Book Title: Dandakadik Dwar Sangraha
Author(s): Saubhagyashreeji
Publisher: Umedchand Raichand
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022353/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sarvajJAya namaH zrI daMDakAdika dvAra saMgraha. paMDita ziromaNi zrI gajasAra muni vigare viracita prAcIna mahApuruSonA banAvelA granthonA AdhAra ghaNA vistAra pUrvaka (41) dvAre karIne sahita. guruNIjI zrI sonAgyazrIjI mahArAjanA sadupadezathI maLela dravya sahAya vaDe chapAvanAra tathA prasiddha karanAra khaMbhAta nivAsI zA. umedacaMda rAyacaMda, zrI jaina jJAna vardhaka zALAnA dharma zikSaka mAstara. The. pAMjarApoLa. mu. amadAvAda. saMvata 1973. vIra saMvata 2443. sane 1917. kiMmata. ru. 0-5-2 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Chetroketrorkikokhikariskapoorks zrI sarvajJAya namaH paMDita ziromaNi zrI gajasAra muni vigere viracita zrI daMDakAdika dvAra saMgraha prAcIna mahApuruSonA banAvelA granthonA AdhAre ghaNA hai vistAra pUrvaka (41) dvAre karIne sahita. tapagacchanA pUjyapAda guruNIjI zrI zrI 108 vIjakora zrIjImahArAjazrInA suvihita ziSyA guruNIjI zrI devazrIjI temanA ziSyA guruNIjI zrI sonAgyazrIjI mahArAjanA sadupadezathI maLela dravya sahAya vaDe chapAvanAra tathA prasiddha karanAra khaMbhAta nivAsI zA. umedacaMda rAyacaMda, zrI jaina jJAna vardhaka zALAnA dharma zikSaka mAstara. The. pAMjarA poLa. mu. amadAvAda. saMvata 1973. vIra saMvata 2443., sane 1917. AvRtti 1 lI. * prata 1500. zAntivijaya prinTiMga presamAM IzvaralAla kezavalAla vakIla ane mANekalAla mAdhavajIe chApyu. DhIMkavA cokI-amadAvAda. kiMmata. ru. 0-5-0 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA sujJa jaina bandhuo ane vheno. ___Apane suviditaja che ke AvA hameza-bhagavA vAMcA vicAravA jevA laghu pustakanI prastAvanAnI ati AvazyaktA hoi zake nahi, chatAM A pustaka zA hetuthI bAhAra pADavAmAM Avyu, tema konA sa. dupadezathI vigere sahaja hakIkata bahAra mukavI ucita dhArI che. ghaNA AndanI vAta che ke hiMdustAnanA ghaNA zahero ane gAmo mAM jyAM jyAM ApaNA pavitra pUjyapAda uttama cAritra ratnI vibhUSita guruNIjI mahArAjAo vicarI rahyA che tyAM tyAM Adhunika samayamAM jaina strIvargamAM tema bAlikAomAM khAsa paramapavitra vitarAga paramAtmAnA avicchinna prabhAvazAlI dharma kriyAmAM tema te paramAtmA nA alaukika granthone paThanapAThana pharavAnA udyama mATe pUrato utsAha dAkhala karalo daSTigocara thAya che, dareka strIyo ane bAlikAo potAnuM durlabhya mAnuSya jIvana jo vitarAga paramAtmAnA dharma sevanathI temaja paThanapAThanathI pAvana kare to te zivAya Ani sAra dunIyAmAM Atma kalyANano bAdazAhI mArga bIjo kayo che ? matalaba ke teja che A utsAhane pUro pADavA mATe ane karmAnusAra cAre gatinA covIse daMDakamAM paribhramaNA karavArupa daMDakAdi dvAranA . pustako prasiddha thayelA draSTigocara thAya che chatAM paNa AvA vistAra pUrvaka prasiddha thayela nahIM hovAthI ane tenI ghaNI jarura samajI tevA prAcIna hastalikhita 41. dvAravAlI prata " parama upagArI sAdhvIjI Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI devazrIjIguruNIjI mahArAjanA suvihita ziSyA sAdhvIjI mahArAja saunnAgya zrIjI" ke jeo hiMdustAnanA ghaNA bhAgamA vicarI ghaNI zrAvakAo tema bAlikAo upara uttama upagAra karI potAnA dIvyacAritramaya jIvanane zobhAvI rahyA che temane malI AvI je prata vAMcI teo sAhebano evo vicAra thayo ke AvA vistAravAlI eka buka bAhAra paDI nathI. ane A buka ghaNI upayogI thai paDaze tethI teo sAheve mane te prata uparathI zuddha lakhAvI sudhArI-chapAvavAnI bhalAmaNa karI tethI meM te prata atre eka jANItA pravINa "mAstara--jagajIvanadAsa pAnAcaMda" pAse lakhAvI-temAM prAcIna pustako karmagraMtha ane moTIsaMgrahaNI vigere no AdhAra lai banatA prayAse jema pustaka-zuddha ane sAruM thAya tema prayatna karavAmAM Avelo cha valI--jyAM jyAM TuMkAmAM samajI zakAya tema na hoya tyA tyAM ghaNA vistArapUrvakate te dhvA ronuM varNana karavAmAM AveluM che. A pustakanI pahelAM parama upagArI, . guruNIjI mahArAja zrI saubhAgya zrIjInA upadezathI. ... zrImAn jambUguru viracita jinazataka nAmano saMskRta graMtha-temaja jaina prAcIna stavanAdi saMgraha e ve pustako bahAra paDI cukelA che ane te jaina prajAmAM ghaNA lokapIya thai paDelA che. jaina prAcIna stavanAdi saMgraha atreja khaMbhAta zrAvIkAzAna taraphathI prasIddha karelo hato te pustakamAM jeje sadagRhastho tathA vhenoe madada karelI te khacamAM jatAM temAM khuTatuM havaM. te khuko ghaNIkharI to paramapUjya sAdhusAdhvIjI mahArAja sAhebone bheTa ApavAmAM AvelI che ane thoDI Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 ghaNI tenI mUla kImate vecANa karelI che temA je kharcamAM khuTatA rupaiyA purA karI je vadye te A daMDakAdi dvAra saMgraha nAmanA pustaka mAM vAparavA pUjyapAda guruNIjI mahArAje paravAnagI ApelI che kAraNake A pustakamAM bIlakula nahIMja jevI alpa madada maLelI che to paNa A pustaka pujyazrIe yogya sAdhusAdhvIjI mahArAjAne bheTa ApavA mukarara kareluM che ane zrAvaka zrAvIkAone jemane A pustakanI jarura hoya temane prasiddha kartAnI pAMsethI. yogya kImate malI zakaze. jevI rIte ukta guruNIjI mahArAja taraphathI uparanA chapAvelA be pustako lokapIya thai paDayA tema A trIjuM paNa atI upayogI pustaka lokaprIya thai paDaze tema amAru sahaja mAnavu che kAraNa ke ghaNA vistAravALA jANavA lAyaka viSayothI bharapUra che. valI A pustakanI Avakano koine aMgata lAbha paNa nathI tenI je kImata vecANathI upajaze te te pustakanA kharcamA jatAMbAkI vadhaze te tevAja pustako uddhAra agara jJAna khAtAmAMja javAnI che. jethI A pustaka kharIdanArane jJAna dAna ane jJAnanuM prApta tharbu ema bevaDo lAbhaja che. ___A pustaka chapAvavAno upadeza karanAra pUjyapAda guruNIjI mahArAja zrI deva zrIjInA muvihita ziSyA sAdhvIjI zrIzrI 1008 vAra saubhAgya zrIjImahArAjano kharA ataHkaraNathI AbhAra mAnavAmAM Ave che ke je mAhA upagArI guruNIjI mAhArAja taraphathI upara batAvelA uttama ane lokaprIya be pustako to bAhAra paDI A jIrju pustaka paNa temanAja upadeza ane preraNAnuM phala che.. a pustaka prasiddha karavAmAM je je dAnA gRhastho tathA noe Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 madada karI che temanA mubAraka nAma ahIM nIce savistara joDavA sAye mano paNa kharA aMtaHkaraNathI AbhAra mAnavAmAM Ave che. prasiddha kartAnI namra vinaMtI. A pustaka prasiddha karavA mATe -- pujyapAda guruNIjI mahArAjazrI saubhAgyazrIjIe mane bhalAmaNa karelI, tethI temano antaHkaraNathI upakAra mAnuchaM. paraMtu vAstavikarIte AvA granyone prakAzamAM mukavAM te jo ke lAbha rUpa che, paNa temAM azuddhi ane zAstrakAranI AjJAthI virUddha thAya te vigere ghaNuM jokhamarupa hoi tevuM bhavabhIti paNuM svIkArI' 'zubhe yathAzakti yatanIyam "e nyAyathI, mArI alpazakti mujaba janasamUhane upakArI ane lokapriya thAya tema karanA A pustakamAM saMpUrNa prayatna karelo che chata paNa A prasiddha thayelA pustakamAM dRSTi doSathI yA yaMtra ( chApAkalAnA) doSayI zAstra viruddha yA azuddha chapAyuM hoya te bAbate sujJa bhAiyo vhenonI kSamA cAhuM huM bhane sudhArI vAMcavA bhalAmaNa karuM huM valI -chapAyA pachI-tapAsa karatAM je je kaMi bhulo jaNAi che tenuM zuddhipatraka paNa A pustakanA cheDe joDeluM che to te pramANe prathamayI sudhArIneja vAMcavA bhaNavA vizeSe bhalAmaNa karI atre viramuM. saMvata 1973 nAM caitra suda 15 lI. prasiddha kartA. mAstara, umedacaMda rAyacaMda. muM. amadAvAda TA. pAMjarApoLa. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pustaka prasiddha karavAmAM je je gRhastho tathA bhenoe madada karelI che tenAM mubAraka nAmo nIce mujaba che. 25-0-0 cokazI amaracaMda mulacaMdanI patni sobhAgyavaMtI bAi samarata muM. khaMbhAtaM baMdara.. 25-0-0 amaracaMda kAnajInI vidhvA bAi dIvALIbAi muM.mAMgaroLa. 10-0-0 kAlIdAsa umedacaMda muM. amadAvAda. 5-0-0 maphAbhAi cunIlAla DAgavAlA muM. amadAvAda. 5-0-0 hIrAlAla cunIlAlanI vidhvA bAi jAmuda muM.amadAvAda kula 70-0-0 sUcanA. pustakane jema tema jyAM tyAM rakhaDatuM mUkI AzAtanA karavI nahi. temaja azuddha hAthe pustakane aDakavU nahi. ughADe mukhe pustaka vAMca_ nahi. maMgala, jaino dharmaH prakaTavibhavaH saMgatiH sAdhuloke, vidvadgoSThI vacanapaTutA kauzalaM satkriyAsu / sAdhvI lakSmIzvaraNakamalopAsanA sadgurUNAM, zuddhaM zIlaM matiramalinA prApyate nAlpapuNyaiH // 1 // . sAra-pragaTa prabhAvavAlo jainadharma, saMta-susAdhu janonI saMgati, jJAnI puruSo sAthe goSTI, vAkcaturAi, zubhakaraNImAM kuzalatA, nyAyopArjita lakSmI, sadgurunA caraNakamalanI upAsanA, nirmalazIla ane zuddhamati, eTalAM vAnAM prabala puNyayogeja prApta thai zake che. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha viSayAnukramaNikA. .. . - anukrama nAma pRSTa dvAra covIsa daMDake kahevAnA ekatAlIza bolanA nAmanI gAthA. 1 1 daMDakaM dvAra.. 2-13 2 bhuvana dvAra. 13-47 3 zarIra dvAra. 48-51 4 avagAhanA dvAra. 51-62 5 lejhyA dvAra. 62-74 6 iMdriya dvAra. .... 75-77 7 samudghAta dvAra. 78-82 8 saMghayaNa dvAra. 82-86 9 saMsthAna dvAra. 87-90 10 prANa dvAra. 90-92 11 paryApti dvAra. 92-95 12. yonI dvAra.. 95-97 13 kulakoTI dvAra. 97-98 14 jJAna dvAra. 99-100 15 ajJAna dvAra. 101 16 darzana dvAra.. 101-103 17 dRSTi dAra.. 103-104 18 yoga dvAra.. 104-108 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 upayoga dvAra. ... 109-110 20 guNasthAnaka dvAra. ... 111-123 21 AhAra dvAra. ... 123-125 22 AhAranI icchA dvAra. 125-126 23. kImAhAra dvAra. 127-128 24 jIva bheda dvAra. ... 128-132 25 veda dvAra. 133-137 26 kaSAya dvAra. 137-139 27 saMjJA dvAra. 139-142 28. svakAya sthiti dvAra........ 142-144 29 viraha kAla dvAra. ... . 145-148 30-31. cavananuM tathA upajavAna saMkhyA dvAra. ... 148-150 32 mati dvAra.. 150-157 33 Agati dvAra. 157-163 34. saMpadA dvAra. 163-169 35 deva dvAra.. 169-171 36 saMjati dvAra. 171-181 37 jarAudhvAra.. 181-182 38 parigraha dvAra.. 39 alpa bahutvadvAra. 182-189 40 saMtrI dvAra. 189-191 41 prakIrNa dvAra... 191-198 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sarvajJAya namaH atha zrI daMDakAdika dvAra lakhyate. me // gAthA // daMmaga juvaNa zarIraM, jaMgAdaNA besseMdicya samubdhAyA. saMghayaNa saMghANa pANA, pajjati yonI kulakomI. // 1 // nANAnnANaM daMsaNa, didhi jogovalaMga guNa gaNAprAhAraM zahAhAre, kimAhArAU jI neyA // 2 // ve kasAya sannA, ya kAryaviza virahakALana caiva: cavaNovavAya saMkhkhA, gai yAga saMpayA deva // 3 // saMjyA jarA pari-ggar3ha vyappa bahu sanniya iccAI. dArAI jhga cattA, saraNedhyaM saMggade ithaM // 4 // 1 ruka- 2 bhuvana 3 zarIra 4 avagAhanA 5 lezyA Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 2 ) 6 iMdriya 7 samudghAta 8 saMghayaNa e saMsthAna 10 prANa 11 paryApti 12 yonI 13 kuLa komI 14 jJAna 15 ajJAna 16 darzana 17 draSTi 10 joga 17 upayoga 20 guNagaNA 21 AhAra 22 AhAranI ichA 23 kimAdAra 24 jIvabheda 15 veda 26 kaSAya 29 saMjJA 20 svakAya sthiti 25 virakALa 30 catrana saMkhyA 31 upajavAnI saMkhyA 32 gati 33 pragati 34 saMpadA 35 devadvAra 36 saMjati 37 jarAU 38 parigraha 30 alpa bahula 40 saMjhI ne vaLI 41 prakIrNa vigere ekatAlIsa dvAronA saMjJAravAnA arthe saMgraha karIebIe. Err padaka dvAra prAraMnaH daMmayate jIvA yasmina sa daMmakaH - jIvo jene viSe kAya be tene daMka kahIe. e damaka covIza be ke jemAM sarva saMsArI jIvo paribhramaNa kare be. te daMgaka nA nAma tathA vAkhyA nice pramANe. prathama nArakIno eka daMka:- nArakI eTale - zubha karmodayavaMta jIvonuM vasavuM be jemAM evaM je sthA Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naka te nArakI kahIe, te nArakI pRthvInA nede karIne sAta je tenA nAma. 1 ghamA 5 vasA 3 selA 4 aMjaNA 5 rihA 6 maghA 7 mAdhavati. daza juvanapatinA daza daMgakaH-juvana pati-adho lokamA rahelA je zAsvatA juvana-ghara-tenA patidhaNI-te juvanapati, tenA dazaneda, tenAnAma, asura kumAranikAya, nAgakumAranikAya, suvarNakumAranikAya, vidyutakumAranikAya, agnikumAra nikAya, chIpakumAranikAya, udadhikumAranikAya, dizIkumAranikAya, vAyukumAranikAya, ane stanitakumAranikAya evaM agiyAra daMgaka. pRthvIkAyano eka damakaH-tenA mULa be neda sUdama ne bAdara, temAM sukSma eTale atize koNA caDhuthI nahi dekhAya evA sumanAma karmodayavaMta jIvo, ke je AcaudarAjalokamAM sarva ThekANe nayI ne kozthI bedAya nedAya nahi parvatAdimAMthI parNa ArapAra jAya Ave agnithI baLe nahi koznA upa. yogamA na Ave evA ane niratIzAyI jIko tesu. . . Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) hama kahevAya. bAdara edale sthula zarIravALA cakSuthI dekhI zakAya evA bAdara nAma karmodaya vaMta, nIyata sthAnavartI ane bIjAthI da neda thAya evA jIvo bAdara kahevAya, te bAdara pRthvIkAyanA zurU, vAyukA, maNasila, zarkarA, suMhALI, ane kharapRthvI e mUla be. tathA bIjA sphaTika ratna, maNiratna, paravAlA hiMgaLoka, hamatALa, pAro, sonu, ru', tAMbu, jasata, zizu, kathIra, abarakha, khamI, ramacI, tUrI mATI, khArI mATI, suramo, siMdhava, saMcaLa, tathA pASANanI sarva jAtI ane mI vigere ghaNAneda bAdara pRthvI, kAyanA ne.|| evaM bAra daMmaka // thapakAya--pANInA jIvo-teno eka daMmaka, tenA mULa beneda eka sukSma ane bIjo bAdara temA sukSma te purvokta rIte jANavA ane bAdara te nUmInU pANI,' AkAzanupANI, kAkaLay, karAnu, hI. manu, lAlAghAsauparanuM dhuMvarInUtathA ghanodadhi ane 1 kuvA ane vAvaDI vagerenuM pANI. 2 nadI talAva ane sarovaranuM pANI. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tanodadhi vigerenA pANI te sarva bAdara apakAyanA nedo jANavAM, // evaM tera daMmaka // teUkAya zraminA jIvono eka damaka. tenA sudamane bAdara evA be neda , sukSma te pUrvokta rIte jANavA ne bAdara te aMgArAnoagni jvAlAno a. gni, narasAmayano agni, ukkApAtano agni, kaNIbAno agni, asanI(ghasArArthI agni utpana thAya De te jevA ke lo? cakamaka araNI vagere ghasavAthI agni pedA thAya te),ane vijaLI vigere bAdara agni kAyanA nedo . // evaM cauda // vAUkAya-cAyarAnA jIvono eka daMDaka. te vAyu kAyanA sudamane bAdara evA be neda . temA sudama te pUrvokta rIte jANavA ane bAdarate udghAmaka(uMce camato) vAyu, utkalika (nice pamato) vAyu maMkaLIka (vaMToLI) vAyu, mahA (moTo-je AMdhI kahevAya te) vAyu, zui(sukhakArI kINo) vAyu, eMja ( ghughuvATa karato ) vAyu, dhanavAyu ane tana Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAyu vagere bAdara vAyu kAyanA ghaNA nedo . teno eka daMmaka // evaM paMdara // . vanaspatikAya-kADa pAlAnA jIvono eka daMmaka te vanaspatikAyanA, sAdhAraNa ane pratyeka evA be neda le, temA sAdhAraNaeTale anaMtAjIvonuM eka zarIra hoya, te sAdhAraNavanaspatikAya, tenA be neda, eka sukSmane bIjo bAdara, sudana vanaspatikAya te pUrvokta sukSma jIvonA jevA jANavA, ane bAdara sAdhAraNa vanaspatikAyane jenA sAMdhA naso gAMga vagere pramaTa na dekhAtAhoya lAMgavAthI sarakhA nAga thatA hoya, tAMtaNA(rezAM ) vinAnA hoya ane bedIne vAvavAthI paNa uge evI sarva vanaspati jevI ke sarva jAtanA kuMNAphaLa, kaMda, aMkurA, kuMpaLo, pAMcavarNanI lIla phUla, bilAmInA Topa, lIbuM zrAU, lIlI haLadara, lIlo kacuro, motha, thega, thora, gaLo, thane saNa vagerenA pAMdamA tathA kuMvAranuM pAtu vagere bAdara sA. dhAraNa vanaspatikAyanA ghaNAnedojANavA. pratyeka banaspatikAya te eka zarIrane vISe eka jIva hoya te Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyekavanaspatikAya, tenA phaLa, phula, bagala, kASTa, mULIthA, pAMdamA ane bIja e sarva pratyeka vanaspati kAya jANavA // evaM 16 daMjhaka // ___vigaDiya-pAMca iMDIyI unI je iMzI jene evA trasajIvo te vigaleMjyi kahevAya, tenA beIjIya, teiMDIya, ane caurIDIya, ema eya daMgaka be, temA beiMDIya te sparza (cAmamI) iMDI, ane raza (jIna) iMDI e be iMDIya vAlAjIva jevA ke zaMkha, komA, gaMgoLA, jalo, caMdanaka, alaziyA,lALIyAM jIvo, mera (lAkamAmAM thatA jIvo) karamIA, porA, ane cumela vigere bekhIya jIva jANavA teno eka damaka, tathA sparza-rasa ane ghrANa (nAka) e traya iMDIvAlA jIvo jevA ke kAnakhajurA, mAkaNa, juzrA, juna, liMkho, kImI, uddhehiu~, maMkomA, zyaLo, dhImelo, savA (vALanA mULamAM pAya ) gIgomA (hutarAnA kAna upara thAya ne te) ItaramI, mahIyA, corakImA, gaNanA kImA dhAnyanA kImA (dhanerA) kuMthuzrA, ane mopAsIka vagere pakSI Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ) jAtanA teiMdriyajIvo jANavA, teno eka damaka, sparza-rasa-prANa ne cakku (AMkho ) e cAra iMdrIyavALA jIvo jevA ke viMbI, jamarA, namarIja, tImo, mAMkhI, mAMsa, machara, kasArI, karoLIyAM, khakamAMkaDI ane pataMgIcyA vigere ghaNIjAtanA caudrIya jIva be teno eka daMka // evaM 10 damaka thayA // tiryaca paMceMdriya - tiyaica-tIrDA (vAMkA) cAle, athavA svakarmodayI sarva daMruke paribhramaNa kare evA paMcedriya sparza, rasa ghrANa cakSu dhane zrota ( kAna ) e pAMceiMdriyavALA jIvo te tica paMcedriya kadevAya tenA mULa pAMca bheda be. te yA pramANe mAMDalA-kAcabA, phuMka ne susumAra vigere jalacara, 1 gAya, za, ghogA, hAthI vagere copagA, 2 noLIcyA, uMdara, khisakolI vagere juja parI sarpa, 3 sarpa, ajagara vagere jara pari sarpa, 4, cakalI kAgamA kAvara popaTa mora vagere svAMTAnrI pAMkhavALA ane cAmAcImIyAM vagere cAmamAnI pAMkhavALA tathA saMkocelI ane vIstArelI pAMkhovALA te sarva khecara 5 kaddevAya. upara ka Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ helA jalacara, copagA, jujapari sarpa, uraparisarpa ane khecara e pAMce jAtanA tiyeca papriya vaLIsamurgama ane garnaja ema be prakAranA che. tethI pAMca ne pAMca daza neda tiyeca paceMDiyanA thayA teno eka daMgaka // evaM vIsa // ____ manuSya-manuthakI utpanna thayelA te manuSya kahIe thA manuSya zabda rAjyAdizabdanI peThe jANavo tenA mukhya cAra neda ne karma nUmija akarma nUmija aMtarachIpanA ane samumama. . karmacUmi-asi (zastra) masi (mesa) kRSi(khetI) no vyavahAra jemAM be evA kSetro, te 5 jarata, 5auravRtta 5 mahAvideha e pannara karma bhUmi De. akarmacUmi-asi masi ane kRSino vyavahAra jemA nathI evA kSetro te 5 haimavaMta 5 auraNyavRtta 5 harivarSa 5 ramyaka 5 devakuru 5 uttarakuru ema akarma nUmi trIsa . aMtarahIpa-yA jaMbuddhIpamA meruthI dakSiNa dizAe narata kSetranA beme 100 jojana UMco 1055 jo. