Tarangvaikaha

Author(s): Padliptsuri, Nemichandrasuri,
Publisher: Jivanbhai Chotabhai Zaveri
Catalog link: https://jainqq.org/explore/600009/1

Page #1

वीर संवत् २४७० ]

श्रीने मिविज्ञानप्रन्थमाला रत्न ९
हाईयपुरीयगच्छीयवीर भद्द सूरिवरसी सरयणगणिसिरिनेमिचंदरस जसेण (?)
वेरइया
संखित्तत रंगवईकहा (तरंगलोला)
पगासगो : - जीवणभाई छोटा भाई झवेरी.
मुद्दगो :- शा. मोहनलाल मगनलाल बदामी, "जइणानंद" मुहणालओ, सूरियपुरे.
पण रु. २८-०

[ विक्रम संवत् २०००

Page #2

સંતાवईकहा
॥ ૨ ॥
નિવેદન
અત્યાર સુધીમાં શ્રીનેમિવિજ્ઞાનગ્રન્થમાલાનાં આઠે રત્ના પ્રકાશિત થયાં છે. આજે આ ગ્રન્થમાલાનું નવમું રત્ન સક્ષિપ્ત તરગતીકથા ( તર’ગલાલા) પ્રસિદ્ધિમાં મૂકતાં અમને આનંદ થાય છે, જો કે એક બાજુથી મનમાં કાંઈક ખેદ પણ રહી જાય છે આમ કહેવાનું કારણ એ છે કે આવે! અમૂલ્ય ગ્રન્થ પહેલી વાર જ પ્રકાશિત કરવાનું અા સદ્ભાગ્ય મળે છે, પણ એ ગ્રન્થ જેટલા શુદ્ધ છપાવા જોઇએ તે માટે અમેએ અને તેટલી શુદ્ધ હાથ પ્રતો મેળવવા ઘણા પ્રયત્ન કર્યાં છતાં તેમાં અમે ફળીભૂત થયા નહિ, કાગળ ઉપર લખાયેલી તેમજ લિપિ વિનાની પ્રત અમાને મળી તે ઉપરથી આનું સ’પાદન કાર્ય કરવા પરમપૂજ્ય પરમેોપકારી પૂજ્યપાદ શાસનસમ્રાટ્ આચાર્ય વર્ષ શ્રીવિજયનેમિસૂરીશ્વરજીના પટ્ટધર સમયજ્ઞ શાન્તમૂર્તિ આચાર્ય દેવ શ્રીમાન વિજયવિજ્ઞાનસૂરીશ્વરજીના શિષ્યરત્ન પ્રાકૃત રૂપમાળા, પ્રાકૃત વિજ્ઞાનપાઠમાળા વગેરે અનેક ગ્રન્થના પ્રણેતા મહાપાધ્યાય શ્રીકરતુરવિજયગણિજીને વિનવ્યા, તેઓશ્રીજીએ પહેલાં તે શુદ્ધમતિના અભાવથી ના પાડી છતાં અમારે બહુજ આગ્રહ હાવાથી સ`પાદન કાર્ય કરવા તૈયાર થયા. તેમણે અતિશય પરિશ્રમ લઈ આ ગ્રન્થનું સ`પાદન કાર્ય કર્યું છે, જો કે તેમાં કેટલીક અશુદ્ધિ નિરૂપાયે રહી જવાથી તેમનુ દિલ દુભાયુ' છે, એમણે જે કાર્ય કરી આપ્યું તે બદલ અમે એમના ઋણી છીએ.
આ ગ્રન્થ નીચે મુજબની પાંચ હાથપ્રનાને આધારે શુદ્ધ કરાયેલા છે.
૧ પૂજ્યપાદ આચાર્ય મહારાજ શ્રીવિજયનેમિસૂરીશ્વરજીના ખભાત ભડારની ૫૭ પત્રની (પ', ૧૦, અ. ૬૦)પ્રત લખ્યાનો સંવત્ નથી. પણ આધુનિક જણાય છે. આ પ્રત ઉપરથી મહાપાધ્યાય શ્રીકસ્તૂરવિજયગણિજીના શિષ્ય મુનિશ્રી કુમુદચ’દ્રવિજયજી મહારાજ સાહેબે મુદ્રણપુસ્તિકા તૈયાર કરી આપી હતી તેથી તેમને પણ અનદ્ગદ ઉપકાર માનીએ છીએ. ૨ જૈનાનંદ પુસ્તકાલય (સુરત)ના ભંડારની ક પત્રની (પ. ૧૨, અ. ૭૫) પ્રત. આધુનિક,

॥ ૨ ॥

Page #3

सं० तरंगवईकहा
૩ શેઠ આણંદજી કલ્યાણજીની પેઢી (પાલીતાણા) અંબાલાલ ચુનીલાલ, જ્ઞાનભંડારની ૫૪ પત્રની (. ૧૫ અ. ૪૩) પ્રત. લગભગ ૨૦૦ વર્ષ પહેલાની છે,
૪ શેઠ ડોસાભાઈ અભેચંદ જૈનસંઘ ભંડારની ૬૮ પત્રની (૫. ૧૨ અ. ૪૦) પ્રત. લગભગ ૫૦ વર્ષ ઉપર લખાયેલી લાગે છે.
૫ રેલાના ઉપાશ્રયના ભંડારની ૫૪ પત્રની (પં. ૧૩, અ. ૪૫) પ્રત. પ્રાયઃ ૨૦૦ વર્ષ પૂર્વની છે. - આ પૈકી પહેલી ત્રણે તે લગભગ સમાન છે અને ત્રીજી પ્રત ઉપરથી પહેલી અને બીજી પ્રતે લખાયેલી સંભવે છે. વળી ચોથી અને પાંચમી એ બે પ્રતે પણ લગભગ સમાન છે.
છપાયેલ પ્રતમાં આવા ( ) કૌસમાં આપેલા પાઠ શુદ્ધ કરીને મૂકેલા છે, અને આવા [ ] કૌસમાં આપેલા પાઠ નિરર્થક જેવા વધારાના જણાય છે. દિપણુમાં બ૦ એ સંકેત અમદાવાદની પ્રતનાં, અને ભ૦ ભાવનગરની પ્રતનાં તેમજ ખ૦ ખંભાતની પ્રતનાં પાઠાંતરે જણાવવા માટે રાખેલ છે. આ ગ્રન્થને અંગે અને ખાસ કરીને જે ગ્રંથરત્નનું આ સંક્ષિપ્ત સ્વરૂપ છે તેને વિશે તેમજ તેના પ્રણેતા પૂજ્ય શ્રીમાન પાદલિપ્તસૂરિજીને વિષે પણ પ્રસ્તાવનામાં જે વિગતે સુરતની સાર્વજનિક કોલેજના અર્ધમાગધીના પ્રાધ્યાપક શ્રીયુત હીરાલાલ રસિકદાસ કાપડિયાએ રજૂ કરેલી છે. એ પ્રસ્તાવના તૈયાર કરી આપ્યા બદલ અમે એમને અંતઃકરણપૂર્વક આભાર માનીએ છીએ. વિશેષમાં સુરતના મહાનુભાવોએ આ ગ્રન્થ પ્રસિદ્ધ કરવામાં આગળથી ગ્રાહક તરીકે નામ નેંધાવી અમને અનુકૂળતા કરી આપી છે તે બદલ તેમને પણ અમે આભાર માનીએ છીએ.
શીવાડાની પળ, અમદાવાદ. | સંઘવી જીવણભાઈ છોટાભાઈ ઝવેરી. વીર સંવત ૨૩eo વૈશાખ સુદ ૩, ઈ.
દિલઝ
Jain Education Interational

Page #4

Z22222
નથ
૨૦ શા. ખુશાલચ'દ ફુલચ'દ
૨૦ શા. કલ્યાણચંદ વોચ'દ ૨૦ શા. બાબુભાઈ ફકીરચંદ ૨૦ શા. દીપચંદ સુરચંદ
૧૫ શા. બાબુભાઈ માનચ'ઢ ૧૦ શા. ખીમચ'૬ મેલાપચ'દ ૧૦ શા. વીરચ`દ દયાચ'દ
૧૦ શા. રૂપચંદ ઘેલાભાઈ ૧૦ શા. માણેકચંદ ઝવેરચ’દ ૧૦ શા. ચુનીભાઈ ગુલાબચંદ દાલીઆ ૧૦ મુ‘બઈના શા. ઝવેરચ'દ પ્રતાપચ`દના દહેરાના જ્ઞાન ખાતે
૫ શા. મગળભાઈ હીરા'દ પ શા. શાકેદ તલકચંદ
તેમુભાઈની વાડીના ઉપાશ્રયાના ગ્રાહકોનાં નામા
નકલ
૫ શા. અમીચ'દ નવલચ'દ

નકશ
૫ શા. બાલુભાઈ ખીમચ’દ
૫ શ, ખીમચ'દ શરૂપચંદ સંઘવી
૫ શા, ભાઈચંદ લાલભાઈ
૫ શા. મોતીચ'દ ગુલામચ'દ
૫ શા. મેાતીચંદ કસ્તુરચંદ ૫ શા. માલુભાઈ શરૂપચંદ સંઘવી
હું શા. મગનભાઈ કપુરચંદ
૧ શા. મેહનલાલ શાકેરચઢ પ શા. પાનાચંદ કસ્તુરચંદ પ શા. રૂપચ૬ લલ્લુભાઈ
૫ શા. કુલચ'દ કલ્યાણ'દ ૫ શા. મેગનલાલ કસ્તુરચંદ વાલોડીયા
પ શા. સુરચંદ મેોરારદાસ
૫ શા. ફુલચંદ પ્રેમચ`દ

૫ શા. સાભાગચ'દ ફકીરચંદ
૫ શા. હીરાલાલ ગાંડાભાઈ નવસારી
૫ શા. વીરચ'દ હરજીવનદાસ
૫ શા. કુલચ'દ ગુલામર્ચ'દ ધરમ'દ ૨ શા. પાનાચંદ અમીચંદ
૨ શા. મચ્છુભાઈ તલકચંદ
૨ શા. જીવણચંદે નવલચ'દ ૧ શા. ચુનીભાઈ સેાભાગચ'દ ૨૫ આ વર્ગમાંથી હા. નવલબેન ૫ નેમકારએન આંપાવાળા
૫ સુભદ્રાબેન શાંતિચ'દ મેા. ગુ ૫ શાંતાબેન મેતીચ'દ મેા, ગુ. વિમળાબેન રતનચ'દ
છે. કા.
તેન
'.
|| ૪ ||

Page #5

પ્રસ્તાવના
11 4 11

પ્રસ્તાવના ભારતીય કથાસાહિત્ય
જૈન ષ્ટિએ જગત્ અનાદિ તેમજ અનંત છે, પણ આધુનિક વૈજ્ઞાનિકોનું માનવું એ છે કે આશરે બે અમજ વર્ષોં ઉપર આ પૃથ્વી ઉત્પન્ન થઈ, અને એની સપાટી ઉપર ત્રીસ કરોડ વર્ષોં થયાં જીવા ઉત્પન્ન થયા છે અને ત્રણ લાખ વર્ષ થયાં માનવે ઉત્પન્ન થયા છે. આ બેમાંથી ગમે તે મત સ્વીકારાય તો પણ એ વાત તે નિર્વિવાદ છે કે અત્યાર સુધીમાં દેશિવદેશમાંથી જાતજાતનું સાહિત્ય પુષ્કળ પ્રમાણમાં રચાયું છે અને એ બધું આજે મળતું નથી. જે ઉપલબ્ધ છે એમાં ઋગ્વેદનું સ્થાન પ્રાચીનતાની અપેક્ષાએ પ્રથમ છે અને એ ભારતવને માટે ગૌરવના વિષય છે. આ ઋગ્વેદ કઇ કથાઓના સ્વતંત્ર ગ્રન્થ નથી. તેમ છતાં એ દિશામાં પ્રકાશ પાડનારી હકીકતા એમાં નજરે પડે છે. જેમકે આખ્યાનસૂતા તરીકે ઓળખાવાતાં સૂક્તો, યમ અને યમીના સંવાદ (મ'. ૧૦, સૂ. ૧૦), પુરુરવા અને ઉશીના સવાદ (મ'. ૧૦, સૂ. ૯૫) તેમ જ ઇન્દ્ર અને નૃત્ર (મ., સૂ. ) સંખ’ધી હકીકત,
ઋગ્વેદ પછીનું સ્થાન ભારતીય ઉપલબ્ધ સાહિત્યમાં કોઈનુ હાય તો તે રબ્રાહ્મણાનું છે. એમાં પુરુરવા અને
૧ બીન્ન પણ કેટલાક સંવાદો છે. જેમકે ઇન્દ્ર અને ખન્દ્રાણી ( મં. ૧૦, મુ. ૮૬ ), વ ુઝુ અને અગ્નિ ( નં. ૧૦, સે. પ૧), વરુણ અતે ઇન્દ્ર ( નં. ૪, સ. ૪૨ ), વિશ્વામિત્ર અને નદીએ ( નં. ૩, સૂ. ૩૩) તેમજ સરમા અતે શુિ (નં. ૧૦, સૂ. ૧૦૮) વચ્ચેના સંવાદો, ૨ ‘શતપથ બ્રાહ્મણુમાં કેટલીક નૈતિક કથાઓ ' એ શીર્ષકપૂર્વક એ લેખા ડૉ. એચ. આર. કણ કે લખ્યા છે. એમાં કેટલીક થાઓ તેમણે ઈંગ્રેજીમાં આપી છે. એક લેખમાં લેકસાહિત્ય અને કહેવતો વિષે કેટલાક ઊડાપોડ તેમણે કર્યાં છે. વિશેષમાં ભારતીય કથાસાહિત્યનું મહત્ત્વ તેમણે સૂચવ્યું છે.

zacz
114 11

Page #6

પ્રસ્તાવના
|| ૬ ||
ઉવશીની કથા, હરિશ્ચન્દ્ર અને શુનઃરીપની કથા, પ્રજાપતિ સ'ખ'ધી વક્તવ્ય ઇત્યાદિ દષ્ટિગોચર થાય છે.
આરણ્યકોમાં પણ કથાઓ છે. જનક વિદેહી અને યાજ્ઞવલ્ક્ય વચ્ચેના સવાદ બૃહદારણ્યક ( અ. ૪, ધ્રાં. ૩, મ'. ૧–૬)માં છે.
ઉપનિષદોમાં સત્યકામ જાબાલની કથા અને ગાર્ગી અને યાજ્ઞવલ્ક્યના સંવાદ જોવાય છે. વાલ્મીકિકૃત રામાયણ અને વ્યાસકૃત મહાભારત તે વીરરસપ્રધાન કથાના જાણીતા ગ્રંથા છે. વૈદિક સાહિત્ય વિષે માટલા ઈસારો કરી આદ્ધ સાહિત્ય તરફ દષ્ટિપાત કરીશું તો જણાશે કે ચુલ્લવગ્ગ, વિમાનવત્યુ અને પેતવત્યુમાં કથાઓ છે. વળી જાતક અને અપાદાના પશુ જાતજાતની કથા રજૂ કરે છે.
જૈન સાહિત્યમાં વિવિધ વિષયોને સ્થાન અપાયેલું છે અને એ પાઇય ( પ્રાકૃત ), સંસ્કૃત વગેરે અનેક ભાષામાં ગુ'થાયેલું છે. એમ હાવાથી ભારતીય સાહિત્યમાં જૈન સાહિત્યનુ સ્થાન જેવું તેવું નથી. આ સાહિત્ય ચારે અનુયાગાને પોષે છે. સામાન્ય જનતાને ધર્મકથાનુયોગ તરફ જેટલે અંશે રુચિ હોય એટલે અશે ખીજા અનુયેગા તરફ્ ભાગ્યે જ હોઈ શકે એ સ્વાભાવિક છે. આથી જૈન ગ્રંથકારા ધાર્મિક ઉપદેશ કથા દ્વારા આપવા પ્રેરાયા છે. એમણે મુખ્યતયા સૌંસ્કૃતમાં, પાઇયમાં અવક (અપભ્રંશ)માં અને ગુજરાતીમાં કથાત્મક સાહિત્યનું સર્જન કર્યું છે પણ એ તમામ આજે ઉપલબ્ધ નથી. વિશેષમાં જે ઉપલબ્ધ છે તે પ્રકાશિત થયેલું નથી. વળી જે પ્રકાશિત છે તેને પણ શૃંખલાબદ્ધ ઇતિહ્રાસ રચાયા નથી, જોકે આ દિશામાં કેટલાક પ્રયત્ન થયેલા છે. પાઇય સાહિત્યના સંબધમાં તે ખેદ્ર ઉપજે તેવી સ્થિતિ છે. આ સબધમાં મે પાઈય ભાષા અને

|| ૐ ||

Page #7

પ્રસ્તાવના
|| ૭ ||
સાહિત્ય” એ નામનો એક નિબધ લખી તેનો સારાંશ અહીંની કોલેજના ભારતીય વિદ્યામંડળના આશ્રય હેઠળ ભાષણુરૂપે રજૂ કર્યો હતો. એ નિબંધમાં કથાત્મક સાહિત્યને અંગે જે લખાણ છે તે અહીં સ્થલસ કોચને લઈને આપી શકાય તેમ નથી એટલે સંક્ષેપમાં એ સંબધમાં થોડોક ઉલ્લેખ કરું છું.
જેમ પતંજલિકૃત મહાભાષ્ય ( ૪-૩-૮૭૨ )માં નિર્દેશાયેલી વાસવદત્તા, સુમનાત્તરા, ઉશી અને ભૈમરથી એ ચાર આખ્યાયિકાએ આજે મળતી નથી તેવી સ્થિતિ જૈન કથાઓને અંગે પણ પ્રવર્તે છે. જેમકે વિસેસનિસીહચુઝુિમાં નરવાહણુદત્તકહા, તર’ગવઈ અને મગહસેા વિષે ઉલ્લેખ છે,ર ગધહસ્તી સિનગણિકૃત તત્ત્વાર્થસૂત્રની ભાષ્યાનુસારિણી ટીકા ( ભા. ૧, પૃ. ૩૮૦)માં 'ધુમતી આખ્યાયિકાના અને ઉદ્યોતનસૂરિ યા ઉર્ફે દાક્ષિણ્યચહ્નસ્ટર દ્વારા રચાયલી કુવલયમાલામાં સુલેાયણાકહાના અને હરિવંસરિયનો ઉલ્લેખ છે. દેવચંદ્રે સતિનાહરિયમાં ભદ્રબાહુકૃત
Jain Education Intemational
१ " वासवदत्तामधिकृत्य कृताऽऽख्यायिका वासवदत्ता सुमनोत्तरा उर्वशी, न च भवति भैमरथी ।" २ "अगित्थी हिं जा कामकहा । तत्थ लोइया णरवाहणदत्तकहा लोउतरिया तरंगवती मगधसेणादीणि । " ३ “विकल्पितेऽपि ह्यर्थे स्मृतिर्दृष्टा बन्धुमत्याख्यायिकादौ ।”
४ “सन्निहिय जिणवरिंदा धम्मका दक्खियनरिंदा । कहिया जेण सुकहिया सुलोयणा समवसरणं वा ।।"

ૢ
|| ૢ ||

Page #8

પ્રસ્તાવના
| વસુદેવચરિયને ઉલ્લેખ કર્યો છે અને અન્યત્ર દ્વાસપ્તતિપ્રબંધને ઉલ્લેખ છે. પણ આમાંને એકે ગ્રથ આજે કયાં | ઉપલબ્ધ છે? વળી પાદલિપ્તસૂરિકૃત તરંગવઈકહા અને વિમલસૂરિકૃત હરિવંસચરિય તે આપણે સદાને માટે ગુમાવ્યાં જ
હોય એમ જણાય છે. કસવહની અંગ્રેજી પ્રસ્તાવના (પૃ. ૨૬)માં નિર્દેશેલ અને ઈ. સ.ના પંદરમા સૈકામાં ધર્મસૂરિએ શા રચેલ હંસસંદેશની પણ આ જ દશા છે ને? પિસાઈ પાય (પૈશાચી પ્રકૃત)માં ગુંથાયેલી અને બૃહસ્થાને નામે સુપ્રસિદ્ધ
એવી ગુણદયની કૃતિને તે કાળ કથારને એ સ્વાહ કરી ગયો છે. મુનિ (હવે પંન્યાસ) કલ્યાણવિજયજીએ “આપણાં પ્રાભૂતે”માં જે મલયવતી, અશોકવતી અને ચટકચરિત નાશ પામ્યાને ઉલ્લેખ કર્યો છે તેમાં કઈ પાઈય કૃતિ છે ? જો તેમ હોય તે તેને આપણા હાથમાંથી કાળે ઝડપી લીધી છે.
દિગંબરાચાર્ય હરિજેણે વિ. સં. ૯૮૯ (શક સંવત્ ૮૫૩, ઈ. સ. ૯૩૧-૩૨)માં જે બૃહકથાકેશ રમ્યા છે. તેના સંપાદક દિગંબર વિદ્વાન ડે આદિનાથ નેમિનાથ ઉપાધે એની અંગ્રેજી પ્રસ્તાવના (પૃ. ૧૭)માં કહ્યું છે કે કે અર્ધમાગધી આગમ જે સ્વરૂપમાં આજે મળે છે તે સ્વરૂપ એને ઘણું પાછળથી અપાયેલું છે છતાં એમાં ખરેખર એવા
१ "वंदामि भद्दबाहं जेण य अइरसियं बहुकलाकलियं । रइयं सवायलक्खं चरियं वसुदेवरायस्स ॥"
આ ચરિત્ર સવા લાખ લોક જેવડું મેટું ૨ જુએ કથાણુવિજ્યજીની પ્રભાવક ચરિતની પ્રસ્તાવના (પૃ. ૭). ૩ આ લેખ જૈન યુગ (પુ. ૧, અં. ૭, પૃ. ૮૭-૯૪)માં છપાયેલે છે.

Page #9

પ્રસ્તાવના
પ્રાચીન ભાગે છે જે મહાવીરના સમયની તદન નજીકના છે. ડે. યકેબીએ પણ આવું વિધાન ઘણાં વર્ષો ઉપર કર્યું હતું.' જૈન આગમની ભાષા “અદ્ધમાગહ' (અર્ધમાગધી) છે. એમાં કથાનુગને પોષનારાં અને ખાસ કરીને એ જ વિષયની મુખ્ય કૃતિઓ ગણાય તેવાં બે અંગો તે છે જ. બાર અંગે માં એ બેને છઠ્ઠા અને સાતમા અંગ તરીકે ઓળખાવાય છે. છઠ્ઠા અંગનું નામ નાયાધમ્મકહા છે અને એ ટૂંકી વાર્તાઓના આદર્શની ગરજ સારે છે. એના નામમાં જ “કહા” શબ્દ રહેલો છે એ પણ એની બીન અંગેની અપેક્ષાએ વિશેષતા સૂચવે છે. આ છઠ્ઠા અંગના નાય અને ધમ્મકહા એ નામના બે સુયખંધ છે. તેમાં પહેલામાં ૧૯ અજઝયણ છે અને બીજામાં દસ વચ્ચે છે. પરંપરા પ્રમાણે એમાં કરેડે કથાઓ હતી, પણ આજે તે એને હિસાબે બડ જ છેડી કથાઓ મળે છે. વેદ, બ્રાહ્મણે અને ઉપનિષદોમાં જે આખ્યાને છે તેની સાથે આ સામ્ય ધરાવે છે. એમ જિનવિજયજીએ “કુવલયમાલા ” નામના લેખમાં સૂચવ્યું છે. આ કથાઓને અંગે શ્રી. દત્તાત્રેય કાલેલકરે આ અંગના“ ભગવાન મહાવીરની ધમકથાઓ” એ નામના ગુજરાતી અનુવાદ અંગે “દષ્ટિ અને બેધ'માં નીચે મુજબ ઉલ્લેખ કર્યો છે –
આ કથામાં દેખાતે ભલે સાદી હોય પણ એમની અસર એમની સાદી, મીધી અને સચેટ શેલી ઉપર જ કેવળ નથી પણું વિહિતના સર્વ મંગળકારી સંકઃપથી કરેલા ઉમ્રમાં ઉશ્ર તપશ્ચર્યાનું બળ આ કથાઓ પાછળ છે.” -પૃ. ૧૫. "
૧ જુઓ The Sacred Books of the East (Vol. XXII) ની પ્રસ્તાવના. આને પ્રસ્તુત ભાગ મેં A fistory of the Canonical Literature ( f the Jainas (પૃ. ૬૯)માં આપેલા છે અને એમાંના અમુક અંશની--સારોશની ઓ મેરી કૃતિની જેન ધર્મ પ્રકાશમાં (પુ. ૬૦, અંક ૪)માં છપાયેલી સમાલોચનામાં, નોંધ લેવાયેલી છે.
૨ આ લેખ “ વસંત રજત મત્સવ મારક ગ્રંથ” (અમદાવાદ, ઇ. સ. ૧૯૨૭)માં પ્રસિદ્ધ થયેલ છે.
Jain Education Interational

Page #10

પ્રસ્તાવના | ૧૦ ||
ખા વાર્તાઓ અનેક વાર વાંચવા છતાં એમાં કઈ પણ કાણે સાંપ્રદાયિકતા કે સંકુચિતતા જણાતી નથી. આ ઉપદેશ ભલે જેને સાધુઓને અથવા આવકને માટે આપેલ હોય પણ એની સાર્વભૌમિકતાને લીધે એ દરેક ધર્મના અને પંથના માણસને માટે સરખે જ પ્રાધા અને લાભદાયી છે.”-૫. ૨૬-૨૭,
સાતમા અંગનું નામ ઉવાસગદસા છે અને એમાં દસ શ્રાવકે વિષે હકીકત છે.
અગ્યારમાં અંગરૂપ વિવાગસુય અને આઠમા અને નવમાં અંગરૂપ અંતગડદસા અને અણુત્તવવાયદા પણ અનેક પ્રકારની કથાઓ પૂરી પાડે છે. આ ઉપરાંત મૂલસુત્ત પૈકી ઉત્તરજઝયણનાં સાતમા, દસમા વગેરે અજયણે તેમજ કેટલાંક વિંગે જેવાં કે નિરયાવલિસુયબંધ તેમજ પગના અમુક અમુક ભાગ કથાની સામગ્રી પૂરી પાડે છે. આ તે અદ્ધમાગણી સાહિત્યની વાત થઈ. હવે જઈગ મરહીમાં રચાયેલી કથાત્મક સ્વતંત્ર કૃતિઓ વિચારીશું તે તે સારી સંખ્યામાં જણાશે. એમાંની કેટલીક સ્થળ નિર્દેશ કરી સંતોષ માનવો પડે તેમ છે
વિમલસૂરિકૃત પમિચરિચ (વીર સંવત્ ૧૩૦), લગભગ ઈ. સ.ના સાતમા સૈકામાં થઈ ગયેલા ક્ષમાશ્રમણ સંઘદાસે આર સેલ અને ધર્મસેનગણિએ પૂર્ણ કરેલ ધમ્મિલહિંડી-વસુદેવહિંડી, હરિભદ્રસૂરિકૃત સમરાઈશ્ચકહા અને ધુત્તફખાણ, ઉદૂઘોતનસૂરિએ રચેલ કુવલયમાલા (શક ૭૦૦માં એક દિવસ એ છે), માનદેવસૂરિના શિષ્ય શીલાચાર્યવૃત ચઉપન્નમહાપુરિસ ચરિય (વિ. સં. ૯૨૫), વિજયસિંહસૂરિકૃત ભુવણસુંદરીકડા, જિનેશ્વરસૂરિકૃત કહાસ ( વિ. સં. ૧૦૮૨-૧૦૯૫), અજ્ઞાતકર્તક કાલાયરિચકહાણગ, ધનેશ્વરસૂરિકૃત સુરસુંદરી કહા (વિ. સં. ૧૦૯૫), મહેશ્વરસૂરિકૃત પંચમીકહા યાને પંચમીમાહ૫
૧૦ ||
V
!
Jain Education

inelibrary.org

Page #11

ર
મસ્તાવના
INI (વિ. સં. ૧૧૦૯ પહેલાં), સિદ્ધસેનસૂરિકૃત વિલાસવઈકહા (વિ. સં. ૧૧૨૩), ચંદ્રપ્રભ મહત્તરે રચેલ વિજયચંદચરિય
(વિ. સં. ૧૧૨૭ થી ૧૧૩૭ ને ગાળો), દેવેન્દ્રમણિ(નેમિચન્દ્રસૂરિ)કૃત અક્ખાણમણિકેસ, ગુણચંદ્રમણિકૃત મહાવીર
ચરિય (વિ. સં. ૧૧૩૯), વર્ધમાનસૂરિકૃત મને રમાચરિય. (વિ. સં. ૧૧૪૦) અને એ સૂરિએ રચેલ આદિનાહચરિય | (વિ. રા'. ૧૧૬૦), વિનયચન્દ્રકૃત કહાણગકેસ (વિ. સં. ૧૧૬૬ પહેલાં), દેવચંદ્રસૂરિકૃત સતિનાચરિય (વિ. સં. ૧૨૬૦), શાંતિસૂરિએ રચેલ પુડવીચંદરિય (વિરસંવત્ ૧૬૩૧ વિ. સં. ૧૧૬૧ ), દેવભદ્રસૂરિ (પૂર્વે ગુણચંદ્રમણિ )કૃત પાસનાહચરિય (વિ સં. ૧૧૬૮) તેમજ એ સૂરિએ રચેલ કારણકેસ (વિ. સં. ૧૧૫૮), ભદ્રેશ્વરકૃત કહાવલી, મલધારી હેમચન્દ્રસૂરિકૃત નેમિનાડચરિય ( વિ. સં. ૧૧૭૦) સુમતિગણિકૃત જિણયતમહારિસિચરિય અને જિયત્તકખાણુ, મહેન્દ્રસૂરિએ રચેલ નાયાસુંદરી (વિ. સં. ૧૧૭૮), શ્રીચન્દ્રકૃત મુણિમુવયસામિચરિય (વિ. સં. ૧૧૯૩), લમણગણિકૃત સુપાસના ચરિય (વિ. સં. ૧૧૯૯), કલિકાલસર્વજ્ઞ હેમચન્દ્રસૂરિએ વિ. સં. ૧૧૯ બાદ રવ કુમારવાલચરિય થાને પ્રાકૃત દ્વયાશ્રય, શ્રીચન્દ્રસૂરિકૃત સયુંકુમારચરિય (વિ. સં. ૧૨૧૪, શ્રીચન્દ્રસૂરિના શિષ્ય હરિભદ્ર રચેલ મલ્લિનાડુચરિય, સેમપ્રભસૂરિકૃત સુમતિનાચરિય અને કુમારવાલપહિ યાને જિણધમ્મપડિબેહુ (વિ. સં. ૧૨૪૧), અજ્ઞાતકર્તૃક મલયમુંદરીકહા, મુનિદેવકૃત સંતિનાચરિય (વિ. સં. ૧૩૨૨), ગુણસમૃદ્ધિ મહત્તરાએ રચેલ જણાસુંદરીચરિ (વિ. સં. ૧૪૦૬), મુનિભદ્રકૃત સતિનાહુચણ્યિ ( વિ. સં. ૧૪૧૦), રત્નશેખરસૂરિકૃત સિરિસિરિવાલકડા (વિ. સં. ૧૪૨૮ ), જિનહર્ષગણિએ રચેલ રયગૃહરકહા ( વિ. સં. ૧૪૯૭) અને જિનમાણિકકૃત કુષ્માપુખ્તચરિય.

Page #12

પ્રસ્તાવના
|| ૧૨ ||
આ ઉપરાંત આગમાને અગેની નિશ્રુત્તિઓ, ભાસે, ચુક્ષ્ણિ, હરિભદ્રસૂરિષ્કૃત ટીકાઓ, પાર્શ્વય ટીકા વગે૨ે પ્રાચીન કૃતિઓ અનેક પાઈય કથા પૂરી પાડે છે.
- યાકિનીધર્મસૂનુ ' તરીકે સુવિખ્યાત હરિભદ્રસૂરિએ સમરાઇચ્ચચરિય ( ભવે ૧ )માં કથાવસ્તુના ત્રણ પ્રકાર અને કથાના અર્થ કથા, કામકથા, ધર્મકથા અને સંકીણુ કથા એવા ચાર પ્રકારો સૂચવ્યા છે. વિશેષમાં તેમણે આ ચારે જાતની કથાનાં લક્ષણા આપ્યાં છે. આ હકીકત ઉદ્દાતનસૂરિષ્કૃત કુવલયમાલામાં અને સિદ્ધિકૃત ઉપમિતિપ્રભવપ ચાકથામાં પણ જોવાય છે. એ ઉપરથી જણાશે કે કેવળ કથાસાહિત્ય જ જૈન ગ્રંથકારોએ સર્યું છે. એમ નહિ, પણ કથાના સ્વરૂપાદિ વિષે પણ તેમણે ઊહાપોહ કર્યાં છે.
પાદલિપ્તસૂરિના પરિચય
પ્રભાવકચરિત પ્રમાણે 'પાદલિપ્તસૂરિ એ અયેાધ્યાના વિજયબ્રહ્મ રાજાના રાજ્યમાં જે કુલ શ્રેષ્ઠી હતા તેમના પુત્ર થાય. એમની માતાએ એમને આઠ વર્ષની ઉંમરે ‘ વિદ્યાધર ' ગચ્છના-કુલના આ નાગહસ્તીની પાસે દીક્ષા અપાવી. દસમા વર્ષે ગુરુએ એમને પટ્ટધર સ્થાપ્યા અને ‘મથુરા’ મોકલ્યા. કલ્યાણવિજયજીના મતે આ નાગહસ્તી તે નદીસુત્તની થેરાવલીમાં અને યુગપ્રધાન-પટ્ટાવલીમાં જે બાવીસમા નાગહસ્તીનો ઉલ્લેખ છે તે જ છે અને તેમના સમય વિ. સ. ૧૫૧–વિ. સ'. ૨૧૯ના દર્શાવાયા છે તે આ સમયને સંગત છે. વિશેષમાં પાદલિપ્તસૂરિ આર્ય ખપતના સમકાલીન નથી તેમજ કૃષ્ણરાજના સમયમાં એ ‘ માન્યખટ ’ ગયા હશે એ વાત સ'ભવિત નથી. ત્યાં જનારા પાદલિપ્ત કોઈ અન્ય હોવા જોઇએ એમ એ માને છે.

||| ૧૨ || www.jainlibrary.org

Page #13

પ્રસ્તાવના + ૧૩ ||
પાદલિપ્તસૂરિના યેગી ગૃદુસ્થશિષ્ય તરીકે નાગાર્જુનને ઉલેખ કરાય છે અને એ ના માજીને ગરત્નાવલી, ગરત્નમાલા, કક્ષપુટી ઈત્યાદિ ગ્રંથ રચ્ચાનું મનાય છે.
પાદલિપ્તસૂરિને ગાહાસત્તસઈના કર્તા અને સાતવાહન વંશના રાજા હાલના દરબારી કવિ તરીકે ઓળખાવાય છે. બૃહત્કથાના કર્તા ગુણાઢથ એમના સમકાલીન ગણાય છે. નિસીહભાસ અને કપચુણિમાં પાદલિપ્તસૂરિ વિષે ઉલ્લેખ છે.
મુડ રાજાનું પાદલિપ્તસૂરિ ઉપર ખૂબ હેત હતું. કનિક (ઈ. સ. ૭૮) રાજાએ પાટલિપુત્રમાં વિનર્ણિ કે એવા નામને જે સૂ ની હતી તે આ મુરંડ રાજા હશે એમ કહપના કરાય છે. એને સમય ઈ. સ. ૯૪ થી ઇસ. I ૧૬૨ સુધી ગણાય છે.
કલિકાલસર્વજ્ઞ હેમચન્દ્રસૂરિએ રયણાવલિ (લે. ૨)ની પર ટીકા માં જે પાદલિપ્તને દેટનામમાલાના | પ્રણેતા તરીકે ઉલ્લેખ કર્યો છે તે તરંગવઈકહાના કર્તા પ્રસ્તુત પાદલિપ્તસૂરિ હોય એમ લાગે છે. એમણે ૫ઇfપાહુડમાંથી
પ્રતિષ્ઠાપદ્ધતિ ઉદૂધૃત કરી છે એમ શ્રાવિધિની પજ્ઞ વૃત્તિ (પત્ર ૫૬ આ ) ઉપરથી જોઈ શકાય છે. એમણે કલાજ્ઞાન, પ્રશ્નપ્રકાશ, નિર્વાણકલિકા, અને ગાહાજીયલથઈ રચ્યાં છે. વિશેષમાં એમણે જોઇસકરંડગ ઉપર ટીકા
૧ આને ઉલેખ અનેક ચુષ્ણુિઓમાં આવે છે. ૨ જે નિર્વાણલિકા પ્રસિદ્ધ થયેલી છે તે આથી ભિન્ન સમજવાની છે. ૩ જુઓ ચતુર્વિશતિપ્રબન્ધને મારો ગુજરાતી અનુવાદ (ક-પરિશિષ્ટ, પૃ. ૨૨૩-ક-૨૨૮).
I ૧૩ ||
Sain Education

linelibrary.org

Page #14

પ્રસ્તાવના ૧૪ ||
રચી હતી એમ આ આગમ ઉપરની મલયગિરિસૂરિકૃત ટીકા (પત્ર ૨૬) ઉપરથી જાણી શકાય છે. કવિદ૫ણમાં પાદલિપ્તસૂરિની કોઈક પાઈય કૃતિમાંથી અવતરણ અપાયેલ છે. આ પાદલિપ્તસૂરિ તે શું પ્રસ્તુત છે? - પાદલિપ્તસૂરિનું ચરિત્ર પ્રભાચન્દ્રસૂરિએ વિ. સં. ૧૩૩૪ માં રચેલ પ્રભાવરિત (પ્રબન્ધ ૫, પૃ. ૨૮–૪૦૨)માં તેમજ રાજશેખરસૂરિએ વિ. ૧૪૦પમાં રચેલ ચતુર્વિશતિપ્રબન્ધ યાને પ્રબકેશ (પ્રબન્ધ ૫, પૃ. ૨૩-૨૯)માં આપેલ છે. આ સંસ્કૃત ચરિત્રના ગુજરાતી અનુવાદ થયેલા છે એટલે પાદલિપ્તસૂરિ વિષે એમાંથી કેટલીક વિગતે જાણવા મળે છે. આ ઉપરાંત પ્રભાવક ચરિતના અનુવાદની આવૃત્તિમાં મુનિ (હવે પંન્યાસ) કલ્યાણવિજયની જે પ્રસ્તાવના છે તે પણ આ દિશામાં પ્રકાશ પાડે છે. એમનું કહેવું એ છે કે સાતવાહનના મંત્રીને પાદલિપ્તના શિષ્ય તરીકે ન ઓળખાવતાં આર્ય ખપટના શિષ્ય તરીકે ઓળખાવવા એ વધારે સમુચિત છે (જુઓ પૃ. ૩૩). વિ. સં. ૧૨૯૧માં લખાયેલી તાડપત્રીય પ્રતિ (જે પાટણના ભંડારમાં છે તેમાં સિદ્ધસેન, મલવાદી અને બમ્પટ્ટિની સાથે સાથે પાદલિપ્તસૂરિનું પણ પાઈયમાં ચરિત્ર છે.
૧ જુઓ પાઠય ભાષા અને સાહિત્ય નામનો મારો હવે પછી પ્રસિદ્ધ થનાર નિબંધ. ૨ જુઓ સિંઘી જૈન ગ્રન્થમાળા ગળ્યાંક ૧૩.
૩ “મટુંડા” એ ‘શક ભાષાનો શબ્દ છે અને એને અર્થ “સ્વામી” થાય છે. “કુશાન” વંશના રાજા કનિષ્કને અને એના વંશવાળાઓને અડીના લે “મુ કહેતા-કલ્યાણવિજ્યની પ્રસ્તાવના.
ભભભભભભન્ન
|| ૧૪ .
Jain Education

Linelibrary.org

Page #15

-
પ્રસ્તાવના | ૧પ ||
-
તરંગવાઈ આ એક પાઇય ભાષામાં રચાયેલી અને આજે નહિ મળી આવતી અનેક કથાઓ પૈકી એક કથા છે. એને ઉલેખ વીર સંવત્ ૧૧૧૫ માં સ્વર્ગે સંચરેલા મનાતા જિનભદ્રાણિ ક્ષમાશ્રમણે વિસાવસ્મયભાસની નિમ્નલિખિત ગાથામાં | કર્યો છે – "जह वा निदिवसा वासवदत्तातरंगवइयाई। तह निदेसगवसओ लोए मणुरक्खवाउ ति ॥ १५०८॥"
આ ઉપરની કેટ્યાચાર્યની ટીકામાં આ ગાથાને કમાંક ૧૫૧૬ અપાયેલું છે. આ ગાથામાં “નિદિ 'ટ'ના ઉદાહરણરૂપે વાસવદત્તા, તરંગવઈ ઇત્યાદિ એમ કહેવાયું છે. એટલે તરંગવાઈની પેઠે બીજી પણુ કથા અત્ર અભિપ્રેત છે.
તરંગવાઈને નિર્દેશ જેમ વિસાવસ્મયભાસમાં છે તેમ નિસીહવિરોહચણિમાં પણું છે. આ સૃષ્ટિના કર્તા ૧ જિનભદ્ર ક્ષમાશ્રમણ પૂર્વધર છે એ વાત માનતા આ સાલ યોગ્ય જણાતી નથી એટલે કે બીજા જિનભદ્ર લેવાની કલ્પના
ભna
૨ આમાં કોઈ પણ સ્થળે કર્તાએ પિતાના વક્તવ્યનાં સમર્થનરૂપે અવતરણ આપેલ નથી એમ મનાય છે, પરંતુ “સન્મતિત ”ની પ્રસ્તાવના (પૃ. ૧૮)માં એવો ઉલ્લેખ છે કે ગા. ૨૧૦૪ અને ૨૧૯૫ એ ભાષ્યકારે પિતાતા કથનની પુષ્ટિ માટે કર્યાયથી લઈને ટાંકેલી ગાથાઓ છે. આનું છે ? આ બંને ગાથાઓ સમ્મઈપયરણ (૩-૫૩, ૪૯)માં જોવાય છે.
૩ અહીં જે વાસવદત્તાને ઉલેખ છે તેના કર્તા સુમન્થ સમજવાના છે કે કાત્યાયનના વાતિકની ટીકારૂપ પાતંજલ મહાભાષ્યમાં સુમનત્તરા અને ભ્રમરથીની સાથે સાથે સૂચવાયેલી વાસવદત્તા સમજવાની છે?
૪ આમાં સિદ્ધિવિણિય, સમાપયણ અને જેણિપાહુડને પણ નિર્દે શ છે,
|૧૫ .
Jain Educati
o nal

W
ainelibrary.org

Page #16

રિઝ એને લિપિન પહ૮ અથોતીચુષિણ રચી છે. એના 8
લ ઉપર નાધેલા
યુણિ (પત્ર
પ્રસ્તાવના] 6. જિનદાસગણિ મહત્તર છે. પ્રધાન ક્ષમાશ્રમણ એમના વિદ્યાગુરુ થાય છે. જિનદાસગણિએ નંદીચુણિણ રચી છે. એની
અન્યાન્ય હસ્તલિખિત પ્રતિઓમાં નિર્દેશાયું છે તેમ એની રચના શકસંવત્ ૧૯૮ અર્થાત્ વિક્રમસંવત્ ૭૩૩માં થયેલી છે, જોકે આગમેદ્ધારક જૈનાચાર્ય આનંદસાગરસૂરિજી એને લિપિકાળ શકસંવત્ ૫૦૦ને સૂચવે છે.
તરગવાઈ વિષે ઉપર ધેલા બે ઉલેખે ઉપરાંત એને ઉલેખ જિનદાસગગિની રચેલી મનાતી દસયાલિયKII ચુણિ (પત્ર ૧૦૯)માં છે. પ્રસ્તુત પંક્તિ નીચે મુજબ છે –
"तत्थ लोइएसु जहा भारहरामायणादिसु वेदिगेसु जन्नकिरियादीसु सामइगेसु तरंगवइगाइसु धम्मत्थकाम- | सहिताओ कहाओ कहिजन्ति"
દાક્ષિણ્યચિહ્ન ” એ ઉપનામથી ઓળખાતા ઉ તનમૂરિએ શકસંવત ૭૦૦ માં એક દિવસ એ છો હતો ત્યારે IN શા પૂર્ણ કરેલી કુવલયમાલા નામની પાઇય કથામાં પાદલિપ્તસૂરિની પ્રશંસારૂપે જે પુપે વેર્યા છે, તેમાં તરંગવાઈIR વિષે પણ નિદશ છે. આ રહ્યો એ નિર્દેશઃ -
"चकायजुवलसरिया रम्मत्तणरायहंसकयहरिसा । जस्स कुलप्पञ्चयस्स व वियरइ गंगातरंगबई ॥"
અને અર્થ એ છે કે જેમ ‘કુલી પર્વતમાંથી ગંગા નીકળી છે તેમ જેમના “કુલ’ પર્વતરૂપ મુખમાંથી ચક્રવાકના | યુગલથી યુક્ત અને સુંદર રાજહુસેને આનંદ પમાડનારી એવી ગંગારૂપ તરંગવતી નીકળી છે. અહીં ‘ચક્રવાક” અને “રાજહંસ” ઉપર લેષ છે.

