Book Title: Navtattvano Saral Parichay
Author(s): Sunandaben Vohra
Publisher: Gunanuragi Mitro
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004527/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navatattvano saraLa paricaya 7] baMdha (sacitra) za mokSa cpd jIva navatattva nAmacakra ble ajIva pa hin saMpAdaka sunaMdAbahena vohorA Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM arha namaH navatattvano saraLa paricaya (sacitra) vibhAga 1 2. saMkalana kartA sunaMdAbahena vohorA preka pU. AcArya zrI bhadraMkarasurI mahArAjI Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0000000000000000000000000000000 prakAzaka: guNAnurAgI mitro eDIsana-pIskATave ] abhyAsa varga U.S.A. www.Grows9% 80e 000000008 seasooooooooooo pustaka tame vAMco bIjAne vAMcavAnI preraNA Apo. [ prathama AvRtti I. sa. 1990 saMvata 2046 nakala 1100 bIjI AvRtti i. sa. 1990 saMvata 2046 nakala 2000 trIjI AvRtti I. sa. 1993 saMvata 2049 nakala 1500 cothI AvRtti I. sa. 1995 saMvata 2051 nakala 2000 pAMcamI AvRtti I.sa. 1998 saMvata 2055 nakala 750 prApti sthAna : 1. sunaMdAbahena vohorA 5, mahAvIra sosAyaTI, 3. zrI kumArabhAI bhimANI elIsabrIja, amadAvAda - 7 1339 je. ema. kampAunDa, phona naMbara : 6637954 trIjo bhoIvADa, muMbaI - 2, phona naMbara : 37pa7013. sAMje 5 thI 7 00000%aa000:00:00:4000060%wwwwwwx9s00000000000000 0000004084% 85%99999eeeee 2. dakSAbahena niraMjana mahetA 39, mANekabAga sosAyaTI, kaMcanadIpa zopIMga senTara sAme, surendra maMgaLadAsa roDa, amadAvAda - 15 phona naMbara : 407910 sAMje 6 thI 8 4. Kalpana Pravin N. Shah 992, Menair Drive Lansdale (PA) 19446 U.S.A. Tel: 215-362-5598 e eeeeee0assssssssssssswiseasoooooooooooooooooooooosebisweeeeeewa000ewsweewad000000eeeeee mudraka : bhagavatI oNphaseTa sI-15 baMsIdhara mila kampAunDa, bAraDolapurA, darIyApura daravAjA, amadAvAda. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 00000000000000000000000 0000000000028%e0%aeeeeeeAAAAA%90%80%%aaosaaos20000000000000 vaMde virama vibhAga 1 - 2 viSenI keTalIka sUcanAo A pustakamAM prastuta navatattvano abhyAsa navA ane jUnA abhyAsIo saraLatAthI kare te mATe be vibhAga alaga karavAmAM AvyA che. baMnemAM rajUAta to navatattvanI che paNa jema 1 thI 10 nA AMkaDA barAbara zIkhyA pachI AgaLanA dasaka ke zatakanA aMko zIkhavA saraLa paDe che tema A vibhAga viSe che. prathama vibhAgamAM navatattvanI prAthamika, saraLa ane saMkSipta rajUAta karI che. vibhAga bIjAmAM te ja navatattva kaMI vizadatAthI ane vizeSa arthagrAhya thAya te rIte rajUAta karI che temAM thoDuM punarAvartana che te sakAraNa che. jene thoDo abhyAsa che teNe prAthamika vibhAga joI javo ane pachI bIjA vibhAgano abhyAsa karavo, chatAM koI adhikArI ke gurujano pAse abhyAsa karavAthI temAM zIdhra lAbha thaze. ruci ane rasa vadhatA tattvonuM rahasya samajAze. tattva samajavAnuM agharuM che tema karI pustakane gharamAM mUkI devuM, evo bhAva mithyAbhAva manAya che, jethI jJAnAvaraNa TaLatuM nathI. saMsAramAM ghaNA agharA kAryo karyAM che, have eka dAva A kSetre lagAvavo, jethI durlabha tevuM svarUpa darzana prApta thAya ke je janma-maraNanAM du:khane dUra karavAno sAco UpAya che, arthAtu sukhaprAptinuM sAdhana che. tattvArthanI zraddhA e teno upAya che. je koI mahAtmAoe sAcA sukhanI prApti karI te A upAyathI ja karI che. bhaviSyamAM paNa tema thaze. ApaNe vartamAnamAM te upAyane sAdhya karavAno che. savizeSa to e che ke tattvajJAna jIvane savicAra Ape che. dharma jIvanane zuddha AcAra Ape che. baMnenA samanvayathI samya darzana pragaTa thAya che. prastuta navatattvano saraLa paricaya pustaka abhyAsIo mATe lAbhadAyI nivaDyuM che. saraLa rIte abhyAsa thaI zakavA yogya hovAthI pustakanI mAMgaNI vadhatI jAya che. AthI A cothI AvRtti pragaTa karatAM AnaMda thAya che. "darzana durlabha sulabha kRpA thakI AnaMdaghana mahArAja'' vinIta lekhaka SSSSSSSSSSSSSSSSS000000000000000000000000000000000000000 0 S 000000000degdegdegdegdegdegdegE/PP/POOOOOOOOOOOOOOOPI' 68000000000000000000000000000000000289%8B%20%A9Rs8c60099eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee20000000000000000000000000 20000000 jJAna : mokSanA upAyanuM jJAna. darzana : samyaga jJAnathI nakkI thayelA mokSanA upAyo uparanI acaLazraddhA. cAritra : samyaga jJAna-darzanathI jANelA mokSanA upAyanI upAsanA. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMde zrI jJAtanaMdanam prAsaMgika prathama AvRtti samaye saune suvidita che ke navatattvanuM nirUpaNa sarvajJa paramAtmAe karyuM che. tene zrI gaNadharAdi bhagavaMtoe sUtrabaddha karyuM, ane paraMparAgata AcArya bhagavaMtoe te zAstrabaddha karyuM. vaLI jJAna prabhAvaka AtmArthIjanoe tene saraLa bhASAmAM lokabhogya paNa banAvyuM. Ama navatattva viSayanA nAnA moTA aneka graMtho prakAzita thaI prasiddha thayA che. sadbhAgye A navatattvano abhyAsa karavAnI taka paMDitajano pAse maLatI rahI, temAM ghaNuM ucca tattva jANavA maLyuM, ane dharmazraddhA prabaLa thaI. savizeSato A tattvanAM sUkSma rahasyone jANavAthI sarvajJa paramAtmAno sarvajJapaNAno ati mahimA zraddhAvaMta thayo ane e ja prabhuno mahAna upakAra che tevuM bhAna thayuM. samasta vizvanuM sukha A navatattvanI zraddhAmA pragaTI zake che tema kahIe to asthAne nathI. arthAta e zraddhA bhavamuktinuM bIja che. prabhunA A upakArano badalo vALavAnuM ApaNuM zuM gajuM ? ane nispRha paramAtmAne to badalo zuM hoya ? chatAM A tattvanA abhyAsamAM je lAbha thayo te anyane maLe tevI bhAvanA thaI. temAM yogAnuyoga zrI kalApUrNasUri AcArya bhagavaMtanI tattvajJAna pravezikA (jUnI AvRtti) koInI pAse jovA maLI. ane te pustikA hastagata thatAM pAne pAne najara TharI gaI ke A pustikAmAM karelI racanA saraLa ane lokabhAgya che. jijJAsuone enA abhyAsa vaDe zraddhA thAya to jIvananA saMgharSo TaLI sukhaprApta thaI zake tevuM A tattvonuM rahasya che. 1986-87mAM paradeza javAnuM thatA A pustikA meLavI paradezanA satsaMgIone teno paricaya karAvyo pachI to krame karIne 500 jeTalI pustikA maMgAvI AphrikA, laMDana, amerikA, muMbaI, amadAvAda jyAM jyAM avasara maLyo tyAM tyAM A pustikAnA AdhAre adhyayana varga calAvyA. sva-para zreyanI sahaja pravRtti thaI temAM ghaNo AtmalAbha thayo. i.sa. 1988mAM yogAnuyoga kacchamAM yAtrAe javAnuM thayuM tyAre AcAryazrInA darzanano pratyakSa lAbha maLyo. temaNe A pustikAno abhyAsa kevI rIte karAvavo tenuM mArgadarzana paNa ApyuM. teozrIe A bAbatamAM potAnI je prasannatA vyakta karI te mAre mATe zubha-AziSa hatI. tethI A pustikAno abhyAsa punaH punaH thato rahyo. ghaNA jijJAsuo tattvaruci pratye vaLyA ane tattvanA abhyAsathI jIvana parivartana pAme che, te niHsaMzaya che tema temano anubhava jANavA maLyo. pUrva puNyayoge amadAvAdamAM vicaratA AcAryazrI bhagavaMta bhadraMkara sUrizvarajInA darzanArthe javAnuM thatuM. tattvanA gUDha rahasyonA zabdArtha ke bhAvArthamAM kaMI muzkelI paDe tyAre teo anubhava vaDe uttama mArgadarzana ApatA. tevA eka prasaMge teoe sahaja saMketa karyo ke tamAro abhyAsa ane lekhana saraLa che mATe navatattvane saraLa bhASAmAM saune zIkhavatA raho Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja ane lakho. mahAtmAonA vacanane - sUcanane AjJArUpa samajI amala karavo te kartavya che. chatAM pUchAI gayuM ke sAhebajI ! navatattvanA graMtho, pustako, TIkAo vigerenuM nirUpaNa mahAna munioe paMDitoe ane abhyAsIoe kareluM che. mAro vizeSa abhyAsa paNa nathI tethI navatattvanuM lekhana mAre mATe agharuM nahi thAya? sAhebajI kahe tame pU. zrI udayaratnasUrIzvarajI racita navatattva vistArArtha betraNa vAra vAMco. na samajAya te pUchajo. pachI prayatna karajo. teonA A Adeza pramANe te graMthano abhyAsa karyo. savizeSa to temanA saMketamAM kRpA hatI tema mAnI lekhana zarU karyuM. vAstavamAM to e saMkalana ke utAro kahIe to cAle. jo ke manamAM kaMIka muMjhavaNa hatI paraMtu yogAnuyoga cAturmAsamAM amadAvAdamAM rahelA pU. zrI lAvaNyazrInA praziSyA cAritrazIla vidvAna vidUSI zrI naMdiyazA sAdhvIjInuM yogya mArgadarzana maLatuM rahyuM temano sahayoga maLyo tethI nizcitatA rahI, chatAM AmAM svataMtra kazuM nathI paNa eka saMkalana che. temAM kAMI paNa kSati rahI hoya ke pAThAMtara thayuM hoya to te mArI alpatAno doSa gaNI sau kSamA dhAraNa kare. paMDitajano tene sudhArIne vAMce tevI vinaMti che. A graMtha lekhanamAM nIcenA graMthonI sahAya lIdhI che. 1) AcArya pUjyapAda zrI UdayasUrIzvarajI racita "navatattva vistArArtha." 2) pUjyapAda AcAryazrI kalApUrNasUrIzvarajI racita "tattvajJAna pravezikA." 3) vivecanakAra prajJAcakSu zrI paMDita sukhalAlajI racita "zrI tattvArthasUtra." 4) pUjyapAda muni zrI jitendra vijayajI mahArAja racita "sacitra navatattva' mAMthI citronuM saMkalana. AvA dhArmika graMthanuM lekhana adhyayana e vAstavamAM to tapanI ArAdhanA che. Ajano pravartamAna yuga buddhipradhAna che chatAM Azcarya che ke buddhimAno sAcA sukhano upAya zodhI sakatA nathI. vijJAnanA vikAsa sAthe atRptinuM duHkha vikAsa pAmyuM che. tenuM nivAraNa buddhinI vRddhithI nahi paNa buddhinI zuddhithI thAya che. te zuddhi tattvanA abhyAsa ane zraddhAthI thavI saMbhava che. arthAt sAcA sukhanI cAvI tattvanI zraddhAthI maLe che. mATe sukhanA abhilASI sau bhavya AtmAo A navatattvano saraLa paricaya premapUrvaka zraddhA sahita karaze to temane apUrva lAbha thaze te niHzaka che. prastuta pustakano abhyAsa saraLatAthI thavAne kAraNe pustakonI mAMga vadhatI rahI che. lagabhaga 10,000 jevA jijJAsuoe prastuta pustakano abhyAsa karyo che. AthI kramazaH A pAMcamI AvRtti pragaTa thaI zakI che. prastuta pustakamAM guNAnurAgI amerIkAnA jijJAsuono sahayoga maLyo che. abhivAdana, sunaMdAbahena % B%85%90%80%E0%AA%A6% 95%e0%86%e0aa96 %%B9%89 % 80%% Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbhAra darzana prastuta pustaka prakAzanamAM vividharUpe maLelA sahayoga badala AbhAra mAnuM chuM - (1) prerakadAtA pUjyapAda AcArya zrI bhadraMkarasurIzvarajI. (2) pUjyapAda AcArya zrI kalApUrNasurIzvarajI. (3) arthasahayoga - zrI trIkamalAla mahAsukharAma phAunDezana (4) mArgadarzana mATe vidUSI sAdhvI mahArAjazrI naMdIyazAjI (5) pratyakSa ke parokSapaNe pU. zrI graMthakArono ke jemanA graMthano AdhAra levAmAM Avyo che. (6) pUjyapAda muni zrI jitendra vijayajI mahArAja racita 'sacitra navatattva' (citronuM saMkalana). (7) abhyAsI jijJAsuo je A pustakane AvakAraze te sauno AbhAra. (8) pAMcamI AvRttino arthasahayoga amerIkAnA jijJAsuoe Apyo che. ghara ghara carcA rahe dharmakI, duSkRta duSkara ho jAve; jJAna carita unnata kara apanA, manuja janmaphaLa saba pAve. vinIta sunaMdAbahena Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. zrI bhadraguptasUrIjInI zubhAzIpa jJAnasAra karmavipAka ciMtana tamArA sukhanA kAraNa ane duHkhanA kAraNa jANavA mATe tamAre karmanuM tatvajJAna meLavavuM ja paDaze. sakala vizva para je karmono gajaba prabhAva che, te karmone oLakhyA vinA kema cAlI zake ? ApaNAM tamAma sukhaduHkho karmonA AdhAre che. e vAta samajAyA pachI ApaNe ApaNAM sukhaduHkhanA nimitta bIjA jIvone nahi banAvIye. ahIM ApeluM ciMtana tame ekAgra banIne karajo. tamane temAMthI tejakiraNa prApta thaze. paramAtmA je sarvakALe che, sarvatra che, sarva samartha che, sarvanA che te paramAtmA che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sunaMdAbahena vahorA likhIta ziSTa AdityanI sUci pustakanuM nAma zrI kalpasUtra kathAsAra pAMcamI AvRtti zAMtipatha darzana bhA-1 tAttvika lekho zAMtipatha darzana bhA-2 tAttvika anuvAda navatattvano saraLa paricaya pAMcamI AvRtti muktibIja samyagadarzana paricaya aMtaranAda 300 pado stavano, trIjI AvRtti trakALika AtmavijJAna (sva. pannAbhAI) tattva mImAMsA (tattvArthAdhigama) adhyAtmasAra (bhAvArtha) 10. Atama jhaMkhe chUTakAro (samAdhi zataka) 11. puduM galano parivAra paramArthanI prApti 12. maMgalamaya yoga (yogasAra bhAvArtha). 13. sarveSa maitrI cAra bhAvanA 14. RNa mukti dAnAdi cAra dharma 15. zruta sAgaranA biMdu 2. sAhitya prApti sthAnaH sunaMdAbahena vohorA. dakSAbahena mahetA 5, mahAvIra sosAyaTI, 39, mANekabAga sosAyaTI, elIsabrIja, pAlaDI, surendra maMgaLadAsa roDa, amadAvAda - 380 007 amadAvAda - 380 015. phonaH 6589365sAMje 5thI 7 phona : 407910 sAMje 6thI 8 dhArmika vividha viSayonI keseTa maLI zakaze. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA prAthamika vibhAga - 1 pATha : 1 navatattva . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 pATha : 2 navatattvano prathama vicAra-viveka . . . . . pATha : 3 1, jIvatattva : saMsArI jIvane jANavAnA anya prakAra pATha : 4 jIvanA dasa prANa . . . . . . . . pATha : 5 2, ajIvatattva . . . . . . . . . . . pATha : 6 sRSTinI racanAnA cha dravya . . . . pATha : 7 pudgalanA varNAdinuM svarUpa . . . pATha : 8 3, puNyatattva . pATha : 9 4, pApatattva . . . . . . . pATha : 10 5, Azravatattva . . . . . pATha : 11 6, saMvaratattva . . . . pATha : 12 7, nirjarAtattva . . . . pATha : 13 8, baMdhatattva . . . . . . . . . . . . . pATha : 14 9, mokSatattva . . . . . . . . . ja * * * * * * * * * * * * * * * 10 vibhAga - 2 pATha : 15 navatattvanA bheda ane vyAkhyA . . . . pATha : 16 joyAdi svarUpa . pATha : 17 1, jIvatattva . . . . . . pAda : 18 paryAptinuM svarUpa . . . . . . . . . . . . pATha : 19 jIvanAM dasa prANa . . . . . . . . . . . . pATha : 20 ekendriyAdi jIvonuM svarUpa . . . . pATha : 21 jIvanA lakSaNa . . pATha : 22 iMdriya-prANa-paryAptino koTho . . . . pATha : 23 2, ajIvatattva . . . . . . . . . . . . . . . 43 80000000000000000000060 6 96 * * * * * * * . . 40 80% Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 8888888 * * * * * , , , , , 61 8 8 pATha : 24 pugalanAM vizeSa lakSaNo . . . . . pATha : 25 kALanuM svarUpa . . . . . . . . . pATha : 26 utsarpiNI - avasarpiNI . . . . . . . pATha : 27 3, puNya tattva . . . . . . . . . . . pAThaH 28 puNyathI maLatAM sukhanA 42 prakAro . . . . . pAThaH 29 puNya-pApa-karmanI keTalIka vizeSatAo . . . . . pATha : 30 4, pApatattvanuM svarUpa . . . . . . . . pATha : 31 pApanAM phaLanA 82 prakAro . . pATha : 32 5, Azrava tattva pATha : 33 6, saMvara tattva . . . . . . . . pATha : 34 7, nirjarA tattva pAThaH 35 8, baMdhatattva tathA karmanuM svarUpa . . . . . . . . . . pATha : 36 karma prakRtinuM vizeSa svarUpa. 1, jJAnAvaraNIya karma . . . 87 pATha : 37 darzanAvaraNIya karma . . . . . . . . . . . pATha : 38 3, vedanIya karma- 4, mohanIya karma . . . pATha : 39 kaSAyanA 16 bhedo . pATha : 40 5, AyuSyakarma . . . . . . pATha : 41 6, nAmakarma . . . . . . pAThaH 42 7, gotrakarma, 8, aMtarAyakarma . . pATha : 43 vezyAnuM svarUpa . . . . . . . . . pAThaH 44 9, mokSanuM svarUpa . . . . . . . . pATha : 45 paramasukha svarUpa mokSanAM sAdhano . . . . . . . . 113 pATha : 46 sabhya dRSTi AtmAno paricaya . . . . . . pATha : 47 AtmabrAMtine TALo, te bhavaroga che . . . . . . . 119 pAThaH 48 AtmAno AdhyAtmika vikAsa (guNa sthAnaka) . . . svAdhyAya (prazna) . . . . . . . . . . * * * 888888888888888888 * * * , , , 9O * * * * * 101 090666666666666666664444544660000000000000000000000000000000oooooooooooooooooooo 888888888888888888 4 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 000 prAthamika vibhAga pATha - 1 huM koNa chuM? huM jIva chuM, AtmA chuM. kevo chuM ? sat - cit - AnaMda - svarUpa chuM. karmanA saMyoge zarIradhArI chuM. svabhAve dehAdithI bhinna chuM. jIvanuM lakSaNa zuM che? jIva, cetanA lakSaNavALo-upayoga sahita che. jIva zuM che? jIva eka padArtha - tattva che. - tattva zuM che ? tattva eTale vastunuM svarUpa che. tattva keTalAM che ? mULabhUta tattva be che : 1. jIva, 2. ajIva. jIva-ajIvane samajavA teno vistAra karatAM sarvajJa paramAtmAe nava tattvanuM nirUpaNa karyuM che. A tattvane jANIne zuM karazo ! jinavara praNIta A tattvanuM vAstavika svarUpa jANI tenI yathArtha zraddhA karI, samyagudarzana prApta karI, janmamaraNAdithI mukta thaIzuM. tatvArtha zraddhAne samyagadarzanam zrI umAsvAti AcArya tattvArtha sUtra. 0 000000000000 navatatva 9*| Bru ( / % I nin jIva mokSa svarUpa che. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navatava jIvAjIvA purNa pAvAsava saMvaro ya niraNA, badho mako ya tahA navatarA hRti nAyabrA. artha - jIva, ajIva, puNya, pApa, Azrava, saMvara, nirjarA, baMdha, mokSa ane nava tattvo jANavA yogya che. wwwwwwwwwwwwwx0000 tavanAM vyAkhyA 8980 gAma - jIva. 9 99999999999999999980 www700%96%ews je % e che www w 000 BSNESSESSMENTSINESSSSSSSSSSSSSSSSSSS caiitanya sahita che. jIve che. prANone dhAraNa kare che. jJAna darzana upayoga sahita che. mAnava, deva, pazu pakSI vagere. ajIva cetanA rahita che. prANa ke upayoga lakSaNa rahita che. vastra, pAtra, khATalA, pATalA vAhana vigere. puNya zubhakarma te puNya, jenA udayathI jIvane sukhano anubhava thAya. pApa azubhakarma te pApa che, jenA udayathI jIvane duHkhano anubhava thAya. Azrava karmane AvavAnA dvAra - mithyAtvAdi hatu. jenA dvArA karmo Ave che. saMvara AvatAM karmonuM saMyamAdi dvArA aTakavuM. 7. | nirjarA karmano aMze aMze tapAdi dvArA kSaya thavo. baMdha AtmAnA pradezo ane karmarajonuM dUdhapANInI jema ekameka thaI javAno svabhAva. karmono saMpUrNa kSaya thavo, AtmAnA zuddha svarUpanuM pragaTa thavuM A navatatvo e padArthanuM vAstavika svarUpa che. vizvanI racanA svayaM saMcAlita che. A nava tattva jIva ane ajIva tattvane samajavA mATe che. jo nava tattvone yathArthapaNe samajAya to jIva ghaNA saMtApa ane duHkhathI mukta thaI zake. jyAM sudhI jIva zubhAzubha karma sAthe joDAyelA che, tyAM sudhI saMsAra che. zubhAzubha karmono cheda thatAM jIva potAnA sahaja svAbhAvika evA mokSane pAme che. $ $ $ mokSa karo, $ wwwwwwwww sex00000000000 w : 00 05 90990989999999999 mULa lakSmInuM mULa, sarva sukhonuM mULa, dharmanuM mULa, kalyANa-maMgaLanuM mULa vinaya che. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNya= 42 ajIva 14 mokSa = 9 baMdha 4 sacitra navatattva pApa-82 jIva 14 akAma Azrava=42 saMvara 53 nirjarA = 12 1. jIva, 2. ajIva, 3. puNya, 4. pApa, 5. Azrava, 6. saMvara, 7. nirjarA, 8. baMdha, 9. mokSa. jIva ajJAnadazAne kAraNe puNya, pApa, Azrava ane baMdha kare che. jJAnadazAne prApta karI saMvara, nirjarA ane mokSane pAme che. nava tattvane zraddhIne, eka AtmA ja upAdeya jANI, tene mokSamAM joDavo te tattvano sAco paricaya che. ha sakAma Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4000 pATha : 2 navatatvano prathama vicAra - viveka 000000000000000000000000 navatattvanI zraddhA mATe vivekanA traNa prakAra cheH 1. zeya, 2. upAdeya, 3. heya. 0000000000000000000000000000 0 0 nAma vyAkhyA tava. zeya jANavA yogya jIva - ajIva AdaravA yogya puNya, saMvara, nirjarA, mokSa. upAdeya heya tyAga karavA yogya pApa, Azrava, baMdha. %80%90%%000000000000000000000000000000000000000990999999;&####### jaa 088 ###00000%Booooos 800000000000000 vizeSa noMdhaH puNya AtmAnI zakti ke guNa nathI. zubhapravRttinA nimitte upajatA zubhabhAvanuM pariNAma puNya che: te zubha Azrava che. ane Azrava mAtra tyAgavA yogya che. to pachI puNya upAdeya zA mATe? nizcayanayathI to puNya tyAgavAyogya heya che. paraMtu dharmamArgamAM upayogI mAnavadeha ane anya saMyogo puNyanA nimitte maLe che. vaLI azubha bhAvathI dUra rahevA prathama zubhabhAva hoya che. tethI kevaLa te bhomiyArUpa che. mArga maLyA pachI tenI upayogitA tuM na hoya tyAre te svayaM dUra thaI jAya che. puNya mokSanuM sAdhana ke sAdhya nathI. mokSanuM sAdhana zuddha upayoga che. tenI prathamanI bhUmikA kathaMcita zubhabhAva che. saMvara, nirjarA zubha adhyavasAya che. paraMtu te karmone aTakAvavAnA ane nirjaravAnA tattvo hovAthI te AtmazaktirUpa che; tethI te jIvanA prakAra gaNAya che. jagatamAM mukhya tattva to be che, 1. jIva ane 2. ajIva. teno vistAra eTale zuM navatatva. jIvamAM gaNAtAM tattvo cAra che. jIva, saMvara, nirjarA ane mokSa. ajIvamAM gaNAtA tattvo pAMca che. ajIva, puNya, pApa, Azrava, baMdha. juo puNyatattvane ajIvanA khAtAmAM mUkyuM kAraNa ke te jIvano bhAva nathI; paNa zubhAzrava che. e boooooooooo%0000000000000000000000000000000 0 00000000000000000000 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka prakAre : be prakAre : traNa prakAre : cAra prakAre : pAMca prakAre : cha prakAre trasa pATha : 3 saMsArI jIvane bIjA kayA prakAre jANazo ? sthAvara : | sthAvara : : pRthvIya cetanAlakSaNathI sarva jIvo samAna che. trasa (hAle cAle tevA), sthAvara (sthira rahe te). strIliMga, puruSaliMga, napusakaliMga. deva, manuSya, tiryaMca, nAraka (gati pramANe). ekendriya, beindriya, teIndriya, carindriya, paMcendriya. pRthvIkAya, apakAya (pANI), teukAya (agni), vAyukAya, vanaspatikAya (pAMca sthAvara) trasakAya. jIvanA cha prakAranuM sacitra pratIka caitanya ApaphAya 2 kAna jIbha sa 5 Indriya 20sta napuMsaka veda AMkha nAka -cAmaDI 14105124 zrI vana sAtikAya puruSa gata prasakAya trAsa paDavAthI ke sukha duHkhanA prayojanathI svayaM hAlI cAlI zake tevAM. be iMdriyathI mAMDIne pAMca IndriyavALA. trAsa paDavA chatAM svayaM hAlI cAlI na zake. sUkSma nigodathI mAMDIne sarva ekendriya jIvo. pRthvIkAya, apakAya (pANI), teukAya (agni), vAyukAya ane vanaspatikAya. 5 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekendriya jIvo sAdhAraNa vanaspatikAya pratyeka vanaspati pratyeka vanaspatikAya sAdhAraNa vanaspatikAya (kaMdamULa) GooooooooooooooooooooA%9998%96 chaowewyeeswoopw0woowwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwxwwwviews New %80%AA % 8 2%80%90998900000000000000000000000000000 ekendriya jIvo H dareka prakAranI sacita mATI, dareka prakAranAM pANI, agni, vAyu ane vanaspati ekendriya jIvo che. sAdhAraNa vanaspati H tamAma prakAranA kaMdamULa, pratyeka vanaspati :- phaLa, phaLAdi, zAkabhAjI. be Idriya jIvo wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww kAkA S iiiiiiiiiaa wil: " sa 0 00000000000000000 * iaa ** I RD) pada be indriyavALA jIva 7 (1) S be IdriyajIvo H 1. zaMkha, 2. chIpa, 3. vALA, 4. aLasIyA, 5. kASThakIDo, 6. mAmaNa, 7. koDAkoDI. jo che Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G G traNa IndiyavALA jIva 5 teIdriya jIvo :- 1. mAMkaDa, 2. dhoLIju, 3. iyaLa, 4. gIMgoDA, pa. gokaLagAya, 6. kALI ja maMkoDA, 8. udhaI. 2 3 cAra IndriyonA jIva caurindriya jIvo H 1. pataMgiyuM, 2. mAkhI, 3. karoLiyo, 4. vIMchI, 5.vAMdo, 6. tIDa, 7. macchara, 8. bhamaro. cAra indriyo sudhInA jIvo asaMjJI che. A cAre prakAranA jIvo asaMzI che. 3 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2004 R - 8_ * saMjJI paMcendirya jalacaze ! saMjJI paMcendrIya jIvo : jaLacara prANIo, saMjJI = vicArayukta manavALA 1. magara, 2. deDako, 3. mAchalI, 4. karacalo, 5. AThapago, 6. sIla, 7. kAcabo, 8. Dhela. #6666668036632666666666 * * ji * * T) 0 tathI 9 : %%%65%66%6696%%6F%%%%%%% - saMjJI paMcendriya prANIo %98 [ saMjJI paMcendriya jIvo : sthaLacara 1. gorilo, 2. vAnara, 3. garoLI, 4. noLiyo, pa. gho, 6. hAthI, 7. ajagara, 8. gAya, 9. siMha, 10. ghoDo. - -- Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ @ %9%e0% 'paNaN 0 ka 8 8888999666688820000000000000 . %80%8090%80%80%8 2 98888888888 36039888222238888 ka 10, . / paTa para saMjJI paMcendriye-khazare zuM saMjJI paMcendriya jIvo H AkAzagAmI - khecara 1 thI 4 vRkSa para beThelo romaja pakSI, 5. carmaja cAmAciDIyuM, 6. bIDelI pAMkhavALuM, 7 ane 8 ughADI pAMkhavALA, 9thI 11 romaja pakSI. 80000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000% 80%80 ka 99200000002 sarva prakAranA jIvo : deva, manuSya, tiryaMca, nArakI. siddha muktAtmA zarIradhArI nathI paNa temanI chellI zarIra avasthAnI AkRti che. 0 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 8060 pATha : 4 jIvanA dasamANa sacitra prANa zuM che? zarIranA saMyogamAM AtmAne jIvavAnuM sAdhana te prANa che. tenA be prakAra che. 1. dravyaprANa, 2. bhAvaprANa. tamAma saMsArI jIvane dravyaprANa ane bhAvaprANa baMne hoya che. Idriyo anusAra dravya prANa hoya che. siddhajIvone kevaLa zuddha bhAvaprANa hoya che. dravyaprANa bhAvaprANa pAMca Idriya - 5 darzana manAdi baLa - 3 zvAsocchuvAsa cAritra - vItarAgatA (kriyA) AyuSya - virya (zakti) %89%8B %aa%a8%e000000000000000000000000000000000000000000000000 ee %% e jJAna 0% aa%b0%90%80%AA %%E0%AA%B8%EB%98% 20800005 ::"" Cowe0 99099 cAmaDI kAna jIvanA dasa prANa manAthamA ) ISE / kAvyabaLa svabaLa. (in T- te . e che che (10) ' 89000ooooooooooooooooo00000000000000000000000000000wwwwww ana.. .....: No : ' 'ES' thI to pAMca indriyonAM nAma: sparzendriya, rasanendriya, ghrANendriya, caluIndriya, zrotrejiya. traNa baLa - manabaLa, vacanabaLa, kAyabaLa. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajIva tattva zuM che ? ajIva jaDa - jenAmAM jIva nathI te. nAma 1. dharmAstikAya 2. adharmAstikAya 3. AkAzAstikAya 4. pudgalAstikAya 5. kALa - A ajIva tattva eTale pudgala, khATalA, pATalA, vastra, pAtra, Tebala, khurazI, ghara-nagara ityAdi aneka vastuo uparAMta sRSTimAM koI ajIva tattvo evA paNa che ke je ApaNe cakSu dvArA joI zakatA nathI. teo ApaNane mUka sevaka tarIke sahAya kare che. ane samasta vizvamAM vyApI rahyAM che. te ajIva dravya tarIke paNa prasiddha che. te pAMca prakAre che. pATha : 5 2 ajIvatattva gharmAstikAya AkAzAstikAya vakSaNa gatisahAyaka (jIva ane pudgalane) sthiti sahAyaka "1 "" jagA ApavAmAM sahAyaka, sarva padArthone varNa, gaMdha, rasa, sparzavALuM vastunA parivartanamAM sahAyaka ajIva tattva adharmAstikAya pagalAstikAya kALa asti pradeza, kAya = samUha pradezono samuha te astikAya. jIva, dharma, adharma, AkAza, pudgala, astikAya che. pradezonA samUharUpe che. kALa eka pradezI che tethI astikAya nathI. 11 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha : 6 suSTinI racanAnAM cha dravyo w wwww jagatanI racanAmAM cha dravyo che. je svayaM svasaMcAlita kriyAvALA che. sRSTimAM vyApelA che. ane saunA guNa pramANe pariNamanazIla hoya che. A sRSTi koI banAvatuM ke bagADatuM nathI. paNa A cha dravyonA guNadharmonI kAryazIlatA vaDe svayaM saMcAlana thayA kare che. cha dravyonA nAma : 1. jIvAstikAya, 2. pudgalAstikAya, 3. dharmAstikAya, 4. adharmAstikAya, 5. AkAzAstikAya 6. kALa. %%80000000000wwwxwessessessessweeeeeeeeeswax cha dravyonuM vargIkaraNa 090288 092SOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO888888888888888200 ' pa astikAya dravyo 5 ajIva dravyo vacetanadravya 1 rUpI pa arUpI dravyo 1 jIvAstikAya dharmAstikAya jIva pudagalAstikAya jIvAstikAya 2 dharmAstikAya adharmAstikAya dharmAstikAya 3 adhamastikAya AkAzAstikAya adharmAstikAya 4 AkAzAstikAya puklAstikAya AkAzAstikAya 5 pudgalAstikAya kALa kALa (apradezI) 22000 GOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO arUpI dravyo potAnA guNadharmathI jaNAya che. jemake dharmAstikAyano guNa jIva ane yugalane gatimAM nimitta thavAno che. jIva caitanya lakSaNathI jaDa dravyothI judo jaNAya che. ajIvamAM arUpI dravyo che paNa te guNa sAmAnya che. pudgala dravya eka ja rUpI che te tenA varNAdithI samajAya che. wwwwwwwwwwwwwwwwx0000000wwwwwwwwwwwwwwwwwwwha0%90% 88%D8%% puddabharAvuM, maLavuM, gala -gaLavuM, kharI javuM. AthI pudgala dravya vinAzI kahevAya che. OOO09098980988820099999999999999999866 0909898888989 astikAya dravyamAM kALa nathI kAraNa ke te apradeza che. ajIva dravyomAM jIva nathI kAraNa ke jIva cetana che. arUpI dravyomAM pudgala nathI kAraNa ke te varNAdivALuM che. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha : 7 pugalanA vaNadinuM svarUpa F%6Qwwwwwwwwwwwwwwwwwwww guNa artha konA jevo varNa - pAMca kALo kRSNa nIla vAdaLI - je che $ 7| lohita hAridra zveta rAto pILo dhoLo kAjaLa morapIMcha majITha haLadara saphedazaMkha rasa - pAMca tIkho kaDavo je che 4 tikta kaTuka kaSAya Alpha madhura taro suMTha-marI lImaDA triphaLA AMbalI sAkara khATo mITho | sparza - ATha wee0aa9%e00000000000000000000000000000000000000000000000000000000ee8%e0%b0%e0%69% 6 zIta ThaMDo uSNa snigdha garama cIkaNo je che 4 hima-barapha agni tela-divela rAkha rukSa laghu lukho halako che | che. bhAre lokhaMDa suMvALo mAkhaNa. karkaza kharabacaDo karavata gaMdha - be surabhigaMdha sugaMdha kasturI 2. | durabhigaMdha lasaNa A prakAro kevaLa pudgala padArthone hoya che. anya arUpI dravyamAM hotA nathI. pudgala rUpI dravya che. tiktano artha kaDavo ane kaTuno artha tIkho paNa kahI zakAya %8 - %% durgaMdha %9899090% 6 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ #sooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo000 90%e0%e0%e0%e0%999999999999999999998 pATha : 8 3 puNyatattva puNya - zubhakarma - zubhabhAvathI thato zubhabaMdha tathA udaya, jenA udaya vaDe saMsAramAM sukhanA sAdhana - saMyoganI prApti thAya. uttama puNyanA udaya vaDe dharmanI prApti thAya. tame kevuM sukha iccho cho ? saMsAranuM kSaNika sukha ? ke mokSanuM zAzvata sukha? puNya saMsAranA sukhanuM sAdhana che. jJAna mokSanA sukhanuM sAdhana che. uttama puNya mokSa mArgamAM bhomiyAnuM kAma kare che. evA uttama puNya mATe satadeva, sataguru, satudharmanuM ArAdhana paramArthanA lakSe karavuM. puNya baMdhanA hetuo 9000 0000000000000000000000000000000000000000000000 00000000 %%w700 - vadhatI 000696969696969696969 -jaution 000 sAtatra a0307nDa yA spAnadAna " " haradana : "jalaH " "zayana dana " 800000000000000000000000000003eeeee0%99%69840%a4%a puNya baMdhanA hetuo : supAtre dAna, jinabhakti, gurujanonI sevA, mana vacana kAyAnI zubha pravRtti, anukaMpAdAnamAM duHkhI daridrajIvonI AvazyakatA jANI sahAya karavI. dayArUpa dharmanuM pAlana karavuM. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ T pApa-azubhatattva che. azubhabaMdhI thato pApano baMdha ane udaya. pApa karmanA udayathI jIva saMsAranA aneka prakAranA duHkha bhogave che. cAre gatimAM bhame che. dharma ke sukha pAmato nathI. jIvane duHkha ApanArA A pApa aDhAra prakAranA che. jene aDhAra pApa sthAnaka kahevAmAM Ave che. tenuM rudra rUpa jANI tenAthI dUra rahevuM. 1. hiMsA 2. asatya 3. corI 4. maithuna 5. parigraha 6. krodha 7. mAna 8. mAyA 9. lobha 10. rAga 11. dveSa pATha : 9 4 pAtatva aDhAra pApAnaka pApane rahevAnAM sthAno : koIpaNa jIvanA prANano ghAta karavo, duHkha ApavuM, rAgAdibhAva te bhAva hiMsA che. - : thoDA sukha ke lobha khAtara asatya vacana bolavAM. : mAlikane pUchyA vagara koI paNa vastu laI levI. : viSaya vAsanAnuM - kAmanuM sevana karavuM. : sAMsArika sacita - acita ghaNI vastuono saMgraha karavo. : gusso, Akroza, rIsa, irSA, abolA karavA. : huM moTo chuM, rUpavAna, guNavAna chuM ityAdi ahaMkAra karavo. : mamatva, chaLa, prapaMca, dago, ThagavApaNuM, chetarapIMDI karavI. : tRSNA, asaMtoSa, khUba meLavavAnI icchA karavI. : cetana - acetana dravyo pratye sneha thavo. : irSA, adekhAI karI duHkhI thavuM. * koInI sAthe jhaghaDo saMgharSa karavo. 12. kalaha 13. abhyAkhyAna : koInA upara kalaMka Aropa mUkavA. 14. vaizunya * koInI cADI cugalI karavI. 15. ti - ati : manapasaMda vastumAM harSa ane aNagamatI vastumAM dveSa karavo. 16. pa2 parivAda : pArakI niMdA, kUthalI karavI. 17. mAyA mRSAvAdaH mAyApUrvaka asatya bolavuM. 18. mithyAtvazalya H tattvanI viparIta zraddhA karavI. 15 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiMsA mAna pApa baMdhanA hetuo alyAkhyAna (na) rAga dveSa vi mAyA jUTha ra nya mAyAmRSAvAda 16 laoNle rnn thaya (6) rati ara krodha vi dhyA tva zalya Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Azrava jenA vaDe karmono pravAha Ave, AzravanA hetuo mukhya pAMca che tenA bheda 42 che. pAMca prakAra AzravanA 42 bheda. pAMca iMdriyono asaMyama krodha, mAna, mAyA, lobha, kaSAyanAbhAva pAMca prakAranA (hiMsAdi) avrata avirata : kAya yoga - mana vacana kAyAnA yoganI zubhAzubha pravRtti kAyika vividha kriyAo - je hiMsAdi pravRttio aDhAra pApasthAnaka ane AraMbha parigrahavALI che. pramAda pATha : 10 5 Azravatattva 20 : : mithyAttva, avirati, kaSAya, yoga, pramAda. nAvamAM chidro paDe tyAre temAM pANIno pravAha Ave ane nAva samudramAM DUbI jAya. tema AtmA ajJAnavaza asaMyama seve to AzravanA chidro dvArA karmano pravAha Ave ane jIva bhava samudramAM DUbI jAya. zubhakarma te zubhAzrava che. azubhakarma te azubhAzrava che. mATe baMne Azravane jIve rokavA jarUrI che. AzravanAM mULa pAMca prakArane rokavA kAraNa ke te karmabaMdhanA kAraNo che. mithyAttva : sadeva-guru-dharmamAM azraddhA. asandeva-kuguru-adharmamAM zraddhA. dehAdimAM sukhanI mAnyatA. tattvanI viparIta mAnyatA. te samaktinA guNane AvaraNa kare che. r vrata paccakhkhANa rahita asaMyama. : krodha, mAna, mAyA, lobha, cAra kaSAya. mana, vacana, kAyAnI zubhAzubha pravRtti. dharmamAM anAdara, arUci, viSaya kaSAyamAM rati, rAgakathA ane nidrA. (vizeSa vistAra vibhAga 2 mAM che.) 17 ra = bhR 4 25 kula 42 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvara - karmanA AvatA pravAhane rokanArI Atmazakti. Azrava vaDe karmano pravAha Ave che. saMvara vaDe karmano pravAha rokAya che. 1. dravya saMvara : jJAnAvaraNAdi karmanA pravAhanuM rokAI javuM. 2. bhAva saMvara : AtmAnA rAgAdi pariNAmanuM rokAI javuM. arthAt AtmAnuM jJAna-svabhAvamAM rahevuM. bAvIsa pariSaha : dasa yatidharma : 1. iryA samiti, 2. bhASA samiti, 3. eSaNA samiti, 4, AdAna bhaMDamatta nikSepaNA samiti, 5. pAriyA panikA samiti. traNa gupti : bArabhAvanA : pATha : 11 6 saMvaratattva pAMca caritra : karmanA pravAhane rokavAnAM sAdhano kyA che ? pAMca samiti - samyag prakAre pravRtti karavI. pravRttine gopavavI. nivRtta thavuM. mana gupti, vacana gupti, kAya gupti. anukULatA ke pratikULatAomAM samatA rAkhavI . kSamA, namratA, saraLatA, saMtoSa, zauca, saMyama, satya, tyAga, Arkicanya ane brahmacarya. anitya, azaraNa, saMsAra, anyatva, ekatva, azuci, Azrava, saMvara, nirjarA, lokasvarUpa, dharma ane bodhidharma. sAmAyika Adi zuddha AcaraNa. 18 m 22 10 kula A saMvara dharmanA adhikArI mukhyatve muni che. chatAM vratadhArI sAdhaka ke samakIti zrAvakane saMvara tattva sAdhya che. saMvaranI Atma zakti dvArA Avato pravAha aTake che, paNa anAdikALathI sattAmAM paDelA karmono nAza karavA mATe zuM karazo ? te mATe nirjarAtattva sAdhana che. 12 5 57 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirjarA - sattAmAM rahelAM ane udayamAM AvatAM karmone nAza karavAnI Atmazakti te nirjarA che. tenA be prakAra che : pATha : 12 cha nirjarAtattva - nirjarI ke kharI javuM 1. akAma nirjarA : udayamAM AvelAM karma tenA kALe naSTa thAya che, paNa te samaye upayoga udaya karmamAM joDAyelo hovAthI vibhAvadazAne kAraNe navo anubaMdha kare che. tethI te karmonuM kharavuM akAma nirjarA che. 2. sakAma nirjarA : jJAnI - munine hoya che. udayavartI karmo sAthe upayoganI tadrupatA na hovAthI, upayoga zuddha jJAnamaya hovAthI karmo nAza pAme che. ane navo baMdha tevo thato nathI. te sakAma nirjarAtattva che. 1. dravyanirjarA : 2. bhAvanirjarA : bAra prakAranA tapa bAhya 1. 2. 3. 4. 5. 6. Atma pradezothI karmaparamANuonuM krame krame kSINa thavuM. vibhAvajanita rAgAdi bhAvakarmanuM krame krame kSINa thavuM. nirjarA thavAnuM sAdhana tapa che. tapa-icchAnuM aTakavuM, nirodha thavo ke zamAI javuM. 'icchA nirodha tapa' icchA nirodha mATenAM sAdhano - cha bAhya ane cha atyaMtara che. bAhya tapanA cha prakAra bAhya dRSTithI dekhAya; tapa zarIrane tapAve, dame te. anazana : alpAdhika samaya mATe sarva prakAranA AhArano tyAga. uNodarI : bhUkha karatAM ocho AhAra levo. vRtti saMkSepa : AhAranA padArthonI maryAdA rAkhI gaNatrImAM levA. rasa tyAga : svAdanA jaya mATe svAdiSTa rasono tyAga karavo. temAM dUdha, dahIM, ghI, tela, goLa, taLeluM (mIThuM) rasavALA padArtho che. kAya kaleza : zarIra sAdhanAmAM dRDha rahe tema kasavuM. saMlInatA H padmAsana jevA Asanano mahAvaro rAkhavo. 19 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atyaMtara tapanA cha prakAra che. A aMtaraMga tapa che. prAyaH bAhyadRSTie dekhAya tevuM nathI. paNa AtmAnA pariNAmane vizuddha kare che. 1. prAyazcita 2. vinaya 3. vaiyAvRttva 4. svAdhyAya 5. 6. * nirjarA tattvanA cha atyaMtara tapa mokSamArganAM sAdhano che. tenI rakSA mATe cha bAhya tapa che. mukhyatve icchAno nAza thavo ane vItarAgabhAva pragaTa thavo te mokSa mArga che. * * : thayelA pApono prazcAtApa karavo ane prAyazcitta karavuM. : gurujano ane vaDIlonA vacano mAnya karavA. : gurujano, vaDIlo ane tapasvI AdinI sevA karavI. * satzAstro ane Agamono abhyAsa karavo. dhyAna : koI zuddha viSayanuM ekAgratA pUrvaka dhyAna karavuM. kAyotsarga * kAyAne pApavyApArathI rokavI. dehabhAvanI tyAga karavo. kAyakaleza, saMlInatA, kAyAnI zuddhi ane saMyama mATenA che. prAyazcita, vinaya ane vaiyAvRtya A traNa tapa manazuddhinA che. svAdhyAya, dhyAna ane kAyotsarga, AtmazuddhinA tapa che. A prakAranA tapa dvArA karmono aMze aMze nAza thaI jIva muktine sAdhe che. * anazana, uNodarI, vRttisaMkSepa ane rasatyAga, A cAra prakAra AhAra zuddhi mATe che. huM jIva chuM, sukha mane priya che. duHkha leza paNa gamatuM nathI. ema mAA jevA bIjA anaMtA jIvo saMsAramAM che. e paNa jIvavA icche che. sukhanA arthI che. duHkha leza paNa gamatuM nathI. te sarva jIvo sukha pAmo duHkhathI mukta thAva. 20 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoDInA chidra pUravAthI pANI rokAya - saMvara tattva hoDI lakSyasthAne pahoMcI = mokSa tattva 21 hoDImAM chidra vATe pANI Ave - Azrava tattva hoDImAM bharAyeluM pANI bahAra kADhe nirjarA tattva = Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 800000000000000000000000 0 0000000000000000000000000000 pATha : 13. 8 baMdha tatva 90990900000003% 0 � 000000000 0 jIva svayaM mokSasvarUpa che. paraMtu vartamAnamAM karmothI baMdhAyelo che. tethI mokSanuM svarUpa kahetA pahelAM baMdha tattva kahevAmAM Ave che. baMdha AtmAnA pradezo ane karmonI rajanuM dUdha ane pANInI jema bhaLI javuM te baMdha che. AtmA mokSasvarUpa zuddha che. to pachI baMdhAyo kevI rIte ? anAdikALathI AtmA karmothI baMdhAyelo che. vartamAna ApaNI dazA ApaNo anAdikALa batAve che. baMdha arthAt karmono baMdha te karmorUpI zatru koNa che ane kevA che? 00000000000000000000000000000000999999999999999999999999999999999999999 tevuM. 0 00000000000000000000000000000000000ewee0%aa%994%e0%%%wwwww4007077asee0aa%aeo200000ooooooooo3%e0%aatamooooooooooooooAasasexwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww000ws 9 karmanuM nAma | kyA guNane roke dRSTAMta jJAnA varaNIya AtmAnA jJAnaguNane roke AMkhe pATA jevuM. darzanAvaraNIya | Idriyo dvArA thatA AtmAnA | rAjAno dvArapAla roke darzanaguNa ane jAgRtine roke 3. | mohanIya karma | AtmAnA zraddhA ane vItarAga madirApAnathI thatI bhAvane roke. bebhAnatA jevuM. 4. | aMtarAya karma AtmAnI anaMta zaktine roke. rAjAno bhaMDArI chatI vastu Ape nahi. 5. | vedanIya karma | AtmAnA azarIrI madhathI kharaDAyelI avyAbAdha, guNane roke. charIthI madha khAvA jevuM zAtA-azAtA jevuM rUpa. 6. nAma karma | arUpI guNane roke. citAro jevuM citra dore tevuM. gotra karma | AtmAnA aguru laghu guNane kuMbhAra ghaDA banAve roke. teno sadupayoga ke durupayoga thAya tevuM. 8. | AyuSya karma | AtmAnA amaratvane roke. jelanI sajA jevuM. prathamanA cAra karmo, ghAtI che te AtmAnA guNano ghAta karanArA che. bIjA cAra karmo aghAtI che, te zubhAzubha phaLane ApanArA che. 2000 000000000000000000000000000 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmabaMdhanuM svarUpa mana vacana kAyAnI zubhAzubha pravRtti ane jIvanA vibhAva janita pariNAmanuM nimitta pAmIne kAryaNavargaNA jIvanA pradezo pratye AkarSAIne dUdha pANInI jema bhaLI jAya che. tene karmabaMdha kare che. anaMta prakAranA karmonA ghAtI ane aghAtInA bhedathI ATha prakAra che. te karma baMdhanA mukhyatve cAra prakAra che. 1. prakRtibaMdha 2. 3. 4. sthitibaMdha rasabaMdha pradezabaMdha 1. 2. 3. 4. karmano paricaya : karmano svabhAva, karma kevuM phaLa Apaze, arthAt jJAnAvaraNa ityAdi prakAra. : te karma AtmA sAthe keTalo samaya raheze. : karmanA zubhAzubha rasanuM tIvra ke maMdapaNuM. : karmapudgalono jaththo. jJAnA varaNIya darzanAvaraNIya mohanIya karma aMtarAya karma ghAtI karma 44 ghAtI karma EIT == 4 sknn karma kSayano upAya 1. 2. 3. 4. aghAtI karma vedanIya karma nAmakarma gotra karma AyuSya karma karmano paricaya - aghAtI karma karma kSathanI pravRtti n 1 * Ed OM g nA ma Ex (dRSTAMta sahita vadhu vistAra vibhAga -2 mAM juo) 23 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha : 14 9 - mokSatattva samyagdarzanajJAnacAritrANi mokSamArga : zrI umAsvAti AcArya tattvArtha sUtra. mokSa - mukta thavuM konAthI mukta thavuM ? anaMta prakAranA karmorUpI zatruothI mukta thavuM. anaMta kALanA janma maraNanA paribhramaNathI mukta thavuM. mokSa zuM che ? AtmAnA zuddha svabhAvanuM pragaTa thavuM. dehAdithI sarvathA mukta thavuM. te pachI AtmA kyAM rahe ? anaMta avyAbAdha sukhamAM anaMtakALa sudhI siddhalokamAM rahe tyAM zuM kare ? AtmasvarUpamAM lIna rahI nija sukhamAM ramaNatA kare. zAzvata sukhane pAme. janma, jarA, maraNa, roga ane zokathI sarvathA sarvakALa mATe mukti. mokSa mArganA sAdhano kyA che ? samyagdarzana, samyajJAna ane samyacAritra tenA sAdhano che. tenI prAptino krama zuM che ? samyagdarzana - tattvonI yathArtha zraddhA. samyajJAna - tattvono yathArtha bodha, sabhyacAritra - samyagu vitarAgatA. tenI ArAdhanAno krama zuM che ? puNyAnubaMdhI puNyano yoga, saMvara nirjarArUpa Atmazaktine pragaTa karanArA tattvono vidhisahita krama sevavo. mokSanI tIvra abhilASA, kaSAyanuM zamana. dayArUpa dharmanuM pAlana e tenI pAtratA che. jemAM koI jAti ke vezano bheda nathI. mAnavajIvananuM AkharI, agrima ane ananya kartavya mokSamArganI prApti che. 24 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 449090 vibhAga - 2 navatattvano vistRta saraLa paricaya pATha : 15 navatatvanA bheda ane vyAkhyA %) %%95 jIvA jIvA puNe, pAvA sava saMvaro ca nijajaraNA, baMdho mukakho ya tahA, navatarA hRti nAyabbA. jIva, ajIva, puNya, pApa, Azrava, saMvara, nirjarA, baMdha ane mokSa A navatattvo jANavA yogya che. tattva - jinavara praNIta samasta sRSTinA padArthonuM svarUpa. jagatamAM mukhyatattva jIva ane ajIva be prakAre che. teno vistAra navatattvathI karavAmAM Avyo che. %86%e0 09989000000000000000000000000000000000090%% e Bassow 0000000000000002900909090909920000000000000000000000000009998999 00000000000000000000000000000000 samavasaraNa ACHARYA C LASSGAM WAS ke 6: 5 . Be : ** * . . S E RIES Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAM tattvanA nAma ane bheda nh n 4. 5. 6. 9. jIva je cetanA lakSaNayukta che, je jIve che, je prANone dhAraNa kare bheda 14 che, te jIva che. anubhavamAM AvavA yoga vyavahAra kathanathI ajJAna dazAmAM jIva zubhAzubha karmono kartA hovAthI bhokatA che. tenA sukha duHkhanA anubhavavALo che. karmono kartA che. nizcayapakSathI zuddha AtmA parabhAva ke karmono kartA nahi hovAthI bhoktA paNa nathI. kevaLa potAnA jJAna, darzana, cAritra ane tapa zakti ityAdino kartA hovAthI teno bhoktA che. sat, cit, AnaMda svarUpa che. saMsAramAM nAka, tiryaMca, manuSya ane devapaNe jIva hoya che. jenAmAM cetanA, jIva, ke prANa nathI. jene sukha duHkhano anubhava nathI. te pauddagalika padArtho uparAMta dharmAstikAyAdi padArtho che. zarIra, khATalA, pATalA, vastra, pAtra, hIrA, motI vagere tamAma bhautika ke paudgalika padArtho ajIva che. zubha karma - jenA udayathI jIvane sukhabhoganI sAmagrI maLe, sukhano anubhava thAya. pApa azubha karma - jenA udayathI jIvane pratikULa sAmagrI maLe. bheda 82 du:khano anubhava thAya. Azrava bheda 42 karmanuM AvavuM, naukAmAM chidra dvArA jema pANI Ave, tema jIvanA zubhAzubha pariNAma dvArA karmonuM AvavuM te zubha ke azubha Azrava che. saMvara AtmAnI viziSTa zakti vaDe AvatAM karmonuM rokAI javuM. bheda 57 rAgAdi bhAvonuM rokAI javuM. nirjarA kharI javuM, nirjaravuM, AtmAnI vizuddha zakti vaDe dravya karmono aMze aMze nAza thavo. rAgAdi bhAvakarmono nAza thavo. bheda 12 baMdha bheda 4 ajIva bheda 14 puNya bheda 42 mokSa bheda 9 vyAkhyA ajJAna dazAmAM jIvanA pariNAmanuM nimitta pAmI karmonuM Atma pradezo sAthe dUdha - pANInI jema bhaLI javuM athavA lokhaMDa ane agninI jema saMbaMdha thavo. saMpUrNa karmono sarvathA nAza thavo ane AtmAnA zuddha svarUpanuM pragaTa thavuM 26 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A nava tattvonI samaja ane yathArtha zraddhA mATe zeya, upAdeya ane heyanuM svarUpa samajavuM jarUrI che. nAma zeya upAdeya haiya jIva ajIva vyAkhyA pATha : 16 jJeyAdi svarUpa jagatamAM vyApta sarva padArtho svabhAvathI zeyarUpa che. paraMtu paramArthathI to AtmA ja zeya ane upAdeya che. chatAM zraddhA tattvanI apekSAe A bheda samajavA. : jANavAyogya AdaravA yogya tajavA yogya puNyatattva AtmazaktirUpa nathI. paraMtu mArganI prAptimAM te bhomiyArUpa che. azubha AzravathI chUTavA, prAraMbhanI bhUmikAmAM puNya zubhAzrava chatAM upAdeya kahyuM, te vyavahAra kathana che. mArga maLI jatAM jema bhomiyo chUTI jAya che; tema puNya paNa tyAjaya che. mAnava janma maLavo te paNa puNyayoga che. zrAvaka dazAmAM azubha pravRttithI dUra thavA zubha pravRttine upAdeya mAnI che. munidazAmAM te apavAdarUpa che. puNyane jIvatattvanA bhedamAM gaNavAmAM AvatuM nathI. saMvara nirjarA AtmazaktirUpa che. tethI jIvanA bhedamAM mUkyA che. jIva ajIva tattvamAM nava tattvono samAveza thAya che. : jIva, saMvara, nirjarA ane mokSa. tattvanA nAma jIva, ajIva puNya, saMvara, nirjarA ane mokSa pApa Azrava ane baMdha ajIva, puNya, pApa, Azrava ane baMdha - jIvananI dharmarUpa bhAvanA dAna - parigrahanI mUrchA - lobha ghaTavA zIla - AtmavRttinI zuddhi ane zakti tapa - icchAonI samApti - tRpti. AtmabhAvanA - uttama bhAvanA bhAva 27 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 00000000000000058888888888888 000058000000000000000 pATha : 17. 1 jIvatatva saMsArI jIvanA judI judI apekSAe prakAro jIvavicAramAM jIvanA 563 bheda kahevAmAM AvyA che. ahIM mukhya cha prakAra kahevAmAM Avaze. [ 1. jIva eka prakAre cetanA lakSaNathI sarva jIva eka prakAre che. jIvamAtra cetanA sahita hoya. 20000000 282292000000000002902920000000000000000000000000000000000002seaso0%abaeoloss | 2. jIva be prakAre: 1. trasa - duHkha ke trAsathI svayaM hAlI cAlI zake, sthaLAMtara karI zake. 2. sthAvara - duHkha ke trAsathI svayaM sthaLAMtara karI na zake. %80%e00000000000000006099090%666666669090%800000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000%999090% ( 3. jIva traNa prakAre jAtiya saMjJA ke liMga pramANe puruSa, strI ane napuMsaka. 4. jIva cAra prakAre devagati, manuSya gati, tiryaMca gati ane nAraka gati. [ 5. jIva pAMca prakAre IdriyanA vikAsanA AdhAre, ekendriya, beIndriya, teIndriya, caurindriya, ane paMcendriya. www0000downw [ 6. jIva cha prakAre ekendriyamAM pRthvIkAya, apakAya (pANI), teukAya (agni), zrI vAukAya, vanaspatikAya ane tamAma halanacalanavALA te trasa kAya (beIndriyathI pAMca indriyavALA). jIvanA 14 bheda paryAptA aparyAptA ekendriya sUkSma bAdara beindriya - teindriya - bAdara caurindriya - bAdara paMcendriya saMjJI asaMzI jIvano krama 7 bheda 7 + 7 = 14 w wwww wwwwwww bAdara sessom00000000000000wwwwwww * Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekendriyAdi A sAta prakAranA jIvo, 7 paryAptA ane 7 aparyAptA maLI 14 bheda che. svayogya paryApti pUrI kare te paryAptA, svayogya paryApti pUrI na kare te aparyAptA. sUkSma bAdara saMjJI asaMjJI : carmacakSuthI agrAhya che. chedana bhedana ne yogya nathI. eka athavA aneka jIvono samudAya; je kevaLI gamya tathA zraddhA gamya che. * carmacakSuthI grAhya, chedana bhedanane yogya hoya che. eka athavA aneka jIvono samuha. jene mana hoya, bhUta bhaviSyano je vicAra ke ciMtana karI zake. mAtA pitAnA saMyoga vaDe garbhAzayamAM utpanna thAya, te manuSyo ane tiryaMcapaMcendriyo. kuMbhImAM upapAta janmathI utpanna thanArA nArakIo, zubha pudgalonI zayyAmAM utpanna thanArA upapAta janmavALA devo, saMzI che. saMjJIpaNuM, temAM manuSyajanma pAmavo durlabha che. *mana vagaranA ciMtana manana karI na zake. mAtApitAnA saMyoga vagara tathA jaLa mATI AdimAM utpanna thanArA. deDakA, sarpa, matsya, vagere tiryaMca paMcendriya paryAptA-aparyAptA hoya che. manuSyanA maLa, mUtrAdimAM utpanna thanArA saMmUcchima paMcendriyo, te aparyAptA hoya che. dharmadhyAnanI bhAvanAo maitrI pramoda karuNA mAdhyastha sarva jIvo pratye nivaira buddhi : anyanA guNanI prazaMsA, guNa grahaNavRtti : sarva jIvo pratye dharma pamADavAnI anukaMpA zatru mitra pratye samAna bhAva. : : kaSAya zamana kema karazo ? krodhanuM zamana kSamA dhAraNa karIne. mAnanuM zamana namratA ane vivekathI mAyAnuM zamana saraLatA ane nirdoSatA. lobhanuM zamana saMtoSa ane tRpti 29 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha : 18 paryAptinuM svarUpa AhAra paryApti. zarIra paryApti. indriya paryApti. 4 zvAsocchvAsa paryApti. bhASA paryApta. mana paryApti. * saMsArI jIva bhavAMtare je bhavamAM utpanna thAya tyAM jIvanazaktinA nirvAha mATe ane yogya kAryo karavA je kriyA karavI paDe, tene mATe je sAmarthya vizeSa joIe te zaktinuM nAma paryApti. A paryApti pudgalanA AlaMbanathI hoya che. tethI e jIvanazakti hovA chatAM pudgalajanya ja che. grahaNa karelA pudgalonI kriyAnI samApti te paryApti che. tenA cha prakAra che. 1 3 5 1. AhAra paryApti : bhavAMtare jIva prathama samaye utpatti sthAne rahelA AhAra paryAptine yogya pudgalone kAryaNazarIra dvArA grahaNa karI tene khala (maLa-mUtrAdi) tathA rasarUpe pariNamAve te AhAra paryApti. A AhAra paryApti roTalI zAka jevI nathI. AhAranA traNa prakAra che : oja - utpatti sthAnanA pudgala - padArtho. loma - zarIranA chidro Adi dvArA maLato AhAra. kvaLa - rasoI Adi vaDe taiyAra thayelo AhAra. 2. zarIra paryApti : jIva pudgalanA avalaMbanathI je zakti vaDe rasarUpa thayelA AhArane rUdhira, mAMsa, meda, asthi, majjA, vIrya ema sAta dhAtupaNe pariNamAvI zarIra race te zarIra paryApti. audArika Adi je prakAre zarIra hoya te prakAranI paryApti samajavI. 30 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. indriya paryApti zarIrarUpe pariNamela pudgalomAMthI tathA rasarUpe pariNamela pudgalomAMthI, je je prakAre indriyapaNuM hoya te te IndriyarUpe pariNamAve te indriya paryApti. 4. zvAsozvAsa kAsocchavAsa yojavI, A 1 4. zvAsocchavAsa paryApti indriya paryApti pUrI thayA pachI jIva je zakti vaDe zvAsocchavAsa yogya pudgalonA viziSTa samuhane grahaNa karI zvAsocchavAsa rUpe pariNAvI, avalaMbI visarjana kare (choDe) te paryApti. pa. bhASA paryApti H jIva je zakti vaDe bhASA yogya pudgalone grahaNa karI bhASArUpe pariNamAvI, avalaMbI visarjana kare te zaktinuM nAma bhASAparyApti. jIva jyAre vacanakriyAmAM samartha thAya tyAre A paryApti pragaTa paNe kAryakArI jaNAya. I 6. mana paryApti H jIva je zakti vaDe manane yogya pudgalo grahaNa karI, manapaNe pariNamAvI, avalaMbI visarjana kare te zaktinuM nAma mana paryApti. jIva jyAre viSaya ciMtanamAM samartha thAya tyAre A paryAptinI vAstavika samApti thAya. manuSya ane tiryaMca AhAra paryAti eka samayamAM ane pachInI pAMca aMtamuhUtakALe samApta kare. deva, nAraka, uttaravaikriya ane AhAraka zarIra saMbaMdhI AhAra paryApti prathama samaye, zarIra paryApti aMtarmuhUrta ane zeSa cAra eka eka samayane AMtare samApta kare. paryAptAH jIva svayogya paryAptio pUrNa karyA pachI maraNa pAme te jIva paryAptA. apacatA : svayogya paryAptio pUrNa karyA vagara maraNa pAme te aparyAptA jIva che. chatAM dareka jIva prathamanI traNa paryAptio avazya pUrI kare. pationuM daSTAMta H ghara bAMdhavA mATe jema kASTa, ITa, mATI, cUno ityAdi pudgalasamUho bhegA karavAmAM Ave che, tevI rIte jIva zarIrAdi racavA mATe te te yogyatAvALA pudgalonuM kevaLa grahaNa kare che, te AhAra paryApti. jema ghara mATe grahaNa karelA padArthomAMthI ahIM staMbha, mobha, bhIMta vagere thAya, tevI racanA thAya che. tema AhArathI grahaNa karelA pudgalomAMthI te pulonuM zarIra banAvavuM te zarIra paryApti. %80%8% 96%66%66%96 % a s Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '' '*** * 2000 # 0000000000000000000000000 bhIMta Adi racyA pachI bArI bAraNA mUkavA, te pramANe zarIra yogya paryApti thayA pachI, indriya AdinI Atma upayoganI vRttine pesavA nikaLavAnA tAra sarakhI indriya paryApti che. A pramANe uchuvAsa ane bhASAparyApti uparanA dAMta vaDe samajavI. ghara banI gayA pachI gRhastha zayanagRha, bhojanagRha, abhyAsagRha, sabhAgRha vagerenI yogya vyavasthA vicAre che. temAM hita ahitanI prApti ane tyAgano vicAra kare che. te dRSTAMtathI manaH paryAptinuM kArya jANavuM A pramANe cha paryAptio je karma banAve te karma paryApti nAmakarma che. te bhaThThImAM mUkelA taiyAra ghaDA jevuM che. ane aparyApti nAmakarma te paNa vinAza pAmavA yogya banelA ghaDA tulya che. jIva bhavAMtare utpanna thavAnA samayathI ja paryAptione yoga | pulo grahaNa kare che ane anukrame tenI racanA kare che. saMsArIjIvamAM tejasa kAryaNa dehanA avalaMbanathI grahaNazakti to prathamathI ja hatI. huM paraMtu te zakti utpatti sthAne jIva Avyo nahoto. tyAM sudhI kArya karanArI na hatI. ane have utpattisthAne AvavAthI te zakti svakArya karanArI thaI. tethI prathama samaye AhAragrahaNa zakti prApta thaI gaNAya. je te paryApti yogya svakArya sAmarthya racAya tyAre te te paryApti samApta thaI kahevAya. eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeoowwwwww wesowa000000000000000000000000ece 00000000099ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooAbbassed %e0%e00000000000 viSayono parihAra kema karazo ? dehAdhyAsa ghaTADIne, tenuM mamatva tyAgIne. AhAranI zuddhi ane saMyama dvArA. durgadha sugaMdhamAM mAdhyasthabhAva dvArA. deSTimAM amIrasa ane nirdoSatA rAkhIne. zravaNamAM paraniMdAnA zravaNano tyAga karIne. #wassessooooooooooooooooooooooooAoooooooooA8D 8 awan 9825900060000000000000000000000000000000000000000000000000 zrAvaka cho ? bAra aNuvratanuM pAlana karo 1. ahiMsA, 2. satya, 3. acaurya, 4. brahmacarya, 5. parigrahano saMkSepa, 6. dizAonuM parimANa, 7. bhoga upabhoganA sAdhanonuM parimANa, 8. hetu vagaranA sAdhanono saMgraha na karavo. anarthadaMDa, 9. sAmAyika, 10. rojane mATe keTalA kSetramAM javuM te dizAonuM parimANa. 11. poSadha - upavAsa eka divasanI nivRtti sAdhu jIvana, 12. atithi satkAra. %eve%o#video vvvvotsa 44444 3ra 40 WWW.jainelibrary.org Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka pATha : 19 prANa prANanA be prakAra : 1. dravya prANa 2. bhAva prANa. saMsArI jIvane baMne prANa hoya che. divyaprANaH jenA saMyogathI jIvane jIvana avasthA prApta thAya che, ane jenA viyogathI jIvane maraNa avasthA prApta thAya che te "prANa" dravyaprANa che. athavA jIvane dehanA jIvavA mATenA je sAdhano che te tathA jIvane vividharUpe sahAya kare che te prANa che. sAmAnyapaNe dehadhArI jIva jIve che tenI pratIti je bAhya lakSaNothI thAya che te lakSaNo dravya prANa che, evA dasa ke alpAdhika prANo vaDe saMsArIjIva jIve che. bhAvaprANaH deha rahita siddhAtmAne potAnA svabhAvarUpa prANa hoya che te bhAvaprANa che. jenA dvArA teo zAzvata jIvaMtapaNuM anubhave che. te bhAvaprANa cAra prakAre che. bhAvaprANa sidhdhajIvanA cAra prANa dravyaprANa saMsArI jIvanA dasa prANa pAMca indriya traNa baLa zvAsocchavAsa AyuSya darzana jJAna cAritra - vitarAgatA (kriyA) virya - zakti prANanuM vizeSa svarUpa jIvana jIvavAnI zakti te paryApti prANanuM kAraNa che, prANa kArya che. paryAptino kALa aMtaramuhUrta che. prANa jIvanaparyata rahe che. kayA prANa kaI paryApti vaDe utpanna thAya che, te jaNAve che. 5 indriya prANa mukhyatve Indriya paryApti vaDe 1 kAyabaLa zarIra '' '' 1 vacanabaLa bhASA '' '' 1 manobaLa manaH , 1 zvAsocchavAsa prANa zvAsocchavAsa " 1 AyumANa- temAM AyarAdi paryApti sahacArI ane upakArI kAraNa che. Indriyone sthAne indriyone AkAre goThavAyelI viSaya grahaNa karavAnI zaktivALA ati svaccha pugalo te atyaMtara nivRtti (racanA) dravyendriya che. tathA jIvamAM te sthAne rahelA AtmapradezomAM viSaya bodha karavAnI je zakti te bhAvaIndriya che. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca indriya tathA prANa %Awww. ka [ 1. sparzendriya H enuM sthAna dehAkAre sarva zarIra che. dehanA uparanA ane aMdaranA bhAgamAM sparzendriyanA pugala pradezayukta Atma pradezo sAthe vyApta che. tethI zItaLa jaLa pIvAthI aMdaranA bhAgamAM anubhava thAya che. A indriya abarakhanA jevA paDavALI che. te aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga jeTalI jADI che. tethI aMdara ane bahAranuM paDa ekaja che. sparzendriyano viSaya padArthanA ATha prakAranA sparzone jANavAno che. w wwww.e0 wsex w [ 2. rasanendriya : mukhanI aMdara dekhAtI jiddAmAM upara nIcenA bhAgamAM rasanendriyanA paramANuonuM eka ja paDa AveluM che. tenA vaDe jIbha padArthonA rasano anubhava karI zake che. bAhya jIbha vaDe anubhava thato nathI. aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalI ghAsa ukheDavAnI khUrapInA AkAranI atyaMtara racanA te rasanendriya cakSu gocara nathI. tenA dvArA jIva pAMca prakAranA rasano anubhava kare che. w 00000000000ooooooooooooooooooooooooooooo099 ww. [ 3. dhrANendriya dekhAtI nAsikAnA polANamAM upara pramANenI aMgulanA $ asaMkhyAtamAnA bhAga jevI lAMbI pahoLI nAsikAnI aMdaranA bhAgamAM paDaghamanA AkAravALI atyaMtara racanA te dhrANendriya, te cakSuagocara che. tenA dvArA jIva be prakAranI gaMdhano anubhava kare 9999999990%%80%%80%90% [ 4. cakSajiya: dhrANendriyanI jevA pramANavALI AMkhanI kIkImAM rahelI caMdra AkRtivALI atyaMtara racanA te cakSuindriya che. te dvArA jIva pAMca prakAranA varNano anubhava kare che. [ 5. zrotrendriya : cakSuIndriyanA pramANavALI, karNapaTikAnA chidramAM rahelI ane kadaMbapuSyanA AkAravALI, atyaMtara racanA te zrotrendriya che. cakSuagocara che. te dvArA jIva traNa prakAranA zabdano bodha pAme A pAMce indriyo atyaMtara racanAvALI hovAthI atyaMtara nivRtti kahevAya che. te viSayano bodha kare che. ane ApaNe cA dvArA joI zakIe chIe te Indriyo jihavAdi cAra bAhya racanA hovAthI bAhya nivRtti kahevAya che. te viSaya bodha karI zake nahi mAtra te bAhya indriyo te te atyaMtara IndriyonuM bAhyasthAna che. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baLa prANa traNa che. (yoga prANa) 6-1 manobaLa : je dvArA saMzI jIva koIpaNa padArtha saMbaMdhI ciMtana manana karI zake athavA mananA nimittathI thato vyApAra te yoga. jenA dvArA baLano artha spaSTa thAya che. manovargaNArUpa pudgalaparamANuonA samudAyanuM bane che te dravya mana che. ciMtana vyApAra te bhAvamana che. 7-2 vacanabaLa : te dvArA koIpaNa jIva potAne yogya bhASAno alpAdhika uccAra karI zake che. 8-3 kAyabaLa : te dvArA jIva zarIra saMbaMdhI vividha pravRtti karI zake che. 9 zvAsocchavAsa :jIva zvAsocchvAsa yogya pudgalone grahaNa karI teone zvAsocchvAsa rUpe pariNamAvI, avalaMbI je zvAsocchvAsa kriyA letA mUkatA cAle che, te zvAsocchvAsa prANa kahevAya che. ghrANendriyavALA jIvone ghrANendriya dvArA je zvAsocchvAsa grahaNa karAya che. ane spaSTa dekhAya che te bAhya ucchvAsa che. paraMtu zvAsocchvAsa grahaNa ane pariNamana thavuM sarva Atmapradeze thAya che te atyaMtara ucchvAsa che. te cakSugocara nathI. je jIvone nAsikA nathI teone nAsikA vinA zarIranA sarva pradeze A kriyA thAya che. temane kevaLa atyaMtara zvAsocchvAsa hoya che. zvAsocchvAsa cAlu hoya tyAre jIva jIve che ema kahevAya che. 10. AyuSyaprANa : AyuSya karmanA pudgala te dravya AyuprANa che. te pudgalo vaDe jIva jeTalo samaya zarIramAM Take te tenuM AyuSya che. jIvane jIvavAmAM e AyuSya karmanA pudgalo mukhya kAraNa che. zrAvakanA guNono paricaya karo dayALu, vizeSajJa, vRddhAnuga, guNAnurAgI, lajjAvaMta, mAdhyastha, saumyabhAva, paropakArI, rUpavAna, dAkSiNya, dIrghadarzI, labdhalakSya, samatAvana, akrUra, azaTha, kRtajJa, lokapriya, pApabhIru, satkathaka, supakSayukta, vinIta ane akSudra. 