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jana 15 kalA pahoLo ane zvae jojana nAthAzare lAMbo pILA sonAmaya pUrva pazcima lavaNa samuna paryaMta culla hemavaMta nAmano parvata ne. tenA banne bemA ne viSe lavaNa samuSmA HD jojanathI kAMika zradhika lAMbI evI babbe dADhA vidizIne viSe nIkaLI De. te cAre dADhA upara sAta sAta aMtarachIpaDe te aMtarahIpa mAhelA pahelA cAra aMtara bIpa jagatI. thI 300 jojana pUra, 300 jojananA vistAravALA , tathA jagatIthI 400 jojana pUra, 400 jojananA vistAravALu bIjaM aMtarachIpanuM catuSka De, ema sarvane viSe 100 jojananI vRddhi karatAM sAtamuM aMtarachIparnu catuSka e. jojana pUra,e00 jojananA vistAravALU je ema 27 aMtarachIpo thayA, temajavaLI meru parvatathI uttara dizAe auravRtta kSetrane me hemavaMta sapazya zikharI parvata ne tene paNa pUrvokta prakAre cAra dADhA De temAM pUrvokta rIte sAta sAta aMtarachIpo ne tethI te 27 aMtarachIpo bhane prathamanA hemavaMtaparvatanA 17 aMtarachIpo maLI 56 aMtarachIpo bhayA. temA yuga Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LiyA (jomlA) vase be. upara kahelA karmacUmi akarma cUmi ane aMtarachIpanA manuSyonA baLI garnaja zrane samurgama evA babbe neda . garnaja te garnamA uttapanna thAyaDe, ane samumama te manuSyanA (viSTA) maLamUtra, barakhA, nAkanomela, vamana, pitta, paru, lohI, vIrya, zukranA su. kAyelA pudgala, mamadAM, strIpuruSanA saMyoga, nagaranI khALa, ane sarva azuci ugaMdha maya sthAnone, viSe utpanna thAya . // evaM 1 daMgaka // ___ vyaMtara-vividha prakAraceM aMtara te vyaMtara kahiye, vyaMtarAdika Azraya paNAe karIne je jene eTale vyaMtara, vanAMtara ane zailAMtaromAM vase , e spaSTa rIte sarva vijJAta . te vyaMtaro soLa prakAranA , temAM pizAca,jUta,yakSa,rAkSasa,kinnara,kiMpuruSa,mahoraga, thane gaMdharva, e ATha prakAranAM vyaMtara 3 tathA aNapanni, praNapanni, esIvAdI, nUtavAdI, kaMdIta, mahAkaMdIta, kohaMma, ane pataMga, e thAu prakAranAM vANavyaMtaro che // evaM 12 daMgakaH // Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) jyotiSi - jyotiSya prakAzavALA je deva te jyotiSi kahIe. te caMdra sUrya graha nakSatra ane tArA e pAMca prakAranAM be. temAM zrIdvIpa mAMdelA pAMca cara ne dvIpa bAheranA sthira The. ema daza be bheda thayA teno eka daMka || evaM 23 daMgaka // vaimAnika - viziSTa punye karI ghaNA jIvo thakI upabhoga thAya be jeno te vimAna kahie te vimAnane viSe rahelA je devo te vaimAnika jANavA tenA be neda be, temAM eka kalpotpanna ne bIjA kalpAtIta. tIhAM kalpa te sthiti, jAti, sAmAnikAdi vyavasthA maryAdA be jyAM athavA tirthakaranA kalyApAdike manuSya lokane viSe vavAno vyavahAra be jeno tene kalpotpanna kahIe tenAM nAma saudharma devaloka, izAnadevaloka, sanatakumAradevaloka, mAheMdra devaloka, brahmadevaloka, lAMtaka devaloka, mahAzukra devaloka, sahasAradevaloka, ANaMtadevaloka, prANaMta devaloka, cAraNadevaloka, ane acyuta devaloka, ema bAra be, kapAtIta - kalpa- sthiti, jAti, sAmAnikAdi Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyavasthArupa maryAdAthI atita-rahIta je arthAta jyAM svAmi, sevaka nAva nathI. te karUpAtita kahIe. te kalpAtita vaLI be prakAre le 1 nava graiveyaka zrane 5 pAMca anuttara vimAna navagraiveyaka-cauda rAja lokarupapuruSAkAranA grIvA( gaLA )nA sthAne vasavU je jenuM tene praiveyaka kahIe te sudarzana, supratibaka, manorama, sarva nA, vizAla, sumanasa, somanasa,prIyaMkara,anethAditya ema nava prakAranAM anuttara-sarvathI upara le vimAna jenA te anuttara kahIe te vijaya, vijayaMta, jayaMta,a. parAjita, zrane sarvArthasi, ema pAMca prakAranA zranuttara vimAna . // evaM 24 damaka // . atha zrI bIjo nuvanahAra. prathama nArakInA juvananI vividA karavAne mATe sAte nArakInAM gotra kahe . 1 ratnapranA 2 zarkarA pranA 3 vAlukA pranA 4 paMka pranA 5 dhuma pranA 6 tama pratnA tama tama pranA. ratnaprajA pRthvIne pahele kAme (vaLIye) eTale pRthvInA jAmapaNanA amuka nAge ratno ghaNAM le kaDaM Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) ke. // gAthA // tathya sahassA solasa, kharakaMDa paMka bahula kaMDaMtu; culasI sahassAI asa jala bahula kaMDetu. // 1 // arthaH-te ratna pranAmAM pahelo sokha hajAra jojana kaThaNa ratnamaya kAMga De, bIjo corAsI hajAra jojananA paMka (kAdava) bahula kAMma ane eMsIhajAra jojanano jala bahula kAMgaDe, erItetraNa kAMga be, temAM pahele kAme ratna ghaNA , mATe tenuM nAma ratna pranA, bIjI naraka pRthvIne viSe kAMkarA ghaNA hovAthI tenuM nAma zarkarA pranA, trIjInaraka pRthvIne viSe velu (retI) ghaNI hovAthI tenuM nAma vAlukA pranA, cothI naraka pRthvIne viSe kAdavaghaNo hovAthI tenuM nAma paMka pranA, pAMcamI naraka pRthvIne viSe dhumAmo ghaNo hovAthI tenuM nAma dhuma pranA, hI naraka pRthvIne viSe aMdhakAra ghaNo hovAthI tenuM nAma tamapranA ane sAtamI naraka pRthvIne viSe ghaNo ghaNo aMdhakAra hovAthI tenunAma tamanamapranA kahela , ema sAte naraka pRthvInAM guNa niSpanna gotra jANavA. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamanI ratnapranA pRthvI-eka lAkha eMzI hajAra jojana jAmI, asaMkhyAtA hajAra jojana vistAravALI (lAMbI pahoLI) ane vistArathI traNa gaNIkApherI paridhie (gherAve) karIne sahita kAlaranA AkAre . paridhine pharatA vaLIyAkAre jojana sudhI ghanodadhi, sAmAcAra jojana sudhI dhanavAta ane doDha jojana sudhI tanavAta be, paDI aloka . te naraka pRthvIne nIce ghanavAta, tanavAta ane AkAzanA pIma anukrame nIce nIce eka bIjAthI asaMkhyAta asaMkhyAta jojananA rahelA De eTale ghanodadhithI asaMkhyAta guNo ghanavAtano pIka, dhanavAtanA pInatholasaMkhyAta guNo tanavAtano pImaane tanavAtanA pImathI asaMkhyAta guNo AkAzano pImabe, tenI nIce bIjI nArakI rahelI be, have te ratnapranA naraka pRthvI eka lAkha eMsI hajAra jojananI je jAmI kahI be temAMthI upara nIce hajAra hajAra jojana kADhIe tyAre bAkInI eka lAkha agyotera hajAra jojana pRthvI rahI, tene viSe tera pratara (mAla, pAThamA) . te nIce Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mujaba be, 1 somaMto 2 zeruGa 3 raMna 4 ujjaMta 5 saMtrAta 6 asaMghAta 7 vijrAMta nakta e zIta 10 vakrAnta 11 zravakrAnta 15 vikA zrane 13 zeruka te dareka pratara traNa hajAra jojananAuMcA, asaMkhyAta jojananA lAMbA pahoLA ane agIyAra hajAra pAMca so tyAsI jojana upara eka jojananA trIjA nAga jeTalA aMtare aMtare eka bIjAthI nIce nIce . temAM trIsa lAkha narakAvAsA . te be prakAranA . 1 pupAvakINe eTale baTA phalanI peThajyAMtyAM rahelA De, te gaNatrIsa lAkha paMcAeM hajAra pAMcaso samasa De, zreNIbaMdha cAra hajAra cAra so tetrIsa. ema bane maLI 3000000 narakAvAsA . pahelA sImatA nA. manA prataranA madhya nAgamAM sImaMta nAmano iMDaka [mUkhya]narakAvAso pIstALIsa lAkha jojananosAMbo pahoLo . ane bAkInA sarve narakAvAsA saMkhyAtA tathA asaMkhyAtA jojananA lAMbA pahoLA . temAM nArakInA jIvo rahe . bIjI zarkarA pranA narakapRthvI-eka lAkha batrIsa Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) hajAra jojana jAmI, asaMkhyAtA hajAra jojana vi. stAravALI ane vistArathI traNa gaNI kAmerI paridhie karIne sahita sAkharanA thAkAre le. paridhinA pharatA vaLIyAkAre u jojana eka gAja uparAMta gAunA trIjAnAgasudhI ghanodadhi, cAra jojana traNa gAna sudhI ghanavAta ane ekajojana be gAu uparAMta gAunAtrIjAnAgasudhI tanavAta . ne te paLI aloka le. te narakapRthvI nIce vIsahajArajojana ghanodadhino pIMga De. tenI nIce ghanavAta, tanavAta ane AkAzanA pIka anukrameM nIce nIce eka bIjAthI asaMkhyAta asaMkhyAta jojana pUrvokta rIte rahelA je. tenI nIce trIjI nArakI . have te zarkaza pranA narakapRthvI eka lAkha batrIza hajAra jojananI jejAmI kahI le temAMthI upara tathA nIcethI eka eka hajAra jojana kADhIetyAre bAkInI eka lAkha trIza hajAra jojana pRthvI rahI tene viSe zragIyAra pratara be. te nIce mujaba 3-1 stanika 1 stanaka 3maNaka4 caNaka 5. ghaTTa 6 saMghaTTa 7 jIpna avajIpna e lola 10 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) lolAvata 11 ghaNalobuka. te dareka prataratraNa hajAra jojananA uMcA asaMkhyAta jojananA lAMbA padoLA ane nava hajAra sAtaso jojananA aMtare aMtare eka vIjAthI nIce nIce be. temAM pacIsalAkhanarakAvAsA be, te beprakAranA , 1 puSpAvakIrNa eTale buTAM phulanIpare jyAMtyArahelAMDe, te covIza lAkha sattAeM hajAra traNaso ne pAMca le ane 5 bIjA zreNIbaMdha behajArausopaMcAguMDe, emabaMnemaLI 2500000 narakAvAsA. tesarvanarakAvAsAmA keTalAeka saMkhyAtA ane keTalAka asaMkhyAtA jojananAM lAMbApahoLAMbe, temAM nArakInA jIvorahe je. trIjIvAlukAprabhA-narakapRthvI ekalAkha aThAvIsahajAra jojananI jAmI,asaMkhyAtA jojananIvistA ravALI anevistArathI jaNagaNI mAjherI paridhie karIne sahita kAlaranAM AkAre de. paridhinepharatAM vaLIyAkAre bajojanabegAunaparAMta gAunAtraNanAgakarIe evAbenAgasughI dhanodadhi pAMcajojanasudhI ghanavAta ane ekajojanabegAunuparAMtaekagAunAtraNa Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 1e) jAgakarIe evA benAgasudhItanavAta,netepachI alAke AveDe. te narakapRthvInInIce vIzahajAra jojana ghano dadhino pIma tenInIce dhanavAta, tanavAta anekAzanApIma anukrame nIcenIce eka bIjAthI asaMkhyAtaasaMkhyAtajojananA pUrvAkta rIte rahelAMDe, ane tenInIce cothInAraka pRthvI be, have te vAlukApranA narakapRthvI ekalAkhabahAvIsahajArajojananIje jAmI kahI temA uparathI tathA nIcethI ekekahajArajojanakADhIe tyAre bAkonI ekalAkhabbIsahajArajojanapRthvI raho tene viSe navapratara.tenA nAma-tapta, tapika,tapana,tApana, vidAya,prajvalita,ujvalita,saMjvalita, ane saMprajvalita, te darekaprataratraNahajAra jojananAM UMcA, asaMkhyAta jojananAM lAMbA pahoLA ane bAradajAratraNaseMpaMcotarajojananA aMtare aMtare eka bIjAthI nIce nIce . temAM paMdaralAkha narakAvAsA be. te beprakAranAme, 1 puSpAvakIrNa eTalebuTAphulanIpeThe jyAMtyAMrahelA The, te cauda lAkhazraThANuMhajArapAMcaso ne paMdara.ane ra zreNI baMdha ekahajAracArazAnepaMcAzI Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) 3. ema banne maLo 1500000 narakAvAsA . te sarva narakAvAsAmA keTalAeka saMkhyAtA tathA keTalAeka asaMkhyAtA jojanA lAMbA padoLAM . temA nArakInA jIvo rahe . __ cothIpaMkaranA narakapRthvI-eka lAkha vIsa hajAra jojananI jAmI, asaMkhyAtA jojananI vistAravALI ane vistArathI traNa gaNI kArI paridhiekarIne sahIta kAlaranAM zrAkAre . paridhinAM pharatAM valI yAkAresAtajojanasudhIghanodadhi, pAMcajojanane eka gAughanavAta, aneekajojananetraNagAna sudhItanavAta . ne tepalIzralokayAve. te narakapRthvInI nIce vI zahajArajojanaghanodadhino pIle, tenInIceghanavAta, tanavAtaanethAkAzanApI anukrame nIcenIce eka bIjAthI asaMkhyAtaasaMkhyAtajojananA pUrvottarIte rahekhAMDe, ane tenInIce pAMcamInarakapRthvI .have te paMka pranA narakapRthvI je eka lAkha vIza hajAra jojananI jAmI kahI . temAthI upara tathA nIcethI ekeka hajAra jojana kADhIe tyAre bAkInI eka lAkha tha. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11 ) DhAra hajAra jojana pRthvI rahI, tene viSe sAta pratara be. tenA nAma, -Ara, tAra, mAra, varva, tama, khAmakhama ane khaMgakhama. te dareka pratara traNa hajAra jojananA uMcA, asaMkhyAtahajArajojananAM lAMbA pahoLAM, ane solahajAra ekase basavajeojanauparAMta eka gAuna jAga karIe evA cAranAganAAMtareyaMtare ekabIjAthI nIcenIceDe, temAM dazalAkhanarakAvAsAThe. te bekAranA. eka puSpAvakIrNa eTale buTAMphUlanIpeThe jyAMtyAM rahelAMbe, te nava lAkha navANu hajArabaseM trAeM be bIjA zreNIbaMdha sAtaso nesAta be. emae banne maLI 1000000 narakAvAsA che. te sarvanarakAvAsAmAM keTalAekasaMkhyAtA ne keTalAeka asaMkhyAtAjojananAM lAMbApoLAMbe. temAMnArakInAMjI cora dekhe. pAMcamI dhumaprajA narakapRthvI - ekalAkhAdAra ijArajojananIjAmI, zrasaMkhyAtA hajArajojananI lAMbI pahoLI ( vistAravALI ) ane vistArathI traNagaNI kArI paridhiekarI ne sahI taphAlaranAMcA kArebe, paridhinAMpharatAM vaLIyAkAresAta jojana eka gAU uparAMta Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) ekagAunAtrIjAnAga sudhI ghanodadhi, pAMcajojana ane begAusudhI ghanavAta ane ekajojanatraeyagAUuparAMta ekagAunA trIjAnAgasudhI tanavAta. ne tepaDI a. lokale. te narakapRthvInI nIce vIzahajArajojana ghanodadhi nopIMmaDe, tenInIce ghanavAta, tanavAta ane AkAzanAMpIma anukrame nIcenIce ekabIjAthI asaMkhyAta asaMkhyAtajojananA pUrvoktarIterahelAMDe ane tenInIce bahInarakapRthvI . have te dhumapranA narakapRthvI je eka lAkha aDhArahajArajojananIjAmIkahI. temAMthI upara tathA nIcethI ekaka hajAra jojana kADhIe tyAre bAkInI ekalAkhasolahajArajojana pRthvI rahI tene viSe pAMca pratara (mAla) , tenA nAma-Ata, tamasa Usa, aMdha, ane timisa. te dareka prataratraeya hajAra jojananAM UMcA asaMkhyAta jojananAM lAvApahoLAM ane pacIsahajArabaseMpacAsajojananAM aMtare aMtare eka bIjAthI nIce nIce . temAM traeyalAkha narakA. vAsAle, te beprakAranAMDe ekapaSpAvakIrNa eTale buTA Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phulanIpeThe jyAMtyAMrahelAMba. te be lAkha navANuMhajAra sAtasopAMtrIza ane bIjAzreNIbaMdha baseMpAMsagne ema bannemaLI 30000 narakAvAsA je te sarvanarakAvAsAmAM keTalAeka saMkhyAtA ane keTalAeka asaMkhyAtA jojananA lAMbA pahoLAM.temAM nArakInAMjIvo rahe. ThI tamananA narakapRthvI-eka lAkha soLa hajAra jojananIjAmI, asaMkhyAtAhajArajojananI lAMbI pahoLI ane vistArathI traeya gaNI kApherI paridhie karIne sahIta kAlaranA AkAre be. paridhinAM pharatAM vaLIyAkAre sAta jojana be gAu uparAMta eka gAunAM traeyatnAgakarIeevAbenAgasudhI ghanodadhi, pAMca jojanatraNyagAjasudhI ghanavAta ane ekajojanatraeya gAja uparAMta ekagAunAtraNa nAgakarIeevA benAga sudhI tanavAta. ne te panI alokaDe. te naraka pRthvInI nIce vIzahajAra jojana ghanodadhinopIma, tenI nIce dhanavAta, tana vAta, ane AkAzanAMpImaanukrame nice nice eka bojAthI asaMkhyAta asaMkhyAta jojananAM pUrvokta rIte rahelAM . ne tenI nIce sAtamI naraka Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) pRthvI.havete tamapranA narakapRthvI je ekajAkhasoLahajAra jojananI jAmIkahI. temAMthIupara tathA nicethI ekeka hajArakADhIe tyAre bAkInI eka lAkha cauda hajAra jojana pRthvI rahI tene viSetraNapratara tenAM nAma-vAhI, vAdala, ane lallaka, te dareka pratara traNa hajAra jojananAM UMcA, asaMkhyAta jojananAM lAMbA pahoLAM ane bAvana hajAra pAMcazojojananAM aMtare ekabIjAthI nice nice . temAM navANuM hajAra navaso paMcANuM narakAvAsA te beprakAranAM navAeM hajAra navaso batrIsa puSpAvakIrNa ane tresaTha zreNI baMdha ema bannemaLI eeeee narakAvAsA . te sarva narakAvAsAmA keTalAka saMkhyAtA ane keTalAka asaMkhyAtAjojanamA lAMbApahoLAMnarakAvAsA ne. te sabemAM nArakInAM jIvo rahe . sAtamI tamaHtama prabhA narakapRthvI eka lAkha ATha hajArajojananIjAmI, asaMkhyAtAhajArajojananIvistAravALI ane vistArathItraNa gaNIkArIparidhie karInesahIta kAlaranetrAkAre. paridhinApharatAvaLI Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (25) yAkArebAjojanasudhI ghanodadhi, ujojanasudhI gha. navAta ane bejojanasudhItanavAta. netepalI thaloka zrAve. te narakapRthvInI nice vIzahajArajojanaghanodadhino pIma tenI nice ghanavAta, tanavAta ane thA. kAzanAM pIma anukrame nicenice ekabIjAthI asaMkhyAta asaMkhyAta jojananAM pUrvokta rIte rahelA . ne tenInice alokale. havete tamaHtamapranA narakapRthvI je ekalAkhaAThahajArajojananIjAmIkahI. temAthI sAmIbAvanahajArajojanaupara mukIe ane sAmIbAvanahajArajojana nIce mukIe, tenI vacamAM eka pratara le tenuM nAma thapazvANo. te pratara traNahajArajojanauMco, asaMkhyAta jojanano lAMbo pahoLo be anetemAM ekajapratarahovAthIaMtara nathI. te narakapRthvImAM pAMcanarakAvAsAne tezreNIbaMdhaLe tepAMcanarakA vAsAmAM madhyanoapazvANo narakAvAsoekalAkhajojananolAMbopahoLoje ane bAkInAcAre narakAvAsA asaMkhyAtaasaMkhyAta jojananA lAMbApahoLAMDe, temAM nArakInAjIvo rahe . Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Upara kahyA pramANe sAte nArakImA sImaMta prata. rathI apavANApratarasudhIsarvemaLInegaNapacAsa pra. taro. temAM pahelA sImaMta nAmanApratarane viSesImaMta nAmanonarakAvAso jepIstALIsalAkha jojanano De, tenepharatAM cAradizAe gaNapacAsa gaNapacAsa tathA cAravidizAe thamatALIsazramatALIsanarakAvAsA tezreNIbaMdhale. temAthI tenI nIcenA bIjA pratara vagere sarve prataromAM dizA tathA vidizAethazne AgyAu narakAvAsA jainAu~dA zreNIbaMdha De.DevaTasarvathInIcalA apazgaNA nAmanAnarakAvAsAnIcAradizAe ekeko narakAvAsole sarva zreNIbaMdha narakAvAsA navahajAra uso trepana ane puSpAvakIrNanarakavAsA tyAsIlAkhanehajAratraeyasosumatALIso. te banne maLIne corAsIlAkhanarakAvAsAthayA. temAM pahelo sImaMto tathA beTalo apazcagaNo mukIne bAkInA sarve narakAvAsA saMkhyAtA asaMkhyAtA jojananAM lAMbA pahoLA upara kahyAMpramANe, tenuM kAMzka pramANa samajAvavAnemATe zAstrazokaheDeke. kozdevatAtraNavAracapaTIvagAmatAM Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (27) jeTalovakhatalAge teTalA vakhatamA AjaMbuddhIpaneekavIsavArapradikSaNAde, evI zIghragatie sAmAThApATha lAkhajojana- pagabu jarato narakAvAsAmAMcAla, to paNa kozkano eka mAse ane kozkano u mAse, saMkhyAtA jojanavALAnarakAvAsAnopArapAme. paNa asaMkhyAtA jojananA narakAvAsAnopArapAmenahi,evA moTA te narakAvAsAne. saMkhyAtA ane asaMkhyAtA jojananA narakAvAsAmAManukrame saMkhyAtAane asaMkhyAtA nArakI rahe , zreNIbaMdhanarakAvAsAvATalA, trikhUNAM ane cokhUNAM AkAre, ane puSpAvakIrNa vividha AkAranAM je. ratnapranA, zarkarApranAthane vAbukAmanA mahinAsarve, tathA paMkaprannA mAMhenA ghaNAM, ane dhumapranAmAMhenAthomAnarakAvAsAnI nUmIkA lAlacoLakheranAMaMgArAthIpaNaati uSNa .anethomA paMkapranAmAMhenA, ghaNAM dhumapanA mAMhenA ane tamapranAtathAtamaHtamapranAmAMhenA sarve narakAvAsA, jAmelApANI( barapha )thI paNa ati zItaLa nUmIvALA be, uSNa nRmImAM rahelAM nArakIne uSNavedanA, ane Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zItanUmImA rahelA nArakIu~ne ati zIta vedanA . jema pIttajvara (tAva ) vALo mANasa AcchAdana vInA unALAnA divasamAM madhyAna kALe ghArebAjue agninIvacamArahalohoya ane tyAMtenejeTalI uSNabedanAthAya, tenAthI anaMtaguNI uSNavedanA uSNajUmInA narakAvAsAmA rahelAnArakI-nehoya ,ane atipurbaLavRkSa mANasa kAMpaNayAchAdanavInA ziyALAnIrAtre, uMcethI baraphapamatodoya, cArebAjuthI zI. tavAyu vAtohoya, ane hImAcaLanAu~mApradezamA barapha upararahelohAyato tyAM tene jeTalI zItavedanA thAya, tethI thanaMtaguNI zItavedanA zItajUmInA narakAvAsAmArahelAM nArakIune hoya. narakAvAsAnA ketrono varNa, gaMdha, rasa ane sparza ati jayaMkara, bihAmaNo ane ati phuHkhadAyI che. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yaMtra. sAta nArakIna pRthvI pIMga pratara, puSpAvakIrNa zreNIbaMdha | sarva narakA nAma. vAsA. | ratna pranA. | 1,50000 | 13 e,e5,567 4,433. 30,00000 zarkarA pranA. | 2,32000 | 1 4,,305 2,65 25,00000 vAlukA pranA. 1,27000 | e 14,7,515 1,55 25,00000 paMka pranA | 1,20000 | eee,zae3| 707 10,00000 dhuma pratA. 1,16000 2,ee,735 265 3,00000 tama pranA. ee,e32 .63 / eeee5 tamaHtama prajA. 1,20200 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (30) dasa juvanapati nikAyanA juvano ratnapranA pRthvIno pIma eka lAkha eMzI hajAra jojanano jAmo . temAMthI eka hajAra jojana upara ane eka hajAra jojana nIce mukIe bAko eka lAkha aThayotera hajAra jojana pIka rahyo te mAMhe yathAyogyapaNe dasa jAtinA juvanapati nikAyanA devonAjuvanoDe. meruparvatanA jeATha rucakapradeza , tyAMthI arko ardhabe khaMga karIe, eka dakSiNa dizinuM ardha ane bIjaM uttara dizinuM ardha, evA be lAge juvanapatinA juvanonI zreNIna De, temAM dakSiNa dizAnI zreNImAM asurakumAra nikAyanA cotrIsa lAkha juvana de. nAgakumAra nikAyanAcuMvAlIsalAkha, survaNakumAra nikAyanA AmatrIsalAkha, vidyutakumAranikAyanAMcAlIsalAkha,agnikumAra nikAyanAM cAlIsa lAkha, chIpakumAra nikAyanAM cAlIsa lAkha, udadhikumAra nikAyanAM cAlIsa lAkha, dizikumAra nikAyanAM cAlIsalAkha, pavanakumAranikAyanAM pacAsalAkha, ane stanitakumAra nikAyanAM cAlIsalAkha juvano De, e sarva maLI Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dakSiNa dizAnI zreNIe cAra kroma ane u lAkha juvana , tathA uttara dizinI zreNomAM asurakumAra nikAyanAMtrIsa lAkha juvana be, bojAnAM cAlIsa lAkha, trIjAnAM cotrIsalAkha, cothAnAM bacIsa lAkha, pAMcamAnAM trIsa lAkha, bahAnAM banIsa lAkha, sAtamAMnAM trIsa lAkha, thAumAnAM batrIsalAkha, navamAnAM betALIsa lAkha, ane dazamAnAM trIsa lAkha juvano be,e sarva maLI uttara dizAnI zreNIe traNa kroma bAsaTha lAkha juvanaDe,ebanezreNInAmaLIne kula sAtakomabaho teralAkha juvanapatinA juvano De e nuvanonAnAmAM nAnA jaMbudvIpa jevamA moTA , madhyama saMkhyAtA jojananA ane moTAmAM moTA asaMkhyAta jojana lAMbA pa. hoLA, bahArathI vATalA, aMdarathI cokhuNA ane nUmI taLIe kamaLanIkarNIkAnAAkAre, ghaNAMsuMdara, sAna kuLa, varNa, gaMdha, rasa, ane sparza karIne sahIta . te darekamAM manohara jInajuvana De. ekekA jIna juvanamAM ekasone eMsI eMsI zAzvatIjInapratimA ne.saMkhyAtA jojanavALA juvanamAM saMkhyAtA, ane asaM Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 33 ) khyAtA jojanavALA juvanamAM saMkhyAtA devo rahe be. vyaMtaranA juvano - ratnaprabhA pRthvImAM upara mukelo je eka hajAra jojanano jAko pRthvI pIMDa. temAMdhI eka so jojana upara chAne eka so jojana nice mukIne vacalo ThaseM jojanano jAgo, asaMkhyAta jojananolAMbo paholo pRthvIpakaDe. temAyAvajAtinAM vyaMtara devonA uttara tathA dakSiNa zreNIe asaMkhyAtA bhuvano be, te nAnAmAM nAnA jaratakSetra, jevamAM, madhyama mahAvideha kSetra jevamAM ne moTAmAM moTA jaMbudvIpa jevamA lAkha jojananAM be, te sarve juvano bahArathI vATalA, aMdarathI cokhuNAM, ane bhUmI taLIe kamalanI karNIkAne kAre, ati suMdara, manohara, sAnukula, varNa, gaMdha, rasa, vane sparzekarIneyukta temAM vyaMtaranAM devo rahe be. valI ratnapranA pRthvImAM upara mukelo je ekasojojanano jAmo pRthvI pa temAMthI daza jojana upara chAne daza jojana nIce mukIne vacalo eMsI jojanano jAmo, zrasaMkhyAta jojanano lAMbo paholo pRthvI pIMga De. temAM ATha 1 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (33) jAtinAM vANavyaMtara devanA uttara tathA dakSiNa zreNIe asaMkhyAtA juvanobe, te nAnAmAM nAnA naratakSetra jevamA, madhyama mahAvideha jevamA ane moTAmAM moTA jaMbuddhIpa jevamAM lAkhajojananAM . upara kahyAM pramANe vyaMtaranA tathA vANavyataranA asaMkhyAtA nuvanobe, temAM sarve maLIne asaMkhyAtA jIna nuvano be. ___ anaMtAnaMtazrAkAzapradezanAMmadhyannAgamAM, kaTIe ( kenaye ) hAtharAkhIpagapasArIunelApuruSanAMthAkAre akRtrima, nizcaLa, ane paMcAstikAyanAM samudAyayukta caudarAja pramANa loka. e caudarAjalokanA madhyamAM ekarAja lAMbo pahoLo ane merusamIpe samajutalApRthvIthI navaseM jojana nIco ne navaseMjojanacaMco tijelokaje, te tirgalokamAM paccIsakomAkomI ughArapaTyopamanAM jeTalAMsamayathAya teTalAM chIpa ane samujho . arthAt asaMkhyAtAchIpane asaMkhyAtAsamukho . te sarvanI atyaMtaramA lAkhajojanano lAMbo paholothane thALInAthAkAre goLa Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (34) zrA prathama jaMbuddhIpa be; tenAM pharato cumInAMthAkAre be lAkha jojananA vistAre lavaNa samupa De ane te pabI dhAtakIkhaMga, kALodadhi samuDa, puSkaravarahIpane puSkaravarasamu'vigere eka bIjAthI bamaNAM bamaNAM vistAre cumInAkAre ane prazastavastunAM nAme asaMkhyAtAchIpane asaMkhyAtAsamujho le. sarvathI nello svayaMjuramaNa nAmesamuLe te ardhA rAjaloka pramANa vistAre . jaMbuddhIpamAM becaMDa ne be sUrya, lavaNa samuDamA cAra caMdra ne cArasUrya, dhAtakIkhaMgamAM bAracaMDa ne bAra sUrya, kALo dadhi samuDamAM bahetALIsa caMDa ne badetALIsa sUrya ane puSkarArdhamA bahotera caMdra ne bahoMtera sUrya . e badhAM maLI ekaso batrIsacaMDa ne ekasobatrIsasUrya tathA grahAdika jyotiSInAM vimAno thA manuSya kSetramA de, te sarve cara le. manuSya kSetranI bahAra asaMkhyAtA DIpa tathA samupromAM asaMkhyAtA jyotiSInAM vimAno be, te sarve sthira . dareka caM ne aThayAsI graha avyAvIsa nakSatra ane Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (35) gasaTha hajAra navaseM paMcotera komAkomI tArAno parivAra . saMjUtalA pRthvIthI sAtaseM nelaM jojane tArAnAM vimAna be, AThase jojane sUryanuM vimAna De, AThaseM eMsI jojane caMDamAnuM vimAna be, AThaseMcorAsI jojane nakSatranAM vimAnaDe, bAuseMagyAsI jojane budhanuM vimAna De, AThaseMekAeM jojane zukranuM vi. mAna be, AThaseMcorANuM jojane bRhaspatinuM vimAna, AThaseMsattANuM jojane maMgaLay vimAna ane navaseM jojane sarvathI upara zaninuM vimAna . ema samajutalA pRthvIthI sAtaseM nelaM jojana uparAMta ekaso daza jojanamAM jyotiSa cakra , te vimAno meruparvatathI agIyAraseM ekavIsa jojana cAre tarapha pura ne ane agIyAraseM agIyAra jojana alokathI mAMhelIkore je. eTale alokanI abAdhAe jyotiSa cakra . ___ manuSyadeva mAhenAM caMDamAnAM vimAna eka jojananA ekasaThanAga karIe evamA uppanna nAganAM Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAMbA pahoLAM ne avyAvIsannAganAM jaMcA. sUryanAM vimAna ekasaThIyA amatALIsa nAganAM lAMbA pa. hoLAM ne covIsa nAganAM uMcA De, grahanA be gAunAM lAMbA pahoLAM ne eka gAunAM UMcA , nakSatranAM eka gAunAM lAMbA pahoLAM ne ardha gAnAM UMcA , ane tArAnAM pAMcazedhanuSyathI eka hajAradhanuSya sudhInAM lAMbA pahoLAMne aDhIseMthI pAMcase dhanuSya sudhInAM uMcA . manuSya kssetrn| bahAranAMjyotiSInAM vimAnonuM pramANa manuSya kSetranA vimAnothI ardhaM ardhaM le eTale manuSya kSetramA rahelA caM'nuM vimAna ekasa. gIyAM bappanna nAganuM be; to manuSya kSetranI bahAranA caMDanA vimAna ekasaThIyA aLyAvIsa nAganAM . ema pAMcejyotiSInanAM vimAnonI laMbAi, pahoLA ane uMcAinuM pramANa ardhaM ardha be.caMDa tathA sUryanAM vimAnavAhaka devo soLa soLa hajAra be, grahanAM vimAnavAhaka devo AThahajAra , natranAM vimAna vAhaka devo cArahajAra ane tArAnA vimAnavAhaka devo babbe hajAra le. caMDa, sUrya, graha, nakSatra ane Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 37 ) sArAnI cAlavAnI gati anukrame eka bIjAthI zIghra zIghratara be, jyotiSInAM vimAnanuM mAMhomAMhe aMtara, vyAghAte utkRSTa bArahajAra baseM bar3hetALIsa jojananuM jaghanya vaseMnebAsa jojananuM be, nirvyAghAte ( vyAghAta na hoya tyAre ) utkRSTa be gAunuM ghane jaghanyathI pAMcaseM dhanuSya eka tArAthI bIjA tArAnI bacce aMtara be. sUrya uMco so jojana tape be nIco dAraseM jojana tape be ne ticche sumatALIsa hajAra baseMtresaTha jojana ne sAThIyA ekavIsa jAga tape be. eTale upara kahyA pramANe sUryanuM tApa kSetra be. lavaNa samujhe jyotiSInA vimAno be te udaka sphATika ratnanAM ne bIjA sarva jyotiSInA vimAno sphATika ratnanAM be, te sarva vimAno ardha kavIar (koThaphaLa) kAre, manohara jonavane sahIta, dedIpyamAna prakAzavALA chAne yati suMdara jyotiSIjanAM vimAnoDe temAM saMkhyAtA jyotiSI devo be. vaimAnika devAnAM vimAno: - jyotiSInAM vimAno saMkhyAta komAkomI jojane athavA thA Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (30) umA rAjalokanAM beme, ghanodadhinA AdhAra, pahelo saudharmadevaloka dakSiNa dizAe ane bIjo zAnadevaloka uttara dizAe te banne devalokanAM negA maLI vaLIyAkAre tera pratara be. tere prataranI vacce arkothardha bekhaMgakarIe; eka dakSiNa dizikhaMma ane bIjo uttara dizikhama, dakSiNa dizi khamano adhipati saudharme' ane uttaradizikhaMjhano adhipati izAne je. saudharmejanA batrIsalAkha vimAna , temAM cAraseM corANuM trikhUNAM, cArase uyAsI cokhUNA, sAtazaMsattAvIsa vATalAM ane ekatrIsa lAkha ahAeM hajArabaseM trANuM vividha AkAranApuSpAvakIrNa vimAno be, tathA zAnejanA aThyAvIsalAkha vimAna , temAM cArase corANuM trikhUNAM, cAraseMbyAsIcokhUNAM. baseMamatrIsa vATalA ane sattAvIsa lAkha aThANuMhajAra sAtaseM byAsI vividha thAkAranAM puSpAvakIrNa vimAno be; te banne devalokanA sarva vimAnanA noMya taLIyAno pRthvIpIma be hajAra sAtaseM jojanano jAmo ne nete vimAno pAMcaze jojananAM uMcA be, keTalA eka saM Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3e) khyAtA jojananAMne keTalAeka asaMkhyAtA jojana nAM lAMbA pahoLAM ne ane kALA, nIlA, rAtA, pILAne dhoLA ema paMcavarNanAM be, te vimAnonI upara asaMkhyAta jojane athavA navamA rAjalokanAM me, ghanavAtanA AdhAre trIjosanatkumAra devaloka dakSiNa dizAe ane cotho mAheMja devaloka uttara dizAe be. te banne devalokanAM legA maLI vaLIyAkAre bAra pratara je temAM paNa pUrvokta rIte dakSiNa dizikhaMmano adhipati sanatkumAre ane uttara dizikhaMmano adhipati mAheM . sanatkumArajanA bAralAkha vimAna be temA traNaseM bappanna trikhUNAM, traNaseMyamatALIsa cokhUNAM, pAMcaseM bAvIza vATalAM ane agiyAralAkha aThANuMhajAra sAtaseMcummotera vividha AkAranAM pupAvakIrNa vimAna le tathA mAhejanA AulAkha vi. mAna , temAM traNaseMbappanna trikhUNAM, traNaso amatALIsa cokhUNAM ekaso sIttera vATalAM ane sAtalAkha navANuM hajAra ekaso bIsa vividha AkAranAM puppAvakIrNa vimAna . te banne devalokanA vimAnanA Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (40) joyataLIyAno pRthvIpIma be hajAraDaseMjojana jAmo be, te vimAno bazeM jojana uMcA, keTalAekasaMkhyAtA jojananAM ne keTa lAeka asaMkhyAtA jojananAM lAMbA pahoLAM ane kALA varNa sivAya cAra varNanAM . trIjA, cothA devaloka upara asaMkhyAtA jojane athavA dazamA rAjalokamAM ghanavAtanA AdhAre pAMcamo brahma devaloka . te devalokamAM u pratara ne cAralAkha vimAno ne temAM bazeM corAsI trikhUNAM, bazeboMtera cokhUNAM, bazeM cummotera vATalAM anetraNalAkha