Agam Suttani Satikam Part 22 Vyavahara

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 461

४५८
भा. [४१४६]
जं इहपरलोगे वा हितं सुहं तं खमं मुणेयव्वं । निस्सेयस मोक्खाय उ अनुगच्छते जं तु ॥
वृ. यत् यस्मात्कारणात् तदभ्युत्थानमिह लोके वा हितं तेन हितमित्युच्यते । सुखं इह परलोके सुखकरणात् । क्षेममैहिकपारत्रिकप्रयोजनक्षमत्वात् । निःश्रेयसं कल्याणकारिकत्वात् । अनुगामि यन्मोक्षाय अनुगच्छति सम्प्रति दोषनिर्धातिविनयमभिधित्सुः प्रथमतो दोषनिर्धातशब्दार्थमाह
भा. [४१४७]
व्यवहार-छेदसूत्रम् - २ - १०/२५१
दोसा कसायमादी बंधो अहवा वि अट्ठपयडीतो । निययं व निच्छियं बाधातो विनासो य एगट्टा |
वृ. दोषाः क्रोधादयः । अथवा बन्धोऽष्टप्रकारो यदि वा पूर्ववद्वा अष्टौ कर्मप्रकृतयो दोषास्तेषां नियतं निश्चितं व्याघातो विनाश इत्येकार्थं दोषनिर्धातः । साम्प्रतमस्य भेदानाहकद्धस्स कोहविनयण दुट्ठस्स य दोसविनयणं जं तु । कंखिय कंखाच्छेदो आयप्पणिहाण चउहेसो ||
भा. [४१४८ ]
वृ. क्रुद्धस्य क्रोधविनयनं, दुष्टस्य यत् दोषविनयनं कांक्षिते कांक्षाच्छेदः । तथा आत्मप्रणिधानमित्येष दोषनिर्धातश्चतुर्धा । तत्र प्रथमं भेदमाह
भा. [४१४९]
सीयघरम्मिव दाहं वंजुलरुक्खो व जह उ उरगविसं । कुद्धस्स तहा कोहं पविनेती उवसमेतित्ति ॥
वृ. शीतगृहमिव जलयन्त्रगृहमिव दाहं तथा वञ्जुलवृक्ष उरगविषयं प्रविनयति यथा क्रुद्धस्य क्रोधं प्रविनयति किमुक्तं भवति ? उपशमयति
भा. [४१५० ]
दुट्ठो कसायविस हि मानमाया सभाव दुट्ठो वा । तस्स पविनेइ दोसं नासयए धंसए वत्ति ॥
वृ. कषायैर्विषयैयादि वा मानमायाभ्यामथवा स्वभावेन दुष्टस्तस्य दोषं प्रविनयति । अस्यैवार्थमाह--नाशयति ध्वंसते इति तृतीये भेदव्याख्यानार्थमाह
भा. [४१५१]
कंखा उ भत्तपाने परसमए अहव संखडीमादी ।
तस्स पवयणे कंखं संखडि अन्नाप सेणं ॥
वृ. यस्य भक्तपाने कांक्षा परसमये वा । अथवा संख्यादौ तस्य कांक्षा प्रविनयति स्फेटयति । संखड्यां संखडी कांक्षामन्यापदेशेनापनयति चतुर्थमात्मप्रणिधानरूपं भेदमाहजो एएसु न वट्टइ कोहे दोसे तहेव कंखाए । सो होइ सुप्पणिहितो सोहणपरिहाणजुत्तो वा ॥
भा. [४१५२]
वृ. एतेषु क्रोधे दोषे तथा कांक्षायां न वर्त्तते स भवति सुप्रणिहित आत्मप्रणिधानवान् । उपसंहारमाह
भा. [४१५३]
छत्तीसेयाणि द्वाणाणि भणियाणनुपुव्वसो ।
जो कुसलो एएहिं ववहारी सो समक्खातो ॥
वृ. एतान्यन्तरोदितानी स्थानानि षट्त्रिंशदानुपूर्व्या क्रमशः क्रमेण भणितानि यस्तेषु कुशलः स व्यवहारी आगमव्यवहारी समाख्यातः पुनरपि यादृशा आगमव्यवहारिणस्तादृशानाह