35 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha : 20 ekendriyAdi jIvonuM svarUpa (1) ekendriya jIva - kevaLa sparzendriya dharAve che. tenA be bheda che. (1) sUkSma ekendriya (2) bAdara ekendriya sUkSma ekendriya : ghaNA jIvono samuha hoya to paNa dRSTi gocara thatA nathI. lokAkAzacaudarAjalokamAM - samasta sRSTimAM vyApta che. te chedAtA, bhedAtA, ke saLagI jatA nathI. manuSyAdinA upayogamAM AvatA nathI. sUkSmayaMtrathI joI zakAtA nathI. je dekhAya che, te bAdara jIvo che. sUkSma ekendriyamAM pRthvI, pANI, agni, vAyunA jIvo asaMkhya che. ane sAdhAraNa vanaspatinA jIvo anaMta che. sUkSma nigodano eka golaka tevA asaMkhya golako cauda rAjalokamAM rahelA che. vacana ne kAyAthI tenI hiMsA thatI nathI. kevaLa krUra pariNAma vaDe tenI hiMsA lAge che. A jIvo anaMtakALa te ja sthAnamAM gALe che. sUkSma nigodanA jIvo eka zvAsocchvAsamAM sattarathI vadhu kSullaka bhava kare che. bAdara ekendriya : pRthvI, pANI, agni, vAyu, vanaspati je dRSTi tathA sparzAdithI indriya gocara che. te sarva bAdara che. skUla che. pRthvI Adi pAMce jIva yukta che, te sthUla ekendriya che. lokaprasiddha sthUla vanaspatimAM sAdhAraNa vanaspati kAya te tamAma prakAramAM jamInanI aMdara thatAM kaMdamULa che. ane pratyeka vanaspati ke jemanA zarIra judA che. te AMbo phaLa, phUla ItyAdi. A sthULa ekendriya pAMce prakAranA jIvo manuSyanA upabhogamAM Ave che. niyata sthAnamAM hoya che. te chedAya bhedAya che. ane saLagavA yogya che. ne anyane paNa chedI bhedI ke agni vaDe bALe che. sajAtIyathI paNa haNAya che. pAMce ekendriya jIvanA sthAno 1. pRthvI kAya : dareka jAtanI mATI, kSAra, kolasA, lokhaMDa, sonArUpA AdinI khANa, patthara, abarakha vagere. 2. apakAya : (pANInA jIvo) : kUvA, taLAva, varasAda, jhAkaLa, barapha, karA vagere. 3. teukAya : (agninA jIva) : aMgArA, jvALA, taNakhA, ulkA, kharatAtArA, vijaLI jyAM utpanna thAya tyAM jIvahiMsAnuM vizeSa pramANa hoya che. 4. vAukAya : vAyunA jIvo H UMce nIce jato vAyu, ghUmato vAyu, vaMToLiyo, zuddhavAyu, vIjaLI paMkhAno vAyu, jADo pAtaLo vAyu. 36 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0909999999999999980848949092556822292642999999999999999999999999999O900000000000000000000000000000000000000000000000000000000 5. vanaspatikAyaH be prakAra che. 1 pratyeka vanaspatikAya - jenA zarIramAM eka jIva mukhya hoya jenI naso, gAMTha pragaTa hoya, tAMtaNAvALA hoya, kApyA pachI uge nahi. dA.ta. phaLa, phUla, chAla, pAMdaDA, thaDa, bIja vagere.... 2 sAdhAraNa vanaspatikAya - eka zarIramAM anaMta jIvo hoya, je mukhyatve jamInanI aMdara thatA hoya che. ane upara paNa thatA hoya che. jenI naso sAMdhA gAMTha gupta hoya che. tAMtaNA vagaranA hoya che. kApavA chatAM uge che. Adu ane lIlI haLadarane tAMtaNA resA AvI jAya pachI te anaMtakAya rahetuM nathI. dareka kaMdamULa pAlakha gugaLa, gaLo vagere sAdhAraNa vanaspati che. be indriya jIvo H A jIvo sparza ane rasanAvALA hoya che. dA.ta. zaMkha, koDA, karamIA, jaLo, aLasIyA, lALIyA, jIva, porA. vagere dUdha ane pANImAM yaMtra dvArA je dekhAya che te pANInA mULa jIvo nathI paNa te beindriya trasa jIvo che. tendriya jIvo H sparza, rasa ane prANa (nAka) ema traNa indriyavALA che. dA.ta. kAnakhajUrA, mAMkaDa, ju, kIDI, udhaI, iyaLa, dhanerA, kuMthuA, maMkoDA, savA, kIDA vagere... caurindriya jIvo H sparza, rasa, prANa ane cakSuvALA hoya che. vIMchI, bhramara, bhamarI, tIDa, mAkhI, DAMsa, kaMsArI, macchara, karoLiyA, tIDa, pataMgiyA vagere. 0000000000000000 paMcendriya jIvanA be bheda che. 1. asaMjJI paMcendriya H vicAra zakti sahita mana hotuM nathI. mAtApitAnA saMyoga vagara pANI mATI AdinA saMyogathI utpanna thAya che, te deDakA, sarpa, mAchalI vagere te tiryaMca paMcendriya che. manuSyanA maLa mUtrAdi azuci padArthamAM utpanna thanArA saMmUricchama manuSya paMcendriyo hoya che. 2. saMjJI paMcendriya H mAtA pitAnA saMyoga vaDe garbhathI utpanna thanArA te manuSya tathA tiryaMca paMcendriya hoya che. te vicAra zakti sahita manavALA hoya che. zubhagatirUpa devalokamAM puSyazadhyAmAM upapAta janmathI utpanna thanArA devo, ane azubhanAma karmanA yogathI narakamAM upapAta janmathI utpanna thanArA te nAraka paMcendriya saMjJI jIvo che. sahajAnaMdI zuddha svarUpI avinAzI huM Atma ravarUpa. % e0% B8 % 37. biTaka Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha : 21 jIvanA lakSaNa jIvanuM lakSaNa upayoga che, temAM darzana ane jJAna upayoga mukhya che. chatAM cAritra, tapa, vIrya, e jIvanA guNa hovAthI lakSaNa che. 1. darzana upayoga vastune sAmAnyapaNe jANe te darzana upayoga che. tethI te nirAkAra upayoga che, A upayogathI jIvane vastuno sAmAnya bodha thAya che. darzana upayoga cakSudarzana, acakSudarzana, avadhidarzana, kevaLadarzana cAra prakAre che. 2. jJAna upayoga : koI padArthane jIva vizeSapaNe jANe te samagra jIvone anusarIne jJAna ATha prakAre che. temAM samyagdaSTine anusarIne pAMca jJAna kahyA che. matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryavajJAna, kevaLajJAna, mithyArdaSTinuM jJAna mokSane prayojanabhUta na hovAthI game teTalI buddhinI vRddhi te ajJAna gaNAya che. te mati ajJAna, zrutaajJAna, viparIta avadhijJAna (vibhaMgajJAna) kula ATha prakAra che. A jJAna vizeSadharmA hovAthI sAkAra upayoga che. jemAM ghaTa, paTa, varNa, sthAna, vagereno vizeSapaNe bodha thAya che. dareka jIvane ATha jJAnamAMthI prathamanA be jJAna hoya ja, jIva kyAre paNa jJAnarahita na hoya. ane jIva sivAya koIne jJAna na hoya. ati sUkSma evA nigodanA jIvane atialpapaNe A baMne jJAna hoya che. jJAnAvaraNanA kSayopazamathI jJAna pragaTa thAya che. aMtamuhUrtane AMtare chadmasthajIvane darzana-jJAna upayoga vAraMvAra thAya che. 3. cAritra : vItarAgatA - paraMparAe muktinuM kAraNa che. mohanIya karmanA kSaya upazama ke kSayopazamathI vItarAga-cAritra pragaTe che, te dravya, bhAva saMyamamukta zubhaAcaraNa. game tevA AvaraNa hovA chatAM keTalAka pradezo zuddha hovAthI jIvamAtrane atyaMta alpa paNa cAritrarUpa upayoga hoya. tethI cAritra upayoga jIvano che. vyavahAranaye azubha kriyAno nirodha, ane nizcayanayathI azubha hiMsAdi pariNAmathI nivRtti vItarAgatA te cAritra che. 4. tapa : dravya bhAva arthAt bAhya atyaMtara tapa bAra prakAre che. jIvamAtrane te prakAromAMthI hInAdhika tapa hoya che. kAraNa ke tapa upayoga jIvano che. ajIvano nathI. 38 - Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ %998900% ATha prakAranA karmane naSTa - bhraSTa karavAnI zakti e AtmAno tapa upayoga che. te mohanIya tathA vIryaMtarAya baMne karmanA sahacArIpaNe kSayopazama ke kSayathI pragaTa thAya e0% ae% % %80%e0%aa%be%e0%aa vyavahAranaye bAra prakAranA tapa, ane nizcayanaye sarva icchAno nirodha, parama tRpti te tapa che. 5. vIrya : yoga, utsAha, baLa, parAkrama zakti ityAdi mana vacana kAyAnA yoge pravartatuM baLa te karaNa vIrya ane jJAna darzanAdi upayogarUpa pravartatu baLa te svAbhAvika labdhi vIrya che. yogabaLa temAM nimitta che. AtmAne vizeSapaNe kriyAmAM prere te vIrya upayoga. sarva saMsArI jIvane karaNavIrya hoya che ane labdhivIrya vardhItarAya kSayopazamathI sarva saMsArI jIvane hInAdhika asaMkhya prakAranuM hoya che. kevaLI bhagavaMta tathA siddha paramAtmAne viyatarAyakarmano saMpUrNa kSaya hovAthI anaMtavIrya pragaTa thAya che. 6. upacoga H jenA vaDe jJAna - darzana guNanI - jANavA jovAnI pravRtti thAya te upayoga. jJAna upayoga ATha prakAre ane darzana upayoga cAra prakAre che. temAMthI yathAsaMbhava upayoga hInAdhikapaNe jIvamAtramAM hoya che. kAraNa ke upayoga jIvano che. - sUkSma nigodanA jIvane matidhRtano anaMtamobhAga ughADo hoya che, te ati aspaSTa che. jema mUcchagata manuSya ne jJAnamAtrA avazya hoya che tema jIvamAtrane jJAnAdi sarva upayoga hoya che. sarvajIvonI apekSAe sattAgata A upayoga samAna che. paNa karmanA prabhAve hInAdhikatA che. siddhAtmAne A upayoga saMpUrNa paNe pragaTa hoya che. 800000000000000000000000000000000 %a8%e088888899%E0%B8%B2%80%8000825882%e0%ab aeeeeeee000. 00e0% aa 280%eeeeeeeeeeeeeeeeeesesso020000%e0 navo janma pAmatAM pahelAM ATaluM karo paramAtmA pratye prIti, bhakti, ravApaNa. AtmA pratye sanmukhatA, zraddhA Adara, sadaguru pratye AjJAMkitapaNuM, sevA samarpaNa. dharmapratye ahiMsA ane premasvarUpa bhAva. 0 55 0 savAdhyAyathI jJAnAvaraNa karmano kSayopazama ke kSaya thAya che. 899909 % 2009 39 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIva |iMdriya ekendriya sparzendriya (1) beindriya sparzendriya (2) rasanendriya pATha : 22 indriya-prANa-paryApti teindriya sparzendriya (3) rasanendriya ghrANendriya carindriya sparmendriyA (4) rasanendriya ghrANendriya cakSuindriya paMcendriya sparzendriya (5) asaMzI rasanendriya ghrANendriya cakSuindriya zrotrendriya paMcendriya pAMcaIndriya (5) (saMzI) prANa sparzendriya(4) kAyabaLa zvAsocchvAsa AyuSya sparzendriya(6) rasanendriya vacanabaLa kAcabaLa zvAsocchvAsa, AyuSya bhASA sparzendriya rasanendriya, ghrANendriya vacanabaLa, kAyabaLa zvAsocchvAsa, AyuSya (6) kAyabaLa zvAsocchvAsa AyuSya paryApti AhAra (4) zarIra indriya zvAsocchvAsa sparzendriya (8) upapramANe (5) rasanendriya, ghrANendriya cakSuindriya vacanabaLa, kAyabaLa zvAsocchvAsa, AyuSya 40 AhAra (5) zarIra |indriya zvAsocchvAsa pAMcaindriya (9) upapramANe (5) vacanabaLa upara pramANe (5) pAMcaindriya (10) |manabaLa vacanabaLa, kAyabaLa zvAsocchvAsa, AyuSya mana AhAra (6) zarIra indriya zvAsocchavAsa, bhASA, Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navatattva hetu vicAra 1. sakala tattvone ke samasta padArthone jANanAra, jonAra ane vicAra karanAra jIva nAmanuM tattva che. pudgala Adi tattvonI grahaNa-tyAgAdi kriyA karanAra, puNya pApa, Azrava, saMvara, nirjA ane mokSatattvanI pravRtti ka2nA2 jIva ja che. tenA sivAya anya tattvonuM hovuM zakya nathI. tethI prathama tattva jIva kahyuM. 2. jIvonA vividha prakAranI vyavasthA tathA parabhavamAM gamanAgamana mATe bIjuM ajIva tattva kahyuM. 3. ajIvanA karmasvarUpa vikAro te puNyapApa che. temAM puNya zubha ane sukharUpa hovAthI trIjuM tattva kahyuM. 4. pApatattva azubha ane duHkharUpa hovAthI cothuM kahyuM. 5. puNyapApa baMne tattvonuM jIvanA saMyogamAM AvavuM, karmarUpe grahaNa thavuM te Azravatattva pAMcamuM che. 6. puNya-pAparUpa zubhAzubha Azrava AtmarUpa nathI. AtmAne AvaraNa karanArA hovAthI tene rokavAnuM kArya karanAra AtmAnI zakti te saMvaratattva chaThThuM kahyuM. 7. anAdikALathI grahaNa thayelA tattvonI sattAne, jUnA karmone nAza karanAra AtmAnI zakti nirjarA tattva sAtamuM kahyuM. navA karmo aTake ane jUnA nAza pAme to ja AtmA karmothI mukta thAya. 8. AzravathI AvelA karmono jIvanI sAthe prakRti Adi avasthAe saMbaMdha thayA vagara phaLa Ape nahiM. Ama AtmA sAthe karmonuM ekameka thaI javuM te baMdha tattva mokSanI apekSAe AThamuM kahyuM. 9. jIvanI sAthe AtmAno saMyogI saMbaMdha che. te AtmarUpa nathI tethI jIvanI yogyatA pramANe karmono sarvathA mokSa paNa hovo joIe. mokSa sarvotkRSTa tattva hovAthI sarva jJAna Adi parizramanI pravRtti enI prApti mATe che. tethI sarvanA sArarUpa mokSatattva kahyuM. sArAMza jIvatattva jANavAnuM prayojana : navatattvamAM prathama ane mukhya jIvatattva che. tenA sivAya sRSTi zUnyavata che. vizvamAM mukhya be tattva vyApaka che. bIjA tattva tenA bhedo che. 41 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be tattva : 1 jIva 1 - jIva - caitanyazakti, jenA jJAnathI AtmAne potAnA sacinaMda svarUpanI prApti thAya che. jJAna dvArA jIvane jagatanA padArthonI asAratA samajAya che. - 2 jaDa (cetana - acetana) je tattvano abhyAsa ane zraddhA kare che, te mAne che ke huM to sarva padArthothI bhinna jJAnasvarUpa AtmA chuM. mAruM dhyeya kevaLa mokSa prAptinuM che. saMsAranA sukhabhoga te mAruM svarUpa nathI. jIva temAM vivaza thAya che, te teno moha che. AtmA svayaM mokSasvarUpa che. paraMtu vartamAna avasthAmAM karmanA saMyoge vikArI - ajJAna che. melA vastrano mela dUra thatAM svayaM saphedAI pragaTa thAya che, tema AtmAnI vikArI - malina avasthA dUra thatAM, zuddha avasthA pragaTa thAya che. te mATe satpuruSArtha karavo jarUrI che. tattvane jANyA vagara jIva bAhya zuddhi kare to zuddhi na thAya. te mATe navatattvano abhyAsa heya, jJeya ane upAdeyanA vivekathI samajavA jijJAsu mAtrane Avazyaka che. sarva jIvo sattA apekSAe siddhanI jAtanA che, arthAt sarvanI caitanya zakti cetanarUpa che. saMyoga apekSAe tenA prAgaTyamAM taratamatA che. jo sarvajIvone samAna mAnavAmAM Ave to sarva saMgharSa TaLI jAya. svanA jJAna ane bhAna mATe, sarva AtmAmAM samardaSTi thavA mATe A tattvajJAnanI jarUra che. zubhAzubha karmone kAraNe saMsArI jIvanA bheda paDe che. te kA2Ne ekendriyathI paMcendriya jIvonA pAMcaso tresaTha bheda che. temAM mAnava viziSTa zaktino svAmI che. vicAra sahita mana maLyuM che. avivekI e manAdi sAdhana dvArA baMdhAya che. vivekI jIva manAdi sAdhana dvArA mukta thavAno upAya kare che. vAstavamAM aMtaraMga sAdhana to jJAna ane dhyAna ja che. jIvatattva zuddha hovA chatAM AvI viSamatA kema che ? AvA aneka bhedo zA mATe che ? huM koNa chuM ? mAruM zuM kartavya che ? mAro janma zA mATe che ? Ama aneka prakAre ciMtana manana karavA A navatattva prayojanabhUta che. tenI zraddhAthI jIva AtmasvarUpanA rahasyane pAmI siddha buddha thaI paramapadane pAme che. sarvajJavItarAga mArA deva nigraMtha sadguru mArA guru jinAjJA mAro dharma. sara Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 00000000002888888888 000000000000000000 pATha : 23 2 ajIvatatvo ajIva - caitanya rahita, upayoga rahita padArtha - tattva ajIva tattva ane jIva tattva baMne potAnA lakSaNothI bhinna che. ane tethI zarIrAdithI paNa bhinna che te samajavA, pratIta karavA ajIva tattva samajavuM Avazyaka che. ajIva tattvo pAMca che tenA bheda 14 che. 1 dharmAstikAya aMdha deza pradeza 2 adharmAstikAya skaMdha deza pradeza 3 AkAzAstikAya skaMdha deza pradeza 4 pudgalAstikAya aMdha deza pradeza paramANu 5 kALa (astikAya nathI) apradezI 0 0 0 = = jai ThaMdha | deza | pradeza JparamANu 9898090825200000000000000000000002902/05:05e0%e0%e0:00:02000080800000000000000000 Sou I SSAGAR PROGRAMGAMAN SANTALI astikAya ? asti = pradezo, kAya = samuha = pradezono samuha. skaMdha : vastuno Akho bhAga dA.ta. buMdIno Akho lADu. dezaH vastuno joDAyelo amukabhAga - khaMDita chatAM nAno bhAga (amuka bhAga) pradezaH vastumAM rahelo avibhAjya aMza, lADumAM rahelI kaLIonI jema, jenA kevaLI bhagavaMtanI dRSTie be bhAga nathI. paramANuH vastuthI chUTo paDelo avibhAjya aMza. lADavAthI chUTI paDelI kaLInI jema. dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya ane jIvAstikAya, AcAradravyonA asaMkhya ane anaMta pradezavALA skaMdhamAMthI eke pradeza kyAre chUTo paDato nathI, paDaze nahi ane paDyo nathI. zAzvata saMbaMdhavALA e cAra skaMdho hovAthI temAM paramANuno bheda nathI. pudgalanA dravyanA anaMta paramANuo svabhAvathI chUTA paDelA che, ane paDe che, tethI tenA cAra bheda che. pradeza ane paramANunA kadamAM taphAvata nathI. paraMtu pradeza eTale skaMdha sAthe joDAyelo che. ane paramANu eTale skaMdhathI chUTo che. skaMdhathI chUTo thayelo deza paNa skaMdha kahevAya. kALa kevaLa vartamAna samayarUpa eka pradezavALo hovAthI pradezono samuha thato nathI. mATe te astikAya nathI. RESO000 2000000000000000002eeee) SE Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca ajIva tattvonuM vizeSa svarUpa 5 %a8%e0%aaae%e0%aa%a8atelsinelibaalakarolleagues . soor 1. dhamastikAya ? lakSaNa - (guNa) gati sahAyakatA. A tattvacaudarAjalokavyApI. (samastavizva), spardhAdi guNa rahita arUpI, asaMkhyAta pradeza che. jIva ane pudgalane gati karavAmAM ke sthaLAMtara thavAmAM je sahAya karanAruM tattva che, te dharmAstikAya. dA.ta. mAchalI Adi jaLacara jIvonI jaLamAM taravAnI zakti huM potAnI che, paNa taravAnI kriyAmAM apekSAe sahAyaka jaLa che. jema cakSune jovAnI zakti che, paraMtu prakAza sahAyakArI nimitta vagara padArtha joI zakAya nahi. pakSIne uDavAnI zakti che, paNa havA sahAyaka che. tema jIva - pugalamAM gati karavAnI zakti | che. paNa dharmAstikAya dravyanA sahakArI kAraNa vinA koI dravya gati karI zake nahi. 2. adhamastikAya lakSaNa (guNa) sthiti sahAyakatA. caudarAja loka vyApI, arUpI ane asaMkhyAta pradeza che. jIva ane pudgalane sthiti thavAmAM sahAyakArI tattva te adharmAstikAya che. dA.ta. taDakAthI zramita thayelA vaTemArgane vizrAma levA vRkSAdikanI chAyA apekSita kAraNa che. athavA mAchalIne sthira thavA bhUmi kAraNa che. tema gati pariNata thayelA jIva ane pudgalane sthira rahevAmAM apekSAe adharmAstikAya sahAyaka tattva che. dharmAstikAya ke adharmAstikAya jIva ke pudgalane gati sthiti karAvavAmAM jabarajastI karatuM nathI paraMtu teo jyAre gati ke sthiti kare che, tyAre A be tattvo sahAyaka tarIke sarvalokamAM upasthita hoya che. bhASA, ucchavAsa, palaka, mana ItyAdi pudagalonuM grahaNa visarjana tathA kAyayoga AdinI calakriyAo dharmAstikAya sivAya zakya nathI te pramANe besavA, ubhA rahevuM, cittanI sthiratA, dAMtanI sthiratA jevI kriyAmAM adharmAstikAya sahAyaka che. e0%be%%aa w wwwwwwwwwwwwwwpoweve%o#2%losebexoef=8d%eoplebeegatewaboobooswa6 sessee eeeeeeeeeeeeuwwebsbab 89089 80025808988% 3. AkAzAstikAya : lakSaNa - jagA - avakAza Apavo. wwwwwwwwwwwwwwwwwww#besabootables E0 %B8%99 A dravyamAM dareka padArthone jagA ApavAno guNa che. A tattvanA be prakAra che. cha padArtho jemAM rahyA che, te lokAkAza che. ane jyAM kevaLa AkAza ja che te alokAkAza %E0% 98980 %e08590%80%e0%B 8 % Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lokAkAza : be paga pahoLA karI kamare hAtha rAkhI UbhA rahelA puruSAkAra jevo lokAkAza che. tenI bahAranuM AkAza ke jemAM anya koI dravya nathI te alokAkAza che. lokAkAzamAM dharmAstikAya ane adharmAstikAya dravyo hovAthI jIva tathA pudgala gati ane sthiti kare che. paraMtu AlokAkAzamAM te dravyonA abhAve zaktisaMpanna Indra paNa tyAM gati karI zakatA nathI. siddha paramAtmA paNa lokanA agrabhAge jaI aTake che. sthira thAya che. lokAkAza asaMkhya pradeza che. lokAloka vyApI hovAthI samasta AkAza anaMta pradezI che. varNa, gaMdha, rasa, sparza rahita arUpI tattva che. nakkara goLA sarakhI AkRtivALuM che. AkAza dravyanA avakAzanA guNane kAraNe jagatanA tamAma padArtho rahI zakyA che. 4. pudagalAstikAya ? lakSaNa - (guNa) pUraNa - galaNa puda = pUraNa - maLavuM.gala = gaLavuM - vikharavuM. pulanuM mULa paramANu che. paraMtu tenuM vikArI svarUpa anaMta asaMkhya ke saMkhyAta pradezI paramANuono jaththo - skaMdha che. arthAta paramANu svabhAvadharmavALA che ane skaMdho vibhAvadharmavALA che. pudgala rUpI che, sparza, rasa, gaMdha, varNa ane zabdavALA che, te ja tenuM rUpIpaNuM che. pudgala skaMdhomAM pratisamaya snigdhatA ane rUkSatAne kAraNe navA paramANuo umerAya che ane pratisamaya pUrvabaddha paramANuo vikharAya che. jo koI skaMdho amukakALa sudhI na vikharAya to tenA rasAdimAMthI koIpaNa prakAranuM pUrAvuM ke vikharavuM avazya bane cakSu AdithI ke yaMtrathI jaNAtA sUkSma ati sUkSma padArtha te paramANu nathI. paramANu dRSTi agocara ane avibhAjya che, te mAtra kevaLI gamya che. zarIra bhASA ke mana AdinI racanAmAM A paramANu dravya kAraNabhUta che. sukha, duHkha, ucchavAsa, Adino anubhava karavAmAM paNa kAraNabhUta che. jema ke audArika zarIramAM spardhAdi ke rasa vagerethI sukhaduHkha thavuM; dezya ane sparzva mAtra padArtho pudgala che. kAzmaNavargaNAthI mAMDIne zarIrAdi sarva pudgala dravyanA prakAro che. he prabhu! tame nirAgI nirvikArI sacidAnaMda svarUpa cho. 45 080000000 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha : 24 pugalanA vizeSa lakSaNo be :- cI w w 1. zabda avAja, dhvani, nAdanA vividha prakAro zabdanA mukhya traNa prakAra che. 1. sacitta zabda : jIva mukha vaDe bole te sacitta zabda che. 2. acita zabda : patthara, vAsaNa jevI vastuo paraspara athaDAvAthI nikaLato zabda te acitta che. 3. mizra : jIvanA prayatna vaDe, mRdaMga, vAMsaLI ke mAIka jevI vastuo dvArA nIkaLato zabda mizra che. 2. aMdhakAra : pudagalano prakAra che. vastune jovAmAM AvaraNa karanAra pudgalonuM pariNamana te aMdhakAra. e dhrANendriyane grAhya che. dA.ta. rAtrInA aMdhakAramAM amuka jaMtuo aMdhakArane gaMdharUpe jANe che. 3. udhotaH zIta vastuno zIta prakAza. caMdrAdi nakSatro, AgIyA, caMdrakAMtamaNI, A sarva pote zIta che. teno prakAza zIta che. te pudgalanA skaMdho che. 4. Atapa : zIta vastuno uSNa prakAza. saryanA vimAnamAM rahelA pUla paryApta pRthvIkAya jIvonA zarIrano prakAza che (AgIyAne hoya che tema) tathA sUryakAMtamaNIno prakAza, te baMne zIta che paNa temano prakAza dU uSNa che. agnino uSNa prakAza te Atapa nathI. te baMne prakAza pudgala skaMdhono samudAya w wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwcha69e0%ae% 222222999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999 ( 5. prabhA : caMdra - sUryanA prakAza kiraNomAMthI nikaLato je upa prakAza te prabhA che. te prakAzanA pudgalomAMthI Acho Acho vaheto prakAzano pravAha che. je aprakAzita sthAnamAM rahelA padArthone paNa darzAve che. eTale sAkSAt prakAzarUpa nahi paNa avyakta Acho prakAza, jenAthI ghara vageremAM ajavALuM paDe che, ke jyAM sIdhA kiraNo pravezatA nathI. tyAM A upaprakAzathI padArtho joI zakAya che. 6. chAyA : darpaNamAM paDatuM pratibiMba ke prakAzamAM paDato paDachAyo, te pudagalarUpa che. pudgala skaMdhono samuha prakAzAdinA nimittathI tadAkAra pratibiMbita thAya che. te chAyA che. 7. varNa : (sAmAnya rIte raMga) tenA pAMca prakAra che. te pudgalarUpa che. 1. ceta, 2. rakta (lAla), 3. pIta (pILo), 4. nIla (lIlo), 5. kALo, mULa varNo che. A varNonA saMyogathI bIjA varNa - raMga bane che. 9999999999999999000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 eleasers: 0:NEWSSAS SS SS SSSSSSheoroscoAKESPEAKING NEWSwwwww wwwww 6000 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *** ** * * ** aa%ae%vessessessories 0% % a8 ae%be%e0%aa% 8. gaMdha : be prakAra che. pudgalarUpa che. 1. surabhigaMdha - sugaMdha, 2. durabhigaMdha - durgadha. 9. rasa : pAMca prakAra che. pudgalarUpa che. 1 tikta (tIkho), 2. kaTu (kaDavo), 3. kaSAyelo (tUro), 4. Amba (khATo), 5. madhura (mITho), khAro rasa mIThA rasamAM aMtaragata che. 10. sparza : cAra yugala thaIne ATha prakAra che. te pudgalarUpa che. zIta - uSNa, snigdha (cIkaNo)-rUkSa (lUkho),-laghu (haLavo)-guru (bhAre), mUdu-karkaza A varNAdi dareka pudgala dravyamAM hoya che. 1 thI 6 lakSaNo paramANu ke sUkSma skaMdhomAM nathI te tenA vaibhAvika lakSaNo che. varNAdi cAra yugalanA svAbhAvika lakSaNo che te paramANu ane skaMdhomAM hoya che. temAM paNa laghu-guru, mUdu-karkaza cAra sparza skaMdhamAM hoya bIjAmAM nathI. tethI vaibhAvika che. A lakSaNo rUpI pudgala dravyamAM ja hoya che. arUpI dravyamAM hotA nathI. * dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, sthira dravyo che. gati ane sthiti baMne kriyA karanArA tattvo jIva ane pudgala che. jIva potAnA svabhAve ane pudgalanA AlaMbanathI ke karmanI preraNAthI gati karI zake che. tema pUgalo paNa potAnA svabhAvathI ane jIvanI preraNAthI gati karI zake che. te rIte baMne paraspara saMyogI saMbaMdhavALA ane saMbaMdha vinAnA paNa che. % 0000000000289%86%e0 0 000 deewja pudgalanA vizeSalakSaNa 00000058980000000000000000000 800000000000000000000000000000000 I aMdhakAre prabhA udyota : Atapa chayA) Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha : 25 kALanuM svarUpa stee kALa : vartana, hovuM, thavuM, rahevuM ke vidyamAnatA tenA lakSaNa che. koIpaNa padArthanA astitvane jANavA, mATe kALanuM svarUpa samajavuM Avazyaka che. kALanA be prakAra che. te arUpI che. prakAra - 1. nizvayakALa, 2. vyavahArakALa. 1. nizcayakALa : eka samayavartI vartamAna kALa te nizcayakALa che. bhUtakALa vahI gayo che. tethI te vartamAnamAM nathI. bhaviSyakALa vartamAnamAM hoto nathI. mAtra vartamAnamAM eka samavartI kALa vizeSa te nizcayakALa che. samaya kevaLI gamya che. kAraNa ke te kALano ati sUkSma avibhAjya paryAya che. wwwwxa00000000000000000000 Retenessor 000000000 SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSS0000000000000000000 0 00000000000000000000000000000000000000000000000000000099% 2. vyavahAra kALanuM svarUpa : aDhI dvIpamAM cAlatA sUrya caMdranI gati anusAra prasiddhakALa te vyavahAra kALa che. te traNa prakAre che. 1. bhUtakALa, 2. bhaviSyakALa, 3. vartamAnakALa. bhUtakALa-bhaviSyakALa anaMta samaya varte che. vartamAnakALa eka samayavartI che. dravyamAM jUnA navA paNAnI vartanA te kALa che. jIva ane pugala baMnemAM tenuM [ pariNamana te vartanA che. aDhIdvIpa ane be samudrane AdhAre 45 lAkha yojanAnA vistAravALA manuSyakSetramAM (bharata ane airAvatamAM) caMdra, sUryAdi jyotiSio bhramaNa kare che. tenI gati parathI kALanuM pramANa che. te sivAya A vyavahArakALa anyatra nathI. anyabhUmimAM je AyuSya pramANa che, te aDhIdvIpamAM cAlatA sUryacaMdranI gatine anusAre che. mahAvidehamAM bharatakSetranA cothA ArA jevo kALa che. kALa anya dravyanI jema astikAya (pradezono samuha) nathI. eka pradeze eka kALANu hoya che. tethI kathaMcita tene dravya mAnavAmAM AvatuM nathI. chatAM jemAM kaMIpaNa guNo hoya che, te dravya manAya che. dravyathI te vartanA guNavALu che. kSetrathI kSetravarte che. kALathI anAdi anaMta che. bhAvathI varNAdi rahita arUpI che. sUryAdi gati vaDe spaSTa jaNAya che. arthAt rAtri divasa vagere jaNAya che. evuM kALadravya che te sarvajJa | kathita che. chatAM navA-jUnA vigere paryAyo kALanA AdhAre thatAM hovAthI te upacArathI dravya kahevAya che. %%99%60000000000000000000%00000000000 %00d0000%00000000000w kALacakra te koI cakra nathI paNa parivartanazIla hovAthI tene samajavA mATe te zAbdika prayoga che. w3000 # # # # # www Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mADA kALanuM vizeSa svarUpa kALanuM vyAvahArika koSTaka sUkSmamAM sUkSma avibhAjya kALa (kevaLI gamya) = 1 samaya (nizcayakALa) asaMkhya samaya = 1 AvalikA 256 AvalikA = 1 kSullaka bhava 17thI kaMI vadhu sullaka bhava zvAsocchavAsa 1, 67, 77, 216 AvalikA athavA 65, pa36 = 1 muhUrta, 2 ghaDI athavA kSullaka bhava athavA 3773 zvAsocchavAsa 48 miniTa. 30 muhUrta 1 ahorAtra - 24 kalAka 15 ahorAtra 15 rAta. 15 divasa 1 pakhavADiyuM 2 pakhavADiyA = 1 mahino-mAsa 2 mAsa = 1 Rtu 3 Rtu (cha mAsa) = 1 ayana 2 ayana 1 varSa (12 mAsa) 5 varSa = 1 yuga paMcavarSIya 20 yuga = 1 zatAbdi 84 lAkha varSa = 1 pUrvAga 84 lAkha pUrvAga 1 pUrva, athavA 70,pa60 abaja varSa asaMkhya varSa 1 palyopama 10 koDAkoDI palyopama 1 sAgaropama 10 koDAkoDa sAgaropama 1 avasarpiNI kALa 10 koDAkoDI sAgaropamAM = 1 utsarpiNI kALa 20 koDA koDI sAgaropama = 1 kALacakra anaMtA kALacakra = 1 pudgala parAvartana ja % 6666666622600000000000000000002 palyopama kone kahe ! ' sapta divasanA janmelA yugalika bALakanA sukomaLa vALane bhegA karavAmAM Ave tenA jhINA TukaDAo kare, ke jenA pharI TukaDA na thAya, eka yojana (cAra gAu) lAMbo, pahoLo, UMDo, kUvo te vALathI bharavAmAM Ave, tene evo saghana karavAmAM Ave ke tenA parathI cakravartInI caturaMgI senA jAya to paNa jarA khADo na paDe, te kUvAmAMthI dara so varSe eka eka vALano TUkaDo kADhavAmAM Ave ane kUvo saMpUrNa khAlI thAya te palyopama kALa che, te gaNitanA lekhAmAM Ave tevo nathI. palya = kUvo = kUvAnI upamA = palyopama sAgaranI upamA = sAgaropama 2000000028222 49 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 999 999999999060000000000000000000000000000000000000000000 aMtarmuhUta H muhUrta eTale 48 miniTa. tenI aMdara samayavartI aMtarmuhUrta samAya che. tenA ghaNA bheda che. jadhanya aMtarmuhUrta - ochAmAM ocho 9 samayano kALa. madhyama aMtarmuhUrta - 10 samayathI gaNatrI karavAnI te muhUrtanA 48 miniTanA be samaya ochA. utkRSTa aMtarmuhUrta - eka samayathI prAraMbha thatAM mAtra 48 miniTamAM eka samaya bAkI rahe. avasaUiNI= kAlacakra pAMsaLago pAsa 128 - . : *: * * * * * * * *, jA.irr ,jai - I), ' QUS 3 che. Pra Ara 3 varasa thai tuvenA pramANarmA 8 AkAra 2 divasa pachI *boranA pramANa A posaLiyo posaLiyo jAha 34 - 32 jaaa s ja it %95%e0 s aa% . - - - 1 4."