W
ainelibrary.org

Page #17

પ્રસ્તાવના | ૧૭ ||
શેભન મુનીશ્વરના બન્ધ અને વિ. સં. ૧૦૨૯માં પાયલછીનામમાલા રચનાર કવીશ્વર ધનપાલે જે I નિલકમંજરી રચી છે તેના નીચે મુજબના પદ્યમાં તરંગવઈકહા વિશે ઉલ્લેખ છે –
પ્રસન્નીરાધા ધામિથુનાથ | gણા પુનાતિ જવ તાકતથા ” લક્ષ્મણગણિએ વિ. સં. ૧૧૯૯માં રચેલા સુપાસનાહચરિયમાં નિમ્નલિખિત ગાથા દ્વારા તરંગવઈકહાનું ગૌરવ ગાયું છેઃ
"को न जणो हरिसिज्जइ तरंगवईवइयरं सुणेरण | इयरे पबन्धसिन्धु वि पाविया जीए महुरत्तं ॥" ચન્દ્રપ્રભ ઉપાધ્યાયકૃત વાસુપુજજચરિયમાં નીચે મુજબ ઉલ્લેખ છે –
"गंग व तरंगवई तेहिं कहा निम्मिया पवित्तपया। ते सिद्धसेवियपए पालित्तयमूरिणो वंदे । ९॥" પ્રભાવક ચરિત (પૃ. ૩૯)માં નીચે મુજબની એક પ્રાચીન ગાથા અવતરણરૂપે અપાયેલી છે – "सीसं कह विन फुट्ट जमस्स पालित्तयं हरन्तस्स । जस्स मुहनिझराओ तरंगलोला नई बूढा ।।"
આને અર્થ એ થાય છે કે જે આચાર્યના મુખરૂપી ઝરણ માંથી તરગલેલા નામની નદી નીકળી એવા પાદલિપ્ત આચાર્યનું હરણ કરતાં યમરાજનું મસ્તક કેમ ફૂટી ન ગયું?
અહીં જે તરંગલેલા નામ જોવાય છે તે તે તરંગવાઈનો પર્યાયરૂપ જણાય છે, નહિ કે એ આ મુદ્રિત સંક્ષેત્મક ૧ આ ગાથા ચતુર્ધિ શતિપ્રબળે (પૃ ૨૯ )માં જોવાય છે.
I ૧૭ છે.
Jain Educati
o
nal

jainelibrary.org

Page #18

, તેથી
પ્રસ્તાવના/ I કૃતિનું નામ છે. “ષમપંચાશિકા (પી. ૨, ૮૫, ૯૨) પર પાદલિપ્તસૂરિકૃત તરંગલાને સંક્ષેપ કરનાર હારિજ | ૧૮ || ગઅ૭ના વીરભદ્રના શિષ્ય નેમિચકે ટીકા કરી હતી” આ પ્રમાણેને જે જૈન સાહિત્યને સંક્ષિપ્ત ઇતિહાસ (પૃ. ૨૦૬,
ટિ. ૨૧૭) એ નામની કૃતિમાં ઉલેખ છે એ પણ આ વાતનું સમર્થન કરે છે. ડે. ઉપાધ્ધએ બહત્કથાકેશની અંગ્રેજી | ઇ. | પ્રસ્તાવના (પૃ. ૩૭)માં પાદલિપ્તસૂરિએ પાઇયમાં રચેલી તરંગલાની તરંગવતી નામની સારાંશ રૂપે સંસ્કૃત કૃતિ |
છે એ જે દલ્લેખ કર્યો છે તે બ્રાન્ડ છે, કેમકે આ સારાંશરૂપ કૃતિ તે પાઈયમાં છે અને એનું નામ તરંગવતી હોવા વિષે કઈ પ્રમાણ જ નથી.
આ પ્રમાણે કે તરંગવાઈ વિષે ઉલ્લેખ મળે છે, છતાં એના સ્વરૂપ ઉપર થેડેઘણે અંશે પ્રકાશ પાડનારી કૃતિ | R. તે બે છેઃ (૧) અહીં છપાયેલી તરંગલેલા અને (૨) ભદ્રેશ્વરકૃત કહાવલી.
કહાવલીની એક જ હાથપથી અત્યાર સુધી મળી છે. એ પાટણના ભંડારમાં છે. સ્વ. ડે. થાકેબીનું કહેવું એ છે કે | એને લિપિકાળ વિ. સં. ૧૩૯ વંચાય છે અને છેલ્લે અંક જે મીડું હશે તે ઊડી ગયેલ છે. સ્વ. ચીમનલાલ દલાલનું
માનવું એથી ભિન્ન છે. તે એ છે કે આ કહાવલીના કતાં ભદ્રેશ્વરસૂરિ કર્ણના રાજ્યમાં-ઇ. સ. ૧૦૬૪-૧૦૯૪ના ગાળામાં થઈ ગયા છે. ગમે તેમ હો, પણ આ કહાવલી હેમચન્દ્રસૂરિકૃત પરિશિષ્ટપર્વ યાને સ્થવિરાવલીચરિત કરતાં પ્રાચીન છે. એમાં રંગવઈકહા અંશતઃ આલેખાયેલી છે અને તેનું પરિમાણ લગભગ સાડા ચારસે લેક જેટલું છે.
તરંગલાની પાંચમી ગાથામાં કહ્યું છે કે પાદલિપ્તસૂરિએ તરંગવઈકહા રચી છે. એ વિસ્તૃત, વિપુલ તેમજ વિચિત્ર
૧ એમણે રચેલી અવસૂરિ મે સંપાદિત કરી છે અને તે નષભપંચાશિકા અને વરસ્તુતિયુગલરૂપકૃતિકલાપ ( ૧૧-૧૯)માં | Sun ૧૮|| છપાયેલી છે, પણ તેમાં અંતિમ ભાગ લુટક છે એટલે આ નેમિચન્દ્ર તે કોણ તેને એમાં નિર્દે શ નથી.
Jain Education Tnternational

Page #19

ભજન
સ્તિાવના છે. એમાં અનેક દેશી વચને છે. એમ મનહર કુલકો છે, ગુપિલ યુગલે છે અને ષક છે જે સામાન્ય વાંચનારાને દુર્ગમ | RJI છે. કેઈ એને પૂછતું નથી કે કહેતું નથી. એથી દેશી પદેને છોડી દઈ એને ઉશ્કેદ થતું અટકાવવા હું આ કથા ૨ચું છું.' આ ઉપરથી તરંગવાઈ પાઈયમાં હતી એ નક્કી થાય છે.
તરંગલોલા યાને સંપિત્ત તરંગવઈકહા નામકરણ-આ કૃતિ તરંગવાઈની સંક્ષિપ્ત આવૃત્તિ હોવાથી એને અડું સંખિત્ત તરંગવઈકહા તરીકે નિશેલી છે. એનું પ્રચલિત નામ તરંગલેલા છે એમ હસ્તલિખિત પ્રતિઓનાં સૂચીપત્ર તેમજ કેટલાક આધુનિક વિદ્વાનનાં લખાણ જોતાં જણાય છે.
તરંગલોલાને અંગે એક વિચિત્ર ઘટના બની છે તે હું અત્રે નોંધીશ. આ પાઇય કથા મૂળ સ્વરૂપે આજ દિન | સુધી અપ્રસિદ્ધ હતી, પણ એને જર્મન ભાષામાં અનુવાદ સ્વ. . અનેસ્ટ હૈયમન (Ernest Leumann) દ્વારા ઈ. સ. ૧૯૨૧માં થયો હતે અને એ જર્મન અનુવાદનું ગુજરાતી ભાષાંતર શ્રી. નરસિંહભાઈ ઈશ્વરભાઈ પટેલે ઈ. સ. ૧૯૨૪માં કર્યું હતું. એ ભાષાંતર “જૈન સાહિત્ય સંશોધક” (ખંડ ૨, પરિશિષ્ટ)માં ઈ. સ. ૧૯૨૪માં પ્રસિદ્ધ થયું હતું અને એ પૃથક સ્વરૂપે પણ બે વાર પ્રસિદ્ધ થયેલું છે. એની બીજી આવૃત્તિ વિરસંવત્ ૨૪૫૧ અર્થાત્ વિ સં. ૧૯૮૧માં બહાર પડી હતી અને તે મારી સામે છે. એમાં પ્રે. લૈંયમનની જર્મન અનુવાદની જર્મન પ્રસ્તાવનામાંથી ગુજરાતીમાં નીચે મુજબનું લખાણ નજરે પડે છે –
હું આ જે કથા રજુ કરું છું તે ખરે ખર એક નવીન કથા છે. કારણકે ભારતવાસીઓ સિવાય બહારના કેઈએ અદ્યાપિ એ વાંચી નથી અને જે ભારતમાં એક વાર એ કપ્રિય થઈ પડી હતી, ખુદ તે ભારતમાં પણ અત્યારે એને કઈ |
| ૧૯ો.

Jain Education Interational

Page #20

પ્રસ્તાવના
|| ૨૦ ||
Jain Education
જાણતુ નથી. આ કથા પ્રાચીન ભારતનું દાન છે, પણ વાંચીને એને વાંચક કયા કાળમાં મુકશે એ હુ' ચાક્કસ રીતે જાણતે નથી. હુ'કમાં એટલુંજ કહેવાનુ` કે એમાં વધુ વેલા ધાર્મિક સિદ્ધાંત ઔદ્ધ કાળમાં પ્રગટ થયા છે, તેથી કથા ક્રાઇસ્ટના પછીના કાળમાં એટલે કે બીજી કે ત્રીજી સદીમાં લખાઇ હાવી જોઇએ, કાળનિણય ચાક્કસ રીતે વાંચક જાણુશે ત્યારે વખતે ફરીવાર એનો ભ્રમ ઉડી જશે. આ આપણુ' પુસ્તક દરેક સાહિત્યભક્તને અને દરેક ધર્મશોધકને બહુ ઉપયોગી થઈ પડશે. માનસશાસ્ત્રીને પણ ઉપયોગી થઈ પડશે; અને એ આશ્ચર્ય સહિત જોઈ શકશે કે પુર્નજન્મના સિદ્ધાન્ત કેવી પ્રબળતાથી ભાવનામય પ્રદેશ ઉપર અસર કરી ડેડ વસ્તુસ્થિતિમાં આવી ડરે છે અને શ્રદ્ધાના સામાન્ય મતે પંડે એ મત પણ વ્યવસ્થિત રીતે પ્રવર્તે છે.” વળી “આપણી કથામાં પુર્નજન્મની ભાવના અવિરોધ ભાવે પ્રકટ થાય છે, કારણ કે આપણે માત્ર કોઈ કોઈ વાર સાંભળેલી એવી પ્રકૃતિ જીવનની સાચી કથા પણ એમાં આવે છે. ’
પરિચય—આ કૃતિ પદ્યત્મક છે અને તે મુખ્યતયા આર્યાં છ'દમાં રચાયેલી છે. એનાં પદ્યની સખ્યા ૧૬૪૨ની છે. આ કૃતિમાં કયા કયા વિષયો આવે છે તેના નિર્દેશ હાંસિયામાં સપાદક મહાશયે કરેલા છે. એટલે એ સબંધમાં અહીં ખાસ કહેવાપણું રહેતું નથી.
શ્રમણ ભગવાન મહાવીરસ્વામીની મુખ્ય શિષ્યા અને બાલબ્રહ્મચારિણી ચ'દનખાલાને સુવ્વયા ( સુત્રતા ) નામની એક શિષ્યા હતી અને એ સાધ્વીને તર'ગવર્ક ( તર'ગવતી ) નામની શિષ્યા હતી, એક શેઠાણીએ આ સાધ્વીને એના સંસારીપણા વિષે પૂર્વ વૃત્તાન્ત વિષે પૂછ્યું એટલે તેણે આ કથા કહી. આ કથાના સક્ષિપ્ત સાર અત્ર છપાવવાના હોવાથી એ સંબધમાં મારે વિશેષ કહેવાપણું રહેતું નથી.
કર્તા—તર ગલાલાના કર્તા કોણ છે એ ખરાખર સમાતુ' નથી, કેમકે એમના ઉલ્લેખવાળી જે ગાથાઓ છે તે

onal
|| ૨૦ ||
jainsitrary.org

Page #21

પ્રસ્તાવના
અશુદ્ધ છે, પરંતુ એ વડત ચિક્કસ છે કે એ વીરભદ્રસૂરિના શિષ્ય રામચંદ્રમણિએ રચી હોય કે પછી એમના કે | ૨૧ ||
SI શિષ્ય રચી હેય. આ શિષ્યનું નામ “જસ” શબ્દથી સૂચવાયું હોય એમ લાગે છે, પણ એમનું પૂરું નામ જાણવું બાકી
રહે છે. જૈન ગ્રંથાવલી (પૃ. ૨૬૭)માં તરંગલોલાના કર્તાના નામ તરીકે નેમિચંદ્રના શિષ્ય યશસેનને ઉલેખ છે આથી એ “ જસ” શબ્દથી સૂચિત હોઈ શકે, કેમકે ભીમસેનને બદલે જેમ “ભીમ ” એ પ્રયોગ થાય છે તે આ પ્રયોગ હોય તે ના નહિ. પ્રસ્તુત નેમિચન્દ્ર તે જ જે ધનપાલકૃત ઉસભપચાસિયા ઉપર અવરિ રચના છે તે તેમને સમય વિ. સં. ૧૦૨૦ની આસપાસ કરતાં વધારે પ્રાચીન હોઈ શકે નહિ.
આ ગ્રંથકારની ગઇ ‘ડાઇય’ જણાવાય છે. એ સંસ્કૃતમાં “હરિજ” તેમજ “ હારીજ” એમ બને નામે ઓળ| ખાતે ગ૭ હોય એમ લાગે છે, જે તેમ હોય તે આ ‘હારિ(ર)જ ગચ્છ વિષે જિનવિજયજી દ્વારા સહીત અને સંપાદિત પ્રાચીન જૈન લેખસંગ્રહ (ભા. ૨)માં ૪૭૪, ૪૭૭, ૪૮૯ અને ૪૯૧ એ લેખાંકમાં ઉલેખ છે.
તરંગલલાની ૭૦૩મી માથામાં હરિય’ ગોત્રને ઉલ્લેખ છે. તે શું એ ન્યકારે આડકતરી રીતે પિતાના ગચ્છના સૂચનરૂપે આ ઉલ્લેખ કર્યો હશે ? થેરાવલીમાં શ્યામાર્યના તેમજ તેમના ગુરુ સ્વાતિના શેત્રને “હારિજ તરીકે ઉલ્લેખ છે. એમ. ટી. બી. કોલેજ, સુરત,
હીરાલાલ ર. કાપડિયા તો, ૯-૩-૪૪
Jain Education Interational

Page #22

પ્રસ્તાવના કે ૨૨ |
૪.
ફા सोचा
છે
તરંગલાને સાર ચરમ તીર્થકર શ્રી મહાવીર સ્વામીનાં મુખ્ય શિષ્યા તે શ્રીચંદનબાળ સાધી. એમને સુત્રતા નામે એક શિખ્યા હતાં અને તેમને એ તરંગવતી નામનાં શિષ્યા હતાં. એ તરંગવતી સાધ્વીજી આ કથામાં મુખ્ય પાત્ર છે.
રાજગૃહ નગરીમાં સુત્રતા સાધ્વી પિતાના પરિવાર સહિત વિહાર કરતાં પધારે છે. એ નગરમાં ધનપાલ શેઠ અને સોમા નામની શેઠાણી વસે છે. તેમના ઘરની નજીકમાં જે વસતિમાં આ સાધ્વી બિરાજે છે. એક વેળા છઠને પારણે તરંગવતી એક નાની સાધ્વી સહિત શેઠને ત્યાં ભિક્ષા લેવા માટે જાય છે અને શેઠાણી ભિક્ષા આપ્યા પછી વિનીત ભાવે તેમને ધર્મ પૂછે છે તેઓ લાભ દેખી ધર્મોપદેશ આપે છે. તેમાં સાધીજીને એમની આત્મકથા પૂછે છે. વિશેષ લાભનું કારણ એ જાણ સાધ્વીજી નીચે પ્રમાણે પોતાની આત્મકથા કહે છેઃ—
‘
વદેશમાં “કેશાંબી નગરીમાં ઉદયન રાજા રાજ્ય કરે છે. એને વાસવદત્તા નામે રાણી છે. ત્યાં ઋષભસેન | R. | નામના નગરશેઠ છે. તેમને ત્યાં આઠ પુત્ર થયા પછી પુત્રીરૂપે હું જન્મી, અને મારું “તરંગવતી” એવું નામ પાડવામાં IN આવ્યું. બાલ્યવયમાં ગણિતાદિ કળાઓ સાથે શ્રાવક ધર્મના આચારમાં પ્રવીણતા મેળવી હું યુવાન વયને પામી. એક વેળા હું 8 પરિવાર સહિત ઉપવનમાં કીડા કરવા માટે ગઈ ત્યાં ચકલાક પક્ષીને જોતાં મને જાતિસ્મરણજ્ઞાન થયું. એ ઉપરથી સખીની આગળ મેં મારા નીચે પ્રમાણે પૂર્વ ભવ કહા –
* અંગ કે દેશના મધ્ય ભાગમાં “ચંપ” નગરી છે, એ દેશમાં એક વેળા ‘ગંગા નદીને કિનારે હું ચક્રવાકી મારા પતિ ચક્રવાકની સાથે વિવિધ જાતની કડાકુઓને અનુભવ કરતી હતી. એવામાં એક વખત એક હાથી જળ પીવા માટે નદીમાં
હ.
II

Page #23

પ્રસ્તાવના
|| ૨૩ ||
Jain Education I
આવ્યા અને થોડા વખતમાં તેની પાછળ એક પારધી શિકાર કરવા માટે આવ્યો. અણ્ણ હાથીની તરફ બાણ ફૂંક્યુ', પર`તુ રા સ્વામી વચમાં આવતાં તેમને એ વાગ્યુ અને એમનું મરણ થયું, આ દેખી શિકારીને પશ્ચાત્તાપ થયો અને તેણે એના દેહના અગ્નિસ’સ્કાર કર્યા. હું પણ પ્રિયવિયોગના અસહ્ય દુઃખથી તેમની પાછળ અગ્નિમાં પડી મરણ પામી. ત્યાંથી અહિંયા તર’ગવતી તરીકે ઉત્પન્ન થઈ હું.
પેલા ઉપવનમાંથી દુઃખી હૃદયે ઘેર આવી પૂવ ભવના સ્વામીની પ્રાપ્તિ માટે મેં એકસો સાહ આય'મિલ કર્યાં... અને પૂર્વ ભવના અનુસાર ચિત્રપટ આલેખી કાર્તિકી પૂર્ણિમાના મહેાત્સવના દિવસે એ પટ સારસિકા સખીને કેટલીક સૂચના આપી રાજમાર્ગમાં ખુલ્લો મૂકાન્ચે અને પ્રભાતમાં એ સખીએ હસ્તે મને આવીને કહ્યું કે આજ નગરમાં ધનદેવ શેઠના પુત્ર પદ્મદેવ પોતાના મિત્રો સહિત આ ચિત્રપટ જેવા આપે અને એ Àઈ જાતિસ્મરણજ્ઞાન દ્વારા એણે પે.તાના પૂર્વ ભવ જોયે અને પૂર્વ ભવની ચક્રવાકી તે આ ચિત્ર ચિતરનાર તર’ગવતી છે એમ તેણે તેના મિત્રને કહ્યું. આ મેં મારી સખી દ્વારા જાણ્યું સખીના મુખમાંથી મારા સ્વામી મળ્યાના સમાચાર જાગી મતે અપૂર્વ આનંદ થયો. બીજે દિવસે મિત્ર દ્વારા એ પદ્યદેવના પિતાએ પુત્રના દુઃખનુ` કારણુ ાણી નગરશેઠ પાસે પાતાના પુત્રને માટે મારૂં માંગુ કર્યું, પણ મારા પિતાએ તેમના તિરસ્કાર કર્યાં. તે જાણી ને ઘણું જ દુઃખ થયું. છેવટે એક રાતે હું સ્વામીને ત્યાં ગઈ, ત્યાંથી અમે બન્ને જણાં નગરમાંથી પલાયન કરી ‘ યમુના ” નદીને કાફે રહેલી નાવમાં બેસી ઘણે દૂર નીકળી ગયાં અને ત્યાં એક નિર્જન સ્થળમાં વાસો કર્યાં. તેટલ.માં ચાની ધાડ પડી અને અમે તેમના હાથમાં પકડાઈ ગયાં. તે અમને એમની પટ્ટીમાં લઈ ગયા. ચારના સેનાપતિએ અમાને જોઇને કહ્યું કે આ યુગલ વધુ કાત્યાયની ફાલીદેવીને અલિ આપવું. પછી તેણે એક ચાર-મુલકને રક્ષણુ કરવા માટે અમને
k

|| ૨૩ ||
winelibrary.org

Page #24

S
પ્રસ્તાવના |
સંપ્યાં. મારા સ્વામી નાસી ન જાય તેથી તેમને મજબુત બંધને બાંધ્યા. ત્યાં મેં રુદન કરતી કેદ પકડાયેલી બીજી સ્ત્રીઓની || ૨૪ ||
આગળ મારા પૂર્વ ભવથી માંડી ને ચરિત્ર કહ્યું તે સાંભળીને ચાર-સુભટને દયા આવી. એથી તેણે અમને રાત્રે પલીમાંથી બહાર કાઢી અટવીને અંતે કઈક ગામ પાસે મૂક્યાં અને અમારી ક્ષમાપણા માગી એ ચાલતે થશે. અમે ત્યાંથી “ખયગ” નગરમાં આવ્યાં. ત્યાં અમને શોધવા માટે આવેલ અમારા ઘરને નોકર કુભાષ હસ્તી મલ્યો. તેની પાસેથી સર્વ સમાચાર જાણી ઘેર જવા માટે અમે ઉપડ્યાં. “પ્રાણાશક”, “વાસાલિક તીર્થ, એકાકી હસ્તી “કાલી” “ શાખાંજન' ઇત્યાદિ સ્થળામાં નિવાસ કરતાં અનુક્રમે અમે “કેશાંબી ' નગરીમાં આવ્યાં, અને અમે અમારા વિયોગથી દુઃખી થયેલાં માતપિતા, સાસુ, સસરા, | બાંધવ વગેરેને મળ્યાં. મારા સ્વામી પાસેથી અમારી આત્મકથા સાંભળી તેઓ રડી પડ્યાં. યાચકાદિકને દાન આપી અમારા બંનેના લગ્ન કરાયાં. ત્યાર પછી વિવિધ જાતનાં વિષયસુખ ભેગવતાં અમારો કેટલેક કાળ સુખમાં ગયો,
એક વખતે વસંત ઋતુમાં અમે ઉઘનમાં ગયાં તે ત્યાં એક મુનિ નજરે પડ્યા. એમને વંદન કરી એમની પાસે છે, અમે ધર્મોપદેશ સાંભળે, પછી એ મુનિને અમે એમની આત્મકથા પૂછી એટલે તેમણે એ નીચે પ્રમાણે કડી:
પૂર્વ ભવમાં હું ‘ચંપા નગરીની નજીકના પ્રદેશમાં પારધીપણે ઉત્પન્ન થયું હતું. ત્યાં એક વાર શિકાર કરવા જતાં હાથી તરફ બાણ ફેંકતાં વચમાં ચક્રવાકનું એ બાણથી મરણ થયું. એ દેખી મને પશ્ચાત્તાપ થયો. હું તેના દેહને અગ્નિસંસ્કાર કરતે હતું તે વખતે તેની પ્રિયા અગ્નિમાં પડી બળી મરી, આથી હું બહુ જ ખેદ કરતે જીવનને ધિક્કારતે તે ચિતામાં પડી મરણ પામ્યો. ત્યાંથી “વાણારસી નગરીમાં એક ધનિક વણિકને ત્યાં ઉત્પન્ન થયું. ત્યાં મને હજુગારાદિનું વ્યસન લાગ્યું અને હું અનેક લેકેને ત્રાસ પમાડવા લાગ્યું. છેવટે નગરમાં રહેવાને અસમર્થ બનેલે હું ત્યાંથી નીકળીને ૨૫લીમાં ગયે. નિર્દય-T8 રy . તાને કારણે સેનાપતિને હું બહુ માનીએ થશે. એક વખત એક યુગલને રે પકડી લાવ્યા અને એ સેનાપતિએ એ યુગલનું
ટમ્સ

Page #25

પ્રસ્તાવના | ૨૫ ||
બલિદાન આપવા માટે વિચાર કરી એનું રક્ષણ કરવા માટે મને સેપ્યું. તે યુગલમાંથી રદન કરતી સ્ત્રી પોતાની ચક્રવાકીના | ભવથી માંડીને આત્મકથા બંદીજનને કહેવા લાગી. તે સાંભળી મને જાતિમરાન થયું. તેથી દયા લાવી એ યુગલને રાત્રે
અટવીને છેડે ગ્રામની સમીપમાં હું મૂકી આવ્યું. પછી વૈરાગ્ય ઉત્પન્ન થતાં “પુરિમતાલ” નગરના “ શકટમુખ’ ઉદ્યાનમાં આવ્યું અને ત્યાં મુનિની પાસે મેં દીક્ષા લીધી. બાર વર્ષમાં નવ પૂર્વને અભ્યાસ કરી ગીતાર્થ થય અને અહિંયા આવી આજે તમને ઉપદેશ આપું છું.
આ પ્રમાણે મુનિનું વૃત્તાન્ત સાંભળી અને પિતાને જીવિતદાન આપનાર આ મુનિ છે એમ જાણી અમેને પણ વૈરાગ્ય થયે. છેવટે એ મુનિની પાસે અમે બંનેએ રુદન કરતાં માતાપિતા અને બંધુજનને ત્યાગ કરી દીક્ષા લીધી. એ સાધુએ મને શ્રીચંદનબાળાનાં શિષ્યા સુત્રતા પ્રવત્તિનીને શિષ્યા તરીકે સોંપી.
એ પછી મેં પ્રવત્તિનીની પાસે ગ્રહણ અને આસેવન એમ બંને પ્રકારની શિક્ષાને અભ્યાસ કર્યો અને ચરણકરણસિત્તરિની આરાધના કરવા માંડી. એમની સાથે વિહાર કરીને હું આ નગરમાં આવી છું અને આજ રોજ છડને પારણે ભિક્ષાર્થ તમારે ઘેર આવી છું.
આ પ્રમાણેનું તરંગવતી સાળીનું જીવનચરિત્ર સાંભળીને શેઠાણીએ શ્રાવિકાનાં બારે વ્રત લીધાં, કેમકે તેઓ સર્વવિરતિરૂપ ચારિત્ર લેવા અસમર્થ હતાં.
તરંગવતી ભિક્ષા ગ્રહણ કરી ઉપાશ્રયે આવ્યાં. પર્યન્ત ચારિત્ર નિમળ પ્રકારે પાળતાં એમને કેવલજ્ઞાન થયું અને અંતે તેઓ શિવપદને પામ્યા. એ જ પ્રમાણે પદ્યદેવ મુનિ પણ સિદ્ધ થયા. શેઠ, શેઠાણી, સાર્થવાહ અને ઉદયન રાજા વગેરે પણ ધર્મનું આરાધન કરી દેવલેકમાં ગયાં.
સંપાદક,
III ૨૫ II

Page #26

પ્રસ્તાવના ||
૨૬ છે.
મેહનલાલજી ઉપાશ્રયના ગ્રાહકનાં નામ 어용해
| નકલ ૨૫) મેહનલાલજી ઉપાશ્રયના જ્ઞાન ખાતે પ શા, ભગુભાઈ હીરાચંદ ૫ શેઠ નગીનચંદ કપુરચંદ
૫ ) મેહનલાલ કસ્તુરચંદ ૫ શા. રતનચંદ હેમચંદ
, હેમચંદ વીરચંદ પ , ઠાકરભાઈ જવેરચંદ
ખુબચંદ અમીચંદ પ , છગનભાઈ કરાણી
કલ્યાણચંદ ઘેલાભાઈ પ , દીપચંદ ઉદેચંદ
, કુન્દનલાલ હીરાચંદ ૫ , કપુરચંદ સકેરચંદ
૫ ,, લાજી હેમાજી ૫ શ્રી આનસુરના બૈરાંઓનાં ઉપાશ્રય ૩ ,, ઉત્તમચંદ માનચંદ તરફથી
૩ , ડાહી બેન ૫ શા. 'જમણીકલાલ મૂલચંદ
૨ , નાથુભાઈ દયાચંદ
શા. મગનભાઈ દીપચંદ
, છોટુભાઈ ઈચ્છુભાઈ ૨ , છોટુભાઈ પ્રેમચંદ બંગડીવાલા
સુરચંદ ડાહ્યાભાઈ ૨ , ભાગચંદ કુલચંદ
મેહનલાલ કેશરીચંદ , મોહનલાલ હીરાચંદ , તેજાજી ગુલાબચંદ » ચંપકલાલ ડાહ્યાભાઈ , શંભુમલ તલકચંદ
22
છે. હા बोबा
II ૨૬ |

Page #27

ॐ अहे नमः। अनन्तलब्धि निधानाय श्रीगौतमगणधराय नमः ।। शासनसम्राट-आचार्यदेवश्रीमद् विजयनेमिसूरीश्वर पादपद्मभ्यो नमः । हाईयपुरीयगच्छीयवीरभद्दमूरिपुंगवाणं सीसरयणगणिनेमिचंदस्स जसेण (!) लिहिया ।
RFORameraceaenezoe
reOne
संखित्ततरंगवईकहा (तरंगलोला)
वंदित्तु सव्वसिद्धे धुवप्रयलमणोवमं सुहं पत्ते । जरमरणमगरपउरं दुक्खसमुदं समुत्तिण्णे ॥१॥ संघसमुद्द(६)गुणविणयसलिलविण्णाणनाणपंडहत्थं । वंदामि विणयविरइयकयंजलिउडो नओ सिरसा ॥२॥ भई मरस्सईए सत्तस्मरकन्य वसहीए । जीए गुणेण कइवरा मयावि नामहि जीवंति ॥ ३॥ कब्बसुवण्णनिहमस्मिलाए निउणकइसिद्धिभृमिए । एरिसाए होउ
भई गुणदोसवियाणासहाए ॥ ४ ॥ पालित्तएण रइया वित्थरओ तह य देसिवयणेहिं । नामेणा तरंगवईकहा विचित्ता य | विउला य ।। ५ ।। कत्थ य कुलयाई म गोरमाई अन्नत्थ गुबिलजुयलाई । अण्णत्थ (छ)कलाई दुःपरिअल्लाइ इयराणं ॥ ६॥ न
य सा कोइ सुणेई ना पुण पुच्छेइ नेव य कहेइ । विउमाण नवर जोगा इयरजणो तीए किं कुणउ ।। ७॥ तो उच्चेजणं गाहाओ || पालित्तएण रइआओ देसीपयाइ मोत्तु संखित्तयरी कया एसा ॥ ८ ॥ इयराण हियट्ठाए, मा हा(हो)ही सव्यहावि वोच्छ
१ प्रतिपूर्णम् । २ अ इ । ३ दुर्गमानि । ४ अ० इं।
Jain Education Bonal

jainelibrary.org

Page #28

कहासंबधे
मा.के. सा.
कोषा
सं० तरंग- (च्छे)ओ। एवं विचिंतिऊणं खामेऊण तयं सूरिं ॥९॥ अस्थि विसालनिवेसा भूमियलोइण्णदेवलोगसमा। कुसलजणसंकुला वईकहा || 'कोसल'नि लोए पुरी खाया ॥१०॥ बंभणसमणातिहिदेवपूयपरितोसिया जहिं देवा। गडेति पुत्तकलाओ वसुहाराओ कुडुं
| बेसु ॥११॥ तत्तोव्वयस्स समणस्स आविहिया अविमणा अणन्नमणा। ण(पा)लित्तस्स य गुणलित्तयस्स मइसाहसं सुणहा॥१२॥ पाययद्वं च निचई धम्मकहं सुणह जइ न दुबुद्धी । जो धम्म सुणइ सिवं सो जमविसयं ना ए(पे)च्छिहिइ ॥ १३ ॥ अस्थि समिद्धजणगणो बहुगामसहस्सगोदुसंनिचिओ। 'मगहा' नाम जणवओ कहासु परिपाडियनामो ॥१४॥ निव्वस्स वाणवासो वगयपरचकचोरदुभिक्खो । जो सव्वसम्म[संपयस्स] संपयसमणि को विस्सुश्री लोए ॥१५।। तत्थ पुहइपहाणं रमणेज्जुजाणकाणणवणं । 'रायगिह' तु पअगामरनगरं ? ॥१६॥ तत्थासि कोणिओ नाम विपुलबलाए कोससंपयाजुत्तो। रिउजीविआण कालो सिमि)त्तसुकालो पहइयालो ॥१७॥ समरपरकमनिञ्जिय-अणामियसयलसत्तुसामंतो । जियमबदोसपसरो कुलवंसविभूसणो मूरो ।।१८। तित्थयरस्स भगवओ वीरस्स विलीणगगदोमस्स । सो सासणंमि रत्तो जरमरणविमोकवणंकरंमि ।।१९।। तस्सासि तया तणुजीवरक्खओ सम्बपयइमणकंतो । कुलमाणसीलविसोणनाण जुत्तो नगरसेट्ठी ॥२०॥ सोहग्गवइ गहवइया सोमा पियदमणा पिया तासी(तस्स)। पच्चक्खं धणपालो णे(धण)पालो नाम नामेण ॥२१॥ तस्संतियसि वसती सिद्धिमज्झ (ग)परिग्गगु(ह)ज्जुत्ता। बहमिस्सीपरिवारा जिणवयणविसारया गणिणी ।।२२।। कोमारवंभयारी बहुविहनियमोपवासतणुयंगी। एक्कारसंगसं| पुष्णकरिया सुवयास्स नाम ॥२३।। तिस्सा विणीयविणया सिस्सी पार(ण)न्तचारिया काइ । छट्ठस्स पारणटुं कयनियमावस्सया
१ पूजा । २ अ० त्तयस्त ।
Dearneameramera
॥२॥
Jain Education
a
l

brary.org

Page #29

सं० तरंग
बईकहा
काले ॥२४॥ जिणवयणनिउणनिच्छिय सुइकलाण्णाड्डिय समाणखुड्डीया। संघाडएण हिण्डइ दुक्खक्खयकारणा मिक्खा ॥२५।। तस- तरंगवईए पाणबीयरहिए दगमट्टियसंकुले विवजंती। पाणदयट्ठाय महिं जुगपमाणं निरिक्खंती॥२३॥भट्ठावलट्ठा निंदियं रामप्पसायमसत्थासा । मिक्वत्थं सुत्तविरुद्धघरे लोयविरुद्धे य वजंती ॥ २७॥ सा किंचि अट्टयघरं परिवाडीपडियमइगया अजा। धवलत्तगुणसमूहब्य चंदलेहा
सेट्टिणी| नहयलंसि ॥२८॥ सा तत्थ अणावाहा क्वगयतमपाणवीयहरियंमि । एसणसोहणजोग्गे ठायइ य घरंगणुद्देसे ॥२९।। पत्थिजति
भवणे
आगमणं | तत्थ द्विया घरमंदिरकिंकरीहिं जुबईहिसारूवविम्हयमाणमाहि विष्फारियच्छीहिं ॥३०॥ दण तयं ताओ विमलाओ संस्थ(ल)वंति सहियाओ। देवावह अणवजं दच्छिह लच्छीनिभं अजं ॥३१॥ "बहुलोयतणुइएहिं असंठवियलंठएहिं अग्गेहिं । पयईनिहिं संकुचिएहि केस(से)हिं सोहती ॥ ३२॥ तवकिसयपण्डरेणं लावण्णुप्पेहडेण वयणेणं धवलब्भपूड विणिग्गय पुण्णिमचंदं उवहसंती । ३३।। सकुलिदेसेसु तणूजुत्नपलस्था य थाणपालीया। कण्णा गुणसंपुण्णा भृमणसुण्णावि संच्छणा ॥३४॥ आभासणुअएण य संघाडिविणिग्गएण हत्थेण । फेणविणग्गयताले चालेयकमलं विलवन्ती ॥ ३५ ॥ वा(ना)सिं च विहियाण समणी रूवाहिगारस देणं । अह घरममुहवेला तं वेलं निग्गया घरिणी ॥२६॥ गंभीरसुस्मिरीया पुणके रायत्यसव्यंगी। धोवमहग्याभरणा धवलदुकूलुत्तरासंगा ॥३७॥ दट्टण तयं तुट्ठा खुड्डीसहियं सुजायसुंदरं । नियघरअंगणदेसं मुहुत्तमोहाकरं अजं ॥ ३८ ॥ चंदइ य विम्हियमणे(णा) तं अजं सुद्धचीउगभोगं । महियामंधु(थुम्सुद्दियं च फेणोत्थयं लच्छि ॥३९।। खुडीए पणाम घरणी काऊण विणयसंपुण्णं । विम्हय वियाणियच्छी मयलंछणसच्छहच्छायं ।। ४० ॥ पेच्छइ (अ)जाए. मुहं छणं अच्छीहिं कस(सि)ण१ अ० लट्ट०। २ पेच्छिजद। ३० हिं। ४ अ० ०० बालोचेन कृशीभूतः।६ कर्णविधर देशेषु।७ भा०ताको । ९० स०। IDI||३||

Page #30

सं० तरंगचई कहा ॥ ४ ॥
Jain Education
मज्झेहिं । आलीणभमरजुयलं वा मज्झे फुडवियसियं कमलं ॥ ४१ ॥ सुकुमालपाणिपायं राहियलच्छिसच्छहं अजं । सहसा दट्टण तयं इणमो घरिणी विचिते ॥ ४२ ॥ न य सुविणए न लेप्पे न वि चित्तकम्मे कहासु य बहुसु । दिट्ठव्व सुयव्व मए अणाइय सुंदरि महिला || ४३ || लायणघडया कोप्पुहु सोहयमंजरी इणमो । पत्ता य चंदजोण्हरूवगुणसमणिया इहई ॥ ४४ ॥ किं होज पयावरणा इणमो वग्जुवइसव्वसारेण । रूवगुणसमाउत्ता सव्वायरनिम्मिया सुयणू || ४५ || जड़ ताव एरिसं मे मुण्डिय भावाए होज लावण्णं । आसी य गिहत्तणए रूव सिरी केत्तियं सणं (मणे) ॥४६॥ भूसणरहिएसु वि किह व ताब जल्लमइलेसु [इए] अंगेसु । जत्थ डिया मे दिड्डी तत्तो न व रजड़ चलेउं ॥ ४७ ॥ सव्वंगेसु अनिमिसा पेच्छणलोला मंड सुरूवत्ति । लग्गंती लगिंगति (१) कहिं विहिं वाविया दिड्डी || ४८ || अजाए कंतिजुत्ते अणण्णसरिसे मणपासायकरे | अच्छरसाणंपि भवे मणोरहो एरिसे रू ।। ४९ ।। मोत्तृण संउमवे तोणेण संडेगहिया नवच्छा (१) । घरमइगया भगवती दाणगुणपडोच्छया लच्छी ।। ५० ।। लोगे य परसुई सच्चा किर देवा अनिमिसत्ति । "अच्चायमल्लादामा अरयंबरदेवीरा (१) || ५१ ॥ जड़ वि विकुरुध्वमाणा करंति नाणाविहाणि रूवाणि । तह वि किर तेसि नयणा हवंति निमिमुंसिसणहीणा ।। ५२ ।। जह 'सेरयाऽवकिण्णा पाया निमिस्संति लोयणाई च । एएण कारणेणं न हु देवी माणुसी एसा || ५३ || अहवा किं मे इय संसएण पुच्छामि णं उवारणं । हत्थिम्मि दिस्समाणे कीस पयाई विमग्गास (म ) ||५४ || एवं कयभिप्पाया, तीसे रूवगुणको उहल्लेण । विम्हयपुलइयमत्ता सा घरिणी भणइ तं अजं ॥ ५५ ॥ १ अ० को गुहु । २ अ० मए । ३ अ० अ० मंड० । ५ अ० अव्वाय० अम्लानेति । ६ सेयर यावकिण्णा पाया।
Onal

साहुणी
चमणं
सोबा
क. सा.
11 8 11
jainelibrary.org

Page #31

22
सं० तरंगबईकहा
Cameezee2
देह पसीयह अञ्जा! जइ देते) नस्थि नियमस्स उवरोहो । होउ सुहस्स पवित्ती धम्मकई मे परिकहेहा ॥५६॥ तो भणइ एवं
धम्मकहा[भव ] भणिया अजा नत्थेत्थ कोइ उवरोहो। सम्बजगजीवहियं धम्म उवासाहमाणस्स ॥ ५७ ॥ दो किर पूयप्पावा दोचिय पुच्छा पावंति एत्थ किर पुणं(गण)। जो सुणइ जो य साहइ अविहिंसालक्खणं धर्म ॥ ५८ ॥ निक्खित्तसत्थवेरो जं होइ निसामओ मुहुत्तमवि । सोऊण जं च गिण्हइ नियम कहगस्स सो लाभो ॥ ५९॥ धम्मकहगो य इयरं अप्पाणं च भवसागरोघाओ। तीरेइ | साहमाणो अविहिंसालक्खणं धम्मं ।। ६०॥ एएण कारणेणं धम्मो उवसाहिउँ पसत्थो त्ति | तं सुणह अणण्णमण्णा जं नाहं तं कहेहामि ॥ ६१ ॥ वेत्ती य करयलतालं दे(दें)तीउ ताउ एकमेक्कस्सा। सब्बाओ बिलयाओ तं अजं पेच्छणमाणाओ ।। ६२॥ संपइयकाम अम्हो अजारूवमइस्स य अमयस्स । अणिमिसदिट्ठीपोह इमीहिं अच्छीहिं पेच्छामो॥६३॥ परिणीए वि य अभिवंदिऊण खुड्डी(ए) सीए सह अजा। ललुमि उवट्ठाणंमि एतासु ए आसणे तत्थ ।। ६४ ॥ताओ वि मुइयमणाउ अजंतह वंदिऊण विणएण । कोट्टिमतलंसि विलया घरणीए समं निविट्ठाओ ।।.६५ ॥ फुट्टविसयक्खरसंपाडियाए सज्झायकरणलहुयाए। भणिईए सा सुभणिया कण्णमणरसायणनिभाए ॥ ६६ ॥ तो साहिउं पयत्ता सव्वजगसुहावहं जिणाणुमयं । जरमरणरोगजम्मणसंसारविणासणं अजा ॥६७॥ सण्णाणदंसणाई पंचमहव्ययमयं विणयमूलं । तवसंजमपडिपुण्णं अपरिमियसुहफलं धम्मं ॥ ६८॥ अह रूवविम्हियमई नाऊण कहाए अन्तरं भणइ । घरिणी कयंजलिउडा संजमनियमुजयं अजं ॥ ६९॥ होउ सुओ मे धम्मो इणमवरं ता पसीय य कहेहि । तमिणं भणामि भयवइ ! तं सुव्बउ मह पसेऊण ॥ ७० ॥रूवालोयणसुहयाई अञ्ज जायाई मज्झ
१ अहिंसालक्षणं । २ जाणामि । ३ वनिताः । १ अ० मयस्स । ५ अ० मि।
Decemez000CDODer
JainEducation
Nalanal

wwwjainelibrary.org

Page #32

सं० तरंगवईकहा ॥ ६ ॥
नयणाई । सवणा उण उत्तमंति तुम्हें उत्पत्तिभवणंमि ॥ ७१ ॥ किं नामस्स य पिउणो अमयमयवुद्धिसणिट्ठा (हा) तंसि । कोत्युहमणीव हरिणो हिययं आनंदियं कुणसि ।। ७२ ।। भुवणस्स वंदणीया पेहायसं सव्वविमलओण्हाए । जगणी जणणी काणिउ नामंमि य अक्खराणेच्छा || ७३ ॥ किंच सुहं अणुभूयं निययघरे पहघरे तुमे अजा ! | केण व दुक्खेण इमा गहिया अइदुकराजा ||७४ || इच्छामि जाणिउं जे एयं सव्वं अहाणुपुन्नीए । दोसो य नो कायच्यो गम्मते अगमणंमि ॥ ७५ ॥ महिलारयणस्स नईण साहूणो सव्वस्स को (नो) किर लहिउ जुत्तो पभवति सुइ (ई) चरइ भो (लो) ए १ || ७६ ॥ एवं पि जाणमाणा धम्मियजणपरिभवो न जुत्तोति । तुह रूवविम्हियमणा पुच्छामि तुमं अह रसेणा ॥७७॥ तो भणइ एवं भणिया दुक्खं किर साहिउं इमं घरिणि । एस अणत्थादंडो न जुञ्जए सेविउं 'अम्हे ॥ ७८ ॥ पुत्रकयपुञ्चकीलीयसुहाणि गिहवाससमणुरूवा (भूआ ) णि । सावजाणि न जुत्तं मसावि किणो उदिरेउं || ७९ || अह पुरा संसारदुगंच्छणं ति अहरिसेण उ समज्झत्था । तं सुबह कहे हं (मि) मे कम्मवित्रागफलं निययं ॥ ८० ॥ एव भणियंमि तुड्डा घरिणी ताओ य पररविलयाओ । सोपव्वउत्थियाओ अजं वंदेति सव्वाओ || ८१|| अह वाहिँ पुच्छिया सा समणी साहेइ पुव्वभवजणियं । कम्मविवागं सव्वं तासि विलयाण सच्चासिं ॥ ८२ ॥ इड्डीगारवर हिया मज्झत्था तत्थिमं कुणइ (कहेड) अज्जा | धम्मेकदिणदिट्ठी सरस्मई देविपचक्खा ॥ ८३॥ जं च मए अणुभूयं जं च सुयं जं च संभरे घरिणि ।। घोरुन्वएण एयं सुण चण्ोहं समासेण ||८४|| जा भणइ मंगलं मंगुलंति लडं च भणइ लठ्ठेति । सव्वा वे भणते न दो इ (वि) निंदा पसा वा ॥ ८५॥ इह अत्थि भरहवासे मज्झिमखंडंमि मज्झदे संमि | 'वच्छा' नाम जणवओ रम्मो जे सव्वगुणकलिओ १ अ० मया । २ पवजा प्रव्रज्या । ३ अहं रसेण । ४ अ० अम्ह १५ अ० ई चेव प० ।

पुव्वावस्था पुच्छा
१॥ ॥ ६ ॥

Page #33

सं० तरंग
पुवकहा
वईकहा
रंभो
॥७॥
reamerecare
टexercomen
॥८६॥ रयणाणं उन्भउ(को) सगा(मा)गमो आगमप्पहाणाणं । आई मजायाणं खेत्त(त)धम्मत्यकामाणं ॥८७॥ सोक्खं च पत्थणिज्जो छेयजणविणिच्छउव्व रमणिजो। निब्याणं पिंव वासो धम्मोव्व को जहा सफलो।।८८॥ पुरवरजणकोलंत्थी(बी) तत्थ पुरी देवलोए वेलत्थी (लंबी)। सव्वजणमणालथी(लंबी) 'कोसंबी' नाम नामेण ॥८९।। सा मज्झदेसलच्छी उवमाणं अण्णरायनगराणं । ललियसमिहजणनिही रुंदी जउणा नदीतीरे॥१०॥ तत्थ य अपरिमियवलो समरपरक्कमपयावविक्खाओ । नामेण उदयणो नाम साहुजणवच्छलो राया ॥९१॥ मित्तजणसोक्खरुक्खो सत्तुवणदावा(वो) जसरस आवासो। भडवग्गसमाउलो सग्घोxxx |९२।। कंतीए पुण्णचंदो सरेण हंसो गतीए नरसीहो । हेहयकुलंमि जाओ हयगयरहजोहपउरंमि ॥९३॥ जस्स य वासवदत्ता उचमकुलसीलरुवसंजुत्ती(ता) महिलागुणसंपत्ती(ता)पत्ती इसोक्खसंपत्ती(त्ता)।९४|| तस्मति(त्थि) नगरसिट्ठीवयंसओ उसहसेणो नाम । नेगमपढमासणिओ पासणिओ सबकजेसु ॥९५।। निउणत्थसत्थपरमत्थजाणओ सन्धमत्थनिम्माओ । निहसो पुरिसगुणाणं | ववहाराणं च सव्वेसि ॥ ९६ । सोम्मो य गुणरासो(सी) मिउ(य)महुरपसत्थका लसंलाची | थिरमजायचरित्तो अकडयवहार|| ववहारी ॥९७ ।। सम्मंदसणसुविसुद्धबुद्धी निसंकिओ पवयणमि । जिणवयणसावओ सो मोक्खसुइ पडिवसी ॥९८॥ चप्प
मोविहण्णू जीवाजीवे कयाभिगमो। सावयगुणाण नियरो आहारो नाणदंसणवयाणं ॥ ५९॥ विणयस्से रयणाक्ख निजरविवे॥ यसंवरमहत्थवी । एत्था(इचा)इपुण्ण विहष्णू सीलव्ययतुंगपागारा(रो) ॥१०॥ कुलवंसस्स दीवो निचं पयइजणदीणसीयधरो। जो लहिमज्झिमघरो गुणरयणसिरिधरो धीरो॥१॥"तए बालियाहं उवयाइयलद्धिया पिया घरिणि । अठण्हं पुत्ताणं मग्गेण
१ अ० इं। २ अ० सुई पंथपडिवणि णो)। ३ बंधमोक्खविहण्णू । ४ मा० तय०।
Romecacance
Jain Education Interational

