Book Title: Abhigyan Shakuntalam Nam Natakam
Author(s): Mahakavi Kalidas, Guruprasad Shastri
Publisher: Bhargav Pustakalay

View full book text
Previous | Next

Page 17
________________ ऽङ्कः] अभिनवराजलक्ष्मी-भाषाटीका-विराजितम् नटी-( सविनयम् ) अज, एवं णेदम् / 'अणन्तकरणिज दाणी अजो आणवेदु / [( सविनयम् ) आर्य! एवमेतत्',अनन्तरकरणीयमिदानीमार्य आज्ञापयतु]। सूत्रधारः-आर्य ! किमन्यदस्याः परिषदः श्रुतिप्रमोदहेतोगीतात्करणीयमस्ति ? / भूतार्थमेवाह-आ परितोषादिति / आ परितोषात् = सहृदयप्रीति यावत् , प्रयोगस्य विशिष्टं ज्ञानं-प्रयोगविज्ञानम् = अभिनयकौशलं, न साधु मन्ये = अहं न शोभनं मन्ये / यतः-बलवदपि = दृढतरमपि, शिक्षितानां = कृताभ्यासानाम् , विदुषामपि, आत्मनि = स्वात्मनि, चेतः = चित्तम् , अप्रत्ययम् = अविश्वासि / 'भवतीति शेषः / अत्र विद्वांस एव मत्प्रयोगपरिचयकौशलं ज्ञास्यन्तीति हृदि निहितो भावः। [ अत्रोत्तरार्द्धन-'बलवदपी'त्यादिना-पूर्वार्दोपात्तस्य विशेषार्थस्य समर्थनादर्थान्तरन्यासोऽलङ्कारः / पूर्वार्द्धं च गम्यस्य–'पण्डितैरेव विज्ञेयमस्मन्नाट्यकौशल'मित्यस्यार्थस्य स्फुट प्रतिपादनात्पर्यायोक्तमलङ्कारः ] // 2 // एवमेतदिति / यथा भवानाह तथैव तत् / सत्यमिदमित्यर्थः / अनन्तरं करणीयमनन्तरकरणीयम् = किमग्रे विधेयमिति / किमन्यदिति। अस्याः परिषदः श्रुतिप्रमोदहेतोः = कर्णानन्ददायिनः, जब तक विद्वानों को हमारे खेल से सन्तोष न हो जाए, तब तक मैं अपनी प्रयोगकुशलता को श्रेष्ठ एवं सर्वथा ठीक नहीं समझता हूँ। क्योंकि--मनुष्य कितना भी शिक्षित और कुशल क्यों न हो, पर जब तक कार्य समुचित रूप से पूर्ण न हो जाए, तब तक उसे अपनी कुशलता में सन्देह ही बना रहता है॥२॥ नटी-आर्य ! आप बिलकुल ठीक कहते हैं। अच्छा, अब आगे क्या कर्तव्य है, आज्ञा करें। सूत्रधार-प्रिये ! इस सभा के अनुरञ्जन ( मनोविनोद) के लिए श्रुतिमधुरगान से बढ़कर इस समय और क्या कार्य हो सकता है ? / अतः तुम कोई मधुर गाना गाओ। १क्वचिन्न / 2 'एवमिदं' पा० / 3 'श्रुतिप्रसादनतः'

Loading...

Page Navigation
1 ... 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 ... 640