*: * "- Agvasa pachad | AkAra, AkAra ekathIta | "madhanA praNaya - Aidhita,miThAI vagere | 1 pAMsaLiyA, pAMsaLiyo % 'f 1 ** * : ' ja na '9:0:{ es: 1 . - * -- -- * * ajamA : ii'), '. , , ; sarakAra kaTiATTAra aniyamita IkaLa, dhAnya, miThAIvara ame camacAra ItyAgi) A pramANe utasvaNa baLamAM kramaza nIcethI upara 1thI 9 citro, uparathI nIce ne badhe pharIthI upara samajavA. WWW.jainelibrary.org Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha : 26 utsarpiNI - avasarpiNI eka kALacakranA be bheda che. 1. utsarpiNI, 2. avasarpiNI. utsarpiNI kALa - AyuSya, baLa, zubhavarNAdi, caDhatA kramamAM hoya. avasarpiNI kALa - utarato kALa. AyuSyAdi utaratA kramamAM hoya. baMne kALanA ArAnI vigata A pramANe che. avasarpiNI kALa (utarato kALa) 1. suSamA suSamA : A ArAmAM yugalika jIvana hoya che. dasa jAtanA kalpavRkSo temanI tamAma IcchAo zighratAthI pUrI kare che. tuveranA dANA jeTalo AhAra traNa traNa divase le. AyuSya traNa palyopamanuM. zarIra khUba moTA ane ghaNA majabUta hoya che, A jIvo svabhAve saraLa ane atyaMta maMda kaSAyI alpa icchAvALA hoya che. 2. suSamA : prathama ArAnI jema yugalika jIvana hoya che. temanI AvazyakatA, kalpavRkSo vilaMbathI pUrI kare. boranA dANA jeTalo khorAka be be divase le. AyuSya be palyopamanuM prathama ArA karatAM zarIra nAnuM rUpa thoDuM hIna hoya che. A jIvone svabhAve alpa malInatAno prAraMbha. alpa icchAvALA hoya che. | 3. suSamA duSamA : A ArAmAM jIvana yugalikanuM paNa pAchaLathI kSINa thatuM jAya. kalpavRkSonuM pradAna ghaTatuM jAya. AhAra roja AMbaLA pramANa, zarIra nAnuM thatuM jAya, baLa ghaTatuM jAya. svabhAva kaMIka malInatA sAthe svArthavRttino prAraMbha thAya. trIjA ArAne aMte prathama tIrthaMkara zrI RSabhadeva thayA. A avasarpiNI kALamAM temaNe prathama caturvidha saMghanI sthApanA karI hatI. 4. duSama suSamA : yugalikanA kALano sadaMtara aMta thAya. prAraMbhamAM duHkha janaka dazA hoya. mAnavo potAnI zakti buddhipramANe vyApArAdi pravRtti kare. aniyamita paNe AhArAdi meLave, dhAnya phaLaphaLAdi khAya. AyuSya ghaTe. zarIranuM baLa ghaTe. svabhAva - kaSAyonI mAtrA vadhe. hiMsAdino prAraMbha thAya. A ArAmAM trevIsa tirthaMkaro thAya. tyAre vaLI sukhano samaya Ave. ane duHkhanI mAtrA ghaTe. 5. duSamA : A ArAmAM carama tIrthaMkaranuM zAsana kharuM paNa temanI upasthiti nahi. mAnavo karmAdAna Adi pravRtti dvArA dhana dhAnya meLave. aniyamita AhAra kare. zarIra nirbaLa, AyuSya aniyamita ane alpa hoya che. sukha alpa duHkha vizeSa hoya che. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ N EE Newest 2000000000000000000000000 epeat el: the boweviewekw . ..' samaya samaya svabhAve kaSAyI, AraMbha samAraMbhamAM vizeSa pravRtti, aDhAra pApasthAnakonuM sevana, mukhyatve duHkhe karI nirvAha thAya. 6. duSamA duSamA : A Aro jIvone ati duHkhadAyaka dharma rahita che. jIvana jarUriyAtanA sAdhanonI prApti duHsAdhya hoya, zarIra nAjuka, eka hAtha pramANa, AyuSya alpa, kSaNikamAM tUTe tevuM, mAMsAhArI ane vivekahIna jIvo hoya che. svabhAve ati kaSAya janita vRttivALA. utsarpiNI kALa - caDhato kALa prathama ArAmAM duHkhanI mAtrA vizeSa AyuSya baLa kALa pramANe vadhatA jAya. avasarpiNI kALathI ulaTI rIte gaNavAnuM bAra ArAnuM koSTaka avasarpiNI utsarpiNI 1. suSamA suSamA cAra kroDAkroDa sAgaropama 1. duSama duSamA 21,000 2. suSamAM traNa kroDA kroDa" 2. duSamA (21,000 3. suSamA duSamA be kroDA kroDa 3. duSama suSamA eka kroDA kroDamAM 42,000varSa ochA 4. duSamA suSamA eka kroDA kroDamAM ' 4. suSama duSamA be kroDA kroDa sAga 42,000 varSa ochA 5. duSamA 21,OOO 5. suSamA traNa kroDA kroDa sAga 6. duSamA duSamA 21,000 6. suSama suSamA cAra kroDA kroDa sAga jIva mAtre AvA anaMtA kALacakranuM paribhramaNa karyuM che. anaMta prakAranA janma maraNa dvArA anaMta duHkha bhogavyA che. kALanuM svarUpa jANIne, he jIva ! have virAma pAma ane mokSamArgamAM pravRtta thA. o 2008 ke Powe red by MediaWike 0 00000000000000000000000000000000000000001 kAlacakA pahelo suSama suSamAM aRT jaTho.ko, sAgaropaeNma. yugalika jIvana. --- TET/ TAT/HTAT/GPSC/TET/ TSAPssciews/www.facebool994640404950PAGANNAINMENIANNA-MAN-WriMEvely --- bI suSama ArA 43 ka. kosAgaropama yugalika jIvana trI suSamadaSama * ArA 2ko phasAgaropama, 1 yugalika jIvana prathama tIrthakarano janma. tho dUSama suSama Azare 19o.pha. sAgurIma, 42009 varSa ochA, 23 tIrthakarano janma -pAMcamo dama ArA. 21000 varSa - - - - - uchAdUSamadaSama ArA 1000 varSa (jainadharmano abhAva 0: para Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArAMza ajIva tattva zA mATe jANavA ?. ajIvatattva joya che, acetana che tathA saMsArI jIvane siddha thatAM sudhI kathaMcita | nimitta kAraNathI upakArI che. sarva padArthonuM pariNamana svAdhIna hovA chatAM paraspara sahAyaka bane che. chatAM ajIva tattva jANavA jeTalo ja udeza nathI. paNa ajIvatattvanuM jJAna karI tenI haya, joya ke upAdeyatAno viveka karI jIva tattva dehAdithI kevuM bhinna che tenuM bhAna thavAthI svarUpanI prApti thAya che. tethI ajIva dravyo jANavA jarUrI che. ajIva tattvone jANIne jIva vicAre che ke aho mAro guNa to jJAnAdi svarUpa che. huM A varNAdivALA pudagalomAM kyAM phasAyo chuM? ajIva tattvamAM saMsArI jIvane vizeSa saMbaMdha pudgalo sAthe rahe che. te darzAve che ke jIvanI zuddhatAne AvaraNa karanAra AThe karmanA vividha pudgala paramANuo che. deha, indriyo, dhana, dhAnya parivAra vagere dezya ane spezya sarva padArtho pudgala janita che. karmanA svarUpane jANIne jIva tenAthI thatI hAnine samaje che ane chUTavA prayatnazIla thAya che. jIva vicAre che ke huM to nitya ane sAzvata chuM. A karmAdi to anitya che. huM caitanyasvarUpa AtmA chuM. ane puNya - pApa to mane paribhramaNa karAvanArA che. mATe mAre tyAjya che. jIvAstikAya, dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya ane kALa arUpI hovAthI daSTi gocara thatA nathI. pudgala varNAdi sahita hovAthI dRSTigocara thAya che. arUpI padArtho potAnA vizeSa guNathI jJAnagocara thAya che. athavA Apta puruSanA vacanathI samajAya che ane temAM yathArtha zraddhA thAya che, tyAre jIvane kartA bhoktApaNuM chUTI svarUpadarzana thAya che. A vizvanI racanAno samAveza A paDadravyamAM thAya che. dravyAnuyoganuM sUkSmajJAna AdhyAtma sAdhanA mATe upayogI che. mATe sAdhake Idriya nigraha ane saMyamapUrvaka dravyAnuyogano abhyAsa, manana ane ciMtana avazya karavuM. te zukla dhyAna sudhI pahoMcavAnuM avalaMbana che. eeeeee0000000000000000000000000000000304449000666 sukha zAMti kyAM che ? aMtaranA zuddha khUNAmAM sukha zAMti che. vyavahAramAM saMtoSamAM sukha zAMti che. e e # 53 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Sheeeeeeeee Deeeeeeeeee 200000000000288888888888888888eeeeeeeeeeeeeeeeeeeee pATha : 27 3 puNyatatva puNya : zubha karmano baMdha te nava prakAre hoya che. jenA udayathI zubhakarmonuM phaLa maLe arthAt jagatanA sukha maLe che. tethI puNya zubha Azrava che. chatAM te kathaMcita upAdeya che. kAraNa ke mokSanA bAhya nimittamAM manuSya deha che te puNyayogathI maLe che. dharmanA sAdhano, jJAnIjanono yoga, prabhunI pavitra dezanA, jevA mokSa prAptinA nimitto paNa puNyayoge maLe che. tethI puNya bhomiyA jevuM che. puNyayoga maLavA chatAM mokSanuM prayojana jIva na sAdhe to te zubhAzrava che ane tethI heya che. tyAgavA yogya che. e puNyabaMdhanA hetuo mukhya nava prakAre che. 1. supAtre AhAra, 2. auSadha, 3. rahevAnA sthAnanuM dAna karavuM. (supAtra = sAdhu, sAdhvI ke vratadhArI sAdhaka). 4. supAtre zayananA sAdhano ApavA. 5. supAtre vastra upakaraNAdi ApavA. 6. mana vaDe zubha bhAvanA bhAvavI. 7. vacana satya priya hitakArI ane madhura bolavA. 8. kAyAvaDe zubha pravRtti paropakArAdi karavA. 9. devaguru Adi pUjya janonI sevA bhakti vaMdanAdi karavA, tapanI ArAdhanA karavI. A uparAMta jinamaMdira karAvavA, teno nirvAha karavo, te aMge pUjAdinI pravRtti karavI. upAzrayAdinI racanA karavI vagere. supAtramAM mukhyatve muni che. anukrame sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA ane suyogya vyaktino samAveza thAya che. supAtra dAna paraMparAe bhavamuktinuM kAraNa bane che. apekSAe gRhasthane anukaMpAdAna ucita che. jemAM dIna, duHkhI, daridra, apaMga, pazupaMkhI vagereno samAveza thAya che. vividha prakAranAM dAna - paropakAra te apAtra dAna chatAM niHspRhabhAve karavAthI puNyabaMdhanA hetu bane che. temAM apAtra sau dharmI che, tema na mAnavuM paNa zrAvakanA dvArethI koI nirAza thaIne na jAya te hetu che. lobha ghaTavAnuM nimitta che. uparanA hetuthI jIvanA pariNAma zubha rahe che. te zubhabhAva che. tenAthI zubhabaMdha paDe che. te puNya che. mukhyatve nava prakAre baMdhAtuM puNya betAlIsa prakAre prAye udayamAM Ave che, arthAta phaLa Ape che. sAmAnya jIvo azubha choDI zubha pravRtti kare che, tethI puNyane anusare che. ane puNyadvArA yogya nimitta maLatAM pariNAmamAM zuddhi kare to paraMparAe muktine pAme che. te sivAya puNya paNa paribhramaNanuM kAraNa bane che. puNyanI caturbhagImAM Ano bheda samajI zakAze. eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeees(r)es0%98%e0%aeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeesa%86%8CNGRESSENGEEEEEEEElsa's closed-666666660083%%%AA%A8%E0%AA% AARSANGANGANGASARAGASARASWA000.00PAGSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSS BE%E0%AA%A6% 0.4%64%6F64%6C%65400-5000 54 800000000000000 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 ra 3 4 5 6 6 8 10 11 12 13 14 15 16 17 pATha : 28 puNyathI maLatA sukhanA beMtAlIsa prakAro je te karmanAM udayathI te te prakAranI prApti thAya. zAtAvedanIya ucca gotra manuSyagatinAmakarma manuSyAnu pUrvI devagatinAma karma devAnupUrvI : : agurulaghu nAmakarma parAghAta nAmakarma zvAsocchvAsa Atapa nAmakarma : paMcendriya zarIra nAmakarmaH audA2ka zarIra nAmakarma vaikriya zarIra nAmakarma : AhAraka zarIra nAmakarma taijasa zarIra nAmakarma : kArmaNa zarIra nAmakarma : : audArika aMga-upAMga : - nAmakarma "" : vaikriya nAmakarma AhAraka upAMga nAmakarma vajraRRSabhanArAca saMdhayaNa : AhAraka zarIrane aMga upAMga maLavA te. : hADakAMno atyaMta majabUta bAMgho. samacaturastra saMsthAna : sapramANa zarIranI AkRti. 18 zarIranA zubhavarNa, 19, zubhagaMdha, 20, zubharasa, 21. zubhasparza nAmakarma. 22 23 24 25 : : : zArIrIka sukhano anubhava. uttamakuLamAM janma (jyAM dharmanA saMskAro maLe) mAnava deha maLe : manuSya gati tarapha laI jatI AkAza pradezanI zreNImAM laI janAra karma. devalokamAM janma maLe. : devagati tarapha laI jatI AkAza pradezanI zreNImAM laI janAra karma. pAMce indriya sahitanI jAti maLavI. audArika zarIra maLe. vaikriya zarIra maLe. : AhAraka zarIra maLe te. taijasa zarIra maLe te. kArmaNa zarIra maLe te. zarIra sAthe suyogya hAtha, paga, AMkha, kAna, nAka, ityAdi aMga-upAMga maLavA te. (ekendriyane A aMga-upAMga hotA nathI.) : vaikriya zarIrane aMga-upAMga maLavA te. halaku ke bhAre nahi tevuM zarIra. mahAbaLavAnane harAve tevI zaktinI prApti. zvAsa levA mUkavAnI zakti. pote zItaLa ane garama prakAza Ape. (sUryavimAnamAM rahelA pRthvIkAyanA jIvo) 55 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ #### # # ## ### ### #### # # # #news200000000 000000000000000000006@ooooooheeeeee Newsleeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee e 33 eeeeeeeeoooooooooooooooooooooooooooosebee000000000000000000000 eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeebbleeeee'eleteoroscope=sweeeeeees R 26 udyotanAmakarma : pote zIta ane teno prakAza paNa zIta che. (caMdravimAnanA pRthvIkAyanA jIvonuM zarIra) ra7 zubhavihAyo gati : sArI rIte cAlavAnI paddhati. nirmANa nAmakarma zarIranAM AMgopAga suvyavasthita hovA. 29 trasa nAmakarma : halana calananI zakti. bAdara nAmakarma : daSTigocara zarIra maLavuM. paryApta nAmakarma : jIva potAne yogya paryApti pUrI kare. pratyeka nAmakarma : jIva dITha judAM judAM zarIranI prApti. sthira nAmakarma zarIramAM daDha avayavonI prApti. 34 zubha nAmakarma zubha aMgonI prApti. 35 saubhAgya nAmakarma : pote upakAra na kare to paNa vahAlo lAge. susvara nAmakarma mITho-madhura svaranI prApti. 37 Adeya nAmakarma : Adara-mAna maLe. jIvanA vacana priya lAge. 38 yaza nAmakarma : lokamAM kIrti maLe. 39 thI 41 : devAyu, manuSyAyu, tiryaMcAyunI prApti thAya. huM 42 tirthaMkara nAma karma : sarvotkRSTa zubha nAmakarmanI prApti thAya che traNe lokamAM pUjanIyapaNuM prApta thAya. vedanIyanI - 1, AyuSyanI 3, nAmakarmanI 37, gotranI 1, kula 42 puNya prakRti che. - vartamAna jIvanamAM pApAcaraNa karato jIva apekSAe sukhI jovAmAM Ave to tenuM kAraNa purvapuNyanI yogyatA che. pIdgalika sukhanI ane devAdika sadgatinI abhilASA yukta dharmanI ArAdhanA zubharAga hovAthI puNya baMdhAya che. paudgalika sukhamAM kArmaNa zarIrano upakAra che tethI puNya tattvamAM apekSAe te lIdhuM che. A tiryaMcAyu puNyarUpa kema mAnavAmAM AvyuM che? nArakanA jIvo duHkhathI maravAnuM Icche che ane tiryaMco maravA icchatA nathI, temanA karatAM kaMIka sukha anubhave che tethI puNyarUpa kahyuM che. je zubha bhAve baMdhAya ane zubharasapaNe bhogavAya te puNyaprakRti che. chatAM Azraya hovAthI tyAjya che. puNyakarma udayathI mukhyatve jIvane sukhanI anukULatA maLe che. 1. vividha prakAranA sukhabhoganI sAmagrI ane zakti zatAvedanIya karmanuM phaLa che. 2. jIvano uttama jAtikULamAM janma te uccagotra karmanuM phaLa che. 3. deva ke manuSya gatinuM AyuSya zubhAyukarmanuM phaLa che. 4. upakAra karyA vagara paNa prItipAtratA thAya te subhaganAmakarmanuM phaLa che. 5. traNe bhuvanamAM pUjya evuM zreSTha tIrthaMkara nAma karma zubhanAma karmanuM phaLa che. SSS SERess 2000000000000000000000000000000000000000000000000000000 News Vidyavadww.you'velololololololololol Hist Selle -Miss REF===========shelvNNEL .DIEOS Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNya - pApa - caturvAMgI - puNya ane pApa karmanA baMdhano AdhAra jIvanA adhyavasAya - manovRtti che. puNyanA ke pApanA udayakALe jIva jevA adhyavasAya kare tevo navo zubha ke azubha anubaMdha paDe. Ane puNyapApanI caturvAMgI kahevAya che. prakAra 1 puNyAnuM baMdhI puNya= 2 pApAnuM baMdhI puNya puNyAnuM baMdhI pApa 4 pApAnuM baMdhI pApa 3 pATha : 29 karmanI keTalIka vizeSatAo = 1. puNyAnuM baMdhI puNya : je puNyano udaya navA puNyabaMdhano hetu bane. je puNya mokSamArganuM nimitta bane. prAye adhikArI jJAnI, muni, samIpa muktigAmI jIva Arta - ke raudradhyAnI bhautika sukhavALo. haLavA karmI - mArgAnusA2I jIva jevo. raudradhyAnI adhogati gAmI. - sAkara upara beThelI mAkha sAkarano svAda cAkhe ane sahelAIthI uMDI paNa jAya tema puNyano baMdha ane udaya hoya. zAlibhadre pUrva janmamAM nispRhabhAve munine AhAra dAna ApyuM tenA puNyayoge aDhaLaka saMpatti maLI. teno sadupayoga karyo ane teno paNa tyAga karI mokSamArganI sAdhanA karI. 2. pApAnuM baMdhI puNya : puNyano udaya thAya ane pApa baMdhAya. sAkaranI cAsaNI para beThelI mAkha pUro svAda na laI zake ane coMTIne phasAI jAya tema jIva puNya bhogave, pApa baMdhAtu jAya. mammaNa zeThe pUrvabhavamAM munine AhAradAna ApyuM paNa pachI kheda thayo. phaLa svarUpe dAnathI dhana prApti thaI, paNa dAna pachInA khedane kAraNe lobhanI mUrchAe dhanaprAptino ati parizrama karI jIvanane vyartha karyuM. adhogati pAmyo. 3. puNyAnuM baMdhI pApa : pApa huM:khano udaya paNa sahana karavAnA guNathI navo anubaMdha puNyano thAya. patthara para beThelI mAkhane gaLapaNano rasAsvAda na maLe paNa jaldI uDI zake. cAsaNI 52 coMTavA jevuM du:kha na pAme. pUrvanA pApa karmanA udaya anusAra rohaNIya cora banyo, paraMtu prabhudezanAno jyAre marma samajyo tyAre saMsArano tyAga karI puNyayoge prabhupAse AtmakalyANa sAdhyuM. .. 4. pApAna baMdhI pApa H pApano udaya thAya ane navo anubaMdha paNa pApano bane. viSTA para beThelI mAkhane iSTa rasAsvAda maLato nathI. ane uDI paNa zakatI nathI. kALa saurIka kasAI pUrvakarmanA yoge hiMsAno dhaMdho karato hato. pariNAme navA pApano vizeSa anubaMdha karI narakagati pAmyo. 57 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyabaMdha RU puNya pApanI caturthaMgInuM citra 7 puNyAnuM baMdhI pApa ) "kRtimadevabhavanuM ==S rohiyiA dIkSA NONE; 58 puNyaudaya T va pApAnuM baMdhI pApa jagatamAM janma pAmIne jIva AyuSya daramyAna game tevA padArtho bhegAM kare temAMnI rajakaNa paNa sAthe laI jaI zakato nathI. laI jAya che kevaLa puNya ane pApanA saMskAro. nayanA Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApa - azubhakarma, tathA azubha karmanA udayanuM phaLa te baMne pApa che. puNyatattvanA bhedamAM ApaNe joyuM ke puNyatattva jIvano guNa nathI paNa zubha pariNamana che. AthI puNya jIvanamAM kathaMcita sukhadAyaka ane prazaMsApAtra che, jyAre pApa duHkhadAyaka ane kheda - niMdApAtra che. uttamapuNya apekSAe paramArthane paraMparAe anusare che. pApa paribhramaNane anusare che. puNyathI sukha arthAt dharmanA zubharAgathI sukhanI prApti thAya che. pApathI duHkhanI prApti thAya che. adharmarUpa pApa jIvane duHkhamAM bhamAve che. AvA pApa sevananA mukhyatve aDhAra prakAra che. arthAt je aDhAra pApasthAnakanA nAme oLakhAya che. pApasthAnakanA 18 prakAro 1. prANAtipAta :hiMsA, koI paNa jIvanA prANano ghAta karavo, pIDA upajAvavI, mAnasIka trAsa Apavo dravyahiMsA che. savizeSapaNe rAgAdi bhAvo vaDe AtmaguNane dabAvavA ke ghAta karavo te bhAva hiMsA che. 2. mRSAvAda 3. adattAdAna 4. maithuna 5. parigraha 6. krodha cha. mAna pATha : 30 4 pApatattvanuM svarUpa . mAyA : asatya bolavuM, chaLa, kapaTa, mAna ane mAyA jevA mithyA bhAva sahita bolavuM. dhana dhAnya ke parivAranA lAbha ke lobhane arthe asatya vacana bolavA. jukI sAkSI puravI. : adatta - corI, AdAna-levuM, corIne - chUpAvIne levuM, ApyA ke pUchyA vagara levuM, anyanI vastu potAnI karI levI. rAjyanA kara Adi chUpAvavA te corI che. eka paramANuM mAtranuM grahaNa karavuM te paramArthe adattAdAna che. : viSayabhoga-kAmavAsanA, indriyono asaMyama, arthAt pAMce indriyonA bhogonI lolupatA, savizeSa vijAtIya jAtinI bhogavAsanA. : dhana, dhAnyAdino saMgraha karIne temAM mAna, moTAI, mamatva karavuM, Avazyaka karatAM ghaNuM meLavavAnI tRSNA. : gusso, Aveza, Akroza, anAdara ane rIsa. : ahaMkAra, ahaM, abhimAna tathA ATha prakAranA mada, jAti, kaLa, baLa, mAna, tapa, jJAna, rUpa ane aizvarya AdinA prakAre jIva ahaMma seve che. : chaLa, kapaTa, prapaMca, malinatA, mAyA eka zalya manAya che. 59 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : :: :::: : : 9 9 %D9% rAga e0%ae%e0%aa %b0 0 9 lobha tRSNA, asaMtoSa, lAlaca ane lobha doSono-pApano bApa manAya che. moha, mamatA, Asakti, ane gArava mukhya baMdhananuM kAraNa che. 11 . irSA, asUyA, adekhAI mukhya baMdhananuM kAraNa che. 12 kalaha jhaghaDA, kajIyA, kaMkAsa karavA. 13 abhyAkhyAnaH koIne khoTA ALa caDhAvavA, Aropa mUkavo. 14 paizunya cADI cugalI karavI. 15 rati-arati harSa-zoga, khuzI-udvega. 16 paraparivAda : pArakI niMdA - kuthalI karavI. 10 mAyA mRSAvAda mAyApUrvaka asatya vacana bolavA, anyane chetaravAnI buddhivALA vacana bolavA. (vAda-bolavuM.) | 18 mithyAtvazalya nidAna. parapadArthanA sukhanI abhilASAthI puNyanA badalAnI vAsanA, viparIta buddhi te zalya manAya che. a99999999%aa%80% 20%2268%20%20%68%9986896990090909099668000000000000000000000000000000000000000000000000 consewspeeswaxwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwweepee wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww wwwwwwwwwwwvArakA zalya traNa prakAre che. 1. mAyA zalya : mAyA rAkhIne dharma-karmanI kriyAo karavI. 2. mithyAtva zalya - paramAM sukha buddhi sevavI. 3. nidAnazalya - puNyanA badalAmAM saMsAra sukhanI bhAvanA karavI. A traNe nidAnanuM pariNAma adhogati che, mATe sAdhake "nizalyo vatI'nI bhAvanA karavI. koIpaNa saMsArI jIva buddhivaza ke abuddhivaza A aDhAra pApasthAnakone ajJAnapaNe seve che temAMthI du:kha upaje che te vyAsI prakAre jIvane phaLa Ape che. arthAtu jIvane AvaraNa kare che ke duHkha Ape che. kriyA-karma upayoge dharma : rAjA : che to ja * pariNAme baMdhaka 00000 rAjayaossw0w Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha : 31 pApanA phaLanA 82 prakAro jJAnavaraNanA bheda 1 thI 5. 1. matijJAnAvaraNa H mana ane indriyo dvArA thatuM je parokSa jJAna che, tene Avare, DhAMke te matijJAnAvaraNa. 2. zrutajJAnAvaraNa : mana ane indriyo dvArA je bhASA - zabdanuM thatuM jJAna tathA dvAdazAMgInuM zAstrajJAna te zrutajJAna che. tene DhAMke, Avare te zrutajJAnAvaraNa che. 3. avadhijJAnAvaraNa : lokamAM rahelA rUpI padArthanuM abhyAdhika kSetranI maryAdAmAM mana ane indriyonI sahAya vagara thatuM sAkSAt jJAna te avadhijJAna che. tene AvaraNa thAya te A avadhijJAna deva ane nArakane bhavapratyaya hoya che. manuSya tathA tiryaMcane guNa patyaya hoya che. 4. mana:paryAya jJAnAvaraNa : aDhIdvIpa samudramAM rahelA saMjJIpaMcendrIya jIvonA manobhAvanuM je jJAna te mana:paryAyajJAna ke mana:paryavajJAnaguNa, tene AvaraNa kare te. 5. kevaLa jJAnAvaraNaH cAra prakAranA ghAtI karmanA nAzathI utpanna thatuM sakaLa lokAlokanA svarUpanuM mana ane indriyanI sahAya vinA sarvapadArthanuM yugapatu sAkSAtu jJAna te kevaLa jJAna. tene Avare te kevaLa jJAnAvaraNa che. darzanAvaraNanA bheda 6 thI 14 = nava prakAre 6. cakSudarzanAvaraNa : je karmanA udayathI cakSu vaDe dekhI zakAya nahi. 7. acakSudarzanAvaraNa H je karmanA udayathI cakSu sivAyanI anya indriyo ane mana dvArA rUpI padArthano sAmAnya bodha na thAya. jema ke badhiratA vagere. 8. avadhidarzanAvaraNa je karmanA udayathI lokamAM rahelA rUpI padArthano sAmAnya sAkSAt bodha na thAya. 9. kevaLa darzanAvaraNaH je karmanA udayathI sAkSAtapaNe sarva padArthano sAmAnya bodha na thavo. 10.nidrA : je karmanA udayathI alpa paNa nidrA Ave, jo ke eka sAmAnya avAjathI jIva jAgRta thAya. chatAM nidrA pAparUpa che. 11.nidrA nidrA H je karmanA udayathI gADha nidrA Ave, ghaNIvAra bolAve tyAre jAge. 12.pracalA : je karmanA udayathI beThA beThA ke UbhA UbhA uMgha Ave. tiryaMcamAM jirApha jevA pazuo UbhA UbhA udhe che. pazuo ane manuSyo paNa beThA beThA udhe che. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13,pracalA pracalA : je karmanA udayathI cAlatAM UMgha Ave (ghoDA jevAM prANI cAlatAM UMghe che.) 14. thINadvI : je karmanA udayathI divasanuM ciMtaveluM kArya rAtre uMghamAM karI Ave. jAgatA mANasanI jema gharamAM hare phare, te vakhate hAthI jevA prANInA daMtazULa kADhI le tevuM baLa hoya. vanamAM jaI pazuone mAre. AvI nidrAnA karmavALo jIva RSabhanArAca saMghayaNavALo ane ardhavAsudevanA baLa karatAM ardhuM baLa hoya. A nidrAvaraNavALo jIva marIne narakagAmI thAya che. nidrA jIvanesukharUpa lAge che. chatAM A pAMca prakAranI nidrA AtmAnI darzanalabdhine sarvathA Avare che. mATe pAparUpa che. AvaraNarUpa che. mohanIcanA bheda 15 thI 41 = 26. (darzanamohanIya -1, cAritra mohanIya -25) mizra mohanIyamAM Ayu baMdha thato nathI. 15.darzana mohanIyanI mithyAtva prakRti : je karmanA udayathI jIva satyamArgane asatyarUpa jANe ane asatyane satyarUpa jANe te viparIta buddhi. sadeva gurU dharmamAM azraddhAna asaddadevAdimAM zraddhAna. svaparano aviveka te darzana mohanIya che. cAritra mohanIcanA paccIsa bhedo jene kaSAya kahevAmAM Ave che. kaSAya 16 nokaSAya 9 25 16 thI 19 : anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA, ane lobha = 4 A cAre ati ugra kaSAyabhAva che. jenA udaya vaDe anaMta saMsAranuM baMdhana thAya. samakti rokAya, narakagati prApta thAya. jIMdagI sudhI A bhAvo TakyA rahe ane bhavAMtare te saMskArarUpe sAthe jAya. = 20 thI 23 : apratyAkhyAnI krodha, mAna, mAyA, lobha = 4 uparanA kaSAyo karatAM kaMIka maMdatA che. jenA udaya vaDe jIvane pratyAkhyAna tyAgavRtti na thAya. dezavirati cAritra rokAya ane tiryaMcagati prApta thAya. A prakRti eka varSa sudhI Take. 24 thI 27 : pratyAkhyAnI krodha, mAna, mAyA, lobha = 4 jenA udaya vaDe sAvadha vyApArano tyAga thaI zake nahi, tethI sarva viratine bAdhaka che. arthAt saMsAra tyAga na thAya. aMze tyAgavRtti rahe. kaSAyanI maMdatA thatAM pariNAma zubha rahe. manuSyabhavanI prApti thAya. cAra mAsa rahe. 28 thI 31 : saMjavalana krodha, mAna, mAyA, lobha = 4 - atyaMta maMda kaSAya che. munidazAmAM, mahAtmA, tyAgI, vairAgIne pariSaha upasargAdimAM jenA udaya vaDe AkuLatA thAya. zabdAdi iSTa - aniSTa viSayomAM kaMIka rUci arUcibhAva thAya. pUrNa zuddha cAritrane (yathAkhyAta) roke. devagati prApta thAya. paMdara divasa rahe. 62 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 000000 0 00000000000000000000 0 anaMtAnu baMdhI : anaMta = anaMta saMsAra, anubaMdhI - bAMdhavAvALA pariNAma. apratyAkhyAnIya : a = nahi, pratyAkhyAna - tyAgavRtti = aMze tyAgavRtti na thAya. pratyAkhyAnAvaraNaH sarva prakAre tyAgavRttine rokanAra. saM = ati alpa, javalana = pragaTa thanArA kaSAya = saMjavalana nokaSAya : nava che, te kaSAyanI sAthe rahenArA ane sahAya karanArA che. 3ra thI 40 = 9no -dezathI athavA kAraNarUpa. 32. hAsya : jenA udayathI jIvane hAsya Upaje athavA harSa thAya. 33. rati H jenA udayathI jIvane managamatA viSayamAM prIti thAya. 34.arati H jenA udayathI aniSTa viSaya ke yogamAM kheda thAya, duHkha mAne. 35.zoka : jenA udayathI ISTa vastunA viyogamAM duHkha thAya ane aniSTa vastunA saMyogamAM duHkha thAya. 36. bhaya : jenA udayathI bhaya upajyA kare, bIkaNa thAya. 37,dugaMchA jenA udayathI malina - durgaMdhavALI vastu joIne tiraskAra Upaje. 38.puruSa veda : jenA udayathI jIva strI bhoga icche. 39. strI vedaH jenA udayathI jIva puruSabhoga iccha. 40.napuMsaka veda : jenA udayathI jIva strI-puruSa baMneno saMgama che. aMtarAya karmanA bhedo pAMca che. je pApanA udayarUpa che. 41thI 45 41. dAnAMtarAya H je karmanA udayathI dAnanI sAmagrI ane supAtra - pAtra hovA chatAM dAna karavAnI icchA na thAya. 42. lAbhAMtarAyaH je karmanA udayathI jagatanI bhautika sukhanI sAmagrIno lAbha na maLe. 43. bhogAMtarAyaH je karmanA udayathI AhArAdinI vastuo je ekavAra bhogavI zakAya, te maLavA chatAM rogAdinne kAraNe bhogavI na zake. 44. upabhogavaMtarAya : je karmanA udayathI vastra, pAtra, strI vagere je vAraMvAra bhogavI zakAya tenI prApti na thAya ane thAya to te paravazatAne kAraNe bhogavI na zake. 45.vIyatarAyaH je karmanA udayathI yuvAna ke nIrogI hoya chatAM vrata, tapa ke zubhakAryo karavAmAM utsAha na jAge, puruSArtha karI na zake. pAMca aMtarAya karmo vinarUpa che. paramArtha dRSTie Atmadarzana - jJAna cAritramAM aMtarAyarUpa A karma che. upara pramANe ghAtI karmanI 45 pApa prakRtio jIvanA guNane AvaraNa karanArI %800000000000000 News Jay Education International Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 thI 82 = 37 prakAra aghAtI karmanI prakRtinA prakAro have kahevAmAM Avaze. azubha nAma karmanA 34 bhedo 46 thI 09 46. pratyeka bhedamAMthI upaghAta - jIva pote potAnA vadhArAnA aMga upAMgathI pIDA pAme, jema chaThThI AMgaLI ke rasoLI jevA aMgo. piMDa prakRtinA bhedomAMthI. 47. gati : tiryaMca gati, 48 : naraka gati. 49 thI 52 jAti : ekendriya, beindriya, teindriya, caurindriya 53 thI 57 saMghayaNa : (hADakAnI racanA) 53. RRSabhanArAca, (atyaMta majabUta bAMdho.) 54.nArAca - 55. ardhanArAca, 56, kIlikA 57. chevaDhuM arthAt majabUtAI hIna thatI jAya. chevaThThuM arthAt paMcamakALanA sAmAnya mAnavInuM zarIra. 58.saMsthAna (AkRti) = nyagrotha parimaMDaLa nAbhi uparanA aMgo sapramANa hoya tevuM zarIra. 59. sAdi : nAbhi nIcenA aMgo zubha pramANayukta. 60. kubja : jenA udaye kUbaDApaNuM maLe. 61. vAmana : jenA udaye ThIMgaNApaNuM maLe. 62. huMDaka : aMgo hInAdhIka tathA UMTa jevA beDoLa hoya. 63. varNa : azubhavarNa kALo, bhUro. 64. durgaMdha H jenA udayathI zarIramAM durgaMdha lAge athavA lasaNa, DuMgaLI jevA padArtho ke malina padArthovALuM zarIra. 65. azubharasa : jenA udayathI jenuM zarIra tIkhA ke kaDavA rasavALuM hoya, maracAM ke kArelAM vagere. 66. azubha sparza H je karmanA udayathI zarIra karkaza, rUkSa, bhAre sparzavALuM, jema ke jaLa, sAganApAna, pAro vagere jIvanA zarIra. 67. AnupUrvI : tiryaMcAnuM pUrvI-jenA udayathI tiryaMcamAM jatA jIvane utpattikSetre gamana thAya. 68. nakAnUpUrvI : jenA udayathI narakamAM jatAM jIvane utpatti kSetre vakragatie javuM paDe te. 69. vihAyo gati : vAMkI azubhacAla. sthAvara dazaka nAmakarma 00 thI 09 70.sthAvara : jenA udayathI jIva prayojana chatAM svayaM hAlI cAlI na zake. 71.sUkSma H jenA udayathI cakSu agrAhya zarIra maLe. 64 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72.aparyApta H jenA udayathI jIvavAnI jIvanazakti pUrI prApta na kare. 73. sAdhAraNa : jenA udayathI eka zarIramAM anaMta jIvo bhegA rahe. 74. asthira : jIvane asthira avayavonI prApti thAya. pAMpaNa, jIbha, vagere 7pa.azubha : nAbhinA nIcenA aMgo azubha che. 76. durbhaga : jenA udayathI jIva upakArIne paNa apriya lAge. 77.duHsvara : jenA udayathI karkaza svara prApta thAya. kAgaDA, gadheDA jevo avAja. 78.anAdaya : jenA udayathI boleluM vacana apriya lAge. 79.apayaza : jenA udayathI sAruM karavA jAya chatAM apayaza maLe. 80.vedanIya : jenA udayathI azAtA utpanna thAya. 81.AyuSya : jenA udayathI narakanuM AyuSya maLe. 82.gotra : jenA udayathI nIca gotramAM janma thAya jyAM dhaMdho halako hoya. dharmanA saMskAra na maLe. nAmakarmanI 34 ane vedanIya AdinI 3 kula - 37. naraka karatAM tiryaMcanuM AyuSya puNyamAM gayuM che. kAraNa ke tiryaMcanA jIvo duHkhI chatAM jIvavAnI abilASA rAkhe che. jyAre narakanA jIvo atyaMta duHkhane kAraNe maravA icche che tethI pApano udaya mAnavAmAM Ave che. pApa karmanA udayathI jIvane duHkha ane pratikULatAo prApta thAya che. 1. jIvanuM mUrNapaNuM, kRpaNatA, daridratA e anukrame jJAnAvaraNI, dAnAMtarAya ane lAbhAMtarAya karmanuM phaLa che. 2. AhAranI sAmagrI, vastrapAtrAdi sAdhana maLavA chatAM jIva bhogAMtarAya ane upabhogavaMtarAya karmanA udayathI te bhogavI zakato nathI. tema zArIrika zakti hovA chatAM jIvanane upayogI kAryo karI zakato nathI. te viyaMtarAya karmano udaya che. 3. zoga, roga, saMtApa, vagere duHkho jIvane azAtAvedanIyano udaya che. 4. nIca vyApArAdi jevA prakAro ke nIca phaLa te nIcagotra karmanuM phaLa che. 5. tiryaMcamAM arthAta jaMtu. pazupaMkhIpaNe tathA nArakapaNe utpanna thavuM te azubha Ayukarmano udaya che. 6. krodhAdi kaSAyo thavA, zoka, bhaya, kAmanAnuM utpanna thavuM mithyAbhAva thavA te mohanIya karmano udaya che. mokSanuM sukha ravAdhIna che, jagatanuM sukha parAdhIna che. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 puNya - pApa - tattvano sArAMza virATa vizvamAM jIvonAM pariNAma, paristhiti, ane anekavidha vicitratAnI pAchaLa eka gUDha rahasya raheluM che, te che jIvanA potAnA zubha-azubha bhAva ke valaNa jenA dvArA zubha-azubha karma nipaje che ane samaya Ave tenA phaLa bese che, je jIvane sukha duHkharUpe bhogavavA paDe che. saMsArI jIvano eka paNa samaya evo nathI ke te zubhAzubha bhAva vagarano hoya. manuSya ke jIvamAtra duHkha icchato nathI. chatAM du:kha maLe che, sukha icche chatAM maLe ane na paNa maLe. roga na icchavA chatAM Ave. bhoga icchavA chatAM dUra rahe. jagatamAM koI sukhI, koI duHkhI, koI rAjA koI TUMka, koI nirogI, koI rogI, koI karoDapati, koI garIba. Aje zubhano yoga, ghaDI pachI azubha yoga. Aje saMyoganuM sukha kAle viyoganuM duHkha, kyAreka iSTanI prApti, kyAreka aniSTanI prApti, AvI vicitratAnuM kAraNa zuM che ? e koyaDo koI vijJAnInA sAdhanothI ke vyavahArika zi``thI ukalI zake tema nathI. jagatamAM sukha-du:kha, zubha - azubhanA niraMtara cAlatA A dvaMdvanuM rahasya sarvajJa paramAtmAe nirUpaNa karelA tattvanA siddhAMto jemAM samAyA che tevA AgamathI ane gurugamathI samajAya che. te rahasyanI samaja ane zraddhA karma siddhAMtonA adhyayana ane ciMtanathI paripakva thAya che. puNya pAparUpa zubhAzubha karmo zuM che ? te jIvane evI rIte baMdhAya che ke tenA pariNAme jIva sukha duHkha bhogave che. janma maraNa ane paribhramaNa kare che. te sarva graMthonA adhyayanathI gurugame samajamAM AvatA tattva jijJAsu A zubhAzubha karmathI mukta thavAno nirNaya karI zake che. jIva mAtramAM thatA kaSAyanA ke klezanA bhAvo A karmanuM pariNAma che, tema samajAya che tyAre jIvane samAdhAna maLe che. jethI samatA keLavAya che. deva gurudharma pratyeno prazasta rAga puNyabaMdhanuM kAraNa che, ane strI, dhana kuTuMba Adi parano rAgabhAva te pApabaMdhanuM kAraNa che. sAmAnya jIvone zuddhabhAva sudhI pahoMcavuM durlabha che. paraMtu pApathI bacavA zubhabhAva vaDe puNya upArjana kare to paraMparAe dharmanA sAdhano prApta thatAM, jIva dharmamArgamAM praveza karI zake. eTalA mATe puNyanI upAdeyatA darzAvI che. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 Azrava : puNya - pApa, zubhAzubha karmanuM jenA dvArA AvavuM te Azrava che. jema taLAvamAM nALA dvArA pANI Ave che, tema saMsArI jIvamAM samaye samaye karmano pravAha AvyA kare che. te Azrava che. tenA 42 bheda che. te A pramANe che. pAMca indriyo dvArA Azrava thAya che. - 1. sparzendriyanA ATha prakAramAMthI je je sparza anukULa hoya tenI prAptimAM rAga thAya ane pratikULa hoya temAM dveSa thAya, AvA pariNAmathI AtmA sAthe karmanuM je AvavuM te sparzendriya saMbaMdhI Azrava che. pATha : 32 Azrava tatva 2. rasanendriyanA pAMca rasamAM anukULatA ke pratikULatA thavAthI, je karmanuM AvavuM te rasanendriya saMbaMdhI Azrava che. " 3. ghrANendriyanA be viSayamAM rAga dveSa thavAthI, je karmanuM AvavuM te Azrava che. 4. varNanA pAMca bhedamAM rAga dveSano bhAva thavAthI, je karmanuM AvavuM te Azrava che. temAM nATaka, khela vagereno samAveza thAya che. 5. zrotendriyanA traNa prakAranA zabdamAM rAga dveSa thavAthI karmanuM AvavuM te Azrava che. indriyo dvArA Azrava prANayi 2 vra rasanAtha cakSurindriya 67 brondriya || Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra kaSAya dvArA Azrava kaSAya malina vRttionuM pariNAma. tenA cAra bheda che. 6. krodha H gusso kheda, irSA, dveSa alpAdhika mAtrAmAM pariNAma thavAthI karmanuM AvavuM te Azrava che. - 7. mAna H ahaMkAra, mada, abhimAna, vinaya guNanI hAni karanAro kaSAya che. tevA pariNAma thavAthI je karmanuM AvavuM te Azrava che. 8. mAyA : chaLa, kapaTa, prapaMca, jALa, zalyarUpa che. tevA pariNAma thavAthI je karmanuM AvavuM te Azrava che. 9. lobha : asaMtoSa, parigrahanI mUrchArUpa che. tevA pariNAmathI je karmanuM AvavuM te Azrava che. pAMca avata dvArA Azrava 10.prANAtipAta H hiMsA, pramAda ke svArthavRttithI thatA bhAva ke jIva hiMsA. 11.mRSAvAda : svArtha ke paranA ahita arthe, satya ke asatya bolavuM te arthAt apriya ke ahitakArI vacana. 12.adatta : corI, ApyA ke pUchyA vagara levuM, rAjyanI karacorI vagere. 13.maithuna : abrahma asaMyama - kAmavAsanA. 14.parigraha : dhana dhAnyAdikamAM saMgrahavRtti ane mUrchA. traNa yoga dvArA Azrava yoga - mana vacana kAyAnI pravRtti te yoga che. 15.manoyoga : manoyoganuM pravartavuM te Azrava che. pa2 padArthonuM manana-ciMtana. 16. vacanayoga : vacanayoga dvArA bolavuM kahevuM te dvArA thato Azrava. 17.kAyayoga : zarIrano je vyApAra, vartanA tenA dvArA thato Azrava. AvA 17 prakAranA asaMyama dvArA karmano pravAhaAve che. zubhAzubha Azrava kevI rIte ? 1. pAMca indriyonA viSayo prazasta bhAve vartatA hoya to te zubhAzrava che. jema ke zarIra zubhakriyAmAM varte, jIbha vaDe prabhunA guNagAna gAvA, svAdhyAya sAMbhaLavo te prazasta bhAva che. 6. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s es wsdvocessessessesses zarIra para rAga thavo. strI, putrAdika pratye rAgAdi bhAvathI temano sparza karavo, te aprazastabhAva te azubhAzrava che. jo jIva vicAra kare ke anitya tevA A paulika viSayomAM kaMI sukha nathI, ane temAM saMyama rAkhe to te zubhAzrava che. kaSAyaH cAre kaSAyonI maMdatA thAya te zubhAzrava che. chatAM potAnI krodhAdi prakRti pratye kSamAdi rAkhavA ke jethI te dUra thAya. zubhabhAva hovAthI zubhAzrava che. athavA putra ke ziSyane kuchaMde jatAM joI tene aTakAvavA krodha thaI jAya, te hitArthe hovAthI kathaMcita zubhabhAva che. potAne athavA potAnA kuTuMba parivArane nukazAna karanAra pratye krodha thAya temAM svArthabuddhi hovAthI, aprazasta bhAva hovAthI, azubhAzrava che. te pramANe anya kaSAyo viSe samajavuM. prazasta ke aprazastabhAva mokSamArga tarapha dRSTi rAkhI vicAravA ane te pramANe vartavuM, nahi to zubhAzubhAzrava saMsAra vRddhinuM kAraNa che. pAMca vrata dvArA zubhAzubha A hiMsA : pramAdavaza anyajIvonA prANano ghAta karavo. du:khI karavA te azubha Azrava che. paraMtu mokSAbhimukha kriyAmAM koI prAsaMgika ke zAsananA drohanI ke prANanI rakSA mATe prAyazcitapUrvaka hiMsA ke hiMsAnA bhAva thAya te prazasta hovAthI zubhAzrava che. mRSA : svArtha mATe asatya bolavuM te azubhAzrava che. paraMtu parahita mATe apekSAe asatya prAyazcita sahita bolavAmAM Ave to te zubhabhAva hovAthI apekSAe zubhAzrava 8 086 200000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000066686288e9%860000000000000000005 adA : koInI vastunA mAlika thavuM anyane duHkhI karavA te azubhAzrava che. maithuna : abrahma - aprazasta hovAthI sarva prakAre azubha Azrava che. parigraha : svane mATe ke kuTuMbAdika mATe saMgraha karavo temAM mUcha, mamatva hovAthI azubhAzrava che. paraMtu jJAnanA ke paropakAranA sAdhano zubhabhAvanAthI rAkhavA te zubhazrava che. zubhAzaya hovA chatAM asatyAdi prakAramAM prAyazcita levuM jarUrI che. yoga dvArA zubhAzubha AzravA, mana dvArA koInuM azubha citavavuM, IrSA Adi sevavA te azubha manoyoga azubha Azrava che. mana dvArA zubha ciMtavavuM ke zubhabhAvanAo karavI te zubharAga hovAthI zubhAzrava che. vacana dvArA hita ane priyakArI bolavuM bhaNavuM bhaNAvavuM vagere zubhabhAva hovAthI te zubhAzrava che ane asatya vacana ke mAyA sahitanuM bolavuM azubhabhAva hovAthI azubhAzrava che. - kAyA dvArA sAMsArika pravRttio karavI temAM azubhabhAva hovAthI azubhAzrava che. ane paropakArAdi kAryo ke dhArmika pravRtti karavAmAM zubhabhAva hovAthI te zubhAzrava che. 2 2222 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Gooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo %wwww wwwwwww700000000ew ]e da = da %0%e0 o oooooo000000000000000000000000290% 00 - - - - - - AtmAnA zubhAzubha pariNAma tathA yogathI thatuM AtmapradezonuM kaMpana te bhAvAzraya che. ane tenuM nimitta pAmIne ATha prakAranA dravyakarmonuM grahaNa thavuM te dravyAzrava che. zubhAzubha baMne Azrava karmabaMdhanA kAraNo che. baMnene aTakAvavA ke nAza karavo te prayojana mokSane hetubhUta che. pAMca Indriyono asaMyama cAra kaSAyonuM sevana hiMsAdi pAMca avrata mana vacana kAyAnA yoga kAyikI Adi kriyAo AzravanA prakAra kula 42 AzravanI 25 kAyikI kriyAo kriyA : AtmA je pariNAma ke pravRtti vaDe zubhAzubha karmane grahaNa kare tene kriyA zuM kahevAya che. 1 kAyikI kriyAH upayoga rahita ayatnApUrvaka vartavuM, asAvadhAnIpUrvaka sUvA besavA ItyAdi kriyA karavI. adhikaraNikI kriyA : jIvanAzaka vastu ke pravRttithI thatI kriyA jema ke charI, cappa jevA nAnA moTA hathiyAra banAvavA, banAvelA hoya tene joDIne taiyAra karavAmAM je pApakriyA lAge. [ 3 prAaSikI kriyA : tIvrapaNe krodhAdi dveSabhAva karavAthI thatI kriyA te jIva ke ajIva para be prakAre che. kAMTA patthara vAgavAthI thato dveSa te ajIva pratyenI kriyA che. 4 pAritApanikI kriyA : potAne ke parane tADana-pIDanathI pIDA upajAvanArI kriyA svajananA viyogathI chAtI mAthuM kUTavuM te svapIDana, anyane mAravuM te para pIDana kriyA che. 5 prANAtipAta kriyA : jIvonA prANonI hiMsAthI lAge te kriyA. [ 6 AraMbhikI kriyA sAMsArika vyApAra ane vyavahAranA kAryano AraMbha karatAM thatI %0000ess%80www 0000000000000000 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 aa%a8%e0%ae%e0%%%e0%awa0000wwwwwwwwxwesoeve% % kriyA. 7 parigrahika kriyA : dhana, dhAnya vagerenA saMgrahamAM mUcha thavAthI thatI kriyA. dhAnya, [ Dhora, dAsa, dAsI sajIva parigraha ane dhana, vastra pAtra alaMkAra te ajIva parigraha %e0e0%e0 8 mAyA pratyayikI kriyA : mAyA, chaLa, kapaTa, utpanna thatA bhAva, khoTI sAkSI ke lekha karavA, anyane chetaravA. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69 so%8A%%64% 00000000000 Rese 9 mithyAdarzana pratyayikI kriyA : arihaMta paramAtmAe batAvelA padArthone te rUpe na mAnatA viparIta mAne. 10 apratyAkhyAnikI kriyA : padArthonA upayogano tyAga na karavo, paccakhANa na levA, niyama na karavAthI je kriyA lAge che. 11 dRSTikI kriyA : sajIva ke ajIva padArthomAM sarAga daSTi thatAM je kriyA lAge te 12 smRSTikI kriyA H jIva ke ajIvane rAgAdika bhAve sparza karavAthI je kriyAlAge te strI Adi ke ozIkA jevA padArthonA sparzamAM rAga karavo te. 13 prAtiyakI kriyA : anyanI riddhi siddhi saMpadA joI dveSa ane potAnA hoya temAM rAga thavAthI je kriyA lAge che, temAM jIva ane ajIva baMne bheda che. 14 sAmaMtopani pAtikI kriyA : potAnI gaNAtI sajIva nirjIva vastu, riddhi, siddhi, saMpadA, vagerenI loko jUe ane prazaMsA kare to khuza thAya ane aprazaMsAthI duHkha thatAM lAge te kriyA. 15 naizastrakI kriyAH rAjA vagerenI AjJAthI zastra banAvatA ke banAvarAvavAthI lAgatI kriyA. (naisRSTikI kriyA : yaMtra vaDe kuvAdimAMthI pANI kADhavuM ane dhanuSyathI bANa pheMkavuM temAM lAgatI kriyA.) 16 svastikI kriyA pote svayaM ApaghAta kare te tathA hAtha vaDe ke zastra vaDe anyane mAravAthI je kriyA lAge che. 17 AjJApanikI kriyA : bIjAne AjJA ApI pApavyApAra karAvavAthI je kriyA lAge [ te. %Ameeeeeeos ja 899909090909099999999999999999999999999eeeeeeee666800000000066eeeeeeeee000000000000000%e0 ** ** * * 18 vidAraNikI kriyA : jIvane kalaMka ApavA ThagavAthI, sadguNIne durguNI kahe te jIva pratyenI kriyA ane citro - phoTA SathI toDavA te ajIva pratyenI kriyA. 19 anAbhogikI kriyA: upayoga rahita vastra pAtrAdi levA mUkavA temAM thatI kriyA. 20 anavakAMkSA pratyAyanI kriyA potAnAM ke paranA hitano vicAra karyA vagara Aloka paraloka virUddha corI jevA duSkRtya karavAthI thatI kriyA. | 21 prAyogikI kriyA : mana vacana kAyAnA zubhAzubha vyApArathI thatI kriyA. 22 sAmudAyikI kriyA samuhamAM maLIne hiMsAdI karavA ke sinemA jovA, yuddha karavAthI je samUhanI kriyA lAge che. 23 premikI kriyA : mAyA, lobha, prema ke rAga vaza tevA bhAvo upaje tevA vacana bolavAthI je kriyA lAge che. 2000000028ee che Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 kreSikI kriyA : krodha, mAna, dreSavaza tevA bhAvo upaje tevA vacana bolavAthI je kriyA lAge te. 25 iryApathikI kriyA : mAtra kevaLIne gamanAgamana samaye je kriyA lAge te. Azrava tattvano sArAMza Azrava tattvanA bheda sarvajJa prarUpita tattvanA rahasyathI samajAya che. jIva ajJAnadazAmAM zubhAzubha karmano baMdha kevI rIte kare che, te AzravatattvathI samajAya che. gharanAM bArIbAraNAM khullA mUke ane kacaro, pazupakSI praveza karI jAya tema, mana, vacana, kAyA arthAt indriyonA dvAro viSayamAM khullA rahe to AzravanI kriyAo thatI rahe che. ane jIva karma sAthe baMdhAya che. azubhapravRtti kare, azubhano baMdha paDe ane sudeva, suguru saMgha, sudharmAdikanI pravRtti karavAthI zubha bhAvanA kAraNe zubhAbaMdha paDe. ane zubhAzubha bhAvanA rokAvAthI ke rAgAdinA rokAvAthI Azrava rokAya che. AzravanA 42 bhedo sAmAnyapaNe mithyAtva, avirati, kaSAya, yoga ane pramAdamAM samAI jAya che. paraMtu teno vicAra karavAthI sUkSma kriyAonuM bhAna thatAM jIva jAgRta thaI zake che. aDhAra pApasthAnako paNa A 42 bhedamAM samAya che. Azrava tattvanA darzAvelA bhedamAM koI prakAro sthUlapaNe paraspara sarakhA lAge, jema ke kAyikI kriyA ane anAbhogikI kriyA. paheluM avrata prANAtipAta ane pAMcamuM avrata parigrahikI kriyAmAM samAya che. chatAM sUkSma dRSTie temAM bheda jaNAya che. cakSuindriyano Azrava indriya viSayaka che ane dRSTikI kriyAno Azrava kriyA nimittaka che. Azrava jIvane cAre gatimAM bhramaNa karAvanAruM che. sAMsArika kriyAmAM te azubhapaNe grahaNa thAya che ane dhArmika kriyAmAM zubhabhAvane kAraNe athavA A betAlIza prakAramAM jyAM jyAM zubhakriyArUpe hoya che, tyAM tyAM zubhAzrava thAya che. jema ke upayoga rahitane badale upayoga sahita vasra pAtra levA te zubhakriyA che. tema dareka kriyAmAM samajavuM ane prathama azubhAzravathI aTakavuM pachI krame karI zubhAzravano tyAga karI saMvaramArgamAM praveza karavo. 72 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha : 33 6 saMvara tattva saMvara : Azravano nirodha te saMvara che. Azrava : karmano pravAha Ave che. saMvara : karmano pravAha rokAya che. saMvaranA be prakAra che. (1) dravya saMvara, (2) bhAva saMvara dravya saMvara : jJAnAvaraNAdi karmanA pravAhanuM rokAI javuM. bhAva saMvara : rAgAdi bhAvanuM rokAI javuM. 1:0 vistArathI jotAM saMvara tattvanA 57 bhedo che. 5 samiti, 3 gupti, 22 pariSa, 10 yatidharma, 12 bhAvanA, 5 cAritra 57 bhedo. samiti 5 samiti - jinAjJA pramANe samyak pravRtti karavI. upayoga sahita pravRtti karavI. 1. iryA samiti : iryA -gamanAgamana. upayogapUrvaka haravuM pharavuM, sajIva bhUmine choDIne yatnApUrvaka cAlavuM, javuM AvavuM. 2. bhASA samiti : niravadya, ane nirdoSa vacana bolavA, mAyA, prapaMca ke AkrozavALA vacana na hoya. 3. eSaNA samiti : nirdoSa AhAra grahaNa karavo. sAdhu mahArAja betAlIza doSa rahita AhAra le. 4. AdAna bhaMDa matta nikSepaNA samiti : AdAna grahaNa karavuM, bhaMDamatta - pAtrAdi vagerenI yatanA, nikSepaNa - levA mUkavA - koI paNa vastu letAM mUkatAM jIvanI virAdhanA hiMsA na thAya tema bhUmine joI pramAjIne levI mUkavI. : - 5. pAriSThApanikA samiti H utsarga samiti. pariSThApana - vidhipUrvaka choDavuM, kapha, maLamUtra ke sadoSa AhArAdi nirjIva sthaLe yatanApUrvaka choDavA, tyAga karavo. - gupti 3 gupti : zubhakAryamAM pravRtti ane azubhakAryathI nivRtti 1. managupti H Arta ke raudradhyAnanA vicArono tyAga karavo ane dharmadhyAna ke zukladhyAna ciMtavavuM. aMte vyartha manovyApArano sarvathA tyAga karavo. - 2. vacana gupti : anyane pIDAkArI sAvadha vacana na bolavA. AMkha, hAthanI ceSTa jevI saMjJAnA tyAgapUrvakanuM mauna rAkhavuM athavA vastra ke muhapattI rAkhIne bolavuM. 3. kAya gupti : zAstraokta vidhi pramANe gamanAgamana karavuM ane kAraNa vagara zarIranI capaLatAno tyAga karavo. 73 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca samiti + traNa gupti : aSTa pravacana mAtA kahevAya che. A ATha pravacanarUpI mAtA saMvararUpa putrane janma Ape che. saMvaradharma vratadhArIne sAmAyika pauSadhamAM hoya che. munine haMmezA hoya che mATe A ATha prakArane rUDI rIte grahaNa karavA jenAthI rAgAdibhAva rokavAthI saMvara thAya che. pariSaha bAvIsa : AvatA kaSTone samabhAve sahana karavA. mukhyatve A pariSaSTha munidharmamAM chatAM vratadhArI zrAvakane paNa Avazyaka che. pariSaha sahana karavAmAM rAgadveSa kSiNa thatA saMvara thAya che. 1 kSudhA pariSaha : nirdoSa AhAranI aprApti chatAM sadoSa AhAra levo nahi paNa sudhA sahana karavI. 2 tRSA pariSaha H tarasa lAge tyAre aLagaNa ke sacita pANI pIvuM nahi tRSA sahana karavI. 3 zIta pariSaha : sakhata ThaMDImAM agni jevA sAdhanono upayoga karavo nahi ThaMDI sahana karavI. 4 uSNa pariSaha : atizaya garamI chatAM vAyu ke paMkhA jevA sAdhanono upayoga karavo nahi garamInI pIDA sahana karavI. pa daMza pariSaha : macchara AdinA upadravathI trAsa na pAmavo sahana karavuM. 6 acelaka pariSaha : mUlyavAna vastro ke upakaraNa na rAkhavA, malina ke jIrNa vastra maLe kheda karavo nahi. 7 ati pariSaha : duHkhamAM iSTa vastunI aprAptimAM kheda na karavo. 8 strI pariSaha : strInA manohara rUpAdi joI moMha pAmavo nahi. 9 caryA pariSaha : apratibadhdha vihAra karavo. pratikULatA sahana karavI. 10 niSadyA pariSaha H smazAna ke nirjana sthAnamAM dhyAna karatAM upasarga thAya te sahana karavA. 11 zayyA pariSaha : saMthAro karavAmAM je pratikULatA Ave te sahana karavI. 12 Akroza pariSaha : koInA kaThora vacana sahana karavA. 13 vadha pariSaha : koI mAre, prahAra kare to sahana karavA paNa dveSa na karavo. 14 yAcanA pariSaha H saMyamane yogya vastu meLavavA zrAvako pAse saMkoca na rAkhavo. : 15 alAbha pariSaha : nirdoSa bhikSA na me to udvega na karavo. 16 roga pariSaha : roga samaye auSadha-sevAnI apekSA vagara sahana karavuM. 17 tRNa sparza pariSaha : vihAramAM ke saMthArAmAM kAMTA vagerenA sparzathI kSobha ke duHkha na mAnavuM. 18 mala pariSaha : zarIranI malinatA ke parasevAthI udvega pAmI snAnanI icchA na karavI. 19 satkAra pariSaha H bhakto taraphathI maLatA satkAramAM rAjI thavuM nahi. 20 prajJA pariSaha : jJAna hovA chatAM garva na karavo. 21 ajJAna pariSaha : jJAnAvaraNIya karmanA udayathI ajJAna mATe duHkha na lagADavuM paNa jJAna 74 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAptino udyama karavo. 22 samyaktva pariSaha H jinezvaranAM vacanamAM zaMkA na karavI. zAsronAM sUkSma rahasyo samajavA prayatna karavA, paNa zaMkA na karavI. yatidharma dasa (yati * muni) muni H A dasa guNone-dharmane uttama prakAre dhAraNa kare che. vratadhArI zrAvake yathAzakti dhAraNa karavA. 1. kSamA : samatA, game tevA trAsajaka prasaMgamAM krodha karavo nahi. 2. mArdava : mRdutA, ahaMkArano tyAga karI namratA, viveka keLavavA. 3. Arjava : sa2LatA, mAyA kapaTano tyAga karavo, saraLatA rAkhavI. 4. nirlobhatA : saMtoSa, lobhano tyAga karavo, nispRhatA rAkhavI. 5. tapa : iccha.ne zamAvavA bAra prakAranA tapa karavA. 6. saMyama H indriyono saMyama pALavo, vrata pALavA. 7. satya H satya vacana bolavA ane satyAcaraNa rAkhavuM. 8. zauca : pavitratA, mana vacana ane kAyAthI pavitra AcaraNa karavuM. 9. akiMcanatva : aMtara bAhya parigrahano sarvathA tyAga karavo. 10.brahmacarya : viSaya vAsanAno tyAga karI saMpUrNa brahmacarya pALavuM. A dasa dharma pAlanathI AtmabhAvanA dRDha rahe che. tethI AvatAM karmo rokAtAM saMvara thAya che. bhAvanA 12 bhAvanA-bhAva-pariNAma jIva jevA bhAva ke pariNAma kare te pramANe zubhAzubha karmano baMdha thAya che. te baMdharUpa bhAva ke pariNAmane rokavAM, vItarAgabhAvanA pragaTa karavA, A bAra bhAvanAonuM svarUpa kahe che. jenuM ciMtana manana saMvara pratye laI jAya che. 1. anityabhAvanAH vinAzI, nAzavaMta vastuonI AsaktithI mukta thavAnI bhAvanA ka2vI. lakSmI, mAna, kIrti, AyuSya, parivAra, zarIra, sAdhana samRddhi A sarva dezyamAna padArtho, vIjaLI jevA capaLa, kSaNika ane nAzavaMta che. te tyajavA yogya che. nityazuddha AtmA ja bhAvavA yogya che. 2. azaraNabhAvanA : zaraNa rahita sAMsArika padArthonA mohathI dUra thavAnI bhAvanA karavI. janma, jarA, mRtyu AdinA bhayathI jIvane A saMsAranuM koI sAdhana zaraNarUpa nathI. mAtA, pitA, vaidya, dhana parivAra koI duHkha darda laI zakatA nathI. duHkhAdi samaye jene eka devagurunuM zaraNa che te maraNa samaye paNa bhayarahita che. 75 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. saMsAra bhAvanAH cAra gatirUpa Aloka kevaLa duHkhathI bharelo che. ajJAnavaza jIva te gatiomAM bhamyA kare che. mAtA maTIne patnI thAya, mitra maTIne zatru thAya, tevI vicitratA vALo che. temAM ya nAraka ane tiryaMca gatinA duHkhonuM varNana to jJAnIo paNa karI zakyA nathI. mAnava ane devo paNa duHkhI che jyAM sudhI saMsArathI mukti na thAya tyAM sudhI jIvane duHkha ja duHkha che. mATe saMsAra pratye anAsakta ane udAsIna rahevuM. 4. ekatvabhAvanAH huM ekalo ja chuM. manuSyane ema jaNAya che, kharuM ke huM to parivAravALo chuM. mAre to ghaNA snehI mitro che. paNa bhAI ! jyAre roga ke mRtyu Ave che tyAre tuM roganuM du:kha ekaloja bhogave che. ane mRtyu samaye ekalo ja jAya che te to tAro anubhava che. jIva ekalo Avyo che, ekalo javAno che. potAnA karelA karmo ekalo ja bhogave che pachI zA mATe thoDA sukha mATe mAyA karI anaMta duHkha maLe [ tevuM ajJAna sevavuM? huM ekalo ja chuM evI bhAvanA karavI. 5. anyatvabhAvanA : saMsAramAM saMyogarUpa dhana, parivAra, gRha, sarva padArtho dehathI [ vastranI jema aLagA che. anya che. ane A deha paNa para che. anya che. eka paramANuM [ paNa jIvanuM thaI zake tema nathI. sarva anya che. huM kevaLa svasvarUpa zuddha caitanya AtmA chuM ema bhAvanA karavI. wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwworeooooooooooooooooooooooo-wessowawowosswwwwwwwwwwwwwwww weebetweeawwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww 6. azucibhAvanA : apavitratAthI dUra rahevAnI bhAvanA karavI. apavitra zuM che? are ! tAro deha. je tane priya che temAM zuM bhareluM che! rasa, rUdhira, mAMsa, meda, asthi, majjA ane vIrya A sAta dhAtumAMthI koI dhAtu zarIramAMthI bahAra nIkaLe to jovI ke saMghavI game ? kevaLa tvacAthI maDhelI A sAtadhAtunA kothaLAmAM jIva anAdikALathI moha pAmyo che. kevuM Azcarya che ke zuddha evA AtmAno tyAga karI jIva ajJAnavaza nazvara ane apavitra evA dehane sukhI karavA prayatnazIla rahyo cho ! je dehanI te niraMtara cAkarI kare che te deha zuM zuM Ape che. dareka paLe ra cakSu, 2 kAna, 1 nAka, 1 mukha, 1 gudA, 1 liMga ane strInA stana ema dareka sthAnethI azuci vahyA kare che. ane sugaMdhI padArthone paNa te durgadhamAM pheravI nAkhe che. kaho have emAM zuM moha pAmavA jevuM che? he cetana ! AvA dehamAM AtmA varte che. tenuM bhAna karI dharma dhyAna ArAdhI huM janma saphaLa karI le. ema bhAvanA karavI. 0000000000000000000000000000099999999999999999999999999999888888888888888888999999999999999999999999999999999999999999999999999 che. AzvavabhAvanAH jIvanA pariNAmanuM nimitta pAmI karmono pravAha satata AtmapradezomAM grahaNa thato rahe che. te zubhAzubha Azrava karma baMdhanA kAraNo che. AtmA AzravathI judo che. tevuM satata bhAna rAkhavuM. WWW.jainelibrary.org Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. saMvarabhAvanAH karmone rokavAnI zakti : Azrava dvArA AvatA karmonA pravAhane rokavAnuM sAdhana te saMvara che. je Atmazakti dvArA karma rokAya te saMvara che. saMvaratattva bhAvathI jJAnIne varte che. rAgAdi bhAvanA nirodhathI karmo aTake che. 9. nirjarAbhAvanAH karmonuM kharI javuM. icchA nirodha ke tapa dvArA pUrva karmonuM dUra thavuM. rAgAdibhAvano nAza thatAM AtmazaktinA pragaTavAthI krame karmono nAza karavAnI bhAvanA karavI. 10. lokasvarUpabhAvanAH lokanuM svarUpa ciMtavI lokathI asaMga thaI lokAgre javAnI bhAvanA karavI. kammara para be hAtha rAkhI be paga pahoLA karI ubhelA puruSanI AkRti jevo A loka che. temAM dharmAstikAya ityAdi cha dravyo che. anaMta padArtho che. tenI anaMta paryAyo che. dareka padArtha parivartanazIla che. lokamAM adholoka, madhyaloka ane devaloka AvelA che. jIva anAdikALathI temAM paribhramaNa kare che. AvA lokanA svarUpanuM ciMtana karI jIve sarva padArthothI pote asaMga che, tema bhAvanA karI lokasvarUpanuM ciMtana karavuM. 11. bodhidurlabhabhAvanA : bodhisamyakatva-ratnatraya. jIva anAdikALanA bhavabhramaNamAM manuSyAdipaNuM ke devapaNuM pAmyo haze, paraMtu bhavabhramaNathI rahita thAya tevuM samakita pAmyo nahi. viparIta zraddhAnane kAraNe tenI prApti durlabha rahI che. tenI prApti mATe satpuruSArtha karavo. ane eka ratnatraya ja upAdeya che tema bhAvanA karavI. 12. dharma durlabhabhAvanA : zuddha svarUpa te dharma che. akAma nirjarA karato jIva mAnava janma, AryakuLa, dharmazravaNa vagere sAdhana pAmyo to puNa zuddha svarUpamaya dharma na pAmyo. jagatanA prapaMca ane pralobhanono tyAga karI, dehAdinA ahaMma ane mamatvano tyAga karI, zuddha dharmanI prApti kevI durlabha che ? jIvane anAdikALa javA chatAM saddharma prApta thayo nathI. arihaMta sarvajJadeva kevaLI bhagavaMtoe kahelA yathArtha dharmane pAmavo tenI zraddhA thavI durlabha che. chatAM A janmamAM maLelA sattAdhano dvArA tenI prApti karavAno udyama karavo. A bAra bhAvanAonAM ciMtanathI aMtaramUkhatA thAya che. tyAre AtmAnA pariNAmanI zuddhi thavAthI AvatA karmo rokAya che, nirjare che ane vItarAgabhAva jAgRta thatAM jIva pUrNa zuddha thaI mokSane pAme che. bhAvanA bhava nAzinI 77 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritra pAMca prakAranAM che. cAritra H vitarAga svarUpa AcaraNa, sthiratAno vikAsa. cAritraguNano vikAsakrama pAMca prakAre che. 1 sAmayika : darzana, jJAna cAritramaya, samatArUpabhAva. sAma = samatA. Aya = lAbha. ika = pratyaya che. = sAmAyika * jenA vaDe samyag jJAna darzana cAritrano lAbha thAya te tathA viSama sthitimAMthI samatAmAM AvavuM te sAmAyika che. sAvaghapApa vyApArano sarvathA tyAga munine hoya che. te AjIvana hoya che. sAvadyapApa vyApArano AMzika tyAga zrAvakane hoya che. je zikSAvrata kahevAya che. sAmAyika zuM che ? prAthamika Atma vizuddhi, Atmazaktine pragaTa karanAra, nirjarAno apUrva lAbha ApanAra, rAga dveSathI madhyasthabhAva rAkhanAra, samyag darzana jJAna cAritrano lAbha ApanAra. 2 chedopasthApanA : pUrvanA cAritrakALano cheda ane punaH mahAvratonuM sthApana. laghudIkSArthIne vaDI dIkSA ApavI. lIdhelA mahAvratono bhaMga thavAne kAraNe punaH mahAvratono svIkAra. A prakAra prathama ane carama be tirthaMkara prabhunA samayamAM hoya che. bAvIsa jInanA samayamAM nathI. 3 parihAra vizuddhi : parihAra tyAga, vizuddhi = vizeSa zuddhi. gacchano tyAga karI amuka sAdhujano vizeSa tapa Acare tathA ekAMtamAM rahI ugra sAdhanA kare. 4 sUkSma saMparAya cAritra : sUkSma-atialpa, saMparAya-lobha kaSAya. krodha, mAna, mAyAnA kaSAya kSaya thayA hoya. lobha kaSAyano atisUkSmapaNe udaya varte te sUkSma saMparAyacAritrache. 5 yathAkhyAta cAritra : yathArtha saMpUrNa zuddha cAritra, mokSanA kAraNabhUta cAritra che. A cAritra pragaTe kevaLajJAna pragaTe che. prathama sAmAyika cAritra vratadhArI zrAvakane maryAditapaNe hoya che. pachInA cAra cAritra munine ja hoya che. deza kALa pramANe jANavuM. - saMvara tattvano sArAMza saMvara tattva mukhyatve abhinava karmono rodha kare che. arthAt navA karmanA pravAhane roke che. te rokavA mATe vrata pratyAkhyAnAdi 57 bheda darzAvyA che. e bhedo jANavAthI jIva vicAre che ke jIvanI AvI anupama zakti chatAM karmothI baMdhAya che, ane bhramaNa kare che. tene rokavA mATe saMvara tattva upAdeya che. vratadhArI zrAvaka AMzikapaNe Adare ane krame karI sarvathA tyAga- pratyAkhyAnano svIkAra karIne mukti pAme. yoga sahita dazAmAM karmano pravAha cAlu rahe che. ayogI guNasthAne te saMpUrNa rokAya che. paNa uttaro uttaranA guNasthAnake Atmavizuddhine kA2Ne saMvara pramANe kaSAyanA rasanuM ane sthitinuM pramANa ghaTe che. saMvaranA 57 bhedo jIvane dharmadhyAnamAM laI jAya che. ane durbAna chUTI jAya che. 78 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha : 34 (c) nirjarA tatva nirjarA - karmanuM khapavuM, nAza pAmavuM, jharI javuM. nirjarA be prakAra, 1 akAma nirjara, 2. sakAma nirjarA. 1 akAma nirjarA : karmavipAkanA phaLasvarUpe duHkha paDe tyAre jIva AkuLa thAya, paravazatAthI ke dInatAthI duHkha sahe, te akAma nirjarA che. udaya karma nAza pAme paNa pAchaLa navuM karma baMdhAya tethI te akAma nirjarA che. sakAma nirjarA : AtmA buddhipUrvaka ane svecchAe kaSTasahana karI samatAbhAve kaSTa sahI le, tyAre je karma khapI jAya te sakAma nirjarA che. je prakAre karma udaya Ave tevuM ne tevuM karma punaH na baMdhAya te sakAma nirjarA che. e jJAna sahita hoya che. nirjarAnA anya be bheda. 1. dravya nirjarA, 2. bhAva nirjarA. 