Book Title: Agam 11 Ang 11 Vipak Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
विपाकचन्द्रिका टीका, श्रु. १, अ० ५, बृहस्पतिदत्तवर्णनम् ४६७ विज्ञानवान् , 'होस्था' अभूत् । 'से णं उदयणस्स कुमारस्सा स खलु उदयनस्य कुमारस्य-जितशत्रोयुवराजस्य 'पियबालवयंसए यावि होत्या' पियबालवयस्यकवाप्यभवत्-प्रियमित्रमभूत् । कीदृशः ? 'सदजायए' सहजातका समानकाले समुत्पन्नः 'सहवइढियए' सहवर्द्धितका सहैव वृद्धि प्राप्तः, 'सहपंसुकीलियए' सहपांशुक्रीडितकः सहैव कृतबालक्रीडः ॥ सू० ४ ॥ होत्या' जब यह बृहस्पतिदत्त दारक वाल्वावस्था को उल्लंघन कर यौवन अवस्था को प्राप्त हो चुका एवं उसको यौवन अवस्था प्राप्त होने का ज्ञान होगया तब 'से णं उदयणस्स कुमारस्स पियबालवयंसए यावि होस्था' इसकी मित्रता शतानीक राजा के युवराज पुत्र उदयन कुमार के साथ हुई। मित्रता का कारण यह था कि 'सहजायए' ये दोनों साथ ही जन्मे थे, 'सहवढियए' साथ ही बढे हए थे, 'सहपंसुकीलियए' और साथ ही ये दोनों मिलकर बालक्रीडा किया करते थे।
. भावार्थ-इस प्रकार इस महेश्वरदत्त पुरोहित ने कि जिसका रातदिन का यज्ञ करना ही एक कर्तव्य था-अपने कुकृत्यों से अनेक घोरातिघोर पापकों को अर्जित करके अपनी ३००० वर्ष की आयु को समाप्त कर दिया। हिंसामय दुष्कृत्यो ने इस की मानसिक धारा को कुपथगामिनी बनाकर नरक का अधिकारी बनाने योग्य पापकर्मों का बंधक बना दिया। यह जब मरा तय अपने कृत पापकों के अशुभतम फल को भोगने के लिये पंचम पृथिवी-पांचवें १७ सागर की उत्कृष्ट-स्थितिवाले नरक में नारकी की पर्याय में उत्पन्न हुआ। वहां की सर्व प्रकार की भयंकर वेदना को भोगते२ इसने वहां की जोव्वणगमणुपत्ते विण्णायपरिणयमेत्ते होत्था' न्यारे ते १९२पतिहत माण माण અવસ્થા પૂરી કરીને યૌવન અવસ્થાને પ્રાપ્ત થયે અર્થાત તેને યોવન અવસ્થા પ્રાપ્ત थयानु ज्ञान ७ गयु त्यारे ‘से णं उदयणस्स कुमारस्स पियबालवयंसए याविहोत्या' તેની મિત્રતા શતાનીક રાજાના યુવરાજ પુત્ર ઉદયન કુમારની સાથે થઈ. મિત્રતાનું १२५ सेतु:-'सहजायए' से मन्ने साथ-साथे या ता. 'सहवढियए' साथसाथै मोटा यया ता. 'सहर्पसुकीलियए' भने साथै अन्न मजीन माasist કરતા હતા
ભાવાર્થ-આ પ્રમાણે તે મહેશ્વરદત્ત પુરોહિત કે જેને રાત્રી-દિવસ યજ્ઞ કરે એજ એક કર્તવ્ય હતું, તે પિતાના ભંડાકુથી અનેક ઘોરાતિઘોર પાપકર્મોને મેળવીને પિતાની ૩૦૦૦ ત્રણ હજાર વર્ષની આયુષ્યને પૂરી કરી દીધી. જ્યારે તે મરણ પામે ત્યારે પિતાનાં કરેલાં પાપકર્મોના અશુભતમ ફળને ભોગવવા માટે પાંચમી પૃથિવીપાંચમું નરક, જેની સત્ત૨ ૧૭ સાગરની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ છે તે નરકમાં નારકીની પર્યાયથી ઉત્પન્ન થયા, ત્યાંની સર્વ પ્રકારની ભયંકર વેદનાને ભેગવતે–ભેગવતે ત્યાંની ૧૭.
શ્રી વિપાક સૂત્ર