navAeM hajAra ekaso bAsaTha vividha AkAranAM puSpAvakIrNa vimAna be. te vimAnanA noyataLIyAno pRthvIpIma be jahAra pAMcase jojana jAmo, te vimAno sAtaseM jojananA uMcA, keTalAeka saMkhyAtA ane keTalAeka asaMkhyAtA jojananAM lAMbA paholA ane kAlAne nIlAvarNa sivAya traNavarNanAM . pAMcamA devalokanAM upara asaMkhyAtA jojane athavA dazamArAjalokanAM beme ghanodadhine ghanavAtanA AdhAre hAlAMtaka devaloka je. te devalokamAM pAMca pratarane pacAzahajAra Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (41) vimAno De temAM bazeM trikhUgAM,ekaso bANuM cokhUNA, ekaso trANuM vATalA ane jaMgaNapacAzahajAra cArazeM pannara vividha AkAranAM puSpAvakIrNa vimAna le. te vimAnanA noyatalIyAno pRthvIpIma be hajAra pAMcase jojana jAmo De, te vimAno sAtaseM jojananAMuMcA, keTalAeka saMkhyAtA ane keTalAeka asaMkhyAtA jojananAM lAMbA paholAM ane kAlAne nIlA varNa sivAya traNavarNanAMDe. hA devalokanAM upara asaMkhyAtA jojane athavA agiyAramA rAjalokamAM ghanodadhi ane ghanavAtanAM AdhAre sAtamo zukra devaloka te devalokamAM cAra pratarane cAlozahajAra vimAno De,temA ekaso unIsa tikhUNAM, ekasobatrIsa cokhUNAM,ekaso ahAvIsa vATalAM ane uMgaNacALIza hajAra baseMnecAra vividha AkAranAM puSpAvakIrNa vimAna te vimAnanAM noMyataLIyAno pRthvIpIma behajAra cArazeM jojana jAmo, te vimAnoAThaseMjojananAM UMcA keTalAeka saMkhyAtA ane keTalAeka asaMkhyAtA jojananAM lAMbA paholA ane kALA, nIlAne rAtA varNa sivAya be Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (42) varNanA , sAtamAdevalokanAMupara asaMkhyAtAjojane athavA agiyAramA rAjalokanAM me ghanodadhi ane dhanavAtanA AdhAre zrAThamo sahasrAra devaloka le. te devalokamAM cAra pratarane uhajAra vimAnoDe, temAM ekasosoLa trikhUNAM, ekasopATha cokhUNAM, ekasozrAu vATalAM ane pAMcahajAra baseMamasaTha vividha thAkAranAM puSpAvakIrNa vimAna.te vimAnanA noMyataLIyAno pRthvIpIma behajAra cAraseMjojana jAmoje, te vimAno AThaseMjojananAM jaMcA keTalAeka saMkhyAtA ane keTalAeka asaMkhyAtA jojananAM lAMbA paholA ane kALA, nIlAne rAtAvarNa sivAya be varNanAM . AumA devalokanAM upara asaMkhyAtA jojane athavA bAramA rAjalokamAM AkAzanAM zrAdhAre navamo zrANata ane dazamo prANata e be devaloka jomAjoma ane te banne devalokanoeka' . te banne devalokamAM thazne cAra pratarane cAraseM vimAno. temAM bANuM trikhUNAM, agyAsI cokhuNAM, agyAsI vATalAM zrane ekasovatrIsavividhayAkAranAM puSpAvakIrNa Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 43 ) " vimAnabe te vimAnanAM noMyatalIyAno pRthvIpa be hajAra trapaseM jojana jAmoDe, te vimAno navaseM jojana uMcA, keTalAeka saMkhyAtA ne keTalAeka chasaMkhyAtA jojananAM lAMbA pahalAM ne eka dholA varNanAMja be, navamA khane dazamA devalokanAM upara saMkhyAtA jojane athavA bAramA rAjalokanAM bene AkAzanAM vyAdhAre agiyAramo caraNa ne bAramo acyuta devaloka jomAjona be te banne devalokano eka iMdra be. te banne devalokamAM thazne cAra pratarane traNaseM vimAno be, temAM bahoMtera trikhUNAM, asaTha cokhUNAM, cosa vATalA ane bannu vividha kAra nAM puSpAvakIrNa vimAna be. te vimAnanA joyatalIyAno pRthvIpIMga ve dajAratra se jojana jAmo be, te vimAno navaseM jonajanAM uMcA, keTalAeka saMkhyAtA ane keTalAeka saMkhyAtA jojananAM lAMbA pahoLAM eka dhoLA varNanAMja be. agiyAramA ghane bAramA devalokari upara asaMkhyAta jojane athavA teramA rAjalokamAM yakAzanAM zrAdhAre navatraiveyaka be Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (44) te darekano akeko pratara hovAtho nadauauyakanA nava prataro . te nava prataromAM prathama nIdenI trIke traNa pratare ekaso agiyAra vimAna , temAM cAlIza trikhuNAM, batrIsa cokhuNAM ane pAMtrIsa vATasAM vimAna . e helo trIkamAM puSpAvakIrNa vimAna nathI,tenA upara asaMkhyAta jojane bIjI madhyanI trIke ekaso ne sAta vimAna ne temAM aThAvIsa trikhuNAM, covIsa cokhuNAM, tevIsa vATalA ane batrIsa puSpAvakIrNa bimAna ne tenA upara asaMkhyAta jojaneathavA teramArAjalokane me uparanuM trIjutrIkaDe. tenAM ekaso vimAna ne temAM soLa trikhUNAM, bAra cokhuNAM, agiyAra vATalAM ane ekasaTha puSpAvakIrNa vimAna be, ema navagreveyakanAM sarve maLI traNase aDhAra vimAna . tenAM noyataLIyAno pRthvIpIma be hajAra baseMjojana jAmoDe te vimAno eka hajAra jojananAM UMcA, keTalAeka saMkhyAtA ane keTalAeka asaMkhyAtA jojananA lAMbA pahoLA ane eka dhoLA varNanAMjale. navaaveyakanI upara asaMkhyAta jojane athavA caudamA Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (45) rAjalokanAM beme AkAzanAM AdhAre pAMcaanuttaravimAna le tenoeka pratarane pAMca vimAna .temAM vacanu sarvArthasivimAna lAkha jojana- lAMbu paholU ane vATaDaM je te sarvArtha siha vimAnanI cAre dizAe anukrame vijaya, vijayaMta, jayaMtane aparAjIta ema cAra vimAna . te trikhuNAM . te vimAnanA noMyataLIyAno pRthvIpImabe hajArane ekaso jojana jAmo be. te vimAno eka hajAra ne ekaso jojana uMcA, asaMkhyAta jojananAM lAMbA pahoLAM ane eka dhoLA varNanAMja . te pAMca anuttara vimAnanI upara bAra jojane, pIstAlIsa lAkha jojananI lAMba padoLI, batrAkAre, madhyatnAge thA jojananI jAmI, me mAkhInI pAMkha jevI pAtaLI, ekakroma bar3hetAlIsa lAkha trIsahajAra baseM uMgaNapacAsa jojana kApherI paridhi ane pANInAkaNIyA,macakuMdanuMphUla,rupAnopATo ne motInA hArathI paNa adhikaujaLI evI ptipazilAle. te sizilAnI upara eka jojanane me lokano aMta De tIhAM eka gAuno chonAga eTale traNaseMtetrIsa dhanu Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (46) pyanI upara batrIsa yAMgaLamAM sarva sijhanAanaMtAjIvo rahyAM . ___ bAra devaloka, navagaiveyaka ane pAMca anuttara vimAnanA sarvemaLIne corAsIlAkha sattANuM hajArane trevIsa vimAno .te vimAno atyaMta sugaMdhImaya, mAkhaNanA jevo mR'sparza, nityagdyotavaMta, manohara,ane jInajuvanoe sahIta , tathA zabda, rupa, gaMdha, rasa, sparza, Rddhi, gati, lAvaNya, kAnti, sthiti, e dazavAnA manojJa jemAM evA ati suMdara vimAno ne viSe asaMkhyAta devo rahe che. pRthvIkAyAdi ekeMkhyinAM-pAMca daMmakabe iMjiyAdi vigachiyanAM traNa daMgaka tiryaMca paceMDiyano eka daMbhaka ane manuSyano eka daMjhaka ema daza daMmake juvano anizcala anitya ane aniyamIta je. juvanapati nikAyamA sAtakomane bahoMtera lAkha jInajuvana , vaimAnikamAM corAsIlAkha sattAeM ha. jArane trevIsa jIna juvana ne ane ti lokamAMtraNa hajAra baseM uMgaNasATha jInajuvana ke. ema sarve maLI Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (47) Akroma sattAvanalAkha baseM ne byAsI tathA vyaMtara nikAya ane jyotiSImAM asaMkhyAtA jInajuvano. te sarvezAsvatA be. juvanapati nikAyanAM darekajInajuvanamA ekaso eMsI eMsI jInapratimAjI ne. navagraiveyakanA traNaseM aDhAra ane pAMca anuttaranAM pAMca maLIne traNaseM tre vIsa jInajuvanomA ekasovIsa vIsa jInapratimAjo ane bIjA sarva vaimAnikanA jInajuvanomAM ekaso eMsI eMsI jInapratimAjI . tirvA lokanAM sATha jInajuvanomAM ekaso covIsa covIsa ane bAkInA traNa hajAra ekaso navANuM jInajuvanamA ekasovIsa vIsa pratimAjI . ema gaNatAM sarvamaLI paMdarabaja betAlIsa karoDa aThAvana lAkha utrIsa hajArane eMsI jInapratimAjI tathA vyaMtara nikAyamAM ane jyotiSImAM asaMkhyAta jInapratimAjI ne.sarva jInapratimAjI RSanna, caMbAnana, vArikheNa ne vaImAna e cAra nAmanI ane sadA zAsvatI // iti juvanahAra // Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (47) atha trIju zarIrahAra. zarIra-"zIryate tabazarIraM " pratikSaNepudgalanA upacayaapacayekarIne vadhe, ghaTe te zarIra kahIe; e zarIra pAMca .1 audArika, 2 vaikriya, 3 AhAraka, 4 taijasa, 5 kArmaNa, - audArika-udAra-pradhAna tirthaMkaragaNadharAdika padavInIapekSAesarvazarIromAM uttama, sthula pudgalornu banejhuM, utpannathayApanItaratavadhe, ghaTe, pariName ane - dana nedana grahaNAdiyazzakaevaM; audArikanAma ka. manAMudaye audArikazarIrayogya pudgalagrahaNakarIjIva potAnA pradezasAdhemeLavI zarIrapaNenipajAve te zrI. dArikazarIrakahevAya . vaikriya-vividha prakAranI vikriyA kare jemake nAnAmoTuM-moTAnunAnu, surupa-kurupa-kuruparnusurupa, dRzya-adRzya-adRzya-dRzya, ekanuM aneka-anekanuM eka, apratighAtInuM pratighAtI-pratighAtIna aprati ghAtI, nUcaranuMkhecara-khecaranuM jUcara, ityAdi ghaNA prakAra- yazzakeevaM vaikriya nAmakarmanAM udayathI vaikriya Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4 ) zarIra yogya pudgala grahaNa karI jIva potAnA pradezanI sAthe meLavI zarIra paNe nipajAve te vaikriyazarIra kahevAya che. te vaikriya zarIranAM ghe neda che. 1 nava pratyayika, 2 labdhi pratyayika.. pAhAraka-alpakALane mATe je grahaNa karAya te zrAhAraka zarIra, caudapUrvadhara labdhivaMta sAdhu saMdeha TALavAnimite athavA tirthakaranIrIchi jovAne arthe sphATikanAM jevU ati ujvaLa, muDhA hAtha pramANa, aMtaramUhurtanIsthitivALU; AhArakanAmakarmodaye AhArakazarIrayogya zunna vizuH6 pudgala grahaNa karI jIvapradezasAthe meLavI zarIrapaNe nipajAve te AhAraka zarIra kahevAya De. ___taijasa-tejano vikAra, tejomaya, tejapUrNaevaM; karelA nojanane pacAvanAra ane tejolezyA tathA zrApake anugrahanAM prayojanavALU, taijasa nAmakarmanAM udayathI taijasa zarIra yogya pudgala grahaNa karIjIva potAnA pradezanI sAthe meLavI zarIrapaNe nipajAve te taijasa zarIra kadevAya . Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (50) kAmaNa-karmanovikAra, karmamaya, karmasvarupa, sarva zarIronuM bIja evaM, khIranIranIpeThe jIva pradezanIsAthe je karmadaLamaLIrahyAMDe te kArmaNa zarIra kahevAya De. audArikanI apekSAe vaikriyanAM pradeza asaMkhyAtaguNA, vaikriyanI apekSAe AhArakanAM pradeza asaMkhyAtaguNA, AhArakanI apekSAe taijasanAM pra. deza anaMtaguNA ane taijasanI apekSAe kArmaNa zarIranAMpradeza anaMtaguNA ne, audArikathI vaikriyanI avagAhanAM sUkSma, vaikriyathI AhArakanI avagAhanAM sUkSma ane AhArakathI taijasane taijasathI paNa kArmaNanI avagAhanAM sUdama . taijasa ane kArmaNa zarIra apratighAti eTale kothI rokAya nahi athavA koznerokenahievA, jIvane anAdisaMbaMdhavALA . nArakIno eka damaka, juvanapatinA dazadaMmaka, jyotiSIno eka damaka, vyaMtarano eka daMmaka ane vaimAnikano eka daMgaka, e cauda daMgake vaikriya, taijasa Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (51) ane kArmaNa, ema traNa zarIra hoya . be iMjiya, te iMDiya, cauridhyi, pRthvIkAya, apakAya, teukAya ane vanaspatikAya, e sAta daMmake, tathA samurchima tiryaMca paMceMjyi ane samurbima manuSyane audArika taijasa ne kArmaNa ema traNa zarIra hoya , vAyukAya ane garnaja tiryaMca paMceMpiyanA daMmake audArika, vaikriya, taijasa ane kArmaNa, ema cAra zarIra hoya ane garnaja manuSyanA daMmake pAMce zarIra hoya . // iti zarIrahAra // atha avagAhanA hAra. avagAhanA-zarIranuM pramANa-jaghanya tathA uskRSTa covIza daMmake kahe . prathama nArakInA daMgake sAmAnyapaNe avagAhanA jaghanya aMgulanAM asaMkhyAtamAM nAga jeTalI ane utkRSTa pAMcaze dhanuSyanI ne, judI judI nArakInIa. pekSAe pahelI nArakInI poNAgrAu dhanuSya ba aMgula, bIjI nArakInI sAmApaMnnara dhanuSya bAra aMgula trIjI nArakInI savAekatrisa dhanuSya, cothI nArakInI Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (52) sAmIbAsaTha dhanuSya, pAMcamI nArakInI savAso dhanuSya, bahI nArakonI aDhIseM dhanuSya ane sAtamI nArakInI pAMcase dhanuSyanI vadhAremAM vadhAre avagAhanAM . prathama nArakImA pahelo pratare nArakInA jIvornu utkRSTa dehamAna traNa hAtharnukachu , ane bIjA pratare pAMca hAtha sAmAA3 aMguLamuM, trIjA pratare sAtahAtha sattara aMguLay dehamAna De; ema dareka pratare pratare be hAtha sAmAyAgyAuaMguLa vadhAratAM bevA teramA prataramA nArakInA jIvonuM utkRSTa dehamAna poNAbATha dhanuSya ne ba aMguLanuM jANavaM. bIjI nArakImA pahele pratare nArakInA jIvonuM utkRSTa dehamAna pogAthAu dhanuSya ne u aMgulanu kA be, ane bIjA pratare sAmAAu dhanuSya ne nava aMgulanu, trIjA pratare savAnava dhanuyaSyane bAra aMgulanu, ema dareka pratare traNa hAthane traNa aMgula vadhAratA belAM agiyAramA prataramA nArakInA jIvonuM utkRSTa dehamAna sADA. pannara dhanuSyane bAra aMgulanuM jANavU, trIjI nArakImA Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (53) pahelA pratare sAmApannara dhanuSyane bAra aMgulanu, bIjA pratare sAmAsattara dhanuSya sAmAsAta aMgulanuM ema dareka pratare sAtahAthane sAmAgaNIsa aMgulanI vRddhi karatA karatA bellA navamA pratare savAekatrIsa dhanudhyanuM utkRSTa dehamAna jANavU. cothI nArakImA pahele pratare savAekatrIsa dhanuSya- dehamAna kayu ne ane bIjA pratarAdi dareka pratare pAMca dhanuSyane vIsa aMguLanI vRddhi karatA karatA bekSA sAtamA pratare sAmI bAsaTha dhanuSyanuM utkRSTa dehamAna jAgavU. pAMcamI nArakImA pahele pratare sAmobAsaTha dhanuSyanuM ane bIjA pratarAdi dareka pratare pannaradhanuSyane aDhIhAthanI vRddhi karatA karatA bellA pAMcamA pratare ekaso paccIsa dhanuSyanuM utkRSTa dehamAna jANavU. hI nArakImAM pahele pratare ekasopaccIsa dhanuSyanuM ane bIjA pratarAdi dareka pratare sAmIbAsaTha dhanuSyanI vRddhi karatA karatA belA trIjA prataramA nArakInA jIvonuM utkRSTa dehamAna baseMpaccAsa dhanuSyanuM jANavU. sAtamI nArakImA eka pratara ne temAMnA nArakInAM jIvonuM utkRSTa Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 84 ) dehamAna pAMcaseM dhanuSyanuM jANavuM; e pramANe sAte nArakImAM dareka prataronA nArakInuM java pratyayika zarIra mAnaka ne te nArakInA jIvo uttaravai kriya zarIra kare to jaghanyathI aMgulanA saMkhyAtamAM jAga jeTaluM ane utkRSTathI potAnA java pratyayika zarIrathI bamaNuM karI zake be.. bhuvanapatinA dazadaMmaka, vyaMtarano eka daMgaka jyotiSIno eka daMgaka ema bAra daMgake devadevanuM java pratyayika zarIra eTale svAbhAvika zarIra jaghanya aMguLanA asaMkhyAtamAM jAga jeTaluMne utkRSTa sAta hAthanuM hoya . ane te devo uttaravaikriya zarIra kare to jaghanya aMgulanA saMkhyAtamAM jAga jeTaluMne utkRSTa lAkhajojanaparyaMta karI zake be, jaghanya zarIra utpattI samaja hoya . pRthvI kAya, apakAya, te kAya vAkAya ne sAdhAraNa vanaspatikAyanA jIvonuM zarIra jaghanya ane utkRSTathI aMguLanA asaMkhyAtamA jAga jeTaluM hoya te. pratyeka vanaspatikAyanuM zarIra jaghanyathI aMguLanA asaMkhyA f Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (55) tamA nAga jeTayune utkRSTathI hajAra jojanathI kAkelaM jANavU. sUdama ne sAdhAraNa nAma karmanA udae karIne anaMtA jIvoe grahaNa karebuM eka zarIra te sUkSma ni. goda (sUma sAdhAraNa vanaspatikAya)nuM zarIra kahevAya e zarIra, sarvajIvonA zarIrathI atisUkSma aMgulanA asaMkhyAtamA nAga jeTavU de. sUkSma nigodivAnA zarIrathI asaMkhyAta gaNuM moTu sUkSma vAjakAyanu zarIra jANavU. eTale asaMkhyAtA sUdamanigodanA zarIre eka sUkSma vAukAyatuM zarIra hoya . sUkSma vAyukAyanA zarIrathI asaMkhyAta gaNuM moTu sUkSma tejakAya, tethI asaMkhyAtagaNu moTuM sUdama apakAyatuM ane tethI asaMkhyAtagaNuM moTu sUkSma pRthvIkAyatuM zarIra kayuM . have sUkSma pRthvIkAyanA eka zarIrathI asaMkhyAta gaNuM moTu eka bAdara vAukAyarnu, tethI asaMkhyAtagaNuM moTu eka bAdara agnIkAyarnu, tethI asaMkhyAtagaNuM moTu eka bAdara thapakAya, tethI asaMkhyAtagaNuM moTu eka bAdara pRthvI Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (56) kAyarnu ane tethI paNa asaMkhyAtagaNuM moTu eka bAdara nigoda (sAdhAraNa vanaspati kAya)nuM zarIra kA De. e pramANe pAMca sUdamane pAMca bAdara e dazenA zarIra mAMhomAMhe eka bIjAthI anukrame asaMkhyAta guNA moTA moTA kahyA be, paraMtu dazenA zarIromAMhernu moTAmAM moTu zarIra paNa aMgulanA asaMkhyAtamA nAga jeTabuMja jANavU kAraNa ke aMgulanA asaMkhyAtamAM nAganA paNa asaMkhyAta neda kahyA be. .... pRthvIkAyAdika pAMce sUkSma ekaichiya jIvonA zarIra evAM sUmake, eka zarIrato dekhAyaja nadi paNa asaMkhyAtA ke anaMtA sUkSma jIvonA zarIrono pIma ekaTho hoya to paNa te dekhAtA nathI ane pratyeka vanaspati kAya sivAya pRthvIkAyAdi pAMce bAdara ekeMjiya jIvonA zarIra paNa evA jINA