________________
હરિકેશિબલા
૧૬૩ સમુદાયમાંથી જ કોઈ બોલ્યું : “થોડું ખાવાનું આપીને જવા દો ને હવે ફરી વાર આ તરફ ન આવે એમ કહી દો. બસ આવાઓની સાથે લાંબી ચર્ચા શી કરવી?
સામેથી કોઈએ જવાબ આપ્યો : “દ્વિજોત્તમ બ્રાહ્મણો માટે તૈયાર કરાવેલા ભોજનમાંથી આવા અધમ દૈત્ય જેવા પુરુષને તે વળી ભાગ અપાતો હશે? રાખમાં ઘી હોમવું અને શ્રમણોને ભોજન આપવું એ બને બરાબર છે.”
એ તો આપણા યજ્ઞોને આ શ્રમણો વિરોધ કરતા હોવાથી અળખામણા લાગે, બાકી તો એમના જેવા યમ-નિયમ પાળવાવાળા અને કષ્ટો સહન કરવાવાળા બીજા કોણ છે?” જે બાજુથી આ અરુચિકર શબ્દો આવ્યા તે તરફ સૌએ મીટ માંડી પણ કોણ બોલે છે એ ન કળાયું. ઘણાખરાને એમાં આકાશવાણીનો ભાસ થયો. - હરિકેશિબલ આ ઘોંઘાટમાં બોલે તો પણ કોઈ ન સાંભળે એવી સ્થિતિ હતી. સેંકડો વિરોધીઓની વચ્ચે જાણે એક અણનમ નિર્ભયતાની પ્રતિમા જેવો અતિ કુષ છતાં ખડતલ, વિનમ્ર છતાં ભસ્માચ્છાદિત અંગાર જેવો પુરુષ ઊભો હતો. એ મૌન હતો પણ જાણે કે એનું રૂંવેરૂવું બોલી રહ્યું હતું.
આવ્યો છું ભિક્ષા લેવા. મળે તો ઠીક છે. નહિ મળે તો પરવા નથી. બાકી આ આખી યજ્ઞવિધિ અનર્થથી ભરેલી છે. રંક-જનો કોળિયો અન્ન ન પામતા હોય તેવે વખતે એવી ઉત્તમ સામગ્રી અગ્નિમાં હોમવી એ સમસ્ત માનવજાતિનો દ્રોહ છે. એમાં પુણ્ય છે એમ માનવું એ નરી આત્મવંચના છે. દેવતાની પ્રસન્નતાનો દાવો કરવો એ દંભ છે. દરેકે દરેક શ્રમણ ચાહે તો ભિક્ષા આપો યા ન આપો પણ પ્રાણ છે ત્યાં સુધી તેનો વિરોધ કરવાનો, કષ્ટનો પણ એટલી જ શાંતિથી સામનો કરવાનો.”
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org