્ત બ્રાહ્મણની ભાર્યો દેવાન દાની કુક્ષિમાં ઉત્પન્ન થશે. તેજ સમયે સુખ શય્યામાં સૂતેલી દેવાનંદાએ ચૌદ મહાસ્વપ્ના જોયાં. જાગૃત થયા પછી દેવાનંદાએ નિમિત્ત વિદ્યાના જાણકાર પેાતાના પતિ ઋષભદત્તને સ્વપ્ન દુનનું ફળ પૂછ્યું, ઋષભદત્તે કહ્યું, સ્વપ્ન બહુ સુંદર છે. તમે વેદપારગત પુત્ર-રત્નને જન્મ આપશે. ’
સ્વપ્નાનું સુ ંદર ફળ જાણીને હર્ષિત થયેલી દેવાનઢાએ ૮૨ દિવસ સુખપૂર્વક પસાર કર્યો. પણ ૮૩ મા દિનની રાત્રિએ તેણે નિંદ્રા દરમિયાંન એવું દૃશ્ય જોયુ કે “પેાતાને પહેલાં આવેલાં ચૌદ મહાસ્વપ્ન ત્રિશલાદેવીએ હરી લીધાં. ” વાત સાચી હતી તેજ સમયે સુખશય્યામાં સૂતેલા ત્રિશલાદેવીને ચૌદ મહાસ્વપ્ન આવી રહ્યાં હતાં.
આમ કેમ બન્યું ? કારણ એ હતુ કે તી કરા ઘણુંખરૂ ક્ષત્રિયકુળમાં જ જન્મે છે. ચરમ તીથંકર મહાવીરનું બ્રાહ્મણ કુળમાં આવવું એ એક આશ્ચર્ય હતું. આ ઘટનાથી હ્યેાભ પામેલા સૌધર્મેન્દ્ર હરિણૈગમેષી નામના દેવને ખેલાવી કહ્યું હતું કે, “ તીર્થંકરાના જન્મ બ્રાહ્મણ કુળમાં થયેા નથી, થતા નથી. માટે તમે ચરમ તી કર મહાવીર સ્વામીને દેવાનંદાની કુક્ષિમાંથી લઈને ત્રિશલાદેવીના ગમાં મૂકી દો અને ત્રિશલાદેવીના ગર્ભમાં રહેલી પુત્રીને દેવાનંદાની કુક્ષિમાં મૂકી દો. ” તેથી ઇંદ્રની આજ્ઞા પ્રમાણે હરિણૈગમેષી દેવે ગર્ભાનુ પરાવર્તન કરી નાખ્યું હતું. આથી દેવાનંદાના સ્વપ્ના હરાઈ ગયાં હતાં અને ત્રિશલાદેવીને ચૌદ મહાસ્વપ્ન આવી રહ્યાં હતાઃ
સ્વપ્નદર્શન પૂરું થતાં ત્રિશલા ક્ષત્રિયાણી જાગી ગયાં. તેમણે સ્વપ્નાની વાત સિદ્ધાર્થ રાજાને જણાવી. સિદ્ધાર્થ રાજાએ સવારે સ્વપ્નલક્ષણુ પાઠકેાને ખેાલાગ્યા. સ્વપ્ન લક્ષણ પાકાએ બધી વિગતે સાવધાનીથી સાંભળ્યા પછી કહ્યું, “આ સ્વપ્નાના ફલસ્વરૂપે ત્રિશલાદેવી એક એવા પુત્ર રત્નને જન્મ આપશે કે જે ચક્રવતી અથવા તીથંકર થશે.”