ke te asaMkhyAtA jIvonA zarIranAM pIka ekagaM hoyatoja dekhAya le tene mATe zAstrajJo kahele ke eka patthara ke mIganA kakamAne ko atibalavAna puruSa ghaNI vakhata vATI vATIne kINo juko kare topaNa temAM Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahelA keTalAeka jIvazarorone kokhAmaNA thAya ane keTalAeka jIvazarIrane kIlAmaNA paNa na thAya, keTalAeka mare ne keTalAeka mare paNa nadi ane keTakhAekane to mAlama paNa pame nahi. jemake-bAra jojananI lAMbIne nava jojananI pahoLI nagarIne viSe ghaNA soko vase , temAM koznA ghera cora dhAmapAme, buMTe ke mAre, tenI khabara nagarInA lokamAM kozne pame ne kozne na par3e, tema ahIM paNa jANI khe. ... zaMkha vigere beiMDiya jIvonuM utkRSTa zarIra pramANa bArajojananu, kAnakhajurA, vigere tetriya jIvonuM utkRSTa zarIra pramANa traNagAjanuMane namA vigere cauri'iya jIvonuM utkRSTa zarIra pramANa cAra gAunuM kA be, bejiya, teiMDiya ane cauripriyajIvonuM jaghanya zarIrapramANa aMgulanA asaMkhyAtamA jAga jeTabuM jANavU. . garnajajalacara tathA uraparisarpanI utkRSTa avagAhanA ekahajArajojananI, garnaja jujaparisarpanI pRzktva ( bethI nava ) gAunI, garnaja copagA (gAya Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (40) vigere ) nI bagAunI ane garna khecarajIvonI pRthaktva dhanuSyanI utkRSTa avagAhanA kahI be. samucchima jalacaranI utkRSTa avagAhanA hajAra jojananI, samumi naraparisarpanI pRthaktva jojananI, samumi copagAnI pRthaktva gAunI ane samurkhima bhujaparisarpa tathA samurchima khecarajIvonI pRthaktva dhanuyanI utkRSTa avagAhanA kahI be. tiryaMca paceMdriya koi jIva labdhiyoge vaikriya zarIra kare to jaghanya gulano saMkhyAtamo nAga ne utkRSTa navaseMjojana sudhI karI zake be. - samumi manuSyonuM utkRSTa ane jaghanya dehamAna gulanA zrasaMkhyAtamAM nAganuM kathaM be. garbhaja manuSyanuM jaghanya dehamAna aMgulanA asaMkhyAtamA jAga jeTaluMne UtkRSTa traNa gAunuM kayuM che. kSetranI chApekAe pAMca devakurune pAMca uttara kurukSetranA manuSyanuM utkRSTa dehamAna traNa gAunuM, pAMca harivarSane pAMca ramyakakSetranA manuSyanuM utkRSTa dehamAna be gAunuM, pAMca hemavaMtane pAMca bhairaNyavRta kSetranA manuSyonuM utkRSTa Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ee) dehamAna eka gAunu, bappanna aMtarachIpanA manuSyAnuM utkRSTa dehamAna AThase dhanuSyanuM ane pAMca mahAvidenA kSetranA manuSyonuM utkRSTa dehamAna pAMcaseM dhanuH pyanuM kaDaM be. pAMca laratane pAMca auravratakSetramA pahele zrAre, dhure (Aro besatAM) traNa gAunuM ne beme (Aro utaratAM) be gAunu, bojeAre dhure be gAunu, ne me eka gAunu, trIje thAre,dhure ekagAunu,ne me pAMcase dhanuSyanu, cotheyAre, dhure pAMcase dhanuSyanu, ne me sAta hAtha, pAMcame Are, dhure sAta hAtharnu, ne me eka hAthay. ane baThe Are, dhure eka hAtharnu, ne me eka hAtha mATheruM, dehamAna A avasarpiNI kALamAM kaDaM . ko manuSya labdhiyoge uttara vaikriya zarIra kareto jaghanyaaMgulanAsaMkhyAtamAnAgajeTaluM ne utkRSTa to lAkha jojanathI kAphelaM paNa karI zake.. _ vaimAnikanAM daMgake jaghanya zarIra aMgulanA zrasaMkhyAtamA nAgarnu utpattI kALe hoya ,ane utkRSTa dehamAna pahelA saudharma ne bIjA zAna devaloke deva (devI) nuM sAta hAya, trIjAne cothA devaloke Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devonuM ba hAtha, pAMcamAne bahA devaloke pAca hA anu, sAtamAne AmmA devaloke cAra hAtharnu,navamA, dazamA, agiyAramA ne bAramA devaloke traNa hAtharnu, navagraiveyake be hAtharnu ane anuttara vimAne eka hAtharnu utkRSTa dehamAna kayuM . ___ asura kumAra nikAyanA devonA zarIra syAma, vAyu kumAranA nIlA, suvarNa kumAra, disikumAra, ne stanitakumAranA suvarNa jevA pILAM, agnikumAra, vi. dyutakumAra,ne chIpakumAranA rAtA,ane nAgakumAra tathA udadhikumAranA gaura varNavALAM zarIra kahyAM ne.pizAca, cUta, yakSa, mahoraga zrane gaMdharva nikAyanA devonA zarIrasyAma, kinnaranA nIlA, ane rAkSasa tathA kiM. puruSanA gaura (dholA) varNavALAM zarIra kahyA . jyotiSa devo mAMhe tArArjanA zarIra paMcavarNA ane bIjA sarvenA tapAvelA suvarNa sarakhA varNavALAM zarIra kahyA 3. saudharma ane zAna devalokanA devanA zarIra rAtA survaNa sarakhA kAntivALA, sanatkumAra, mAheM, ane brahmadevalokanA devonA zarIra kamaLanI kesarAnA sa . Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rakhA kAntivALA ane lAMtakAdi uparanA sarva devalokanA devAno varNa eka bIjAthI uttarottara ujvala, ujvalatara ane ujvalatama kahyo be. sijhanA jIvonI kSetrAvagAhanA jaghanya eka hAtha ne ATha aMgulanI, madhyama cAra hAthane soLa aMgulanI ane utkRSTI traNaseM tetrosa dhanuSyane batrIsa aMgulanI jANavI. thA zravasarpiNo kALamAM trIjA, cothA dhArAmA covIsa tirthakara thayA temanuMdehamAna-ruSannadevanu500 dhanuSyanu, ajItanAtharnu 450 dhanuSyanu, saMnnavanAtharnu 400 dhanuSyanu, aninaMdana- 350 dhanuSyanu, sumatinA tharnu 300 dhanuSyanu, padmapracurnu 250 dhanuSyanu, supArzvanAthanuM 200 dhanuSyanu, caMDaprajunuM 150 dhanuSyanu, suvidhinAtharnu 100 dhanuSyanu, zItaLanAthanuM eka dhanuSya muM, zreyAMsanAthay G0 dhanuSyanu, vAsupUjyanuM 70 dhanupyanu, vimaLanAtharnu 60 dhanuSyanu, anaMtanAtharnu 50 dhanuSya-, dharmanAtha- 45 dhanuSyanu, zAMtinAthana 40 dhanuSyanu, kuMthunAtharnu 35 dhanuSyanu, aranAtharnu 30dhaH Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nuSyanu,malinAtha- 25dhanuSyanu, munisuvratasvAminu50 dhanuSya, naminAthanuM 15 dhanuSyanu, neminAthanuM 10 dhanuSyanu, pArzvanAthanuM e hAtha, ane varSamAna svAminu 7 hAtha- dehamAna jANavU. // iti avagAhanAdhAra // _ atha pAMcamuM lezyAhAra. jeNe karI jIva karma sAthe Azleza pAme tene lezyA kahIe. te lezyAnA be neda , eka vyalezyA tathA bIjI nAvalezyA, tyAM AtmAne kALA tathA pILAdika 'vyarupa karmapudgaLa saMyogate avya lezyA, ane tethI AtmAnA zunAzunna pariNAma te nAvalezyA, arthAta ba lezyAnI ko evIjAtanI anaMtI vargaNA ne ke temAthI AtmAnI yoga pravRti ( mana vacanakAyano vyApAra) nA anusAre lezyAnI vargaNA grahaNa karAya te avya lezyA, ane tethI jIva upara thatI asara te nAtra lezyA jANavI... azunna lezyAthI thatIazuna asara, AtmAnA svAnnAvika zunna adhyavazAya upara thatI nathI, tyAM Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (63) aSTAMta kahe be, jema lAla, dhoLA kAcamAM pratibIMba pame khalaM, paNa tethI te dhoLo kAca raMgAya nahi. adholokamAM pAye ( ghaNu karIne ) azunna 'vyojale ane urvalokamAM prAye zunnamavyo , mATe adholokamAM azunna avyalezyA ane urdhvalokamAM zuna avyalezyAja grahaNa thAMya je tethI urva ane adholokamAM avyalezyA avasthita rahe ane nAvalezyA pharyA kare be. te lezyAnA nAma pariNAma, lakSaNa varNa rasa sparza gaMdha sthAnaka sthitI cavanagati ane daMgakAdika kahe . nAma kRSNa, nIla, kApota, tejo, padma ane zukla e lezyAnA nAma jANavA. pariNAma-avyalezyAthI jIvanA adhyavazAya je thAya te pariNAma kahevAya . te pariNAma jchAmya madhyama utkRSTa vigere ghaNA prakAranA hai mULa te na lezyAnA pariNAma kevA hoya? tene meMTe. kahane ke ||gaathaa // paMthAna paridnaSThA, u purissA amavi mAvA gAraMmmi jaMbu tarussa deThA, parapparaMtevi ciNteti.|| Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 64 ) nimmUla khaMdha sAkhA, sAlAguDe pakkeya pariya saDiyAeM, jaha eehiM jAvA, taha lesAna vinAyavA, // 1 // mArga kI pariSTa thayelA evA va puruSo vanama yArAma levAne eka jaMbuvRnI deva (nIce) yAvI beThA, ne mAhomA vicArakhA lAgyo ke A vRkSanA phaLa nakSaNa karIne yApaNe kudhAtRSA samAvIe, ema vicArI eka puruSa phaLane arthe te vRkSane mULathI bedavA lAgyo, tyAre bIjo kahe thamathI bedIe, trIjo kahe moTI mALA bedIe, cotho kahe nAnI mALI bedIe, pAMcamo kahe ke phaLaneja tomIe tyAre bo kar3e ke pRthvI upara kharI pamelA phala madhye thI vINI khaie. jema eva puruSanA pariNAma judA judA tema kRSNAdI kathI mAMgI yAvat zukla lezyAnA pariNAma paNa judA judA jANavA. lakSaNa - pAMce yAzrava, traNa agupti, va jIvani kAyanIti, yaraMjane viSe titra pariNAma, Dohi, pApane viSe sAhasika, suga (DugaMdhA) sahita, nidhvaMza Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariNAma ane ajItapriya vagerenA vyApAresahita jIvanApariNAma te kRSNa vezyAnuM lakSaNa jANavU. irSA, zramarSavaMta. zratapasvi, mAyAvi, pApathakI bIhenahi, gRha (thAzakta), pramAdI, rasanololupI, mAyAgagheSI, thAraMjI bhavati ane pApaneviSesAhasika vi. garevyApAresahitajIvanApariNAma te nIlalezyAnuM sakSaNajANavU. vAMku vAMku samAcare, nIvama mAyA kare, sarakha paNAthI rahita, moDhe judo ane puMThe judo, mithyAvi, thanArya, puSTavacanabole, cora ane maharI vigerenA vyApAresahitajIvanApariNAma te kApotalezyAnusakSaNajANavU. zramAra, acapaLa, akutuhaLI, vinita, damiteMghiya yogavaMta, upadhAna vaMta, puDhadharmI, priyadharmi ane pApathakI bIhe, e vigere vyApArasahita jIvanApariNAma te tejolezyAnuM la. kSaNajANavU. krodhamAnamAyA zrane kholae cAre kaSAya pAtaLA, prazAMta citta, (ijiyone damanAra),yogavaMta, upadhAnavaMta, thomaeNbole upazAMta zrane jIteMghiya vigere vyApAre sahita jIvanApariNAma te padmalezyAnuM Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 66 ) lakSaNajAvaM. yA raudra dhyAna varjI dharma zukla dhyAna dhyAve, prazAMta citta, Atma ramaNatA, pAMca samitie samita, traNa gutie guptA, sarAgI tathA vitarAgI uzAMta cittAne jIteMdriya vigere vyApAre sahita jIvanApariNAma te zukla lezyAnuM lakSaNa jANavuM. varNa - snigdha meghanIghaTAsarakho, neMsanA ziMgamAnIgoLI, aMjaNa, khaMjaNa, ariSTaratna, netranI kIkI ne kALA suramAthI anaMta guNo kRSNa lezyA no varNa mahA jayaMkara jANavo. azoka vRnA aMkura, nIlacAzapakSI ne vaikuryaratnathI anaMta guNo nIla lezyA novarNa jAvo. aLazI nAphUla, kokIlAnI pAM ne pArevAnAkaMvanA varNathI anaMtaguNo kApota lezyAnovarNa jAvo. hiMgaLoka, jagato sUrya, dipakanI zIkhA, popaTanIcAMca Ane tapAvelA lAla sonAnAvarNathI anaMtaguNo tejo lezyAno varNa jAvo. hariyALano madhyavarNa, haLadara chAne seNAnAphUlanA varNathI anaMtaguNo padmalezyAno varNajAvo. zaMkha, macakuMdanA phUla, dUdha, pUrNacaMdramA, motIno dAra ne Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (67) rupAnA varNathI anaMtaguNo zukla lezyAnovarNa jANavo. ..gaMdha-gAya, zvAna ane sApanAzaba (mumadA)nA gaMdhathI anaMtaguNo kharAba gaMdha kRSNa, nIla ane kA. potalezyAnoDe. vAsapIsa, kapura, kasturI ane u. ttama attarothI paNa anaMtaguNo prazasta (sAro) gaMdha tejo, padmaanezukla lezyAno jANavo. ___ rasa-kamavA tuMbamA, iM'vAruNI, lIbamo ane rohaNanA rasathI anaMtaguNo kamavorasa kRSNalezyA no jANavo. sUMTha, marI, pIpara ane gajapIparanA rasathI anaMtaguNotIkhorasa nIlalezyAnojANavo.kAcI kerI ane kAcAkognArasathI anaMtaguNo turorasa kApotalezyAnojANavo. pAkAAMbA,pAkA ko ane pAkAbIjorAnArasathI anaMta guNo moThorasa tejokhezyAnojANavo.pradhAnavAruNI, (madIrA)vividhaprakAranAAsavabhane madhakaratAManaMtaguNomIThorasa padmalezyA nojANavo.khajura,jAda,'dha,sAkara,khAMma ane goLathI anaMtaguNo gaLyo rasa zukla lezyAno jANavo.. . sparza-kAkacInApAMdamA, gAyanIjIna, sAganA Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (67) patra ane karavatanIdhArathI anaMtaguNo karakaza sparza kRSNa nIla ane kApota lezyAno jANavo, buro nA. manIvanaspati,sarasavanAphula zrane mAMkhaNathIthanaMtaguNo sumALasparza tejo, padma ane zuklalezyAno jANavo. . sthAnaka-asaMkhyAtI utsarpANI, zravasINInA jeTalAsamayathAya, athavA lokanAjeTalApradeza thAya teTalA khezyAnA sthAnaka De te jANavA. ___ sthiti-kheDyAjIvanekeTalovakhata rahe ema kahevU tenunAmasthitikaddevAya. Ae lezyAmAMthI darekalezyA ugamAMunI(jaghanya) aMtaramuhurtarahe ane vadhAremA vadhAre (utkRSTa) kRSNavezyAnIsthiti. tetrIsasAgaropamauparaaMtaramuhurtanI. nIlalezyAnI utkRSTIsthiti dazasAgaropamaupara pakhyopamanoasaMkhyAtamo nAga, kApota lezyAnI utkRSTIsthiti traNasAgaropamaupara pasyopamanoyasaMkhyAtamonAga, lejolezyAnI utkRSTI sthiti sAgaropamaupara pakSyopamanoasaMkhyAtamo nAga, padmakhezyAnI utkRSTIsthiti dazasAgaropamanapara aMtaramuhurta zrane zukla lezyAnI utkRSTI sthiti tetrIsa Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6e) sAgaropamauparaaMtaramuhurta je. * vyavana-kaz lezyAejIva kaz gatimAMjAya ema je kahe, tenunAma ahIM cyavana kahejhuMDe. kRSNa, nIla ane kApota etraNalezyAvALAjIvoM cyavI ( marI) ne uragati(nArakI tathA tiryaMca)mAM jAya,ane tejo padma ane zukla etraNalezyAvALAjIvo cyavIne sadgati [manuSya ane devagati]mAM jAya. ' gAthA, aMtamuhuttammigae // AMtamuhuttammi sesa e ceva / khesAhi pariNayAhi // jIvA vaccaMti paraloyaM // artha-manuSya tathA tiyeca te paranavanI khezyA zrAvyApalI, aMtaramuhurtemaraNapAme, ane devatA tathA nArakI potAnI mulagI (navastha ) lezyAnumuhurta thAkatuM rahe [bAkI rahe ] tevAre maraNapAmIne parajava jAya. .. alpabahutva-kazlezyAe jIvathomA ane kara khezyAe jIvaghaNAhoya emakahe, te alpabahutva. bae sezyAmAMhe sarvathIyomAjIbo zuklalezyAe hoga, Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (70) zuklalezyAvaMtakaratAM padmalezyAe jIva asaMkhya guNA hoya, padmalezyAthI tejolezyAevartatA jIvo asaMkhya guNAjANavA, tejolezyAevartatA jIvothI kApotalezyAevartatAjIvo anaMtaguNAjANavA. kApotalezyAvaMtajIvokaratAM nIlalezyAevartatAjIvo vizeSAdhika ane nIlalezyAvaMta jIvothIpaNa vizeSAdhika kRSNakhezyAvaMtajIvokahyAM ne, eTale sarvalezyAu~mA sarvathI adhikajIvo kRSNalezyAehoya. gati-narakagati, tiryaMcagati, manuSyagati ane devagati. ecAragati teneviSe lezyAnIsthiti kahe De-pahelInarakagatimAM kRSNalezyAnI dasasAgaropamAdhikapatyopamanoasaMkhyAtamonAga jaghanya, anetetrIza sAgaropamanIutkRSTI sthiti be, tathA nIlalezyAnItraNa sAgaropamAdhikapakSyopamanoasaMkhyAtamonAgajaghanya ane dasasAgaropamAdhika paDhyopamanoasaMkhyAtamo nAga utkRSTIsthitije.ane kApotalezyAnIdazahajAra varasanIjaghanyane traNasAgaropamAdhika paDhyopamano asaMkhyAtamojAga utkRSTIsthitijANavI. bIjI tirya Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 71 ) vagati ane trIjI manuSyagatine viSe baelezyAnI jaghanya tathA utkRSTI sthiti aMtaramuhurtanIbe, paNa temA eTaluM vizeSa jANavuMke manuSyagatie zulkalezyAnI utkRSTa sthiti kevaLI manuSyanI apekSAenavavarasauNI pUrva kromavarasanI hoyaDe. eTaluM vizeSajANaM. ve cothI devagatie samudAye ballezyA hoya temAM kRSNalezyAnI jaghanyasthiti dazahajAravarasanI ane u. skRSTI sthitiekapalyopamanAzrasaMkhyAtamAMnAga jeTalI jANavI, jeTalI kRSNavezyAnI utkRSTI sthiti kahI tethe ekasamayaadhika nIlalezyAnI jaghanya sthiti ne utkRSTI sthitipaTyopamanA asaMkhyAtamAM jAgajeTalI jANavI, jeTalI nIlalezyAnI utkRSTIsthitikar3Ibe tethI ekasamayAdhika kApotalezyAnI jaghanya sthiti ne utkRSTI sthiti palyopamanAthasaMkhyAtamAMnAga jeTalI jANavI, have tejolezyAnI jaghanya sthiti dazahajAravarasanI ne utkRSTI sthiti besAgaropamaupara palyopamanA asaMkhyAtamAMjJAgajeTalI jAdhavI, jeTalI tejolezyAnI utkRSTI sthi tikar3Iche Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (71) tethI ekasamayaadhika padmalezyAnI jaghanyasthiti ane utkRSTIsthiti dazasAgaropamayadhika aMtaramurchatanIjANavI, jeTalI padmalezyAnI uskRSTIsthitikahI ne tethI eka samayaadhika zuklezyAnIjaghanya sthiti De ane utkRSTI sthiti tetrIsasAgaropama upara aMtara muhartanIjANavI. jema loTAmAM, nAnA ghamAmAM ane moTAghamAmAMthI pANInareDhuhoya temAM te darekamA asaMkhyAtA jIvaLe ane te ekabIjAnIapekSAe thomA kAkA jIvakahevAya , tema kRSNa, nIla ane kA. pota lezyAnI upara kahyA pramANe popamanAyasaMkhyAtamAMnAganIutkRSTI sthitikahI te dareka eka bIjAthI adhika adhikatara jANavI kemake asaM. khyAtAnAasaMkhyAtAnedaDe ema sarvatrajANavU. covIza damake lezyA. naraka gatimAM kRSNa, nIla thane kApotaM e traNa lezyA hoya , temAM pahelIyanebIjInarake eka kApota lezyA trIjI narake kApota thomI ane nIta . Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (73) ghaNI,coyI narake ekanIkhavezyA pAMcamInarake nIsathomIthane kRSNaghaNI, baThInarake ekakRSNa khezyA anesAta mInarake mahAkRSNalezyAhoya.dazajuvanapatinAdaMrake prathamanIcAralezyAhoya.vAdara thaparyAptA pRthvIkAya, apakAya ane vanaspatikAyaneviSe prathamanIcAralezyA hoya zrane tee paryAptipurIkaryApaTItejosivAya bAkI nItraNa lezyAhoya.pRthvIkAyAdikAMcesudama paryAptA tathA aparyAptA, pAdaratenakAyaane vAnakAya paryAptA tathAthaparyAptA,vigapriyaparyAptAtarthAthaparyAptAane samu ma tiyeca paceMdriya paryAptAtathAthaparyAptAneviSe prathamanItraNalezyAhoyaDe. samujhemamanuSyane ekakRSNalezyAhoya zranegarnajatiryaMca tathAgarnajamanuSyane kRSNA dikabaelezyAhoya.vyaMtara thane vANavyaMtarane prathamanI cAra lezyAhoya jyotiSIetathA paheledevaloke Ane bIjedevaloke eka tejolezyA trIje,cotheane pAMcamedeva loke eka padmalezyA,uhAdevalokathIvAramA devalokasudhIzrane navagraiveyake zukla lezyAta yApAMcaanuttara vimAne paramazuklalezyAhoya.sihanAjIvodhalezyAvaMtajANavA Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - covIsa daMDake lezyAdvAra | vaimAnika 1 jyotiSa 1 vyaMtara 1 garbhajamanuSya 1 garbhajatiryaca 1 vigaleMdriya 3 vanaspatikAya ? teukAya 1 bAukAya 1 | 1 apakAya 1 nArakI 1 dakSa bhuvanapati 10 1 pRthvIkAya 1 | 1 gAvaM lezyA dvAra mmm mm 1 kRSNa. * * * * * * * * * * * * | R its. | cha lezyAnA nAma . om m mom 2 m mmmm |3kApota. yaMtra.. (R6) mmmm 0 0 0 0 0 0 0 0 | 4 tejo. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 | 5 pA. - lam mc m mm c alccc c |7kula. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (75) atha tuM iMDiyadhAra. iMDiya-iMza eTale paramezvaryavAn zrAtmA ternu cinha athavAjIveracela, sevela ane jIvAdhina te iMpriyajANavI. te iMDiyopAMcave, 1 sparzeDiya (cAmamI), 5 raseMghiya (jIna), 3ghrANeMjiya, (nAka), 4 cakuriMjiya (netra ) ane, 5 zroDiya (kAna), darekaiMDiyo beprakAre, eka apriya ane bIjI jAveMjiya "priya te nirmANanAmakarma ane aMgopAMga nAmakarmanAudayathI prAptathAya; tenAM bennada , 1 nirvRtti'Diya zrane 5 upakaraNa apriya, nirvRtti pravejiyano bAhya bhane atyaMtara AkAra le. temAM bAhyAkAra jAtinI apekSAe ghaNAM prakArano , jemake:-manuSyanAMkAna saMdaranetranIbannebAjue,azvanAMkAna upalAnAgamAMnezraNIdArane ane hAthInAMkAna moTA vizALaneviMphaNA (paMkhA) nA AkAra athavA koznAM nAkacapaTAM, koznA zraNIdArahoya evIrIte pAMceiMDiyonAM bAhyAkAra ghaNaprakAranAM ne Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (76) ane anyaMtara zrAkAramA sparzejiyanothAkAra ghaNAMprakArano eTale potapotAnAM zarIrasarakho, raseMji. yanokhurapA (astrA) sarakho, ghANejiyano atimukta. kapuSpasarakho, cahuriMDiyano masuranIdALasarakhoane zroteMjiyano kadaMba vRkSanAM phulasarakhothAkAra, e pramANe nirvRtti ane svaviSaya grahaNakaravAnIzaktirupaupakaraNapriya jANavo. - nAjiya-matijJAnAvarNAdikarmonAM dayopazamapramANe svaviSayajANavAnI ke samajavAnI zakti te nArvejiya, tenAM bennedale. ekalabdhinArvejiya anebIjI upayoganAveMDiya, labdhi nAveMdriya-jAti ane gatyAdikothI ane jAtigatyAdinezrAvaraNakaravAvALAevA karmanAM kSayopazamathI je zakti utpannathAyate sabdhinArvejiya kahevAya . upayoga jAveMjiya-iMjiyone potapotAnAMviSayomAMsAvadhAnatA eTale jejJAnanovyApArate upayoga nAveMDiya kahI. sparze yino viSaya uno, TADho, nAre, haLavo, zilAdha, ruka, mRphu ane barasaTa De, raseMjiyano viSaya Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9.) mIge, khATo, kaSAyelo, tIkho zrane kamavo haiM. prA. jiyano viSaya sugaMdha ane dugaMdha .cakSuriMjiyano viSaya poLo, rAto, pILo, nIlo bhane kALo .zrI. teMjiyano viSaya sacita, acita bhane mizra zabda le vadhAremAMvadhAre ( vaikriya zarIranI apekSAe ) sparzejiya, raseMjiya thane trANejiyanI grahaNa zakti navajojanasudhInI, cakSuriMjiyanI grahaNa zakti eka lAkha jojanathI kAjerI ane zroteMjivanI prahaNa zakti pAra jojanasudhInI. pRthvIkAya, apakAya, tenakAya, vAukAya ane vanaspatikAya e pAMca ekeMdriAnAM damake eka sparzedriya, zaMkhavigere beiMdriyanAM damake sparza ane rasa, mAMkaNa vigere teiMdriyanAM damake sparza, rasa ane prANa, viDI vigere cauriMdriyanA daMbhake sparza, rasa, ghANa ane catu, nArakI, daza juvanapati, vyaMtara,jyotiSI,vaimAnika, tiryaMca ane manuSyanAM daMgake sparza, rasa, prANa, cA ane zrota e pAMca iMdriyo be. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) // evaM iMdriyaghAra // atha sAtamuM samudghAta hAra. samudaghAta-sama-ekInAva, ut-prabaLatA, ghAta kSaya ekInAvavamekarI ghaNAMjakarmanodayajenI aMdara tenunAma samudghAta athavA vedanAdinA prA. balyatAvamekarI ekInAvanA yoge ghaNAMja karmakSaya De jekriyAnoaMdara tenAma samudghAta, te samudghAtasAtale. 1 vedanAsamudghAta, 2 kaSAya samu. dghAta, 3 maraNasamudghAta, 4 vaikriyasamudghAta, 5 tejasasamudghAta, 6 AhArakasamudghAta ane s kevalIsamudghAta. vedanA samudghAna-atyaMta vedanAutpannathavAthI tenIaMdaraAtmAnuM tanmayapaNuMthazjavU ane temAM ghaNAMjarmanokSyathavo tenunAma vedanAsamudghAta. jyArejIvane atyaMtavedanAthAyaDe tyAre potAnAzrAtmapradezobahAranIkaLe, te nokaLelA AtmapradezathI posANanonAgapurIdene lAMbAkALe nogavavAlAyakakarmane udIraNAkaraNavamekheMcI vartamAnakALenogavIle, joke Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( e) tevakhate karmonokSya thAya, paNa pharI azAtAvedanIyakarmadaLa ghaNAMja baMdhAyale.azAtA vedanIyanoja samudghAta thAya, paNa zAtAvedanIyano samudghAta nathAya kAraNake jenI zAMtI nathAya tenemATe samudghAtahoya, paNa zAMtI thAya tenemATe samudghAta nahoya jemakeHpotAne krodhAdijadayAvyAMDatAM tene viSe tanmaya na thAya ne dabAvIrAkheto samudghAtathAyanahi, paNa kodhAdiyayete tene na dabAve [ zAMtI dhAraNa na kare ] ne tene viSe tanamaya eTale ekI nAva thara jAya to samudghAta thAya be, vedanA samudghAtano kALa aM. tara muhurtano . . kaSAyasamudghAta-jyAre jIvane tinakaSAya thAya tyAre kaSAyanIprabalatAvamekarIne ekInAva [ tanamaya ] nA yoge potAnA Atmapradezo bahAra nokaLe De, nIkaLelAjIvapradezathI polANanonAga purIdeDe ane lAMbAkALe nogavavAlAyaka kaSAyane udIraNA karaNavajhe kheMcI vartamAnakALe nogavI lele. tethI te karmono to taya thAya paNa azuna pariNAma Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) va bIjA navA karma ghaNAM baMdhAya . te kaSAya samuda ghAtano kALa aMtaramuhurtano De ne pIthI yAtmapradezo zAMta tha jAya . ___ maraNa samudghAta-jyAre jIvane aMtaramuhurta thA. yuSya dhAkIhoyatyAre AtmAnApradezone je gatimA javAnuhoyatyAMsudhIlaMbAvele ane aMtaramuhurtanuM zrAyupya jogavIle zrAvakhate te navasabaMdhInA bAkIrahelA karmamokSayakarele paNa te samudghAtathI navAMkarmo baM. dhAtAnatho. maraNasamudghAta asamAdhIvALo jIvakarale. ___ vaikriya samudghAta-jyAre jIvane vaikriya samudghAta karavIhoya tyAre vaikriyanAmakarmavajhe vaikriyayogyapujalagrahaNakarIne zrAtmapradezo bahAra kADhI zranekarupa kare ne vaikriya samudghAta jogavI kheDe. teno kALa uttaravaikriyazarIranI vikurvaNAnApramANejANavo. taijasa samudghAta-jyAre jIvane taijasa samudghAta karavI hoya, tyAre tejasa nAmakarmavame pulograhaNa karI jenA upara tejo lezyA mukavI hoya, tyAMsudhI Atmapradezo laMbAve, jenAupara tejo lezyA mUkI hoya Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) ane te lezyA jo zItaLa hoya to tene zAMta kare ne uSNa lezyAhoyato bALI nAMkhele. taijasa samudghAta no kALa aMtaramuhurtano be.. - AhAraka samudghAta-jyAre jIvane AhAraka samudghAtakaravIhoyatyAre AhAraka zarIra nAmakarmavajhe karaAhArakanAMpujagalolazne muMDhAhAtha pramANa zarIrakare ne tenIaMdarayAtmAnApradezo khepavI mahAvideha kSetrane viSa tirthakaranIhijovA athavA koza sUdamazaMkAnusamAdhAnakaravA mokale be. te AhAraka zrIratyAM jara aMtamuhurtamAM pAbuMdhAvI visarALatha jAya re.. . kevaLI samudghAta-jyAre kevaLIne samudghAta karavIhoyatyAre potAnAzrAtmapradezone bahAra kADhI caudarAjalokapramANa daMgakare, bIjesamaye te pradezone uttaradakSiNa laMbAve, trIje samaye pUrva, pazcima saMbAve, cothesamaye AMtarApure ane pAMcamesamaye te aAMtarA. saMhare, baThesamaye uttaradakSiNanA zrAtmapradeza saMhare, sAtame samaye pUrvapazcimanA zrAramapradeza saMhare ane Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) zrAThamelamaye daMgasaMhare be, kevaLIsamudghAtavame ghaNAM karmano kSayakare . nArakI ane vAukAyanA daMgake vedanI, kaSAya, maraNa, ane vaikriya e cAra samudghAta hoyaDe, pRthvI kAya, appakAya, teukAya, vanaspatikAya, beiMjyi, tetriya ane cauriMDiya e sAtadaMmake, eka vedanA bIjI kaSAya ane trIjI maraNa samUdghAta , daza. juvanapatinA dazadaMmaka, vyaMtarano ekadamaka, jyotiSIno ekadamaka, vaimAnikanoekadamakane garnajatiyaH cano ekadaMmaka ema cauda daMmake, vedanA, kaSAya, maraNa, vaikriya ane taijasa ema pAMca samudaghAta hoyaDe ane garnaja manuSyanA damake vedanA, kaSAya, maraNa, vaikriya, zrAhAraka, taijasa ane kevaLI ema sAte samudghAta kahI . // iti samudghAta hAra // atha thAumuM saMghayaNa dvAra. saMghayaNa-sahanana eTale hAmanA saMdhi vizeSa prApta thAya De zarIrAvasthAnA avayavo jeNe karIne te ra. .. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . ( 3) saMhanana arthAta zarIranA hAmano dRDha dRDhataradRDhatamabaMdha tene saMghayaNakahIe, te saMghayaNa baDe 1 vajraruSanna nArAca, 5 ruSananArAca,3 nArAca,4thardhanArAca,5kIlikA, 6 sevArtta, vajraSajanArAcasaMghayaNa-vajra-khIlI, ruSannapATo, ane nArAca eTale markaTabaMdha vAMdarIne tenuM baccu be hAthe AMkamA nImAve ke tema sAMdhAnA hA. manA mAhomAhe AMkameyAMkamAjomelAhoya tene markaTabaMdhakahe, eTalehAmane bepAse markaTabaMdha tenA upara bIjuM pATAnI peThe pharatuM hAmakuMane tenA upara traNe hAmane ArapAra khIlIrupa hAmakuM evo ati dRDhahADha saMdhibaMdha te vajra rupananArAca saMghayaNa kahevAya be. vajraSananArAcasaMghayaNavALo kadi jaM. cethI pattharauparapoto te pattharanA curecarA thai jAya paNa tenI hAmasaMdhi truTeke vabuTe nahi. e prathama saMghayaNano dhaNI atiutkRSTa vizuHadhyavasAye caDhatI padavInA devatAmAMhe upaje ane koika karma khapAvI kevaLajhAnapAmI mohapAjAya, atyaMtadRDhatarasaMdhi Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (G4.) vadharupapadelAsaMghayaNa vinA bIjAsaMghayaNathI mokSa sAdhIzakAyanahi. ati azunna adhyavazAe karI sAtamI nArakIe paNa vajraSananArAca saMghayaNa vALoja jAya . - ruSananArAcasaMghayaNa-be pAsemarkaTabaMdha ane upara pATo hoya te ruSannanArAcasaMghayaNakahevAya. e ruSAnanArAcasaMghayaNanodhaNI ati utkRSTa vizuH adhyavasAye bAramA acyuta devaloka sudhI ane ati saMkliSTa adhyavasAye hI nArako sudhI jAya be. nArAcasaMghayaNa-be pAse markaTabaMdha hoya paNa uparapATokekhIlInahoya te nArAcasaMghayaNa kahevAya. e nArAca saMghayaNano dhaNI atinatkRSTa vizuH6 adhyavasAye dazamAprANatadevalokasudhI ane ati saMkliSTa adhyavasAye pAMcamI dhumapranAnArakI sudhI jAya . / aba nArAca saMghayaNa-hAmasaMdhinA eka pAsAe markaTabaMdha ane bIjA pAsAe kIlikA hoya paNa banne pAsAemarkaTabaMdha, pATokekholinahoya te ardhanArAca Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (75) kahevAya. e ardhanArAca saMghayaNano dhaNI ati vizuddha adhyavasAe karI ThevaTa AumA sahastrAra devaloka sudhI ane atisaMkliSTayadhyavasAe cothI paMkapranA nArakI sudhI jAya . kIlikAsaMghayaNa-hAmasaMdhibaMdha phakta eka khIlieja hoya paNa markaTabaMdhake pATona hoyate kAlikA saMghayaNa kahevAya. e kIlikA saMghayaNanodhaNI ati vizuH adhyavasAe karI bevaTa bakAlAMtaka devaloka sudhI ane saMkliSTaadhyavasAe trIjIvAlukA pratI nArakI sudhI jAya . sevArta-hAmakAnA bemA lage ekaeka bIjAcI jome lAgelA hoya eTale amelA hoya paNa khIli pATo ke markaTa baMdha na hoya te sevArtta saMghayaNa kahe. vAya. e sevArtta saMghayaNanodhaNI ati vizuHadhyavasAekarI bevaTa bahumAM bahu cothA mAheMDa devaloka. sudhIjAya ane ati saMkliSTaadhyavasAe DevaTa bIjI zarkarA pranA nArakIsudhI jAyaje. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (76) __ garnaja-manuSya tathA garnaja tiryaMcanA daMgake bae saMghayaNa hoya. bepriya, tepriya ane cauripriya e traNa damakane viSe eka sevA saMghayaNa hoya anenArakI, juvanapati, vyaMtara, jyotiSIne vaimAnikae cauda daMgaka tathA pAMca ekeMjiyanA pAMca damakamaLI uMgaNIza damakanA jIva bae saMghayaNarahIta eTale asaM. ghayaNI kahyA be, kAraNake e uMgaNIzadamakanA jIvo ne hADa mAMsa hoya nahi ane hAma mAMsa vinA saMghayaNa hotu nathI. keTalAeka AcAryo tiryaMca paMcepriya saMmUrbima ane manuSya saMmUrjimane Ae saMghayaNa, pAMce ekeMjiyane sevArta saMghayaNa ane teradevatAnAdaMmake vajraruSanna nArAca saMghayaNa kaheDe paNa te kathana aupacArIka jANavU. tirthakara, cakravartI, baLadeva,vAsudeva, tadnava mokSagAmI manuSya ane asaMkhyAtA varasanA AyuSavALA tiryaMca tathA manuSyone pahejhuMja saMghayaNaM kayuM . // iti saMghayaNadhAra // Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) zraya navamuM saMsthAna chAra. saMsthAna-je zrAkRtiyeM prANI rumI rIte rahe evo zarIrano AkAra vizeSa tene saMsthAna kahIe teM saMsthAna be prakAre be. eka jIvasaMbaMdhIne bIjuajIva saMbaMdhI, temA jIvasaMbaMdhI saMsthAna prakAranAne tenA nAma eka samacaturastra bIjunyagrodha, trIju sAdi, co, vAmana pAMcamuM kubja ane huM huMmaka. bIju ajIva saMbaMdhI saMsthAna te pAMca prakAranA De tenA nAma, eka cokhueM, bIjaM trIkhurpu trIju vATalu eTale cumInA thAkAre coDuMgoLa eTale thALInAAkAre,ane pAMcamuM lAMbu, ema jIva saMbaMdhI ane ajIva saMbaMdhI saMsthAna kahyA temA have jIvasaMbaMdhI saMsthAna- ahiM prayojana 3. mATe tenuM varNana nice pramANe jANavU. samacaturasra saMsthAna-samacorasa zrAkAra jemaka paryakAsane bega batA cArebAjue sarakhaM mApa thAya te AvI rIte. jamaNA DhIMcaNathI mAbA DhIMcaNa sadhInI jeTalI dorI thAya teTalIja mAvA DhIMcaNathI jamaNA Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (0) khanne ne jamaNA DhIMcaNathI mAvA khanne tathA paryaMkAzana nAmadhyanAgathI mAthA sudhI ema cAre dorI sarakhI thAya te samacaturastra saMsthAna athavA potAnAekaso thAgthaMguLa pramANa dehalarAya evaM sarvAMgasuMdara nalA lakSaNavALU te samacaturastra saMsthAna jANaq. . nyagrodha parimaMmala saMsthAna--vamavRdanI peThe nAni uparano nAga suMdara pramANopeta sulakSaNavAn ane nAninI niceno nAga asuMdara alakSaNopeta hoya te nyagrodha parimaMgala saMsthAna jANaq. . sAdi saMsthAna-AdinuM eTale nAjinI nicenuM sulakSaNa pramANopeta ane nAninA upararnu asuMdara alakSaNopeta hoya te sAdi saMsthAna jANavU. ___vAmana saMsthAna-pITha, jadara ane hRdaya e hIna lakSaNo hoya ane mastaka, koTa (kaMva), hAtha ane paga eTalA avayavo sulakSaNA pramANopeta hoya te vAmana saMsthAna jANavU. , kubja saMsthAna--kubahuM te vAmana karatAM vIparIta edale pIva,jadara ane hRdayae sulakSaNApramANopeta horya Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (nae) ane mastaka, kaMTha, hAtha ane paga eTalAM avayavo hIna lakSaNe apramANopetahoya te kubjasaMsthAnajANaq. huMmaka saMsthAna-sarva aMgopAMga kulakSaNa hInA. dhika azonanika hoya te DhuMmaka saMsthAna jANavU. nArakI, pRthvIkAya, apakAya,teukAya,vAukAya, ne vanaspatikAya tathA beiMDiya, teiMghiya ne cauripriya ane samUrDima manuSya tathA samUrbima tiryaMcace eka DhuMmaka saMsthAna kA . daza nuvanapati, vyaMtara, jyotiSI ane vaimAnikanA daMmake eka samacaturastra saMsthAna hoya . garnaja tiryaMca paMcejiya ane garnaja manuSya nA damake bae saMsthAna kahyA . upara kahyA pramANe pAMce ekeDiya daMgake huMmaka saMsthAna ke temAM pRthvIkAya jIvonAM zarIra masuranIdALa athavA caMdramAsarakhAM, apakAyanAMpANInAM parapoTAsarakhA, tenakAyanAM soyanA nArAnISaNIyo saraMkhA, vAjakAyanAM dhajA: sarakhAM ane vanaspatikAyanAM nAnAprakAranAyAkArezarIrajANavAM, vAkAya vaikriya zarIra kare topaNa dhajA nAM jebAM saMsthAna kare, garnaja