________________
१२
ज्ञानसार
ઓળંગી જાય છે. નવ માસના પર્યાયવાળો શ્રમણ નિગ્રંથ મહાશુક અને સહસ્રાર દેવોના સુખને, દસ માસના પર્યાયવાળો શ્રમણ નિગ્રંથ આનત, પ્રાણત, આરણ અને અચ્યુત દેવોના સુખને, અગિયાર માસના પર્યાયવાળો શ્રમણ નિગ્રંથ ત્રૈવેયક દેવોના સુખને, બાર માસના પર્યાયવાળો શ્રમણ નિગ્રંથ અનુત્તરોપપાતિક દેવોના સુખને ઓળંગી જાય છે. ત્યારબાદ સંવત્સર (એટલે વર્ષ) પછી શુક્લ એટલે વિશુદ્ધ (અભિન્ન ચારિત્રવાળો, અમત્સરી, કૃતજ્ઞ, સદારંભી, હિતાનુબંધી, નિરતિચાર ચારિત્રવાળો) શુક્લાભિજાત એટલે પરમ શુક્લ પરિણામવાળો (અકિંચન, આત્મનિષ્ઠ અને સદાગમ વડે વિશુદ્ધ) થઈને સિદ્ધ થાય છે, બુદ્ધ થાય છે, મુક્ત થાય છે, નિર્વાણ પામે છે અને સર્વ દુઃખોનો અંત કરે છે.”
“ચારિત્રવાળા સાધુ માસાદિ ચારિત્રપર્યાય વધતાં બાર માસના પર્યાય વડે સર્વ દેવો કરતાં ઉત્તમ એવું પરમ (ઉત્કૃષ્ટ) સુખ પામે છે.”
અહીં ‘ધર્મબિંદુ'ની ટીકામાં ‘તેજ એટલે ચિત્તસુખનો લાભ' એ અર્થ (લક્ષણ) જણાવેલ છે.
ज्ञानमग्नस्य यच्छर्म तद्वक्तुं नैव शक्यते ।
नोपमेयं प्रियाश्लेषैर्नापि तच्चंदनद्रवैः ।। ६ ।।
बा०- ज्ञानमग्नस्य क० ज्ञानमांहि जे मग्न छई तेहनई' । यत् क० जे । शर्म क० सुख । तत् क० ते । वक्तुं क० कहिवा । नैव क० नहीं ज। शक्यते शकीइं । नोपमेयं क० न सरिखु करी सई' । प्रिया श्लेषः क० स्त्रीना आलिंगननई सुखरं । अपि पुनः । न क० नहीं । तत् क० ते ज्ञानमग्ननुं सुख | चंदनद्रवैः क० बावनाचंदनना विलेपननई सुखई । बीजो तो कोई संसारमां उपमान थी । ६
અર્થ : જ્ઞાનમાં જે મગ્ન છે તેને જે સુખ છે તે કહી શકાય તેવુ નથી. તે જ્ઞાનમગ્નના સુખની સરખામણી સ્ત્રીના આલિંગનના સુખ સાથે કરી શકાય તેમ નથી, વળી બાવનાચંદનના વિલેપનની સાથે પણ તેની સરખામણી કરી શકાય તેમ નથી સંસારમાં (તેના માટે) બીજું કોઈ ઉપમાન નથી. ૬
૧. 1 તેનું । ૨. 6, તે સરવું જરી ન સા; 1, તે સરવું 7 રી સા; । રૂ. 1 ૩૫માન; બાકી બધી જ પ્રોમાં ઉપમા પાઠ છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