Page #34

सं० तरंग
वईकहा ॥८॥
तरंगवई. जम्मो
Zeeeeeee
कणेडिया जाया ॥२॥ सुहवट्टिया य गए अविभाणिय दोहलाए किरं कालो । सीहसुयणमि आया सुपरिग्गहिया य धाईहिं | ॥३॥ तो मित्तबंधवाणं जाओ अचंतकिरपमोउ त्ति | बद्धावणयं च कयं मह जम्मे अम्मताएहिं ॥४॥ सव्वं च जायकम्मं कर्य | किर महं जहाणुपुव्वीए । नाम च बंधवा मे पिउणो मोऊण कासी य॥५॥ इणसोयवायएयमियं (?) तरंगभंगाउला वा
जउणाए। उवयाइयादिणा तो होउ तरंगवइय ति ॥६॥ मुट्ठीबंधणसीला आया संपायए हिचोल्लंती। उच्छल्ला किर सयणो(णे) | उत्ताणयसजिरी अच्छं ॥ ७॥ तो अंकखीरधाईजणेण किमं(ड)तरेण केणं पि। रंगाविया अहं किर नाणामणिकोट्टिमतलेसु ॥८॥ खेल्लणया किर मज्झं परिणी! मोवणिया खिलिखिलिया । अप्फोड(ण)वजं किर कणयघणफडकया आसि ॥९॥ निश्चं पहसियमुइया इउ इउ एहि बनवजणस्स । अंकेसु रमन्ती किर करेमि हासुल्लए बहुए ॥१०॥ अणुसिरि कयाओ किर मए जणस्स | अस्थि सुहत्थसण्णाओ । समणमहरपलावे तत्थ मणिया करेमि अहं ॥ ११॥ अंकपरंपरबूढा अम्मपियभाइये सव्वग्गेणं । कालंतरेण केणइ चंकमिउमहं पवत्तामि ।। १२ ।। अम्बत्तयमंजुलयं अकलियं तातओत्ति जंपती । चत्तवजणस्स पाइं पीवरतरियं किर करेमि ॥१३॥ निव्वत्तचोलकम्मा चेडीयाचक्यालपरिकिण्णा । हिंडामि जहिच्छाए पयईहिं मे कहियं ॥१४॥ केणयपुत्तधीउल्लएहिं पंसुघरउल्लएहिं य रमामि । सहियायणेण सहिय(या) बालयकलिं अणुभवामि ॥ १५ ।। गम्भट्ठमंमि वरिसे अह मे बुद्धी चउविहा वेया । आणीया आयरिया कलागुणविसारया धीरा ॥१६॥ लेहं गणियं रूवं आलेक्खं गीयवाइयं नटुं । पत्तच्छेजं पुक्ख| रगयं च कमसो य गिहामि । १७॥ निउणिं च पुण जोणि निउणं तह गंधजुत्तिसत्थं च। विविहा अमिरमणीया कालेण कलाओ
१ कनिष्टिका । २ अ० क.णयमयपु० ।
DODCO2ODODec
॥८॥
Jain Education

Hainelibrary.org

Page #35

सं० तरंग
॥ ९॥
Jain Education
गहिआओ || १८ || कण्णा चेव सकणा कयामि अमिओवमे जिणमंयमि । पिउणा सावगधम्मं कुलधम्म (म्भं) मुंचमाण (पेण) ।। १९।। नयरीए जे पहाणा पावयणियवायया पवयणस्स । पिउणा आणीया मे पवयण सारं उबलभासि ( मि ) ||२०|| पंच य अणुब्वयाई गुणव्वयाई च तिष्णि ते तुम्भ (मज्झ ) । चत्तारि य सिक्खाओ देसंति जहाणुपुच्चीए || २१|| ते कामकपपमोयं साभावियमंडणं सरीरस्स । वालत्तणयं 'रावण पत्ताहं जोब्वणं धरिणि ! ||२२|| बहुया किर तत्थ महं सुव्हा घरा य धूइया अड्डा । देसावयंसभृया कुटुंबिणा जाग्रयाणं ते ।। २३ ।। तो किर ते पडिसेहइ उवायपुव्यमणुव्वतगो ताओ। कुलसीलरूवसरिसं मज्झ किर वरं अपेच्छं ||२४|| सोऊण समुल्लानं सारसिया मामनेडिया एया। विणयवयारकुमलो (ला) सोहीय मह सिणेहेण || २५ || अहं पि सहीहिं समं होमद्दकारियाहिं परिकिष्णा | सततलभवणसिहरे हम्मियतभ (ल) ए सुखे लाघो (१) ॥ २६ ॥ पुष्पं वत्थाभरणं खेल्लणयसुंदरं च जे भक्खा । अम्मापियरो[सं] भायरो य सव्यं मह दंति ||२७|| विणण गुरुजणो मे तूमइ दाणेण भिक्खुयजणो य । सुहसीलाए सहिजाण ( जणो ) सेसो त्थ जणो महुरयाए ||२८|| भाउजायाहिं समं कयाइ सहियाजणेण परिकिष्णा । निययघरमंदिरे मंदरम्मि लच्छि अच्छामि ||२९|| पोसहकाले अहं बहुसो सामाइयं करिताणं । जिणवयणभावणत्थं गणिणीओ पज्जुवासामि ||३०|| अमहियहिययदइया अम्मापिति भाइव्यवाणि च (१) । कालं गमयामि अहं, एव सुहसागरं निबुड्डा ॥ ३१ ॥ अह अष्णया कयाई, कालागरुधुवदुद्दिणे ताओ। चित्तकुसुमोक्यारो (रे) आसणघरए सुहनिसाणो (ष्णो || ३२ || 'व्हाए पसाहियजिमिओ, अम्माए महं परिकहाहिं । पासडियलच्छीए, अच्छड़ जह चेव गोविंदो || ३३ || अहं पि व्हाइऊणं अरहंताणं कए य १ अ बालत्तणरावणयं । २ भा० थेरा । ३ अ० विणओवयार० । अयं पि। ५ अ० महं । ६ व्हायपसाहिय० ७ अ० ममं महं।

धम्मिअ कलागहणं
॥ ९ ॥
jainelibrary.org

Page #36

सं० तरंग-1
वईकहा ॥१०॥
सरय. वण्णणं
पणमंमि । पुइऊण पूयणिजे अम्मापिइवच्चयामि गया ॥३४॥ पिउणो पायओहण अम्माए वि विणयपुव्वयं कासि । अह वोत्तूण जियहि त्ति तेहिं वेसाविया पासे ॥३५॥ एयंमि देसकाले काली तत्थ धवला य पडकूला । चंदकरभूमिया विव सारयरयणीविरायंता ॥ ३६॥ उउंयपुष्फसमिद्धं नवएलयं(य) संपुढं गहेऊण । पुष्फघरवावडाणे आसणघरगं अतीसीयं ॥३७॥ काऊण अंजलिं सा तायंते रु(भ)णइ भमरमहुरगिरा । ललियपणयंगलट्ठी, घणभरसिस्सेयणविणएगा ॥३८॥ माणस[ण]स(सं)निपत्ता संपइ इह वा संजायपरिओसा । सरयागमघोसणयं, करेन्ति सुहरिसमिमे हंसा ॥३९।। सरउअल्लियमाणो सहसा हंसेहिं पम्ह(ल)धवलेहिं । कासेहि पयासिजइ जउणाकच्छट्टहासेहिं ॥४०॥ नीलंतोगलवणे असणवणे पा(पी)यए करेमाणो । कासेयसत्तवण्णो धवलंतो आगओ सरओ ॥४१।। गहवइ ! वेट्टओ सरओ (नट्ठा) सत्तहिं ते सममेहा । संघह(अग्घइ) जह पउमस रे, तह सेवउ ते चिरं लच्छी ॥४२॥ सा एव जग(जंप)माणी उवागया गहवइस्स उवणेइ । संछण्णं चंगोडं सा महसा ससिपण्णाणं ॥४३॥ तत्थग्घाडियनिग्गयपहाविओ दसदिसा य पूरेन्तो । गयवरमयवग्मयगलो विव गंधो सो मत्तिवण्णाणं ॥४४॥ तं सत्तिवष्णपुव्वं चंगोडं मंत्थयंसि काऊणं । पुप्फेहि तहा अग्धं, अग्हंताणं कुणइ ताओ ॥४५॥ मझं च देइ ताव अम्माए अप्पणो य मालेइ । पेसेइ य पुत्ताणं सकलत्ताणंपि पुष्फाई ॥४६॥ पेच्छइ य उक्खिवंतो सास्यससिनिम्मलेहि कुसुमेहिं । करिदंतपंडराओ पिण्डीओ सत्तिवष्णाणं ॥४७॥ तत्थ य कंचणगारि अमलिय जुयतिपओहरपमाणं । पम्सइ मस्यं "पय| उप्पयकलपिण्डियपिडिनो।। ४८॥ अवरं कणयं सज्झिहं पिंडं विम्हिय फारियनेत्तो पेछइ य चिरं गहेऊणं ।।४९(?) ताओ य तं गहेउं मणमि सविणिच्छियं करेउं जे । तो निचलसव्व(मइ)णा मुहू
१ अ० उउय । २ अ. बट्टा । ३ अ० पुण्णं । ४ अ० जुवती । अ० पयण्डं ।
Feeeeeeeecoopera

ainelibrary.org

Page #37

सं० तरंग
वईकहा ॥११॥
209
परिक्खा
तमेतं विचिंतेइ ॥ ५० ॥ तो हासवियमहो मज्झ पणामेइ तं कुसुमपिडिं। भणइ य मुणेहि पुत्त [प]या! इमीए वण्णाहिगार| मिणं ॥५१॥ तं पुप्फजोणिसत्थंमि सिक्खिया गंधजत्तिमत्थं च । एत्थत्थि तुज्झ विसउ ति तेणभणिगा(या) तुमं पुत्ति ॥५२॥ गतीउ (इमीओ) पंडुराओ पिंडीओ प्रत्ति! सत्तिवण्णाणं । कारणजाएण इमं केण माण(मण्णे) पीइयपिंडी ॥५३॥ अम्हं विम्हयहेउं किं मण्णे होज सिप्पिएण कया। अह जोणीसत्थंमी सिक्खियगुणणपंडणहेउं ।। ५४ ॥ छारोसहिजोगेहि य पुष्फफलाणं |च कीरए पराउ। विग्धं कारणजायं मे इंदयाले जहा दिटुं ॥५५।। उप्पाडनिहियमे रुक्खाणं पोमहगुणेणं । नवरि वण्णविहाणं पुष्फफलाणं च बहू हॉति ॥ ५६ ॥ एव भणियमि ताएणं तत्थ तो हन्नइ कुसुमपिडि । अग्घाइऊण सुइरं आयरतरएण पेच्छामि । ५७।। वण्णरसरुवगंध-गुणफरिमसुपरिच्छिय जाहे । ईहापोहणियमि जाएण तत्थ तो हुन्नई कुसुमविवा(या)रणा गुणसंसिद्धीए। तुट्ठीए बुद्धीए ।।५८(१)।। तो मुणियकाराणाहं भणामि विणयरयणंजलिमउला । आमण्णविहियपरिचयगुणेण पुरओ य तायस्स | ॥५९।। भूमिकालपभवं पोसणमपोसणं च विद्धिं वा । नाऊण पायवाणं पगइविगारा य मारणा)यव्वा । ६०॥ ते पुण सिप्पियजोगुप्पाइयनिहिपोसणकारणेहिं जायंति । ते पंचवण्णहेऊ जे भणह न ते इहं अस्थि ॥६१।। गंधेण सूइओ मेउरकंचणरेणुपिंजरो । सुरवी(भी)पिण्डीए अहुराओ वरपउमरओ इमो ताय ! ।। ६२ ॥ तो भणइ तत्थ ताओ वणस्स मज्झमि होहिई कत्तो । पंकय
यस पुत्तय ! उबवत्ती सत्तिवण्णमि ।।६३।। तो वेमि सुणह ताया ! कारणमिणमोवमाण 'विरहिटुं। जह सत्तवण्णपिंडी पंकयरयपिंजरा इणमो । ६४॥ पुष्फाण य भवरुक्खस्स, सत्तिवण्णम तस्स आमण्णे । भवियव्यो पउमसरो मरयाले पीवरसिरीओ॥६५।।
१ अ. यहण । २. अ० णिमि तापण । ३ अ० मप्पो०। ४ अ. विहिदिटुं ।
Crazecene
Jain Educati
o
nal

jainelibrary.org

Page #38

उववण
संतरंग
बईकहा ॥१२॥
गमणारंभो
तत्थ दिवाकरकरबोहिएसु निययरयपिंजरीएसु। पउमेसु छप्पयगणा मिलंति मयरंदलोहेणा ॥ ६६॥ ते तत्तो उड्डीणा बहलमय भदपिंजरा रुयरा। अल्लिंति सत्तिवण्णस्स तस्स पुण्ण(ण्णे)सु गुलिएसु ताहे ॥६७॥ छप्पयगणपयनिलीण सुप्पसंकता रेणुभावेणा। तो तेण लच्छिघरा कयवारण आयया जाया ॥ ६८॥ पत्तियमेत्तं प(ए)यं नत्थि विगप्पोत्ति जंपियंमि मए । तो पुप्फवावडास सुठु हु मुणियति ताणीया ॥६९॥ अवयासेऊण य मंसीसे अग्धाइऊण तो ताओ। हेरिसासूरियहियओ पुलइयअंगो इमं भणइ ||७०|| सुटु हु मुणियं पुत्तय !"हियए गयं महदि(वि) एत्तियं चेव । विण्णाणसिक्खियं पुण परिक्खिउं पुच्छिया सि मए ॥७१।। विणयगुणरूवलावण्ण-सीलगुणधम्मविणएहिं । पवरं वरं किसोयरि! पावसु अचिरेण कालेण ॥ ७२ ॥ अम्माए विण्णविओ ताओ व(ब)लियं खु कोउहल्लं मो(मे) । तं सत्तिवण्णरुक्खं वालफजाणियं दट्टुं ॥७३॥ लट्ठ ति भणइ ताओ पत्थसु तं सयणवग्गपरिकिण्णा । कुणसु य मुण्हाहि समं तत्थ मजणं कल्लं ।। ७५ ॥ ताएण आणत्ता तत्थ य कोडुंबिया मयहरा य[हराय] । कलं करेह सजं भोजं मजं उववर्णमि । ७५|| मजाणि सोहणाणि यो (य) गंधे मल्ले य कुणह सजं ति । नीहंति महिलियाओ तत्थ सरमजणं काउं ॥७६॥ धाईहिं य सहियाहि य सब्बाहि वि नियभाउजायाहिं । अभिणंदियामि बहुसो 'समंता सपराहिं तो घरिणि !
७॥ धाईए अहं भणिया सजं ते जेमणं इमं पुत्त । ता उबविससु मुंजसु नाते(ति)वेला 'अइच्छि हसओ(?) |७८॥ इए भोयणकाले जो च्छाओ न भुंजए तहा पुत्त !। अग्गी निरिंधणा(णो) विव विज्ञायइ तस्स कायग्गी ।। ७९ ॥ कायग्गी किर संतो वण्णं स्वं च सोउमलं च । छायं बलं च हणए बो. हेस्स सुहे उघणमंतो (?) |८०॥ तो एहि पुत्त ! भुंजसु या ते कालबएण १० सुफ २ अ० घर०। ३ हरिसाउरियः । ४ अ० हिययः। ५ समतो ६ अइच्छिउं जो।
Cococcaseeeeeeee
॥१२
Jain Education Interational

Page #39

सं० तरंग। वईकहा
35ceDeeeeeeee
गहियाए । कोई हवेज दोसो ति साणुसंक अहं भणिया ।। ८१ ॥ खीरेण सित्तसुक्दुछेत्तकेजारवप्पजायस्स । तिक्खुत्तो उक्खयरो वियस्सा सम्बिद्धपदस्स ।। ८२।। कयभंगमलियकुट्टियनिकणियपलयसारियं सयलं । ससिखीरं सुद्धवणं मिउनेहरसगाई ।। ८३१ ।। कतिमं अवि गलियगुणं वेहवाफयं पिव सवाफ। सरहियपमूयवंजणा विविहोल्लयाणि य समयं ॥८४(१)।। जिमियामि जहुदिहिय मियसिद्धं उइयंमि कालमि । वण्णरसगंधए सयलगुणमालिं धुंजिया सालि ।। ८५ ॥ हत्थोदगं च दिण्णं परिणि ! महं भायणमि य(अण्णमि । हत्वा य लूहिया मे खोमेण सुगंधवत्थेण ॥८६॥ भोयणगवहत्थ च य तेल्लं तओ मए च्छिकं । हत्थमुहमंडणथं परियण परिमंडयंती ॥८७१। 'एकल्ल किर उजाणं निग्गच्छामो तत्थ जुवतीणं । मणपरिओ सुप्फालो मुहेसु परियट्टिो हासो ।८८॥ तो दिवसगया पवित्ती संपत्ता चक्खविसयनिबित्ती । रत्ती कम्मनिवित्ती निंदप्पत्ती मणुस्साण ||८९॥ सयणंमि य सुत्ताए पास ट्ठियदीवनासि व तमोहा। सावि सुहेण गया मे मयलंछणलंछिया रत्ती ।। ९० ॥धोयमुहहत्थपाया अग्हते वंदिऊण माह य । संखेवपडिकता उववणगमणसुया अहयं ॥९१॥ उजाणगमणतुरियाहिं तत्थ अहं परंमि जुव. तीहि । अलसगमण त्ति रत्ती बहुयाहिं वजउवालट्ठी(लभो) ॥९२।। उजाणगमणपेच्छणसंलावकहाहि जग्गमागीणं । कासिं 'विअइकंता मजणयमणोरहकहाहि ॥ ९३ ॥ पूइयआरक्खियकम्मकारिणो मयहरणरा परियणो य । भोजं समीहिउं जे उजाणं ते गया पुब्धि ॥ ९४ । सो गयणगमणए हिओ सहमा जासुयणकुसुमसंकासो। उ
वयणवियसावओ सूरो ।।९५॥ | गिर्हति विविहरागे पट्टे खोमे य कोसियारे य । चीणंसुए य वत्थे महन्धमोल्ले विचित्ते य ॥९६ ।। गिण्हंति य सविसेसे मुत्ता १ अ० मुग्विद्धि । २ अ० बहुवप्फक्सियं । ३ अ० सुरहिया४० एकलं । ५ अ० मोति । ६ भा० विभ७ दिसं कमलवणविरा
DODeeDeparee
DC
V
॥१३॥
Jain Education

V
inelibrary.org

Page #40

सं० तरंगवईकहा ॥ १४ ॥
हलकणय रयण संघडिए । ते भूसणसव्वस्से सिप्पियविष्णाण निम्माए || ९७ || सुंदरे वणकरं सोहेग्गाणुगहंति पसाहणयं । जोवणगुणसाहगं विलया ||९८ (१) || तो सव्वसयण महिला आमंतिय आगयासु तासु तहिं । सञ्जीकवनिग्गमणा अम्मा उज्जाणगणस्स । ९९ (१) ॥ ताहिं महिलाहिं समयं वट्टते सोहणंमि य मुहुत्ते । सव्वसमिद्धीए तओ उज्जाणं पत्थिया अम्मा ॥ २०० ॥ अणुओ य अम्मा तत्थ वेगेण नीड़ जुवईजणो । आभरण खणेण तयं भवणस्स पहं परेंतो || १ || नेउररुणरुण सद्दो रुणवरयण| मेहला खलखलया। मंजीरखिखिणीण य, सदुग्धीसासुहो सो उ || २ (१) ॥ तत्तो गच्छंतीणं जणस्स ओस्सारणं पित्र करे | धम्मह नंदी तुरंतीसिंनियया भरुण तूरं ।। ३ (१) ॥ इय तासिं निग्गमणं कहियं मे उगवाहिं चेडीहिं । चाहितुं तत्यागयाहिं अम्मा मिउरणं अपि ॥४॥ सहीहिं समं क्रमेण मजियपसाहिया घरिणि !। सेच्चारु (रण)मणोहर महरिहचिंल्लियंगीहिं ॥५(१) ॥ सा गिट्टिविधपेट्ट कंचणपिडिए मण्डियमुयारा । हरिहसोडा लन्डं पट्टसु वत्थं नियच्छामि ।। ६ ।। आभरणवमण महरिहरयणसमूहप्पहा वियाणेण । विउणीकयभायण्णा उउपुष्किय चंपयलयव्त्रा ।। ७(१) । उवनिग्गयामि महमा चेडीणं चकवालपरिकिष्णा । वाहिरकोट्टगलग्गं चाउरसालंगणं कन्हं ॥ ८ ॥ ते च्छत्तयं 'जुवइदट्ठआभरणवमण विवइयं, इंदस्स निलयपरिपिंडियं च पवरच्छरसमूहं ||९|| तत्थ य वाणविलग्गो वेइलनिग्गहणवोयणं समत्थ । वाहर सारहीगं वोचूण अजोच्च णोवाली ॥ १० ॥ पहेह कुमारि ! तुमं संदिट्टु अञ्ज सेट्टिणा तुम्हं । उवनणवमण विभाग जाणमिण मणोवब सिरीयं ।। ११ ।। तो एव जंपमाणेण तेण १ अ खलाया । २ अवि । ३ कन्दं । ४ अ जुवतिजण

।। १४ ।।

Page #41

सं० तरंगकहा
।। १५ ।।
Jain Education
च (चे) डेण तोरिया अहयं । सुहव अब्भकमारूढः तं कंवलपत्थ पंजण (१) ||१२|| धाई य उवारूढा सारसिया चेडिया य मे जाहे । ताहे पट्टियं तं घंटासद्दालयं जाणं || १३ || महिलाजणसारक्खणकबवारा य तत्थ कंचुणो । घरसयहराए परिषणो मग्गेणं मं समवणिति ॥ १४ ॥ एवं सुविरइयमणोहरेण पउरजणविम्यकरेण । निग्गमणेण पवत्ता नरद (व) त्ता नरवइमग्गं ।। १५ ।। सुगमणेण नाणा विहवैणि समग्गं साहेहिं आययं पुरवरीयं । पेच्छामि रायमग्गं महमारो मसिरीयं ॥ १६ ॥ सारियजालकवाडा पेच्छणलोलाहिं तत्थ जुवतीहि । उलोयणा (ण) उम्मिल्ला पेच्छंति संघरा घरिणि ! || १७ || पच्छणय उच्छेउमं तत्थ जणो पेच्छए अणिमिच्छो । जाणविमाणारूढं लच्छि व जहा अइच्छति ।। १८ ।। वत्थ (य) दण ममं रायवा ( प ) हत्थनयरितरुणाणं । वो किर वम्महसरपहकरएण डहंति हिययाई ।। १९ ।। रमिदान्त्र संपओगे मणोरहे तेहिं तह करंतेहिं । जीवि (य) संदेहकरं खणेण आयलयं पत्ता ||२०|| अच्छरसा रुवाओ जुवइओ वि किर तत्थ कासीय । दट्ठूणमेयरूत्रं मणोरहे एरिसे रूबे ||२१|| मह रूवं सोकुमल्लं विप्पेविखय हावललियं सीलं च । रायपहे किर सब्बो वण्यमाणो (जणो) जाओ ||२२|| 'रायं रायपह च, विसाले 'अणुगत्ताण उत्थरंताण | गंधेणामसुगंधेण तत्थ विम्हाविओ लोओ || २३ || एयं मह चेडियाओ सोऊण जणस्स एवं सालावे | अणुधाति (वि) ऊणं साहति निग्गयाओ पुरवराओ || २४|| पत्ता तं उज्जाणं जाणाणं उत्तरंति विलयाओ । उज्जातीरदेसे 'उडिओ पासंमि आरक्खो || २५ || अहमवि अप्पातझ्या उष्णा जाणवाणाहिंतो | [हिंसाहिंतो ] ताहि महिलाहिं सहिया उज्जाणवरंमि पविसामि || २६ || उतुंगधवलपायारगोउरफुल्लघायवसमिद्धं । वियरंति महिलियाओ नंदणत्रणमच्छराउन १ अ० वो । २ अ० जाणं । ३ अ० वेणि ४ अ० रामराय पहंमि । ५ अ० अष्णं । ६ अ० विओो ।
onal

गिहाओ
रायप निस्सरणं
उजाणे आगमणं
।। १५ ।।
jainelibrary.org

Page #42

सं० तरंगवईकहा
| सत्तिवण्ण| दुमदंसणं उजाणसोहा
वण्ण च
॥ २७ ॥ रुंजंति पुप्फगोच्छे बच्छाणं तत्थ लच्छिनिलयाणं । पल्लवगोच्छवराणं पेच्छंतीओ उववर्णमि ॥ २८ ॥ एहि सत्तिवणं पेक्खामो झत्ति तो भणइ अम्मा। फुल्लेहिं मईओ जं सरतडजाओ त्ति कण्णाए॥२९॥ ता सो जुवइसत्थो पयच्छए मिसिणगमणपत्थाणो। अम्मामणुयत्तमाणो वि एइ तं सत्तिवण्णदुमं ॥ ३०॥ अहमवि समवण्णधाईसारसियचेडियाहिं समं । नयणमणसोहणासु पेच्छणयसएसु लुम्भंती ॥ ३१ ॥ सरयगुणसमोपारिय णाणाविहपुष्पवरसिरीयं। सव्वजणनयणसुभगं उजाणं बरं पलोएमि ॥ ३२ ॥ हिंडामि पुष्फमयरंदपिंजरा महु विवर्णमि । कण्णसुहाण सुणंति रुयाणि पक्खिसहस्साणं ॥ ३३(१) ।। तत्थ | य घणडवाया सरयागमगलियपेहुणं । कलावयारामयपरिहीणोजियजइयरब्य खायति ॥३४॥ केलीघरए तालीघरे य 'चित्तघरे लावणधरे य । धाराघरे अहियं मोहणघरए य पेच्छामि ॥ ३५ ॥ धूमायइव्व सत्तच्छएहिं जलइ व असोयरुक्खेहिं । निइयइव्व | तं पुफिएहिं घाणेहिं उजाणा ।। ३६॥ संगलियबहलपण्णं कुसुमभाराणइय सवओ च्छण्णं । अहे तत्थ सनिवण्णं किंचि | परिपुण्णलायण्णं ॥ ३७॥ तं फुल्लगोच्छधवलं छप्पयगुर्जतपत्तिपरिणद्धं । कयनीलुप्पलमालं च कामपालं पलोएमि ।। ३८॥ वाएण पडियाओ पिंडीओ तस्स धरणि ! संडीओ (१) । दहिकरं मण्णता खुटंति समंतओ काया ॥ ३९ ॥ पत्तपुडपडिछण्णं निययथणपमाणपीवरं तत्तो। रुजामि पुष्फगोच्छं उत्ताणयरुप्पकोसनिभं ॥४०॥ तो मे मुहसयवत्तं सयवत्तविसुद्धगंधियं । सुरभि| पंकयलोभेण 'महं मत्ता भमरा उवसरंति ॥४१॥ ममरा रिमियमणोहरमहुरसुहसरा अणंगस्स । अल्लीणा मे वयणे पंकयभंतीए|
१. सुं। २ अ० महुकरी विव वर्णमि । ३ अ० वा०१४ अ० कयली। ५ अ वित्त । ६ भरनमिय० । ७ अ० अह । ८ काकाः। ९ अ० रंजामि । १० महुमत्ता भमरा।
20000eaeaCOCCO
॥१६॥
Jain Education A
nal

ainelibrary.org

Page #43

संतरंग___ वईकहा
DO2
गुंजंता ॥ ४२ ॥ महुयरिकुलवोमिस्स ते भमरे कोमलेहिं हत्थेहि। वारेमि अल्लियंति मुहे निलेउं घनस्सन्ते ॥ ४३ ॥ ते तह विवारियंता हत्थेण मे उत्सरंति सुहूतरं । वाएरियपल्लवपरिवएण मण्णे अबीहंता ॥४४॥ तो हुल्लचंपयलपन्न तत्थ अहा भमर| महुयरिगणेहि ।अहियं रहस्सामी भयपस्सिणा थरहरंति ॥४५॥ सो मज्झ रसियमद्दो पणसिश्रो तह आरसंतीए। भमरगणदरियमहुयरिवि विह विहगसंनिणाएणं ॥ ४६॥ हयलालापेलवतरेण तत्थयारेसु उत्तरिजेण । उच्छाइऊण य मुहं विरएमि भएण ममराणं
॥४७॥ नाणारयणविचित्ता कामसराणं निवासभूया य । छिण्णा धावन्तीए महुरसरा मेहला तत्थ ॥ ४८॥ बहुसो परिबीहंती | | अगणंती मेहलं तइ खडियं । किच्छाहिं भमररहियं पत्ता कयलीहरं परिणि! ॥४९॥ तो धाविया य सहसा तहियं आसासिया गिहचेडीए । भरिया य भीरु! भमरेहिं तं सि न ह किर दहविया ।। ५०॥ तं सतिवण्णरुकावं अहं पि पेच्छामि तत्थ हिंडती। पउमसरुड्डीणाणं जं खंड (जत्थ थि) छप्पयगणाणं ।। ५१ ।। नवसरयपुप्फच्छण्णं सरतडमउडं घरं मह(ग)रीणं । भूमियलपुण्णचंदं भमराणं दंतयं पेच्छं ।। ५२॥ ताहि महिलाहिं संतग्गविरुग्गं पुष्फगहणलोलाहि । तं पेच्छिऊण सुइरं पउमसरं मे गया दिट्टी ॥ ५३॥ चीरकणयवलयचिलल्लियाए वामाए 'वाहियाए अहं । अब ठंभिऊग चेडित पउमसरं पलोएमि ॥५४॥ सउणगण विविहमिहुणभयमुइयवायालणालमहालं। भमरालीणमणोहरवियसियसयवत्तवणगहणं ।। ५५। कोकणदकुमुयकुबलयविमउलतामरसबहलसंडणं । उआणचिंधपट्ट पेच्छामि अहं सरवरं ति ॥५६॥ संझायदरतुपलेहि जोण्हा य एव्य कुमुएहिं । | गहाय पत्तनीलुप्पलेहि सो य घरिणि! उगायइव्व ॥५७ (१)। महरिरूवएहि जोयइव हमविरुएहि । नेवइव वायपयालयाय
१ रप्त । २ अ० सण्णि । ३ ख० पायच्छिन्ना। ५ अ० बाहाए।
पउमसरवण्णणं
Jain Education

It janelibrary.org

Page #44

सं० तरंग
वई कहा ।। १८ ।।
Jain Education
उमविला सग्गहत्थेहिं ॥ ५८ ॥ दपियमुहुरे कुररे रंगियन्त्रयवावडाओ आडिओ । धयरट्ठे य एहट्ठे एणुरय सोदरपासं ॥५९ (१) । रेहते पउमाई छप्पयवाहेजमाणमज्झाई । तवणिजभायणाणिव तत्थ महानीलमज्झाई ।। ६० ।। खोमपडघवल पिण्डलियसच्छहो पुलिणसंटियस्स | सरयजीयगुणजायसे सरट्टहासे तहिं हंसे || ६१ ॥ निययपओहरकुंकुमविचिनरूवे य पयआयंत्रे | पियविप्प - ओगकाए य चक्कया (वा) ए पलोएमि ।। ६२ ।। सोहंति चकवाया पोमिणिपत्तसु संठिया के । कारेण कुमुम नियरे व हरियमणिकुट्टिमेडिया ||६३ || ईसारोसविरहिए सहयरि (री) संजोगरायरत्ते य । चक्कायए त्थ घरिणि । मणोसिला पिंजरे पि (पे ) च्छं ॥६४॥ | | सहं परियाहिं समग्गे पउमिणिपतंतरेसु रममाणे । हरियमणिकोट्टिम पलोट्टरयणकलसोत्रमसिरिए || ६५ || तेसु सरमंडलेसु रगइय दिट्टिमाणाय मे अहियं गोरे सुरोयणा पिंजरेसु चक्कायएसु तर्हि ||६६ (१) || दट्ठूण वच्चवेविषतेहिं चकाए तहिं धरिणि ।। सरिऊण पुव्वजाई सोएण मुच्छिया घाडिया ।। ६७ (१) । पव्वारा पायसति सोयरुक्खंत मज्झ हिययाइ । माणस दुक्ख पयासं बाहलं पभुती पस्सामि ||६८ || चेडिया में रोयंतिं मिसिणिपत्तगहिएण उयण । हिययनागं ? अंपूणि य मे य पुंछंती ||३९|| उद्देऊण य तत्तो गयासि पउमसरसणिहिं घरिणि ।। नवनीलपत्तपउमिणिनिउरुबनिभं कबलिसण्डं ॥ ७० ॥ तत्थ य निम्मलगम (य)णतलं सुमामले सिलावट्टे । महसा पट्टियंसु सोयविहरू निवेसेमि ।। ७१ ।। तो भगड़ चेडिया में सामिणि! किं तेण सुट्ट पैरिजिणं | अहवा परिस्समो ते किं वा केणाचि दासि || १२|| अंगि य मे पुंछह मुयइ य अंभूणि मज्श नेहेण । पुच्छड़ | मुच्छा य इमा केण उवाएण उ आसि ||७३ || साहह मे भूपत्थं जाहे कीरउ लहुं पडियारो । कालव्यएग मा होज सरीरव्यओ १ अ० सुं रेगइय । २ अजिणं ।
onal

तरंगवईए चकवाय
दंसणेण
मुच्छा, जाईसरणं च
॥ १८ ॥
jainelibrary.org

Page #45

सं० तरंगवईकहा
11 28 11
Jain Educatio
कोइ ॥ ७४ ॥ वाहिद्धजणमेति अहं पुण महिलियं च दुस्सीलं । उवेक्खंतो पावर पच्छा किर दारुणं पीडं ||७५ || हवइ अणस्थासंगो विणासमं गोपयं मायसेगो ति । सव्वत्थेसु पसत्थं सुंदरि ! काले परकंतं । । ७६ || तं न हु पमाइयन्त्रं पयहतु समुट्ठियं दोसं । समातेजं न होच्छे परेसु छेजं इमं होजा || ७७ ॥ एयाणि य अण्णाणि य सु( स ) हिजण सुलभाणि चेडिया सा मं । साणुणयवयणाई पुच्चापच्छाणि भाणीय || ७८ || तो णं समुट्ठिया हं भणामि मा माहि न हु अञ्जिष्णं मे । न वि हु परिस्समो मेन विहु य दट्ठा केण वि अहं ।। ७९ ।। तो भणइ किं खु एयं निव्वत्तगहा सुरिंदलट्ठि व् । जं सि पडिया महियले मुच्छाविलेहिं अंगेहिं ॥ ८० ॥ एवं खु निरवसेसं सुंदरि ! परिपुच्छियाए सजायं। तं मे अयाणियाए कहेहि दामिमि काऊणं ॥ ८१ ॥ अहियं भणामि घरिणि । सारसियं महुरवयणसंलावे । मरग्यमणिघरसरिसे कदलीघरेसु सुहनिमण्णा ।। ८२ ।। सुण सहि । ते साहेमी सव्वसंखेव घडिय महत्थं । जं मुच्छियामि पडिया चोror आलसव्व अहं ॥। ८३ ।। समसुहदुक्खा समर्पसुकीलिया ते (तं) सि मज्झ समजाया । सव्वरहस्सं जाणसि तेण अहं तुज्झ साहमि ||८४|| कण्णदुवारमहगयं जह ते वयणाओ नेय नीहरड़ । तह तं करेसि पियसहि ! साहीअइ तेण तुह एयं ||८५|| मह जीविएण तं सावियासि तोण वसहि पहावेणा । मा कस्सई पि एवं मज्झ रहरसं परिकहेजा || ८६ ॥ इय सवहपरिग्गहिया सारसिया भणइ पायपडिया में । जह भणह तहा काहं इच्छामि कहेह मेयं |||८७(१) || तुझपाएहिं सव्वं नियएण जीविएण पसयच्छि ! । आइटुं जं तुमए जह अहं नेयं पयासेमि ||८८ || नियन्त्र मणुरत्तस्सर्व सारसियवेयं तत्तेह रुणन्ति । न हु मे तुमे रहस्सं नेया किंचि असाहियउति ||८९|| पुण्यमणुभूयदुक्खं तं मे अच्छिण वाहपरिगलन
१ अ० मेययं । २ अ० अच्छीण ।

सारसियाए
मुच्छाकारण पुच्छा
।। १९ ।।
jainelibrary.org

Page #46

सं० तरंगवईकहा ॥२०॥
पुवचकवाईभवकहारंभो
Oceae
उक्ट्ठा पञ्चागयदुक्खमिया न साहेमि ॥ ९० ॥ तं सुणसु अविसण्णा मोहेहिसि अविमामा असीसन्न । पियविष्पओगकलुणं सुह| दुक्खपरंपरं सव्वं ॥११॥ सोयव्यय होहिलिणीए तीए य एसावविठ्ठतुट्ठाए। इणमो गलंतनयणा सोगविसण्णा परिकहेमि ।।१२॥ अस्थि बहुयासन्निचिओ ववगयपरपक्खचोरदुभिक्खो अंगो नाम जणवओ वयंसओ मज्झ देसस्स ॥९३॥ सा जस्स चंपवारो | नयररम्मवणसंडमंडिउजाणा(णो) । अणलिय ऐगपुरिसा पुरवरगुणसंपया चंपा ॥९॥ तत्थ बहुगामजणवया नगरोभयभडसमाउला रम्मा । अंगेसु पिच्छल 'पिउणो विहंगसंघाकुला गंगा ॥ ९५ ॥ कार्यवकुं(ड)ला हंसमेहला चकवायथणजुयला। वच्चइ सायरघरिणी फेणाए रागुत्तिपायवरा ॥९६॥ वगहस्थिमत्तदंतप्पहरतडपायकरिकूला । वणमहिसवग्धदीवियतरच्छकुलसंकुलुद्देसा ॥९७|| चकाई जमलतहाई जत्थ आपककलमकविलाई । साहति जमलजयलिय पिएकमेकाणुरत्ताई ॥९८॥ जत्थ वयरटुसारससरहकार्यबहंसकुररकुला। अण्ण (गणे) सउणसंघा रमंति सच्छंद वीसत्था ।। ९९ । तत्थ सहि ! चकवाई अणंतरभवे अहं इओ आसि । कप्पुरभंगकंपेल्लसरसनिहिपिंजरसरीरा ॥ ३०० ॥ तत्थ य माणुसजाई मरामि ततो अणंतरं पत्ता। जाइगयमाणसुहसंपयाहि रत्ता सउणभावे ॥ १॥ नवरि य एम सविसेसा संसारे होई सब्बजोणीसु । जाया मरन्ति जीवा संपयसुहमोहिया सत्ता ॥२॥ सच्छंद सुहपयारे तत्थ य सच्छंदमाहियवंमि । गाढा आसि रयाहं वयंसि! चकायमामि ॥ ३॥ मयाणवि जीवलोए चिंतिअंतो न तारिसो अस्थि । रागो विलीयराहेउ जारिपओ चकवायाणं ॥४। तत्य य अरुयसीमो दरवट्टलसुयचकलसरीरो। आसी य चक्कवाओ गंगागमणाय परिहत्थो । ॥ अणुहरयलायणं अमलियकोरंटपुष्फनियरस्य । सो कपणचलणमुण्डा नीलुप्पल
अ० होह । २ अ० अंगा। ३ अजं एग। ४ अपिउणा।
PenaeemucaAcad
॥२०॥
Jain Education Interational

Page #47

चकवाय
सं० तरंग
वईकहा ॥२१॥
जुगलणेहो
S
| पत्तमीसम्म ॥ ६॥ आमरणंतनिरंतरसमरसपेम्मगुणनिगुतो। वम्मो सउणनावसो तावमव्वे चिरनहरोसो उ ॥ ७ ॥ केलनग्गपक्खउ जियज्झउ सोक्खक्खेत्तु अक्खं मइक्खउक्ख उणाहियय मह गुणमएहिं ।।८(?) माई जलब्भसंकायनिम्मिया नेतसिविज्जुयगमणो। वियगमि तेण सहिया कंठाभरणं सरतडाणं ॥९॥ मिसिणीकुंकुमसव्या रायणनेडालिया गिरिनदीणं। पुलिण. खणजोगरत्ता पियमणुरेत्ता वस्सायामि ॥ १० ॥ कण्णरसायणरूएहि एकमेकसो न(नि)बुइकरेहिं । वारपट्ठा हारएहिं रेमिमो मणहरेहिं ॥११॥ अण्णोण्णमणुव्ययामो अण्णोण्णस्सरई अणुकरेमो। अण्णोण्णसमणुरत्ता अण्णोण नेच्छिमो मोतुं ॥१२॥ इय रंगकामक 'अणुत्ताणाहिं दोण्हं पि य(ए)कमेकंति। वट्टाइ विलियविरहिउ निकामउ कमो ॥१३(१)।। अण्णनईसु य बहुसो पउमसरेसु य मणाभिरामेसु । पुलिणेसु वप्पिणेसु य एवं रमिमो मणहरेसु ॥१४॥ अह अण्णया कयाइनाणासउणगणनिहुणमझगया। भागीरहिजलपट्टे रमिमो मणिकोट्टिमगिहमि ।।१५।। एयंमि देसकाले एकल्लो तरच्छ मजिउं एइ। हत्थी मयवसवसं पिसुणो मरायवतपियसरीरो ॥ १६ ॥ रायसिरिचंचलेहि य दुंदुहिगंभीरमहुरसद्देहिं । कण्णेहिं सुइयंतो अंसेसु समावडन्तेसु ॥ १७ ॥ मेहो न्य गुलुगुलेन्तो गिरिसिहराकारपीवरसरीरो। मत्तो पभिण्णु(गण)करडो पंसुहरणपीवरसरीरो ॥ १८ ॥ पुण्णेण सुरमिणा मणहरेण | तस्स मयरासिगंधेणं । वणपायवपुप्फाणं हरिउ गंधसुगंधाणं ॥१९(१) ॥ सो वायुवेगविच्छारिएण नवसत्तिवय(ण)सुभगेण मय-1
जलपवाहगत्तेण रेणुदेसे य वासेतो ॥२०॥ रुंदमि पुलिणजहणंमि सागरवरग्गमहिसीए । मेहलमिव विरयंतो एयगग्गमई ललि| यामइ ॥ २१ ॥ तमियसमं परंतो गंगा पुण तस्स तह य भीयव्य । अवसरिउं य पत्ता संपत्थियघोरवीईहि ॥ २२ ॥ पाउण
१ अ० संडायः । २ अ० रत्ता अणु । ३ एक्कमेकः । ४ अ० अणुयत्ता० । ५ अ० कामो। ६ अ० वीइहिं ।
हत्थिवण्णणं
Deeeeeee
Jain Educati
o na

ainelibrary.org

Page #48

सं० तरंग- __बईकहा
॥२२॥
पाउण तोयं मुकं घोरैलिएको वदहंसमुवाइणो तत्थ निवुड्डा सुहावेइ ॥२३(१)। हत्थेण विच्छुभते उदयं चउसु वि दिसासु पढे य जलकलुससोहणरउ 'तदहमुस्सेत्तु वासो य ॥ २४ ॥ सहि ! निययहत्थगहियं उदयं धाराहि रेहइ मुयंतो। सिहरग्गउज्झरझरउ | व्व तहा य गिरिकूडो ॥ २५॥ उस्सवियकरस्स मुहं रेहइ से रत्ततालुं जिब्भोदूं। हिंगुलुकागरकंदरं बिलं व जचंजणगिरिस्स ॥२६॥ उड्डाविया अणेगा सउणा अम्हे य मजमाणेण । 'वाहतेण जलनं बहुसा घोट्टं करतेणं ॥२७॥ उवरिं पि हिघेमाणोन मुएमोतिविभयं दुयग्गाविलेण । उड्डाविया संता सो मन्जिय सिघाउ उत्तरिमा ।।२८(१)।। अप्पणो कमेण करामो य जावियनिव्वाहो वाहो य तहिं अणुप्पत्तो ॥२९॥ नवजोधणसंपुण्णो आरण्णयपुष्फमुण्डकयमालो। को[यव]यंडकण्डहत्थो से कालदंडो जमो चेव ॥३० ।। पाएहि समुखुण्णुयसमावडियवग्धविसमनखेहिं । हिउक्कुडयट्ठियविसमंगुलीहिं अणुवाहणपएहि ॥ ३१(१) । उच्चतरे मेसोरु संखित्त(कडी)सुविच्यउरस्सो। कोयंडविकन्थणवावडाहिं कढिणाहिं वाहाहिं ।। ३२ ॥ आयंच(वारूढमंसू रुग्गमहोत्थारपिंगलो रोदो । फुडियग्गकविलकुवियएलं च 'वाहाल महक्खं च ।। ३३ ।। वायायवोपहयदन्तनीलफरुमच्छवी असुरुभागी। सावयकुलंतकालो कालो व्य उपस्थिओ पेक्ख ॥ ३५ ॥ अंसावमत्ततुम्बो नियंसिओ वग्ध वम्मयघोरं । कजलमसिचित्तलिपस्स सरिसयं पीयलपडस्स ||३५|| दळूण तं गयवरं सो बाहो हविदुग्गमादसो घोरं । कंचि उवगओ नइतडरूढं महारुखं ।।३६(१)।। तिरिच्छिच्छिये छिरो सो अंसयसंनिहियकोयंडो। पउणं कुणइ हयासो घेण(व) हत्थिविणासणं कण्डं ॥ ३७॥ तो तेणं गहेऊग बाणं कोयंडजीवजुत्तेण । हत्थियस्स पेसियं तं जीवियस्ल विदारणं कंडं ॥३८॥ तनोय अइच्छतो कालहमतेग महयरो मझं ।
१ अ० लिण्णो । २ अ० मुवइणो। ३ अ० भंतो। ४ अ० तं । ५ अ० रवाहंतेण। ६ अ० वाला।
Deependence
वाहवण्णणं
सा.
के.
मा.
M
॥२२॥

Page #49

रा
सं० तरंग- कण्डेण कडीमाए विद्धो समए कय तस्स ॥ ३९॥ गाढप्पहारा वदणविमोहिओ नगमणचेट्ठो उ । उदगंमि मुक्तपक्खा हय- वाहेण वईकहा INणसमं महं पडिओ ॥ ४० ॥ दट्टण सस्सल्लं तं पढमिल्लुपमणुइएण दुक्खेण । सागर रमवायंती अहमवि पडिमुच्छिया पडियापमाआओ ॥ २३ ॥ ॥४१॥ पञ्चागया मुहुत्तेण कहवि सोगाउला विलवमाणा । वाहभरपूरियच्छी अच्छामि पियं उवेक्खंती ॥४२॥ कडिभायलग्ग
चक्कवाओ कण्डविच्छारियसुक्कपडियपक्खउडं । वायपणोल्लियरुग्गं पउममिव समालयं पडियं ॥४३ ।। लक्खाए संपुण्णं पिव जलउल्लय
हओ
चकवाईए कणयकलसयं । पस्सामि य पडणोलियसामागलियलोहियं साह ॥४४(१)। चंदणरसपरिसितं असोयपुष्फोवयारनियक्खं । पस्सामि
य सोगो निययलोहियकुहियसरीरे सहयरं तं ॥ ४५(१) । पडिओ वि रेहए सो जलपरंतगिकिंसुयसुवण्णो। पत्थियणन्त परंगिउ व मूरो नित्तुडत्तो बीहेमि य ।। ४६ ।। तं कंडं तुण्डेण कड़ियं पिययमस्स सल्लंमि । हद्विय इसह वियणदोमा मरेन्जन्ति ।। ४७(१) ।। तअंसु दुदिए स्थिय (?) अवयासेऊण पक्खहत्थेहि। हा हा कंत! भणंती सुहणलापमिसे समुही ॥४८॥ वियणवियासियतुण्डं परियत्तच्छं निसट्ठसव्वंग। पस्सामि तं पिययम कण्डद्दावियप्पाणम ॥ ४९(१) ॥ तमहं सकजसंमृढयाए तेण य सहावपेम्मेण । पीइपरंपरगाढं मयं पि जियइ त्ति मण्णेमि ॥५०॥ नाऊण तं विवण्णं सहस्सागइदुस्सहेण सोएण । पम्मुच्छिया विसण्णा कहेव्विएहिडि लद्धसष्णा या ॥५१॥ लुंचामि अग्गपक्खे नियए तुंडेण दुक्खसंतत्ता । तस्स य जाममि पक्खे पक्खहियतं समवगृह(द)। ॥५२॥ उड्डेन्ती उल्लेती तं च मयं सव्वओ अणुपंडेती । सहि ! हिययविलवणाई इमाणि कलुणाणि सोयामि ॥५३॥ परिसिरि|विणासिणा निग्धिणेण हा केण एव से भिन्नो । सयेरसहिलातिलओ चक्कायमच्छइमो इफुसिउ ॥ ५४॥ महिलासोक्खाविषयणं १ अ० इमह।
0 ॥ २३ ॥
टORDCeo