tiryaMca paMceyi ane Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSya tathA bAramA devaloka sudhInA devo uttaravaikriyazarIrakareto te ghaNAM prakAranAM saMsthAne(AkAre) karI zake . navagraiveyaka tathA pAMca anuttara vimAnavAsIdevAne uttasvaikriyazarIrakaravAnIzakti le paNa tevA zarIra temaneprayojananahihovAthI kadIe uttaravaikriya zarIrakaratAMnathI. nArakouttaravaikriya zarIra kare to te paNa zarIrahuMmaka saMsthAneja jANavaM. // iti saMsthAna dvAra // atha dazamuM prANahAra. prANane dhAraNa kare te prANI-jIva kahevAya ne. prANa beprakAre ne ekAvyaprANa ane bIjuM nAvaprANa, temAM zarIra saMbaMdhIlavopagrAhIvAtmasaMbaMdha te'vyaprANa ane AtmAnAjJAnAdiguNate nAvaprANa jANavAM. spazaijiya, raseMpriya, ghrANeM'iya, cakSuriMDiyane zropriya tathA manabala, vacanabala, ne kAyabala ane AyuSya tathA zvAsozvAsa e daza avyaprANa jANavAM, zAna, darzana, cAritra ane vIrya ecAra nAvaprANa kahyAM le. .. pRthvIkAya, apakAya, teukAya, vAukAya ane Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vanaspatikAya e pAMca ekejiyane, sparzedriya, kAyabala 3 zvasozvAsa ane 4 AyuSya ema cAra prANa hoyaDe zaMkha vigere bejiyane upara kahelAM cAra prANanI sAthe raseMghiya ane vacanabala sahita prANa hoya.kImI, mAMkaNa, kAnakhajUrA vigere teiMdriyajIvone upara kahelA ba prANanI sAthe prANapriya sahita sAta prANa hoya che. mAkhI, namarA, namarI vigere cauriMdriyajIvAne upara kahalAM sAta prANanI sAthe cahAraMdriya sahita zrApa prANa hoya . asaMhI tiryaMca paMceMdriyane upara kahelAM ATha prANanI sAthe zroteMdriya sahita nava prANa hoya De ane asaMjhI (samUrchima) manuSyane vacanabala nahi hovAthI ane zvAsozvAsa paryApti purI na kare mATe tene sAta ke bATha prANa hoya . nArakI, dazajuvana pati, vyaMtara, jyotiSI, vaimAnika, garnaja tiryaMca paMceM jiya ane manuSya e sarvasaMjhIpaMceMdriyane pAMca iMdriya, traNabala, zvAsozvAsa ane AyuSya ema daze prANa hoya. prANanI sAthe jIvaneje viyoga thAya tenuM nAma maraNa kahevAya . sijhanA jIvone zarIra vigere nahi Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (U2) e) dovArtha dravya prANato nayI paNanijAtmaguNa anaMta jJAnAdi cAre jAvaprANa hoya be. // iti prANa dvAra // atha giyAsmaM paryApta hAra. paryApti - pujalopacayajaH pujala grahaNapariNamana detuH zakti vizeSaH - pulanA upacayathI thayo (je) pula grahaNa pariNamana deturupa zakti vizeSa, tene paryAptikahe . jIvane eka gatithI bIjI gatie jAtAM sAthe tejasa ne kArmaNazarIra hoya. te zarIravame karInejIva yathAyogya AhArane grahaNa kare be ne pI e - hAradvArA cAra, pAMca ke ba vinAge jIvavIrya pravRtI eTale zakti phorave be, kemake svayogya sarva paryApti jIva sAtheja dhAraMje ne purI anukrame kare be. paryApta be. 1 AhAraparyApti, 2 zarIraparyApti, 3 iMDiya paryApti, 4 zvAsozvAsaparyApti, 5 jASAparyApti, ane 6 manaparyApti. prathama AhArane grahaNakarI pariNamAvI rasakha Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( e3) lAdi judA karavAnI zakti vizeSa tene AhAraparyApti he a. rasapaNe pariNAmane pAmela AhArane rasa, rudhira, mAMsa, meda, asthi ( hAmakAM ) majjA tathA vIrya 'esAtadhAtupaNe pariNamAvIne zarIra nipajAvavAnI zakti vizeSa tenebIjI zarIrapAryAptikaheDe. sAtadhAtupale pariNAma nepAlajerasa te jene jeTalI dravyaiMdriyojoie. tene teTalI iMdriyapaNe pariNamAvavAnIjeza kti vizeSa taiMne iMDiyaparyAptikahe be, je vane zvAsozvAsayogya pula grahaNa karIne zvAsozvAsapaNepariNamAvI zvAsozvAsalevA mukavAnIzaktivizeSane zvAsozvAsaparyApti hea. jASA vargaNA yogyapuGgagaladravyagrahI vacanapaNe pariNamAvI avalaMbI mukavAnI je zaktivizeSa tene bhASAparyAptikahebe, manovargaNA yogya pujalagrahaNakarI te manapari mAvI avalaMbI levA mukavAnI zakti vizeSa tene manaparyApti kahe be. dArika zarIravALo pahelI thAdAra paryApti eka samayamAM ne bAkInIbIjI sarveparyAptianu *me aMtaramuhurtamAM eka paDhI eka puraNa kare be. ve Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (e4) kriyazarIravALo eka zarIraparyApti aMtara muhurtamAM ane bAkInIpAMceparyApti eka eka samayamAM anukrame ekapabI ekapurIkare. ____ AhAra, zarIra ane iMdriya paryApti purI karyA sivAya koi jIva maraNa pAme nahi. svayogya sarva paryAptipurIkare tene paryApto anesvayogya sarvaparyApti purIkarInathI tyAMsudhItene aparyApto kahevAya. paryAptinAM be neda , eka labdhiparyAptine bIjI karaNa paryApti svayogya sarvaparyApti purIkarI nayI paNa karaze te labdhiparyApti ane svayogya sarva paryAptipurIkarI lIdhI ne tene karaNaparyApti kaheDe. aparyApti paNa ve prakAranI eka labdhi thaparyApti ne bIjI karaNa aparyApti. svayogya sarvaparyApti purIkarazejanahi tene labdhiapa. ryApti ane svayogya sarva paryApti purIkarI nathI paNa karaze tene karaNa aparyApti kahevAya .. . paryApti nAma karmanA udayathI labdhiparyApti ane aparyApti nAma karmanA udayathI labdhi aparyApti prApta thAya , paNa karaNaparyApti ane karaNa Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - (ee) thaparyApti nAma mAtra, ekarmanA udayazrI thatInathI. jema devatAparyAptipurIkareja paNajyAMsudhIpurIkarInathI tyAM sudhI tenuM kAMzka nAma Apad joze mATe tene karaNa aparyApti kaheDe, ane sarve paryApti purIkarI lIdhI ema jaNAvavAnemATe tene karaNaparyApti kahe. ___ pRthvIkAya, apakAya, tenakAya, vAjakAya ane vanaspatikAe ekaipriya jIvone thAhAra,zarIra, iMghiya ane zvAsozvAsa ema cAra paryApti kahI ne. vepriya, teiMDiya ane cauriMghiya tathA asaMjJIpaMceMDiyane uparanI cAra paryApti sAthenASA paryAptisahita pAMca paryApti kahI . nArakI, dazajuvanapati, vyaMtara, jyotiSI ane vaimAnika tathA garnajatiryaMca paMceMDiyaane manuSya e sarve saMjhI paMceMjiyane upara kahelI pAMcaparyAptisAthe manaparyAptisahita bae paryApti hoya. // itiparyAptidhAra // atha bAramuM yonIdvAra..... _ yonI-utpatti sthAnaka-sAmAnye jeje jIvanA utpatti sthAnaka varNa, gaMdha, rasa ane sparza kr| sarakhAM Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (e) hoya, te saveM ekajAtI yonImAMhe gaNIe, jema go. baranA bANamAhe judA judA kImA, kramIzrA, vIDI vigere ghaNAM jIva upaje , te sarvanA judA judA kuLa , paNa yonI to ekaja gaNAya, evI rIte gaNatAM sarva saMsArI jIvonI corAsI lAkha yonI be. . pRthvIkAya, apakAya, teukAya, vAkAyanI sAta lAkha ane sAdhAraNa vanaspatikAyanI caudalAkha tathA pratyeka vanaspatikAyanI dazalAkha yonI kahI ye be iMDiya, teiMDiya, cauriMDiyanI babbe lAkha, garnaja tiryaMcaSaMDiyanIcAralAkha, nArakInIcAralAkha tathA cAranikAyanAdevalAnIcAralAkha ane manuSyanI cauda lAkha ema sarvemaLI saMsArIjIvonI corAsI lAkha yonIkahI ane sinA jIvona zarIra nahi hovAzrI yonI paNa nathI.. devatA tathA nArakInI zracitta yonI hoyaDe, garneja tiryaMca paMceMpriya tathA garnaja manuSyanIkAMka sacittane kAMka acittarupa mizra yonI ane ekepriya tathA vigaDiyanImAMhe kozkanI sacitta, ko Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kanI zracittane kozkanIsacita acittarupa mizrayonI kahI. devatA, nArakI ane ekeMnDiyanI yonI DhAMkenjI hoyaDe, vigaDiyanI pragaTa ( ughAmI) ane garnaja tiryaMca paMceMpriya tathA garnaja manuSyanI kAzka DAMkelI ne kAMka pragaTa eTale garna hovAthI bAhera peTa moTu dekhAya ane mAMda dekhAya nahi temATe ene kAMzka DhAMkelI ane kAMka pragaTa emabeprakAre yonI kahI. sAte nArakImAMhe keTalAekanI naSNa yonI ne keTalAekanI zItayonI hoya. garnajatiryaMcapaMcejiya, garnajamanuSya ane cArenikAyanAdevatAno kAMzkazIta ane kAMkajaSNarupa mizrayonI hoya , teukAyanI uSNayonI ane pRthvIkAya, apakAya, vA. ukAya ne vaspatikAya tathA beiMjiya, teDiya ane cauripriya mAMhe kozkanIuSNa, kozkanIzItane kozkanI zItauSNarupa mizrayonIkahI. // iti pAnI Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (e) atha teramu kulakoTI jhAra. jIvone upajavAnIyonImAMhe 197500000000000 kulanIkoTI ne temAM pRthvIkAya ne viSe bAra lAkha kusakoTI apakAyaneviSe sAta lAkha kulakoTI, telakAyane viSe traNalAkha kulakoTI vAnakAyane viSe sAta lAkha kulakoTI ane vanaspatikAyaneviSe aThAvIsa lAkha kulakoTI bejJapriyane viSe sAta lAkha ku. lakoTI tejiyane viSe ATha lAkha kulakoTI ane cauriDiyaneviSe navalAkha kulakoTI, jalacarane viSe sAmAbAra lAkha kulakoTo, khecaraneviSe bAralAkha kulakoTI copagA ne viSe daza lAkha kulakoTI jaraparisapaneviSe dazalAkha kulakoTI ane nUjaparisarpane viSe navalAkha kulakoTI jANavI, emaja manuSyaneviSe bArakhAkha kulakoTI, devatAne viSa babIsalAkhakulakoTI zrane nArakIne viSe pacIsalAkha kulakoTo. e sarva maLIne jIvAnA eka komA kroma, sattANuM lAkhakoma pacAsahamArakroma kula kahyAM . // iti kulakoTI dhAra // Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (e) atha caudamu jJAnadhAra. jJAna-jene karI vastunuM svarupa jANIe, guNapoye karI vastuno nirNaya karIe tenuM nAma jJAna,athavA sAmAnya vizeSAtmaka vastune viSe vizeSa grahaNAtmaka je bodha tenuM nAma jJAna kahevAya. 1 mati jJAna, 5 zrutajJAna, 3 avadhijJAna, 4 manaHparyavajJAna, ane 5 kevalajJAna ema jJAna pAMca prakAra, a. pAMca iMDiya tathA manavame niyata vastu, jIvane je jJAna, tenuM nAma matijJAna. sAMnaLave karI jANIe eTale samyaka prakAre zAstra jANavA, vAMcavA tathA sAMnaLavAthI mananapUrvaka vastunuM jIvane je jJAna thAya tenuM nAma zrutajJAna. iMdriyAdikanI apekSA vinA maryAdA pramANe rupI vastunuM jIvane je jhAna thA.ya tenuM nAma avadhijJAna, saMjhI paMcepriya jIvanA manogata jAvarnu arthAt manaciMtita artha- jIvane je jJAna thAya tenuM nAma manaH paryavajJAna. saMpUrNa lokAlokarnu tayA jIvayajIvanA sarva guNa paryAyonuM tathA rup| zrarupI sarva vastuunuM jIvane je jhAna thAya tenuM nAma kevaLajJAna Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (100) sarva jJAnAvaraNI karmanodaya thavAthI, AvaraNarupa upAdhI rahIta. kevaLajhAna sarvathA ekaja prakAranaM ne ane bAkInA cAre jJAna jJAnAvaraNIya karmanA bhayo pazama pramANe hovAthI ghaNAM prakAranAM De. matijJAna ne zrutajJAna parokSa ne ane avadhijJAna, manaH paryavajJAna tathA kevaLajJAna pratyakSa kahyAM De. ___ daza juvanapati, vyaMtara, jyotiSI ane vaimAnika e devatAnA tera daMgake tathA nArakI ane garnaja tibaiMcapaMceMjiyanA daMjhake samyakadRSTi jIvane matijJAna, zrutajhAna ane avadhijJAna ema traNa jJAna hoya , bejiya, teiMghiya, ane cauripriya e traNa vikaleMDiyanA daMgake aparyAptAvasthAe keTalAeka jIvone matijJAna zrane zrutajJAna ema be jJAna sizaMtane viSe kamAM ne. garnaja manuSyanA daMmake pAMce jJAna kahyADe. pAMca ekeMjiyanA daMgake ekaja mithyAtva guNagaNuM hovAthI te jIvone jJAna hotuM nathI. sijhnA jIvone kevaLajJAna hoya . // iti jJAna hAra // Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (101) atha paMdaramuM zrajJAnadvAra. ajJAna-anaMta dharmAtmaka vastune mohanIkarma nA udayathI ekarupa purNakarIjANe, saMsAra hetu tene mokSa hetu jANe, ekAMte grahaNa karavArupa athavA tyAga karavArupa ema ekAMteja vastu svarupa mAne paNa unnaya rupa najANe, mATe mithyAtvanA udaye karIne midhyAvInuM jANapaNuM te ajANarupaja hoya tenuM nAma a. jJAna kayuM . 1 matiajJAna, 2 zrutaajJAna, 3 vinaMgajhAna ema traNa prakAranAM ajJAna kahyAM . tera devatAnA damaka eka garnaja manuSyano tathA eka garnaja tiryacano ane eka nArakIno daMgaka ema sarva maLIne soLadaMgakane viSetraNa ajJAna sAne ane pAMca ekejiyanA tathA traNa vigopiyanA damake ema zrAdiMgake eka vinaMgajhAna vinA bAkInA beajhAna kahyAM be. // iti ajJAna chAra // atha soLamuM darzana jhara. darzana-sAmAnyapaNe nirAkAropayogarupa vastu Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (103) no je avabodha tenunAma darzana 1 cakSudarzana, 5 acakudarzana, 3 avadhidarzana, 4 kevaLadarzana ema cAra prakAre darzana . cakudarzana-ghaTAdi padArthoMne AMkhovame sAmAnya paNe dekhaq te. acakudarzana eTale caknu sivAya bAkonI jiyo je sparzana, rasana, prAgana, zrotana thane noiMDiya je mana eNe karI zabdAdika arthano je sAmAnyAvabodha thAya te avakudarzana, avya, kSetra, kALane nAva e cAra maryAdA mAMhe rahyAM jerupI pravya teno sAmAnyAvabodha te trIju avadhidarzana, sarvanavyano sAmAnyAvabodha te nirAvaraNa apratipAtIevaM co| kevaLa darzana jANavU. e cAra darzana anAkAra be, kAraNake jAti, guNa, kriyAdika vizeSaNa rahita tathA vastunA AkAra rahita kevaLa AkAMkaDe evaM dekhIe nenuM nAma darzana kA . pRthvIkAyAdi pAMca ekaDiyanA pAMca damaka, be iMDiyano ekadamakathane tebhiyano eka damaka ema sAta damakane viSe eka acadarzana hoya, cauridhi Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ( 103 ) yanAdaMmake cakkudarzana tathA yacadarzanakayuM be. tera devatAnA damaka, eka nArakIno daMruka ne eka tiryeca paMceMdriyano daMka ema paMdara daMmakane viSe cakudarzana, cakSudarzana ne avadhidarzana ema traNa darzana hoya ne manuSyanA daMgake kevaLadarzana sahIta cAre darzana hoya be. sijhanA jIvone eka kevaLadarzana hoya . // iti darzana dvAra // atha sattaramuM dRSTi dvAra. dRSTi - je avalokanakaravuM tene dRSTikahIe. te dRSTi traNa prakAre be. 1 samyag dRSTi, 1 midhyAdRSTi ne 3 mizradRSTi temAM zrI vitarAge kahelAM vastutatvanuM jJAnathAya te prathama samyag dRSTijANavI. samyagdRSTinAM lakSaNathI je viparIta te bIjI mithyAtvadRSTi tathA sAraM athavA mAtuM jJAna behune viSe je kharApaNAnuM thAya te trIjI mizradRSTi jANavI. pRthvI kAyAdikapAMca ekeMdriyanAdaM ruke eka midhyAdRSTi. vigaleMdriyanAtraNa damake eka mithyA Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (104) svadRSTi ane bIjI samyaktvadRSTi ema be dRSTi kahI kAraNake je jIva parajavatho sAsvAdana samyaktva sahIta thAve je tene aparyAptAvasthAe samya. kva dRSTi hoya he te apekSAe vigaleMdriyanA daMgake ve dRSTi jANavI, tera devatAnA daMjhake garnaja manuSya ane tiryaMcanA daMmake tathA nArakInA daMgake ema soLa daMmake traNa dRSTi kahI . paNa emAM nava graiveyake eka samyaktva ane bIjI mithyAtva e be dRSTi lAne tathA pAMca anuttara vimAne eka samyaktva dRSTija lAne tathA samurchima tiryaMcane samayaktva ane mithyA va e be dRSTija lAne ane samurchima manuSyane eka mithyAtva dRSTi kahI . ||iti dRSTi dhAra // . aya baDhAramuM yogadhAra. . yoga-yuktatharbu tene yogakahIe athavA jI. vanA balavIrya, zakti, parAkramane yoga kahIe, athavA yoga eTale vyApAra teyoga traNaprakAranAMce mana 1 yoga 1 vacana yoga ane 3 kAyayoga, Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 105 ) manayoga eTale mananovyApAra te cAraprakAre a be. 1 satyamanoyoga, 2 asatyamanoyoga, 3 satyAsatyamanoyoga ne 4 asatyAcyamRSA manoyoga vacana yoga eTale jApAno vyApAra te cAra prakAre be. 1 satya vacanayoga 2 asatya vacanayoga 3 satyAsatya (mizra) vacanayoga ne 4 asatyAcyamRSA vacanayoga, kAyayoga eTale kAyAnovyApAra te sAtaprakAre be. 1 zradArika kAyayoga 2 zradArika mizra kAyayoga 3 vaiyi kAyayoga 4 vaikriya mizra kAyayoga 5 thAdAraka kAyayoga 6 AhAraka mizrakAyayoga ane 7 kArmaNakAyayoga. e pramANe badhAmaLIne paMdara yoga kAM be. satya manayoga eTale vastune vasturUpe citavavI jemake jIvAdika padArtha dravyarupe nitya, paryAyarupe nitya ema anekAMtapaNe ciMtavavuM te satya manayoga ne tethI viparIta te asatya manayoga jema jIvAdika padArtha ekAMtapaNe nitya vizvavyApI ityAdika ciMtatravaM tenuM nAma satyamanayoga. satyAsatya mano Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (106) yoga eTale kAMzka sAcuM kAMzka juema mizra nAveciM. tavad jemake Aje gAmamA daza janamyA daza muthA ema anumAne kAMika sAcuM juvaM ciMtavavaM. asatyA amRSAmanoyoga eTale thArnu amuka nAma , amuka jAta , A vastu lAva. thA vastu le ityAdika ciMtavatuM tethI jInavacana virAdhAya nahi mATe juna paNa nadi ane sAca paNa nahIM evaM vyavahArika ciMtavaq. sAcA vakArnu AtmAnIsAthejomavu te satya vacanayoga, asatyavacananI sAthe AtmAne jomavU te asatyavacanayoga, kAMzka satya ane kAMka asatya ema