________________
१४७
तपोष्टकम्
तदेव हि तपः कार्यं दुनिं यत्र नो भवेत् ।।
येन योगा न हीयंते क्षीयंते नेंद्रियाणि वा ।। ७ ।।। बा०- तदेव क० तेह ज । हि निश्चये । तप: क० तप । कार्यं क० करवो । दुर्थ्यानं क० मार्छ ध्यान । यत्र क० जिहां। नो भवेत् क० न थाइं । येन क० जेणई करी । योगा क० योग । न हीयंते क० हीन न पामइं । क्षीयंते क० क्षय पामइं । न क० नहीं । इंद्रियाणि क० इंद्रिय । वा अथवा । ७
गाथा - "सो उ तवो कायव्वो जेण मणो मंगुलं ण चिंतेइ । जेण ण इंद्रियहाणी जेण य जोगा न हायति ।।१।।"
–याश અર્થ : નિશ્ચિત રીતે (ખરેખર) તે જ તપ કરવું કે જ્યાં માઠું ધ્યાન ન થાય, જેનાથી યોગો હીનતા ન પામે અથવા ઇંદ્રિયો ક્ષય ન પામે. ૭
ગાથા - “ જેથી મન માઠું ચિંતન ન કરે, જેથી ઇંદ્રિયોની હાનિ ન થાય અને યોગો ક્ષીણ ન થાય તે તપ કરવાયોગ્ય છે.”
-'याश' मूलोत्तरगुणश्रेणिप्राज्यसाम्राज्यसिद्धये ।
बाह्यमाभ्यंतरं चेत्थं तपः कुर्यान्महामुनिः ।। ८ ।। तपोष्टकम् ।। ३१ ।। बा०- मूलोत्तरगुण क० मूलगुण उत्तरगुण तेहनी जे । श्रेणि' । प्राज्य क० घणुं जे । साम्राज्य क० प्रभुत्व तेहनी । सिद्धये क० सिद्धिनइं काजइं । बाह्यं क० बाहिरलुं । आभ्यंतरं क० अंतरंग । च पुनः । इत्थं क० इम । तपः क० तप प्रतिं । कुर्यात् क० करइं । महामुनिः क० महामुनीश्वर । ८
ए तपनु अष्टक पूरुं थयुं । ३१
અર્થ : મૂળગુણ અને ઉત્તરગુણની શ્રેણિ થકી ઘણાં સામ્રાજ્ય(એટલે કે પ્રભુત્વ)ની સિદ્ધિને માટે મહામુનીશ્વર એ પ્રમાણે બાહ્ય અને આત્યંતર તપ કરે. ૮
यो तपन भष्ट पूर थयु. ॥ ३१ ॥
१. 1 निश्चय; 5, 7 निश्चितं; 11 निश्चिये। २. 6, 9 Hi मा अवत२९१ नथी. । ३. 11 तपाष्टकं; 7 ए तपर्नु अष्टकं। ४. 6 मूलउत्तरगुण। ५. 1 ते जे श्रेणि; 9 तेहनी जो श्रेणि; 6 तेहनी जे श्रेणि तेणें करी। ६. 6 प्रभुत्व ठकुराई। ७. 2, 4, 5, 7, 9 सिद्धनें
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