Page #50

वईकहा ॥२४॥
| सोगुस्सेहकरणअणावेक्खं । वेहत्थं(ब्ब) केण महं सीमारहियं इमं दिणं ॥५५॥ [तुह नाह ! विप्पओगुद्विएण अणुसोहइ व्व धूमेण । चिन्तापसंगजाल(ले)ण सो अग्गिणा डझं ॥५६॥ तुह दंसणपरिचत्ता पउमसरेस पि स्यं न लभामि । मिसिणीपत्तरियं रूवमिणं ते अपस्संती ॥५७ ।। तत्थ वि वणंतरग जइ मे दिट्ठि विज्झयतरं माणन्तो। मिसिणीपर्यंतरिओ देसंतरिओ (अ)ज मे | आसि ॥५८(१)। किं पुण देहच्चरि मज्म अदंसणं तुमे पत्ते । पियविप्पयोगमईय होइ उ निरंतरं दुक्खं ॥५९।। अह एइ सो वण- यरो तं विद्धं दट्टण सहयरं मज्झ । हाह ति करेमाणो तंमि गयवरे परिमियंतो॥६०॥ हत्थे वि निधुणंतो सो वाहो अइसोयसंवाहो । तं आगओ य पदेसं जत्थ मओ सो पिययमो ॥६१॥ पियजीवियनिकालं त(तं) महं कालमिव बीहणयरूवं । दळूण भयउधिग्गा आया सझं ति उड्डीण्णा । ६२॥ तो तेण चक्कवाओ गहिओ कंडं च उद्धियं तत्थ । पुलिणंमि य निक्खित्तो मउत्ति अणुकंपमाणेण ।। ६३ ॥ निक्खिवि जण(खणं) पिययम ससिकरधवलंमि पुलिणमझमि । तो मग्गिउं पयत्तो कड़े नियडे वर. नदीणं ॥६४॥ खणंतरेण सो एइ वणयरो दारुए गहेऊणं । तेणंतरेण अहमवि पियस्स पासं समल्लीणा ॥६५॥ हा नाह! अप-18 च्छिमं दंसणयं न इमं ति विलवामि । अन्ज महुत्तेण होहिसि जह दुल्लहो नाह तो तं दवस्स ॥६६(१)।। सो एइ वणयरो दारुए गहेऊणं मज्झ पियस्स समीवं तो (अहं) पुणो ज्झत्ति उड्डीणा॥ ६७ ॥ दट्टण दारुमती दारुयहत्थं तयं विचिंतेमि । अरहइ एस हयासो स्था पउलेहिइ पियं मा मे ॥ ६८(१) ॥ एवं विचिंतयंती हियएण बहुणि दुक्खसंतत्ता। पक्खे वि निधुणंती पिययमउवरिं परिभमामि । ६९।। तेण पच्छाइयो सो तेहिं पिययमो दारुएहिं सव्वेहिं । धणुयं च मकड दोदियं च पासे ठवेऊणं ॥७०॥
१ अ० विसयंतर० । २ अ० चरिय। ३१० उपउले०। ४ दृतिः, चर्मनिष्पन्नभाजनविशेषः ।
peaceacepoor
॥२४॥
Jain Education Interational

Page #51

सं० तरंग
कहा
।। २५ ।।
Jain Educati
सरसंघणजोगेण उवडिओ अरणिसंभवो अग्गी । सग्गोएत्ति संसग्गे घोसेमाणेण वाए ( है ) || ७१ ।। दहूण तेयं अरिंग सधूमं जालुञ्जलं पियस्सुवरिं । अइरेगं (ग) तरं वैणवणदवेण सोएण 'उडियाहं ॥ ७२ ॥ अत्तागं अत्ताणं कथंत विउत्ता दुक्ख संतता । रोयामि विलवमाणी हियएण पिर्य इमं वेत्ती || ७३ || सरसभिलवाविवपिणं तलायजल हिएवाणा समुइउतं भरणमणं अणुइयमिणं किह सहिहिसि दारुणअरिंग ||७४ || वाउवलवचलाणल्लि पजोलामांसालुञ्जलेण अणलेण | कंत ! तुमे उज्झन्ते डज्झति मज्झ अंगाई ॥७५॥ तुट्ठो होउ कयंतो जणस्स सुहदुक्खतत्तितलिच्छो। जेण पियसंपओगो काऊण विहाडिओ मज्झं || ७६ || लोहमयं मे हिययं अरहर दुक्खस्स भायणं मण्णे । जं तुज्झ इमं वसणं दट्ट्ण न कुट्टयंती हा ॥ ७७ ( ? ) || सेउ (यं) हुतं पि य पास गयाए वि स हिउं अगिंग ! न य मे वरं विसहिउं इडविओगुट्ठियं दुक्खं ॥ ७८ ॥ एवं विलवंतीए महिलत्तणसाहसेग मे जाया। सोगाय (इ) रेगर रिपेल्लिया परियन्त्रए बुद्धी ।। ७९ ( १ ) || अवयरिऊण य तो हं पिरंगसंगतीयलअरिंग । हियएणं पुत्रगया साहं पच्छा सरीरेणं ||८०|| तो पियसंगरिंग नियकंठकुंकुमसवण्णं । अइवरयामि समास सोया असोयर्गुत्थमहु ? || ८१ (१) || परिव्वा गुरुगुरुस्सदिंतेण अग्गिणा कणगपिंगलसिहेण । उज्झतं पि सरीरं पियदुक्खत्ता न वेदेमि || ८२ ॥ तत्थ वि पिएण समयं सारसिए ! निहणमुवगाए य । सोयग्गिजालसंदीविएण ते अग्गिणा दड़ा || ८३ ॥ एवं साहंतीए पिययममरणं च अपणो तह य । दुक्खेणुप्पण्णं घरिणि ! अहं मुच्छिया घडिया || ८४ ॥ पच्छागयपाणा पुणो 'संखुहिअमणहियया हि सणिय पवरे घाउहर बेमि १. अ० उडविओो । २ अ० ससहो । ३ अ० वणवण० । ४ अ० तविया हूं। ५ फुट्टियंति। ६ अ० गुंजं । ७ अ विखु
ational

चकवायरस अग्गि
सकारो
चकवाईए अणु मरणं
।। २५ ।।
jainelibrary.org

Page #52

PUR
सं० तरंग-
बईकहा ॥२६॥
सारसियं ॥८५।। तत्थ मयाहं संती इममि कोसंबियनयरिब्धंगे। सब्वगुणसंपदे उवण्णा सिद्विगेहंसि ॥८६॥ एते य जलतरंगे || मरिऊण रहं रसेरिनामए सरयंगे। दट्टण उडिये मे वयंसि! उकंतओ तिव्यो ।॥८७॥ चक्कायजुयलपेच्छणपरिरत्तमणाए तत्थ सयराह ।
चक्कवाई
तरंगवई सो मज्झ चक्कवाओ हियतलयं समोइण्णो ॥ ८८ ॥ संभरिया य वयंसी ! गुणरुइया चक्कवायजाई मे । सव्या जहाणुहूया जा ते
जाया कहिया मए एसा ॥ ८९ ।। पियविप्पओगकलुणं सरियन्वयकारणं महं एयं । सव्वं जहाणुभूयं से कहियं समासेण ॥९०॥ मह | जीविएणं तं सावियासि मा कस्सई परिकहेजा। एयं तेण सहाहं जा ताव मिलेमि कंतेणं ॥९१।।जह मे होज कहं ची तेण सह समागमो इह लोए । तो नवरि माणुसे हं वयंसि! भोए अमिलसेजा।।१२।। अंमा पिया य विस्सासिया अहं सुरयसोक्खलोहिल्ली। सत्तवरिसाणि सुंदरि! ते(त)ल्लिच्छाहं पडिच्छामि ।।९३॥ अहवा विततं पक्खं वयंसि! हिययघरवाससंतिय मज्झं। जिणसत्थवाहपयंतो(ते) मोक्खपहं पवजामि ॥२४॥ तह य पुणो तह काहं जह हं पियविप्प प्रोगसंबंधं । संसारपाससुलहं पुणो वि दुक्खं न पावेमि ॥९५।। काहं समणत्तणयं अब्बावाहसुपब्धयारुहणं । जम्मणमरणाईणं वियरेणं सम्बदुक्खाणं ॥ ९६ ॥ एवं सिणेहवसअहिय पेम्मरत्ताए तत्थ मे परिणि ! । कहइत्तु चेडियाए वि भाविओ चेव मे सोगो ॥९७॥ सोऊण य सारसिया एव वच्छल्लसावसिउहियया। मे दुक्खसोगसंतप्पणेण रुइरा सुइरं पि ।।१८।। भणइ य म रोयंती हा जह से हियया सासन्धीधार (?)। पियविप्पओगमइयं दुक्खं सामिणि ! इमं विइयं ॥ ९९ ॥ एए पुन्धकयाणं कम्माणं निययपावरुक्खाणं । कालपरिणमे परकी(परि) हवंति कहया फल विवागा ॥ ४०० ॥ सामिणि ! मुयसु विसाया(य) इहपि ते देवप्पसाएणं । चिरपरिचिएण होही तेण सहसमा
१ अ० नयरियः।
exaeeeeeeeee
Jain Education

ainelibrary.org

Page #53

उजाणाओ
सं० तरंग
वईकहा ॥२७॥
आगमणं
2550croreezecene
गमो भीरु ! ॥१॥ इय हं तीय सकारणपिययमवयणोप्पियसुहेहि तहुहेहिं अणुणीय बज बच्छविया उदएण पमजिया(अं)च्या R ॥ २(१) ।। चेडीए समं कयलीहराहिं उवनिग्गया गया अहयं । जत्थ य अम्मापुरओ ललइ य सो परियणो घरिणि! ॥३॥
अह मजणमंडणविरयणाहिं वहुवावडं तहिं अम्मं । वावीतडोबविटुं दट्टण अहं उवगय त्ति ॥ ४॥ उबोयबिंदु अंजणविसेसउरुणनयणउन्विर्ग । दट्टण निष्पमं मे पभायचंदोवमं वयणं ॥५॥ अम्मा भणइ विसण्णा किं पुत्ता! आरामहिंडणसमेण । जाया सि विगयसोभा उप्पलमाला मिलायव्या ॥ ६॥ पियविप्पओगदुक्खा इमा अहं सजाणविगयसन्या। अंसुजलभरियच्छी भणामि दुक्खेइ मे सीसं ॥७॥ तो पुत्त ! जाहि नयरिं न समत्था हं पयं पि दाउं जे। दुक्खस्स जो निहाणं जरो य तुरियं अमिलमन्ति ॥८॥ एयं सुणेदुवयणं सुविसण्णा वच्छला महं माया। भणई य निव्वुयाहं पुत्तय ! जह होसि तहा होउ ।।९।। अहमवि
नयरिमतीयं कह तुम दुक्खियं विमुंचामि । एणो जत्थायत्ता कुलस्म सधस्स मे वालो ॥१०॥ इस भा(भ)णिऊण अम्मा धूयNसिणेहाणुरागरत्ता य। सयणिजपवाहाणं मो जोत्तावेइ य हंगमाणं ।। ११ ।। चेइय(या) ता महिलाओ सव्वा मजियपमाहिया
निमिया। एजाह देहकाले अहयं नगरिं गमिस्सामि ॥१२॥ किं चि महं कायव्वं सु(तु)रिय होइ य निरुस्सुया बु(तु)ज्झे । एवं मणि निंदियत्थं ताओ समयं अहिरुहेइ ॥१३॥ विलयानणस्स विग्यो मा होही उपवणमि यन्यो। तो नयरिपवेमणकारणं पि अम्मा न साहेइ ॥१४|| आरक्खियमयहरए वरिसवरे तत्थ वावडे पुरिसे। काऊण ससंदे सब्वे निययामिगारेसु ।।१५।। अपपरिवारसहिया समं मए कुसलपरियणसमग्गा । जाणेण तेण तुरियं अह नयरिं उबागया अम्मा ॥ १६ ॥ भवणवरं सीसतूलि संजुत्तो
१ अ० तदुपहि। २ अ० सुणेवुवेयणं ।
॥।॥ २७॥
Jain Education
Ional

A
liainelibrary.org

Page #54

सं० तरंग
बईकहा ॥२८॥
CUP
कामजरो
M
वेजाणयणं
तत्थ मिममि निसण्णा । कयमुत्ताहारउल्लाणं चित्तूण कंठहारो ॥ १७ ॥ नियत्तं विवाओ तह य कं विष्णय कण्णाण कुंडलजुयं देसीय करंडए तविया । तनया ससीसं सत्थं न य इच्छइ अच्छिउं तत्थ ॥१८-१९(१)।। जस्स करण गयाहं उजाणं सरसीव | जाउ ति। सो सत्तिवण्णरुक्खो दिट्ठो कुसुमेहि संछण्णो ॥२०॥ महिलाजणस्स उ विग्धो मा होजा उववर्णमि रमिउंति । आगमण कारणं तो न मए सत्ता उवकहियं (उ) ॥ २१ ॥ एवं निसम्म वयणं संभंतो अहियदुक्खिओ ताओ । अइरेयबद्धनेहेण पुत्तेहिंतो महं उवरि ॥२२॥ अम्माकहिए नायमि आणीओ नयविहण्णुओ वेजो। विजागुणेण जो नयरे सयले विक्खायकित्तीओ॥२३॥ उत्तमकुलप्पसूओ गंभीरो सीलपव्वयसमिद्धो । सुहहत्थो सिवहत्थो लहुहत्थो सत्थकुसलो य ॥२४॥ सो सम्बवाहिलक्खणनियाणनिग्गहपओगविहिकुसलो। पुच्छइ सुहासणत्थो विवरिअत्थं स मं तत्थं ॥२५॥ किं ते बाहइ बलियं जरोय सिरवेयणा यतं साह । एत्तियं तं वेलं जाते सव्वं पणासेमि ॥२६(१) ।। केरिसओ आहारो कल्लं आसी य अवि य ते अजिण्णं । निदावणय नयसामुदा कह ते रत्ती गता अजं ॥२७॥ कहिओ मे आहारो सारसियाय निसाय पअंतो। उववणे गमणय महं जाइस्सरणं विणा परिणि! | ॥ २८ ॥ द©ण पुच्छिऊण य आलोक्खेउं ममं च गहिय वेजो। मो जंपिउं पवत्तो सत्थमवत्था इमा कण्णा [एवं ॥२९(?) | लोय जिमियमेत्तो होइ जरो सिभिओ मुणेयव्यो। पित्तं जरो जस्तो जिण्णंते वाइओ होजा ॥३०॥ एतेसु तिसु वि कालेसु हवइ
सो सण्णिवाइओ होइ । तस्स वि य पचलसेसो बहुया दोसा मुणेयव्वा ॥ ३१ ॥ दोसा अहवा तिण्णी एत्तो किर लक्खणाणि | सयराह । दीसंति जत्थ सो सन्निवायजरओ मुणेयग्यो ।॥३२॥ दंडकसपत्थरपहारदमपडणपेल्लणादीहि संलवइ जो विसेसेण सो उ
१ अ० णयणमुदा।
ACCIDCO
।। २८॥
Jain Education Treational

Page #55

सं• तरंग
वईकहा ॥२९॥
आग(गंतु)ओ जरओ ॥३३।। एतसिं एकयरं अहयं जं च लक्खगं न पेक्खामि । सस्था हु होह तुझे सत्यमरीरा इमा कण्णा ॥३४॥ जाणखोभेण धृया उबवणपरिहिं कण्णा किलं जाया । जाण(ह) जरु ति बाला परिस्सममिमं सरीरस्स ।।३५ ।। अहवा चित्तवियारो कोइ एयाए सोगभरजणिओ। तेणुधिग्गा बाला लक्खिाइ नण्णहा एमा ॥३६।। इय भाणिऊग य तर्हि अम्मं तायं च हेउजुत्तीहि । कयमम्माणो भवणाओनीइ विसजिओ वेजो॥३७॥ अहयं पि तत्थ दुहिया सोगभरत चहिययदुक्खत्वा । जेमाविण ससव अभ्माए वरहकालंमि ॥३८॥ मजणजमणमंडणपमोयसंभोयवइयरं विसेसे । साहति य विलयाओ उजाणाओ नियत्ताओ 1३९॥ माय(र)तरंगपरंगियतलंमि मयणमि अमरणाए । निद्दावुउच्छीए किच्छेण अइच्छिया रत्ती ॥४०॥ पूरिससया किर कल्लं | ममं वरंउं उपढिया तायं । जे मयणवाणविद्धा दट्टण ममं गुरू तेसि ।।४१॥ ते य किर अमरिमसे सीलध्धयनियमपोसहगुणेहिं । ललिया वि अच्छइत्ता पडिसिद्धा सेद्विणी ! सब्वे ॥४२॥ तस्म कहागुण किनणपमंगपरिवत्तिओ पुगो बहुमो। अच्छीसु उत्तरिजइ | पाणियरूवो महं सो उ ।। ४३ ॥ धणियमणुसंभरंतीए मज्झ तं पुबदेहसंबंध । सा कुद्धाए रुट्ठा भायणमद्धा परद्धामो।। ४४॥ | मजामि पसाहेमि य अकारं मावि संवतं परिणि । गुरुयणपरियणचित्तपरिरक्खणत्था दुहट्टामि ॥४५॥ खणमवि न हु जीवेजा तेण विणा तस्स लस(१) परिहीणा । जीवियकल्लोला मे मणोरहमया जइ न होज ।। ४६ ।। बाहइ इमं उउचंदो चम्मसहकंडोपकमाद्दि पडणगे। सुहियजणनिश्करो सत्तछयगं "वियवाओ॥४७। तिमिरपडिमामयागं खणमवि मयणसरल्लिगायाणं । नवपमिता(वा)इउ जो आवाए वंदप्पमाणाणं ।। ४८ ॥ कुसुमवणअमय वुढा घेत्तरघट्ठी पउएसपरिखुट्ठी। तह सीयला वि जोण्डा उण्डा
१ कामाद्विडण उ । २ अ. विउचाउ । ३ मंदर !
CODescecome2008

Linelibrary.org
Jain Education

Page #56

सं० तरंगवईकहा |
विव मे डहइ अंगं ॥४९॥ पंचविहइंदियत्था इट्टा विसयसुहनिव्वुइकरा मे । ते पिययमेण रहिया घरिणि! सोयं उईरति ॥५०॥ पियमिलसव्वमणोरहसंपूरयं वा संकप्पियं मए तत्थ । तस्स समागमहेउं विहियं आयंबिलट्ठमयं ॥ ५१ ॥ सबदहविणासणयं पभवं च
Nणत्थं चित्त
पडालेहणं सव्वसोक्खाणं । अणुमण्णइ य गुरुयणो तं मज्झ वयं अणुणयंतो ॥५२॥ आयंबियवयकरणेण दुचलं सयणपरियणो मज्झं । | जाणेइ न हु मं जाणइ वम्महसरसोसियतणुं ॥५३॥ इत्तो दुक्खवेदणासंतावियाए मे हिययाए सोगविस्सामो। आलेक्खकम्मजोग्गो निम्मविओ पाओ परिणि ॥५४(१॥ दढपासियमसिणाओ जुत्ताओ(सीए) हि दिण्णमाणवजाओ। कासिम्हि वहुवग्गासण्हवण्णाओ । ५५|| उभओ तिक्खपग्गाओ अवक्खडा तह पमाणजुत्ताओ। परिसण्हनिद्धलेहा पाणीसु वि उज्जमंतीओ ॥५६।। ताहि य मे तं लिहियं तम्मि पडे चक्कवायजाईयं । जं मे पिएण सहियाए समगुरूवंमि निरवसेसं ।।२७।। जह रमियं जह चरियं विद्धो य मओ य सहयरो जह मे । जह खामिओ य वाहेण अणुमया तं जहा अहयं ।।२८।। तत्थेव मए लिहिया भागीरहिणोवइट्ठगइमग्गा। गंगा उयहितरंगा रहंगनामाओ लि(वि) विहंगा ॥५९|| हत्थी व सो(से)यक्त्थो वाहजुयाणो य गिहियकोयंडो। तत्थ लिहिया मए तो कमेण वट्टीए चित्तमि ॥६०|| पउमसरो य बहुविहा रुक्खकडिल्ला य दारुणा अडवी। कमल-IN | सहस्सा किण्हउउकालसमण्णिया लिहिया ॥ ६१ ॥ अच्छामि य पेच्छंती कुंकुमवण्णं तयं रहंगं च । मह मणरमणं चित्तगयं |
अण्णणचित्ता हं ॥६२(१) तइया वि दिणे गुण विविहनियमविवेल्लिया गुणपवित्ती आसण्णा कोमुदी रत्ती । लागद्दाराणि अवंगु| पाणिमाघाय घोसणा वत्ता ॥६३॥ धम्मोव गु(सु)हकरणी निण्हयकरणी य अहम्मस्स । उवबसे दाणमइयं वदाणि संघस्स तेण १ ख० वग्गा।
॥३०॥
DODe200CCORD
___JainEducation MAY

ANTrinelibrary.org

Page #57

सं० तरंग-1 वईकहा
कोमुईमहोसवो
#horocareerencememes
तत्थ ॥ ६४ ॥ जणो कुणइ विहिनिप्पकंप दियभोयविमाणसामाणं ॥६५(१)।। कोइण्णिमदिवसो जे आओ परिणी कामेण । संपत्तो धम्मस्स कारवणओ दियजणदोगच्चभासणओ ॥६६(१)। अम्मापितीहि सहिया चाउम्मासाइयारसोहणयं । खमाणं पडिकमणं पारणं च अहयं पियेच्छीयं ।।३७(१)।। हम्मियतलउलोयणगया य पुव्यावरणशकालंमि। पलोएमि पुरवरि सग्गविमाणोवमं | सिरियं ।।६८।। पेच्छामि दुधवले विण्णाणियसुकयचित्तियक्खंभे । गगणतलमगुलिहिने विमाणपडिरूबए भवणे ॥६९॥ वरभवणपडिदारट्टियां य कणयमयभरियभिंगारा । घोसंति दाणवइणं वरवरियं दाणकयसद्धा ॥७०॥ कणगकण्णागोलक्खदूमभूमी किमिच्छगपयाणो । सयणासणजाणाणि य असणाणि य जणो तहिं देह ।। ७१ ॥ ताओ असाए मम चेइयसकारणं करेइ जणो। विविहगुणजोगजुत्तेसु देइ सासु दाणाई ।। ७२ ॥ नवकोडीपरिसुद्धं उग्गमदोसेहिं दमहिं विमुक्कं । उप्पायणदोसेहिं च सोलसहि वि विवजियं च ।। ७३ ॥ तं वत्थपाणभोयणसयणासणलेणभायणादीयं । देमो अहियं दाणं उवग्गहकर सुविहियाणं ।। ७४ ।। | जिणवरघरेसु य पुणो नाणामणिकणयरयणरुप्पाणं । कुणिमोपवादं परस्स लोयमह फलं परिणि ! ।।७५।। दिण्णस्स नस्थि नासो |10/ दाणस्स सुभासुभस्स सव्वत्थ । होइ सुभे पुण पुण्णं होइ अपुण्णं च असुभंमि ॥७६।। विविहगुणजोगजुत्तेसु विउलतयसंजमो य | ए(ते)सु । दिणं फायदाणं सद्धासकारविणएहिं ।।७७(१)। तं सेयं विउलफलं पसवह तत्तो निरामयं च पुणो। सुकुलंमि समुप्पत्ति माणुसभवं सोभणं कुणइ ।। ७८ ॥ एएण कारणेणं देमो तवनियमदंसणधराणं । पत्तमि हवइ पत्तदाणं संसारमोक्खकरं ॥७९॥ रायावगारितक्करवितवरणकारिपारदारीसु । होइ पुण अणिट्ठफलं फायदाणं पि जं किं चि ।। ८० ॥ अणुकंपाणा(ए) निमित्त बहुयाणं तत्थुवत्थियाणं। समणमाहणकिवि(व)णवणीमगसयाणं दिण्णदाणाई ।।८१।। दरणुचरनियमबहुलो विकिट्ठखवणोप- IN॥ २९॥
Jain Education Intamational

Page #58

DIL
सं० तरंगवईकहा
रायमग्गे
चित्तपरउवणं
वासदाणरुई। अइरेगधम्मसीलो कोमुईदिवसे ऊण (जणो) आसि ॥८२।। एव य पेच्छामि अहं नाणवत्थंतरे पुरखरीए । संसित्तरस्सिजालो सूरो य समोत्थरइ अत्थं ॥ ८३ ॥ पुव्वदिसापियकामिणिपरिभोगकिलंतपंडुरच्छाओ। अवरदिसाविलयाए निवडेइ वच्छस्थले मरो ।। ८४ ॥ नहयलहिंडणसंतो निम्मलतवणिजरेन्ज(१)भूयाहिं । उयरह ब्व भूमितलं सूरो निययाहिं रस्सीहिं ।। ८५॥ सुरंभि य अत्थमिए तिमिस्कलं किजमाणसामाए । पडिवण्णो जियलोओ सम्बो वि य सामभावेणं ।।८६!| अम्हं पि पडिहारंमि रंगपदेसो कओ अणण्णमयो(ग्गो)। भवणकयकण्णमूरो केऊरो रायमग्गस्स ।। ८७ ।। तस्से(स्स) य एक्कदेसंमि उडिओ बेहयापरिक्खित्तो । कंबलरयणवियाणो सो मज्झ पट्टओ परिणि ! ॥८८॥ तत्थ उबयारकारी विस्सासनिही सिणेहभायणं मे । पिययममग्गणपणिही चित्तपदे चेडिया टविया ।।८९|| महुरपडिपुण्णपत्थुयसाइसयारसियवयणभावण्णू । घरिणि ! मारसिया सा भणिया य मए इमं वयणं ॥९०|| आयारिंगियभावेहि जाणसे तं परस्स हिययगयं ! मह जीविय व्व पत्थेहि य पत्थं तेइसं होउ ॥११॥ जइ होही आयाओ पिओ महं सो इह पुरवरीए । दट्टण ते पडमिणं सरिही पोराणियं जाई ॥१२॥ जं जीए सह पियाए जत्थ णुभूयं सुहं च दुक्खं च । तं तीए विप्पओगे दट्टण(णु)कंठिओ होइ ।। ९३ । सूएइ अछिरागो जं पिया य मम प्पियं च लोयंमि । पुरिसस्स अणुनिव्वरियं हिययाकू(य) निगूढं पि ॥९४॥ रुदस्स खरा दिट्ठी विसालधवला (य) पसण्णचित्तस्स । वियलियस्स सनियत्ता मज्झस्था य वीयगयस्स ॥९५|| परवसणदरिसणेण विसाणुकोसोजणो हवा दीणो। अणुभूयपच्चक्खो विहडिओ भोगसल्लेणा ॥९६।। इणमो लोए वि सूइ पोराणियं संभरेतु कीर जाई । मुच्छंxxx सुट्ठ वि जो दारुणो होइ ॥९७॥ सो पुण
१ अ० पोराणि ।
200C0CDOCae
॥ ३२ ॥
Jain Education

nelibrary.org

Page #59

सं० तरंगबईकहा |
| समावचलमिउहियो अपणो अणुभवित्ता। पडिसंभावियदक्खो दट्टण इमंगच्छिदिइ मुच्छं ।।१८आवडियसोगहियो किलिग्णनयणो य होहिई सत्थो। तत्ताणुगमणतुरिओ पुच्छिही इमस्स कत्तारं। ९९॥ परलोयविप्पणहूँ इमं दट्टण महं हिययनाहं । जाणाहि चक्कवायं तं माणुसजाइमायायं ।।२००॥ तं नाम वि गुणवण्णरूववेसाईहिं सुपरिण्णायं । काऊण मजा कल्लं साहसु जह ते अहं जीई(यं) ॥१॥ होही मे तेण समं वयंसि! तो हिययसोगनिद्ववणो । सुरयरइसंपोगो आसंगी कामभोगाणं ॥२॥ जइन वि हत्थिहिरि सही! तं नाई मज्झ मंदपुण्णाए। जिणमत्थवाहपहयं तो मोक्खपहं गहिच्छा(स्सा)मि ॥ ३॥ सुटु विहीहं कालं निरन्थयं तम्म जीविय होइ । जं च पियविप्पओगे जंच विणा धम्मचरणेणं ॥४॥ पियपमसमागमउम्सुयाए अप्पाहिया मए एव । परिणि ! सा सारसिया पडयं घेत्तूण गन्ती ।।५।। रंमि य अत्यमिए तिमिरकलं किजमाणसामाए । तत्थ य तं वेलमई पोसहसालं गया परिणि ! ॥६॥ अम्मापिऊहिं समं अरहते सुविहिए य नमिऊणं। देसियचाउम्मासियपडिमणय पडिकम्मित्ता ॥ ॥ ७॥ भूमिसयणा(ण)निमण्णा य मज्झ सयणस्स पामओ परिणि ।। जिणवयवाओ वित्तं दिवोसहिदेवरुखचिचंइयं (१) 1८|| गयणतलविचरमइयं तुंगरिहरं गिरिरम्मं ॥ ९(१) सुमिणमि किर गया हं तस्स य पवरसिहरं समारूढा । वत्थघ पडि| बुद्धाई दाही किं मे फलं सुमिणी ॥ १०॥ तो भणइ तत्थ ताओ बह दिलै सुमिणसत्थंमि । धण्णो मंगलो पुद्विदो य एसोय ते सुमिणो ॥११(१)। लाभालाभं दुक्खं सुहं च सरणं च जीवियं जंया। उफुसइ अंतरप्पा सुमिणे नरनारिपत्थस्म ॥ १२ ॥ आमिसं मच्छा अच्छेय सहिरो य वणो। रुंदाणि कंदियाणि य लिचो जोयविद्धा॥१३(१)। गयवसहभवणपबयखीर
१ संदिष्टा । २ दैवसिकेति।
सुमिणसरूवं
econ:
SOCIA
CICA
Jain Education

Mirainelibrary.org

Page #60

सं० तरंगवहकहा
दुमाणं च आरुहणयाई । सागरनदिसंतरणं च जणे दुक्खप्पमोक्खए॥१४(१)॥ पुंणामयस्स लामे लाभो पुण्णामयस्स दब्वस्स । तस्से विणासंमि विणासो पुंणामधेयस्स ॥ १५ ॥ थीनामयस्स लाभे लाभो थीनामयस्स दबस्स । तस्सेवं विणासंमि विणासो थीनामधेयस्स ॥१६॥ जं जेण पावियव्वं पुब्धकयं सुंदरं च पावं वा । तं सुमिणदरिसणेण उ अप्पा सूएइ सव्वस्स ॥१७॥ पाओसिओ उ सुमिणो छम्मासा अडरत्तिओ तिण्णि। गोसग्गिओ दिवई आमण्णफलो पभायंमि ॥ १८॥ निवित्तस्स सुहनिव्वुयस्स सुत्तस्स जे भवे सुमिणा । ते सफला नायव्या सेसा सफला वा अफला वा ॥१९॥ पचयसिहरारुहणो उत्तमगुणरूव
संपउत्तस्स । कण्णाए पइलाभो सेमस्स जणस्स धणलाभो ॥ २०॥ सत्ताहभंतरओ होही ते पुत्ति ! पहरिसो विउलो । रोत्तव्वयं Dच होही विण्णायं तविओगम्मि ॥ २१ ॥ चिंतेमि अण्णपुरिसं जइ लहिहं जीविउं न इच्छामि । तेण वि चिंतिएण विणा |
को लाभो मज्झ इह भोए ॥ २२ ॥ इह मे चिंता जाया नवरि य गोवामि गुरूसगासंमि । हिययगयं च रहस्सं मा होज य पासियमिहति ॥२३॥ ता ताव अहं पाणा धरेमि जा सान एइ सारसिया। तीसे सोऊण तहा ताहे अप्पक्खमं का(ह) (?)॥२४॥ ताएण य अंबाए अभिनंदिया पूच्या अहं तत्थ। भूमिसयणाहिंतो उढिया नमिय सिद्धाणं ।। २५(१) ॥ तत्थाऽऽलोइय निदिय राईए संभवं अतीयाराxxx ॥२६॥ विच्छलिययायकरयलमुहे य गुरू वंदणंमि कए सागरसमं समचित्तं ॥२७(१)।। मणिकंचणरयणमंडियमुदारं । हम्मियतलमारूढा परियणरहिया तहिं परिणि ! ।। २८(१) ।। वेजयाणि विचितेंती एवमहं तत्थ संठिया
घरिणि । हिदएण उबहती तं चक्कार्य अण्णण्णमणा ॥२९॥ तो पव्वकालपभावा निचं आयंत्र (?) विपुलो केसुयकुसुमवण्णो 6.१ प्रादोषिकः । २ गोसर्गिक ग्रात कालसंबन्धी। ३ सुप्तोस्थितस्य ।
DevezPex
DOODence Caca

www ainelibrary.org

Page #61

सं० तरंगकहा ।। ३५ ।।
सहस्मरस्सी जगपदीवो ||३०|| उडओ य 'विलिपत्तो लहद्दव कुंकुमेण जियलोए। पउमागर पडिबोहणकयवावारुधुरो सूरो ।। ३१॥ भाविसिणेहमइयाए तत्थ दिट्ठीए में पियं तिब्बसे फलपरिउसहासन्नमुहपउता महरो ॥३२ (१) || वयारमहरवयणरक्खाणी रइयकरतलामेला । ओवसरिया सारसिया मज्झ सकासंइम मे वा ।। ३३ (१) । । सो मेहरहिय वितिमिर नरयनिसायरस मत्तमुहसोहा । दिजे चिरप्पणट्टो माणरमण ते सपरमाणा || ३४.१ ) || आससुसीहोरुं जियभयसत्तट्ठ चाल हरिणच्छी । तेण समयं पमुइया कामं कामस्स पूरे हि । ३५|| एंव भांति व मए सहसाणि य वयणमुद्दियहिययाए। तुट्टान (ए) समयगृढा अब्भुट्टिया रोमकूपाए || ३६ || भणिया यम पियसहि ! कहं विण्याओ तए महं । जम्मंतरचक्काओ परियट्टियदेहसंटाणो ||३७|| तो भणइ सुणसु सररुह विउद्ध सामिणि | गम्भमरिण व्व जाणुपुच्चाए सुयणु ! जह दंसणं तस्स ।। ३८ ।। तुमए वि अहं सामिणि । कल्लं अवरहकालसमयमि । | पाहिया सवयं घेण गच्छंती ।। ३९ ।। उईमि सम थयेरि माणूयपउस्तरीय सितं । चित्तए इयन्ते घरसालाए तेणंतरेण अरविंदनंदणो ॥ ४० ॥ गयणचंदक्षणा घेत्तृण गतु सामिणि । आलोयं जीवलोयस्स महियनीसंदो चम्महकंदो ॥ ४१ ॥ उमदजुण्हाउ उष्णमडपुण्ण चंद्रो सामिणी ! | रतिमुहानन्दो आयामतलाए निम्मलमि ।। ४२ (१) । पप्फुल्लचन्द पउ [म] मस्सय "उचलणपफेदियम्स जोहारउ पकड़ । ४३ (१) । तत्थ वरजाणवाहणसमस्मिया सत्थगहिया नव ( ब ) त्था इडिविलासं (स) पगन्मा रायाणं ते अणुकरेंति || ४४ || परपुरिमदिविमयपरिवजिया जाणसंदणगयाओ। पत्थंति रतिचारं ईसालु मंद महिलाओ || ४५||| बेइ य पायचारेण तत्थ चारं करंति वरतरुणा । हत्थेसु समालग्गा हिययालग्गाण तरुणाण ||४३|| केई य इदुगोडियम मागमा१ अ० विलिं । २ अ० पेव भणिति । ३ अ० उद्दामि । ४ अमितं । ५ अ० भसल बल० ।

पियमिलण
कहा
3 11 34 11

Page #62

सं० तरंग
वई कहा
॥ ३६ ॥
Jain Education
तुरमाणसा वट्टा । सावि (मि)णि अविणयपिण्डा छलिये छइल्ला जुयाण || ४७ (१) । पति पाउसमेहा नदीए चउयहिमंति तीण | विउलजलवेगा दीसंति । पुरिपत्ता जणवेगा रायमगंमि || ४८ || पेच्छंति सुहदीहा मडहा पुण उष्फिडंति दठ्ठे ति जे | जणनिवहा पेल्लिया आरसंति धूला विसे (से) णं ॥ ४९ ॥ रचिक्खयं कहता चैव मज्झगयज्झामवासणसिहागा। उच्चत्तवत्तिनेहा जोयगसच्छहा दीवा || ५० || जह जह परिगलइ निसा तह तह निद्दाकलंकियच्छीओ । पेच्छइ जणो वमरिओ पविश्लपुरिसो पडो जाओ ॥५१॥ तत्थ जणं पेच्छंती अ० मवि दीवं पडिजमणविलक्खं । अच्छामि तुज्झ सामिणि ! सब्बहुमाणो य ।। ५२ (१) । एयंमि | देसकाले अणुकूलवस बंदमज्झगओ । कोइ तरुणो सुरूवो आगच्छइ पट्टगं दटुं ॥ ५३ ॥ इंदकुंमपीणपट्ठियसंविष्पसत्थो कुम्मोवमाणमिउचलणो । अरविंदचंद कदम पमत्थ जंघाविरोरूओ ॥ ५४ ॥ कणयसिलायलसमतल विमालमं मलविभ (भिन्न पिवच्छो । भुयगवइभोगदीहरपीवरथिराहुसंघाओ ॥ ५५ ॥ सो बीय चंदभूओ अड ( मित्त) यणत्रयणकुमुए वि बोहिंतो । चंदाइरेगपियदसपण मुहपुण्णचंदे || ५६ || सो निययरूवजोव्वणलायनपीणपीवर सिरिओ । सुरयारंभनिमित्तं पत्थिञ्जइ तत्थ तरुणीहिं ॥ ५७ ॥ सातस्थ नत्थि जुवई मणं (मि) पविट्ठो न होज सो जीसे । सारइयरयणि "चिंतित्ति वितिमिरसमत्तचंदाणणो ॥ ५८ (१) तरुणो दवेसु आसि णो किरतेयस्सी ताण होज । एक्कयरो इह मो त्ति इमो वणिजात बहुजाण ( जणा ) णं ।। ५९ ।। सो पट्टगं उबगओ पेच्छइ कमपिच्छियच्व कसरीरो । तं चित्तकम्मकरणं पसंसमणो इमं भणइ ।। ६० ।। किह मुटु निण्णपत्थिय आसंमाचत्त वितरथुमिय । जलाउ धोयधवलपुलिणा समुहकंता इहं लिहिया ॥ ६१ ॥ सुठु कया पउमसरा बहलमकरंदपउमत्रए (ण) किण्हा दारुणरुक्खा य १ अ० छद्दल्ल० | २ अ० हिमतिं । ३ दीवपडियम्गण मिसेणं । ४ आणाए विहियबहुमाणाए । ५ अ० चितिमि ।

॥ ३६
elainelibrary.org

Page #63

चित्तपड
सं० तरंग
वईकहा ॥३७॥
VI
वण्णण
N
- 5C0ezzaeroeineeeee
इमा नाणावत्थंतरा अडवी ॥३२॥ सुट्ट विसरयाईया हेमंतवसंतगिम्हपजंता । नियगणपृष्फलया वणेसु य निरूवियारियव्वो ॥६३।। चक्कायजुवलयमिणं नाणावत्थंतरकयं सुठु । ठाणक विसुद्धिवियडं अवरोप्परनेहसंबद्धं ॥६४|| सलिलगयं पुलिणगयं गयणयलगयं च पउमिणिगयं च । कोमनिरंतरजोइयसमणुरागं अमिरगतं ।।६५।। पवररहस्सग्गीवो निव्वकूलो सकलसंरुयसरीरो । सुठ्ठ को | चक्काओ किंसुगनिगरोवमसरीरो ।। ६६ ।। सुकुमालतणुग्गीवो अगलियकोरंटनियरसरिवण्णो । रमणमणुयत्तमाणी सुठ्ठ कया
चक्कवाई वि ॥६७।। रूवेण रूवि(सूइ)यगुणो सुट्ठ य संभग्गपायवपयपयारी। हत्थी वि इमो लिहिओ जेद्रुपमाणेण माणेण ॥६८॥ उयरमाणो य नदि मजंतो य सलिले जहिच्छाए । मजियमेत्तो मत्तो किलिण्णगत्तो य उत्तिष्णो ।। ६९ ॥ वइमाहठाणडिओ आयण्णायडिएकवाणकरो। हत्थि पत्थेमाणो सुठु वयत्थो को बाहो ॥ ७० ॥ इणमो य सरसकेसरसालि कणि नपिंजरुजलसरीरो। विद्धो मुद्धयसउणो कडिदेसे वाहकंडेण ॥७१।। इणमो य चकवाई करणं पइमरणविकवा लिहिया। सालिकणियगरुइपडता उक्तत्थयमुक्कमवंगी ॥७२।। वाहेण नदीकच्छे को भिजंतो इमो य चकाओ । कयपाणपरिचाओ पसेविणामो कओ य सो ।।७३॥ इणमो य कलुणं चकाई अइगया इहं अग्गि। पइमग्गं विसोयरिंगपलीविया लिहिया ॥७४|| चित्तं जरोमणहारिकोमुईपेच्छणयं सारसब्यस्स । चित्ता सोउग्गम पुण न यावि जाणेज ।। ७५(१)।। जं पत्थ सो कोउहलनडिउपुरिसाण दाविजणदाणचरियं मिणतं पेच्छिऊण वित्थाण गओ मोहं ॥७६(१)।। तो पवररज्जुमुक्कोच इंदकेऊ सस त्ति सो पडिओ। सयराहं धरणियले पत्थरपइरिकसुण्णंमि ।।७७(१)।। पडिओ चिरेण नाओ तेहिं वयंसेहिं जइ वि आसण्णो। सो चित्त कम्मपेच्छणपसंगवक्खित्तचित्तेहिं
१ अ० वागसुसनिः । २ अ० सेन
CRCE
Jain Educati
o
nal

jainelibrary.org

Page #64

IA
सं० तरंग
वईकहा ॥३८॥
पियासरणे रोयर्ण
॥७८॥ तेहि य पणदुचेट्टो उक्खित्तो लेप्पकम्मजक्खो व्व ! नेऊण एगपासे पवायदेसे य तो मुक्को॥७९॥ दट्टण चित्तपढें इमो हु पडिओत्ति जाणियच्छेहिं । अहमवि तत्थेव गया तस्स पडियकारणं गाउं । ८०॥ हिययं च मे पसणं सहसा परिओमधरियं तत्थ लाभसुभासुभा (१) संपत्तीए ॥८१(१)।। जह निमित्तं अवि नाम चक्कवाओ सो होज इमो त्ति । एवं चिंतेमि अमृ खु अणुग्गहिया तो गहवइबालिया होजा ॥८२।। सोगसमुद्दविगाढा अह केण वि पुन्चसुकयकम्मेण । गुणस्यणपट्टणमिणं पावेज बरं गयकरोरुं ॥८३।। एव य चिंतेमि अहं सो य समस्सासिओ वयंसेहिं । वाहपरिरुद्धकंठो कलुणपरुण्णो इमं भणइ ।। ८४ ॥ हा मज्झ य मयणसरदीविए रुहरकुंकुमसवण्णे ! । सुरयंपिए सहयरि! तं कत्थत्थसि ।।८२(१)। निद्धकसिणच्छि! गंगातरंगरंगिणी चकाई मज्झ पेमामंजूसे विहणंगाणुद्धरि नगुण पडाईए कहं सुयणु! मज्झं निच्चबहुमए हा मज्झ कए इह मया सि ।।८६(१)। सो एवं विलवमाणो सुहुहं तुमे विहूणो बराहा मि अणुयत्तण(ण) पत्तढे पेमगुणपडाइए कहं सुयणु! मज्झं निचं बहुमए ॥८७(१)। हा मज्झ कर इह मया सि सो एव विलवमागो अंसुकिलिण्णवयणो । विगयलज्जो दुक्खाहिं चत्तनिययमव्वंमसच्चे ।। ८८ ॥ गोहो कट्ट किं मुल्लो सि जंपमाणेहि तेहिं मित्तेहिं । मा एरिसाणि जए(भण) त्ति भणिय निनजिओ भणइ ॥८९|| तो मित्ता !न वि भुल्लो किं खु पभवसि त्ति जेहिं सो भणिओ। ते भणइ एह सुणह य(हिये) धरह रहस्सं इमं मज्झं ॥९०|| जं चक्कवयसिंगारपगरणं एत्थ पट्टए लिहियं । तं चकवायजाइगएण सम्बं मए पत्तं ॥९१॥ कह ते एयं पत्तं ति पुच्छिओ तेहिं पियवयंसेहि। | जाईसरो त्ति विम्हियमुहेहि समुहनिविट्ठहिडेहिं ॥९२(१) | जं ते मह कहियं तं सो अणुभूयमप्पणो तेसिं । साहीयं रोयमाणो ते
१ अ० पडिरुद्धः । २ अ० अंसु० । ३ अ० घरसयमघम ।
zeera
॥ ३८ ॥
Jain Education Hewalonal

MaMjainelibrary.org

Page #65

सं० तरंग
वईकहा ॥ ३९ ॥
पियस्स पइण्णा
Ordeeoneezenecipe
चेव गुणे विकत्थेतो ॥९३।। तइया य वाहकष्टप्पहारपडिसिद्धजीवित्रओ संतो। तीसे नवरि नयाणं जय वा चकवाईण ।।९४॥ ददृटूण
ममं अणुगयं तहिं सिणेहेण । सोगो हिययवणदयो सुदृढ़तरं मे समञ्जलिओ ॥१५॥ तो रागवणसमुट्टिएण पियविप्प-IN ओगकलुणेण । दक्खेण भरियमणो किह व नयाणा तहिं पडिओ।९। एयं जहाणुभ्यं सव्वं कहियं मए समासेणं । चित्तालो. यणसंभारिएण भारियं दुक्खं आरूढोमि ।।९७।। पइण्णा[न] मए अण्णमहिलामाणं पि पत्थियव्या(व्वे) तीसे अणुपालणकारणकएण ॥९८(१)।। जई मे कहिं चि वि होजा तीए सह समागमो वरतणूए। तो नवरिकामभोगे माणुस्से हैं अमिलसेजा ।।९९।। पुबह अवेहा वचहा केण इमो चित्तपट्टओ लिहिओ। नूण पत्थपत्तित्ता होही तीसे न संदेहो ॥६००।। सयमप्पणो वा लिहिय लत्थस्स व देसिय इमं तीए। जाणामि अभिण्णाणेहि न लिहेज तं अमोजपुव्यं ॥१(१)।। अणुभूयं तीए समं मे तया सउणभावे तं । नहु वए(जाणे)ज अण्णो लिहिउं तीए विणावस्सं ॥२।। एयं सोऊण अहं सुन्दरि! उमक्कियामि चित्तपडं । होही हु पुच्छियव्वं इतो सि कहामि ॥३(१)।। देवी उत्थयमाणीसेउवाय तत्थ वावडा अच्छाहिं । पलोयंति तत्तो परिपुच्छगं इंतं ॥ ४.१) । ता आगओ ससंभंतलोयणो पुच्छिया अहं तेणा। लिहिऊण चित्तपट्टे नगरी विम्हाविया केण ॥ ५ ॥ तं बेमि सेटिकण्णा तरंगवइय त्ति नामओ भद्दा । तीए अमिप्पायकयं न य किर अलियं इमं लिहियं ॥६॥ सो एव गहियपरमत्थवित्थरो तस्स चित्तकम्मरस । तत्थेव पडि नियत्तो जत्थथि सो तुहं नाहो ॥७॥ अणुमग्गतो गयाहं तस्स य तो तत्थ एगया संति । अच्छामि अणण्णमणा वयणे तेसि निसामंती ॥ ८॥ तो भणइ तत्थ गंतु तरुणो हासुस्सुओ उवहसंतो। मा भाहि पउमदेवय ! बालाय तुट्ठा हि ते गोरी ।।५।। सेट्टिस्स उसभसेणस्स बालिया नामओ तरंगवती । अप्पामिप्पायगया तीए किर कयं इमं चित्तं ॥१०॥
codae
|| ३९॥
Jain Education
!