1 1. dravya nirjarA : AtmAnA pradezothI karma pudgalonuM kharI javuM (jJAnavaraNIyAda) te dravya nirjarA che. 2. bhAva nirjarA : AtmAnA tapazcaryAdivALA zuddha pariNAma te vAstavika nirjarA che. nirjarA : icchAno nirodha te tapa che. 0 0 % icchA nirodha tapa H icchAnA nAza mATenA sAdhana te bAra prakAranA che. temAM prathamanA cAra AhArazuddhi mATe che. pAMca ane cha kAyA zuddhi mATe che. atyaMtara tapamAM prathamanA cAra manazuddhi mATe che. chellA be cetanA zuddhi mATe che. %aa%96% - 0 2 tapanA be bhedathI bAra prakAra che. bAhya tapa cha prakAre atyaMtara tapa cha prakAre anazana prAyazcita uNodarI vinaya vRtti saMkSepa rasatyAga svAdhyAya kAyakaleza dhyAna saMlInatA kAyotsarga Da vaiyAvacca ja ja da Ta Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aja Chee s wwwwwww bAyatapano vizeSArtha 1. anazana : anu- nahi, azana-AhAra. = anazana AhArano vidhipUrvaka (saMkalpa) tyAga te anazana che. samayanI dRSTie navakArazIthI mAMDIne abhyAdhika samayanA upavAsa karavA te samayocita anazana che. pratyAkhyAna sahita tapa che. svaicchikapaNe dehano tyAga karavA, athavA maraNAMta samaye saMpUrNapaNe cAre AhArano tyAga karI anazana karavuM. te AhAranA mukhya cAra prakAra che. asana : sarva prakAranA rAMdhelA padArtho. pAna : sarva prakAranA pravAhI padArtho pANI sahita. khAdima H lIlA sUkA mevA, phaLa phaLAdi vagere. svAdimaH mukhavAsanA tamAma padArtho. cAre prakAranA AhArano klAkathI mAMDIne vadhu samaya mATe pratyAkhyAnapUrvaka tyAga karavo te anazana che. 2. uNodarI : unaudarikA - una = UNuM - alpa, dArikA - udarapUrti. udarapUrti karavI paNa sudhA hoya tenA karatA kaMIka uNA rahevuM. jeTalo AhAra hoya tenAthI pAMca sAta koLiyA ochA levA athavA roTalI jevA padArtho ochI gaNatrIthI levA. arthAtuM pANI grahaNanI ane pavanane pharavAnI jagA rAkhavI. vRtti saMkSepa : AhAra uparAMta je je vastuo bhoga upabhogamAM levAtI hoya teno ! saMkSepa karavo. mukhyatve manovRttino saMkSepa karavo. tene mATe vividha saMkalpo, abhigraha karavA ke amuka padArthono upayoga karIza. dravyathI : amuka vastuono upayoga karIza kSetrathI : amuka sthAne amuka vastuono upayoga karIza. kALathI : amuka samaye amuka vastuono upayoga karIza. bhAvathI rAga dveSa rahita samatAthI vastuono upayoga karIza. rasatyAgaH svAdanA parivAra mATe rasavALA padArthono tyAga karavo. te aMze ke sarvathA yathAzakti che. rasajanita padArtho dUdha, dahIM, ghI, tela, goLa, taLelI vastuo.. A padArtho sAdhakane pramAda ane vikAra karAve che. mATe tenI maryAdA mATe kramathI roja eka eka rasano ke vadhu rasano tyAga karavo. ence 2009e0%aeeeeeeeeeeeeeeboooooooooooooooooooooooA6 66 wwwwwwweecoooooooo00000000000000%e0%ae%e0%a9%e000000000000000000000000000000000000000000000 %46 %%45%56%696969696969696 96969%8% AFFF 0000000000000000 A padArtho kAcA eTale uparathI levAya teno ane mULamAMthI eTale koIpaNa rUpe pariNamelAno tyAga, jema ke dUdha, mULamAMthI tyAga hoya to dUdhanI koIpaNa cIja athavA jemAM dUdhano upayoga hoya te koI padArtha na cAle. ane kAcuM baMdha hoya to dUdhanI banelI FABRRRRG590 WWW.jainelibrary.org Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cIjo levAya. dUdha na levAya. rasatyAganA cha vigaI sAthe mIThuM umeratA sAtavAranI sAta cIjano tyAga kramathI thAya. 5. kAyakleza : kAyAne kaSTa ApI savI. tenuM mamatva choDavuM. munine loca karavo. khullA page cAlavuM. vratadhArI zrAvake kAyAnI mAyA ghaTADI sukhazIlatAno tyAga karavo. mokSa mArganI prApti mATe kAyAne paDatA kaSTa samabhAve sahana karavA. 6. saMlInatA : AMgopAMga saMkocavA arthAt padmAsana ke vajrAsana jevA Asano dvArA aMgone sAdhanA mATe keLavavA. indriyono saMyama karavo. azubhayogano saMyama karavo. yogya sthAne rahevuM, sUvuM ityAdi. atyaMtara tapano vizeSArtha 1. prAyazcitaH: thayelA doSonI-aparAdhanI zuddhi mATe prAyazcita karavuM tenA dasa prakAra che. 1 AlocanA prAyazcita : thayelA pApo ke doSonuM guru samakSa prAyazcita karavuM. 2 pratikramaNa prAyazcita : thayeluM pApa punaH nahi karavA mATe pApa mithyA thAo tema kahevuM. 3 mizra prAyazcita : thayelA pApanuM guru samakSa prAyazcita levuM tathA mithyA thAo tema kahevuM. 4 viveka prAyazcita : akalpanIya vidhipUrvaka annapAnano tyAga karavo ke A doSanI zuddhi mATe A vastuno tyAga karIza. 5 kAyotsarga prAyazcita : dehabhAva ke deha kriyAno tyAga karI dhyAna karavuM te. tapa prAyazcita : thayelI pApapravRttinA daMDarUpa yathAzakti tapa karavA. 7 cheda prAyazcita : mahAvratano ghAta thavAthI amuka pramANamAM dIkSAkALano cheda karavo teTalo samaya ghaTADIne gaNavo. 8 mUla prAyazcita : mahA aparAdha thavAthI mULathI punaH cAritra ApavuM te. 9 anavasthApya prAyazcita : karelA aparAdhanuM prAyazcita na kare tyAM sudhI mahAvrata uccaravA nahi te. 10 pArAzcita prAyazcita : sAdhvIno zIlabhaMga thavo athavA koI strI sAthe anAcAra sevAI javAthI, zAsananA mahAghAtaka pApanA daMDa mATe bAra varSa gacchanI bahAra rahI, vezano tyAga karI, mahAzAsana prabhAvanA karyA pachI punaHdIkSA grahaNa karI gacchamAM AvavuM. 2. vinayatapa : guNavaMtanI bhakti karavI. azAtanA karavI nahi. vinayatapanA sAta prakAra 1 jJAna vinaya : jJAna tathA jJAnInuM bahumAna-prIti rAkhavI. bhakti, bahumAna, bhAvanA, vidhi, abhyAsa e pAMca prakAra che. 2 darzana vinaya : devagurunI ucita kriyA zraddhApUrvaka sAcavavI. 3 cAritra vinaya : sAmAyikAdi pAMca cAritranI zraddhA karavI. 81 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 rasatyAga anazana kAyakleza prAyazcita svAdhyAya 2NoMdI bAhyatapa vinaya atyaMtara tapa 82 saMlInatA & hi{1 phAyakalaza vRttisaMkSepa VIIL 3 47, vaiyAvRtya kAusagga Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 000000 0 0 888222999999999999999999998888888888888888888888888888888888888888888888888 4 thI 6 yoga vinaya : jJAna tathA jJAnInuM, darzana tathA darzanInuM mana vacana kAyA vaDe azubha na karavuM. zubhamAM pravRtti karavI. 7. upacAra vinaya : guruAdikanI pAse rahI temanI sarva prakAre sevA karavI. 3. vaicAvRtya - sevA suzruSA. AcArya, upAdhyAya, tapasvI, sthavira, glAna, zaikSa, sAdharmika, kula, gaNa ane saMgha A dasanuM yathAyogya AhAra vastra, pAtra sthAna, auSadha, Adi pUrA pADavA, bhakti bahumAna karavuM. svAdhyAya - sva arthe zAstrArtha grahaNa karavA svAdhyAyanA pAMca prakAra che. vAcanA : zAstra bhaNavA, bhaNAvavA. pRcchanA : zaMkAnuM samAdhAna karavuM. saMdeha pUchavo. parAvartana : dhArelA arthanuM smaraNa karavuM. punarAvartana. anuprekSA : dhArelA arthanuM svarUpa ciMtavavuM, bhAvanA karavI. dharmakathA : dharmano upadeza Apavo. 5. dhyAna - upayoganI-cittanI ekAgratA dhyAnanA cAra prakAra che. temAM dhyAnanA be prakAra tyAjaya che. 1. ArtadhyAna 2. raudra dhyAna. dhyAnanA be prakAra upAdeya che. 1. dharmadhyAna, 2. zukladhyAna dharmadhyAnathI ane zukla dhyAnathI karmono kSaya thato hovAthI te nirjarA tattva che. 6. kAyotsarga kAyAno utsarga - kAyAnA vyApArano tyAga. gaNa gacchano tyAga karI jina kalpa aMgikAra karavo. kaSAyano tyAga, mithyAtvAdi hetuno tyAga, jJAnAvaraNAdi karmano tyAga e pramANe sarvathA dehabhAvano tyAga karavo. te kAyotsarga che. nirjarAtatvano sArAMza A prakAre atyaMtara tapa mokSanI prAptinuM kAraNa che. tenI rakSA mATe bAhyatAnI AvazyakatA che. saMvaratattva karmanA navA pravAhane roke che. nirjarAtattva bhUtakALanA bAMdhelA karmo je Atmapradezo sAthe sattA jamAvIne beThA che, teno nAza kare che. jyAre Atmazakti A pramANe baMne dizAethI humalo kare che, tyAre karmono saMpUrNa nAza thavAnI bhUmikAno prAraMbha thAya che. jIvane pIDA ApatA vikAra vAsanAo nAza pAme che. mahAmohamAyA jevA baMdhanothI jIva mukta thAya che. bAhyatAnA anuSThAna vagara indriyo ane mananI svacchaMdatA nAthI zakAtI nathI. mana ane indriyo saMyamamAM AvavAthI Atmavizuddhi vRddhi pAme che. dehAdhyAsa ghaTIne kAyAno saMyama-zuddhi sadhAya che. prAyazcita vinaya vaiyAvacca svAdhyAyanA satata abhyAsathI mana zuddha ane nirdoSa bane che. AthI svAbhAvika dhyAna ane kAyotsarga sAdhya banatA jIva mokSanI najIka jAya che. 88888 9%88%990999822000000000000028888888888888888888888888888888880240000000000000000000000000288888888888888888888888828990%%ae%%82A082000000000000000 0000000000000777874 83 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ %80 999999999999 9 9 999999990%e0 %e0%aa%ae o ooo0999999999000000000000000000000e0%ae%e0e0600019099890000000000%00000000000000expoe0909090909090909090e0aaafe0ab8%e0%ab 0 pATha : 35 8 baMdhatattva tathA karmanuM svarUpa baMdha : AtmAnA pradezo sAthe kAmaNa vargaNAnuM dUdha-pANInI jema eka meka thaI javAno svabhAva te baMdha. Azrava te eka apekSAe baMdha che. paraMtu vistArathI samajavA baMdha tattvanuM alaga svarUpa darzAvyuM che. vaLI tene AThamA tattva tarIke gaNavAnuM kAraNa baMdhathI mukti te navamuM tattva mokSa che. tethI tenI pahelA tene darzAvyuM che. jagatamAM jIvo anaMtA anaMta che. tethI karmanI pravRtti paNa anaMta che. abhyAsanI dRSTie teno mukhyatve ATha prakAranA karmomAM samAveza karavAmAM Avyo che. tene vistArathI samajavA 158 bhedo paNa darzAvyA che. jIvanA pariNAmanI yogyatA pramANe karmaprakRtiono baMdha thato hoya che. AtmA sAthe kAmaNa vargaNAno saMbaMdha te karma che. karma baMdhanA cAra prakAra 1. prakRti, 2. sthiti, 3. rasa, 4. pradeza 1. prakRti H karmano svabhAva - karma AtmAne kevuM phaLa Apaze te. jema ke jJAnAvaraNIya karma AtmAnA jJAnaguNane roke te prakRti. 2. sthiti H kayuM karma AtmAnI sAthe keTalo samaya raheze. 3. anubhAga : rasa karmanI zubhAzubha phaLa ApavAnI tIvratA ke maMdatA che. jema ke koI karma tIvra ke maMda sukha ke duHkharUpe vedAya. koIne zArIrika vedanAnA udayamAM zarIrane azakta banAvI de. bIjAne tevI vedanA lAMbo vakhata cAle chatAM tene zAtA rahe. pahelA prakAramAM jIve azAtA vedanIya karma tIvrapaNe bAMdheluM che. bIjA prakAramAM maMdarasapaNe bAMdheluM che. e prakAre dareka karma mATe samajavuM. anubhAga, anubhava ke rasa judA judA zabdono upayoga thAya che. 4. pradeza H paramANuono saMcaya - dala - jaththo. kArmaNavargaNA nAmanA pudgala paramANuono skaMdha, saMcaya - jaththo. te je karamano baMdha thAya temAM kArmaNaskaMdho hInAdhika hoya che. je karmanI sthiti adhika hoya tenA paramANuono saMcaya adhika hoya che. mukhyatve vedanIya karmanA paramANuo adhika hoya che. AyuSyanA alpa hoya che. % %00000000000000000006000000000000000000000000000000000000 soor 8000 000000000000000eeeeeeeeeeeeesweeeeeeeeeoooooooooooooooooooooooooooo ooooooooooooooooooooooooo karmabaMdhanA cAra prakAranuM dRSTAMta zAstrakAra prakRti Adine lADunA daSTAMtathI samajAve che. [ prakRtibaMdhaH jema lADu sUMThano hoya to vAyune hare, jIrAno hoya to pittane hare, tema prakRtibaMdhano koI prakAra jJAnaguNane AvaraNa kare. koI darzanaguNane AvaraNa kare. baMdha samaye A pramANe judA judA svabhAva pariNamavA te prakRti baMdha che. 00000000000000000000000000000000000000000 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthitibaMdhaH karma baMdhAya tyAre sthiti - samaya paNa nakkI thAya che. jema koI lADu eka mAsa rahe paMdara divasa rahe tema mohanIya jevuM karma vadhumAM vadhu sittera kroDA kroDI sAgaropama sudhI rahe koI tethI alpa rahe. anabhAga - rasabaMdha : karma baMdhAya tyAre te zubhaphaLa, sukha ApavAvALuM che. azubhaphaLa duHkha ApavAvALuM che. te te samaye nakkI thAya che. tema lADa ati ke alpa madhura hoya. ke ati ke alpa tIkho hoya tevo rasa-anubhava thAya. rasabaMdha kaSAyanI tIvratA ke maMdatA para AdhArita che. pradeza baMdhaH karma baMdhAya tyAre tenA skaMdhono jaththo rasa pramANe grahaNa thAya, jema ke koI lADu adhika tolano, koI alpa tolano hoya, tema karmanA pradezonuM che. karmanA baMdha, udaya, udIraNA tathA sattAnuM svarUpa baMdha : jIvanA pariNAmanuM nimitta pAmI bIja rUpe karmanuM baMdhAvuM. udaya : baMdhAyelA karmonuM phaLa besavuM, pariNAma AvavuM. sattAH baMdhAyelA karmono tenA phaLa ApavAno samaya na thAya tyAM sudhI Atmapradeza sAthe paDI rahevuM, arthAta te karmano abAdhAkALa che. udIraNA karma zIghratAthI khapAvavA. jema kAcI kerIne zIgha pakavavA mATe ghAsa vagere nAMkhIne pakavavAmAM Ave che, tema tapa vagere jevA dehabhAvanuM damana karavAnA prakArathI karmane zIdhrabhogavI levAnI rIta te udIraNA che. karma pudgalo kapAyarasanuM nimitta pAmIne Atmapradezone coMTe che. tenA bIjA cAra prakAra samajavA jevA che. 1. spaSTa, 2. baddha, 3. nidhana, 4. nikAcita. 1. RSTa : (zithila) sparzeluM. soyanA DhagalAmAMthI soyane chuTI pADatA. ke DhIlA dorAnI gAMThane choDatA vAra lAgatI nathI. tema A prakAranuM zithila karma sahelAIthI chUTe tevuM baMdhAya che. jema ke prasannacaMdra rAjarSinuM. 2. baddhaH (kaMIka zithila kaMI gADha) dorAmAM parovelI soyone jema chUTI pADatA vAra lAge tema karma kaMIka prAyazcita karavAthI karmo chUTA thAya che. 3. nidhattakarma : (alpa nikAcita) jUnA dorAmAM kATavALI soyonA saMbaMdhane chUTI pADatA ghaNo parizrama paDe, samaya lAge tema A karma ugra tapa dvArA chUTA paDe temAM samaya ane zrama vadhu thAya. 4. nikAcita karmabaMdhaH (atigADha) agninA tApathI soyo ekarasa thaI jAya tyAre tene pharI soyarUpe chUTI thatAM ghaNo samaya lAge tema nikAcita karmo phaLa ApyA sivAya kSaya pAmatA nathI. samatApUrvaka bhogavye ja kSaya thAya. A prakAro azubha karmonA che. tevI ja rIte zubhakarmabaMdhamAM samajavuM jema zrI zAMtinAtha zrI kuMthunAtha tathA zrI aranAtha bhagavAne tIrthaMkara nAmakarma sAthe cakravartIpadanuM zubhanAmakarma nikAcitapaNe bAMdhyuM hatuM, tethI bhogavavuM paDyuM. te zubha karma che. che Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAnA ATha akSayaguNone rokanArA ATha prakAranA karmo che. karmanuM nAma prakAra yAguNane roke 1 jJAnAvaraNIya| 5 |AtmAnA jJAna guNane roke. 2. darzanAvaraNIya| 9 | AtmAnA darzanaguNane roke. 3 vedanIya 4 mohanIya 5 AyuSya U nAma |7 gotra 8 aMtarAya ra AtmAnA avyAbAdha sukhane roke. 28 samyagdarzana ane cAritra guNane roke. 4 AtmAnI akSaya sthiti roke. 103 AtmAnA AtmAnA | agurulaghu guNane roke. 5 AtmAnA dRSTAMta AMkha hovA chatAM AMkhe pATo bAMdhIne aMdhanI jema varte, tema AtmajJAnasvarUpa chatAM jIva ajJAnapaNe varte. AtmA azarIrI che chatAM dehadhAraNa karI arUpI guNane arUpI guNane roke te citAro sArA narasA citra dore tevA dRSTAMtathI samajavuM. roke. anaMta vIryane roke. rAjAnA darzane jatAM koIne dvArapAla roke tema AtmAno darzanaguNa sAmAnya upayoga hovA chatAM padArthane jANavAmAM AvaraNa Ave. AtmA azarIrI chatAM karma saMyoge zAtA azAtAne zarIrAdi dvArA bhogave. madhathI kharaDAyelI charIne cATatA sukha duHkhano anubhava thAya tevuM. AtmAno svabhAva zuddhadarzana cAritramaya chatAM mohavaza mithyAdarzana ane mithyA cAritramAM varte. jema madirA pIdhelA mAnavane hitAhitanuM bhAna na rahe tema. ajJAnavaza karmonA saMyoge janma dhAraNa karI zubhAzubha AyuSya bhogave te jelanA baMdhana jevuM che. jeTalI mudata hoya te pUruM karavuM paDe. AtmAne janmamaraNa nathI. chatAM A karmanuM phaLa bhogavavuM paDe che. kuMbhAra ghaDA ghaDe teno upayoga zubhAzubha thAya te pramANe. jIva bhAre halako nathI chatAM kULathI tyAre halako manAya. yAcakane rAjAe cIThThI ApI hoya paNa bhaMDArI tene icchita vastu Ape nahi. tema zakti chatAM puruSArtha na thAya. A AThe karmanA sarvathA kSayathI AtmAnA ATha akSaya guNo pragaTa thavAthI AtmA siddhadazAne pAme che. 86 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ## # ## % pATha : 36 karma prakRtinuM vizeSa svarUpa 95 999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999990000000000000000000000000 wwwwwwxwAA%e0e000.00 1 jJAnAvaraNIya karma mukhya karmo ATha prakAranA che tenA bhedo 158 che. jJAnAvaraNIca karmanA pAMca bheda che. A karma AtmAnA anaMta jJAnaguNane Avare che. jema AMkhathI jovAnI zakti hovA chatAM pATo bAMdhe to vastu joI zakAya nahi. tema AtmAmAM jJAnaguNa hovA chatAM te AvaraNathI DhaMkAI jAya che. 1 matijJAnAvaraNIya matijJAna - mana ane Indriyo dvArA je jJAna anubhava thAya te. evA matijJAnane DhAMke te mati jJAnAvaraNIya. mati, zrutajJAnanA upayoganuM AtmavRttimAM joDAvuM nahi. 2 zrutajJAnAvaraNIcaH matijJAna sahita je bhASA - vacanano yoga tathA zAstrAdinuM jJAna, A jJAnane AvaraNa thAya te zrutajJAnAvaraNIya. 3 avadhijJAnAvaraNIya aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAgathI mAMDIne AkhA lokanA rUpI padArthone indriyanI sahAya vagara jANe tevuM jJAna tenA be prakAra che. (1) bhava pratyaya (2) guNa pratyaya. bhava pratyaya : jema pakSIne niyamathI UDavA mATe pAMkha hoya che, tema nAraka ane devone janmatAnI sAthe avadhijJAna hoya che. upara uparanA devonuM avadhijJAnanuM sAmarthya vizeSa hoya che. guNa pratyaya : manuSya tathA tiryaMcane tapAdithI pragaTa thAya che. tenA cha prakAra che. (1) AnugAmika sthaLAMtara thAya to paNa sAthe rahe. (2) anAnugamika utpatisthAnathI anyatra sthaLAMtara thatA TakatuM nathI. | (3) vardhamAna : pariNAmanI vizuddhi sAthe vardhamAna thAya. (4) hIyamAna : pariNAmanI zuddhi ghaTI jatAM ghaTI jAya. (5) avasthitaH janmAMtara thatAM zubha azubha saMskAro sAthe rahe che. tema janmAMtare jatAM avadhijJAna sAthe rahe. (6) anavasthita H jaLa taraMganI jema vadhe ghaTe kadI pragaTa thAya kadI apragaTa thAya. 000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000028606666666666666% A 000000 8 ja Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrthakara mAtrane avadhijJAna janmasiddha hoya che. chatAM te guNapratyaya che. AtmAnI A jJAnanI zaktine DhAMke te avadhijJAnAvaraNIya. ja 4. mana:paryavajJAnAvaraNIya aDhIdvIpamAM tathA samudramAM rahelA saMjJI manavALA paMcendriya jIvonA manogata bhAvone jANe, te jJAnane AvaraNa kare te mana:paryavajJAnAvaraNIya. mana:paryavajJAnanA be prakAra che. (1) Rjumati - viSayane sAmAnyarUpe jANe che. kadAcita cAlyuM paNa jAya che. (2) vipula mati - jumati karatAM vizuddhatara che. sUkSma viSayone vizeSa spaSTa jANI zake che. kevaLajJAnanI prApti sudhI avazya rahe che. A jJAnanuM kSetra mAnuSottara payaMta ja che. avadhijJAnanuM kSetra vizALa che, paNa A jJAnanI dRSTie sthaLa che. mana:paryava jJAna sUkSma che. ane saMyatine A jJAna hoya che. tethI avadhijJAna karatAM mana:paryavajJAna vizuddha che. AvI jJAnanI Atmazaktine AvaraNa te mana:paryava jJAnAvaraNIya karma che. 200000002999999 2000000000000wwwooooooooooooooooooA8%e0%99%99evoooooooooooooood000000000000000000%90%ewawaawooped07969%8d%eeepweeawoweavoasoooodssues%:seasoiswasanavasa05sosooooooooomse E pa. kevaLa jJAnAvaraNIya cAra prakAranA ghAtI karmanA nAzathI utpanna thatuM jJAna, sakala lokAlokanA svarUpanuM spaSTa jJAna, tene AvaraNa kare te kevaLa jJAnAvaraNIya che. jIva svayaM kevaLajJAna svarUpa che. chatAM A AvaraNathI DhaMkAyeluM rahe che. udIraNA :::::::::::: ::::::: %03sos eleases ke sattA peese 88 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ## # # ### # # ## # # % pATha : 37. 2 - darzanAvaraNIya karma % %95 0000582 %89%8 aa%%89%80%86 ja darzanAvaraNIya karma nava prakAre che. AtmAnAM darzana - upayoga guNane roke te darzanAvaraNa karma che. jema koI mANasa nyAyanI yAcanA mATe daravAjA para Avyo che, paNa dvArapALa tene roke che, eTale te manuSya rAjAne joI zakto nathI. tema jIvIrUpI rAjA darzanAvaraNane kAraNe padArthanA viSayane joI ke jANI zakto nathI. paramArthathI potAnA AtmArUpI padArthane jANI zakato nathI. A karmathI jIvanI anaMta darzana zakti AvarAya che. darzanAvaraNIyanA cAra bheda che. darzana upayoga vastuno sAmAnya bodha che. cakSudarzanAvaraNIya jenA udayathI cakSune AvaraNa rahe, aMdhApo Ave ke ratAMdhaLApaNuM hoya. 2 acakSudarzanAvaraNIya H je karmanA udayathI cakSu sivAyanI indriyonI viSaya grahaNa karavAnI zakti upara AvaraNa Ave; jema ke kAnathI barAbara zravaNa na thAya vagere. 3 avadhidarzanAvaraNaH je karmanA udayathI rUpI padArtho spaSTapaNe na dekhAya. 4 kevaLa darzanAvaraNaH jenA udayathI jagatanA tamAma padArtho na dekhAya. darzanAvaraNanA nidrAdi bheda - pAMca nidrA e upayAga para gADha AvaraNa che. temAM taratamatAne kAraNe pAMca bheda che. 1 nidrA H je karmanA udayathI prANI UMghI jAya paNa sahelAIthI jAgI zake, 2 nidrA nidrA : je karmanA udayathI prANI ghaNI nidrAmAM hoya, tethI duHkhethI vadhu prayatnothI jAgI zake. 3 pracalA je karmanA udayathI prANI UbhA UbhA ke beThA beThA UMghI zake. ghoDA jevA pazuone savizeSapaNe hoya. 4 pracalA pracalA H je karmanA udayathI prANIne mArgamAM cAlatAcAlatA UMgha Ave (UMTa jevA prANIo. thaNadhdhI : jenA udayathI manuSya divase ciMtavelA kAmane rAtamAM UMghamAM ja karI Ave, pachI sukhethI sUI jAya. vaLI e kAma paNa koIne mAravA jevA bhayaMkara hoya. A nidrAvALAnuM baLa vAsudevathI adhuM hoya che. te marIne narake jAya. nidrAnuM sukha manAya che paNa te darzanAvaraNa che. nidrAmAM upayoga vadhu DhaMkAI jAya che. sAmAnya mAnavI karatAM pAMca sAta gaNI zakti hoya. %99%99090% A8%%E0% 96%80% %26s606%96% 9i96%96%96 89 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha : 38 3. vedanIya karma - 4 mohanIya karma 3. vedanIya karma zarIramAM sukha duHkhanuM, zAtA, azAtAnuM vedana thavuM, A karmano svabhAva madhathI lepAyelI charI cATavA jevo che. madha mIThuM lAge ane charInI dhArathI jIbha kapAvAthI duHkha bhogavavuM paDe. A karma AtmAnA avyAbAdha sukhane roke. 1 zAtA vedanIya : jenA udayathI jIva zArIrika Arogya sukha bhogave. 2 azAtA vedanIya : jenA udayathI jIva zArIrika trAsa - duHkha roga, bhogave. 4. mohanIya karma : AtmAne hitAhitano sata asatano viveka thavA na de tevuM mohanIya karma jIvane mohamAM vivaza kare che. A karmano svabhAva madirApAna karelA behoza mAnavI jevo che. jIva pote mahAna tattva che, tenuM bhAna thatuM nathI. sarva karmamAM mohanIya karma ati duHkhadAyaka ane senApati jevuM che. A karma jIvanA samyaktva, anaMta cAritraguNane roke che. mohanIya karmanA be bheda che. 1. darzana mohanIya, 2. cAritra mohanIya 1 darzana mohanIya zraddhAguNane roke che. paramArthathI AtmAtattvane jANe nahi. 2 cAritra mohanIya jIvanA cAritra guNa, sthiratA, nirmaLatA ane vItarAgatAne roke che. 1. darzana mohanIyanA bheda traNa che. 1 mithyAtvamohanIya : jenA udayathI jIvane jinezvara praNita tattvonI azraddhA thAya viparyAsa buddhijanya satmA asatnI ane asamAM satnI kalpanA thAya. dehamAM Atmabuddhi thAya jethI samyagdarzana guNa DhaMkAI jAya. 2 mizra mohanIya : je karmanA udayathI jinezvara praNita tattva para rAga na thAya ane dveSa na thAya. arthAta nizciMta nirNaya na thAya ke tattva Ama ja che. AthI zraddhAtattvane AvaraNa Ave. 3 samakita mohanIya : je karmanA udayathI jIvane kSAyika samyaktvanI prApti na thAya. navatattvo para yathArtha zraddhA hoya paraMtu A samyaktva kSayopazamarUpa hovAthI kaMI zaMkA rahyA kare, tethI kSAyika samyaktva na thAya. 2. cAritra mohanIyanA pacIsa bheda soLa kaSAya nava no kaSAya. kaSAya = kapa = saMsAra. Aya = lAbha, vRddhi, jenAthI saMsAranI vRddhi thAya te kaSAya. kaSAyanA soLa bheda che. 02 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha : 39 kaSAyanA 16 bhedo kaSAyanA soLa bheda che. ( 1. anaMtAnuM baMdhI kro dha, mAna, mAyA ane lo bha. anaMtAnubaMdhI : tIvra rasavALA, ati ugra kaSAya bhAva. anaMta saMsAranI vRddhi karanArA jIvana paryaMta sAthe rahevAvALA, janmAMtare AvavAvALA jIvanA samyaktva rUpI svabhAvane rokavAvALA, narakagatinA kAraNabhUta che. 2. apratyAkhyAnI krodha, mAna, mAyA ane lobha. prathama kaSAya karatAM kaMIka maMda rasavALA, chatAM jIvane vrata, paccakhANa, karavAmAM aMtarAya karavAvALA, ekavarSa sudhI sAthe rahevAvALA. dezavirati, zrAvakanA vratAdi guNane rokavAvALA, tiryaMca gatimAM laI janArA. 3. pratyAkhyAnI H krodha, mAna, mAyA ane lobha. (4) bIjA prakAra karatAM maMda rasavALA, jIvane sarvavirati-sarva prakAre saMsArano tyAga - pratyAkhyAne bAdhaka thAya. cAra mAsa A rasa rahe, chatAM maMda kaSAya hovAthI manuSyagatimAM laI jAya. 4. saMjavalanaH krodha, mAna, mAyA ane lobha. atizaya maMda rasavALo kaSAya che. chatAM A cAra kaSAyo jIvane pariSaha upasargamAM vihavaLa banAve, zuddha cAritrane roke, paMdara divasa Take, devagatimAM laI jAya. no kaSAca H kaSAyane utpanna karavAmAM sahAyaka. tenA nava prakAra che. 1. hAsya : jenA udayathI vyartha hasavuM Ave. 2. rati : jenA udayathI managamatA padArtho upara rAga thAya, harSa thAya. 3. arati : jenA udayathI aNagamatI vastumAM kheda thAya. 4. zoka : jenA udayathI ISTa vastunA viyogamAM zoka ane aniSTa vastunA saMyogamAM duHkha thAya. 5. bhaya : jenA udayathI bhaya utpanna thAya. 6. jugupsA : jenA udayathI malina - durgadhavALA padArtho joI, suMghI tiraskAra thAya. 7. puruSavedaH jenA udayathI strInA bhoganI icchA thAya. 8. strIveda : jenA udayathI puruSanA bhoganI icchA thAya. 9. napuMsakaveda jenA udayathI puruSa tathA strI baMnenA bhoganI icchA thAya. che Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMtAnubaMdhI apratyAkhyAniya pratyAkhyAniya saMjavalana anaMtAnubaMdhI apratyAkhyAniya pratyAkhyAniya saMjavalana anaMtAnubaMdhI apratyAkhyAniya pratyAkhyAniya saMjavalana anaMtAnubaMdhI apratyAkhyAniya pratyAkhyAniya saMjavalana kaSAyonI dRSTAMta dvArA samajUtI krodha parvatanI tirADa samAna kyAreya vilaya na pAme. pRthvImAMnI rekhA samAna varasAdathI maTe. retImAM dorelI rekhA samAna pavanathI dUra thAya. jaLamAM dorelI rekhA samAna tarata joDAI jAya. krodha krodha krodha mAna mAna pattharanA sthaMbha jevo, koI rIte name nahi. hADakAnA jevo, mahAkare name - vaLe. kASTanA jevo, sAmAnya upAye name - vaLe. mAna netaranI soTI jevo., saraLatAthI vaLe. mAna mAyA vAMsamULa jevI mULa chedAya nahi, kuTilatA TaLe nahi. mAyA gheTAnA ziMgaDA jevI vakratA, ati kaSTa TaLe. mAyA baLadanA mUtranI dhAra jevI, pavanAdithI vakratA TaLe. mAyA vAMsanI chAla jevI jaladI dUra thAya. lobha kiramajInA raMga jevo pAko, kadApi maTe nahi. lobha gADAnAM paiDAMnI kITa jevo ati kaSTa TaLe lobha vacce lAgelA kAjaLa jevo, ghaNA du:khe TaLe lobha haLadaranA raMga jevo, sUryanA tApathI dUra thAya. kaSAya eTale jIvanA pariNAmanI cIkAza, malinatA. jema tela mardanavALo puruSa jamIna para vyAyAma kare tyAre cIkAzane kAraNe dhULa coMTI jAya, jema jIvanA kaSAyamaya upayogane kAraNe jIvanA pradezone karmaraja coMTe che. te uparanA dRSTAMta pramANe tIvratA ane maMdatA samajavI. mithyAmati jIvane anaMtAnubaMdhI kaSAya mukhyatve hoya che. vidha 92 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260083923 %82%e0% %b0 e0%aa%b0e0% aaae%e0%aa%ae%e0%aabeeooooooooARMADe3e9820820506:228098888888888888880.000000ab% 8D% AooooooAeReeeeeeeeeeee0aa%aee0a a %b0e00000000000000000000000000000000000000 to success in: 25dhay Osbox 'S ja ** G: . ", ' lola AyA mAnanI OSONG DECADOXORUKUROS haaz(c)ta9e vat (GO CON Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha : 40 5 AyuSyakarma ooooo0000000000000000ewerwovem0 8000000000000000000000000000661%69%69%65%6000000000000000000000000000000000 AyuSyakarma : cAra prakAre che. janma maraNa vacceno kALa te AyuSya che. te karmanA [ udayathI jIva cAra gatimAMthI koI eka gatimAM rahe che. AyuSyanA cAra bheda. narakAyu, tiryaMcAyu, manuSyAya ane devAyu. - upamA jelamAM rahelA kedInI sajA jevuM che. sajA pUrI thayA pahelA chUTI na zake, tema je gatimAM jeTalo kALa rahevAnuM hoya teTalo samaya pUro karavo paDe. vahelA chUTIne bIjI gatimAM javuM hoya to paNa na javAya. koI gatimAM gamI jAya to paNa AyuSya pUrNa thayA pachI vadhu rahI na zakAya. %e0% a pugala samuhanI sahAya vaDe jIva jIve che, tethI AyuSya paNa pugalarUpa che. tela vinA jema dipaka baLI zakato nathI, tema AyuSyanA pudgalo vinA jIva dehamAM jIvI zakato nathI. A AyuSyanA be bheda che. %ae%e0%e0ooooooooooooceeeeeoooooooooooooooootweensessages 200000000 1. apavartanIya, 2. anapavartanIya Reserve apavartanIya : jIve AyuSyanI sthiti pUrvajanmamAM evI zithila bAMdhI hoya ke AyuSyano kALa pUro karyA vinA zastrAdika vaDe, akasmAtathI adhUre AyuSya maraNa pAme arthAt kALa TUMko thAya paNa pugalono samuha teTalA samayamAM pUrNa kSaya thayA bAda maraNa pAme. AyuSyano baMdha evA prakArano hoya. jema 10 phUTa lAMbI doraDI cheDethI saLagAvIe to te ghaNA kALe baLe. paNa tenuM gUMcaLu vALIe to te zIdhra baLe tema pudgalo samaye samaye kramathI nAza pAme to lAMbo kALa jAya, paNa pudgalono vadhu kSaya thavA mAMDe to sarva pudgalono kSaya thoDA samayamAM, aMtaramuhUrtamAM paNa thaI jAya. sopakrama - sa-sahita - upakrama = bAhya nimitta = sopakrama. arthAta zastrAdi adi bAhya nimittathI AyuSyanA daliko kSaya thAya. AyuSyano baMdha tevA prakArano hoya. tethI AyuSya akALe pUruM thayuM ema jaNAya. doooooooooooooooAsswobbe% e0%aa%a e % anapavartanIya : jIve pUrve AyuSyanI sthiti daDhapaNe bAMdhI hoya te samayanA rasAdi tIvrabhAvavALA hoya. jethI zastrAdikanA nimittathI AghAta thavA chatAM AyuSya pUrNa karIne ja mare. te sopakrama ane nirUpakrama be prakAranuM hoya che. bAhya nimittathI AyuSya pUrNa thAya te anAvartanIya chatAM sopakrama hoya ane jemAM bAhya nimitta na hoya te jIvanuM AyuSya nirUpakrama anapavartanIya che. e0%%be% cchA Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyuSyanA sAta upakrama 1 adhyavasAya upakramaH rAga, sneha ke bhayanA nimittathI maraNa thAya. 