________________
८६
ज्ञानसार
અર્થ : કલ્યાણ(રૂપ)વૃક્ષનાં, પોતે જે સુકૃત કર્યા હોય તે રૂપ મૂળિયાંને પોતાના ગુણના વાદરૂપ જળપ્રવાહથી પોતે જ પ્રગટ કરતો તું કલ્યાણવૃક્ષનું ફળ શું પામીશ? કાંઈ નહીં પામે, એ અર્થ છે. ગુપ્ત પુણ્ય જ ફળદાયક છે. “ધર્મ: ક્ષતિ જીર્તનાત્।” અર્થાત્ “કહી બતાવવાથી ધર્મ નાશ પામે છે.” ૨
आलंबिता हिताय स्युः परैः स्वगुणरश्मयः । अहो स्वयं गृहीतास्तु पातयंति भवोदधौ ।। ३ વા૦- આત્યંવિતા:(તા) મારુંવ્યા થજા । હિતાય ૦ તિન क० बीजे' । स्वगुणरश्मयः क० पोताना गुणदोरडा जो पर
।।
નિ। સ્યુ: છૅ દોડ્
:
कहइ तो ज गुण करइ ।
अहो आश्चर्ये । स्वयं क० पोतइ । गृहीतास्तु क० ग्रह्या तो । पातयंति क० पाडइ । भवोदधौ क० संसार समुद्रमांहि । अप्पथुइ तणा दोर स्वयं ग्रह्या बोलइ, परे ग्रह्या तारइ, ए आश्चर्य ३
+
અર્થ : બીજાએ ગ્રહણ કરેલા પોતાના ગુણરૂપ દોરડાઓ હિત માટે હોય છે. ગુણ જો બીજા કહે તો જ ગુણ કરે છે (ગુણકારી થાય છે). પણ આશ્ચર્ય છે કે (આ ગુણરૂપ દોરડા) જો પોતે ગ્રહણ કરે તો તે સંસારસમુદ્રમાં પાડે છે. આત્મસ્તુતિ તણો દોર પોતે ગ્રહે (ધારણ કરે) તો બોળે (ડુબાડે), બીજા ગ્રહે (ધારણ કરે) તો તારે એ આશ્ચર્ય છે. ૩
उच्चत्वदृष्टिदोषोत्थस्वोत्कर्षज्चरशांतिकम् ।
पूर्वपुरुषसिंहेभ्यो भृशं नीचत्वभावनम् ।। ४ ।।
बा०- उच्चत्वदृष्टि क० उच्चपणानी नजरि तेहना । दोष थी । उत्थ क० उपनो जेणई । स्वोत्कर्षज्वर क० स्वाभिमान - ताव तेहनुं । शांतिकं क० शांतिकर्म । पूर्वपुरुषसिंहेभ्यः क० पूर्व पुरुषरूप सीं(सिं) हथी भृशं क० अत्यंत । नीचत्वभावनं क० निंचपणानुं भाववुं । ४
અર્થ : ઉચ્ચપણાની નજરના દોષથી ઉત્પન્ન થયેલા સ્વાભિમાનરૂપ તાવનું શાંતિકર્મ (શાંતિ કરનાર) તે પૂર્વ પુરુષરૂપ સિંહોથી [પોતાના] અત્યંત ન્યૂન(નીચ)પણાંની ભાવના કરવી તે છે. ૪
(પૂર્વના સિંહ જેવા પુરુષોના ગુણો આગળ તો પોતાનું ઉચ્ચપણું સાવ અલ્પ છે એમ વિચા૨વાથી આ સ્વાભિમાનરૂપ તાવ શાંત પડે છે. )
o. 1, 2, 11 જાનડું । ૨. 9 દુને । રૂ. 2 ચીનડું; 5, 11 વીનેં । ૪. 1, 4, 5, 6, 7, 8, 11 જુનના ટોરડા ! પ. 6 માં ‘માંહિ પછીનું લખાણ નથી. ૬. 6 ને; 2, 8, 9 નેનેં । ૭. 1 તાવનું;
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org