!!ainelibrary.org

Page #66

सं० तरंग' वईकहा
॥४०॥
पियापत्तीए चिंता
2DORCorner
न य किर अलियं लिहियं एवं किर वत्तपुव्वयं सव्वं । पुच्छंतस्स च महं दासी दाहीय पडिवयणं ।। ११ ।। एयं निस्सम्म वयणं पियस्स पप्फुल्लपउमसंकासं | धठुसं व पहढे सरूवपसुयं जायं ॥१२(१)।। भणियं च णेण तत्थ य अत्थि हु मे पाविय| यब्वे आसा । सा एसा चक्कवाई आयाया सेट्ठिणो धूया ॥ १३ ॥ कह मण्णे कायव्वं अत्थपडित्थंभगविरसेट्ठी। जं पडिसेहइ वरए सव्वे इंते कुमारीए ॥ १४ ॥ इणमो य कलुणतरगं जीसे आलोयणं न संपडइ। नट्ठा लाडल्ला वा अउव्वदट्ठव्वा दद्वव्या ।।१५।। एक्केण तत्थ भणियं दिवा नाया तहि पउत्ती से । संतस्स स्थि उवाओ उववत्ती होहि क्खामणे॥१६॥ नत्थि य कोई दोसो सेट्टिकण्णाकरण उवगंतुं । जाएमो किर कण्णा होही साहारणी लोए॥१७॥ जइ वि न दाही सेट्ठी तो अम्ह बला वि तत्थ गंतूणं । तुज्झ पियकारणत्ता चोरा होऊण हरिहामो ॥ १८ ॥ तो भणइ एव भणिए बहुपुरिसपरंपरागयपरूढं । कुलसीलपब्वयगुणं न हु तीए कए विराहेह ॥१९।। जइ गहवती न दाही अम्हाणं कहयं व गेहसारेणं । मोणेण परिव्वायं कहे न य परिसका हं ॥२०॥ परिवारेऊण जणं नियप्परं मंदिरं पयट्टवित्ति। कुलपव्ययजाणणकारणेण अहयं पि गच्छामि ॥ २१ ॥ तत्थ य गंगमुदारं भूमिगयविमाणपुंडरीयसमं । पासायवडेंसयवरं सवयंसो सो अइसी य ।। २२ ॥ तस्स पिउमाइयगंति नामं च कमेण सुट्ठ नाऊण । निप्फण्णसासणाहं तत्तो तुरियं पडिनियत्ता ॥२३॥ जायं चरित्तपरन्तदोसनट्टगहतारनरक्खत्ता। अवंगयसोसअवचियकुसुमं पिव तलायं ॥ २४ ॥ उइय(ओ) बंधुवजीवयजासुमणो कुसुमकेसुयसवण्णो । सूरो वण्णो मूरो वयणतुरंगो परियं को जीवलोयस्स ॥२५|| अहयं च इहं पत्ता पियवयणनिवेदणुस्सुया तुझं । सुरेण कणइयाओ य सुयणु! चत्तारि विदिसासु ॥२६ ॥
१ अ० पसुह० । २ अ० गुंग । ३ अ० विदिसाओ।
बा.के. सा
____JainEducation

Hainelibrary.org

Page #67

सं० तरंगकहा ॥ ४१ ॥
Jain Education
एयं जहाणुभूयं कहियं ते तस्स दंसणं सुयणु ! | पत्तियसवासि हु अहं तुज्झणयप्पसाएगं ||२७|| इय तीए सिद्धमेते घरिणि ! तं चेडियं अहं बेमि । तस्स पिउमाइयगं ति नामं च कहेहि तं मज्झं ||२८|| तो भगइ एय भणिया सारसिया सुयणु ! सामिजी एय सो जस्स बालओ बालवडूपियदंसणो बालो ।। २९ ।। वैवहारेण समता निस्सारो सागरो कओ जेण । पुहई य रयणरहिया पत्थरसेसो य हिमवतो ।। ३० ।। जस्स समाहि पत्राहि य आरामतलायवाविवेहिं । इह देसे अणत्थ य सजणवया मंडिया सुहा ||३१|| कुलसीलपव्त्रयगुणेहिं नामं च समुस्स फुडं जस्प वा । घणदेवो ति हिँडड़ सागरवर मेहलं च वसुहं ।। ३२ ।। अपवाहस्स रिपूणतस्स कुलजसावहस्स वीरस्स । नाणागुणसंताहरूस सत्थवाहरू सो पुत्तो ।। ३३ ।। रूवेग कामदेवो नायगेएण | अच्छेणा हिट्ठो । वनिञ्चल लिउ सुयणु पउमदेवो हि से नामंग || ३४ (१) ॥ चेडिए वयणकमलं पलो वियं पेम्मस्स पित्रामाए । वयणामयं मए तं पीयं कण्णंजलिपुडेहि अच्धीकणेय || ३५ ( १ ) | | अहं सारसियाए भगामि घण्ण त्थ (तुमं) जं मे रमगो दिड्डो । जं वसुया तस्स भेवाय अवया मियाय उद्धरेऊण || ३६ (१) || चीधय पुणो मए चेडी भेणिया हासपुलकाईयाए बयगं । इमं घरिणि ! परिभग्गो सोगवेगो साहिणो मे पिउत्ति || ३७ (१) || आमत्था घरिणि ! निययंमि घरो हरिसेण अहं न माईया || ३८ (१) || व्हाया कयबलिकम्मा अरिहंते सुविहिणा नमिऊण । उववासपारणं सुहमणेण खमणस्स कासी यै ।। ३९ ।। तो उक्खेवदासीयल पत्थयमि पत्रणेण तूलिमज्झमि । तं घरिणि । खमणपारणपरिस्ममं 'बोकसमा गा ||४०|| तस्य समागमकारणमणो रहे च बहुदी हे विचितंती । हिययराएण रमंती अच्छामि पिएण वक्खित्ता ॥४ ॥ तावेमि या मे पासाओ अवसरितु सारसिया अहं पि । मुहुतं अच्छिऊण १ अ० ववहारेहिं । २ अ० भणिया य। ३ य सो। ४ ० वोकसस० । ५ अ० ताहे य वडिया।

पुव्व भवपियउप्पत्ती
॥ ४१ ॥
finelibrary.org

Page #68

० तरंगवईकहा ॥४२॥
घणदेवेण
पुत्तट्टू तरंगवईपत्थणा
पुण आगया पासं ॥४२॥ उण्हं णिस्ससंती बाहाविललोयणा संपरितत्ता। वाहं निरंभमाणी इमाणि वयणाणि भाणीय ॥४३।। सो | किर पुहइव(ल)हो सस्थाहो मित्तबंधवसमग्गो। तुह कएण उवगओ सेडिमुवट्ठाणमझगयं ॥४४॥ भाणीय सत्थवाहो धणदेवो
पउमदेवयस्स अम्हं । दिजउ तरंगवइया नण्णह य किं दिजउ मुल्लं ॥ ४५ ॥ तो किर दुट्ठो इमाणि उवयारसुण्णविरसाणि तस्स । पणयवहारे करणीणि वयणाणि भाणिया ।।४६।। कम्मं जस्स पवासो जस्स निययघरे नत्थि कहस्स । सधदेसातिहिस्स दाहामि अहं धूयं तस्स ।।४७(१)।। तद्वेकवेणि विणयउकंठयनद्धमण्णाम्भा अणुवद्ध स एव पगलित्त ॥४८(१)।। तत्थ कमला लेहपवत्ती य गयणा भत्तु विप्पओगंमि। सुद्धजलोहलियंगी उमइलगीच्छणेसु पि ॥ ४९ ।। पावेज बालिया मे सत्थाहकुलसुसंपयाए वि। थोऊण य वेहव्वं जावजी फुडं दुक्खं ।। ५०॥ अवगयोहाणपसाहणसुगंधवरवासदरिदस्स । वि य देज पव किर पडिसुद्धो पडिसामिहास (2)॥५१|| xxx पणयग्गसम्माणो पयर्ड विउ सत्थाहो निग्गओ विमणो ॥५२।। एवं सोऊण अहं हिमहयनलिणिव्व नट्ठसोहग्गा। सोगपलीवियहियया खणेण जाया विगयहासा॥५३॥ हासोवसंतसोगा अब्भहित हयदूरियच्छीया। चेडिं बेमि रुयंति इमाणि वयणाणि तो परिणि !॥५४॥ जइ कामसरद्दविओ चएजा सो जीवियं पिययमो। तो हं पिन जीविजं जीविए तं मो ॥५५। जइ ता तिरिक्खजोणिगयाए सो अणुमओ संतो। एण्डि किह जीविस्सं तेण विणा बहगणेणं ॥५६॥ जाहि तुम सारसिए! मूलंमि तस्स मइ नाहस्स । अक्खरलेहा य तुं मह वयणेणं इमं भणसु ॥५७(१)।। लिहिओ उ भुञ्जपत्ते लेहो | सहसिस्थिजि रंगुलिकारणमय रट्टयाणुपुब्बो चडुबयण चए सणुणो पउरो॥५८(१)।। ण्हाणमणमदिया पिण्डिमुद्दियतिलकलंछणं लेहं
१ अ० नियए । २ वियण ।
evercomeremee
ता॥ ४२ ॥
Jain Education
H
a
l

ainelibrary.org

Page #69

सं० तरंग
वईकहा ॥४३॥
पउमदेवस्स घरे सारसियाए
Feee
पेसणं
अप्पक्खरं महत्थं हत्थे दासीया ।। ५९ ।। बेहि य ता सारसिए! इमाई वम्महनिबंधणकराइ । मम वयणाई रमणं हि ययालत्ताणि वयणाई ॥६०॥ जा गंगासलिलस्स रमणी अण्णजाई तुहाऽऽसिजा । भजा सा एस चकवाई आयाया सेट्ठिणो धूया।।६१।। तुज्झ परिमग्गणत्था य चित्तपट्टे पदसिओ तीए। जं नाह! तं सि दिवो सफला हु से जाया ॥ १२॥ परलोगविप्पवासिय मझं हिययघरवासिय जसस्सी। तुज्झ सणमाणी अणुमग्गं सा इह पत्ता ॥ ६३ ॥ जइ चक्कवाय जातीगो तउ धरइ मसंचंथे(?)तो जीवजीवियत्थे किर वीर मे देहि तं च सम्भावुप्पणं ॥६४(१)। (अणुरागं) आगारं सहसयाणं रमणं सभारेजा जो णे सउ आसि ॥६५(१)।। एयाणि य अण्णाणि य विहूरियहिययाए सा मए भणिया । गहसोक्वणयं मलं पिययममूलंमि गच्छंती॥६६॥ तेण सह संपउम्गि करेहि सुरयरसमुदयकारं मे । सामेण व भेएण व वयंसि ! उवपयाणेण वा ।।६७॥ अपाहिया व णप्पाहिया व भणिया व अभणिया व । सव्वं पियं भणेजा जं होइ गुणावहं मझ॥६८।। एवं भणिया मए सा चेडी संपत्थिया थिरजसस्स ।। मज्झ पियस्स सगासं हियएण समं महं परिणि ! ।। ६९ ॥ ताए य निग्गयाए मझ चिंता इमा समुप्पण्णा ? *xxx || तुम्हेहि | अहं सामिणि ! विसज्जिया निग्गया नरिंदपहं । सुंदरघरसोभंतसीमंतवच्छनयरीए ॥७७|| समइच्छिऊण चञ्चरचउक्कसिंघाडएबहु अहयं । वेसमणस वरोह सिरीए उवसोहियं पत्ता ।। ७८ ॥ तो हं संकियहियया योगत्तणं दायकोट्ठए तत्थ दारंमी उवविद्वब्य एवं गहेऊणं । ७९॥ बहुई संपउत्तीसु तत्थ लद्धासु य सदासचेडीसु । नायामि अहमपुवा ठविया भणिया य कत्तो सि ।।८०॥ सम्भावपडिच्छण्णं जं साहीणं सया महिलियाणं । तं मे अलियं वयणं तत्थुप्पण्णं च मे भणियं ।। ८१ ॥ जाणाहि अजपुत्त त्ति
१ अ. अण्णं । २ . सण्णमाणी। ३ संदिष्टा । ४ सप्ततितमगाथोत्तरार्धात् षट्सप्ततितमपर्यन्तगाथा: प्रतौ त्रुटिताः ।
emecome205Deveadere
॥४३॥
Jain Educationa
l

ainelibrary.org

Page #70

सं० तरंग
वईकहा
दारवालसाहज्जेण पवेसो
॥४४॥
Cococonnecper
अजपुत्तस्स हं च देसेणं । इहाएसिया अपुव्या सुठु य मुणियामि तुम्भेहिं ।। ८२ ॥ तो सिद्धारवादो रहानिग्गमे पवेसो य । मग्गसयमत्तो वि महं नत्थि अविदिओ अहं कोइ ।।८३॥ बेमि य पसंसयंती तमहं धणं खु सत्थवाहकुलं । जस्सेरिसया तुम्भे करेह दारंमि वावारं ॥८४॥ मज्झ वि अणुग्गहं एत्तियं तु पसिऊण देह रे अजो। दाएहिं अजउत्तं जो पुत्तो सस्थवाहस्सा ।।८।। तो भणइ अजउत्तं दाएजं ते अहं सयं चेव । जइ परदारनिओगे पडिहारमहं न भजामि ॥८६॥ तो तेण दासचेडी संदिवा वञ्चिमं लहुं । नेहि य उवरिमतलयं पामूलं अजउत्तस्स ।।८७॥ तो तीए अहं नीया खणेण मणिकणगखचियभूमितलं । उवरिमतलयं रायपहो लायण्णवाले ।। ८८(१) ॥ ते मज्झ रयण बुच्चालयस्स उवरिं सुहासणनिसणं । दावेऊण पुरओ सा चेडी निग्गया तुरियं ।।८९।। अहमवि य तं उवगया वक्वित्ता तत्थ सुयणु वीसत्था । तं चकवायं एगण पेव्वुद्दारं करेमाणं ।।९०॥ मुक्खबडुयणसहियं | उच्छंगएण चित्तफलएण चेत्त धणु पिव कामं निकामं सुंदरलायणं ॥९१॥ नयणोदएण निचडं तएण विम्बं सुचित्तफलयम्मि। | दुस्सिक्खिउ व्व लिहि(लेह) लिहिउं फुसियं करेमाण(गो) ॥ ९२ ॥ अच्छइ तुज्झ समागममणोरहापूरिएण हियएण। अप्पाणं
सोयतो सरीरसयडं विगयहासो ॥ ९३ ॥ तो विणयनमियगत्ता मत्थयमेलाविएहिं हत्थेहिं । बेमि पुरओ उवगया चिरं जियउ [[मन] अजउत्तो त्ति ।। ९४ ॥ तो तुवररत्तसाडयनियंसणो कुडिलदण्डकट्ठो में। [चं] भग(इ)चम्मो गट्ठो खयक्खरतुच्छकुच्छो । ९५।' उब्भडवयणोब्बद्धो अतिमुक्खो मक्कूडो विव अणाडो। मुक्खविगारपरब्मो विगारहागोकरी सो उ ।। ९६(१) । समतिच्छिए हियदोट्टियंसि जोवमेहि दत्तेहिं । 'पागड कुडियकण्णो टप्परकण्णा ।।९.७(१)|| तहिं बडुओ भणइ किण्णोतं भोदी सुंदर
१ मे दारवालो। २ :० भेजामि। ३ अ० सुंदरे । ४ अ० पागडं ।
Cerence
॥४४॥

Page #71

सं० तरंग
वईकहा ॥४५॥
बन्नो
-55ameeraelaeone
बडुयस्स मज्झ । अभिवादं न करेसि अह पढम एयस्स सुद्दस्स तं चिय ।। ९८(१) ।।दक्विगहत्या वलयं विदिक्खिण्णविकरणा। अहियं । अहिवाएमि अञ्जो ति बेमि निविद्या तयं बडुयं ॥९९॥ तो सहसा उफ्फडिओ अहिं कहिति बडुओ करेमाणो। अहं तुझं लग्गा हीयत्थं भण्णं करेमाणो ||७००॥ वेसत्तणेण दटुं अहयं हियकारणं न इच्छामि । भग तो(भो)दि किं अही मंति भणइ सो मं पुणो बडुओ ॥१॥ तो तं बेमि पुणो हं अही इहं नस्थि होहि वीमत्थो । तो भणइ किं खु अलियं अहि वा तो तत्तिमं भणसि ।।२।। अहयं कासवपुत्तो हारियगोत्तो दुजाइवरवंसो। भागुलदहिकूरपसंगो छन्दोगो माहणो मि ॥३(१)। अह किं ते न सुयपुष्वो तो परिभूय भोदि तोससि सा एव कुणइ वो(को)लाहलबोले तो मम तत्थ ।। ४(१) ॥ तो सत्थवाहपुत्तेण तत्थ भणिओ अहो सिचतलोत्तमा । अणियं इमं ता विरस्स इह आगतं चाहा अबसर ।। ५(१) । अकालभासणयवेभवं धूअ होसि निल्लजो । अविणीए चच्चरइयुउच्छा वाघयं महं ।।६(१)। तो सत्थवाहपुत्तेण बंभणो भणिो कडुयवयणेहिं । मुहसक्कडिया देतो | ते संतो में गओ तत्तो ॥७॥ तंसि य निग्गयमेत्ते तुट्ठा परिरुण्णलोभिरी अहयं । देवा हु मे पसण्णा जं एम इओ गओ बडुगो ॥८॥ तो सो य इ(मं च)भणई भद्दे ! कत्तो सि किं च आगमणं । भण किं च कारओ लहु मा एवं जंति अच्छो ॥९(१)।। तुह बस्सह कर्ज भरइ अकामे कायव्वरण हविद्धा । बेमि यावाणं सामिणि ! इमाणि वयणाणि जंपइ य ।। १०|| कुलचंद ! विगाय
भूसण! अयमदरिदिय गुणगविय ! जसंसि!। सव्वजणमणयवेमय ! सुण विष्णप्पं इमं अप्पं ॥११।। सेद्विस्स उसभसेणस्स | बालिया नामओ तरंगवई । दियलोयवासिणीणं अणुसरिसी अच्छरवहणं ॥१२॥ चित्तिजमाणकामो तीसे हियए मणोरहारामो।
१ अ० अयं । २ अ० अहियं । ३ अ. अविणीय० ।
Democreer
॥४५॥
Jain Education

Mr.jainelibrary.org

Page #72

सं० तरंगवईकहा
। पउम
देवस्स तरंगवईसरूवकहणं
| होइ सफलो किर जहा तीसे पसीयंतु जो याया ॥१३॥! जइ चकवाय जातीगो तओ धरति पेमसंबंधो। तो तीए जीवियत्यो हत्थ किर धीरवारेहिं ॥१४॥ तुह वायासंदेसो उद्देसेण कहिओ मेण(मए) तीसे । विणत्तिपिडिय उत्थंवधत्तगं गिण्ह इह ॥१५(१)।। मत्ति एव भणिओ मए सो बाहयकपिजमाणसव्यंगो। उमियसुहनयणो सोगुम्मीसेहिं अंमूहि ॥ १६ ॥ मेण मणस्सराइय अणुरागो पीवरं पयासेतो। पडिवयणमदेमाणे बोहिणसामग्गहियवाओ ॥१७॥ दुक्खविणोयणहेऊं खे(खणे)ण सा दुक्खेण चिंतियं संतं । तेण चित्तफलयं अंमूहि पुणो समबोयं ॥ १८ ॥ उरुत्तयतं बोत्थाय पत्तं परिग्गहेऊण दुमया तंडवकरणं अणुवायसीय सणियं तु ॥१९॥ तो पत्तया गहियत्थो पसन्नगंभीरधीरघोसो मं । भणइ य महुरमचवलं फुडविसयमियक्खरं इणमो॥ २० ॥ किं जंपिएण बहुणा संखेवणं पि सुणसु भूयत्थं । एत्तियं नेय जिवंतो जइ सि न इंती इहं अजं ।। २१ ।। तुह आगमणेण इहं विलासिणी देसकालपडिएण । तीए सहं जीवि(य)जीवलोयसारइमहिणं ।। २२ ॥ कामेण चण्डकण्डपहारेण सल्लियस्स संतस्स । तुज्झागमणमओ मो(मे) इणमो ल(न)टो पडिक्खोभो ।।२३।। जाइमरणं च तुहं चित्तपडनिरिक्खणा समुप्पण्णं । साहीय मज्झ सव्वं जह तह तुज्झेहिं मे सिटुं ॥२४|| उजाणपउमसरचक्कवायसंदरिसणेण संभरियं । तुज्झवि जाईमरणं तस्स मए मूलओ कहियं ॥२५॥ भाणीय चित्तपट्ट दट्टणं महं समुडिओ सहसा । पुवाणुरागरूद्धो हिययंमि समुडिओ सोगो ॥२६॥ तो सधरत्तिवाराहिं आगओ पियवयंसगमहाओ। सयणमि संनिवडिओ गउस्सवो इंदकेउ व्ध ।।२७।। उहाणि निस्संसतो सयणवरे असरणो निसण्णमणो। मयणेण मंघ(थ)माणो जलंमि मच्छो व्य अच्छामि ॥२८॥ पासे अवयखंतो भमुहक्खेवकरणेहिं जंपतो। हसिऊण गाइऊण
१ अ० बोहेण । २ भा० बहु ।
PCDCLOpera20CCIRCReae
॥४६॥

Page #73

सं० तरंगकहा
|| 89 ||
य पुणो वि तत्थेव रोयामि ||२९|| कामपरिपीडियंगं किलम्ममाणे मए पीयवयसा । ओथंभिऊण लजं अम्मं किर व (वि) णा वसीय || ३० || जइ गहवइस्स धूयं तरंगवइयं न जायह कहं चि । तो पउमदेवओ तो हवेज परलोगपाहुणओ ||३१|| तो किर एयं अत्थं ताओ अम्माए गाहिओ संतो। सिट्टिवागओ मूलं तत्थ किर नेच्छिओ तेणं ||३२|| अम्माए तारण य अणुणीओ हं अलत्तमाणीएहिं ए मोतूण तयं पुत्तय ! जं इच्छसि तं वरेमो ति ||३३|| अभिनायणकयपूओ मए विजयकयंजलि पुडेण अवणितलनिहियनेडालिएण लज्जोनयप्मुहेण || ३४ ॥ जं आणवेह तुम्भे काहं किं तीए एत्तियं वोतुं । विस्सासिओ गुरुजणो अवगयसोओ ओ जाओ ।। ३५ ।। एवं सोऊण अहं सुंदरि ! मरणकयनिच्छओ अत्थं । रतिं पडिवुमाणा तीए सह समागमनिरासो ||| ३६ || चिंतेमि होज विग्धो मरणस्स महं दिवा बहुजणाओ । रत्तिं कहा ( रा ) मि खनं सव्वं पि जणे पसुतंमि ||२७|| एवं कयमिपाओ आगारसंवारमिएण। जीवियव्वनिष्पिवासो मरियच्चयबद्धसण्णाहो ||३८|| पिउवरिसणावमाणट्ठिएणं माणेण वीरसारेण । गुरुसत्तिभत्तिवाइय विएला (ण्णा ) णे धम्महो मज्झ || ३९ (१) || तं वसिम संपत्ता पियवयणपणयं गहेऊणं । हिययस्स उस्सवं जीवियस्स अमयं बहुमयस्स || ४० ( १ ) || वाएउं तीसे कलुणवयणाणि सोऊण ताहे । बाहुप्फुण्णने (तो) सोगोमुण्णो (गुप्पण्णो) विष्णमणो ||४१ (१) || बेहि तुमं मह वयणा मो ते अणुमरणमोल्लकीउ ति । पायाणं वासं कोहिति (काहिमि) सव्य (हा) तुह दासो ॥४२॥ तुह चित्तपडदंसण संभारिय पुत्र जम्मसम्माणो | सा किर अपुण्णपुण्णी तुज्झ अलंभे मणविवजासो || ४३ (१) || तुज्झ कहावयणंतरेसु धम्मह निरंतरसणेहो । आसि पीइ पुलईया 'कण्णुइडनीत्रपुष्कं व ||४४ || तो रुंभिऊन सुइरं सुरयम गोरहकहाहिं १ अलत्तमाणीए मो० । २ बाष्पपूर्णनेत्रः । ३ अ० आसी । ४ अ० व इउ० ।

पियासमागमे निरासो
।। ४७ ।।

Page #74

पियस्स
लेहो
सं० तरंग- 16 । तुझं विसज्जेइ अकामो कामसरविमूरियसरीरो॥४५॥ विसजिया य तेण म्हि(ह) निग्गया भवणपुंडरीयाओ। उसग्गा विय बईकहा
पभट्ठा गयमग्गेणा गयाई(ह) ॥४६॥ भवणदिविसालपवित्थरो य सोय अह तस्स । मोत्तूण सेद्विभवणं अण्णस्सन तारिसं होजा ॥४८॥ N
॥४७॥ अजविहं उप्पेक्खं भवणिढिविलासपरियणविसेसे । तस्स य अ(ण)ण्णसरिसं अप्पडिरूवं कयं रूवं ॥४८॥ इणमो य तेण सामिणि ! पेमगुणवेत्तयं गुणसमग्गं । पडिलेहपत्तयं ते हासस्स पत्तयं दिण्णं ॥४९॥ अह परिणिपत्तयं तं पियस्स मम दंसणं गहेऊणं । मुद्दाए कयमकं उवगूढंती ससंतीए ॥५०॥ अत्रयासेऊण य ण तं च पुणो चेडिएण सोऊण । हासेण पुलइयाहं उ(उ)पुफियचंपयलय व्य ।। ५१(१) । भेत्तूण मुद्दियं तं अत्थगहणं तुरियाए संतीए । उव्वेल्लियं मए तं पियवयणनिहाणयं सहसा ॥५२॥ अक्खररूवियरूवं च तत्थ तं चेव पगरण सव्वं । जहाणुभ्यं मरणं विणा महं लिहियं जं ते ॥ ५३१) ॥ समणुब्भृयं | जमणेण कयं तहि निम्बसेसं | जुञ्जति पुव्वं तत्तो सो मझं मरणं न नाहीया।।५४(१।। तो पिययमपामाओ य आगयं तह तुट्टहे-N ययाहं । पापमि य पयत्ता भुजगपत्ते वयलेहं ।।५५(१)।। जा जत्थ अवत्थामो सा तत्थ वणिया जहावत्था। अक्खररूवविरुववियसो भिण्णाणा पिययमेण ।। ५६(१) ।। अक्वररूवियरूवं च वम्मई तत्थ आयदेसमिसे । करद्वयकयबंधवाएण इमेण अत्थेण ॥५७(१)।। मह हिययवासिणीए तरंगवति नामयाए सुभगाए। इगमो उ उवनेयवो मयब्वामयणुप्पायायाणं ।। ५८(१)॥
आरोग्ग कोसल्लं वो तत्थ सकलकमलनिभनयगा। बहुसोगमरीरासा असरीर सरारणी बाला ।।५९(१)।। मयरयप्पसाएण मज्झ | तुज्झ य सिण हेमइएण । अणुज्झाणेण पिए न किंचि असुहं इहं अस्थि ।। ६० ॥ नवरं अणंगपरपहरमिओ सिढिलपेलवाणि ।
१ तुरिययार। २ अ० पाउंमि । ३ अ. नेयव्या ।
beadzpcceedeeonew
Reacoc2ezzaeaceCacar
॥ ४८ ॥
JainEducation
H
a
l
.

Lainelibrary.org

Page #75

विलंबे
सं० तरंग-1
बईकहा ॥४९॥
खेओ
| अहं अंगाणि तरंगवती न धारमि तुहं अलंभेणा ॥ ६१ ॥ सर्वच जहा नायं कुसलपविनि नियइतागं । पंकयविसालदलसुंदरच्छि! इय विण्णवेमि पुण ॥ ६२ ॥ तुह पुव्वसुरयवइयरपीवरयरयाणुरागजणिएण । मयणेग फुसुकुमालकमलयायगहडज्झं ।। ६३ ।। अण्णाणतिमिरपडिपूरिए जगे विविहजोणिगहणंमि । परलोयविप्पणटो इह एकमेकेग जा ताः ॥ ६४ ॥ मित्तबंधव(ब)लेण विपुलेण पुणरवि य सेट्ठी। तुज्झ करण चित्तासिणि सव्वत्यामेण रंजेमि ॥६५॥ ता ताव तरुण पसयच्छि! अत्थ कालंतरं इमं किंचि । संपीइसुय(हा)णुगयं गुरुपमायं पडिच्छंती ॥६६॥ इय परिणि ! लेहपरमत्थवित्थर ततो हंगहेऊग । मज्झत्थो त्ति विसण्णा निसन्न(ना) चेव अच्छामि ।। ६७ ॥ उनिरंतरकोप्परकरयलपल्हत्थनिमियमुहवंदा। निफदच्छो अच्छामि किं चि ज्झाणे निविद्वा ।। ६८ ॥ तो भणइ विणय विरइयकरयलकमलकयमत्थयामेला । विण ओवयारसुंदरविमारया चेडिया सा में ॥६९॥ नणु ते चिरपरिचिंतियमणोरहापूरओ इमो तेण । जीवियसंचकारो सुंदरि! परितोयसकारो ।।७० ॥ लेहो पीइसमागमसुरयपसरसारो य निच्छओ दिण्णो । पियवयणामयमल्लो पडिमल्लो सोइयबस्स ॥७१।। तं मा होह विसण्णा आपणो य पियं. | गुसविण्णो । सुरयागमोटेवओ इट्ठजणसमागमो भीरू ।।७२।। अह गुणा एव भणंति भणामि तं चेडियं अहं परिणि । सुग जेण कारणेणं जायामि सही विसण्णमणा ।।७३।। चितेण इमं मण्णे सो सिढिलसिणेहजणो जाओ। ज मे समागमपउयणमि कालेइते ॥७४(१)। भणइ चेडिया पुणो वि विणयरइयंजली घरिणि । सुण सामिणि ! विष्णत्तिं उत्तमपुरिसे हैं]सु जं होइ ॥७५॥ "कुलववदोसो नाणदया य मुयणजेण सण्णिकारसो य । अणएण वारयंता पुरिसा लाएदु सिझंति ॥७३॥ अणुवाएण दुहंतो घेणु खीरं नरो न साहइ । जह तह अणं पि जए अणुवारण न साहेति ॥७७ ।। असमिक्खिय तुरियं कयाकजा अणुवायतो य आरद्धा । 10
eTACelerape
scienc
॥४९॥
Jain Education A
nal

jainelibrary.org

Page #76

सं० तरंग
वईकहा ॥५०॥
तो आयइ परिहीणा भवंति सिद्धा जइ वि होंति ॥७८|| जइ वि उवायारद्धा कजारंभा न चेव सिझंति । तो वि जणस्स मणुस्सो |तं चेव वयणं अयं 'मुंचइ ॥ ७९ ॥ कामसरतिक्खपहरनिवायसंताविओ वि किच्छगओ। कुलवंसायसमीरून मुयइ सो सप्पहं वीरो"|८०॥ एवं चेडीए समं तस्स कहाहि पडिरचहिययाहं । समइच्छियं न याणामि पउमजग्गावयं सुरं ॥८१॥ तो जह तह व व्हाया जिमिया चेडीए सह परिणि । धातीपरियणसहिया हम्मियतलयं समारूढा ॥८२॥ पवरसयणासणगया तहियं पिययकहापसंगेणं । अच्छामि अभिरमंती पढमपउसं पडिक्खंती ।। ८३ ॥ ससिमंथणे ये घरिणि ! सरयसिरीवल्लभे तहोयरियं । नहगागरंमि बूढं जोएहंसेहियं तहा महति ॥ ८४ ॥ दळूण मे वियं भति गाढयरं दूमहो मणविधाओ। मझं तिब्बो कामो वियरइ करवत्तमारिच्छो। ८५| कामवसा दुक्खत्ता तेणाहं गाढमाकुलसरीरा । इच्छं जीवियभिक्खं वयंसि ! विष्णेत्ति(मि) य जलियं ।।८६॥ वेसस्स मएमकामो वामो कामो य म अभिदवेइ । चंदेण कुमुयवयवयणवंधवेण धणिय अभिबूढो ।।८७॥ तस्स य वामग्गहणे ण दुइ तुझं पि महुरवयणेहिं । वायाहयजभनिहि पाणियं व हिययं संठाई ।।८८॥ नेहि ममं सारसिए दंसणे तण्हाइयं लहु तस्स | असई पियस्स वसहि कामेण विणासियचरित्ता(तं) ॥ ८९॥ तो भणइ चेडिया में रक्खसु कुलपवयं जसविसालं । मा कुणसु साहमामिणं मा होहिसि हासिया तस्स ॥१०॥ सो तुझं साहीणो दिण्णं से जीवियं तुमे चेव । परिहर अयप्पत्ति लभिहिसि तं गुरुपसाएणं ॥९१।। महिलाण चित्तसाहस विवेयरहियत्तणेण अहयंपि । कामेण तोरविया पुणो वि तं चेडियं बेमि ।।९२॥ "उच्छाहनिच्छियमती अगणियपडिवायदोमनिस्संको। साहमियो किर पावइ सिरिमउलपकालियं लोए" ॥९३।। सधस्स वणियगहिय
१ अ. मुंचेइ । २ ण।
॥५०॥
Jain Education in

Inelibrary.org

Page #77

सं० तरंगवईकहा
॥ ५१ ॥
दव्यपडिसिद्धा वट्टस्स कजं । सुठु हि गरुयल हुयसणमइमारद्धं ॥ ९४ ॥ जड़ पिययमस्स पासं न नेसि (मं) दंसणुस्सुई तस्स । तो कामसरामिया अञ्ज विवजामि ते पुरओ || ९५|| मा कासि कालहरणं नेयाहि मं पिययमस्स य मूलं । कुणसु अकअं पि इमें जड़ नेच्छसि मं विवर्जति ॥ ९६ ॥ एव कए निव मज्झं पाणपरिरक्खणट्ठाए । पियभवणगमणं अब्भुवगयं अत्थ किच्छाहि ॥९७ (१)। सा चेडि तो हं पमुइयमणसा पैसाहरु गुगाएं। गिव्हामि वम्मदधणुं सुंदरपसाहणं तुरियं ||९८ || अच्छी नियमेत्ता हे तदेति चिरमप्पणो सिरिं दटुं । रमणसमरो मे कारणगमणा समुत्थहिययाए || ९९|| तो हं पियस्स वसहिं सहसा दुईए कहियपायडिया । हियएणं पुव्वगया पच्छा य पाएहिं गच्छ (च्छी ) य ||८०० || संगहियरयण मेहलजंघ समारुहियने ऊरधरीओ। सहंसणकियचलणो (णा) पुरिमधुकंपियंगीओ ॥ १ ॥ हत्थगहिएकमेका पच्छन्नद्दारेण निग्गया दोवि । विसाण (गुण) संवाहं उइण्णामो नरिंदग्गहं ( मग्गं ) || २ || बहुधिवणिनिणपेच्छणय नदिमाला उलं परिवयामो । कासं चि रायमग्गं सग्गस्स सिरिं अणुहरंति उण ||| ३ (१) || सुंदरेसु य न मे मणो तत्थ पॅडियंबेसु पियपुरिसदंसणस मुस्सुइए तुरियं पयट्टंति ॥ ४ ॥ अञ्ज पिओ दट्ठव्यो चिरस्स होही मय त्ति काऊणं । न गणेमि परिस्समं ता चेडीए समं तहि घरिणि । ।। ५ ।। सतुरियपहाचिराओ जणनित्र हे भज माणवेगाओ । किच्छाहिं अणुपत्ता पियस्स बसहिं ससंतीओ || ६ || भवणवत्पडिदारे पासगयययंस्यं सुहनिसणं । तं कंर्त एकते पियं दाइ मे दासी ||७|| सव्वड्डाणमाणा दारिकत्तपरिवादिणी पवादे तं । उयोए सारीए सारयससिदीवमालाणं || ८ || पेच्छिउं अणिमिसा कजलमलसमेला महन्तच्छतोहभरियच्छि मज्झ अच्छाई च्छन्न पूरति ।। ९ ।। जं सो चिरस्स दिट्ठो इट्ठो व १ अ० पसाहसाद्दणं । २ अ० कंपिगंगाओ। ३ पेयिव्येसु ।
Jain Education honal

पच्छन्नं पियधरे आगमणं
॥ ५१ ॥
jainelibrary.org

Page #78

सं० तरंग
वईकहा ॥५२॥
कालजाईए बद्धो । तस्स परिपूरणत्थं चिरं पि इच्छामि णं दट्टु ॥१०॥ अच्छीहिं विचयाहं ताहे नियएहि वाहपुण्येहिं (ज) सो चिरस्स हिट्ठो दिरमविननिरंतरं दिवो ॥ ११॥ दिट्ठो त्ति पहट्ठाओ अच्छामो तत्थ एगपासंमि । तत्थाउलि(लोविलिमाओ अइगमणससंकिया अम्हो ॥१२॥ अहं पि भागधेजेहिं तेण विसजिया पियवयंसा। पेच्छह कोमुइचारं अहमवि गच्छं निवजामि ॥१३॥ तेसु गएसु तो भणइ चेडियं एहि वच्चिमो ताव । तं चक्कवायपट्टे सेट्ठीघरसमीवे xxx ॥१४॥ तत्थ भवणेगदेसे 'सेम्मेसिया घगत्तहिययाहं अच्छामि गणसे दासीसंगया तस्स ॥ १५(१)।। आभरणवसणसंतवणवावडा ते समागमुकंठा। कामेमि व देहबद्धं | पियं पकामं पलोएमि ॥१६॥ विणयरइयंजलिउड चावडियं पेच्छिऊण अह चेडियं । बहुमाणससंभंतो अह कंतो उढिओ सहसा | ॥१७।। जत्तो चेव य अच्छं लजाए विलिया पच्छणा(ग्णा)। तनो चेव य हुत्तो चेडीए समं समवसरिओ ॥१८॥ तो हरिसपूरियच्छो दुइं अंगुलिपुडे गहेऊणं । भणइ परितोसपीरा पहढवयणो इमं वयणं ॥ १९ ॥ जीवियतलायपाली मज्झ सोक्खणी सहयरी सा। हिययघरवासिणी मे अविहट्ठा सामिणी तुझं ॥२०॥ अहयं खु मयणसरपसरवाहियहियओ सुहं न विदेमि। तीए समागमकारणमणोरहेहिं हीरंतो ॥२१ ।। काऊणं ववदेसं निरंतरा दुइ ! पियवयंसा मे । विसजिया या(य) पेच्छह कोमुइयारं ति सवे वि ॥२२॥ पढविऊण य मित्ते अहं पिउकंठियं विणेउं जो(जा)। तुम्भे चेव य भवणं गंतुमणो पट्टयं ददृटुं ॥ २३ ॥ तं वसिमे इह दिट्ठा तुहिए णट्टो य मे हिययसोओ। भण दुइ! मे जं सि भणिया पियाए तं इच्छिमो सोउं ।। २४ ॥ अह भणइ चेडिया तं न किं चि अप्पाहिया अहं ताए। सयमेव विष्णवेहि सा इह आगया पातं ।।२५। अह भणइ पुगो चेडी वुढा सहेज
१ अ० पडिपू०।२ सम्मे। na
V
॥५२॥
Jain Education

ainelibrary.org

Page #79

सं० तरंग
वईकहा ॥५३॥
एत्तियं वेलें । कामाउरा य सामिय! वइसे हत्थं धरेजाहि ।। २६ ॥ कण्णानदी उधगया मा ते पुवाणुराग जलभरिया । पुरिस- 1 पियमिलणं समुद्दसमुदं गंगावइ मा तरंगवती ॥ २७ ॥ अहमवि तो संभंना अपरिस्समजायसेय विलिगंगी। आणंदबाहनिग्गयाइरागयवेविरसरीरा ।। २८ ॥ पाएसु निवयमाणी विणएणं हत्यिहत्थभूयाहिं । बाहाहिं सुहाहिं अहं उक्वित्ता पिययमेणं [चा] ॥ २९ ।। भणिया य गाढमवगृहिण बाहं चिरं पमोत्तूणं ! मज्झं सोगपणासणि सामिणि ! सुस्सागयं ते ति ॥ ३०॥ पेच्छइ य अणिमिसच्छो हासविहदंतसरसमूहकमलो वियसियकमलागरनिग्गय[च] लच्छि पउमहीणा ॥ ३१ ॥ लज्जोणयपरियत्तससितियहासपुलइयंगी हा(हं) पाएण कमलदलकोमलेग भूमि विलिहमाणी ।। ३२ ।। अहमवि तं पेच्छामि अद्धच्छिकडक्खएहिं वक्खिता । दिवा य तेण दिट्ठी हेटाहुत्ति(ती)करेमामी ॥३३॥ सव्वावत्थत्यरसुंदरेण कंतस्स तिव्वं ? करेण सुतरं मे कामो रूवेण पुरिओ तस्स ॥३४(१)।। तो तस्स दरिसणे समुट्टिएण तं पीति सासजणे(रसजणि)एण । पूरइ हिययच्छेतं मज्झं परितोसवासेण ॥३५।। अह भणइ पिययमो मं किं साहसमेरिसं क्वसिय [तो ते । तं च भणिया किसोयरि! गुरुप्पसायपडिच्छन्नि॥३६(१)। रायकुलवल्लहो अग्गओ य निगमंमि गहियवको य। बहुमित्तो य पिया ते सामिणि नगरस्स य पहाणो ॥३७॥ नाऊण अविणयमिणं करेज गुणविण यथाधणं तुझं । मज्झ य करेन्ज रुट्ठो सो सबकुलस्म उवधायं ॥ ३८ ॥ तं जाव तं ने नतंमि (न नजइ) ताव नियत्ताहि नियघरमेव । अयं करामि तहा जह लब्भ तुममुवाएणं ॥ ३९ ॥ गूढं पि अव्व(किच्च)माणाई सो नाही अम्ह नस्थि संदेहो । सुनिरूविएणं सुंदरि ! सु(स)णियं संचारचारेणं ॥४०॥ एमि देशकाले केणइ पुरिसेण रायमग्गमि । गीयं अइच्छ
॥ ५३॥ १ अ० कंतेण । २ न नजयभि ।
Jain Educatio N
onal

Hainelibrary.org

Page #80

सं० तरंगवईकहा
॥ ५४ ॥
माणेणं तस्स ईच्छो इमो घरिणि ! || ४१ || "सए ( इर) मागया पिया जोवणं च अत्थो य रायलच्छी य । वाससमएण जोएहा पंच चतुरमाणसोआई (पंच वि तुरमाणा भोइजाउं ) ||४२ || इच्छंति जं तो तं लक्षूण पिययमं जो व नरो पुणो मुयइ । सो अध्पणा उवगयं नेच्छइ ललिअलच्छीओ ||४३|| लद्दूण विरस्म पियं सुदुल्लभं जीवियन्वसव्त्रस्य । जो मुयइ न सो कामी बहुविणग्घपंचरतंमि " ||४४ ॥ एवं सोऊण पिओ घरिणि । गीयत्थो (त्थेण) चोइयमती । भाणीय सरयनिम्मल्ला समत्तचंदाणणो सुहला (१) |||४५ || जइ वरं अण्णसं अज पिए! इओ पवज्जामि (मो, । तो नवरि निराबाहं सुइरं पि तहिं रमेजामो || ४६ || तो हं बेमि रुयंती नाहं समत्थामि नियत्ति नाह ! | अणुगामिणी अहं ते जत्थ मणहि तत्थ वच्चामो ॥ ४७ ॥ दावेऊण उवाए बहुए नाऊणं मं च (व) वसियं ति । वच्चामो त्ति भणइ मं जा ता गेण्हामि पाहेयं ॥ ४८ ॥ पंथपरिव्यय हेउं जा सो भवणमइगओ निययं । ताव य चेडी य मए भूसणमाणेहि (उं) पट्टविया ॥ ४९ ॥ सा य तुरियं पयड्डा अम्हं मंदिरं दूई । रयणकरंड यहत्थो पडिआगओ मे पिययमो वि ॥ ५०॥ सो भइ एहि कमललोयणे ! न वा (ठा) इउं इहं कालो । जाव न जाणड़ सेट्ठी तावक्खमं ते अवक्रमणं ॥ ५१ ॥ ता हं बेमि सविलिया चेडी मे भूसणाण पट्टविया । सा जाव नो णियत्तः ताव मुहुत्तं पडिच्छामो ॥ ५२ ॥ तो भगइ अत्थसत्थमि वण्णियं सुयणु ! सत्थयारेहिं । "दूती परिभवदूती न होइ कजस्स सिद्धिकरी || ५३ || एतो हु मंतभे श्र दूतीओ होऊ कामने मुक्का | महिला चरहस्सा रहस्सकाले न संठाइ || ५४ || आभरणमवेलायां नीणंति अविय घेघति चिंता । होज मंभेिओ गमण विधाओ अनिव्वाणी" || ५५ ॥ जा इमा तत्थ न घेप्पड़ कायव्यं तो विगमणमण मेहि पि । होही अष्पव्यूहं अकालहीणं करेंताणं ॥ ५६ ॥ १ अच्छो । २ अ कहि बिता
Jain Education Intemational

।। ५४ ।।

Page #81

सं० तरंग
वईकहा
गेहाओ
पलायणं
| मणिवुत्तं वइरजुत्तं सव्वाभरणं मए वितं गहियं । संभारा जाइया मायगावयापहि वच्चामो तो।।५७(१)।। तेण एवं भणिया तस्स य छंदमणुयत्नमाणी य । अपडिच्छिय सारसियं घरिणि संपत्थिया तुरियं ।।५८।। तं सब्बरतिपसरेण नयरिं अवंगुयदारं दट्टण । अभिगयामो तत्तो जउणं नई समुत्तिण्णा ।। ५९(१) ॥ अह तत्थ नियच्छामो नावं खीलंमि रज्जुपडिबद्धं । लहुयं गमणसमस्थं विच्छिण्णमच्छिद्दकुच्छीय ॥६०॥ तं मुकबंधणंगो(ग) दो वि जणा सत्तरं समारूढा । आवल्लयं च गिण्हइ निक्खित्तकरण्डओ रमणो ॥६१।। नागाणं च पणामं तत्थ य काऊण तीए य नदीए । ता तं समुद्दवहियं जउणासोतं पजामो ।।३।। तो णे दाहिणपासे तत्थ सियाला वियालहिंडणया। सब्वचउप्पयमंवा पुण्णा संखा इव मंदंति ॥६३ ।। सोऊण पिययमेण य नावा ठविया अहं च आभट्ठा। मा णामोत्ता माणिणि ! एणं सउणं मुहुत्तागं ॥३४॥"वामा खेमा घायंति दाहिणा मग्गओ नियत्तंति । वहबंधणं च | पुरओ दिति सियाला अणुसरंता" ॥६५॥ नवरत्थ गुणोएको जं मे जीवियविणासणं नत्थि | अप्पो होही दोसो दिसापसत्तण गुणेणा तो ॥६६॥ एवं जपमाणो रे गाणाआवायसंकिओ ततु । सो अणुसोत्तो हुत्तो नावा वेगेण दाहीया ॥३७॥ चवला वेगेण वाहियदुपवेगपवाइय व्व वच्चामो। मालेलन्तरंगपवग्गिया गमणतुरगीए नावाए ॥६९। आवाचं ताव जह पुरो रुक्खा तडेसु दीसंति । विवलता वजण्णा वणं मग्गउत्तव्यमाणेणा !६९|| विमियर्थवियवहंतीमिवायमिक्कपविविहतीरकहा । सउणगणबोलरहिया जे उणा मोणं पिव पइट्ठा ॥७०॥ अह ताव क्वगयमओ पीसत्थो पुव्वपरिचयगुणेणं । अह देइ पिययभो मे हियउल्हवं समुल्लावं
१ अ० तापहि । २ अपावृतद्वारम् । ३ पश्यामः । ४ एयं । ५ अ० वेल्लयः। ६ थमियः। ७ अ० निवाय।
Jain Education
anal

jainelibrary.org

Page #82

सं० तरंगवई कहा ॥ ५६ ॥
Jain Educatio
॥ ७१ ॥ इ कह ताव पियए ! कह पुण्णेहिं व ( चि) र विउत्ताणं । जाओ समागओ जे इच्छियसुहागमो भीरू ॥ ७२ ॥ सुयणु ! समागमहेउं जइ न कओ चित्तपट्टओ [पु]हुंतो । न हु परियत्तियरूवा जाणंता एकमेकमो (कं तो) ॥ ७३ ॥ तुह चित्तपट्टकसमो (मा) णो णे सुंयणु ! जीवियव्वपरमत्थो । पेमपरिग्गहसंगोवं अणुग्गहो मे कओ कत्तो ॥ ७४ ॥ एयाणि य अण्णाणि
महुरकण्णमणनिव्वुकराई। तं (कंत ! जं) एते किं चि विढं न वाएमि ॥ ७५ ॥ चिरपरिचियवइयर निज्जियं पितमहं विर(पिय)स्स लजंती। उयत्तियमुहपउमा अर्द्ध [सित्थि]च्छिकडक्खियं पेच्छं || ७६ ॥ कंठे घोली खाया रहउसुया धगधगंत हिययाहं । मयणेण 'तोरविया संपुष्णमणोरहारंभा || ७७ || आगारेहि य अहयं तहा पसण्णेहिं पुलकियंगी य । नावा तलं कमेणं उल्लिहमाणी पि पि ॥ ७८ ॥ तं नाह ! देव यामि वच निवेह उसे रायं तुहं अधा । समसुहदुक्ख सहाहं आणो भोजा अहं तुझं ।। ७९ ।। न परिहरिया तुझ कए कुलहरं चयंती । भत्ता य बंधव तिय मा हवरेज्जाहा सहत्था ॥ ८० ॥ अहं पि य हु अह सरीरं धरेअ तुह रमण ! रागपरित्ता । सुचिरं पि निराहारा तुज्यं वाहारमेत्तेण ||८१॥ न य हं तुमे विरहिया मुहुत्तमेतं पि धीरखारेजा । वाहारवइगरंतो हिययसुहकरं अलभमाणी ।। ८२ ।। एवं भणिओ मए सो परिणामसुहावहं मया घरिणि ।। हिबयाई माणुसाणं चलचिताई गणती ।। ८३ ।। तो भणइ मा कुमाही मो उक्कंठा पिउए कुलहरस्स । न वि ते विमालनयणे ! किंचि विविउणं करेजा है| ८४|| मारइयतिक्खनइमोत्तच वलसंपत्थिया अपरितंता । अनुकूलवायनोलियमसत्यभावउ नावा या ।। ८५ ।। अचिरेण अम्हे सुंदरि ! पण्डरभवणे सोहियमुदारणा । गच्छामो पमयच्छी कार्यदिणिदियं नयरिं ॥ ८६ ॥ तत्थ य पिउच्छिया मे तीसे
१ अ० भाइ य २ अ० णे ३ अ० सुण ४ उत्तेजिता ।
tional