2 nimitta upakrama : lAkaDI ke zastranA prahArathI mRtyu thAya te. 3 AhAra upakrama : ati AhAra levAthI ke bIlakula AhAra na levAthI matyu thAya te. 4 vedanA upakramaH ati pIDA thavAthI maraNa thAya te. 5 parAghAta upakrama H jaLamAM paDatAM, parvata parathI paDatAM mRtyu thAya te. 6 sparza upakrama : vIMchI ke sarpa karaDavAthI mRtyu thAya te. 7 Ana prANa upakrama : ghaNA zvAsocchavAsa levAthI ke bilakula na levAthI mRtyu thAya te. A sAta prakAranA upakramamAM AyuSyanA pudgalo vadhune vadhu kSaya thavAthI jIva akALe mRtyu pAme. pudgalono kSaya thaye AyuSya pUrNa thAya. AyuSyabaMdha samaye jo AyuSya baMdhanA yogya adhyavasAya tIvra hoya to AyuSyanA grahaNa karelA pudgalo AtmAnA amuka vibhAgamAM ghaNAM saghana thaI javAthI te bAhya nimittathI kSaya pAmatA nathI. ane maMda pariNAme grahaNa karelA Ayupudgalo sarva Atmapradeze chUTAM chUTAM vaheMcAI jAya che. jethI nimittane AdhIna bane che. sarva deva, nAka, yugalika tiryaMca tathA manuSya anapavartanIya AyuSyavALA che. caramazIrI, tIrthaMkara, gaNadhara, cakravartI, vAsudeva ane baLadeva sopakrama ane nirUpakrama anaparvatanIya AyuSyavALA hoya che. bAkI sarva jIvone traNe prakAranA AyuSyabaMdha hoya che. 1. apavartanIya, 2. anapavartanIya, 3. sopakrama - nirUpakrama (anapavartanIya sahita) nAka, deva, asaMkhyavarSa AyuSyavALA, yugalika manuSya ane tiryaMca, A sarve AyuSyanA cha mAsa bAkI rahe tyAre parabhavanuM AyuSya bAMdhe. nirUpakrama AyuvALA pRthvI, pANI, agni, vAyu, vanaspati, be traNa, cAra, pAMca indriyavALA jIvo AyuSyano mRtyu paryaMta trIjo bhAga bAkI rahe tyAre parabhavanuM Ayu bAMdhe. sopakramI AyuSyavALA jIvo navamo ke sattAvIsamo bhAga bAkI rahe tyAre athavA aniyamitapaNe bAMdhe. amRtanuM AsvAdana maLo ke na maLo paraMtu jheranA saMsargathI dUra rahevAnuM koNa pasaMda nahi kare ? jhera eTale viSaya ane kaSAya 95 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 9 pATha : 41 6 nAmakarma A karma citArA jevuM che. citAro jyAre citra dore tyAre temAM hAtha paga Adi bhinna binma jAtanA AkAra citare che tema nAmakarma jIvanA devagati Adi prakAranA rUpa ghaDe che. tathA zarIranI AkRti, racanA vagere banAve che. 9 9999999999999999999999999999000000000 e eeeeeeeeeeeeeeeeeeeee,www.be/ Ae5e0000websweeeebo 7pa piMDa prakRti pratyeka prakRti trasadasaka sthAvara dasaka 0000000000000000000000000000000000000000000000028990%aaa8%e0%aa% n esweeeeeeeeeeexxaswadi NavsariswahiwardsW55000 bee0eeeeeeeeeeeeeeeeexpeesa%a898020505909892902909985 piMDa prakRti : jema drAkSanuM jhumakhuM eka hoya paNa drAkSanI saMkhyA vadhu hoya tema eka prakRtinA bhinna bhinna bheda sahita je prakRti te piMDa prakRti. 1 gati : devagati, manuSyagati, tiryaMcagati ane narakagati. je karmanA udayathI jIva narakAdimAM gamana kare. 2 jAti : ekendriya, be Indriya, teIndriya, caurindriya ane paMcendriya. je karmanA udayathI jIva svayogya indriyone prApta kare. 3 zarIraH audArika, vaikriya, AhAraka, taijasa ane kArmaNa je karmanA udayathI jIva zarIrane prApta kare. audArika : sthUla pudgalonuM baneluM zarIra, manuSya ane tiryaMcanuM. vaikriya : vividha prakriyAthI baneluM zarIra, deva tathA nArakane janmathI hoya. AhAraka : caudapUrvadhArI munI zaMkAnA samAdhAna mATe tathA tirthaMkara bhagavAnanI Rddhi jovA eka hAtha pramANa ati viziSTa rUpavALuM zarIra banAve. taisa : anAdikALathI jIva sAthe rahelo taijasa dravyono samuha jenA dvArA AhAranuM pAcana thAya, zarIrane kAMti maLe, tejalabdhi utpanna thAya je zIta ane uSNa baMne prakAranI hoya. kArpaNa : jIva sAthe lAgelA karmano jaththo, te sarva zarIra AdinA kAraNabhUta che. koIpaNa jIvane ochAmAM ochA audArika, taijasa ane kArpaNa A traNa zarIra hoya, athavA vaikriya, taijasa ane kAmaNa hoya. 000000000000000000000000000SARASWATI EBOSNAGAR WA000000000000 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- - ---- 4 AMgopAMga : aMga, hAtha, paga, chAtI, peTa, mAthuM vagere. upAMga : hAtha, paganI rekhA, audArika, vaikriya ane AhArakane hoya. 5 baMdhana : audArika, vaikriya, AhAraka, taijasa, kArmaNa baMdhana pUrve grahaNa karelA ane navA grahaNa karatAM audArika AdinA pudgalo te baMdhana. anyonya joDANa thatA te bheda kula paMdara thAya. 6 saMdhAtana : daMtALI ghAsane bheguM kare tema saMdhAtana audArika Adi pudagalone 5 bhegA kare. pAMca zarIranA prakAre gaNavA. 7 saMghayaNa : hADakAnI racanAnA cha bheda che. 1 vaja RSabhanArAcasaMghayaNa : atyaMta majabUta hADakAno bAMdho. hADakAnA . sAMdhAne markaTabaMdha, tenA para hADakAno paTTo ane vacamAM khIlIthI joDANa. 2 -RSabhanArAcasaMghayaNa : asthi sAMdhAmAM be bAju markaTabaMdha tenA para khIlI nahi. 3 nArAyasaMghayaNa : hADakAne khAlI be bAju markaTa bAMdho. 4 ardhanArAcasaMghayaNa : eka tarapha markaTa baMdha bIjI bAju khIlI hoya. 5 kIlikAsaMghayaNa : jemAM hADakA mAtra khIlInA baMdhathI baMdhAyelA hoya. 6 chevadrusaMghayaNa : jemAM hADakAnA sAMdhA aDIne rahyA hoya. jaldI bhAMgI jAya tevA. hamaNAnuM saMghayaNa chevaTTe che. sevArta paNa kahe che. cha saMghacANa va7-28Sabha- nArAja 4 ardha-nArAya 00 000000000000000000000000000000 i rrrryTWITTTTT TTTS iiii) EE TITTTTTTTwith RSabha-nArAja kAlikA invitinuing TIT kRECID:::: iiiiiiiiiiiiiiial : bA : 1 ts 11 !!!! | 0000000000000000002800066080000000000000000000000000 ! '' auliuminTinie , nArAya eNvArta Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0992 92208000000000000000000001 8 saMsthAna : zarIranI AkRti tenA bheda cha che. 1 samacaturastra saMsthAna paryakAsane beThelA ane cAre cheDA ekasarakhA mApavALuM saMsthAna, nirogI ane suMdara zarIra hoya che. 2 nyagrodha parimaMDala saMsthAna : nyagrodha = vaDalo. nAbhi uparanA aMgo zubha lakSaNo vALA hoya ane pramANayukta zarIra hoya. 3 sAdi saMsthAna nAbhi nIcenA aMgo zubha lakSaNavALA ane sapramANa hoya. 4 vAmana saMsthAna : jenA udayathI ThIMgaNApaNuM maLe. 5 kunja saMsthAna : jenA udayathI kubaDApaNuM maLe. 6 huMDaka saMsthAna : jenA udayathI hInAdhika aMgo tathA beDoLa UMTa jevA zarIra maLe. saMsthAnA zarIranI AkRti - samacaturastraja ke vAmana na, tA. 5 ri jyanI | kuMja ka sAdi CUTII THITTUIHIN Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B8% 85%winteressessocietences %80%E0%B8% A3%E0%B8%B5 9 varNa (5) 10. gaMdha (2) 11 rasa (pa) 12 sparza(8) 20 13 AnupUrvI (vigrahagati) vakragatithI bhavAMtare jatA jIvane AkAza pradezanI zreNi anusAre je gamana thAya che. AnupUrvI aMtarAla (bhAvAMtare) gatimAM ja hoya. AtmAnI gati Rju sIdhI che. chatAM gati pramANe AMtaro thAya che. devAnupUrvI, manuSyAnupUrvI, tiryaMcAnupUrvI ane narakAnupUrvI. 14 vihAyogatiH cAlavAnI rIta te vihAyogati. ( zubha vihAyogatiH jenA udayathI priya lAge tevI cAla maLe. jema ke haMsa, hAthI, baLada. azubha vihAyogati jenA udayathI aNagamo upaje tevI cAla maLe. UMTa, khaccara vagere. pratyeka prakRti - bhinna bhinna prakRti 1 aguru laghu : jenA udayathI halaku nahi ane bhAre nahi tevA zarIranI prApti thAya. 2 nirmANa : jenA udayathI zarIranA aMgopAMga yogya sthAne vyavasthita maLe. 3 Atapa : jenA udayathI pote zItaLa hovA chatAM teno prakAza garama lAge. A zarIra sUrya vimAnamAM rahelA pRthvIkAya jIvanuM hoya che. 4 udyota : jenA udayathI pote zIta hoya ane teno prakAza paNa zIta hoya AvuM zarIra caMdravimAnamAM rahelA pRthvIkAya jIvanuM hoya che. 5 upaghAta : jenA udayathI jIva potAnA vadhArAnA aMgopAMgathI pIDAya. duHkhI thAya, vadhArAnI AMgaLI ke rasoLI. 6 parAghAta : jenA udayathI jIva baLavAnathI paNa hAre nahi. 7 ucchavAsa : jenA udayathI jIvane zvAsocchavAsa levAnI zakti prApta thAya. 8 tIrthaMkaranAma karma H jenA udayathI jIva traNe jagatamAM pUjAya. A karmano rasodaya kevaLajJAna pachI thAya, paNa devo avadhijJAna vaDe jANIne te pahelA paNa tIrthaMkaranAma karmavALA mahAna AtmAne pUje. trasadasaka : trasa tathA anya prakRti kula 10 1 trasa : je karmanA udayathI jIvane svecchAe hAlavA cAlavAnI zakti maLe. 2 bAdara : jIvane AMkhathI joI zakAya tevuM zarIra maLe. - ,jaLa 3 paryApta H je karmanA udayathI jIva yogya paryAptio pUrNa karavA zaktimAna bane. 4 pratyeka : je karmanA udayathI jIva dITha judA zarIranI prApti thAya, eka zarIramAM eka jIva hoya. 5 sthira : je karmanA udayathI jIvane daDha avayavonI prApti thAya. 6 zubha : je karmanA udayathI nAbhi uparanA avayavo zubha hoya. %989089 0000000000000000000000000000000000000000000000606 % 80000000000000%B9%89%E0%B8 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wwwwwww wwwwwxxx w 7 susvara : je karmanA udayathI badhAne game tevo madhura svara maLe. 8 subhaga : je karmanA udayathI jIva koInA para upakAra na kare to paNa vahAlo lAge. ( 9 Adeya H je karmanA udayathI tenuM boleluM vacana saune priya lAge. 10 yaza : je karmanA udayathI lokomAM mAna kIrti prApta thAya. sthAvara dazaka : sthAvara tathA anya prakRti maLI kula 10 sthAvara : je karmanA udayathI svayaM hAlI cAlI zake nahi tevuM zarIra prApta thAya. sUkSmaH je karmanA udayathI eka athavA anaMta jIvo, bhegA thAya to paNa AMkhathI joI na zakAya. aparyApta : je karmanA udayathI jIva potAne svayogya paryAptio pUrI na kare. . chesAdhAraNa : je karmanA udayathI eka zarIramAM anaMtajIvo (kaMdamULa) hoya. huM asthira : je karmanA udayathI jIvane asthira avayavonI prApti thAya (pAMpaNa, jIbha) che azubha : je karmanA udayathI nAbhi nIcenA aMgo azubha hoya. duHsvara : je karmanA udayathI karkaza avAjanI prApti thAya (kAgaDA, kUtarA jevo) durbhaga : je karmanA udayathI jIva koI para upakAra kare to paNa vahAlo na lAge. anAdeya : boleluM vacana priya na lAge, koI mAnya na kare. apayaza : lokamAM sarva jagyAe apayaza maLe. badhA karmamAM nAmakarmanI prakRtino vistAra vizeSa che. te savizeSa dehajanya che. [ ane deha vaDe karmono vizeSapaNe bhoga vedanA hoya che. kula 103 Awwwwwwwwwww0wsssssswwwwwwwwwwww w Newsweeew 1. jIva 2. ajIva 3. puNya. 4. pApa. 5. Azrava. 6. saMvara. 7. nirjarA. 8. baMdha. 9. mokSa 100 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha : 42 0 gotra karyuM : 8 aMtarAyakarma cha. gautra karma be bhedavALuM che 1 ucca gotra, 2. nIca gotra. kuMbhAra ghaDA ghaDe che temAMthI koI ghaDo jaLa bharavAnA kAmamAM Ave ane koI ghaDo madIrA jevA halakA padArtho bharavAnA kAmamAM Ave. tema jIvane janma maLatA UMcu ke nIcuM gotra maLe che. AtmA halako ke bhAre nathI, ke tene gotra nathI, A karma AtmAnA aguru laghu guNane roke che. 1 ucca gotra : jenA udayathI jIvane uttamakuLamAM janma thAya. 2 nIca gotra : jenA udayathI jIvane halakA kuLamAM janma thAya. 8. aMtarAya karmanA bheda pAMca che. aMtarAya : dAnAdi kAryomAM tathA Atma zakti pragaTa thavAmAM je aMtarAya Ave te aMtarAya karma che. 1 dAnAMtarAya : potAnI pAse dhana samRddhi hoya, supAtrano joga hoya, dAnanuM phaLa jANato hoya chatAM dAna ApavAnI bhAvanA na thAya. 2 lAbhAMtarAya : jagatanA bhautika sukhanI sAmagrI dhanadhAnya gRha jevA sAdhanonI aprApti rahe. 3 bhogAMtarAya : uttama vastuo khAvA, pIvA, bhogavavAnI maLI hoya chatAM rogAdine kAraNe bhogavI na zake. bhoga - ekavAra bhogavAya tevA bhojana Adi. - 4 upabhogAMtarAya : vastra, strI, alaMkAra jevI sAmagrI chatAM paravazatAne kAraNe bhogavI na zakI te upabhogAMtarAya karma. je vastu punaH punaH upabhogamAM Ave te upabhoga. : 5 vIryaMtarAya H zArIrika zakti hoya, nirogI hoya chatAM tapa, vaiyAvacca jevA zubhakAryo karavAmAM utsAha na Ave. te samaye durbaLa bane ke pramAda seve. 52mArtha dRSTie aMtarAya karma AtmA potAnA jJAna, darzana ane cAritra guNa pragaTa na kare. te guNono AnaMda ke bhoga prApta na karI zake, temAM puruSArtha karI na zake ke tevA paramArtha sAdhano prApta na thAya te aMtarAya karma che. 101 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A ATha karmomAM cAra karma ghAtI ane cAra karma aghAtI che. ghAtI karmano upazama, kSayopazama ke kSaya thAya. aghAtI karmanI prakRti zubha ke azubha hoya. ghAtI je karma AtmAnA mULa guNono nAza kare che. aghAtI : je karma AtmAnA mULa guNono nAza karatA nathI. ghAtI karma cAra jJAnAvaraNIyakarma darzanAvaraNIyakarma mohanIyakarma aMtarAyakarma karmano paricaya ghAtI karma 444 x Fr *Fr pa 9 28 5 47 karma kSayano pAya 102 aghAtI karma cAra vedanIya karma AyuSya karma nAmakarma gotra karma karmano paricaya - aghAtI karma karma kSayanI pravRtti O 4 chuM ja TM TM 2 4 103 2 # 2 111 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ %thaLa e0 Deeeeeeeee % 0 %a8%e0%ab%a6%e0%aaa8% e ATha karmabaMdhanAM vizeSa kAraNo jagatanI racanA kAraNa ane kArya upara nirbhara che. jIva ajJAnane kAraNe karmabaMdha kare che. jJAna svabhAvane kAraNe mokSane sAdhe che. ajJAnavaza jIva jANato nathI ke pote abhAna rahe che tyAre karma tene kevA bharaDAmAM le che. athavA jANI bUjIne karelA pAponuM phaLa atikaSTa bhogavavuM ja paDe che. te mATe jIve e jANavAnI jarUra che ke kayuM karma jIvanA kevA kRtya ke pariNAma vaDe baMdhAya che. temAM cAra ghAtI karma to kevala pApane kAraNe ja baMdhAya che. ane aghAtI karmomAM zubhAzubhabhAva hovAthI puNya-pAparUpa baMdhAya che. savizeSapaNe ghAtakarmanA kSayopazama mATe jIva puruSArtha Adare to ja karmone naSTa karI zakAya che. e sa %96% ae%e0 e0 % E0%aa% %% 98986%80%80%E0%B8 : wwwwwwwww#2732200020 :: : jaja ja ja000000 1. jJAnAvaraNIya karmabaMdhanAM kAraNo : jIva jJAnasvarUpa hovA chatAM jJAnanuM AvaraNa tene dukha:dAyaka che, ane te pApanI nIpaja che. pote pAMca prakAranA samyagajJAna svarUpa hovA chatAM teno anAdara hovo, te jJAnanA dhAraka jJAnI deva guruno anAdara niMdA ke avajJA karavI, temanI pratye pratikULa AcaraNa karI AzAtanA karavI, potAnA zikSA ke dIkSA gurune chUpAvavA, tathA anyane bhaNavAmAM aMtarAya karavo, jJAnanA sAdhano, upakaraNonI zuddhi na jALavavI tenuM mAhAbhya na samajavuM, tathA te sAdhanonI AzAtanAthI jJAnAvaraNIya karma baMdhAya che. 2. darzanAvaraNIya karmabaMdhanAM kAraNo H AtmA svayaM upayoga lakSaNa sahita che. te upayogamAM pramAda sevavAthI tathA jJAnAvaraNIya karmanA jevA kAraNothI darzanAvaraNIyakarma baMdhAya che. 3. mohanIsakarma baMdhanAM kAraNo : 1. darzanamohanIya karmabaMdhanuM kAraNa : jJAnI bhagavaMtoe vastunuM ja svarUpa batAvyuM che tenAthI viparIta kahevuM, usUtra prarUpaNA karavI, sarvajJa paramAtmAe darzAvelo ratnatrayanA sanmArgano niSedha karavo, ane pApAtmaka unmArgano upadeza Apavo. sarvajJa deva ane nirgatha guru, saMgha ke zAstranA siddhAMtothI virUddha bolavuM ke vartana karavuM, tenAthI darzana mohanIya karma baMdhAya che. 2. cAritramohanIya karmabaMdhanA kAraNo : krodha, mAna, mAyA ane lobhanI vRttione sevavAthI, hAsyAdi nava no - kaSAyanA sevanathI, tathA pAMca IdriyonA viSayamAM Asakata rahevAthI. cAritra mohanIya karma baMdhAya che. 4. aMtarAya karmabaMdhanAM kAraNo H anyanA dharmakAryamAM aMtarAya karavAthI jIva dharmanI prApti karI zakato nathI. jinapUjAdi 103 0000000000000000000 sonanworiAjA Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 00.00000000000000000000000000000000%B8%989980%AA%BE 200000000000000099999990000000000000000 %0000000000000000 ossosa 0 000000%95005900000000000 vratatapAdimAM ke dAnAdi jevA sukRtyamAM anyane avarodha karavAthI tathA hiMsAdi pravRtti karavAthI jIvane aMtarAya karma baMdhAya che. 5. nAma karmabaMdhanAM kAraNo : nAmakarmanA be bheda che zubhakarma ane azubhakarma zubhanAmakarma : kSamA, namratA, saraLatA, ke saMtoSa jevA guNo vaDe tathA guNI janonI prazaMsA ahiMsA dharmanA pAlanathI, tathA duSkRtyanI gaha-niMdAthI zubhanAma karma baMdhAya che. azubhanAmakarma :- mana, vacana, kAyAnI vakratA. paraniMdA ane svaprazaMsA karavI, viSayabhoganI lolupatA, chaLa, prapaMca, asatya, corI Aropa mUkavA jevA duSkRtyathI azubhanAmakarma baMdhAya che. ( 6. gotra karmabaMdhanAM kAraNo : 1. uccagotra : nirahaMkAra, guNa gRhaNatA, jinabhakti, gurU upAsanA, zAstra adhyayanamAM rUci, vagerethI ucca gotra karma baMdhAya che. 2. nIca gotra: ahaMkAra, mada, matsara jevI vRttio, para niMdA svaprazaMsA jevA durguNothI nIca gotra karma baMdhAya che. 6. vedanIya karmabaMdhanAM kAraNo : zatAvedanIya karma : jinabhakti, jJAnI guru janonI sevA, dharmanI zraddhA, dayA, kSamA, vrata vagerenuM pAlana karavuM. mana, vacana, kAyAnI zubha pravRtti, supAtre dAna, kaSAyo | che ane viSayonI maMdatA, vagere kAraNathI zAtAvedanIya karma baMdhAya che. azAtA vedanIya karma : uparanA kAraNonI virUddha vartavAthI, zoka saMtApa karavAthI AjhaMda, rUdana karavAthI, hiMsA jevA pApakArya karavAthI, abhakSya jevA padArthonA sevanathI, [ sadeva gurunI niMdA karavAthI, azAtA vedanIyanuM karma baMdhAya che. [ 8. AyuSya karmabaMdhanA kAraNo : paMcamagatinA apekSAe cAre prakAranA AyuSya sahita cAra gatimAM duHkha che, chatAM huM manuSya ane devanuM Ayu zubha gaNAya che. narakAyu : mahA AraMbha parigraha karavo, teno moha rAkhavo, ghaNA pApa yukta vyApAra, krUra pariNAma, hiMsAtmaka pravRtti, mAMsabhakSaNa, vairabhAva, raudradhyAna, rAtrI bhojana ane vyabhicAra jevA kAryothI narakAyuM baMdhAya che. tiryaMcAyu chaLa, prapaMca, vizvAsaghAta, ArtadhyAna vigerethI tiryaMcAyuM baMdhAya che. manuSyAya : saraLatA, saMtoSa, vinaya. udAratA. paropakAravRtti kaSAya-viSayanI maMdatA, alpa AraMbha parigraha temAM saMtoSa jevA saddaguNothI manuSyAya baMdhAya che. devAyuH sarAga saMyama, bALa tapa, ajJAnamaya dharmakriyA dezavirati jevA kAraNothI devAyu baMdhAya che. 4 104 % Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 lezyA : lezyAnA traNa zubha ane traNa azubha cha prakAra che. 3 kaSAyajanita mananA pariNAma - adhyavasAya pATha : 43 lezyAnuM svarUpa kRSNalezyA nIla lezyA kApota lezyA azubhalezyA 5 6 zubhalezyA jIvanA pariNAma samaye samaye badalAya che. saMyoga Adhina AtmAnA pariNAmanuM badalAvuM te lezyA che. lezyA e manoyoganuM bhinna bhinna svarUpa che. je prakAre AtmAnA pariNAma badalAya che, tevA prakAranA tenA rUparaMga badalAya che. te raMgo parathI A lezyAnA upara mujaba nAma rAkhavAmAM AvyA che. tejolezyA padmalezyA zukla lezyA lezyA - kaSAyajanita pariNAmo anusAra zubha azubha baMdha thAya che te cha prakAre hoya che. tIvra, tIvratara, tIvratama, maMda, maMdatara, maMdatama (zubhAzubha baMne). 1. kRSNalezyA : AtmAnA pariNAmanI vizeSa malinatA. tene aMjana, bhamaro ke koyalanA raMga jevI mAnavAmAM AvI che. kRSNa lezyAvALo mANasa prAye rAgadveSarUpI grahathI gherAyelo rahe che. durAgrahI tathA duSTa vicAro karavAvALo hoya che. anaMtAnubaMdhI kaSAyo sahita hoya che. tathA nirdaya, kaThora, dArU, mAMsa vagerenuM sevana karavAmAM laMpaTa ane pApa karavAmAM Asakta hoya che. 2. nIla lezyA : AtmAnA azubha pariNAmanI kAMIka maMdatA. te samaye AtmAnA pariNAma popaTanA pIMchA, moranA kaMThanA jevA raMgavALA mAnavAmAM Ave che. prAye ja jIva krodhI, mAnI, mAyAvI, lobhI, rAgI, dveSI, mohI zoka karavAvALo, hiMsaka, krUra, bhayaMkara, (pracaMDa) cora, mUrkha, susta, adekho, UMgaNazI, kAmI, jaDa buddhivALo, kRtya-akRtyano vicAra na karavAvALo, bahu parigraha rAkhanAra ane bahu AraMbha karanAra che. te jIvanI nIla lezyA samajavI. 3. kApota laizyA AtmAnA pariNAmanI malinatA uttarottara ghaTe che. A pariNAmo zaNanuM phUla, veMgaNanuM phUla ane bUtaranA raMga jevA hoya che. zoka, bhaya matsaratA, dAjha (irSA) pArakAnI niMdA vagere karavAmAM je tatpara hoya che, potAnA ja vakhANa karavAmAM ane bIjAne moDhethI potAnA vakhANa sAMbhaLavAmAM jene AnaMda Ave che. potAnuM zreya ane 105 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nukazAna zAmAM che te na jANanAra potAno ane anyano taphAvata na jANanAra ahaMkArI, potAnAM vakhANa karanAra upara khuza thaIne badhuM ApI de, yuddhamAM maravA sudhInI icchA rAkhavAvALA ane bIjAnA yazano nAza karavAnI icchA dharAvanAra - e badhA kApota lezyAvALA jANavA. ahIM eTaluM jANavuM jarUrI che ke kApota lezyAnA durguNo kRSNa ane nIla lezyAvALAmAM hoya che. tathA nIla ane kApota lezyAnA durguNo kRSNa lezyAvALAmAM hoya che. 4 tejo lezyA : AtmAnA pariNAma UgatA sUrya ke saMdhyAnA raMga jevA mAnavAmAM AvyA che. pakSapAta rahita sarva para samardaSTi rAkhanAra, dveSarahita, hita-ahitano vicAra karanAra dAnavIra, dayALu, satkAryamAM nipuNa ane moTA manavALo (udAra cittavALAM) puruSa e tejo lezyAvALo kahevAya che. 5 padma lezyA : AtmAnA pariNAma kareNa ke caMpAnA vRkSanA raMgavALA hoya che. AcAra ane manathI zuddha, garIbone dAna vagere ApavAmAM tatpara, darekanuM bhaluM icchAvALo, vinayI, priya vacana bolavAvALo, sajjana puruSonA satkAra pUjA vagere karavAmAM tatpara ane nyAyamArgathI cAlavAvALo, A lakSaNo padma lezyA dharAvanAra sajjananAM hoya che. 6 zukla lezyA : gAyanA dUdha ke samudranA phINa jevA raMgavALA AtmAnA pariNAma hoya che. nidAna rahita eTale ke mane dhana maLe, yaza maLe, A maLe te maLe, evA koI paNa vikalpa rahita (arthAt je maLyuM che ane maLI rahyuM che temAM saMpUrNa saMtoSavALA), koI paNa jAtanA ahaMkAra rahita, pakSapAtarahita, pUrNa sajjana, rAgadveSathI parAMgamukha ane sthira buddhivALA mahAtmA zukala lezyAvALA kahevAya che. deSTAMta 1 kRSNa lezyA H ekavAra koI mitro musApharIe nikaLyA. mArgamAM jAMbunuM vRkSa joyuM, tenA para jAMbu pAkyA hatA. cha mitrone kSudhA lAgI hatI. ane A pAkA jAMbu joyA pachI to temAMno eka mitra kuhADI laIne upaDyo ne sIdho vRkSane mULamAM ja ghA karavA lAgyo, te bolyo ke vRkSane mULamAMthI ja toDI pADuM ane vRkSanA lAkaDA phaLa sarva ghara bheguM karu. AvI svArthanita AvegavALI vRtti te kRSNa lezyA che. 2 nIla lezyA : bIjo kahe are ! AkhA vRkSane toDavAthI zuM phAyado che. kevaLa moTI moTI DALIo toDI pADuM temAMthI lAkaDA ane phaLa maLI raheze. 3 kApota lezyA H trIjo bolyo moTI DALo zA mATe toDo cho ? nAnI DALo para paNa jAMbu che, tethI nAnI DALo toDI lo. ane jAMbu meLavo. 4 tejo lezyA : cotho mitra bolyo DALIo paNa zA mATe toDavI kevaLa jAMbunA jUmakhAM ja toDo, ApaNe to jAMbunI ja jarUra che. 106 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 padma lezyA : pAMcamo bolyo are ApaNe to jAMbu khAIne sudhAtRpti karavI che. to jhADa para rahelAM pAkAM phaLa ja toDIne khAIlo. zukala legyAH chaThTho mitra vadhu zANo ane samajadAra hato. te bolyo tame sau zA mATe ATalI badhI lapa karo cho. A jamIna para svayaM paDelAM pAkAM jAMbu ApaNe mATe pUratA che. enAthI ApaNI sudhAtRpti thaze. kArya to eka ja hatuM jAMbu khAvAnuM, paNa AtmAnI prakRti ane pariNAma pramANe tenI bahAra vyakti thAya che. tene lezyA kahe che. aMtaramAM jevA bhAva hoya tevI manovRtti pragaTa thAya che. A dRSTAMta dvArA e vicAravuM ke ApaNI jarUriyAto pUrI karavA ApaNe kevA prakAranI vRttio dharAvIe chIe, temAM kaMI vicAra vinimaya kharo ke manasvIpaNuM hoya che ? game tema thAo mArI icchAo pUrI thAva te sarva | azubha legyA che. kaMI vicAra vinimaya che tyAM zubha legyA che. A vezyA pramANe jIvanA karmabaMdhano AdhAra che. * * 000000 000000000000000000aaaaaaawaaneeeeeeeeeeeAAA%AA%95%E0%AA%A8%edeeeeeee2%80%90%80%D0%B29099402%20%ae%e0999999999999999560%AB%a6%e0%ii * WIT phay ' 909030000000000000000000000000000000 C , 9 IF ka - --* 9909989000000000000 ka 5 jAba 1la nayana zaucI. - 107 00000 0 00000%hAyaka Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 000000000000000000080 00000ww70000000000000000 00000000000000000000000 %9 %963409 pATha : 44 9 mokSanuM svarUpa 8888888888www * * * 8 * * mokSa eTale sarva karmathI sarvathA mukti. saMpUrNa karmano kSaya thavo. nija svarUpanI zuddhatAnuM pragaTa thavuM. anaMta anaMtakALa samAdhi sukhamAM rahevuM deha rahita jIva lokamAM nathI raheto lokAgre hoya che. je sthAnane siddhazIlA kahevAmAM Ave che. mokSatatvane nava anuyogadvAra rUpe samajAve che. 1 satpada prarUpaNAkAra : mokSa e sata-vidyamAna che. te saMbaMdhI yathArtha pratipAdana karavuM, koIpaNa vAcyanuM vasturUpe astitva che. 2 dravyapramANadvAra siddha AtmAnI saMkhyA saMbaMdhI vicAraNA karavI te athavA jagatanA padArthonI saMkhyAmAM vicAraNA karavI. 3 kSetradvAra H siddhAtmAo keTalA kSetrathI rahyA che, tenI vicAraNA. 4 sparzanA dvAraH siddhAtmAo keTalA AkAzapradezane tathA siddhane sparze che teno vicAra karavo che. 5 kALaprarUpaNAdhAra: siddhAtmAo keTalo kALa raheze. tenI vicAraNA karavI te. I 6 aMtara prarUpaNAdvAra : mokSamAM gayelA jIvo punaH janma letA nathI tethI te jIvone aMtara nathI. 7 bhAga prarUpaNAdvAra :siddhAtmAo keTalA che, jema ke sarva jIvonA anaMtamA bhAge che. tema vicAravuM te. [ 8 bhAva prarUpaNAdvAra siddhAtmAone kSAyika ane pAriNAmika bhAva hoya che. kSAyika bhAvamAM kevaLajJAna ane kevaLa darzana hoya. pAriNAmika bhAvamAM jIvatattva hoya. [ 9 alpa bahutva : kayA jIvo mokSe ochA jAya ane kayA jIvo vadhAre jAya tenI vicAraNA karavI te. sauthI ochA napuMsaka liMge siddha thAya. tenAthI ochA saMkhyAta guNA strI liMge siddha thAya, tenAthI ochA saMkhyAta guNA puruSa liMge siddha thAya. A nava dvArA vaDe jagatanA koI paNa padArthanI vicAraNA saMbhava che. 588888888888888888 3800000000000000000000000060699099890898%%%% che ja 108 00000 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2000000000000000 jIva paMdara prakAre siddha thAya 1 jina siddha tIrthaMkara thaIne siddha thAya (zrI arihaMta paramAtmA) 2 ajina siddha sAmAnya kevaLI thaIne siddha thAya (gaNadharAdi) 3 tIrtha siddha tIrthanI sthApanA thayA pachI siddha thAya (gaNadharAdi) 4 atirtha siddha tIrthanI sthApanA thayA vinA siddha thAya (marUdevA mAtAnI jema) 5 gRhasthaliMge siddha gRhasthavezamAM siddha thAya. (bharata mahArAjanI jema) 6 anya liMga siddha tApasa Adi anyadharmI veSamAM siddha thAya. (valkalagIrI nAmanA tApasa) 7 svaliMga siddha sAdhuvezamAM siddha thAya. (jaina sAdhu) 8 strI liMga siddha strI paryAyathI mokSe jAya. (caMdanabALAnI jema.) 9 puruSaliMga siddha puruSo mokSe jAya. 10 napuMsaka liMga siddha kRtrima napuMsako mokSe jAya (gAMgeyAdi) 11 pratye buddhasiddha koIpaNa nimitta pAmI sAdhu thaI kevaLI thaI mokSe jAya. 12 svayaM buddha siddha svaphuraNAthI karmasthiti laghu thavAthI svayaM vairAgya pAmI siddha 00000000000000000000000 thAya. 13 buddha bodhita siddha gurunA upadezathI bodha pAmI saMsAra tyAga karI siddha thAya. 14 eka siddha : eka samayamAM eka ja siddha thAya. udAharaNa mahAvIra bhagavAna) 15 aneka siddha : eka samayamAM ekathI vadhu siddha thAya. udAharaNa (RSabhadeva) A prakAro zvetAMbara AmnAyane AdhArita che. mokSa thavAnuM mukhya sAdhana zuddha, jJAnamaya upayoga, yathAkhyAta cAritra, parama vItarAgatA jevA aMtaraMga kAraNo che. tethI temAM jAti, pAtino bheda gauNa hoya che. samAdhimaraNanI prApti mATe zuM karazo? saddagurunI vinayopAsanA dvArA samaktinI prApti, bodhi bIja. bodhabIjanI prApti dvArA samAdhimaraNa. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainadarzanamAM zvetAMbara AmnAya pramANe paMdara bhede mokSamArganuM nirUpaNa che. temAM gRhastha tathA tApasAdi veSano samAveza thayelo che. tema chatAM temAM eka niyama khAsa samajavAno che ke gRhastha veSa hoya topaNa zuddhabhAvanI utkRSTatAthI zukaladhyAna pragaTe che tyAre jIva kevaLajJAna pAmI mokSe jAya che. gRhastha ema mAne ke A dazA ke veSamAM mokSa thato hoya to zA mATe sAdhu thavuM ? ane gRha jaMjALa choDe nahi to rakhaDI paDe. zuddha pariNAma vaDe karmano sarvathA kSaya thatAM kevaLajJAna pragaTe ane jo AyuSya zeSa hoya to tene cAritra udayamAM Ave ja. AvA dRSTAMta apavAdapaNe che. sAdhake to utsarga mArge javAnuM che. tApasAdinI dharma ke kriyAthI mokSa nathI. paNa tApasaveSa hovA chatAM te jIvane sarvajJa prarUpita tattvomAM ananya zraddhA thAya, pote veSano tyAga karI na zake, chatAM pariNAma zuddha thatAM zukladhyAna vaDe kevaLajJAna pAme. sarvaze batAvelA mArgamAM tenI vartanA hoya che. potAnA mAnelA kriyAkAMDathI mokSa thato nathI. ratnatrayano ArAdhaka zuddhabhAvanI zreNIe zukala dhyAna dvArA kevaLajJAna pAmI mokSe jAya che. temAM jAti-veSano bheda nathI. AthI jJAnI janoe enuM nirUpaNa karyuM che ke : "saMyaMvarovA AsaMvaroya buddhoya ahava anovA samabhAva bhAvi appA, lahaI mukAM na saMdeho' zvetAMbara ho, digaMbara ho. buddha ho ke anya ho AtmAnA zuddha samatAyukta pariNAmathI mokSa che temAM saMdeha nathI. mokSa zuddha AtmasvarUpa che. te zuddha cAritra ane vitarAga bhAvathI pragaTa thAya che. 1. jIva 2. ajIva. 3. puNya. 4. pApa. 5. Azrava. 6. saMvara 7. nirjara. 8. baMdha. 9. mokSa. 