Jain Dharmnu Hard

Author(s): Chandrahas Trivedi
Publisher: Gurjar Agency

Page 9

૩. જ્યારે ત્રીજા વિભાગના લેખકોમાં એવી વ્યકિત આવે છે કે જેઓ જન્મ અજૈન હોય, અજૈન પરંપરામાં તેમનો ઉછેર થયો હોય અને અજૈન પરંપરાની જાણીતી વિદ્યાશાખાનો હૃદયથી પરિચય કેળવ્યો હોય અને પછી દૈવવશાત્ જૈન ધર્મની પરંપરાના પરિચયમાં આવવાનું બન્યું હોય, એ ધર્મના પરિચયની શરૂઆત કૌતુક-કૂતુહલમિશ્રિત જિજ્ઞાસાથી થઈ હોય અને પછી તો પ્રજ્ઞાના પ્રકાશમાં જૈન ધર્મના એક પછી એક મૌલિક પદાર્થનું જે દર્શન થતું જાય ત્યારે બુદ્ધિ પછીના પ્રદેશ શ્રદ્ધાનું પ્રક્ટીકરણ થાય અને ત્યાર પછી શ્રદ્ધાથી સંશુદ્ધ બુદ્ધિ વડે જૈન દર્શનનો જે પરિચય થાય ત્યારે માથું ડોલી ઊઠે અને તે પછી પોતાને ગમી ગયેલા, જચી ગયેલા પદાર્થોની લહાણી કરવાનું મન થાય અને પુસ્તક લખાય તે આ ત્રીજો વિભાગ.
અને શ્રી ચંદ્રહાસ ત્રિવેદી આ ત્રીજા વિભાગમાં આવે છે. આ પુસ્તકમાં તેમની કલમમાંથી વારંવાર એક વાક્ય સરી પડે છે - “આ જૈન ધર્મની વિશિષ્ટતા છે.” વળી તેઓ બને ત્યાં સુધી પારિભાષિક શબ્દોને પણ નવા રૂપરંગવાળા પર્યાયોના વાઘા પહેરાવે છે. તેઓ “મોક્ષ પદાર્થને સમજવા માટે “આત્માની તદ્દન આત્મનિર્ભર નિજાનંદ અવસ્થા” આવી વ્યાખ્યા આપે છે. તે વાચકને જટિલ શબ્દસમૂહમાંથી ઉગારી લે છે. તેઓ મૂળ પદાર્થને સમજી વિચારી વર્તમાન પેઢીની બૌદ્ધિક પરિસ્થિતિનો અભ્યાસ મનમાં રાખી તે પરિભાષાને સમાન અર્થના દ્રાવણમાં ઓગાળીને નવા રૂપે રજૂ કરે છે જે શબ્દોથી પરિચિત હોય છે છતાં મૂળ શબ્દનો પરિચય આપવામાં વધુ અર્થક્ષમ હોય છે. આ પુસ્તકમાંથી પસાર થતાં એટલું તો ચોક્કસ લાગે છે કે તેઓને જૈન દર્શનના પદાર્થોનો સ્પષ્ટ અવબોધ થયો છે. અને તેનું અનાકુલપણે નિરૂપણ કરવાની સુબોધ શૈલી તેમણે હાથવગી કરી છે.
અપેક્ષા તો એ છે કે આપણી સમસ્ત ગુજરાતની નવી પેઢી આવા પુસ્તકનું મનનપૂર્વકનું વાચન કરે અને જૈન ધર્મના હાર્દને પોતાના હૃદયમાં સ્થાપન કરે અને એ રીતે જૈન ધર્મના સાચા રાગી બને. બીજી પણ આની ફલશ્રુતિ છે કે આના વાચનથી જૈન ધર્મ વિશે અને અન્ય ધર્મ વિશેની ઘણી બધી ભ્રમણાઓનું નિરસન થશે. નવી પેઢીના જિજ્ઞાસુ વાચકોને માટે તો આ ભાવતા ભોજનનો થાળ છે. દાદાસાહેબ જૈન ઉપાશ્રય - આચાર્ય શ્રી પ્રદ્યુમ્નસૂરિજી મ. સા. ભાવનગર
અષાઢ વદ ૧૧ (સં. ૨૦૫૩).
જૈન ધર્મનું હાર્દ