1148 11
jainelibrary.org

Page #83

सं० तरंगवई कहा
॥ ५७ ॥
Jain Education
वरभवणपुंडरीयंमि । कीलिहिसि निरुविग्गा सग्गंमी अच्छरवहु व्व ॥ ८७॥ | सोक्खस्स खणी दुक्खस्स नासणी जीवित व्व सव्वस्स । कुलवग्गय मज्झ य घरणी ! सि पिउति मं भणइ ।। ८८ ।। तो चकवायवासिय संभारियपणयतुरिएणा । रहयं जरमणीयमिमेण सुयंजरं निययं ॥ ८९ || पिययमफरिसरसपाणेण तेण य निव्वयामि कया । गिम्हुम्हा संतत व्त्र वासनियाविया वसुहा ॥९०॥ गाढमवगूहिया घ (म) ए तह वि न निरंतरं समल्लीणो । तस्स उरे मइ उरो पीणत्तणघणयाणं नाणुस्ल य ॥ ९१(१)।। सोक्खसुहावहेण [रे]हासेण कये विवाहेण । आत्राहेण सुहाणं गंधञ्च विवाहधम्मेणं ।। ९२ ।। नमिऊग निश्यदेवे पिएग कामंभ जायहा सेणं । सुरयमिस्सियइच्छियरइमहियनयणेण रुइयं मो । जोव्वणसस्स ग्गहणं पाणिग्गहणं कथं तेणं । । ९३-९४ (१) । । अवि यम्हम्मे हियन्त्रा चिरस्स दिट्ठेकम(मे)कपरितुट्ठा | पत्ता रइकल्लाणं गणिमाणुस्सय सुयसुहाणं ||१२|| भागीरहीर मज्झे कमेण नावापत्तीए वृज्झता । चक्कावय व्व रमिमो माणुसचकायका अम्हे ।। ९६ ।। तो चंदरइयतिलका जोन्हा परिमण्डपं डुग्दुकूला । तारोवयरेहारा रत्तीजुत्रती अइकंता ||९७|| गयणसरस्स मियंको चउजामतरंगनल्लियसरीरो । पुन्नोसरिउअवरं तरणं काउ व्त्र ससिहंसो ॥ ९८ ॥ हंसो (म)सारसकारंड चक्कवायरइएहिं गायजंपिया वित्र पहायमुहरेहिं कुररेहिं ।। ९९ ।। तो दिवसकम्मनक्खी सूरो उडेइ तिमिरपडियूरो गणगणग्गजालो आलोगो जीवलोगस्सा ॥ ९०० ॥ पुन्नमणोरहतुड्डा रहंगनामयविहंगसदेण । अम्हे वि गया दूरं भागीरहिपाणियरएण ||१|| तो भणइ पिययमो मं वेला मुहधोयणंमि पि हुस्साणि । न हु किर जुत्तो उदए रविणो काउं रइए संगो ||२॥ जमिणं दक्खिणकूले पुलिणसंखदलनिम्मलं बाले ! । वच्चामो एत्थ सइरं चोएस्सामो सुहे सुयणु ! ||३|| तो सो तत्तो हुंतो अत्र
९ख० पडिबुद्ध० । २ कुरलपक्षी ।

गंधव्व
विवाहेण
परिणयणं
॥ ५७ ॥
www.ainelibrary.org

Page #84

चोराणां
सं० तरंग
वईकहा ॥५८॥
आवडणं
vacceeeeezzreezpecret
लोयणजंतजोइयगुणेणं । नावं नीविइमाणं गमणमुदक्खं पिओ नेइ ॥ ४ ॥ रइवाया मे किलंताई उत्तिण्णाई दुवे विणावाय(य)16 गंगाए धवलवालुया अपरिक्खियसीयले पुलिणे ॥५॥ तत्थेकमेकं दंसिया रमणिजदेसपेच्छणपसत्था। अमुणियभयवीसत्था सहसा चोरेहिं उ दिवा ॥६(१)॥ गंगागहणतदुट्ठाइएहिं आविइचितपद्देहिं । जमपुरिसरोसफरुसियसा महिं परिचारिया अम्हे ॥७॥ अवयासेऊण पियं भणामि भयविरसविस्सरपरुण्णा । इय जाए दुजाए भग कंत! कहं तु कायव्वं ॥ ८॥ [सो] तो मं भणइ पिययमो सुंदरि! मा भाहि पेच्छसु हु तं एते दारुणचोरे जाव य पहरेहिं वारेमि ॥९॥ तुह पत्ततुद्विमोहियमणेण सत्थं ||
ना मए गहि(ही)यं । रमियब्वयं ति गहिया मणिरयणभूसणाणि य तहा ॥१०॥ बम्महसरसंतत्ती न गणेइ भयवं आवते वावि । P पुरिसो साहसबुद्धी सुंदरि! मरियव्वबुद्धीए ॥ ११॥ जइ वि समत्था एते वीमत्था होही तत्थ । विकरालरिउविज्झत्थं समरे
सुलभं समत्थस्स ॥ १२ ॥ ताव य इमे विलासिणि! अल्लिंति ममं अनायपरमत्था । खग्गुक्खा(य)पजलियं जाव भुयं मे न पेच्छंति ॥१३॥ हंतूण एकतरगं एत्ते(यस्म) सत्यं वसे गहेऊण । वातोसारियसोहोच एस नासेमि हं सव्वे ॥१४॥ जइ वि हु। होज विवत्ती सावि वरं मे कयपुरिसयारे । नेय मे वरं ति रोयरइह तुज्झ विलुंपणं दट्टुं ॥ १५ ॥ न हु मि समत्थो सुंदरि! दटुं परिहत्थचोरपरिमुटुं । अविच्छिण्णवमणभृसणविमण्णं तुमभूगं ॥१६॥ मज्झ कएण मयाए परलोए तो पुगो इलोए। कुलहरयं धणसामिद्धिं मझे च क(क)ए हीरंतिं ॥१७।। पुरउ पुग्उ पयणुचोरेहिं किह नाम वरिसणमिणं तुह जीतो न वारेह गच्छं मुय मं चालेमाम चारेहिं बडिसणुतं । चोरेहिं समं सुंदरि! पत्थ(मज्झ) हु तरणं व मरं(रणं) वा ।।१८-१९॥ एयं निसम्म
१ अ रिइह (रोयइ )। २ अ० गच्छु। ३ अ० वारेहि।

Page #85

सं० तरंगवईकहा
चोरेहिं गहिया
ocomeneceneraceaeiocaracanca
वयणं पियस्स पाएसुनिवडिय । अहयमो नाह! अणाई मं परिचएजे त्ति जंपति(ती) |२०|| जइ एव ववसियं ते पडिच्छे जा ता वहेमि अप्पाणं । न विहं पुणो समत्था तकरेहिं निहि(ह)यं तुमं दटुं ॥ २१ ॥ अवि (म)ह देहविरत्ति(ती) जुत्ता होह(इ) गुणेहि बहुएहि । तक्खरनिहयंमि तुमे न य जीवंती गुणं लब्भं (णो मज्झं) ।। २२ ।। मुदस्स विरस्स लद्धयभागीरहिए हि य
मजाखणपविस्म । सुमिणे व दिट्ठनट्ठो हा होहिसि दुल्लहो नाहा! ॥२३॥ होज व न वा होज पुणो समागमोणे परंमि लोगंमि । || जाव य जीवामि अहं ताव य अणुपालिाल)याहि तुमं ॥२४॥ जं होही त होही अण्णोअण्णे अमुंचमाणाणं । न वि नासंतो मुचइ
कम्मविवागप्पहाराणं ॥२५।। एवं बह विलवंती भंडणगमणं पियस्य वारंती। चोरे वेमि रुयंती मत्थयनत्यग्गहत्था ।।२६।। छंदेण सव्वसारं गिण्हह सव्वं पि मे सरीराओ। मा नवरि मुद्धपुरि वह पिययम मए भणिया ॥२७॥ तो च्छिण्णगयणगमणा विमणा सउणव्व च्छिण्णपक्रखपुडा। विपलाइउमचयंता घरिणि! चोरेहि मो गहिया ॥२८॥ अण्णेहिं पुषतरयं अण्णेहि पुत्रतरयं नावा गहिया करण्डओ य तओ। अहयं पि आरसन्ती उब्बूढा तत्थ अण्णेहिं ।। २९ ।। अह मे पिषयमो गहिओ मज्झ वयणं अलंघतो। मंतवलमलंघतो सविसो आसिविसो चेवा ॥३०॥ एवन्ह तत्थ विरेहि परिणि! भागीरहीए पुलिणमि । गेहियालं इंदो वि हरिउ य तेहि रयणा ण य करडाहो घोरुण विहणं सव्वाभरणं महं "मियत्तेहिं वीरत्तणं वईतेहिं य (घ)रिणि! न विण गुग्गया दोवि ॥३१-३२(१)।। घोरं सय(२) पिययमो रोयइ मणमणस निस्सई। दट्टणावियकुसुमं लययंमि म मंद सोहा या ॥ ३३ ॥ उलुत्तं च सिरिघरं एगद्विहियकमलं सरंतगयासोहं । दट्टण तत्थ रमणं अहमवि रोयामि दुक्खेण ॥३४॥
१ अ० लजं ( झं) । २ अ० मुद्धय । ३ अ० अग्णोण ने । ४ अ धारण । ५ हियनेहिं ।
Camera.Coecexceezeween
Jain Education H

Lainelibrary.org

Page #86

सं० तरंग
वईकहा
पल्लीए आणयणं
| सद्देण रोवमाणी तजिया नित्सेिहिं चोरेहिं । मा दासी कासि वोलं मा तरुणमिमं वहेहामो॥३५॥ एव भणिया निलुक्का पियस्स पाणपरिरक्खणनिमित्तं । बाद कंपियहियया निस्सई तत्थ रोयामि ॥३६।। अंसुविलिचलडं अहरोठें हं करेमि रोयंती। नयणघरिहिं ण्हवंती वरे विव पओहरे नियए ॥ ३७ ॥ दळूण रयणपुष्णं तुट्ठो तहियं करंडयं मुकं । अह भणइ चोरवंदस्स नायगो घरिणि ! सुहडे तहिं ॥ ३८ ॥ एक्को धवलघरे विलुमि पुण ह न वि होज एत्तियं । मोल्लं इणमो जह बहुए दिवसे जयंमि कीलिय च यपसिं गा हिययघरवासिणीणं काउं च पियं सहिलियाणं ॥३९-४०॥ एवं मंतेऊणं उत्तिण्णा नइयडाओते चोरा। 'विउं(ह) निज्झायंता दक्खिणहुंता पयर्टेति॥४१॥ तो फुल्लसूरवल्लीए तेहिं संदाणिया दुग्गया वि। विसमविसमहल्लिं चोरसुहल्लिं निया पल्लिं ॥४२॥ गिरिकोलंबनिविट्ठ लटुं पाणियदरिद्दपेरतं । अंतो बहुपाणियं विसमं अगमं परवत्त(ती)णं ॥४३॥ असिसत्तिफल(ग)कंडकणककुंतविविहाउहेहिं चोरेहिं । विविहजणनिव्वमि(वहनि)ग्गमापवेससंरक्खियदारं ॥४४॥ मल्लिहडिपडहडंडुक्किमउंदसंखपिरीलिक्खसुहलं । उग्गीयहसियच्छलियविग्घुट्टिकोद्विसद्दालं ॥४५॥ पेच्छामो य पविट्ठा ठागं सजपासायपजाए । पाणि"निसुंभणतुट्टाए बहुधयचिंधाए अजाए कमाइणीए ठाणं ।। ४६-४७(१) || नमिऊण पयाहिणं च काऊणं दक्खिण्हतच्छावारा | अण्णपव्वागतो वारे ॥४८(१)। तो तेहिं जह च्छाणंगो तक्खरनामभावं मामत्ति । आभासिया य अभिनंदिया य कम्मप्पयाणेहि
॥४९॥ तेहिं विपव्या भट्ठा दिट्ठा कयकम्मया नियंतत्ता । सव्वे अणहसरीरा लाभसमग्गा इयस हुँति ॥५०॥ पल्लिं च अल्लियंते लयाए संदाणिए दुयग्गे वि | दच्छीयणे अण्णिमि सा विम्हियहियतेहिं चोरा ॥५१(१)। भाणिएह तहिं केई अरहइ नरनारि
१ अ० जूयंमी। २ मार्गम् । ३ अ० मल। ४ हिंसा।
Connecन्य
io202
Jain Education in

Mitwainelibrary.org

Page #87

सं० तरंगवईकहा ॥ ६१ ॥
Jain Education
1
रूवसारेण । अप्परितंतेण मणे कियं कथंतेणिमं मिहुणं ॥ ५२|| साहति एकमेका एसो इमा य तरुणी य चंदेव । जहा रतिं रत्तीव जहा सरयचंदमच्छं ।। ५३(१) ॥ पल्लिमुद्दियजेणमणं कत्थइ संरुद्धबद्ध कलुण जणं । देवलोग जम लोग उभयस रिसा (सो) बमसतीगो ॥ ५४ ॥ अरूबरूवलावण्णजोन्वण्णदेव मिहुणगसरिच्छं । तरुणमिहुणगं किर भडेहिं गहियमाणञ्ज इहं ति ॥ ५५ ॥ सोऊ परित्था सवाल (व) महिलासमग्गेण । आपूरिउं पयत्ता जणेण कोऊहलमणेण ।। ५६ ।। एवं अइणिअंते अम्हे कलुणे तहिं महिलियाओ । सोयंतीओ पुत्ते व्व काओ रोयंति बंदीओ ||१७|| एगत्थ भणड़ चोरी तरुणी तरु गजयनयणमग चोरी । दट्ठण पिययमं नो | हासं व सय साहियसरीरा || ५८ (१) || इणमो जुत्राणचंदो चंदमिवोयारियं नहयलाओ । विलया रोहिणिसहिया उवेहतागं ॥ ५९ ॥ जाया चोरवहूओ विसालधवलेहिं अच्छीहिं अच्छीहिं एकभाणं चचं तु इमस्स रूवंसि ||६० (१) || वासुरयसट्टिवाले कामागारे बहु करतीओ | विक्खेव विसालमयं समइच्छंत कडकूति (?) ।। ६१ ।। ताओ सहासाओ ताहे तहा पेच्छिऊण सवियारा । सोगीमा - | मीसोरोसग्गी मे समुञ्जल ।। ६२ ।। तं तह पवेसियमंतं समए पासिऊण संजमियं । रोयंतीउ पुतं व काइ सोयंती चंदीओ |||६३ || अहं तं मणचोरो देवो वअणे तसाण सुन्दोरा । नेयणा मयर्मिकमुच्च सु(रु) वेंति पिये मे करमरी णी ) ओ ।। ६४ । काओ विवाहमिस्सं रुयमाणीओ भणति बंदी (ओ) | बसकलत्तओ वि पुत्तउवित्तया पतो चन्तउ होहि || ६५ (१) || रूत्रगुणविम्हिय सैसमुट्ठिएण कामेण काइ आउलिया । आगारे व रमणं संवट्टियकंचियदे ||६३|| तत्थ य दट्टण ममं उठाओ करंति नईताओ । हारु व्व सरलावण्णवण्णं जुत्ता महिलियति ||३७|| केई च एकमेकस्स तत्थ दावेति मं पसंव्या (संता) । वच्छा होही १ अ० पलिं । २ ख० जाणमाणं । ३ अ० समुट्ठिपण ४ अ० नडउता ।
onal

১CZCe
जुगलं
दट्टणं पल्लिजणाणं विविहसंकष्पो
॥ ६१ ॥
jainelibrary.org

Page #88

सं० तरंगकहा
॥ ६२ ॥
7077676
पत्थह महिलच्छरमिणं ति ॥ ६८ ॥ थणजुयलकुसुमंगो छप्पय महुयरतुरिय भयग्गपरिभुत्तं । महिलासोगलय मिणं करपल्लवियं पलोएहा ॥ ६९ ॥ थणजुयलं चकवायें मेहलहंसावलिं नयणमफरिं । विच्छिण्णं कडी पुलिणं जुबइनदिमिणं पलोएह ॥ ७० ॥ अईच रुण्णायंचं सोहइ से पयइसुंदरं वयणं । संमरेजियतंबो व्व कोमुदी पुणिमाई ( चं) दो ।। ७१ ।। सव्वावत्थंतरसुंदरेण रूवेण सस्सिएण | सथर्वच्छरितहत्थसिरिं भगवई विलंबेति || ७२ || कसणा विमला वढ्ढा पीया समाहिया यस्से ( जीसे) । कमा नयणा दसणा थणा उरू य पाया या (य) || ७३ ॥ केई भांति चोरा होज कयत्था हुमा अमरनारी । मंडणगेहिया रंभा एरिसी होजा : ७४ (१) || खंभस्म देज फरिसं चालेज मणं इमा रिसीणं पि । इंदो अच्छिमहस्सेण पेच्छमाणो न तिप्पेजा ||७५ || केइ परदारभीरू वच्चति विणीयसंकुचियगत्ता । दीण त्तिसपुरिस त्ति य द ममं अमरंति ।। ७६ ।। हंतुंग तरुगमिगं सो धुवमणुवमरुवजोखणं । मग्गएवं काही महिलं सेणावई अम्हं ।। ७७ ।। एयाणि य अण्णाणि य पुरिसा महिला य तत्थ जंपिंति । पियमरणमतिदिसंना भयमतुलतरं जणंता मे ॥ ७८ ॥ सहलंति मम तरुणा विसेमओ पिययमं च तरुणीओ । सेमो स्थ जणो दोसु वि अणुरत (तो) वि [र] मज्झत्थो । ७९ ।। अरिमित्तोदासीणेण तेण पल्लीजणेण दीसंता । तुंगं कंटयवार्ड सेणावणा ( णो) घरं नीया ॥ ८० ॥ तत्थ य दिष्णपवेसा अइणीया साहामंडवं तुगं । तं चोरवमद्धगोडसेणावणो उत्राणं ॥ ८१ ॥ दिड्डो य णे (मे) निविडो किसलय निचयासणे तर्हि घरिणि । चोरगणगानगी सो वरभडचूडामणी सूरो ।। ८२ ।। खिप्पतवणिजकंती धराए फुलाए असणसाहाए। मणियं वीजिअंतो महुकर कोलाहलकरीए || ८३ || वीरभडलंछणेहि य अहिमुहबहुलमग्वोहि पहरेहिं
१ यत्तरि० । २ ० रहिया । ३ ख० दिसु ।

सेणावइघरे आणयणं
॥ ६२ ॥

Page #89

सं० तरंग
वईकहा ॥ ६३॥
सणावइणा वहाएसो
zeeranepaneerDUDEN
N
वित्तं गोसगाममपालभणएहि ॥ ८४ । बहुममरपु(ख)ग्गविहिडियनियत्तणपडियसुहडसट्रेहिं । चोरेहि परिक्खि तो जमो व्य जहा कालपुरिसेहिं ॥८५॥ कोसियनिसरिसको उबद्धमहंतपिंडियाजंघो। कढिणोरू पीण कडी सेण्णयएस्सोहरोवी ॥८६॥ मरणभयसमुत्तत्थेहिं तत्थ अम्हेहिं वेव माणेहिं । सो पंजलि करपुडयाहुडेहिं संपूइओ।।८७॥ चोरो सोणे भयपरिवगकरीए आकूणियाए दिट्ठीए । निझाइय(यइ) निमिसच्छो हरिणमिहुयं व सद्दलो ।।८८॥ ते वि य णे चोरगगो सहावरोदाहिं बाहिं दिट्ठीहिं। दण रूबलायणं जोव्वणं विम्हिओ जाओ ।।८९।। गोमहिलाबंभणघायणाहिं बहयाहि पावबुद्धिहि । निकिवनिग्घिणहियओ | अह सो सेणावई तत्थ ॥९०|| अम्हे य निरिक्खंतो मी(ए)पो कंपरहियं तहिं एक । संदिसइ घोराचारं आमण्णं किं पि कणंमि
९१।। एसो किर देवीए जीवे सेणावईहिं कायव्यो। चाउम्मामसमतो महिलासहिएण पुरिसेण ।।९२ । तत्थ किर मिहुणकमिणं जागे हंतव्वयं तु नवमीए । जह किर न पलायंती तह रक्खसुणं पयत्तेणं ॥९३॥ एवं सोऊण महं हिययं आपूरियं च सयराहं । सोगेण मरणभयमिस्सिएण वित्थारमाणे ॥९४॥ अह सो सामियवयणं कयंजलिपुडो परिग्गहेऊण । नेईय चोरतरुणो निययावासं तओ अम्हे ॥९५॥ गाढयरं वाहिमोडिउं सो तहा तस्स अंगमंगाई । बंधीय पिययमं मे अविराहियवेरिओ चोरो ॥ ९६ ॥ तो गरुडगहियनागपुरिस व्व नागयुक्ती विलवमाणी । पियपुरिसवणसंधुक्किएणं दुक्खेण हं पडियण(या) ॥९७॥ विकिण्णकेसहत्था (य) तत्थ बाहोहरुब्भमाणच्छी । अवयासेमि पिययमं वारंती घणं तस्स ।।९८(१)।। बंधह ममं अणज! जीए करण अयं पुरिसहत्थी। गणियारिहत्थिणीए हथिवारणबद्धो॥ ९१ । उवगृहणयतुट्टा लट्ठा अवि जाणुमाणलंबाओ। पिट्ठीए गाढमिलिया तह बद्धा तु भुया तस्स ॥१०००॥ मोत्तुं च वसमाणी तेण य चोरेण जायरोसेण । पहया तलेहिं निभच्छिया य छूढा य एगंतो॥१॥
Coenaramecome
CCA
॥ ६३॥
JainEducation frommandmal

Minelibrary.org

Page #90

सं० तरंगवईकहा 118 11
Jain Education
बज्झतो वि विसायं जो न गओ धीरसंजुत्तो । सो मज्झ धरिसणपाय ( पया) रेण जाओ पिओ विमणो ||२|| भणइ य मं रोयतो हा मज्झ कएण धरिसणमिणं ति । मरणाओ कट्ठयरं अपत्तपुब्वं पिए ! पत्ता || ३ || पिउमाइमित्तव [डी]ग्गं अप्पाणं चैव न वि तहा सोयं । जह वु (तु) ज्झ मोइण्णं नववभाववहं च इमं ||४|| सो एवं जंपमाणो निहओ खीलंमि तेण चोरेण । बद्धो पच्छाबंध हत्थि| मलओ चेव ||५|| बंधणगुणसाहीणं सो तं काऊण निक्किवचोरो । वीयं पडालिमइगओ सोल्लामि सबल्लहं हालं ||६|| मरणभयसमुत्तट्ठा डैपिच्छा तत्थ हं पियं बेमि । हा होही मरियव्वं कंत्त ! अकत्ताए पल्लीए || ७|| भणिओ य तकरो मे कोसंबीनयरिसत्थवाहस्स । एसो एक्को पुत्तो सेट्ठिस्स य वालिया अहयं ||८|| जत्तियमेत्तं इच्छह मणिमुत्तसुवण्णयं पवालं वा । तत्चियमेतं अम्हे दाहामो ते इहं संता ||२९|| तुब्भं कोइ वच्चेउ अम्हं लेहेहिं कुलधरे दोवि । लर्द्धमि तओ अत्थे अम्हे इह मुंह दुवे वि ॥ १० ॥ तो भइ तकरो सो तुम्भे कच्चाइणीए जागंमि । अभ्हे सेणावणा महापसू दोवि उद्दिट्ठा ||११|| देयं अदिजंते रुट्ठा तह होज भगवती अम्हं । जीए पासाएण म्हे सव्वकामे अणुभवामो ||१२|| कम्मे सिद्धी विजओ रमि अत्थो य सव्वसोक्खं च। कच्चाड़पिप्पलाया अभ्हं होहिंति न तु मुयामो ॥ १३ ॥ एवं सोऊण अहं ताहे बलिययरपयरं परुष्णामि । दद्दूण पियतमस्य [मं] अण्णोडयमोडियसरीरं ||१४|| पियगुणमइएहि अहं बद्धा कामाणुरागनिय लेडिं । अच्छं कलुणपरुण्णा "वित्रणतुंडा तर्हि घरिणि ।। १५ ।। तो हं मणदुममणं जणस्स मणकहणयं समम्मणयं । 'रोयावण करमरी (णी)णं अंसूइ चेव 'माणीहि निययकवोलाहरोथणत (व) रोयामि अणेरमयं रमण मो य णु गणंती ( १ ) ।। १३ - १७ ।। कुट्टेमि य पिट्टेमि य अप्पाणं मुद्धयं च मुचामि । समविसमे महि ४ म्लानमुखा । ५ अ० रोयावयणं । ६ अ० माणी ।
१ अ० धरिसणा । २ मधम् । ३ त्रस्ता ।

निष्फलोवाए रोयणं
॥ ६४ ॥
jainelibrary.org

Page #91

सं० तरंगवई कहा 114 11
Jain Education In
यले विलोडिया तत्थ हं घरिणि ! || १८ || सुमिणंतरदंसणेण य लद्धो सि भए ( प ) हाणगुणो । ज तत्थ आसियं रुण्णमिणं तेण जायं ॥ १९ ॥ याणि य अण्णाणि य तत्थ अहं कलुगाणि विलवामि । पियविप्पओगदुस्पहसोगेणुवधरि ( गहि ) या घरिणि ! |||२०|| आवाणयमि केहिं वि भडेहिं एयंमि देसकालंमि । कण्णसुहयं सुमहुरं इय तह गीयं सत्तरस्यं । २१ (९) | | अगणियनयपडिया वायस्स साहसं कम्ममारभंतस्म । पुरिसस्य एगंतरिया होइ वित्रत्ति व्व सिद्धी वा || २२ || " आरंभमाणस्स फुडं लच्छी मरणं वा होइ पुरिसस्स । तमणारंभ (मे) वि (मरणं) होइ निययं न उण लच्छी ॥ २३ ॥ सव्वस्स एड मच्चू रत (त्ति) रह पियमप्पणी लहुं काउं । पुण्णमणोरहट्ठस्स होइ मरणं पि किर सहलं ॥ २४ ॥ न विसाओ कायन्त्रो सुठु वि वसणविमुहेण पुरिसेण । (६) दिवइणय पुणो खणेण पव्वामलइ लच्छी ||२५|| विपमदसमस्सिएण वि पुरिसेग [विषण्णपुरिसेण] चित्रण्णपुरिसकारेण । दुक्खं पिवैसउं पियाए समं सुहं होइ " ॥ २६ ॥ एवं सोऊणं पिओ घरिणि ! गीयत्थचोइओ इणमो । सोयपीणसोणी (१) सुण ताव वि पिए ! इमं वयणं ।। २७ ॥ पुव्त्रकयकम्म निव्वतियस्स कंते ! निगूढमंतस्स । वसणमिउदीह केणि (ण) न पलाइउं सका ||२८|| “किं वजंतो वि पिए! अवसो पावइ वसं कर्यतस्स । न हु उज्जयं निवारेइ कोइ व्हार (पहरे ) सुहिकंठो (तो) ।। २९ ।। नक्खत्तं च सगहनायगस्स जड़ ताव अमयगन्भस्स । चंदस्य एह वमणं नासगो पायजणंमि ।। ३० ।। अध्यकयकम्मविवागखेत्तदव्वगुणकालंजुत्तो | सुहदुक्खस्स विभागो नवरि निमित्तं परो होइ । ३१ ॥ गतं मा होहि विसष्णा सुंदरि ! सव्वेण जीवलोयंमि । सुहदुक्खविसेस करं [ते] (न) विहाणं लंघिउं सका" ||३२|| तो तत्थ अहं घरिणी ! पियस्स सण्णवणवयणगहियत्था ।
१ हो । २ अ० विसहेउं । ३ अ० समयं ।

।। ६५ ।।
nelibrary.org

Page #92

बंदीणं पुरओ निय| सरूवकहणं
सं० तरंग- पियवयणसमासाइयमउयसोया पुणो जाया ॥३३॥ अ(पे)च्छामि रुण्णपिण्डियबंदीजणा विमणामलविरुद्धा । बद्धा पययामुद्धा वईकहा ||
पइणा समयं भिगीवेय ॥ ३४ ॥ काउ य तत्थ मज्झं कलुणविलवाणि यं सुवेगाओ। संह]भरियनिययपक्खा चिरं पिरोयंति बंदीओ ॥ ३५॥ काओ सम्भाववच्छलमउयहियया वसणसमुदयं(अम्हे) । दट्टण परुण्णाओ अणुकंपाकंपियंगीओ ॥ ३६॥ | अरुणलोयणाओ वि भणंति कत्तो किह वेत्थ अणत्थघरं । तकरहत्थं इमं पत्ता ॥ ३७(१) ॥ तं चकवायजाई सुहोदयं मजणं व हत्थिस्स | वाहेण चक्कवाओ वहिओ जह हं अणुमया य ॥३८॥जह पुगो आयाया माणुसमवंमि वच्छ नयरीए । जह तत्थ एकमेको नाओ चित्तोवदेसेणं ॥ ३९ ॥ जह जाइया मदिण अहयं जह ण(णा)सिया य पियवसहिं । चेडी सारसिया सा जह य | | पलायाणि नावाए ॥४०॥ भागीरहीए पुलिणे जह य गहियाई तेहिं (चोरेहि)।तं सव्वं रोयंती परिणी! साहेमि बंदीणं ॥४१॥ एयं सोऊण महं सो चोरो निग्गओ पडालीओ।कुणइ अणुकंपमाणो ऊसासियबंधणं रमणं ॥४२॥ अह ताओ य रमणीओ निब्भच्छियतजिया तहिं तेण व । मेघालंजियभीय च मयवहूओ पलाणाओ ॥४३।। तासु य गयासु तो भणइ पिययमं तकरो सणियं च। मा भीया होय(ह) [अहं] तो मरणाओ अहं विमोइस्सं ॥४४॥ सव्वत्थामेण वि सबहा दिपाणे य परिचपत्ताणं । पाणपरिरक्खणं मे काहं पाणे य दाऊण ॥४५॥ एयं निसम्म वयणं तस्स मुहा निग्गयं तहिं अम्हं । मरणुतासविणासो परिओसो उत्तमो जाओ ॥४६॥ अच्छहु(उ) अम्हाणं जीवियं ति तो जिणवरे य नमिऊणं । पच्चक्खाणा कीरस्स पारणा तस्स कासी या ।। ४७॥ लोपत्तपत्तलीयए मंसं काऊण तकरो अरो (रे)। अम्हे जेमणमिणं ति भुंजह भणत्ती(ती) दरं खु गंतव्वं ।।४८|| अम्हेहिं नेच्छियं
१ अ० जणविमण ।
Jain Education intamational

Page #93

चोराणु
कंपाए पल्लीए पलायणं
सं० तरंग- त अम्हाणं अणुइयं ति भणिऊण । उत्ताणयकरयसंपुडेहि उदयं तहिं पीयं ।। ४९ ।। संपड़ नदृपयायो रजपरिभदुपस्थिवो चेव ।। वईकहा सूरो लंघियगयणो वलेज पुणो मुहठु(१) ॥५०॥ संकुइयनगो व्या वत्था सूयंति दिवसनिप्पेडा । वासंतणेगसउणया नियनिलउ॥६७॥
लत्तयबहुलेया ॥ ५१ ।। अह एवं अम्हाणं दियहो अइदीहंतो रुयंतागं । मरणभयवे विराणं घरिणि! तहा सो अइकतो ।। ५२ ॥ अह तिमिरनिवयसमो संपत्ता जीवलोगतिस्सा । कोसियनेगवतां गयणतलयसा(सो)हिया रत्ती ॥५३।। सायरकयाविट्ठीविया सो| जणस्स उडेइ । तह संचारिमतिलओ कुन्दकुसुमपंडुरो चंदो ॥५४॥ उक्कोडिहसियच्छालियपपडुपडहनिनायगीयपदाला। पल्लीमतपणचिरचोरेकरसजणा जाया ।। ५५।। तो जेमगपक्खित्ते जणंमि सो तकरो पियं सूयइ । भगइ य मा भाहि तुमं एह अहं ते पलाएमि ।।५६(१)। तो तेण निणियामो सउतायं केणई अनजंता । विजयदारेण (अ)म्हे पल्ली वंतीगेहरुरेण ॥५७(१) । रुन्दतणसुविरा वि निग्गया समहियं उ(तु)रता य । किच्चाहि निग्गयामो कामसरकुडीरमझेग ॥५८। तो तेण पुन्ववाहियपरिचियहरिवि
वरसुणियपरिमाणो । गहिउ निवट्टा सुहिओ अडवी सीसंतओ पच्छो ।। ५९ ।। तो तत्थ निरिक्खंतो पुरओ पासे हि मग्गओ य IN पुणो । बहुसो य निसामंतो अद्धाणयचिडिओ सदं ॥६०॥ गहियाद(व)रणपहरणो उप्पीलियधणियबद्धसण्णाहो । वनइ पयमाणो |
पंथं मोत्तूण पासेणं ॥६१।। भणइ मइ परुइ कोई ए भाहिंतो त इमेण पंथेण । जाव ताव मरणं कामे चोरो होरहिचारेमि ॥६२(१)।। IN गंतूण चिरं तह उप्पहेण पंथं पुणो समोइण्णा। चोरेण वेरेण तेग समया मजायभएण तह य ।।६३।। निहुया पब्भजमाणवणसुक्कपत्तसद्दाणुकारिणो केह। पक्खे पप्फोडता पक्खी रुक्खाहि उड्डीणा ॥६४|| वणमहिसवग्घदीवियतरच्छ पुल्लीण तह विरलेणं सुणिमो
१ अज्ञायमानाः । २ ख० मे । ३ अ० रुंदत्तए पणसुधिराहिनि०। ४ व्याविशेषः । ५ सिंहानाम् ।
camerpeneracaeeocareer
veer.eenexperience
|| ६७॥
Jain Education

Alainelibrary.org

Page #94

सं० तरंग
सउणगणाणं व तत्थ नाणाविहे सद्दे ॥६५॥ भणि(वि)यव्यया अम्हं महाभए तत्थ वट्टमाणाणं । अणुलोमा आसि तया खेमा वईकहा ॥६८॥
| मिगपक्खिणो सव्वे ॥६६॥ वणहत्थिहत्थपल्हत्थिये छलुयफलकिसलयपवाले । गोडियविडिवे(डवि) विडिमी(मा) कत्थइ पासामि हं पडिए ॥६७॥ एते अण्णे य बहु तत्थ अवत्थंतरे तरुमाणेणं । पासंता तं तारं तरिमे अह भणइ तरिमे ॥६८॥ अह भणइ तक्करो णेमि कतारं ति मा हु भाइत्था । अह गामा अब्भासे बच्चेह एतो अवरहुत्ता ॥६९।। अहमवि गच्छामि उ खम(मा)हि य जं सामियस्स आणाए । अण्णाणएण य मए बद्धा य हया य पल्लीए ॥७०॥ मे(वि)रलमहुरसंगयमियक्खरं भणइ तं सही पत्तो। अह तक्करं गुणकरं पिओ पियंतो अ दिट्ठीए ॥ ७१ ॥ तुम्हं आणाकारी तुम्मे उवयारकारिणो अम्हं । जं नेअवन्तवाणं जीवियदाणं इमं दिणं ॥७२॥ अत्ताणमसरणाणं अम्हाणं जीविए निरासाणं । उब्बद्धयाणं अम्हं छिण्णासु(माणं) तुमे वीरा ॥७३॥ अहयं वच्छपुरीए पुत्तो धणदेवसत्थवाहस्स । नामं च पउमदेवो ति मझं जो को वि साहेज ॥ ७४ ॥ भणिओ य एहि तहियं अत्थं दाहामु ते सुविउलं पि। सो भणइ इजाइ महं ततो गंतुइ तो गच्छं ॥७२(१)|| जइ होज समावत्ती गमणं भे तत्थ कारणं तो। मा हुम न दच्छिहा एत्थ मए साविओ सि तुमं ॥ ७६ ॥ नह सका परिकाओ केणइ सम्बंमि जीवलोयंमि । जियलोय| सव्वसारं जीवियदाणं पादत्तस्स ॥७७॥ अम्हं अणुग्गहत्थं नणु तुब्भेहि बहुमाणपीइकरो । आसणपरिग्गहो निग्गहेण कायदओ
होइ ॥७८॥ सो भणइ ए(वं) भणिओ नेणुहत्तणो अणुग्गहियओ य । सव्वं व मे कयं एव होइ जं मे(मे) त्थ परितुट्ठा ॥७९॥ 10 सो एवं जंपमाणो बच्चह तुम्भेहि भाणिऊण म्हे। बच्चइ उत्तरहुत्ते अम्हे वि गया अवरहुत्ता ।। ८० ॥ निजजिफोड विगलेते
Deeeeeeeer000
॥ ६८॥
Jain Education L
illa

W
ainelibrary.org

Page #95

सं० तरंगबईकहा
खायगनगरे आगमणं
Eeeeeeeeeeeeeeee
मोणियायसरंभो किच्छादि उन्बहमारी उप्पहपट्टमिएणए ॥ ८१ ॥ अतिवेगागयगमगा घरिणि! तण्डाछहाकिलंताहं । वायभयपरिसुक्कोट्टकंठजिन्भ(भा) परिखलंती ।। ८२ ।। अचयंती गंतु जे पीढ़मि निवेसिउं पिओ महइ । तो तं परिहरमाणी बला वि पाएहि वच्चामि ।। ८३ ॥ असहं अणुपालंतो भणइ पिओ सणिययं पि वच्चामो। ण पेच्छह ताव मच्छि ! वाए(पिए) विरलकट्ठवणुदेसं ॥ ८४ ॥ गोउलपयारमलिया पविरलतणगहणगोमया य पुणो। साहति वियाणभूमी गाममज्झा(भा)सं भयं मुंच ।। ८५ ॥ नर्से झत्ति भयं मे तुट्ठी य समुट्ठिया महं घरिणि!| लोगस मायरो ब्व दळूण ता गाओ ।। ८६॥ असणकयकण्णपूरे पुच्छिउ लडियाहिं खेलंते । दिट्ठो तप्पियवाले बाले गोपालए तत्थ ।। ८७।। अह तेहिं पुच्छिया मो कत्तो उम्मम्गएण एह त्ति। तो भणइ अजपुत्तो 'वयंस! पंथो पणट्ठो णे ॥८८॥ किं नाम जणवओ इणमो किं नामयं च नगरं ति । किं नामउ ७ गामो केत्तियमेत्ते इओ होइ ।। ८९ ॥ते ३ति गामउ णे आसणणे एस खायगं नाम । सविसेसं तु न जाणामो बणविवरवट्टिया अम्हे ।। ९०॥ गंतूण य तो अम्हे कमेण हलविलिहियं गया भूमि। अह मं पुणो वि पिययमो इमाणि वयणाणि भाणीया ।। ९१ ।। वणपण्णलावियाओ वरोरु ! पेच्छाहि गामजुवतीओ। पणुच्छब्भयदंसियथिरपिंजरपीवरोरुओ ॥९२।। एयाणि य अण्णाणि य तत्थ पिओ मे पियाई जपंतो । सोगपरित्समवक्खेवकारणत्थं पदंसेइ ।। ९३॥ अच्छोदगपडहत्थं मच्छघरं फुडियकुमुयवण(पीरियं । गामस्स तं तलायं नचासणं समगुपत्ता ॥ ९४ ।। अच्छं फलिहनरिन्छ फुडियकुमुयगंधे य भयविमुक्का । पाणीहिं पाणियं [स] गामतलाए तहिं पियं तत्थ ॥ ९५ ॥ अवगाहिऊण सलिले सीयलजलपायवीजियंगा य। विस्संता
१ अ० हामी। २ अ० अह । ३ ख. भणियं । ४ खः वयसो। अ. नामउ । ६ अ० से।
Jain Education in

Myelibrary.org

Page #96

सं० तरंगबईकहा ॥ ७० ॥
गामजुवईओ
DeeeeeeeeeeeeCame
भयमुक्का घरिणि! गच्छामो तं गामं ॥ ९६ ॥ दीसंति वोद्रहीओ सवलयबाहुपरिणद्धकंठेहिं । कडितडनिवेसिएहिं कुडेहिं उदगं | वहंतीओ ॥ ९७ ॥ चिंतेमि किंतु विहियं कुडेहिं जं जुबतिसोणिक(त)डएसु । सवलयं तु उवगूढा जह पियपुरिस व अच्छंति
॥९८॥ ताओ वि विम्हयवियाणिएहिं अच्छीहिं णं अविस्सामं । पेच्छंति विम्हियाओ चिरं पि घोलायमाणीओ ॥ ९९ ॥ तो | गाम वरवतिमहिलियाहिं तुंबवियडत्थणीहि । तयं रूढाहिं समवगूढ तह पत्तामो दुयग्गा वि ॥११००|| अम्हे लत्तणविम्हएण अच्छीहिं अमुयमाणीहिं । अण्णोण्णरहस्सपेल्लणपसंगओ गामतरुणीहि ॥ १॥ भग्गा तत्थ वईओ कत्थ व कडकडस्स किडिकावि । तरुणीहिं पेच्छियव्वयं अण्णाणअहेिजिणतीहिं ॥ २॥ वहभंजणसद्देण य थेरा हि उबिग्गया रत्थं । भुकुभुकुभुति | कत्थ य उद्धमुहा पिंडिया सुणहा ॥३॥ अइरेगसिढिलबलयाओ पण्डुरमइलदुब्बलंगीओ। जक्खाहिवाओ वि पेच्छंति काहीए | मयं तेहिं अम्हे ॥ ४(१)। मसिणपाडुयारगनियसणाहिं कडिगहिय[चेडय]चेडरूयाहिं । घरनिग्गयाहिं घरिणि ! गहवइपरिणीहिं ॥ (१) । सो दिट्टा अणुमाणिन्दियगेज्झो तत्थ अवत्थंतरे बहु अम्हे । पन्ना(ए) पेच्छंता रच्छा य अइच्छिया सणियं ॥६(१)| वगगमणवलणवणिया तण्डं च छुहं समं च अगणिती। जीयब्वयलोमिल्ला कहिण्णा तई अडविं ॥७(१) ' नट्ठभय व अच्छिगइ ति तत्तचलणवियणाममिणगामा। ताहे परिस्समहं चिंतीय छुहं च तण्डं च ॥ ८॥ तत्थ य बेमि पिययम पहियत्तकारणेण | निहोस । कत्थइ च्छुहवेहाराहारं ता गवेसामो ॥ ९॥ तो भन्नइ पिय यमो तकरपरिमुट्ठमोल्लसव्वस्सो । कडिए (कहं पर)स्स घरं अणजमाणा ध(प)विस्सामो ॥१०॥ वसणपरिपीडिएण वि कुलमाणमणूणगं वहंतेण । देहि त्ति कलुणभावेण दुक्खमुचत्थाईउ
१ अ० पध्धुपारगः । २ अ० पजन्ना।
Dezzercedeovedeo
मा.के.सा
कोषा
|| ७०॥
Jain Education
a
l

ainelibrary.org

Page #97

सं० तरंगकहा ॥ ७१ ॥
Jain Education
लोए || ११|| लजावणयं माणपडिसामगं परिभवस्स जं मूलं । कत्थ लहुत्तणकरगं माणिणि ! पणयं अहं काहं ॥ १२ ॥ अत्थपरिहीणविगलो कओ वराकसत्थमुहम्मि विजमि । सुछु वि किलिस्समाणो हवइ न || १३(१) ॥ पणईपरेसु य णो मं ( १ ) पणए घट्टा दीणवयण जंपणे सुकयनिमग्गा जिन्भा असम्भरहिया देहि त्ति ।। १४(१) ॥ नयवल्ली वोतु सव्वं माणमह (ण) ग्वं पमोत्तूणं । तुम्भत्थे नत्थि महं किंचि अकायव्ययं नाम || १५ || वीसम ताव मुहुतं रच्छामुहभूसणंमि एयंमि । देवकुलंमि विलासिणि! तो ताहं संभंतचित्तत्ते ||१६|| छणदिवसे छणसंपडियस्स पामरजुवणसत्थस्म । विविकहाणं ठाणं चउम्मुहं चउत्थंभं तत्थ य || १७ ( ? ) || एहिया य सहं समागमुपायगमं गहवइणं । गामेल्लं चेडामाहणघरिं च सीयाघरं पत्ता || १८ || नमिऊण सव्वसस्स तीए लोयंमि विस्सुयजसाए। दसरह सुहाए एगपत्तीए सीयाए ||१९|| हरिउसारियमुर्द्धमि भूमिभागंमि उ दुयग्गावि । तत्थ निसण्णा सालिकणिसन्चि पव्वे वित्तमि ||२०|| पस्सामो य जुवाणं सव्धावत्तयविसुद्गोत्तेणं । सिंधव कुलनिवत्तेण अस्सपण आयतं || २१ || पडिसन्हधवलखो मयकप्पासगखोमचलणियसमयं । पुरश्र तुरियपहाविपनडवडरथीरपरिवारं ।। २२ ।। नागरतरुणो ति अहं अलजिऊण य परस्स ही जाया । सीयाघरस्स कोणे 'असंसंसिया अत्थं || २३ || अह सो कुमासहत्थी पाहि देउलं करेमाणो । दट्ठूण अजपुत्तं हयहियओ घाइओ सहसा २४ || पडिओ य अञ्जउत्तरस्म तत्थ पाएसु सस्सरं परुण्णो । भइ अहं संति आसी तुम्हा गहे चिरं कालं ||२५|| भाउय ! अञ्जपुत्तेण धणियं सणियमवगूहिओ य। किमागमगं |ति देहि सामि मे सिग्धं अवि कुमलं । सत्थाहो अम्बा भत्तमित्तग्गो य तो मुहुत्तागं ।। २६-२७ ।। तत्थ वि दिष्ण निविट्टो १ अ० किलिस्समाणा । २ अ० निग्गमा । ३ अ० तो । ४ अ० सेव्वा । ५ अ० गत्तेण । ६ अ० अहं ।