110 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda mArgaNAdvArothI mokSanI vicAraNA mokSa e AtmAnuM zuddha svarUpa che. je sarva karmanA nAza thavAthI pragaTa thAya che. karma e saMyoga janita avasthA che. satpuruSArtha ane zuddha jJAnanA upayoga dvArA te saMyogathI bhinna tevI zuddha avasthA pragaTa thAya che. A avasthAnI pAtratA ahIM darzAve che. bAhya nimittonI apekSAe A avasthAo che. mArgaNA vastunA svarUpanI vicAraNAno prakAra. bheda kula mArgaNA krama mULa mArgaNA 1 2 3 d m 5 5 jI 8 9 gati jAti kAya kula yoga veda kaSAya jJAna saMyama 13 | saMzI 14 = darzana 10 vezyA 6 11 | pAtratA ra bhavya abhavya 12 samyaktva 6 | kSAyika, kSAyopazamika, upazama, mizra sAsvAdana, mithyAtva saMnnI - asaMzI AhAra 4 deva, manuSya, tiryaMca ane nakagati 5 ekendriya, beindriya, teindriya, caurindriya, paMcendriya pRthvI kAya, apakAya, teukAya. vAukAya, vanaspatikAya, trasakAya 3 | manayoga, vacanayoga, kAyayoga 3 | puruSaveda, strIveda, napuMsaka veda 4 | krodha, mAna, mAyA, lobha 8 | matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryavajJAna, kevaLajJAna, matiajJAna, zruta ajJAna, vibhaMgajJAna | kevaLajJAna 7 | sAmAyika, chedopasthApanIya,parihAravizuddhi, sUkSma saMparAya, yathAkhyAta cAritra, dezavirati, sarvavirati 4 : cakSudarzana, acakSudarzana, avadhidarzana, kevaLadarzana 2 ra kRSNa, nIla, kApota, tejo, padma, zukala - | AhArI - aNAyarI mokSa mArgane yogya avasthA 111 manuSya paMcendriya trakAya yathAkhyAta cAritra | kevaLadarzana 62 10 bAsaTha mArgaNAmAMthI dasa ja prakAra mokSamArgane kAraNabhUta che. bhavya kSAyika samyaktva saMjJI aNAhArI Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * & w e navatatvanA 206 bhedono koTho tattva jIva - ajIva rUpI - arUpI heya | upAdeya jIvatattvanA 14 - 00 5 14 - 00 ajIvatatvanA 0 - 14 | 4 - 10 puNyatattvanA 0 - 42 | 42 - 00 0 pApatatvanA 0 - 82 82 - 00 | 82 | AzravatattvanA 0 - 42 42 - 00 saMvaratattvanA 57 - 00 | 0 - 57 nirAtattvanA 12 - 00 | 0 - 12 baMdhatattvanA 0 - 04 mokSatattvanA - 4 - 00 - 9 - 00 0 - 09 276 bhedomAM | 92 - 184188 - 88 | 128 | 28 120 | koThA naM. 1mAM ajIva, puSya, pApa, Azrava, baMdha, jIvanA guNa ke lakSaNa na hovAthI tene ajIvamAM mUkyA che. koThA naM. 1 mAM jIva saMvara, nirjarA, mokSa, jIvanI zakti ke avasthA hovAthI jIvatattvamAM gaNAya che. koThA naM. 2 mAM jIvatattvane rUpI tarIke dehanI paryAya-avasthAne kAraNe saMsArI [ jIvanA bheda gaNI 14 rUpI batAvyA che. te paryAptA ane aparyAptAnA bhedamAM darzAvyA * 0 4 0 0 1 2 0 0 0 4 %9999999999999999999999 0 0 0 0 0 0 0 ajIvatattvamAM pudagala skaMdha deza pradeza paramANuM, pugalarUpa hovAthI 4 bheda { rUpImAM che. ane dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya ane kALanA kula dasa bheda te dravyo arUpI hovAthI arUpI kahevAmAM AvyA che. A pramANe jIvane AzrIne je guNo che te arUpI che. te saMvara nirjarA ane mokSanA bhedo che. koThA naM. 3 mAM puNya tattva ajIvano bheda hovA chatAM azubha-pApanI apekSAe prazasta che. vaLI pApapravRttithI chUTavA ane dharmakAryamAM bhomiyA jevuM hovAthI prathama upAdeya che. paramArtha mArgamAM puNya upAdeya nizcayathI mAnavAmAM AvatuM nathI. je sAdhakanuM citta ahiMsA, saMyama ke tArUpamaya che. tenI sAdhanA utkRSTa maMgalamaya che. tene devo paNa name che. 112 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha : 45 paramasukharUpa evA mokSanAM sAdhano kayAM che ? zrI umA svAti AcAryajIe prakAzyuM che ke "samyagdarzanajJAnacAritrANi mokSamArga : samyagdarzana jJAna cAritra e mokSa mArganA sAdhana che e ja mokSa mArga che. manuSya janmanuM mahAna kartavya ane jIvananuM sAphalya A ratnatraya prApta karavAnuM che. arthAt samyagdarzana prApta karavAnuM che. A samyagradarzana zuM che ? "tattvArthI zraddhAnuM samyagdarzanama'' amUlya evA arcitya samyagdarzananuM svarUpa darzAvatA kalikAla sarvajJa zrI hemacaMdrAcArya darzAve che H A saMsAramAM rAjya maLavuM, cakravartI thavuM, ke indrapaNuM meLavavuM durlabha kahyuM nathI paNa bodhiratna (samyagdarzana) prApta thavuM durlabha che. sarvajJa paramAtmAe tattvonuM svarUpa jevuM kahyuM che tevuM saMkSepathI ke vistArathI samajavuM ke teno bodha pariNamavo tene vidvAno samyagdarzana kahe che. nizcayathI to zuddha upayoga dvArA acala evA AtmAnI anubhUti thavI te samakita che. tyAra pachI jIvanuM janma maraNAdi duHkharUpa paribhramaNa kSINa thAya che ke kSaya pAme che. A sivAya sAcA sukhanuM koI anya sAdhana nathI. tethI he mahAnubhavo ! mAnavanuM zreSTha kartavya kevaLa bodhibIja samakti - samyagdarzana che te mAno ane tene pAmo. sAmAnya rIte deva, mAnava, tiryaMca ane nAraka A cAre gatimAM yogya sAdhananA sevana dvArA, satpuruSArthanA AdhAre samyagdarzananI prApti hoya che. paNa tene vizeSapaNe bAhya nimitto mAnava jIvanamAM sulabha hoya che. chatAM ajJAna vaza ane mithyAtvane kAraNe jIvane tenI prApti durlabha thaI che. jethI potAnA ja svarUpamaya tevuM bodhibIja pragaTatuM nathI. - mithyAttva zuM che ? anAdikALathI jIvanA paribhramaNanuM kAraNa A mithyAtva che. je jIvanI vaibhAvika dazA che. 1 mithyAtva eTale viparIta mAnyatA. viparyAsa buddhi. 113 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja %80%90%aa%6000 2 viparIta buddhi - dehamAM Atmabuddhi ane AtmAmAM deha buddhi. 3 dehamAM Atma buddhi eTale deha mAro che. mane sukha Ape che. 4 AtmAmAM deha buddhi eTale huM moTo chuM sukhI chuM ke duHkhI chuM. 5 viparIta mAnyatA ane asat mAnavuM ane asat sat mAnavuM. 6 sane asatu mAnavuM, AtmAne para padArthothI sukha che tema mAnavuM. 7 asatune sat mAnavA, para padArthone potAnA mAnavA ke karavA. 8 mithyAbhAva - Atma vimukhatA, jagata pratye sanmukhatA. 9 asatu deva - guru - dharmamAM zraddhA karavI. Adara karavo. 10 sat deva - guru - dharmamAM azraddhA athavA anAdara sevavo. 11 sarvajJa paramAtmAe kahelA tattvone jANavAnI, zradhdhavAnI athavA ekAMte mAnavA. jinAjJAnuM ullaMghana karavuM. AvA mithyAbhAvanA aneka prakArone mAnavA, jANe ajANe Adara karavo, te mithyAtva che. vitarAga svarUpa AtmAno svikAra, ane tenI upAsanA te jinAjJA che. AvA mithyAbhAvano tyAga karIne jIva jyAre sarvajJa kathita tattvonI zraddhA karI sanmukha thAya che. tyAre tenA bhAvo kevA hoya tenA lakSaNo jaNAve che. eeee e 0 0000000000000000000000000%AA%%80%8B%% %8000000000000000000000Sw samyagudazAnA pAMca lakSaNo kahyA che. zama %8866%80%90 %% 000000000000000000000000 saMvega nirveda AsthA anukaMpA 09:0000000000000000AvaDA85s0 zama : zamAvuM, zAMta thavuM samatAmAM AvavuM. jIvane pIDAkArI krodha, mAna, mAyA, lobha A cAra kaSAyo che. tenuM zAMta thavuM tenI uttejanAnuM ghaTI javuM. te zama nAmano guNa che. tenA phaLasvarUpe kSamA, namratA, saraLatA ane saMtoSa jevA guNo pragaTa thAya che. samyagudarzananI prApti mATenI A pAtratA 2000000000000000 che. 2. savega : mokSanI abhilASA - saMsArabhAvano abhAva. jagatanA pralobhaniya padArthonI upekSA thAya che. sukha duHkha ke iSTanA saMyoge aniSTanA PS Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8029 03022890020000000000000000000000000000000000000000000000000000000A ANAMAHA 9 viyoge jIvane prItI aprIti upajatI nathI. paNa mAtra eka mokSanA dhyeya pratye sanmukhatA thAya che. 3. nirveda : sAMsArika pravRtti pratye nivRtta bhAva. saMsAranA paribhramaNonA hetuo pratye thAka pravarte che. dehAdi sarva saMbaMdhomAM udAsInatA rahe che. indriya viSayomAM nirasatA hoya che. AtmA pratye sanmukhatA rahe che. [] 4. AsthA : zraddhA - jinavarapraNita tattvonI zraddhA, samyagudarzana prApta thavAmAM zuddha avalaMbana sarvajJa paramAtmA che. zAstrabodhanuM pariNamana thavAmAM pratyakSa avalaMbana sataguru che. ane parokSapaNe avalaMbana satuzAstro tathA dayArUpa dharma che. A traNa tattvamAM zraddhA thavI. 5. anukaMpA : dayAbhAva, samAnabhAva, maitrIbhAva. potAne sAcA sukhanuM bhAna thavAthI saMsAramAM Adhi, vyAdhi, upAdhithI tapta jIvo pratye anukaMpA bhAva rahe che. sau jIvo sukha pAmo - dharma pAmo vaLI sarva jIvo sAtheno vyavahAra maitrI ane samatAbhAvavALo rahe che. je jIvamAM A pAMca lakSaNo pragaTa thAya che te jIvanI daSTi vizvarUpa vizALa bane che. sanmukhatA vikAsa pAme che te jIva aMte nizcayathI samakti prApta karI krame krame siddha dazA pAme che. bIjane vAvyA pachI tenA saMvardhana mATe anya sAdhano jarUrI hoya che. tema samyagadarzananuM bIja prApta thayA pachI tenI saMtatirUpa ATha guNo pragaTa thaI jIvane siddhadazA sudhI pahoMcADe che. 09999999999999999999999e0%eeeooooooooooooooooooooooooooooooooooo00000000000000000000000000000000000000000 E0%e0%be%e0%aa%ae%e0%a8%eesweeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee e b (r) eeefsesRRAW 0 00004s:0000000000 AND NER jIvana pUruM thatAM pahelA ATaluM karo. jJAnanI upAsanA dvArA kRpA meLavo. kRpA dvArA, samyagujJAna meLavo. anukrame apUrva sAdhanA karo. janma maraNathI mukta thAva. darzana durlabha sulabha kRpA thakI." 0086 e0 %% 115 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha : 46 samyaSTi AtmAno paricaya kema karazo ? nIcenA ATha aMgo - guNo dvArA paricaya karavo. nisyaMkia, nikaMkhiJa, nirvitigicchA, amUDhadikia vavUha, thirIkaraNe, vacchala, pabhAvaNe aka. 1 nisaMkia - ni:saMkita - saMzayarahita-zraddhAvAna. 2 nikaMkhira - nikAMkSita - apekSA - AzA rahita 3 nirvitigicchA - madhyastha - ajugupsita 4 amUDhadikia - amUDhardaSTi - vicakSaNa - kuzAgra. 5 uvavUha - upagRhana. anyanA doSane DhAMke. 6 thirIkaraNa - sthitikaraNa-dharmathI calita sAdhakane sthira kare. 7 8 vacchala vAtsalya-premanI nirmaLatA. prabhAvanA - dharmabhAvanI prabhAvanA. - A ATha aMgone vistArathI jANo. 1. niHsaMkti : zaMkA saMzaya rahita samyagdRSTi AtmA niHzaMka che. te mAne che ke sandeva, sadguru, sattzAstro mArA sanmArgamAM avalaMbana rUpa che. sarvajJa paramAtmAe kahelA tattvo ja yathArtha che. tattvonI zraddhAne kAraNe te nIcenA sAta bhayothI mukta che. jagata jenAthI AkrAMta che, tenAthI samyagdaSTi niHzaMka che te ja temanuM sukha che. sAta bhayathI mukti 1 A lokamAM mAruM zuM thaze ? mArI AjIvikAnuM zuM thaze ? tevA bhayathI mukta. AtmA temano Aloka che. paraloka temano mokSa che. 2 paralokamAM mArI kevI gati thaze. tevA bhayathI mukta che kAraNa ke samaktinI prApti pachI ane hayAtimAM prAye nIcI gati nathI. 3 mRtyu thavAthI mAro nAza nathI, huM to amara ane zAzvata chuM. 4 roga thavAthI mAre vedanA bhogavavI paDaze tevo bhaya nathI. kAraNa ke te jIve deha ane AtmAnI bhinnatA jANI che, ke AtmAne roga nathI. 5 arakSAbhaya : parivAranI rakSAno bhaya nathI. kAraNa ke dareka potAnA zubhAzubha karmo pramANe sukhaduHkha bhogave che. koI koIne sukha duHkha ApI zakatuM nathI. 116 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 aguptabhaya : potAnA dhana mAla corAI javAno bhaya nathI. te sarve saMyogAdhina padArtho che. tema jANe che. 7 akasmAta H acAnaka akasmAta thatA mAruM ke parivAranuM zuM thaze tevo bhaya nathI. prArabdha anusAra je bane che, temAM koI pheraphAra karI zakatuM nathI. tevI zraddhA che. 2. nikAMkSita : samyagdaSTi AtmA para padArthothI prApta thatAM sukhanI AkAMkSA rahita hoya che. tevA sukho puNyayoge prApta thavA chatAM A jIva temAM sukhabuddhi karato nathI. kAraNa ke teNe svarUpa sukhanA svAdanI tevI bhrAMti TALI dIdhI che. tethI bahArathI kaMIpaNa meLavavAnuM temane prayojana nathI. 3. nirvitigicchA : madhyasthA - aglAni. tiraskArarahita. samyagdaSTi AtmAne vastunA svarUpano bodha pragaTapaNe varte che. tethI temaNe rAga-dveSa, sugaMdha, durgaMdha, svaccha, malina padArthonano bheda vartAto nathI. eTale jema koI padArtho pratye rAga nathI, tema dveSa nathI. nirogI joIne sadbhAva ke rogIne joIne asadbhAva upajato nathI. je padArtho jevA che tevA jANI vivekapUrvaka varte che. 4. amUDhardaSTi : mUDhatArahita, vivekadRSTi. sabhyaSTi AtmA samabhAvavALo hoya che. paraMtu vicakSaNa hoya che. hitAhitane barAbara jANe che. mana, vacana kAyAthI ajJAnInI prazaMsAmAM paDato nathI. ane tenAthI parAbhAva pAme nahi. 5. upagrahana : anyanA doSa DhAMkavA. samyak dRSTi AtmA koInA doSane jANe che, chatAM tene doSI tarIke tiraskAre nahi. tenA doSane DhAMke ane sAcI salAha ApI sAcA mArge vALe. 6. sthitikaraNa : mArgathI calitane mArgamAM sthira kare. kAraNavazAt koI jIva dharmathI vimukha thato hoya to tene dharmamArgamAM sthira karavA prayatna kare. mArgathI calita thayelA jIvane mArgamAM lAvavA prayatna kare. . vAtsalya : sarva jIvo pratye nispRha maitrI. samyag dRSTi AtmA jJAnIjano ane sAdharmIka pratye nispRha - nirmaLa prema - Adara - maitrI jevI utkRSTa bhAvanA rAkhe che. sarvAtmAmAM samaSTi rAkhe che. 8. prabhAvanA : dharmanI, dharmanA zAsananI vRddhi thAya tevA jJAna prasAraka kAryo karavA. loko dharma pratye sadbhAvavALA thAya tevI pravRtti karavI. 117 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 000000000000000000000000 samyagudeSTi AtmAnI anubhUti zuM che ? sonuM ane mATI jema bhinna che, vastra ane deha bhinna che, zeraDI ane rasa bhinna che, tema samyagudRSTi AtmA svabhAva ane parabhAvane bhinna jANe che. AtmA ne dehane bhinna anubhave che. sarva dravyathI, kSetrathI, kALathI ane bhAvathI AtmA asaMga che; tenuM bhAna samyagRSTine varte che. zrAvaka avirati ane dezavirati samyagRSTi hoya che. samyagudRSTi AtmA mahad aMze jema sAtabhayathI mukta hoya che, tema ATha madathI mukta hoya che. jAti, kuLa, pUjA (satkAra), baLa, jJAna, aizvarya, tapa ane rUpa jevA | ahaMkAranA kAraNothI mukta hoya che. samyagadarzana : sAcI dRSTi, sAcI zraddhA, sanmukhatA, sadeva, sadguru, sadharmamAM zraddhA. asadeva, guru dharmamAM Adara prazaMsA na dharAve. madhyastha rahe. jinezvara praNita navatattvamAM yathArtha zraddhA hoya, jeNe darzana moha ane cAritra mohanIya graMthIno cheda karyo che, tene samyagadarzana hoya che. A zraddhA pragaTa thavAnuM aMtaraMga kAraNa sAta prakRtino cheda ane sva - paranA bhedanuM jJAna che. samyajJAna : mati - zruta jJAnanuM sanmukha thavuM. AtmabodhanuM prApta thavuM. jJAnanA zuddha upayoga dvArA AtmAnA guNono pratibhAsa thavo. | samyagucAritra : AtmabhAvamAM ramaNatA, sthiratA. guNasthAnakanI apekSAe. samyagucAritra eTale zrAvakanA bAra vratanA AcArathI mAMDIne pUrNa zuddha cAritranI prApti. nizcayardaSTithI to AtmAnI anubhUti te samyaguM cAritra che. bAkI sarva vistAra a8%e0%e0%80% 2 %e0% %9090%80 jIve jo saMsAranAM duHkhothI, janma maraNanA paritApathI mukta thavuM hoya to eka ja sAdhana che, samyagujJAna prApti. tene mATe acaLa zraddhA ne te baMnenA ArvibhAva mATe zuddha jIvana. aDhAra pApa sthAnakothI dUra thavA - mukta thavA prayatna karavo. ane saMyamanA mArgamAM AvI satpuruSone yoge temanI AjJAne Adhina rahI, abhyAsa dvArA Atmasanmukha thavuM. manuSyajanmamAM A sAdhano upalabdha che. e avasarane pAmIne mokSa mArganA bIjarUpa samyagudarzananI prApti karI, zAzvata sukhane pAmo. e A graMthano graMthakartAno uddeza che. jassessessess New saMpatti vipatti banI zake che. bhakti Atma saMpatti banI zake che. s11909999 : Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 00 0 pATha : 47 AtmabhrAMtine TALo H e ja bhavaroga che. mokSatatvanI azraddhA che A navatattvane samajavAnI bhUla kyAM thAya che te samajavuM khUba jarUrI che. jIvatattvanI bhUla ? jIva trikALI jJAnasvarUpa che, paramazuddha tattva che. te teno zuM svabhAva che. tene jANavAne badale zarIrane AtmA jANe che, ane te sukhI to huM zuM sukhI, ema mAne che. bAhya saMyogathI pote potAne sukhI - duHkhI mAne che. dhArmika bAhya saMyogathI thatA zubhabhAvane dharma mAne che, te jIvatattvanI bhUla che. AtmAnuM sukha AtmabhAvamAM che. huM 2. ajIvatattvanI bhUla : zarIra utpanna thavAthI mAro janma che. tenA marI javAthI mAro nAza thAya che. dhana-mAla ityAdi jaDa padArthomAM sukha mAnavuM, tenA viyogathI dukhI thavuM te ajIvatattvanI bhUla che. 3. purAtattvanI bhUla : zubha bhAva vaDe karmavargaNAonuM zubhabaMdharUpe pariNamavuM te puNyAsava che. jIva puNyanI kriyAne dharma mAne che. puNyathI sukha mAne che. puNya e zubhabaMdha che, dharma nathI. azubhathI chUTavAnuM eka mAtra nimitta che. tene ekAMta upAdeya mAnavuM te puNyatattvanI bhUla che. 4. pApatattvanI bhUla : mana, vacana, kAyAnAM azubha vartana hiMsAdi bhAvathI azubhabaMdha thAya che, te pApa che. puNya mane sukha Ape che ane pApa mane duHkha Ape che, mATe ahitakArI che, tema bheda pADe che. te pApatattvanI bhUla che. baMne ahitakArI che. 5. AzravatavanI bhUla: mithyAtva, rAgAdi, zubhAzubhabhAva baMne AtmAnI zaktine rokanArA che. chatAM jIva temAM rokAIne hitAhita mAne che. te AzravatattvanI bhUla che. 6. saMvaratattvanI bhUla : saMvaramAM saMyamarUpa svarUpanuM ArAdhana che. temAM jIva duHkha mAne che ke arere, mAre saMyama karavo paDaze, te to kaSTadAyaka che. saMvara AtmaguNa che. temAM kaSTa mAnavuM te saMvaratattvanI bhUla che. nirjarAtattvanI bhUla : AtmAmAM ekAgra thaI zubhAzubha baMne bhAvane dUra karavA. 6 Atmazuddhi mATe tapa karavuM te nirjarA che. paNa ajJAnI jIva tapane kAyakaleza ke damana mAnI le che, ane icchAomAM ja rAce che, te nirjarAtattvanI bhUla che. 8. baMdhatattvanI bhUla puNyapApabaMne zubhAzubhabaMdha che. baMne tattva heya che. puNyayogamAM rAga ane hitavicAravuM te bhUla che, ane pApayogamAMSa ke ahita vicAravuM te bhUla che. mokSatatvanI bhUla : AtmAnI parama zuddha dazAnuM pragaTavuM te mokSa che. nirAkuLa avasthA che. svAdhIna zAzvata sukhanI avasthA che. paNa jIva ema mAne che. zarIra vagara vastra, pAtra, mitra, vagara ke AhArAdi vagara kharekhara sukha maLe kharuM? jo zarIrAdi na hoya to te sukha zA kAmanuM ? sasukhathI viparIta mAnyatA te mokSatattvanI bhUla che. athavA saMsAranA sukhane ane mokSanA sukhanI sarakhAmaNI karavI, te bhUla che. 119 4000000000 00000000000000000000000000000000000000000000000000ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo000000000000000000000000000000000oosesson 9229998es9w9assessssssssb%AA%bes, Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha : 48 AtmAno AdhyAtmika vikAsa 14, guNazreNI - guNasthAnaka 888888888888888888888888888888888888888888 : : : : 8 anAdi kALathI jIva ajJAnavaza saMsAramAM paribhramaNa kare che, ane jyAM sudhI te ajJAnathI ke karmonA AvaraNathI mukta na thAya, tyAM sudhI corAzI lAkha jIvayonimAM ene paribhramaNa karavAnuM ja rahe che. A saMsArathI mukta thavA mATe karmonAM AvaraNone kramaza: nAza karavAM e jarUrI che. jema jema karmonA AvaraNo kSINa thatAM jAya, pAtaLAM thatAM jAya, tema tema jIva potAnA svarUpamAM UjaLo banato jAya che. A rIte AtmA kramazaH prakAzamAM Avato jAya che, ane zuddhasvarUpa - muktAvasthAnI najIka pahoMcato jAya che. tenI jainazAstrakAroe cauda zreNI batAvI che, tene "guNasthAnaka' kahevAmAM Ave che. caudamAM guNa sthAne pahoMcanAro jIva mokSa prApta kare che. cauda guNasthAnakanAM nAma A pramANe che. 1 mithyAtva 8888888888888888888888888888 sAsAdana mizra avirati samyakdaSTi dezavirati samyakdaSTi pramatavirati apramatasaMyata 8 apUrvakaraNa anivRttikaraNa sUma saMparAya 11 upazAnta moha kSINa moha 13 sayogI kevalI 14 ayogI kevalI 0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 6 7 ja 1 mithyAdeSTi : mithyAtva guNasthAnaka. jIva anAdikALathI adhogatimAM paDelo che. e adhogati ke jyAM jIvanano jarApaNa vikAsa nathI. evA sthAnane jainazAstrakAroe nigoda'nA nAmathI oLakhAvyuM che. yogAnuyoga A sUkSmanigodano jIva vikAsa pAme che, AgaLanI gatimAM jAya che, chatAM e jIva mithyAdRSTi guNasthAnakamAM gaNAya che. mithyArdaSTi eTale aMdhakAramaya jIvana. vastunA yathArtha jJAnano abhAva enuM nAma mithyAdaSTi che. nigodanA aMdhakAramaya jIvananI apekSAe kaMIka cetanAzaktino vikAsa hovAne kAraNe mithyASTine paNa "guNasthAnaka' kahevAmAM AvyuM che. ahIMthI AtmAnA jIvanano vikAsa zarU thAya che chatAM A prathama Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAnakamAM rahelo jIva, adharmane dharma ane dharmane adharma samaje che. unmArgane sanmArga ane sanmArgane unmArga samaje che. jIvane ajIva ane ajIvane jIva samaje che. asAdhune sAdhu ane sAdhune asAdhu samaje che. amUrta padArthamAM mUrta saMjJA ane mUrti padArthamAM amUrta saMjJA mAne che. arthAt AvuM viparIta jJAna e A sthAnamAM rahelA jIvanamAM lakSaNo che. samyagudRSTi rahita sarva AtmA mithyAdRSTi che. 2. sAsAdana guNasthAnaka : sa+AsAdana, AsAdana zabdano artha che AsvAdana arthAtu jIvane samyakatvanI prApti thayA pachI mohanIya karmanI graMthInA jore pramAdavaza pAcho vaLe che. tyAre A avasthAne sparze che. paraMtu agAu AtmanubhUtino svAda cAkhyo che tethI tene sAsAdana kahe che. athavA ucca avasthAno AsvAda lIdhelo che; tethI A guNasthAnakanuM nAma sAsAdana - sAsvAdana rAkhavAmAM AvyuM che. khIranA vamanamAM jema khIrano vikRta svAda rahe che tema jANavuM. 3. mizra guNasthAnakaH A sthAnakamAM rahelA jIvanI sthiti vicitra hoya che. vicitra eTalA mATe ke satya padArtha ke asatya padArtha baMnemAM teno samAna bhAva hoya che. eTale satya tarapha tene na to ruci hoya che. ane asatya tarapha na aruci hoya che. je mANase eka vastuno anubhava karyo hoya paraMtu bIjI vastu upara tene nathI zraddhA ke nathI azraddhA. tevI ja rIte mizra guNasthAnakavALo jIva satya ke asatya baMne vastu upara ene zraddhA nathI hotI. eTale te potAnA hitAhitano daDha nirNaya karI zakato nathI, chatAM eka vakhata jo jIva samyakatvanI prApti karI cUkelo hoya che eTale tenA bhavabhramaNano kALa nizcita thaI jAya che. 4. avirati sadaiSTiH vratarahita samaktinI avasthA. a = nahi. virati eTale vrata - tyAga - niyama. gRhastha ane sAdhuone mATe deza - virati ane sarvavirati evA anukrame be bheda paDelA batAvyA che. A viratino svIkAra karyA pahelAM, jene samyaktvanI prApti thAya che; te jIva A guNasthAnakamAM gaNAya che. samyakatva - samyakdaSTi athavA samakita enI vyAkhyA pahelA AgaLa karavAmAM AvI che. A sthitimAM rahelA jIvane bhale vratAdi hotA nathI. paNa tattva saMbaMdhI zaMkAne sthAna raheluM nathI. samyakurdaSTi e mokSaprApti mATe paheluM pagathiyuM che. samakita vinAnAM sarva dharmAnuSThAno prAyaH niSphaLa bane che. mokSa mUlaka banatAM nathI. tyAga paccakhANa sahita A guNasthAna che. pa dezavirati H gRhastha dharmanA vrato, ke je AgaLa batAvavAmAM AvyA che, teno [. svIkAra ane zuddha rIte pAlana karanAra jIva dezavirati guNasthAnakavALo gaNAya che. paNa te samyakatvapUrvaka hoya to. amuka aMzomAM vratonuM grahaNa enuM nAma che dezavirati guNa sthAnaka, jemAM bAra vrata tathA aNuvrata zrAvakane hoya che. dara 121 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. pramatta guNasthAnaka : A guNasthAnaka sAdhune hoya che, ke jeoe pAMca mahAvrata svIkAra karelA hovA chatAM, pramAdathI sarvathA mukta nathI hotA. pramAdamAM rahelo jIva, ArtadhyAna ane dharmadhyAna paikI ArtadhyAnanI tenAmAM mukhyatA hoya che, ane teja eno pramAda che. uttarAdhyayana sUtramAM bhagavAna mahAvIra svAmIe potAnA pradhAna ziSya gautamasvAmIne saMbodhI samasta sAdhuone pramAdathI dUra rahevAno upadeza karyo che, te eTalA ja mATe. jo ke A pramAda mukhyatve parabhAva paraavalaMbana saMbaMdhI hovA chatAM dharmabhAvanA yukta zubhabhAva che. sarvasaMga parityAgI sAdhutA ahIMthI zaru thAya che. 7. apramata guNasthAnaka : pramAdamAMthI apramAda avasthAmAM pAMca mahAvratadhArI sAdhu jeTalo samaya AvI jAya, te samaya mATe te apramata guNasthAnakI kahevAya che. zuddha upayoganI avasthA che. Atma anubhavanI pracuratA A guNasthAnake hoya che. 8. apUrvakaraNa : "karaNa' zabdano artha che AtmAnA adhyavasAya - pariNAma. ATha karmanA prakAramAM eka mohanIya karma batAvavAmAM AvyuM che. A mohanIya karmono kSaya yA upazama karavAno AtmAno apUrva adhyavasAya jyAre thAya tyAre A guNasthAnaka prApta thayuM kahevAya che. "kSaya" no artha nAza che. upazama tene kahevAmAM Ave che ke karmanI sattA vidyamAna hovA chatAM te dabAyela-DhaMkAyela rahe. A guNasthAnathI munizreNI mAMDe che. anivRtti guNasthAnaka : apUrvakaraNamAM batAvelA adhyavasAya karatAM kaMIka vadhAre spaSTa ujjavala AtmAnA pariNAma thAya che ke jethI karmono kSaya yA upazama tIvrapaNe thavA lAge che. 10. sUkSma saMparAga: saMparAya zabdano artha jaina dRSTie, krodha - mAna - mAyA - lobha e cAra kaSAya che. mohanIya karmano ahIM kSaya athavA upazama thatAM bahu ja alpAMze lobha kaSAya rahI jAya, te vakhatanI sthitimAM A guNasthAnaka prApta thayuM kahevAya. ahIM guNazreNI nirjarA hoya che. 11. upazAnta moha : upazama zreNI vALA jIvane pUrva guNasthAnakomAM mohano upazama zarU thAya che, pachI te jyAre pUrNatayA mohanIya karma "upazAnta' bane arthAt mohanIya karmane sarvathA DhAMkI de tyAre A guNasthAnaka prApta thayuM kahevAya. chatAM upazama zreNI hovAthI A guNasthAne lobhano udaya thatAM jIva niyamathI nIce, prathama guNasthAnaka sudhI paDe che. koI jIva cothA guNasthAnathI upara caDhI lapaka zreNI mAMDI tarI jAya che. 12. kSINa moha: sapaka zreNIe mohane kSaNa karavAnI kriyA cAlu hatI, te mohano saMpUrNa kSaya karI nAkhavAmAM Ave tyAre A guNasthAna prApta thayuM kahevAya. 122 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'upazAnta' ane 'kSaya' mAM aMtara e che ke upazAMtamAM karmanA pudgalo koI kAraNavaza dabAyelAM-DhaMkAyelAM rahe, paraMtu te karma vidyamAna hovAthI game tyAre paNa udayamAM AvI jAya che, upara UThI Ave che. jo karmanA pudgalo 'kSaya' thavA mAMDe to teno pachI udaya thavAnI saMbhAvanA nathI rahetI. pANImAM mizrita dhULanAM rajakaNo nIce besI jAya te vakhate pANI svaccha lAge paraMtu pANIne jarApaNa AghAta pahoMcatAM te rajakaNo upara tarI Ave che, ane pANIne DoLI nAkhe che. paNa pANImAMthI jo rajakaNo sarvathA dUra karyA hoya to pachI pANI DoLuM thavAno avakAza nathI. AvI ja sthiti 'mohanIya karma'nA upazama ane kSayanI che. mohanIya karmane upazAnta karI AgaLa vadhato jIva 11mAM guNasthAnakathI lapase che; ane anya guNasthAnakamAM jAya che. bAramA guNasthAne te karmano kSaya hoya che, tethI jIva AgaLa vadhI te ramA gu NasthAne Ave che . 13. sayogI kevalI : 'yoga'no artha che, zarIrAdinI kriyA. karmanA prakaraNamAM cAra prakAranAM ghAtIkarma ane cAra prakAranAM aghAtI karma batAvyAM che. jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mohanIya ane aMtarAya e cAra ghAtIkarmano kSaya thavAthI jIvane kevaLajJAna prApta thAya che. paraMtu haju zarIra che, eTale zarIra saMbaMdhita yoga vidyamAna hovAthI gamanAgamana, Adi kriyAo cAlu hoya che. eTalA mATe A guNasthAnakane sayogI guNasthAnaka kahevAmAM AvyuM che. 14. ayogI kevalI : bAkI rahelA nAma, gotra, AyuSya ane vedanIya karmanA kSayanA aMtima samaye samasta kriyAo baMdha thaI jAya che, yAga nirodha thAya che ane AtmA utkRSTa niSkapa dazAnI sthitie pahoMce che. A avasthAne ayogI kevalI guNasthAna kahevAmAM Ave che. tyAra pachI jIva siddha avasthAne pAme che. ane lokAgre siddhazilA para sAdI anaMtakALa sudhI AtmaramaNatAnA sukhamAM lIna rahe che. je potAnI manaH sthiti sAcI rIte jANe che, niSpakSapAte samaje che te sAcosAdhaka che. 123 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 0 2 1 0 0 0 0 0 abhyAsa svayaM kasoTI karo - savAlanA javAba lakho. vibhAga - 1 jIva tava tattva keTalA che.? tattvano abhyAsa zA mATe che? jIva tathA ajIva tattvanI vyAkhyA zuM che? puNya, pApa, baMdha ane mokSanI vyAkhyA zuM che? zeya, upAdeya, heyanI vyAkhyA lakho. upAdeya tattvo kayA che ane zA mATe? jIvanI eka be tathA cha prakAre oLakha Apo. prANa eTale zuM che? tenA keTalA prakAra che? saMsArI ane siddhajIvonA keTalA prANa che ? sUkSma, bAdara saMjJI ane asaMjJInI vyAkhyA lakho. sUkSma ane saMjJI jIvo kayA che? ajIva tatta. (padArtha) ajIva (jaDa) padArtho keTalA che? dharmAstikAya tathA AkAzAstikAyano guNa kevo che.? astikAya eTale zuM? ane te padArtho keTalA che? varNa, gaMdha, rasa, sparza kayA padArthamAM che? rUpI ane arUpI padArthonA (tattvo) nAma lakho. muhUrta ane aMtarmuhUrta eTale zuM? karmanuM svarUpa karmabaMdhanA hetuo keTalA che? karmabaMdha zuM che? karmanA mukhya prakAra keTalA che? tenA nAma lakho. jJAnAvaraNIya tathA darzanAvaraNIya karmanI pravRtti kayA guNane roke che? kaSAya ane no kaSAya keTalA che? tenA nAma lakho. vedanIya karmanA prakAra ane tenI upamA lakho. aMtarAya karmanA prakAra ane vigata lakho. puNya-pApa zuM che? tenuM kArya zuM che? Azrava eTale zuM? jIvane tenAthI zuM ahita che.? 124 0 che ja ra 0 0 0 0 0 0 0 1 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ swe e ed betweeeeeeeeeeextees.txtype=300000000000000000666.be/pO3eeeeeeeeeeee 9 nirjarA tattva zuM che? tenI vigata lakho. (prakAra sahita) 10 mokSa tattvanI vyAkhyA lakho. vibhAga-2 jIvatattva tattva keTalA che? tenI vyAkhyA lakho. jIvanA tattvo kyA che ane zA mATe? zeyAdinuM svarUpa jaNAvo. jIvano traNa, cAra ane pAMca prakAra jaNAvo. jIvanA bheda keTalA che teno koTho lakho. prANa zuM che? ane keTalA che? paryApti eTale zuM? ane keTalI che? teIndriya, paMcendriya asaMjJI, paMcendriya sannInA Idriya prANa ane prakRtino koTho banAvIne lakho. 600ewsooooooo0%0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000dowseesewoooooo e 0 0 S 0 0 w a %99 0 SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSS00 AjIva tava ajIva tattva keTalA che? tenA bhedano koTho lakho. astikAya eTale zuM che. te keTalA ane kayA che? pAMca astikAyanI vyAkhyA lakho kALa astikAya kema nathI ? kALacakra kone kahevAya? skaMdha, deza pradeza paramANunI vigata lakho. zabda, aMdhakAra, chAyA ApanI vigata lakho varNa, gaMdha, rasa, sparzano koTho banAvo. (prakAra sahita) apariNAmI, amUrta apradeza ane aneka tathA kSetrI nitya, kartA, paraspara, apravezI eTale zuM ? tene cha dravyomAM ghaTAvo. karmanuM svarUpa tathA AzravAdi tatvo karma eTale zuM? ane tenA mukhya keTalA prakAra che. karmabaMdhanA hetuo keTalAM che. tenI vyAkhyA sahita lakho. jJAnAvaraNIya, mohanIya ane AyuSya ane aMtarAya karma AtmAnA kayA kayA guNane roke che? kevI rIte ? (upamA). mohanIya karmanA tathA vedanIya karmanA bheda keTalA che? puNya tathA pApa tattvono baMdha kevI rIte thAya che ! ane tenA pariNAma viSe lakho. %0000000000000000000000000% 0 0 00 %e0%AAREESASSAGES 000000000000 44 125 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Azrava tattva zuM che? saMvara tattva zuM che? nirjarA tattvanA bheda ane vigata lakho. baMdha keTalA prakAre che. tenI vyAkhyA lakho. mokSa eTale zuM? keTalA prakAre jIva siddha thAya che? upasaMhAra siddha ane saMsArI jIvo kone kahevAya ? trasa ane sthAvara kone kahevAya? bAra bhAvanAnA nAma lakho. be traNa vAkyathI ciMtana lakho samya darzana zuM che. tenAthI jIvanuM zuM kalyANa che? guNasthAnaka zuM che ane keTalA che ? bAra prakAranA tapamAM mana vacana ane kAyAnA traNe yoganI zuddhine ghaTAvo. mati zruta Adi pAMca jJAnAvaraNa viSe lakho. kaSAya viSe dasa lITI lakho. karmanI sattA, baMdha ane udayanuM svarUpa lakho. zarIranA prakAra ane tenI vyAkhyA lakho. javAba mATe eka noTa taiyAra karavI. siddhazIlAdarzaka citra - - - - 99999999999999999999999999999999999999999999000000000000000000000000000000000000000000000 mokSasAdhaka jIvanI aMtima avasthA Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda rAjaloka sidhdha sidhdha zilA ... anutara . 9 prazaiveyaka 2000000 Urdhva, laoNka - DilbiSika ...........lokAMtika kilbiSika 0 / - ... philbiSika -xxxx1 * thara-sthira jyotiSTha vyaMtara 2 dvIpa samUDhamadhyaloka bhavanapati Yraka | naraka2 adhaoN loka naraka 3 (na264 ( tilizer/nirindi/// ' ', ' ''' ''''' ' /// ' ' / ' ' te che ke naka 5 naraka ke naraka | in //// ///// ///// ////// r rrrrruption 3 sanADI 5 ? For Private & Personal use only.