Book Title: Abhigyan Shakuntalam Nam Natakam
Author(s): Mahakavi Kalidas, Guruprasad Shastri
Publisher: Bhargav Pustakalay

View full book text
Previous | Next

Page 16
________________ 12 अभिज्ञानशाकुन्तलम् - [प्रथमो नटी-सुबिहिदप्पओअदाए अजस्स ण किं वि परिहाइस्सदि / [सुविहितप्रयोगतयाऽऽयस्य न किमपि परिहास्यते / सूत्रधारः-( सस्मितम् ) आर्य ! कथयामि ते भूतार्थम् आ परितोषाद्विदुषां न साधु मन्ये प्रयोगविज्ञानम् / बलवदपि शिक्षितानामात्मन्यप्रत्ययं चेतः // 2 // तथा / नाटकेन = रूपकभेदेन, उपस्थातव्यम् = अभिनेतव्यम् / तत् = तस्मात् , पात्रं पात्रं प्रतीति-प्रतिपात्रं = प्रतिनटम्, यत्नः = प्रत्यवेक्षणम् / आधीयतां = क्रियताम् / ____ एवंविधायाः पण्डितप्रचुरायाः परिषदो रञ्जने प्रवृत्तैरस्माभिः सर्वथाऽवहितै र्भाव्यमित्याशयः। 'पात्रं-नाट्याऽनुकर्तरी' हैमः / एतावता--नाटकस्य, कवेश्च नामादि समुपन्यस्तं वेदितव्यम् / सुविहितः प्रयोगो येन, तस्य भावस्तया-सुविहितप्रयोगतया = बहुशः कृतनाटकाभिनयतया, निपुणस्य, आर्यस्य = भवतः, परिहास्यते = त्रुटितं भविष्यति / 'परिहापयिष्यते' इति, 'परिहायिष्यते' इति च पाठे णिजन्तस्य, शुद्धस्य च कर्मणि रूपं बोध्यम् / सर्वेषां नटानां, भवतश्च नाट्याद्यभ्यासनैपुण्येन सर्व शोभनमेवेदं भवेदिति नट्याः सम्भावनमेतत् / सस्मितमिति / आत्मप्रशंसयाऽत्र स्मयः। भूतार्थम् = सत्यं / तथ्यं / 'भूतं क्ष्मादौ, पिशाचादौ, न्याय्ये, सत्योपमानयोः' इति विश्वः / कथयामि = निर्दिशामि / प्रत्येक पात्र ( नाटक के खेलनेवाले नटों) को बड़ी सावधानी से कार्य करना होगा। अर्थात् नाटक के पात्रों को पूरी तरह से तैयार होना चाहिए, कोई त्रुटि न होने पावे, क्योंकि बड़े 2 विद्वानों के सामने महाराज विक्रमादित्य की सभा में आज नाटक खेलना है। नटी-आप ( तथा आपकी मण्डली ) नाटक खेलने में अत्यन्त निपुण व सिद्धहस्त हैं, अतः पात्रों से किसी प्रकार की त्रुटि होने का भय नहीं है। सूत्रधार-(थोड़ा हंसकर) आर्य ! मैं तुमसे सच (असली) बात कहता हूँ

Loading...

Page Navigation
1 ... 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 ... 640