कुमासहत्थिमिलणं
॥ ७१ ॥
ainelibrary.org

Page #98

सं० तरंग
वईकहा
नियघरवुत्तो
॥७२॥
permercroecond
भूमितले साहए पिययमस्स । वामकरंगुलिनिवहं दाहिण(हत्थेण) घेत्तूण ॥ २८ ॥ सेविभवणमि कण्णा गय ति अह निम्मले | पहायमि । तो किर दासीए मे कहिओ मे पुव्वसंबंधो ॥ २९ ॥ रत्तिं च अवक्कमणं चोरियगमणं च सयणपक्खस्स । कहियं जहाणुभूयं सव्वं मे दासचेडीया(ए) ॥३०॥ भणिओ य अजपुत्तो (सत्थवाहो) घरमागंतूण सेविणा कल्लं । विवाहे य खमाहि महं जं सि कडुइओ मए कल्लं ॥३१।। मग्गिजउ मे जामाउओ लहु एउ मा य बीहेउ । किं काहीइ उ पुत्तो विदेसवासो परघरेसु ॥३२॥ तुझं च पुन्वजाई सव्वं साहीय आणुपुञ्चीए । सस्थाहस्स गहवई जह कहियं दासचे डीए ॥३३॥ तुझं च विप्पओगेण वच्छला परजणं रोयाति । रोच्छीय कलुणसरयं सोगभरपेल्लिया अम्बा ॥३४।। भ(फुरिया य वच्छनयरी तत्तो य बहुजणपरसुईए । सत्थाहसुओ जाईसरो त्ति सेविस्स य सुय त्ति ॥३५।। तो सेट्ठिसत्थवाहेहिं तत्थ देसनगरागरसएसु । संपेसिया मणुस्सा समंततो मग्गिउं तुम्भे ॥३६॥ महमयि पाणासगं पेसितुमि तुम्भे गवेसिउं कल्लं । अन्जयपुत्तो वि अहं न य तत्थ सुणं पवित्ती ते ॥३७॥ चिंतेमि खीणदब्बा धणियपरद्धा कयावराहा य । पच्चंते सेवंते पुरिसा दुरहीय विजाय ॥३८॥ परिपुच्छिऊण निऊणं इउ तउ[तहिं] निरिक्खिण(णेण) इहमागशे। देवा य मे पसण्णा जं मे सफलो समो जाओ॥३९॥ तुम्भं च इमे दिण्णा सत्थाहेहि समयं गहवतीहिं । लेहा सहत्थलिहिय त्ति उवणिया तेण पणएण ॥४०॥ अह पणमिऊण गहिया लेहा तत्थ अजपुत्तेण । संदिट्ठा विट्ठा य ततो निसामती ॥४१(१)।। उग्घाडयकारणेण अणेण अणुवाइया सणियं सणियं । होज हुरहस्स वयणमि हं ति पच्छायययंतेण ॥४२॥ तो ते पयासलेहा गहियत्था तत्थ अजउत्तेण । अह वाइया ससई सुणावत्थं पुणो मज्झ । ४३ ॥ रोस
१ अ० रुया । २ अ० कारेण ।
॥ ७२॥

Page #99

सं० तरंगबईकहा
॥ ७३ ॥
Jain Education
वयणेहिं रहिया पसण्णविस्साससूयणा लिहिया । एह चि ससवहपरा लिहत्था मे सुया दो वि ॥ ४४ ॥ एवं सोऊण महं सो सोओ अवगओ य सयहं । परितोसपेसिएल य हिययं पुण्णं च हासे || ४५|| अइनिविडवंवे अइरेगपीडिए गाढविसमिए । सूणे हत्थे पियस्स दट्ट्ण भणइ कुम्मासहत्थी सो || ४६ || साहसु को भूयत्थो जं ते वरहस्थिहत्थसंकासा । सयवणा य विसमभ्रूणा य वाहा रिउमंथणसमत्था ॥ ४७ ॥ कहियं जहानुभूयं तस्स लहुं चेत्र उत्तमं वसणं । अम्हेहिं जं कथं घरिणि । तत्थ दुनि कतं तुरि तर्हि ||४८ || कुम्मासहथिएण य एवं सोऊण जवेण अम्हं । तग्गाममाणणिजे गंभण कुलए समाढतं ॥ ४९ ॥ तदुत्थचं भणकुलं उण्णयबंभच्छलण अइगया सो । निबं वेयलम्बाविया कर (गा) गलमुयंत जल बिंदू ||५० ( १ ) || कय पाय सोयाणं गोपालयत्तहिं तिविहाणं । सुद्धोदगं च दिण्णं हत्थपकखालणं अहं ।। ५१ ।। तह निषण्णरसोई य सिद्धसेरिसमिदंत तोसिया अम्हे । अइरेगरोयमाणं जेमिया अमयैवतं घरिणि ! || २ || अह धोयहत्थमुहला अवणियउचिभायणा विका। घयमक्खियचलणवणा अभिवाइय तं कुलं निमो ॥ ५३ ॥ कयपञ्जत्ता संता अह आसं दोवि तह समारूढा | कुम्मासदत्थिभडचडगरेण परिवारिया पविट्ठा || २४ (१)|| देसवर्थसयभूयं सिरीए आवासयं गुणसमग्गं । नयरं पणासयं मो सोगस्स पणासयं पत्ता || २५ || नावाए उत्तिष्णा तत्थ नदिं तोयभूयपाणीया । तुंगतडकडयं विसमे गंगाए वयंसियं तमसं || ५६ || गंगातमससमागमपुंद्ध (ड) कचूडामणी विए (प) णिपुव्यं । पत्ता पणासयं मो तिभागसेसंमि दिवसंमि || ५७ || कुम्मा सहस्थिपेसियमणुस्ससंपाडिएण जाणेण । तत्थ पविडा तुट्टा मित्तघरं अंतिवासिस्य || ५८ || मञ्जणजेम गसमालाहणाहि पडिवञ्जित्था तहि सुटठु । पअत्तलद्धनिद्दा १ अ० विद्वाणं । २ अ० सरस० । ३ ख० यं ततं ।

तओ पणासयनयरं मि आगमणं
11 193 11
jainelibrary.org

Page #100

.
मित्तघरे सम्माणं तओ अ निग्गमणं
सं० तरंग- 10 तं रत्तिं सो सुहं वुच्छा ॥५९॥ धोयमुहहत्थपाया अभिवाइया देवया तहिं गोसे | समभयखुहाविमुक्का पुणो वि सेजासु अच्छामो बईकहा
॥६०॥ सुमुहुसकस्स तत्तो पिएण कुम्मासहत्थिसहिएण। एमो त्ति कुलघराणं कोसंविं पेसिया लेहा ।।६१॥ अभंगण- ||७४॥
परिमंडणउच्छायण विविहकायमोक्खेहिं । पाणेहिं भोयणेहिं च पडिकीलंता तहिं वसिमो ॥६२।। वसिऊण केइ दिवसे उहरियपरिस्समा तहिं घरिणि !। पडिलेहलंभतुट्ठा कोसंविं उस्सुया गंतुं ॥ ६३ ॥ पंथपरिश्वयमेत्तं आणीयं तेहि हिरणयं तत्तो। अच्छायणं च विविहं अहयं वायं च रत्तं च ॥६४॥ काहावणगसहस्सं दिण्णं मित्तघरे चेडरूवाणं । खजगमोल्लं ति मया महिलाहिं निवारयंतीहिं ॥६५॥ लजीय तं पिययमो दाउं पणयपडिसाहणे भीओ। पच्चुवगारनिमित्तं अप्पो दाउ त्ति काऊणं ॥६६॥ आमतिया य अवयासिया य सव्वा मए महिलियाओ। मित्सघरस्स य पुरिसा पिएण आमंतिया य ॥६७।। मम मित्तघरजणस्स तहिं जहारिहं महरिहं सुमरणत्थं । अच्छायणं च विविहं आसत्तं ताण मे दिण्णं ॥६८॥ सव्वोसहिसंजुत्तं गहियं तो तत्थ परिणि! पच्छयणं । पथंमि अणेगविहे जोगवखेमे गणितेहिं ॥ ६९ ॥ जातीजवसंपणं अह आसं पवरलक्खणसमग्गं। आरूढो मे रमणो पवहणपट्ठीए सो मज्झ ।।७०॥ सत्थाहगहवतीपेसिएण बहु[णो]जाणेण परिकिण्णो । कुम्भासहत्थिएण य समकं परिवारसहिएण ॥७१।। बहुसमरकरणविक्कमभामियनामनिग्गयपयावा । पुरिसा आउहहत्था आरक्खा अम्ह आढत्ता ॥७२॥ इडिसमिद्धीगुणजाययं बहुजणं करेमाणा । नीमो पणासगाओ बहुविपणिसमिद्धवाहीओ ।।७३।। अप्पच्छंदसुहेण य गच्छंता तत्थ रायमगंमि । दीसंता | अतिरं जणेण दिट्ठीसहस्सेण । ७४ । मित्तघरसंतिएण य जणेण निद्धेण तत्थ अणुबद्धा । इड्डीए अण्णजणदुल्लहाए नीहम्मिया
१ कार्षापणकम् ।
Crocean2
renceae
Jain Education Intematons

Page #101

सं० तरंगवईकहा
1104 11
Jain Education
चाहिं ॥ ७५ ॥ वि णु पवहणं सारहिणा वयणेण अजउत्तस्य । आरुहर पिओ व तर्हि तो सो संपत्थिओ तत्तो ॥ ७६ ॥ पेच्छामि पओहारीउ सालिवणमंडलाणि तुंगाणि । आसमे य मगोहरे सभापवाओ य पेच्छंता ॥ ७७ ॥ वि डिपेल्लियं च पंधे उचरियते लेक्खमेव सोरिं ( ! ) । समइच्छिया य सणियं पत्ता वासालियग्गामे ||७८|| पत्तल विसालमालं सासयगिरिकूड सहिं तत्थ । पहियजणविम्हयकरं वासघरं पक्खिसंघाणं || ७९ || वडपायचं महलं पेच्छामो लद्वयं ति काऊण | अहवत्थ अंतिवासी इमाणि वयणाणि भाणि ||८०|| निथधम्मतित्थस्स देसओ सीलसंवरनियत्थो । छउमत्थो परिवुच्छो एत्थं किर वद्धमाण जिणो ।। ८१ ।। ते सोय आलसिहं जं आसि ओबच्छिउ महावीरो । वासालियं ति तो किर गाम सो निवेसिंयं नाम ।। ८२ ।। अमरनरजक्खरक्खस गंधव्य सहस्स पणिवइओ । जिणवरभत्तीए मंतो पूयपावइ बडो ति || ८३ || सोऊण तस्स एवं उइण्णा पवहणाओ दुयग्गा वि । साहट्टरोमकुत्रा हा सुस्सय माणसा अहियं ॥८४॥ पच्चक्खं जिणवरं मण्णता उत्समाए भत्तीए । सीसेण वेदमाणा वडस्स मूले निवइया मो ||८५ || बेमि य णं पंजलिया तरुवर ! घण्णो सि तं कयत्थो य । जं ते इदं च्छायाए अच्छीय जिणो महावीरो ॥ ८६ ॥ अच्चेऊण वर्ड तं काऊण पयाहिणं च तिक्खुत्तो । पत्रहणमारूढो सो पुट्ठि तुडिं च वहमाणा || ८७|| दण बंदिऊण य निसि - हियं तत्थ वद्धमाणस्स | संवेगजायहामा मण्णामि कयत्थमप्पाणं ||८८|| तो तत्थ पिएण समं सोक्खगुणं कुळधरस्स माणंती । एग गहत्थगामं अइच्छिया कालिगामं च ॥ ८९ । वासाय अइगयामो नगरिं साहंजणि जणाइण्णं । भवणेहिं मेरुरुंभएभरिहिं ||९० (१)|| कइलासतुंगसिहरोवमंसि नयरीए मणुण्णकरंमि । तत्थ निविट्ठा तुट्ठा मित्तघरे अंतिवासस्स ।। ९९ ।। तत्थ
१ अ० पथोडं । २ अ० लकमेव । ३ अ० वसियं । ४ अ० मेह० ।
donal

वासालियग. मे
आगमगं
।। ७५ ।।
jainelibrary.org

Page #102

सं० तरंगवई कहा ।। ७६ ।।
Jain Education
यमणजे मणउत्तमसेज विहाणक (य) पूया । जेमावियसव्वजणा पडियग्गियपवहणवल्ला ।। ९२ ।। तत्थ विहं सुहं [विय] बुच्छा कल्लं विच्छलियहत्थमुहपाया । तं कुलमामंतेऊण निग्गया उग्गए सूरे ||९३ || जाणाविहगगणाणं सदेण य भमरमहुयरिगणाणं । गुरुजणमिहो कहाहि य गयं पि य पंथं न याणामो ॥ ९४ ॥ कुम्मासहत्थिकहिए गामपुराराम कित्तणसमूहे। पंथस्त य उद्देसे इरुक्खे य पेच्छामो || ९५ || अहरियपत्तसामं विस्सामं तत्थ पहियजूहाणं । रट्ठएहचिंधपट्टं भूमीओ ए पओहरथोरं ।। ९६ ।। को संबिसीममउर्ड घणनिविडमहल्लुसाल विचरयं । सउणगणं कत्थ डे (डें) तं कुम्मासवडस्स मणुपत्ता ||९७|| निग्गलियधवलजलहरवियाणलिला विलंबकं तत्थ । वरसुरभिसरसपुष्फोवयारचिचेल्लियं पएसं ॥ ९८ ॥ कयवंदणमालाया सोत्थियविछिण्णपुण्ण नवकलसं । पढमघरगयामो सेयणपरिययो कुलरम्मं ।। ९९ ।। आसण्णनिवत्त व अन्भरिहियं मित्तसत्थपव्त्रइया | कुम्मासवडे कोउयसएहि हविया दुयग्गा वि ।। १२०० || व्हायपडिकयकम्मा पउग्गचिवेल्लिया दुयग्गा वि । ससुरकुलघरासण्णनीय परितुट्ठा | मज्झ गया || १ || अहम विय जाण सहणचरगारूढा तयं समणुगच्छो । तत्तो य निग्गयाहिं चाईहिं समं ससारसिया ||२|| वरिसवरथेरमयहरदासीजण तरुण चकवालेण । अणिजमाणमग्गा पुरओ वच्चामि य पियस्स || ३ || अष्णं सुवण्णवरभंड मंडियं तत्थ मे पिययमो त्ति | तुरगवरं समारूढो सवयंसो सो ममं नेइ || ४ || भाउजाबा य महं दठ्ठे जं निग्गया सपरिवारा। ता विय वरजाणगया अईति नगरिं मए समयं ॥ ५ ॥ वसणुस्सवदोसगुणा गमणागमणं पवेसनिक्खमगं । अहियं पहाण पुरिसस्स सब्वजण - पायडा होति || ६ || पुण्णागस उणदाहिणपसत्थव हु मंगलनिम्मित्ता । को संबिमड्गयामो देवदारेण तुंगेणं ||७|| आसि य संमुहपण्डुरसुगंधपुष्फोवयारचिंचइयं । नरनारिदंसणूसुयसमुत्रत्थियरुद्वपरंतं ||८|| उभओ पाससमुट्ठियमहं तपासाय पंतिसोभं ति । राय
rational

कोसंबीए पवेसो
।। ७६ ।।
Mainelibrary.org

Page #103

| निययभव
णमि पवेसो
सं० तरंग- पहमइगयामो बहुविपणियपसाहिय(प)एसं ॥ ९॥ वायपरियत्तियपक्कमुहियं च पंकयवणं जहाफुल्लं । तह जणमुहप उमवणं च वईकहा
अम्ह गत्त तहि जोयं ॥१०॥ आबद्धपंजलि समुञ्जओ जणो तत्थ रायमग्गंमि । अयासेवि य कंतं पम्मुफालाहिं दिट्ठीहिं ॥११॥ ॥ ७७॥ दमुटुं न तिप्पति जणो पियं पवासाहि आगयं संतं । घणसंकेयविमुकं चंदमिव समुट्ठियं सरए ॥१२॥ उट्ठा(बद्धा)वगं आसीसा
जणस्स सबंभणस्स रायपहे। अंजलियाहुरगाणिया न पहुप्पइ गिहिउं रमणो ।। १३॥ बंभणसमणगुरुं वयातिएण सीसेण नमइ | पंजलिओ। अवयासेइ वयंसे सेसं आभासइ जणं वा ॥१४॥ सो एस चकवाओ ति चित्ते केई सविम्हिया पुरिसा । जो सेटिचित्तपट्टे वाहेण हओ मओ लिहिओ ॥ १५ ॥ जा चकवायजुाती चकार्य अणुमया तहिं लिहिया। सा गहवइस्स धूया जाया | भजा य एयस्स ।। १६ ॥ सत्थविहाणविणिम्मिया चित्तपणवा इहं पुणो किह ता। सुसमाहियं जुवलयं देव्वेण अहो इमं सुट्टु
॥१७॥ संघोत्ति केइ लट्ठो त्ति केइ अहो विणीओ नि । केइ मूरो त्ति अभिजाओत्ति य केइ बहुविजो सव्वइजो चि ॥१८॥ सो IN पवरो य मया पसंसिओ पिययमो बहुजणेणं । निययं भवणविमाणं कमेण पतो मए समयं ।।१९।। तत्थ भट्ठियपरितुट्ठपरियणा
उवणीय अग्घकयपूओ। कयचुडुलीमंगलओ आसीवयाण परिच्छंतो ।। २० । दहिलायसुद्धपुप्फेहि तत्थ कयविउलदेवतापूयं । विरइयवंदणमालं सकमलकलसुजलद्दारं ।। २१ ॥ तं सो भवणमइगो सहमावि य कोट्ठलटे। पुण्णमणोरहसुमणो मए समय समुत्तिण्णि ॥२२(१)। अप्पकयदोसलजियसमिया तो तहिं अइगयाह । ससुरकुलस्स विसालं जणाकुलं अंगणं रम्मं ॥ २३ ॥ सबकुलेण समग्गो तत्थ य पुवागओ गहबई मे। मत्थाहेण समं अच्छए य परामणे निसनी ॥२४|| अह अम्हे संभंता तेसिं
१ अ० हुड० । २ लाज आर्द्रतण्डुलः ।
Deeeeeeee
Recnecemercene
|| ७७॥
Jain Education

C
inelibrary.org

Page #104

सं० तरंगवईकहा
1106 11
पच्चक्खदेवभूताणं । पायकमलेसु निवडिया अम्हे आलोयमाणाणं ।। २५ ।। तेहि य मो उवगूढा सीसे अग्वाइऊण य सुदिट्ठो । आनंदअंसूविगंधिएहिं अच्छीहिं ॥ २६ ॥ तं वेलमम्मासामूहि पायएसु निवडता य समवगूढा । अहियसबाहपरुष्णाहिं पण्हयं मुंचमाणीहिं ||२७|| अहयं च भाउगाणं जहकमं विणयनमियसीसकमला । पाएसु निवडियामो वाहजलभरिय अच्छीणं ॥ २८ ॥ अण्णो य जो जणो मे अंजलिकरण संभासिओ सव्वो । पेसवग्गो य पाए पडइ तत्थ म्हं ॥ २९ ॥ धाई य पुब्वधरियं वाहं मुयइ य साय सारसिया । ताहे निप्परिहासं तुसारसलिलं लया उजागे (९) ।। ३० ।। हवइ सव्वाहाणं च तत्थ सुहा य वर्णगय मुहेणं । निगारेणुवणीयं च पुणयकंचणसुहेण ॥। ३१ (१) ॥ सव्वेण अम्ह बंधवजणेण संजायकोउहल्लेण । तत्थासीणा सत्था पुव्वभवं पुच्छिया घरिणि ! ||३२|| तेसिं साहइ रमणो रमणिजं चकवायजाई तं । सव्वं जहाणुभूयं मरणंतं विप्पओगं वा ॥ ३३ ॥ तं चित्तकारणसमागर्म तह घराओ निग्गमणं । नावाए अवक्रमणं उत्तरणं चोरहरणं च ||३४|| जीयस्स (य) संदेहं पल्लीए वि य च तं मज्झं । ततो पलायण मणुवालणं च तं तकरेणं कयं । ३५ || अडवीओ निग्गमणं गामपवेसं च आणुपुच्चीए। कुम्मासहत्थीसंदंसणं कहिये | पिययमेण || ३६ || सोऊण य वृत्तंतं कहियं तं अम्हं अजउत्तेण । सोएण दोवि पक्खा अम्हाणं तो परोईसु ||३७|| तारण य णे भणियं कीस महं पुव्वमेव नो कहिये । होंती न आवई भे न पच्छायावं इमं होतं ||३८|| "थोवं पि य उवयारं अहियं सुवणो कयण्णुभावेण । मण्ण रिणं पिव जहा पच्चुवगारं अकाऊणं ।। ३९ ।। उवयारभरकंता उवयार रिणेहिं वट्टमाणेहिं । किह उस्ससंति पुरिसा पच्चुवयारं च अकाऊणं ||४०|| मंदरगिरिगुरुभारं भवे भरं मत्थए कयं वहइ । सुयणो कउवयारो जाव न दुगुणं पडिकरे " ॥ ४१ ॥ तं सफलपुरिसं काहामि आगमेऊणं तं तुज्झ । जीवियदाणेण जेण म्हं जीविअं दिष्णं ॥ ४२ ॥ एयाणि य अण्णाणि य

माया पिउ बंधवाह
मिलणं,
निय सरूव कहणं च
॥ ७८ ॥

Page #105

सं० तरंगवईकहा 1118 11
Jain Educatio
गहवइणा तत्थ जएमाणेण । तह अणुणीया अम्हे घरिणी ! सत्थाहस हिए ||४३|| तुट्ठो सयणपरियणो तत्थागमणेण णयरजणा य। सिग्घा य आगया णे पियपुच्छणयमि सा नगरी ॥ ४४ ॥ दिजइ इच्छाइच्छिय घडियमवडियं सुवण्णयं वत्थं । तालायर मंगलवागाणं पियब्वयं दाणं ||४५ || कुम्मासहत्थियस्स वि दिजइ तोसेण कणयलक्खं ति । एकाभरणं च पुणो दिण्णं मह सव्वसयहि ||४६ || कइवइदिवसेसु तओ कुलघर विभवाणुरूवरमणीयं । वत्तं विवाहकम्मं अणण्णसरिसं पुवरीए || ४७॥ तं च अणण्णसरिच्छं कमेण वत्तं महूस अहं । पेक्खणयमणोवमयं अचिक्खयं बहुजणस्सा ||४८ || अहं दोवि कुलघरा पीड़निरंतर सिणेहसंबद्धा । एककुलं पिव जाया समसुहदुक्खेण य गुणेणा ।। ४९ ।। पंच अणुब्वयाई महन्त्रए मह पिओ गच्छीय । अवगाढो य विसालं जिणवयणसुई अमयभूयं || ५० || सव्वमणोरहपरिपूरगं च पुण्णमणोरहंसि मए । उज्जमियं जह भणियं तवयमार्यविलट्ठसयं ॥ ५१ ॥ भणिया य मए चेडी जड़या पियसंगया गया अहयं । का आसी वमाणीए तुझं च घरे [वने] तइया ॥ ५२ ॥ तो जंपर सारसिया भूसणमाणेउं पेसिया अहयं । तुम्भेहिं निययभवणं पडविया तो गया अहयं ॥ ५३ ॥ पेच्छं वक्खित्तजणं दारं च अवट्टियं अणारक्खं । तो भवणमज्झपत्ता अप्पभयससंकिया अहयं ॥ ५४ ॥ तत्थ य ते गव्भहरे सव्वाभरणभरियं गहेऊण । वरनगरसारभूयं करंडयं तो नियत्ताहं ॥ ५५ ॥ तत्थ य अपेच्छमाणी तुम्भ परिमग्गिऊण सव्वतो । रयणकरंडयहत्या घरं विसष्णा नियत्तामि ||२६|| हा [स] मज्झ सामिणि । त्ति तं पुण गव्महरयं पलोयंती । तत्थ पडियामि हियए तलपहारं च दाऊणं ॥ ५७ ॥ पचागया य जाहे कमेण एकल्लिया विलवाणी । चिंतेउं आढत्ता इमाणि हियएण हं तत्था || ५८ || चिंतेमि य तत्थ महा काही कण्णाकरण सिद्धि त्ति । तीसे परमरहस्तं जइ से ( द्विगो) एयं न साहिस्सं ॥ ५९ ॥ सोहामि सावि

पीइदाणं
विवाहकम्मं
च
सारसिया कहियनियघरवड्डा
।। ७९ ।।
jainelibrary.org

Page #106

Che
सं० तरंगवईकहा
धूयापलायणे सेटिस्स चिंता
CPECReceDecember
होही निच्छिन्ना दीहराए रत्तीए । मज्झ वि य दाणि होहि कहिए लहुओ इमो दोसो ॥६०॥एयाणि य अण्णाणि य अणुचिंतंतीए व हिययाए । सयणपराए गया मे निदाचत्ताए सा रत्ती ॥ ६१ ॥ सेद्विस्स मया सिट्ठ पहायकालंसि पायवडियाए। तं तुह जाइसरणं गमणं च समं पिययमेणं ॥६२।। एयं सोऊण य से कुलमाणमणूणगं वहंतस्स । राहुगहिउ व्य चंदो मुहचंदो निप्पभो जाओ ॥६३॥ धी धी अहो अकजं ति गहवती करयले विहुणमाणो । तणयाए कुलवंसो णो हा जह अयसेण ढ(ड)ज्झिहिज्झा ॥ ६४(१) ॥ सयमागयं रहंगस नत्थि दोसो य सस्थवाहस्सा। सच्छंदकजतुरियाए एस दोसो म्ह धूयाए ॥६५॥ “सलिलपरियत्तमूले पाडेंति सए तडे जह नदीओ। पाडेंति दुसीला सुया तह कुलमाणे महिलियाओ ॥६६॥ दोससयाणं करणी मलिणी विउलस्स घरकुडंबस्स | धणस्स जीवलोए कुलंमि धूया न जायंति ॥ ३७॥ जं पयइरुद्दयस्स वि अव(ज)सस्स वि सव्वबंधवजणस्स । विणिवाइयवारित्ता जावजीवं कुणइ दाहं ।। ६८ ॥ कहगस्स उ वीसंभं कइयवयदुयारियाण महिलाणं । दप्पणगयं व रूबं दुग्गिज्झं जो ण हु हिययं ॥६९॥" भणियं च तेण कीस हु एयं पुव्वं मं(न) ते मह कहियं । तस्स चेय दिजंती नेयं विच्छायणं होतं ॥७०॥ तो बेमि तीए किर सवियामि नियएण जीविएण त्ति । रक्वह रहस्समेयं जा ताव मिलेमि [वसत्ति] (पिययं ति) ॥ ७१ ।। समयं च रक्खमाणी अओ मए भयवसाए नो कहियं । जं न हु निवेइयं मे तस्स पसीयंतु मे पाया
॥७२।। सोऊण एयमद्वं च सेद्विणी सा गया तहा मोहं । छायग्धं च गणंती मामिणि ! तुझं विओगं च ॥७३॥ दट्टण य तं | पडियं सहसा रोएइ विस्सरं दीणं । गरुलप्पवे (?) चिरं पिव नागकुलं । ७४ ।। पञ्चागयपाणाए तत्थ विलावकरणं अणेगविहं । घरमामिणीए रुणं रोयावयणं च बहुजणस्स ।।७५।। सव्वे य भाउया ते सकलत्ता परियणो कइ य रोयति । कलुणकलुणं सामिणी Ix
॥८
॥
Jain Education
Lonal

Ljainelibrary.org

Page #107

卐e
कीलाओ
सं० तरंग- विरहे तुहं तइया ।। ७६ ॥ रोत्तण य सविलावं धूयानेहेण मउयहिययाए । अब्भत्थिो य सेट्ठी विण्ण विओ तत्थ अम्माए
विविहयईकहा ॥७७|| “सीलेणं विसुद्धाणं जस्स लुद्धाणं पि जाइया धूया। दो आणेइ अणत्था धूअविओगो य अयसो य ॥७८ ॥ पुवकय॥८१ ॥ कम्मनिव्वत्तिएण सव्वं विहाणविहिएण। (ह)वइ सुभमसुभं वा सम्यो सवमो व अवमो वा" ॥७९।। न हु दोसो दायन्यो तीसे |
सीलविणएण कलियाए । कुडिलेण जीवलोए सा तह नीया कयंतेग ॥८०|| जइ सा जाइमरिया पुनपईच अणुगया निययं । अप्पो उ होइ दोसो आणिजउ बालिया मेति ॥८॥ सुकुमालियत्त(त)णुइया सुद्धहियं बहुजणस मणहरणिं । न जीविउं समत्था
खणं पि धूयं अपेच्छंती ।। ८२ ।। इय सेद्विणीर पायपडियाए कलुणकलुणं भणंतीए । नेच्छंतो तो वि बला तह त्ति मण्णाविओ INIसेट्ठी ॥८३॥ तो भणइ एव भणिओ आसस आणेमि बालियं ते त्ति । मत्थाहकुले उबलमामि ||८४(१)।। अह नियउ गहवईयर-I
मिणमो आगओ पवहणेणं च । वाहिएण समयं तुम्हं काही य आगमणं ।। ८५ ।। कीस तुमे सा नीय त्ति मज्झ गहवइकुंभेण कट्टेण । दिण्णो मेसुम्मीसो वयणपहारो विणयणत्थं ।। ८६ ।। जे मम्गिउं गया म्हे पुरिसा सोऊण तुम्ह आगमगं । ते परितुट्ठा सुंदरि! तत्तो सव्वे परिनियत्ता ॥८॥ एवं वित्थरियत्थं परिणि ! परिपुच्छियाए संतीए । सव्वं जहाणुभूयं सारसियाए महं | कहियं ॥८८॥ तं तुरियगमणकारणनिम्मायं मंतकारणनिमित्तं । तीसे विमए कहियं सामत्थं अजउत्तस्स ८९।। कइवइदिणागं
तत्तो च्छेयायरिउवएसनिम्मायं । निप्पुरिसनाइयं पिययमम्स ससुरेण से दिण्णं ॥९०॥ तोप्पेससिद्धवतव अन्भरिहियमित्तसत्थपरिकिण्णा । रमिमो भवणवरे य पउमसरे चक्वाय ॥९१(१)। हियएहिं सुरयवइयर पवइयर]पीवरधगपी(अ)गुरागबद्धेहिं । न चएमो मोतुं जे मुहत्तमे पि अण्णोणं ॥९२॥ कालं तं अप्पं पिएण रहिया चिरं च मण्णामि । कलिनिरंतरलु द्वा रमियव्ययचिकणे | ID८१॥
0CROCIRCaCORDC
Jain Education degamal

Mainelibrary.org

Page #108

॥
सं० तरंग
वईकहा ॥८२॥
उउवण्णणं उववणे य समणदंस
लग्गा ।।९३।। मजणजेमणभूसणसयणासण तह सरीरभोगेहिं । हि अयसुहेहि रमंता नाडयं पच्छा य पेच्छंता॥९४॥ आबद्धमल्लदामा चुण्णसुगंधेहिं परिमलसमेया। एगंतरइ(प)सत्ता सुहमच्छामो निरुव्विग्गा ॥९५॥ एव सुहेणं गओ णे इच्छियविसयसुहसागरगयाणं ! सरओ गुणसंपुण्णो निम्मलगहचंदनक्खत्तो ॥ ९६॥ पत्तो य सीयविदुयवियंमियायामदीहराईओ। तुरियपहाइयमूरे सिसिरो बहुवायसंवाओ ॥ ९७ ॥ चंदो चंदणपंको मणिमोत्तियहारवलयवलयक्खोमं दुउल्लचीणंसुयं च दोहग्गय(ब) मुंचेति ॥९८॥ सोयमइथिउणो उउगुणविवरीयविमयसोक्खेहिं । हिमगुणवलकिंतो हेमंतो कंतमहियाणं ॥ ९९ ॥ सहयारपुप्फे मासो सीयविणासो सुहवासो। कामस्स कम्ममासो वसंतमासो अणुपत्तो॥१३००॥ निहिया अजुज्झमाणा चेट्ठातुरियवअणवरझंता। | एत्ता बहूहि य तहा चरत्तं अंदोलया परिणि ! ॥१|जत्थ य पियवल्लाणा दीणाणुग्गहरओ जणो सब्यो । अंदोलएसु तुट्ठो बढेसु अणावराहेसु अच्छेरया ॥ २ ॥ पव्वणच्छण केयमयवणमायणवाणको सग्यो। रमिमो अणण्णसरिसे देवा विय व नंदणवर्णमि | ॥३॥ तरुलयविलया पुप्फच्छियं ऊणं पव्वयं उबवणाणं । पव्वअइमुत्तयाणं चंदपराहुयमसमरं ॥ ४(१) ।। पवं संदरिसंतो के नो लडह चडुयारओ मज्झं । अण्णोण्णे य सुगंधे कुसुमे केसेसु मे कुणब्भएत्ते ॥५(१)। सुण्णे य बहु ते तत्थ अवत्थंतरे दुमगणाणं । पेच्छंता पीइकरे मुदियमणा दोवि वियरंता ॥६।। पेक्खामो य वि तो समणं तत्थ समणं सिलोवविट्ठ । हेट्ठामुहो पवित्तं निस्सोयमसोयरुक्खस्स ॥७॥ केसकलावो कुसुमाणि भासिउ पाउयाणि अंगाणि । तिलखविसेसकमुहचुण्णओ य मे पुछि ओ तत्थ ।।८॥ एवं पिएण वि कयं विसज्जिया पाउया य कुसुमा य । 'उजलवेसेण गुरू अभिगंतुं न वुत्तं' ति ॥९॥ तो विणयनमियकाया
१ अ० पराहयमभ० । २ अ० समतिण ।
॥ ८२॥

Page #109

सं० तरंग
वईकहा ॥ ८३ ॥
धम्मोवएसो पमाणसरूवं
जीवसिद्धी
55eDeepezzaezzaezzrezreezer
संजमिया सतुरियससंभंता। अपरिमियरत्तरयणं निहिं व दट्टण परितुहा ॥ १० ॥ अह तं धम्मगुणनिहिं मायामयमोहबजिय| मसंगं । झाणोव[उ]गयं पडिसिद्धकायचडं उवगयामो ॥११॥ सिरविरयकरकमलंजलीए विणएण परमभत्तीए । खणसंजममजायं कत्तुं सामाइयं पत्ता ॥१२॥ उग्गउवसग्गसहअव्वग्गमणो तहिं दुयग्गा वि । काउस्सग्गं काऊण य समग्गं गुणवं समग्गं ॥१३॥ सव्ववेसग्गसुद्धं कम्मबिहेढगं निसुढिऊण । तिविहेण विणयकम्म कितिकम्मं तस्स कासिम्हे ॥१४॥ काऊण य कितिकम्मं | विसेसओ नीयगोयअप्पायं । फासुविहारमविग्यं वा पुच्छि ऊण तवगुणेसु ।। १५ ॥ तो भणइ सधदुक्खयामोक्ख गं खवियसबविसयसुहं । पवेह अव्यावाहं अतुलसुहं अक्खयं मोक्खं ।। १६ ।। सीसेण पडिच्छेऊण तस्स वयणं कयं असावजं । धरिणियलंमि निविट्ठा हट्ठमणसा दुयग्गा वि ॥ १७ ॥ तं पि य सुठुव उत्तया विणयभरेण नियतिया अम्हे । पुच्छामु निच्छयसुहं जरमरणनिवारणं धम्मं ॥ १८ ॥ अह समयनिउणपरमत्थवित्थर बंधमोक्खपायडणं । इणमो सवणमोसो सवणरसायणमणोहरं भासमाणा ॥१९॥ पञ्चक्खं अणुमागं उवमा आणा य जिणवरदिट्ठा। चत्तारि साहणाई भणियाई बंधमोक्खस्स ॥२०॥ इंदियगुणसंजुत्तं आसण्णदिढे दोसगुणसारं । जं सबभोमसिद्धं तं दव्वं जाण पचक्खं ॥२१।। जं दधमदिट्टगुणं गुणेगदेसेग दिटुसारमिणं । गुणदोसेण णुगम्मई तं दव्वं जाण अणुमाणं ॥ २२ ॥ पञ्चरखेग परोखं दव्यं दधेग जं सुसरिसेण । उवमिजइ निदोसं तं उत्रमाणं वियाणाहि ॥२३॥ पञ्चक्खपरोक्खाणं दव्याणं तिविहकालजुत्तागं । जं सुयनाणग्गहणं तं उवदेसं उवासंति ॥ २४ ॥ वण्णरसरूवगंधा सहफारिसगुणविरहिओ निचं । जीवो अणाइनिहणो जिणवरदिवो निरवसेसो॥२५|| सासओ अजोणी अणिंदिओ
१ अ० जिणवरहिहा । २ अ० ववइस त्ति।
zeezeraemezraepepenea
||८३॥
ZAR

Page #110

सं० तरंग
वईकहा ॥८४॥
बंधमोक्खहेउणो
IN/
इंदियस्थपरिहीणो। अप्पा अणाइनिहणो विण्णाणगुणो य नायव्वो॥२६॥ जो चिह कायगओ जो सुहदक्खस्स वेयगो निच्चो। विसयसुहजाणओ सो अप्पा होइ नायवो ॥ २७ ॥ उवओगजोगइच्छावियक्कनाणगुणाऽवट्ठियगुणेहि । (अप्पा) अणुनायब्बी अग्गेज्झो इंदियगुणेहिं ॥२८॥ चिंत(ण)वेयणसण्णा विण्णाणं धारणा (य) बुद्धी य। ईहा मई वियका जीवस्स उणेयलिंगाई॥२९॥ जो चिंतेइ सरीरे अस्थि हु जीवो त्ति सोग्गासा । अप्पा ने हु जीवंसि असंते संसयउप्पायओ ॥ ३० ॥ अस्थि रोयइ हसइ य भूसइ बीहेइ कनेइ वित्तसइ । उकंठइ रमह प्रसेइ जीवो कम्माणु भावेणं ॥३१॥ अग्धाइ सुगइ पासइ रसमासायइ वेदए फरिसं । इंदियगुणेहिं पंचहिं कायगओ बुद्धियरेहिं ॥३२॥ परिणामेण निवत्तति जीवो कम्मं सुभं व अशुभं वा । तिविहं च पओगे पवुत्तमणवयसा कायजोगेहिं ॥३३॥ रत्तो विरयइ कम्म जीवो मुंचइ विरागय पतो। एसो जिणोवदेसो समासओ बंधमोक्खस्स ॥३४॥ सो अण्णत्तो मुच्चइ अण्णत्तो बझंती वझपरेण कम्मेण । गूढसत्तो मंघोविव गागरुम्मंघे(?) ।। ३५ ।। अण्ण तो मुञ्चत्तो गिण्हंतो कम्मरासिमण्णत्तो । संसारजंतजुत्तो भमंति घडीजंतजोगेणं ॥३६॥ सुभजोगो देवगति वचइ मज्झिमगुणेहिं माणुस्सं । मोहेण य तिरियगई नरयं पुण पावबहुलेणं ॥३७॥ रागदोसअनिग्गहं समुट्ठिया व सिण्णिया जिणवरेहिं । तस्स समुद्दिट्ठा य आगम्मा कम्मबद्धस्स ॥३८।। पाणवहमुसावाया अदत्तमेहुणपरिग्गहो कोहो । माणो माया लोभो भयमरइदुगुंछा य ॥३९॥ मणवयणकायजोगे य मंगुलो मिच्छदसणपमाओ। पिसुणतणमण्णाणं अणिग्गहो इंदियाण वाए ॥४०॥ ते अन्नप्रमाणेग संजुषा वणिया जिणवरेहिं । अट्ठविहस्स वि कम्मस्स बंधहेऊ समासेण ॥४१॥ नेहम्भंगियगत्तस्स रेणुओ लग्गए जहा अंगे । तह रागदोसनेहोल्लियस्स
१ अ० वियासो। २ स्नेहादितस्य ।
Jan Education intematon

Page #111

संतांगबईकहा
पमाएण चकवागहणणं
कम्भ मुणयन्त्र ॥४२॥ परिणामभावविहं तं मो दोमगिगा मुद्दलेग । उदरगिगाव पुरियो जद पवखं च ते जीवो ॥४३॥ उरा.लए सरीरंमि एमेव जीवं चत्तकम्ममरीरो विन मारणा)यब्धो ॥४४(१)। नाणस्म दमणम य आवरमा वेयणिजंच मोहं च। आउयं नाम गोयं अंतराय व कम्माई ॥४५॥ ए अविहाणाए छ य भेया हवंति परिमियया । गहागय एण मग्गे निति अणुभागे विभागे य ॥ ४६॥ जह बीयाणि महियले बहुप्पगाराणि विप्पड़ पण्णाणि। निषयगुण फफलकारणेण नाणतगं मुंचति ॥४७॥ तह णवकम्मजोगेण निबद्धं एकओ असायगुणं । कम्मं विविहविवागतणेग नाणतण मुंवेइ ।।४८|| दवं खेतं कालं भवं च भावं च तह समाज । नस्स समासुद्दिडो उदओ कम्मरस पंचविहाणो ॥४९॥ अगवयग्गं परीति संमार (संमार)निमित्तं पि य भवं। भवोवदुओ लहति भवपचहए देहे ।। ५०(१) ॥ देहनिमित्तं च इंदियविसेस इंदियविमयनिमितं । मेणं (मणं) मण्णा हि विण्णाणं ।। ५१(१) ।। विण्णागनिमितं पियवेदणमणुभाइ वेगणनिमितं । सारीरमाणमाणि य पावइ दुक्खाई तिक्खाई। ५२॥ दुकाबविणोयणहेउं सुइमिच्छु बहुयरं कुणइ पावं। पावणं तेण च्छुम्मा जम्मगमरणारहट्टमि ॥५३॥ नस्यं तिरि
खजोणि माणुसमवं च देवलोगं च । कम्मेहि भमाडिजइ जाकम आणुपुब्बीए ॥२४॥ चण्डाल मुट्ठिय-पुलिंद-वाह-सग-जवणबबरादीसु । जायंति य अणुकम्मा विविहासु मणुस्साईसु ॥५५॥ इंदियमरीरविमलत्तणं च पडिपुण्णयं च एतेसु । पमनं सामित्तं ततो सोभम्गदोहग्गं ॥५६॥ संजोगविपओगे उच्चागोयं च नीयगोयं च । आउयपरिभोगवुडिक्खयं च अत्थं प्रणत्थं वा॥५७ ॥ एते अण्णे य बहुसुहदुक्खे ताथ जम्ममनिमित्तं । पावह अणतखुनो खुनो नियएसु कम्मेसु ॥५८मा नवरं एत्थ विसेसो माणुस
अपिया।
Dvdeo
Developeraccore
Jain Education Interational

Page #112

सं० तरंग___वईकहा
॥८६॥
समणस्स
भावंमि होइ जीवाणं । जं सव्वदुक्खमोक्खं मोक्खपयंमि उ हि संकमइ ॥५९॥ अण्णाणरुक्खगहणे संसारमहावणे जिणवरेहिं ।
| सिद्धसरूवं निव्वाणमहापंथो विजा चरणं च उवइटो॥६०॥ संजमजोगनिरुद्धंमि आगमे तवविसोहिए सेसे । खीणमि सबकम्मे कम्मविसुद्धो
य पुव्वभवो भवइ सिद्धो ॥६१।। एकसमएण वच्चइ स इतो हि परमपयं अणाबाहो । संसारभयविमुक्को लहइ सुहं अक्खयं मोक्खं ॥६२॥ इह नाणाभवगतिकारणेहिं कम्महिं विप्पमुक्का सा । उद्धं सभावसिद्धा सिद्धस्स गती असंगस्स ॥६३।। उवरिं अणुत्तराणं तहियं अज्जुणसुवण्णसंखनिभा। तिलोकमत्थयत्था छत्तरयणसंठिया पुढवी ॥ ६४ ॥ सिद्धं सिद्धखेत्तं परमं च पयं अणु तरपयं च । बंभपदलोगं थूभिय त्ति सीय त्ति य नामाई ॥६५॥ इसीपब्भारा य सीयाए जोयणमि लोयतो। तस्सुवरिमं तिभागे सिद्धाणोगाहणा भणिया ॥६६॥ जाणतो सब्वे भावे अवितहसिद्धाजं खवियरागदोसा । तो तेणे नो लिप्पा पुणो वि ॥६७(१)।। जं संठाणं इहई भवं चयंतस्स चरिमसमयंमि । आसी य पदेसघणं तं संठाणं तहिं तस्स ॥६८॥ सो आगासे सिद्धालयंमि सिद्धगहणंमि ओगाढे । अविरुद्धो तेहिं तर्हि सिद्धेहि समं अणंतेहिं ॥६॥ एवं भणतं समणं घरिणि ! साहदुतणुरुहा अम्हा । इच्छामो अणुसढि ति बेमि सिसे निहियहस्था॥७०॥ भणिओ य पिययमेणं सो साहू वंदिऊण विणएण । लद्धा हु ते सुलद्धा जं तारुण्णे विगयसंगो॥७१॥ साहेह) अणुवरोहेण मज्झ कहं तं सि लद्धसामण्णो। अणुकंप काऊणं भयवं! कोऊहलं मझं ॥७२॥ तो तत्थ महुरसंगयमियक्खरं निम्वियारमज्झत्थं । इणमो कहेइ सुमणो जिणवयणविसारओ समणो ॥७३॥ चंपाओ अवरजणवयासन्ने अडविसंसिए देसे । मिगमहिसणेगदीवियवणहथिकुलोवतिष्णमि ॥ ७४ ॥रणोवगूढ त्थ अस्थि तत्थ गरोहअम्मस्सा । वाहाणं संवासो सावयकुलकाल१ अ० मुक्क।
॥८
areasee zera

Page #113

० तरंगवईकहा |८७॥
वाहस्स कुलधम्मो
rezrezeem
पुरिसाणं ॥७५॥ मुक्खंतसरसवल्लूरसमसा धम्मपसमोत्थया। जत्थ संझायंते व सया वाहकडिमुहपएमा ।। ७६ ।। खल्लूरसरसमंतयसरुढिहिरसुक्खत्तभरियनेव्वाउ। दीसंति रत्तकंबल कयपावरणाओ वाहीउ ।। ७७ ।। वाहीहि जत्थ कीरइ बरिहीण पिंछकययापरियसीहिं । सव्वत्थ कुसलकम्म कलभाणं दंत मलेहिं ।। ७८ ।। अहयं अणंतरभवे इओ य आसी य हथिएडिहत्थी। मयजीवियावहारो मंसाहारो तहिं वाहो।.७९|| उच्चादढप्पहारी पइदिण अन्भाराधणगुणविहष्णू । कंडसमज्जियकित्ती अमोहकंडो त्ति नामेण !८०॥ तस्स य अचुक्कलक्खो दढप्पहारी कम्मविक्खाओ। वाहो आसि पिया मे कुंभसीहो सीहओ नाम ॥८१॥र पिउणो मज्झ बहुमया माया मे वाहवालिया आसि । अडविभयमाणवेसा अडविसिरी नाम नामेण ।।८२।। जाव य अहं वयस्थो हत्थि पाडेमि एककंडेणं । तो (म)मं भणिय पिया मुणसु कुलघम्म इमं अम्हं ।।८३।। वाहकुलकोसघररक्खओ पयाबीयपाडणसमत्थो। पुत्तय ! साणो सूरो जूहबई ते न हंतव्यो॥८४।। पिल्लयमणुपालंती पुत्तसिणेहेण पंगुलिययाई। वाहाणं पि अभीरू मा पिल्लयमायरं हणसि ॥८५|| पुतं अपरिचत्तं डहरायं दृद्ध मुद्धयं मुद्धं । डहरो होइ महल्लो ति पिल्लयं मा हु व हणसि ॥८६॥ पिल्लणउप्पत्तिरममाण काममोहियमईणं पुब्बविहोणजुवलियं सायं विजुयलेजा ॥ ८७ ।। कुलधम्मवयाएसो एसो ते होउ परिसकओ। होज कुलस्स अवचओ जो कुलधम्मं विणासिजा ॥८८ वीयं अविणासंते अ जाय ! धम्मं च सुटु रक्खंतो। पुत्तय ! करेज कम्म | इय साहेजाहि पुत्ताणं ।।८९॥ तो हं सुंठय पच्छा कम्मं वाहत्तणं करेमाणो । वियरामि य पारद्धिं सावयकुलसंकुलं रणं । ९०॥ | खरिंग गवयकुरंगं वणमहिसं गयवरं वराहं च । तेसु पदेसु निसु पहारं अहं देमि ।।९१॥ ता मे समाणजाती नियल्लिया बालिया |
१ अ० कयसायरिय० । २ लघुशलम् ।
ceDeeperpeeDore
॥८७॥

Page #114

सं० तरंगबईकहा
11 66 11
गुरुजणेण ! तरुणी पियामिरामा दिष्णा सुश्यारणी भजा ॥ ९२ ॥ सामा थणजुयलालंकियल्लिया पीणपीवर नियंचा। मिउभणियविसयहसिरी मुहेणं चंदं विलवंती ।। ९३ ।। राजीवतंत्रनयणा जोन्गणगुणराहमंडियसरीरा । कसणतणुरोमराई वणराई नाम नामे ||९४ || सोम्मं वरप्पसप्णरूवं वरकामिणी य मयकलिया । किसलयसयणं च सयसोक्खं वाहत्तणे एयं ।। ९५ ।। कीसं न होही सोक्खं वाहणत्तणुचलंमि साहीणे । जेसिं किमिच्छियसुहअच्छत्ति निहीअराणसु ।। ९६ ( १ ) ।। वाही भुयपरिरं भणपीणपओहरबद्धरागो हं । वारुणिमण्डतणुइउ सुरयकिलंतुडिओ कलं ॥ ९७ ॥ मयसंगमारपिच्चद्वयाकुलं सरसरुहिर परिसितं । नमिऊग मुदियमणसो वणे वाहाण देवीए ।। ९८ ।। अह अण्णया कयाई गिम्हे हं गहियकंडकोयंडो । अंसावसचचो वाहच्छत्तगउरणं ॥ ९९ ॥ कुसुमचद्धवेण्डो (केसो) उवाहणुप्पीलिएहि पाएहि । अग्गिकरणी व अरणीवडी य कोयंडपम || १४०० ॥ वणहथि मरगंतो दंतमुलकारणाय परितंतो । आहिंडिऊण रण्णं गओ निवाणं न गंगं ॥ १ । तत्थ य पव्त्रयमेतं पव्त्रयवणंतरवियारि (i) पसं| पहा उत्तिणं रुदं एकलयहन्थि || २ ( १॥ दण तं अपुच्वं अहयं हियएण संविचितेमि । न दु गंगा कच्छवणंतरुट्टिओ होइ इमो हत्थी || ३ || जो गंगाकच्छवणंकि होड़ बहुविविहरुकखगहणंमि। सुहफरिसवालकेमो तस्स इमं लक्खगं होइ ॥ ४ ॥ एसो
अणवणाओ आगओ दसणविरहिओ जइ वि । वाहकुलरक्खणट्ठा तहाविहं तव्बउएसं ||५|| एवं कयसं कप्पेग तो मए वाहकुल रक्खणनिमित्तं । दृत्स्सि पेसियं तं जीवियनिहारणं कंडे || ६ || अह तेण य उड्डीणो सहमा खण कुंकुमो नहयलस्स । पुव्यकवित्तविद्धो कंडेण चक्काओ || ७ || पडिओ य वेदणाउरपमुकपक्खो खगेण मलिला । संझा कुंकुमतम्बी दवइयारा
१ अ० सगमार०।२७००

कम्मसरुवं
।। ८८ ।

Page #115

वाहस्स इब्भकुले उप्पत्ती
सं० तरंग
पच्छिमसमुद्दे ॥८॥ पडियं च णं उवगया चक्काइ(६) विश्व अणुहरंती। सोकाइरेयदुहट्टा सरेण उत्सारियप्पागं ॥१॥ हा धिंगबईकहा जुयलयमिणमो हयं चिंतापरो (अहं) जाओ। वेटि ति अग्गहत्थे संपिच्छं तत्थ विधुणंतो॥१०॥ तमि य हथिमि गए मर विसो'
पुलिणमि काऊण । आगयकिवेण तुरियं अणुकंपा झामिओ सउणो॥११।। तमि य अग्गिमि पुगो चकाई सहयराणुरागेण । नमिNऊण संनिवइया तत्थ य दडा मुहुत्तेणं ।। १२ ।। दट्टण तं तह मयं दुक्खं पीवस्तरयं मह जायं । भद्दकसउणभिहुणकं किह वा
(ता)व पिणासियमिणं ति ।।१३।। चिंतेमि पुरिसपरिरक्खिओ एम अम्ह कुलधम्मो । समउ कुलजसो हा दुठ्ठ मए कहं भग्गो ॥१४॥ पुरिसपब्वउच्छाहो खलिपविलिउ दुगुंछति । अप्याण चेव निययकुलधम्मो बलिविभोयगस्म ॥१५॥ किं मज्झ जीविएणं ति एवं कयंतचोइयमइस्स । जाया महं बुद्धी तो बहुतरे (मेलितु दारुए)॥१॥ आणी चकवायचिययाए अहमवि अग्गिपडिओ
तत्थ य दड्डो मुहुत्तेग ।। १७ । कुलधम्मवयाएसस्स रक्खणा सबसव्बउजयया । पच्छागुतावगरहणानिंदादुगुंछापवण्णो हं N|१८|| संतेगप्पणिहाणो विसुद्धपरिणामधम्मसद्धाए। 'चास्यसरीरस्स य एएण न हंगओ नरयं ।।१९।। तत्थ मओ हं गंगाणईण || गंतूण उत्तरे कूले । इब्भकुले आयाओ विणडधण्णमयणमि ॥ २० ॥ निफणसन्धगुणसस्सविस्सुओ उस्सवाकुलो जत्थ। कासी
नाम जणवओ कासगजणसंकुलारम्मो ॥२१॥ जत्थ य मणोभिरामे पउमपरे रामकितेण समु(महो। होति निरिक्खणं वक्ख च N मसिणगमणा पहियजूहा ।।२२।। तत्थ सायरभारियाए गंगाए एगुत्तपागारा । बारवतीव पहाणा नयरी वाणारसी नाम ।।२३।। तत्क्षेत्र वणियजणो मागोवजिय नहं चविलयगुणा(गो) । एकंल्लओ बि को डी य देज गेण्हेज वा भण्डा ।। २४॥ जत्थ पारंगण
१ अ० विगुजय० । २ अ० सोच्छपु० १ ३ प्रज्जलितः । ४ अ० चायण ।
Career CreameezzseDCrepeverea
॥ ८९॥
JainEducation behald

Maijainelibrary.org

Page #116

सं० तरंग
वईकहा॥९ ॥
चोरपल्लीए गमणं
नरवइपहेसु य गत्तणोण भवणाणं । सूरो पेच्छइ गयणयलविवरमज्झा गओ भूमी ॥२५।। तत्थ य अहं च जाओ रुद्दजसो नाम नामधेन्जेणं । लेहाई य कला मे कमेण उवसिक्खिया विविहा ॥२६॥ मज्झ य विणासयं मे लोगासगे अकित्तिपासंगे । जूए आसि पसंगो आसंगो सव्वदोसाणं ॥२७॥ जो ण वि कूडियरद्दा लभे वसगया असाहुणा । पुरिसा उप्पासियध्वं सव्वगुणा बहुभयविणासण मुंचेति ॥२८(१)।। स(सं)पइ मयतण्हसमं जूयं मज्झ अणुबद्धमाणस । कुलपव्ययस्स उक्काइ चोरिकावाहिढियाकाउ ।।२९।। अक्खेयवसं वेच्छेयणपयासघरघायपंथे घायरओ। निययावराहकारणसयणजणदुगुंछिओ जाओ॥३०॥ परधणहरणे बुद्धी उप्पण्णा जूयवसणपसत्तस्स । लोभगहस्स वासंतरेहिं हिंडामि असिहत्थो॥३१॥ नगरीए विण्णाओ पायडदोसि त्ति ताणमलभंतो । खारीयं नाम (गामं ग)ओ विझगिरिकुडुजिणि ।। ३२ ॥ अडविसावयकुलसयसरणं [मगमण] सउणगणचोरगणपत्ति । नाणारुक्खगणुबिबहलतम अंधकारमती ॥३३॥ विंझगिरिपरिक्खित्तं एकद्दारविसमं गओ अहयं । पल्लिं तत्थ महल्लिं सीहगुहं नाम नामेणं ॥३४॥ वाणियगसत्थियजणपरिलुचिरेहिं तह बद्धट्टकारीहिं । परधणहरणरएहिं रुरिया चोरेहिं वि(वी)रेहिं ॥ ३५ ॥ अस्थि उ विरहेजा णु अंजणं चंचणेहिं यहुयाहिं हरणोवायविहण्णा ।। ३६(१) । यवगयधम्माणुकंपा य केई बंभणसमणमहिलाओ। चालयथेरे य अबलं परिहरंती सूरामूरेसु पन्भवति ॥३७(१)।। समरसयलद्धलक्खा आसगुडविट्ठा डगासया। विजयी वोग जत्थ पयासा वसंति तमहं गओ पल्लिं॥३८॥ चोरगणसुहासंगो समरपयं(सं)गो असिविसमियंगो। वट्टियपावयसंगो विणासयंगो (तो) परं पसूण । ३९(१)। साहस्सी चोराण पोसओ तहिं चोरमाउ उ । चोरोपायड भडसत्तीउ सूरो सत्तपिओनाम ॥४०(१)।सोदिओ बाहविरियजिजउजियं तत्थ लद्धजस(स) । भडलच्छिपायर्ड तह सेणावचं परं पत्तो ।। ४१ ।। तस्स य गओ मूलं आभासिय

DECE2C242
॥९०॥
Jain Education
donal

Page #117

पल्लीए तरुणजुग
सं० तरंग
बईकहा ॥९१॥
आणयणं
aceDececracy
पूरओ अहं तेण । भडजणकयसम्माणो अच्छामि सुहं अपरिभूओ ॥४२॥ तत्थ य ह वसमाणो पत्तो अविरयपावभडसदं । बहु| समरकरणविक्कमसमजियपयाकित्तीयं ॥४३॥ असिलद्विपढमल्लारणं मारिउं जणं अदिद्वपट्टिओ। खुद्दत्तणेण जेट्ठो भडाण तेणाबइम्स य तु ॥ ४४ ॥ जुझंतमजुझंतं पलायमाणं च एव पत्तं वा । समरे पंचावडियं च अमुचमाणस्स मे तत्थ ॥ ४५ ॥ तो तत्थ पल्लिभरवालएहिं बलिउ ति निरणुकंपो ति । जमसुओ ति कयं सो पावगुणुतं मामकं नाव(म) ॥४६(१)।। समाणिया अ | मित्ता संपूइया सविभवेणं । जूएसु महग्धेमु अग्धविओ मे तहिं अप्पा ॥४७॥ एव समइच्छइ महं कालो कालजमदंडभूयस्स ! पल्लीवासंमि तया संवासंमि तयो सवासनितण्हं हिययस्सा ॥४८॥ तत्थ ण्णया कयाई कम्मं काउं गएहिं चोरेहिं । लद्धं तरुणमिहुणयं पल्लिमइणियं गहेऊण ।.४९।। देवीए उद्दिवा अदिट्ठा चेव सिद्धमत्तमि । तो तेहिं चोरसेणावतिणो नाया दुयग्गा वि ॥५०॥ पडिदंसिया सेणावइस्स तरणो य सा य वरतरुणी । चोराण वि चोरंती रूवविसेसेण हिययाई ॥५१॥ तो सा अच्छरसरिसी इणमो दिण्णा पसु त्ति काऊण । सेणावइणा महिला न कया कच्चाइणीभएण ॥५२॥ चोरेहि य रयणाणं पल्लीवइणो वरग्गहो दिण्णो। | सेसं तेहिं वि दत्तं तरुणमिहुणसंतियं मोल्लं ॥५३॥ सेणावइवयणेग य आणाविओ हं इमे उ नवमीए । कच्चाइणीए जागे महा| पसू दोवि कायया ॥ ५४ ॥ मह दिण्णा रक्खेउं नीया य मया घरं नियं दोवि। बाहभरभरियनयणा मरणभयपणद्वचेट्ठा य ॥५५॥ वणगुणसाहीणं तरुणं काऊण हं पडालीए। अच्छामि उक्खक्खंतो [सा] पल्ले सुरं निघोटुंतेण ॥५६॥ तो सा बिलावपउरा कलुणं पइपेम्मपायडियसोया। रोयह पवरतरुणी मणकपणयं मह बंदिजणस्स ।। ५७ ॥ तो तीए रुण्णसहाणि याहिं बंदीहिं
१ पात्रविशेषः । २ ख० तेण ।
10
zer
Jain Education Interational

Page #118

सं० तरंगचईकहा
॥ ९२ ॥
Jain Education
सोयमाणी हिं। पेच्छिति सवझ्या तत्थ कयं तसवतीहिं ॥ ५८|| तो ताहिं जायको उहलाहिं बंदीहिं पुच्छिया तरुणी । कत्तो त्थ कत्थ वच्चह किह वा चोरेहिं गहियाई || ५९|| तो सा बाहुसीसं भणइ सुणह मूलओ इमं मे त्ति । सव्वं दुक्खण्णवं च जम्मूलं म्हे इमं पत्तं ||३०|| चंपा नाम पुरवरी तीसे अवरंसि रण्णंमि ति वरंमि । आसी य चक्कवाई गंगापरोयणा अहयं ॥ ६१ ॥ इणमो य मज्झ तरुणो तहियं सुरयरहसारही अहियं । गंगात रंगतिलओ पुलिणतलवतीए तीआसिणि ||६२|| अह अष्णया कयाई कोयंडवयंसएण कंडेणं । इणभो वाहेण हओ वणहत्थितुकामेण ।। ६३ ।। जायाणुसरण पुणो पुलिणतले ज्झामियं सरीरं से। अहमवि तत्थ अइगया परमग्गविमग्गिया अरिंग || ६४ || तत्थ मया हं संती जउणातडसणिविठ्ठलट्ठेनि । सेट्ठिकुले आयया कोसंबीए पुरवरी ॥ ६५ ॥ तत्थ य पुव्वतरायं आयातो मज्झिमो पिययमो वि । तिसमुद्दलद्सद्दे सत्थाहकुले महलंमि || ६ ६ || पुणरवि चित्तपडे विणाओ तत्थ एकमेका णे। मग्गाविया य अहथं पिउणा न य संपदिण्णा य ||६७|| दुई य पेसिया मे अहं च पुत्राणुरागतोरविया | पियवसहिंमि पउसे गया मयणदोससंतत्ता | ६८ || दोषि हु गुरुजणभीया तत्तो नावाए तह अवकंता । ता तकरे हि गहिया गंगापुलिणे महमि ।। ६९ ।। एवं सा वरबाला साहड़ बंदीजणस्स रोयंती । सव्यं जहाणुपुधि सुहदुक्ख पवं चरिछोली ॥७२॥ बंदीजणस्स एवं तीए कहंतीए रोयमाणीए । संभारिओमि जाई मोहं च गओ सुहुत्तागं ॥ ७१ ॥ पञ्चागओ य संतो अम्मापियरं भारियं च तहिं । पुञ्चचरियं च निययं तं कुलधम्मं च सुमरामि || ७२ || सोऊण य तं तीए सुमिणयसंभारियं व मह ताए । जायं करुणामयं वच्छलगुणं मे य हिययं । ७३ ॥ तं चक्कवायजुयलं इमं ति हियएण हं विचितेमि । गंगाभरणं जं मे तया हयं मया पमाएणं ||७४ || न हु मे पुणो वि जुत्तं रइतिसियं दुक्खलद्धसंभोगं । मिहुणमिणं हंतुं जे कामरइरसं वियागंतो ||७५|| तो होउ
onal

तरुणी कहियनि
यपुव्यभव
कहं सोच्चा
वाहजीवस्स जाइस्सरणं
।। ९२ ।।

Page #119

सं० तरंगवईकहा ।। ९३ ।।
तस्स पावस्स निकिति जीविएण विसएग। दाहामि जीवियं 'से काहं परलोयतत्तिं च ॥ ७६ ॥ एवं कयभिप्पाएण तो मए सुरयं करतेणं । निग्गंतूण कुडीओ कओ सिढिल बंधणतरुणो ॥ ७७|| सण्णद्धबद्धचिका वेगत्तियखण्डकैत्तियं काउं । छुरियं बंधेऊणं असिवसुणंद गहेऊणं ॥ ७८ ॥ सो य पओसंमि मए पल्लीए नीणिओ एवं व उं । नित्थारिओ य अडविं सह कंताए परमघोरं || ७९ || निकंतारं च तर्हि गामपास महिं पमोत्तृण । निदिष्णजीव लोगो इमाणि हियएण चिंतेउं (मि ) ||८०|| न हुजुअह मे गंतुं कयावराहस्स चोर पल्लि (मिम) | सेगाव इस्स य मुहं जमपुरिससमस्स दहूं जो ॥। ८१ ।। लोभेग कामसुहगिद्धुणा मए जं कयं तं हु पार्श्व । तस्स विमोक्खं मोक्खं संपइ काउं खमं नवरि ॥ ८२ ॥ "जो कुणड़ रागमूढो परस्स दुक्खं सुहं विमग्गंतो । सो कुणइ अप्पणो मोक्खयाए दुक्खं बहुत्तरायं ॥ ८३ ॥ [ मा] घण्णा कलत्तगोत्तीउ निग्गया पेम्मबंधणविमुक्का । उवसंतरागदोसा समसुहदुक्खा पविहरंति" ||८४|| एव मतिं धारिता तं उत्तरहुत्तो पट्टिओ मि । अह तववरणलद्धसारं कामपुर्णारं परम्मुहमतिओ ॥ ८५ ॥ तो एद्दकमलमलिणं फलय (यं) अविकिरिया एकपासंमि । नररुहिरसोण्डयखण्डयं च तस्स सासंमि पत्तो ॥ ८६ (१) । पुरिमतालं सतालं वणगहणमण्डियउञ्जाणं । तं देवलोगसारं अलकापुरिय (यं) अणुहरं तं ॥ ८७॥ तस्स य दक्खिणपा से पउमसरतलाय मंडिउद्देसो । उवणगुणैईरितनंदणत्रणसच्छहसिरीयं ||८८ || छउवय पुष्फावयरं फलोवय पुसाउलं सवित्तसहं । मयणमणनिब्बुइकरा सजलमेहगंभीरा||८९|| भ्रमरगणं दरियमहुयरिरिभियमहुयरसदालं । उज्जाणवरगुणाणं एकाकारं च पुहईए ॥ ९० ॥ एको त्थ नवरि दोसो जं पर हुयमहुरमं हुक रिरुएहिं । कुगड़ कहाविकहाओ जगस्स कुमाल भणियस्स ॥ ९१ ॥ निग्गलियधवलज लहरपहा गोरं तुहारसं९ख० मे । २ ख० सोरयं । ३ अ० कच्छिय० । ४ अ० पत्तो हि । ५ अ० ईरिता । ६ अ० परहुय० ।

तरुण
जुगलस्स
पल्लीए निस्सारणं
॥ ९३ ॥
ww

Page #120

सं० तरंग
बईकहा ॥९४॥
सयडमुहुजाणे
care
आगमणं
विलित्तं । तुंगं सीहनिसाई देवकुलं तत्थ पस्सामि ॥९२॥ खंभसयसणिविट्ठलटुं सुसिलिट्ठकढकयकम्मं । रुंदं महानिवेसं तत्थ य पेच्छाघरं पेक्खं ॥ ९३ ॥ पेच्छाघरस्स पुरओ पीढं बहुभचिमण्डियं तुगं। पासं सचेइयागं नग्गोहवडं कयपडायं ॥ ९४ ।। सच्छत्तमल्लदाम सलोमहोत्थं सचंदणविलितं । उजाणदुमगणाणं कारेंतं आहिवच्चं व ॥ ९५॥ तमहं वडमहिवडिओ पयाहिणं देउलं करेमाणो। कोमल पत्तलसालं सुहसीयलपत्तलच्छायं ॥१६॥ तत्थ य पुच्छामि जणं इणमोकिं नामयं उववणं ति। कस्स य देवस्स इमा कीरइ इय सुंदरी पूया ॥९७॥ बहुसो य निरिक्खंतो नवरं पेच्छामि भवणवरनिययं । न य मे दिट्ठपुव्वं इणमुजाणं कयाई पि ॥९८॥ तो तं विजाणमाणो भणाइ में पाहुणोति नाऊणं । इणमो उजाणवरं सयडमुहं नाम नामेणं ।९९।। इक्खा| यरायवसभो उसभो किल ललियवसहगइगामी । आसी य भरहवासे कुमारसुय(प)ती वसुमतीए ॥१५०० ॥ सो किर हिमवंतधणी मण्डलवलयाउलगुणसमिद्धं । सागररसणाकलावं पुहइमहिलं पमोत्तूणं ॥शा गम्भे पुणब्भवभीओ अपुणब्भवस्स उज्जुए मए । तइया नीसामण्णे सो पुण्णमणुत्तरं कामी ।। २ । तो तस्स सुरासुरपूइयस्स वरनाणदंसणमणतं । इहई किर उप्पण्णं वडस्स हेट्ठा निविट्ठस्सा ॥३॥! तो तस्स इमा महिमा कीरइ अजावि लोगनाहस्स । पडियभवस्स य पडिमा देवकुले ठाविया एसा ॥४॥ | एवं सोऊण अहं वडं च पडिमं च बंदिऊण तहिं । पस्सामि [भव गुणनिहिं समणं तत्थेकपासंमि ।।५।। हिययंमि निवेसियं पंचे. दियतियं निब्बुयं सुहनिसणं । अज्झप्पज्झाणसंवरनिरुद्धएक्कग्गयं चित्तं ॥६॥ उवगंतूण य पाए अपावहिययस्स घेत्तूण | संवेगजायहासो कयंजलिउडो अहं बेमि ॥७॥ अवगयमाणकोहो अहिरण्णसुवाणिओ निरारंभो । इच्छामि ते महायस! सीसो सुस्सुस्सं
१ अ० म्भवणस्स।
Recureecene
मा. के. सा.
ena
॥ ९४॥
___JainEducation

W.jainelibrary.org

Page #121

सं० तरंगवई कहा
॥ ९५ ॥
तु होउं ||८|| जम्मणमरणावनं वहबंध रोगमयरपरिवरियं । तुम्भं सिरीए तरिडं संसारमहण्णवं इच्छं || ९ || कण्ण मणनिव्वुइकराणि भणिऊण निरुद्धदुदुहुक्खं । खुणसेसणस्स सया गरुया जावजीवं सुगुणा वोढुं ॥ १०॥ खंवेण व सीसेण व भरो सुयरो पुण वोढुं जो । इणमो उ अविस्मामं सीलभरो दुक्करो बोढुं सो ॥ ११ ॥ तं बेमि पुणो हा नत्थि ववसियस्स दुक्करं किंचि । कायव्यमिह पुरिसस्स कामधम्मं व कजेसु || १२ (१) । इच्छामि ववसिउं हं पन्त्रञ्जमिणं पवजिउं अजं । उग्गं गुणसयणपत्रं पमञ्जणी सच्चदुक्खाणं ||१३|| तो ते सव्वभूयहिययमि जरमरणमोक्खणकरंमि पंचमहन्त्रयगुणविव्त्रियमि धम्मंमि हं ठविओ ॥ १४॥ पच्चक्खाणं विणओ ठाणगमण विधियं पडिक्कमणं । मासाभासं च अहं कमेण वि उवसिक्खिओ सव्वं ॥ १५|| छत्तीसं पि समत्ता उग्गा काले मग्गसोमाणा । आयारस्य उनमा गहिया मे उत्तरज्झयणा || १६ नव चैव बंभचेरगुत्ता कम्माणि बंभचेरस्स । गहिया विमुत्तिमग्गा आयाग्गा समया मे ॥ १७॥ एवं संगोवंगो मग्गो निव्वाणगमणपंथस्य । आयारो आयारो सुविहिय सत्थस्स मे गहिओ ॥ १८ ॥ पगडं च गयं मे ठाणसमवाया समाणिया य । ततो सेसं च कालिय सुर्य अंगपविद्धं मए गहियं ।। १९ ।। नव गया पुत्रा मे सवनयपस्या य विच्छिण्णा । सव्वेसिं दव्वाणं भावगुणविसेसया गउणा ||२०|| बारस मे गयाई वासाई मे एवं चरित्तस्स | विहरंतस्स य वसुहं समाणमाणायमाणस्स ||२१|| परिवमाणसट्टो जहाबलं संजमंमि संजुत्तो । अञ्जय भावियमती कहेमि अणुत्तरं धम्मं ||२२|| एवं सोऊण अम्हे जं किर दुक्खं तयं समणुभूयं । संभारियवतंतं मे जायं पुणो कखं ॥ २३ ॥ वायकंपियगुरुका य एकमेकस्स पेसिया दिट्ठी । अहो सो जणो तइया नाओ विसं च अमयं च आसी || २४ ॥ जड़ ताव १ अ० बंधण० । २ अ० खुमेस ३ अ० मिहं ।

समणस्स समी
दिक्खाग्रहणं
नवपुव्वाणं च अन्भसणं
।। ९५ ।।

Page #122

सं० तरंग
वईकहा ॥९६॥
चरिय
|
समणसोचा सपियतरंगवईए वेरग्गं
SeeCeeCee20
| कूरकग्मो होऊण इमो वि संजओ जाओ। जोग्गा दुक्खक्खवणं अम्हे वि तवं अणुचरेमो॥२५॥ संभारियदुक्खा निवइयाय तो | कामभोगनिविण्णा । पाएसु तस्स पडिया समणस्स समाहिजुत्तस्स ।।२६।। सीसे निवेसियंजलिपुडा य पच्चुट्ठिया पुणो भणिमो। तकालबंधवं तं जीवियगुणदायगं समणं ॥२७॥ जं चकवायजुयलयं भे तया हयं परभवंसि । नरमिहुणयं पर(इह)भवे उ नीणिय चोरपल्लीउ ।।२९॥ तं मिहुणं इणमम्हो दिण्णं भे जस्स जीवियं तयाइ । देहि पुणो जह तइया अम्हं दुक्खाण वोच्छेयं ॥२९॥ जाइपरंपरविणिघायमरणबहुदुक्खसंकडस्स द्वामा । भीया अणिचवासासुहस्स संसारवासस्स ॥३०॥ जिणवयणुञ्जयपंथेण विविहतवनियमगहियपच्छयणा । निव्याणगमणतुरिए इच्छामो भे तवग्गओ ॥ ३१ ॥ तो भणइ सो सुविहिओ जो काही सीलसंजमं सययं । सो सम्बदुक्खमोक्खं अचिरेण (कालेण) गच्छिहिइ ॥३२॥ "जइ नेच्छह विणिवायं जाइपरंपरसएसु अणुहविउं । बजेह | | पावकम्मं ताव इय तिव्युञ्जया होह ।। ३३ ।। नजड़ धुवं तु मरणं न नजइ होहिती कया तं ति। तं जीवियं न पावइ ताव वरं भे कओ धम्मो ॥३४॥ विरलुस्सासेण मरतएण वेलविणाणुकंठेण निस्सण्णेण नकतवचरणपवित्थरो कउ । ३५(१)।। हठेण बलिय- | पंचिंदिएण आउंमि परिसरंतंमि। सक्का सोग्गइमग्गा जोग्गा हु धरि जे ।।३६।। बहुविग्धे सुहर. जे अणिचपरिणामजीवि जए। सद्धा बद्धेयव्या कायव्वे धम्मचरणमि ॥ ३७ । जस्स न वरेज मच्चू जीवो दुक्खं च जो न पावेजा। तस्त हु तवगुणजोगो कओ व अकयउ व्य जुञ्जेजा ॥ ३८ ॥ निययमरणमि लोया आलोयं संजमस्स लघृण । न हु बद्धतीयमाउ जाह ताहेब गंतव्यो ३९(१)।। अत्ते निययसोक्खलोए बहुचिरे य जीवियंसि चलंमि । धम्मचरणमि बुद्धी नरेण निचं पिकायच्या"॥४०॥ एवं सुविहि
Poemovezmomenmen
Jain Education Incm

Page #123

सं० तरंग__बईकहा
॥ ९७॥
सपिय| तरंगवईए दिक्खागहणं
DonvocacanceDepos
कायवयणं निसम्म आउयं चलं ति उव्वेग्गा । तवचरणकउच्छाहा उ मुहमो सुस्सणा दोवि ॥४१॥ पेमजणस य हत्थे सब्वे ते
भूसणे निसिरिऊणं । भणिमो धरह इमे ता अम्हं अम्मापिउणं ति ॥४२॥ भगह य दुक्खविभीया नाणाजोणिपरिहिंडणुन्विग्गा । ऊरसरणुव्वेयकरं सामण्णं ते पवण्ण त्ति ॥४३॥ तेसिं च विणयखलियं खमह य किर सुहुमचादरं स । मत्तेहि पमत्तेहि य जं होज कयं कयाई पि ॥४४॥ एवं सोऊण अम्हं वयणं सहसा कुइयं परियणेण । परियणसहिया आधाविया ता नाइजाउ ॥४५|| सोऊण वयणमेयं ते पडिया ता पियमस्म पाएसु । मा नाह! अणाहाओ परिचएजत्ति बेंतीउ "४६॥ उपायवडियाहिं कह वि पियरस परिणी! पसाकासाहिं । बलिकम्मं चेत्र कयं अलयपडियपुष्फपुंजेहिं ॥४७॥ अपरिस्समरमिएहिं मणसा इच्छिय सयं गिहीएहिं । जुत्तो सि सत्तकालं मणोरहमपहिं सुरएहिं ॥४८॥ जइ वियरइ परिभोगं न लभामो ते सया नियमि। अच्छीहिं | पेच्छिउं जो तहबि तुम इच्छिमो निच्च ।।११।। अच्छोप्पा वि समाणो फुरियकुमुयपंडुरो कुमुयसोहो । कस्स न करेइ पीई सकलविमलमंडलो चंदो ॥५०॥ एयाणि य अण्णाणि य ताओ कलुणाणि विलबमाणीओ। तवचरणकरण विग्धं पियस्स काउं ववसि| याओ ॥५१॥ तं कलुणं मुंच सग्गं मणवाघायंतीओ अगगंतो। भोगविरत्तो रत्तो पारत्त सुहावहे धम्मे ॥५२॥ लुंचइ कुसुमुम्निस्से केसो (पिओ) केसे य तहिं अगणयंतो। वेरग्गसमावण्णो परजानिच्छिमतीओ॥५३॥ सयमेव लुइयसिरया अहं पि समणस तह य पाएसु । पडिया पिएण समयं दुक्ख विमोक्खं कुणह मे ति॥५४॥ तो तेण नहुविइ8 कयं च सामाइयं तहिं अम्हं । एकगियं पि जंतं उन्हें सोगति नेइ ॥ ५५ ॥ पाणिवहसुसावाया अदत्तमेहणपरिग्गहा विरती य । राईभोयण विरती तेण वद्धाविया अम्हं
१ अ० सूसणा।
Jain Education

Hainelibrary.org

Page #124

सं० तरंग
वईकहा ॥ ९८॥
मायपिउर हियसिकर
| ॥५६।। गहियाओ उत्तागुणाओ उभाओ तवचरणलुद्धेहिं । अप्पडियद्धेहिं पुणो जीवियमरणे सरीरे य ||२७|| दोण्ह वि अम्मापियरो अम्हाणं सबसत्तिसंजुत्ता। तेण (तहिं) पत्ता नायंमि कय(मज्झ) परियणाओ॥५८॥ उत्तमंताओ पुरीसबालवुडमहिला तहिं परिणि!। आगंतं च पवत्ता ते पचहए ति सोऊणं ।। ५९ ॥ बंधवजणेण अम्हं पुण्णं तं उबवणं तह महंत । ददा अम्हं बहुणा अण्णेण य जणेण ।।६०॥ तत्थ य जणस्स परिपिडियस्स अण्णोणवइयकायस्स । आभोकएत्थमवरि मुहसीसपरंपरानिवहो । ६१ ॥ नियमुभवब्भावपरायणो य दणो नसोभाए । सोगभरेणाऽऽरसियं बंधवमित्तेण मे तत्थ ।। ६२॥दोह वि अम्मापियरो रोयंता आगया दवदवस । सामू असुरो य महं दठूण म्हे (चेव) गया मुच्छं ।।६३।। जिणवयणभावियमती दोवि य संसारमुणियपरमत्था। मज्झं अम्मापियरो भणंति बाहं निरंभंता ॥६४॥ किं साहसमेरिसयं पुत्तय ! कयं जोधणस्स उदयंमि | दुक्खं खु तरुण भावत्तणेण सामण्णगुणा धरे जे ॥६५॥ मा होज तरुगभावत्तणेण धम्मे विराहणा काई । अणुभयकामभोगा पच्छा वि तं च गहेयव्या ॥६६॥ भोगा खणमित्तसुहा विवागकडुय ति तो अहं बेमि । बहुदुक्खो य कुटुंबो न मुत्तिसोक्खा परं अस्थि । ६७।। जाव न मुयंति अत्था थामो जा अस्थि संजमं काउं। जाब न हरेइ मच्चू ताव वरं मे तवं काउं ॥६८॥ तो भणइ तत्थ ताओ इंदियचोरगहणंमि तारुण्णे । नित्थरह अणावाहा संसारमहल्लण्णवमिणं ति ॥३९॥ बुढवियसमासिया य बंधवजणेण ते दो वि । सासूससुरो महं रमणमिणं विण्णवंतेव ||७|| केण तुमं किं भणिओ किं चि तुह न वट्टए इह पुत्त !। किं च विलीयं दिटुं तो निधिण्णो सि पव्वइओ ।। ७१ ।। धम्मो किर सग्गफलो सग्गफला इच्छिया तहा भोगा । विसयसुहेसु य महिलासारो त्ति सुई भणइ लोए ॥७२।। ता तुज्झ महिलियाओ अस्थि इहं अच्छरासरिसियाओ । अणुभुत्तकामभोगो करिहिसि पच्छा वि तं
zaeazazzernedeezaee

Page #125

सं० तरंगचईकहा
accwCa
धम्म ॥७३॥ रजसमता र अम्हे वि य वेवि पुत्तयं च इमं । सव्वं च दव्वजायं पुत्त ! किं ते परिचयसि ।। ७४ ॥ वासाणिपिउणो पड़ काइवयाणि कामभोगे निरुम्सुओ भुजा । पच्छग्गे परिणयव ओ चरिहिसि उग्गं समणधम्मं ॥७५|| अम्मापिऊहिं एवं तेहिं कलुणं
उवएसो तहि भणिओ। भणड चरणनिच्छियमई दिवंत सत्थवाहसुओ॥७६॥ "जहा कोसियाकीडोनियसरीरकरण अण्णाणी । हियकामओ निरंभइ अप्पाणं तंतुमेतेण ।। ७७ ॥ तह मोहमोहियमी विसयसुहकामओ दुहसएहिं । इथिकएण निरंभइ अप्पाणं रागदोसेहि ।। ८॥ तो रागदोसदुक्खदुओ सया विविहजोणिभवगहणं । मिच्छत्तसमुच्छण्णो पडिही संसारकंतारं ॥ ७९ ॥ न वि तह बहुयं सोक्खं हवती पूरिस्रो पियाए लंभंमि । पावइ जह बहतरयं दक्खं थीविओगंमि ॥८०|| मग्गिजंतो दुक्खं जणेइ लदो य रक्खणकएगं । सोऽयं कुणइ विणढे तो किर दुक्खावहो अत्थो ।।८।। अम्मापियरो भाउयभजा पुत्तो य बंधवा सुहिया । एते सिणेहमइया निगडा निव्वाण मग्गस्म ।। ८२।। जह सत्थसमारूढो साहायलोभेण दुग्गमग्गगओ । अणुपालेंति वैयंता जणो जणं सत्थजागरणं ॥ ८३ ॥ निकतारो य पुणो कत्थ य ठाणाउ तं पयहिऊणं । अण्णोण्णएहिं वनइ पंथेहिं जणो जगवयंमि ।। ८४ ॥ एवमिह लोए जं वा विइजिया होति बंधवा नाम | सुहदुक्खं मत्तपरिपालंबणत्य जुत्तीकय (2)||८|| सिणेहाउ विसंजोगविउ इउ
पुणो बंधवे पमोत्तूण । वञ्चति निययकम्मोदएहिं नाणागतिविसेसे ॥ ८६ ।। वसमक्खियनिव्वबंवेण एगंतरउवगएण । रागो परिN हरियव्यो अबरागो मुत्तिमग्गोत्ति ॥८७। लघृण धम्मबुद्धिं गुणपलियसकालियं गहेयब्ध । जाव न करेइ चवला आउपडिच्छे| दणं कालो ।।८८।। एवं परमत्थनिच्छयं विहस्सुणा जयणं पडिजुत्तेण । कत्थइ अपजमाणेण हवइ मोक्खो सुहं गंतु" ।। ८९॥ १ अ० वयंतो । २ अ० पणिय० ।
O ॥ ९९ ॥
Jain Education Deadlinal

Yojainelibrary.org

Page #126

सं० तरंगचईकहा
॥१००॥
Jain Education
जं पि य भगह कइवए वासे ता भुंज कामभोगं ति । एत्थ वि दीसइ दोसो अनिययमरणाउरे लोए ॥९०॥ जं नत्थि कोइ लोए मच्चूओ बलनिरुंभणसमत्थो । तो पुव्यमेव नियमो अकालहीणं गहेयच्वो ॥ ९१ ॥ एयाणि य अण्णाणि य सत्थाहसुएण जंपमाणेणं अम्मापियरो सयणो य तत्थ पडिसेहिओ सन्चो || ९२|| सहपंसुकीलणाहि य निच्चं तेणोवयारसुहा तेण । वयंसा वि कया सव्वे पडिसेहिय निरासा ॥ ९३ ॥ तह वि न इच्छइ हाउं अम्हे तवचरणनिच्छए दोवि । अवि सोवि सत्थवाहो घरिणी ! पुत्तपिवासाए ||९४ || पियविप्पओगदुस्सहा जम्ममरणभयविदुया एते । छंदेण ऊरे (चरं) तु तवं तो तत्थ भणियं बहुजणेहिं ॥ ९५|| कामगुणपरं मुहमाणसस्स तवचरण करणतुरियस्स । जो कुणइ अंतरायं सो मित्तमुह अमितोति ॥ ९६ ॥ तो (तं) वयणकलं जणस्स सोऊण तत्थ सत्थाहो । अणुमणियं अकामो पव्वजणं अम्हं ॥ ९७|| काऊण करयलसंगमं च भाणीय णे दुयग्गे वि । नित्थरह विविहनियमोपवासरुयं समणधम्मं || १८ || जंमणमरणतरंगं नाणाजोणिपरिहिंडणावत्तं । अदुहिकम्म संघायकलुस जलसंचयं रुई ।। ९९ ।। पिय विष्पओगविलविय महारागमयरपरिवरियं । संसारसमुद्दमिणं जह तरह तहा करेह त्ति || १६०० || एवं गुणसंवाहो सत्थाहो भणि| ऊग पडेइ पाएसु । वालयं न नयरिमगमणकयमईसु || १ ( १ ) || भाणीय गहवाई विय संजमचरणमारुहेमाणा । घत्थ जत्थ बहुदुक्खा कडाओ कुटुंबाओ || २ || अभिनिक्खत्ता खंता पेमबंध नियलेहिं उम्मुक्का । उवसंतरागदोसा समसुहदुक्खा सुमुणी जाया ॥३॥ "घण्णा कलत्तगोत्तीहिं निग्गया पेमबंधणविमुक्का । अवगयमाणकोहा चरंति धम्मं जिणक्खा ये" || ४ || इच्छिय विसय सुहनि वेसणत्थ निव्य (ड)मणा नवरि अम्हे । न चएमो निस्सरिउं मोहनियलवच (बंध) णनिबद्धा ॥ ५ ॥ स्याणि य अण्णाणि य बहूणि तवनियमतेयकरणाणि । भाणिय सुट्ट परमत्थदिधम्मो तहिं सेट्ठी || ६ || देहं तर संकंति व्व तत्थ मे सोगगहियहिययाओ । ससुरघरकुल

पिउणो आसीवाद
॥१००॥
w.jainelibrary.org

Page #127

सं० तरंगवा
॥१०१॥
Jain Education
I
घरा सण्णिणीउ महिला परुष्णाओ || ७ | ताहि य पउरविलावियकलुणा हि दुहियाहि रोवमाणिहिं । आवरिसियं च अंसू हिं तस्स भूमि (मी) उववणस्स ||८|| अह सेट्ठिसत्थवाहा समहिलमित्तजणबंधव समग्गा । घेत्तूण वाढ करणे नयरिमइगया परोयंता ॥ ९ ॥ 'तंमि य जणहलबोले पेच्छयपच्छाइयं तयं समणं । अम्हेसु लग्गदिट्ठी सेट्ठी विमणो उदच्छीया ॥ १० ॥ सव्वे वियराणि जणो संतपरिच्चायविहिओ | अहं धम्माणुरागरतो जेणागयमेव पक्कंतो ||११|| अह तत्थ समणलच्छीसमस्सिया रूविणी खम चैव । गणिणी गुणसंगणिणी तं बंदिमागया समणं ||१२|| सा अजचंदना (ए) सिस्सा तवनियमनाणपडि पुण्णा । वंदइ य सा सुविहियं सपरिवारं तयं समणं ||१३|| भणिया य कप्पगुणजाणएण तेण समणेण सा गणिणी । समणी पावसमणी होउ इमा सिस्सिणी तुम्हे ||१४|| तो जीए विणयायारो आवारो महवत्तणगुणाणं । समणत्तणोवयारो इच्छाकारो कओ तस्सा ||१५|| तेण य भणियामि अम्हं (हं) बंदसु अह ते पवित्तिणी अज्जा । पंचमहव्त्रयधारणदढन्वया सुच्वया गणिणी ||१६|| तो तत्थ विजयपणमियमुद्धाणा मत्थए ठवियहत्था । निव्वाणगमणतुरिया एयाए पाएस पडिया || १७ || फुडविणग्गाही तीए अहं सुसमाए आसिड्डा । निच्छयदुच्चरचरियं सासणमणुत्तरमिणं ती || १८ || धम्मोदेसपथस्स देसणे केवलं तु अम्हे । जइ काहिसि कल्ला पैंयाहिसि मोक्खपणं ||१९|| तो तं बेमि गुसमणि । भीया करामि तुम्ह वयणं ति । जंमणमरणपरंपरकरस्य संसारवामस्स ||२०|| तो तं उत्तमतवसंजमट्ठियं जलिय जलणसरिसोवमं वंदामि विणयसुंडिया तवसंजमदेसियं माहुं ।। २१ ।। तं च गयकामरागं तत्थ परं चैव सत्थवाहसुयं । वंदितु अगयाहं अजाहिं समं तं नगरिं ॥ २२ ॥ तत्थ बहुफासुगासविहारं महिलिया सुह१० नमिय। २ संकुचिता ।

Pozick
सुथ्वयागणिणीए
सिसिणी
संजाया
॥ १०१ ॥
jainelibrary.org

Page #128

सं० तरंग
वईकहा ॥१०२॥
सेट्ठिणीए अणुवयगहणं
सा.
| पयारं । कट्ठागारमनिस्सियमति(इ)मि अाहिं ताहि समं ॥२३|| तवज चक्लनि(न)भोपति समियतेयमंडलो जाओ। ताहे नहय
लतिलओ च्छि मसं उग्गओ (अत्थं संगो) सूरो॥२४॥ तत्थ य गणिणीए समं आलोइयनिंदियपडिकंता | धम्माणुरागरत्ता गयं | पि रत्तिं न याणामि ||२५|| अण्णदिवसंमि य तओ य सत्याहसुओ सो य गणिवसहो। अणिययवासवसही विहरिंसु महियल-II |तलंमि ॥२६॥ गणिणीए सगासमी गहिया सिक्खा मए वि दुविहा वि । तवचरणकरणनिरया वेरग्गगया अहं परिणि ! |२७||
एवं विहारविहिणा विहरताओ इह समायाओ। छहस्स पारणाए अजाहं निग्गया मिक्खा(ख) ॥२८॥ एवं च पुच्छियाए तुमए || सव्वं मए तुहं कहियं । सुहृदुक्खपरंपरयं इह परलोए जमणुभूयं ।।२५।। एवं पसाहियंमि तरंगवइयाए तीए समणीए । चिंतेइ | तओ घरिणी कह दुकरकारिया एसा ॥३०॥ एवं विहतारुण्णे एवं विहाए देहसेवाए। एवं विहदुकरतवो ति तो भणइ सेट्ठिजाया ॥३१॥ भयवइ ! इच्छामणुग्गहमिणं तिजं कहियं नियचरियं । खमह य न ह जं किलेसविया ॥३२।। भणिऊण पायवडिया भीया, भवसारया दुरंताओ। भणइ किमम्हं होही खुत्ताणं विसयपंकमि ॥३३॥ मोहच्छण्णा अम्हे तुम्हं चरियासु दुक्करा अन्जे!। ता तह कहेसु अम्हं जह संसारे न हिंडामो॥३४॥ तो भणइ तरंगवती काउंन चरसि संजमं जइ वि । तो कुग गिहत्थधम्मं जिणवयणे निच्छया होऊ॥३५।। सोऊण य सा एवं बयणं अजाए अमयमारमिणं । हिययं धरेइ हिट्ठ अणुग्गहं मण्णमाणीओ॥३६॥ धम्ममि लद्धबुद्धी तत्थ य संवेगजायसद्धा य। सीलब्धयगुणव्वयसमगहेच्छा य ॥ ३७ ।। अभिगयजीवाजीवा जाया य सुभा जिणसत्थएच्छा (एसा)। घच्छीय अणुव्वयाई सीलाणि वयाणि य बहणि ॥३८॥ सेसा विजा तरुणीओ सव्वा सोऊण कहमिणं
१ आगच्छामि।
बोबा
22022
॥१०२॥
Jain Education MLL

ainelibrary.org

Page #129

सं० तरंग
liDI
वईकहा
सपियतरंगवईए | सिवगमणं
॥१०३॥
heonaacacaccorncomesince
सव्वं । दढसद्धा जिणवयणे जाया संवेगपडिवण्णा ॥३९।। खुड्डीए समं अावि तत्थ घेत्तूण फासुयं भिक्खं । जेणागया पडिगया । | संजम तवजोगगुणधारी॥४०॥ संबोहणत्थहेउं अक्खाणमिणं पवणियं तझं । अवहरउ दरियमखिलं होउ भत्ती जिणिदेसु | ।। ४१ ॥ हाईयपुरीयगच्छे सूरी जो वीरभहनामे(मो) ति । तस्स सीसस्स लिहिया जसेणा गणिनेमिचंदस्स ॥१६४२॥ | इतिश्री तरंगलोला समाप्ता ॥ ग्रन्थाग्रम २०००॥
१ सिरिभद्देसरसूरीसरविरइयकहावलिमहागंथमज्झगयतरंगवईकहासारपजंतभागो सोपओगित्तणेण इह संपादगेण लिहिज्जइ-"भिक्खं च चित्तु ठाणं सह खुडीए गया तरंगवई। समयंमि समुप्पाडियकेवलनाणा य सिद्ध त्ति ॥ से गुरू य पउमदेवो सिद्धो अह परिणिसे द्विसत्थवाहा उदयणराया य गया देवलोगं ति। एवं च कृणिओदयणरजकालपन्भवा तरंगवई वीसमई कहा रम., भद्दा भदेसरमूरिरइय" ति॥
मा.के.सा.
॥१०॥
Jain Education

N
ainelibrary.org

Page #130
सं० तरंग बईकहा // 10 // E (r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)22 (r)(r)(r)(r)(r)(r)(r) HE9%955959595999999655555555454545454545 संखित्ततरंगवईकहा (तरंगलोला) समत्ता // *99999999999999999999999999 000 LOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO // // 104 // Jain Education Il nal ENjainelibrary.org