mizranASA bole te satyAsatya vacanayoga, hai devadatta copanI lAva brahmadatta amuka gAma gayo ema bolavU arthAt thAmaMtraNa, yAcanA vigere karavu te satyAamRSAvacanayogajANavo. audArika zarIrane yoge je jIvano vyApAra te audArika kAya yoga, ane ne aparyAptAvasthAe manuSya ane tiryaMcane kArmaNa sAthe mizra je audArika pujalajanya vyA. pArane audArika mizrayoga jANavo, vaikriya zarIrane Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (107) yoge je jIvano vyApAra te vaikriyayoga ane devatA tathA nArakIne aparyAptAvasthAe kArmaga sAthe mizra je vaikriya pujala athavA manuSyAdikane uttara vaikriya karatAM jyA sudhI tenIparyAptipurIthaznathI tyAM sudhI audArika pujala sAthe vaikriya pujala mizra hoya tenAthI thato jIvanovyApAra te vaikriyamiprayoga jANavo. AhAraka zarIraneyoge je jIvano vyApAra te AhAraka kAyayoga ane AhArakazarIra karatAM jyAM sudhI tenIparyAptipurIkarInathI tyAM sudhI audArika zarIra sAthe AhAraka mizrahoya tenAthI thato je jIvano vyApAra te thAhArakamizrayoga jANavo. sAtamuM kArmaNa kAyayoga eTale karmadaLa sAthe AtmapradezanuM maLavU te kArmaNa zarIra kahIe teNe karI paranavAdikathI Agamana zakti tenuM nAma kArmaNakAyayoga jANavo, taijasa zarIra ane kArmaNa zarIra sarvadA hoya tethI taijasa kAyayoga mAMheja gaeyo De ema jANavU. devatAnA tera damaka, nArakIno eka daMgaka ema Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 108 ) cauda damake mananA cAra, vacananA cAra tathA vaikriyakAyayoga, vekriyamizrakAyayoga ane kArmaNakAyayoga e traNa yoga kAyAnA maLIne agiyAra yoga kalAM be. tiryacanA daMDake eka AhArakakAyayoga ane bIjo dAraka mizrakAyayoga varjIne bAkInA tera yoga kalAM be, garbhajamanuSyanA daMkakane viSe paMdara yoga hoya be. beiMDiya, teiMdriya chAne cauriMDiyanA ruke eka praudArikakAyayoga, bIjo zraudArika mizrakAyayoga, trIjo kArmaNakAyayoga ne cotho asatyA mRSAvacanayoga ema cAra yogakajhAM be. vAcakAyanA ekadaMrukane viSe eka auaudArikakAyayoga, bIjo dArIka mizra kAyayoga, trIjo vaikriyakAyayoga, cothovekriya mizra kAyayoga, ane pAMcamo kArma kAyayoga ema pAMca yoga kahyAM be. pRthvIkAya, apakAya, taM kAya chAne vanaspatikAyanA daMgake eka baudArika kAyayoga, bIjo zradArika mizrakAyayoga ane jo kArmaNa kAyayoga ema traNayogakajhAMbe, sijhanA jIvo yogI be // iti yogadvAra // 8 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 105) atha jagaNIsamuM upayoga dvAra. upayoga - vastusvarupane uLakhavA, jANavA, prakAzavAne viSe jeupayogI hoya tenuMnAma upayoga e jIvanuMlakSaNa jIvasvabhAvacetanA rupajANavu, te upayoga sAkAraM chAne nirAkAra ema be prakArano be temAM darekavastune niyamekarI grahaNa karavI eja teno pariNAmarupayAkAra tejenekarInethAya te pAMcajJAna ne ajJAnarupa yA prakAre sAkAra upayoga jANavo ane e lakSaNothInInna upayoga te nirAkAracAra prakAranAM darzanarupajANavo. sAkArane nirAkAra bane maLIne bAra prakAranAM upayoga kAMbe. * manuSyanA daMgake bAraupayogahoyaDe. nArakIno ekadaMruka, tiryacapaceMdriyano ekadamaka tathA devatAnA teradaMgaka e paMdaradaMrukane viSe kevaLajJAna, kevaLadarzanAne manaH paryava jJAna vinA bAkInA navaupayoga hoya. beiMDiya tathA teIpriyanA daMgake eka matijJAna bIjuM zrutajJAna trIjuM Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (110) matiyajJAna cothu zruta ajJAna ane pAMcamuM acakku darzana e pAMca upayoga hoya, ane cauriMdriyanA daMgake e pAMca upayoganIsAthe eka cakSudarzanasahIta ba upayoga hoya , pRthvIkAyAdi pAMca thAvaranA damake eka matiajJAna boju zrutaajJAna ane trIjuM acakudarzana ema traNaupayogahoya. samurbima tithaMcane matijJAna, zrutajJAna, matiajJAna, zrutaajJAna, cakSudarzana ane acakSudarzana e u upayoga kahyA . samurchima manuSyane matiajJAna, zrutazrajJAna, cakSudarzana ane acakSudarzana ema cAra upayoga karA . sihanA jIvane eka kevaLadarzana aMne bIju kevaLajhAna e ve upayoga jANavA. eka samaye jIvane eka upayoga hoya. badamastha jIvane pahele samaye darzana ane bIje samaye jJAna tathA kevaLInagavAnane to pahele samaye jJAna ( vizeSAvabodha ) ane bIje samaye darzana ( sAmAnyAva bodha ) hoya . iti upayogamAra. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (???) patha vIza guNasthAnakadvAra. guNasthAna- guNa je jIvanA jJAna, darzana, cAritrAdi guNa tenuM sthAna azuddha, zuddha, zuddhatara, zuddhatama vigere adhyavasAyane guNasthAnaka kadebe, jo paNa jIvanA asaMkhyAtA adhyavasAya sthAnaka ne asaMkhya guNasthAnaka hoyar3e to paNa sthala vyavahAre cauda guNa sthAnaka kAMbe senAM nAma 1 mithyAdRSTi guNasthAnaka, 2 sAsvAdana guNasthAnaka3 mizradRSTi guNasthAnaka, 4 avirati samyak dRSTi guNasthAnaka, 5 dezavirati guNasthAnaka, 6 pramatta saMyata guNasthAnaka, 9 apramattasaMyata guNasthAnaka, nivRtti athavA apUrva karaNa guNa sthAnaka, 9 nivRtti - bAdara saMparAya guNasthAnaka, 10 sUkSma saMparAya guNasthAnaka, 11 upazAMtamoha vItarAga guNasthAnaka, 12 kSINamoda vItarAga guNasthAnaka, 13 sajogI guNasthAnaka, 14 ayogI kevaLI guNasthAnaka ema cauda guNasthAnaka jANavataM. mithyAtva eTale jIna vacanathI viparIta dRSTI, jema dhaMturAnA bIja khAdhe thake zveta vastune paNa pI Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LIvastu jANe ne tema mithyAtva mohanIyanA jorathI rAgadveSa mohAdika aDhAra doSe sahIta athavA saM. sAranA hetu evA strI hathiyAra vagare cinhe karIne sahIta hoya tene paNa devakarI mAne dhanadhAnya strI vageremA Asakta parigrahAdika gurunA lakSaNe hInane guru karI mAne hiMsAdika adharmane dharma karI mAne ene mithyAtva kahIe. evA mithyAtva udayavaMta jIva paNa kozka dekhAdekhIe, kora sugatinI anisASe tathA koi nakajIva mokSahetu kriyA kare mATe tene mithyAtva guNasthAnaka kahIe athavA ekAMze ghaTAdikanI mAnyatA avirukSa paNa hoya te kAraNe ane a. jharano anaMtamo nAga jIvane sadA sarvadA ughAmo rahe avarAya nahi te guNane lIdhe paNa mithyAtva udayavaMta jIvane mithyAtva guNasthAnaka kaDaM . aupazamika samyaktva vaMta jIva anaMtAnu baMdhI kaSAyanA udaye aupazamika vamatA vIranA svAda sarakho nAva mithyAtva guNasthAnaka pAmyA pahelA je jIvane hoya te sAsvAdana samyakadRSTI guNasthAna bIjuM jANavU. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (193) mizramohanInA udayathI jIvane rucI ke arucI e banne na hoya evA je adhyavasAya te mizradRSTI guNasthAnaka trIjaM jANavU. virati guNa jANato to paNa apratyAkhyAna kaSAyodaye virati zrAdarI na zake paNa tatvarucI, samyaktvavaMta jInavacana yathAvasthitapaNe pariName tenuM nAma avirati samyakdRSTI guNasthAnaka cothu jANavU. pratyAkhyAnI kaSAyodaye sarva viratipaNuM to na thAdarI zake, paNa kAMka aMse sAvadhya yoganI virati kare. jema niraparAdha, nirapekSa, saMkapI, sajIvane na haNavo, ityAdika samyaktva sahIta adhyavasAya athavA samyaktvasahIta eka navakArasI kare evA adhyavasAya te dezaviratisamyakdRSTIguNasthAnaka pAMcaU jANavU. dezaviratiguNa sthAnakathI anaMtaguNa vizuH sarva viratirupa cAritranA adhyavasAya paNa pramAdekarInesahItahoya tenuM nAma pramatasaMyata guNagaNu bahu jANavaM. pramAdapAMca prakAre, mada, viSaya, kaSAya, nimA thane vikathA, te pAMcepramAdathIrahIta anaMtaguNavizuda, nizcaya Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) cArItre sthiratArupa adhyavasAya te sAtamu apramata. saMyatanAmanuM guNasthAnaka jANavU. pUrve nahi pAmelA evA atyaMta vizudhyadhyavasAyekarI cArItra mohanInI ekavIsa prakRti upazamAvavA athavA khapA. vavAne arthe rasaghAta, sthitighAta, guNazreNI, guNasaMkrama ane apUrvasthitibaMdha e pAMcavAnA dhurasamayathI kare te thAumuMapUrvakaraNaguNasthAnaka jANavU; athavA eka samaye anekajIva e guNasthAnakecaDhe paNa adhyavasAya, zuda, zuinarAdike nivRtti eTale pheraphAra hoya mATe te AgmAguNasthAnakane nivRttiguNaguNasthAnaka paNa kahe . navame guNasthAnake eka samaye ghaNA jIva caDhe paNa tenA adhyavasAyamA pheraphAra na hoya mATe tenuM nAma anivRttiguNasthAnaka athavA bAdara eTale moTAkhaMma ane saMparAya eTale kaSAyanA thA guNasthAnake jIva kare eTale kaSAyanA upazamAvavAke khapAvavAne arthe ghaNAkhaMmakare tethI tenuM nAma bAdarasaMparAyanAmA navamuMguNasthAnaka jANavU. sUkSma ne saMparAya eTale kiTTIkRta lonakaSAyano Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (115) udaya jyAM te sUdama saMparAya nAme dazamuM guNasthAnaka jANavaM. jema melavAlupANI zAntathavAthI mela nice bese ne pANInirmaLathAya athavA 'jaNAya tema jyAM mohanIkarmanonapazamathAya tenunAma upatimoda guNasthAnaka agIyAramuM kaDaM . pANI. mAM maLa le te pADaM moLAvAthI avasya malIna thAya, tema / guNasthAnakapAmelAjIvane kaSAya sattAmA ne tethI tyAMtho avasya pameja ema jANavaM, sarva mohanIprakRtidayathatAM, sattAmAMtho paNa mohanIkarma TaLIjatAM atyaMta vizudhadhyavasAyasthAnakaDe jyAM tenuM nAma dINamohaguNasthAnaka bAramuM. jANavU. bAramAguNagaNethI kojIva pajhe paNa maraNapAmeM nahi. mana, vacanane kAyayogasahIta varte ane ghAtI karmanAkSyathakI kevaLajhAna hoya te sayogI kevaLI guNasthAnaka teramuM jANavU.traNe yogano rodha kare eTale bAdara manavacanane kAyAnA vyApArane annAke, meruparvatanI peThe niHprakaMpa zailesIkaraNakaratA, ayogI kevaLo guNasthAnaka caudamuM jANavU. te caudamAguNa Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (196) sthAnakanA bellA samaye jIva Rju zreNIe mokSa pratye pAme . pahelA mithyAtva guNasthAnakanIsthiti banna sanI apekSAe anAdInaMta ane javyanIapezAe thanAdIsAnta tathA samakItathI pamelA jIvanI batAe sAdIsAnta tethI jaghanyathI aMtaramaharta bane utkRSTa dezeuNIardhapujala parAvarta jeTalI kahI . bIjA sAsvAdana guNasthAnakanI sthiti jaghanyathI eka samaya ane utkRSTathI ra thAvalIkA jANavI. zrIjA guNasthAnakanI sthiti jaghanya tathA utkRSTayI paNa AMtaramaharta jeTalI kahI je. cothA thavirati samyakguNasthAnakanI sthiti jaghanya aMtaramuhurta zrane utkRSTa tetrIza sAgaropamathI kAmerI kh| . pAMcamuM dezavirati guNasthAnaka ucha pramataguNasthAnaka, ane teramuM sayogIguNasthAnaka e dareka guNasthAnakanI sthiti jaghanya aMtaramuhurta ane utkRSTa deze uNapUrva kroma varSanI kahI be. sAtamuM apramata, thAumuM apUrvakaraNa, navamuM anivRttibAdarasaMparAya, Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (117) dazamuM sukSma saMparAya ane zragiyAramuM upazAMta moha guNasthAnakanI sthiti jaghanya eka samaya thane utkRSTa aMtaramuhurta darekanI kahI . bAramA kSINamoha guNasthAnakanI sthiti jaghanya tathA utkRSTathI paNa aMtara muhurtanI jANavI. caudamA ayogIkevaLIguNasthA. nakanI sthiti pAMcahasvAkSara uccAraNa kALa jeTalI kahI be. dareka guNa sthAnake khezyA, yoga, upayoga, baMdha, udaya, udIraNA ane sattA kahe . mithyAtvAdika prathamanA 3 guNasthAnake sarva bae khezyAhoyaDe; ahIyAM pratyekalezyAnA asaMkhyAtA khokAkAza pradeza pramANa adhyavasAyasthAnaka hoya De ne tethI pramatta guNa sthAnake paNa kAzka kRSNa lezyAnA adhya vasAya hoya mATe kAMsvIrodha jANavo nadI. sAtamA apramata guNasthAnake, tejo, padma thane zukla e traNa lezyA hoya.zrApamA apurva karaNaguNasthAnakathIteramA guNasthAnaka sudhI eka zukla lezyA kahI thane caudamuM zrayogI guNasthAnaka azI kabuM je. pahelA mithyAtva Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (117) guNasthAnake ane cothA aviratisamyakpRSTI guNasthAnakane viSe, AhArakara kAyayoga ane AhAraka mizra kAyayogavinA bAkInA terayoga kahyAM . trIjAmizra guNasthAnake cAramananA, cAravacananA ane audArika kAyayoga tathA vaikriya kAyayogasa. hita dazayoga kahyAM De. pAMcamA dezavirati guNasthAnake cAra mananA, cAra vacananA ane audArika kA. yayoga, vaikriyakAyayoga tathA vaikriyamizrakAya yoga sahita agiyAra yoga kahyAM de. upara kahelA agiyAra yoganI sAthe thAhAraka kAyayoga ane A hArakamizra kAyayoga sahIta terayoga gaThThA pramatta gu. NasthAnake, ane temAMthI AhArakamizra ane vaikriyamizravinA agiyArayoga apramatta guNasthAnake kahyAM . AThamA apUrvakaraNa guNasthAnakathI bAramA vINa moha guNasthAnaka sudhI dareka guNasthAnake, cAramananA, cAra vacananA ane eka audArIka kAyayoga maLI navayoga hoya . teramA sayogI keLavI guNasthAnake, eka satya vacanayoga, bIju asatyAmRSA vacanayoga, Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11e) trIju satyamanayoga, cothu asatyAmRSAmanayoga, pAMcamuM zrodArIkakAyayoga, bahu audArIkamizra kAyayoga ane sAtamuM kAmarNakAyayoga ema sAta yoga kahyAM . caudamA ayogI guNasthAnake yogane ruMdhe mATe eke yoga hoya nahI ayogI ne mATe ema jANavU. pahelA mithyAtva guNasthAnake ane bIjA sAsvAdana guNasthAnake, traNa ajJAna ane cakSu darzana, acakudarzana tathA avadhidarzana sahIta na upayoga sihAMtane viSe kahyA . trIjA mizra guNasthAnake traNa ajJAna jhAnekarImizra ane traNa darzana ema 3 upayoga hoya . avirati samyak guNasthAnake ane dezavirati guNasthAnake, matijJAna, zrutajJAna,avadhijJAna ane catu, acahu tathA avadhidarzana sahIta ba upayoga kahyA be, uhA pramattaguNasthAnakathI bA. ramA dINamohaguNasthAnaka sudhI pUrvokta u upayoganI sAthe manaHparyavajJAna sahIta, sAta upayoga kahyA . terame ane caudame guNasthAnake kevaLa jJAna ane kevaLa darzana evaM be upayoga jANavA ? jJAnA Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) varaNIyakarma, darzanAvaraNIyakarma, 3 vedanIya karma, 4 mohanIya karma, 5 thAbukarma, 6 nAmakarma, 7 goakarma thane 7 aMtarAya karma evaM thA karma De. prathama mithyAtva guNasthAnakathI sAtamAapratamaguNasthAnaka sudhInA sAtaguNasthAnakamAMthI eka mizraguNasthAnaka varjI bAkInA gae guNasthAnake sAtake ATha karma bAMdhe; Ayu baMdhakALe zrApa ane Ayu na bAMdhato hoya tyAre sAtakarma sadA sarva jIva bAMdhe trIjumizra guNasthAnaka, bAgmuMthapUrva karaNa anenavamuM anivRti bAdaraguNasthAnaka evaM traNa guNasthAnake ghAyu karmavinA bAkInA sAMta karma bAMdhe. dazamA sukSmasaMparAyagu. NasthAnake eka zrAyu karma thane bIju mohanIya eve karma varjI bAkInA u karma bAMdhe. agiyAra# upazAMtamoha, bAramuM kSINamoha ane teramuM sayogI kevaLI evaM traNa guNasthAnake eka sAtA vedanIjabAMdhe ane caudamuzrayogIguNasthAnaka to zrabaMdhaka De tyAM ko jIvakarma bAMdhe nahi ema kaDaM . mithyAtvathI mAMmI sUkSmasaMparAyaguNasthAnaka sudhI Ave karmano Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) udaya, agiyArame tathA bArame guNasthAnake mohanIya karmavinA bAkInA sAta karmano udaya ane terame tathA caudame guNasthAnake, aghAtI evA vedanIya, thAyuH, nAma ane gotra evaM cAra karmano udaya hoya .mi. dhyAtvathI pramatta sudhI u guNasthAnakamAMthI eka mizra guNasthAnaka varjI bAkInA pAMca guNasthAnake, sAtake zrAma karmanI udIraNA, mizraguNasthAnake karmanI udIraNA, apramatta,apUrva ane anivRtti guNasthAnake Ayukarmathane vedanIya karmavinA karmanI udIraNA, sUkSma saMparAya guNasthAnake u athavA pAMca karmanI udIraNA ane upazAMtamohaguNasthAnake, vedanIya, zrAyuH ane mohanIyavinA bAkInA pAMca karmanI 3. dIraNA hoya , tathA bAramA kSINa moha guNasthAnake upara kahelA traNa karmavinAM pAMcakarmanI ane AvalIkA thAkate jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane aMtarAya karmanI udIraNATaLe tethI bAkInA eka mAma. karma thane bIjuMgotra evaMbe karmanIudIraNA hoya tayA teramA sayogIguNasthAnake paNa te nAma ane gotra Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) karmanI udIraNA kahIle. caudamuM ayogI guNasthAnaka aNudarIka hoya tyAM eke karmanI udIraNA hoya nahi. pahelA guNasthAnakayI mAmI agiyAramA guNasthAnaka sudhI pATha karmanI sattA, bAramA guNasthAnake moha nIyakarma varjI sAta karmanI sattA ane terame tathA caudame guNasthAnake vedanIya karma, AyuH karma, nAma karma ane gotrakarma e cAra aghAtI karmanI sattA kahI De. pRthvI kAyAdi pAMca ekeMDriyanA daMmake eka mithyAtva guNasyAnaka sihAMtane viSe kaDaMDe. beiMDiya, teiMjaya ane cauriMjiyanAdamake mithyAtva ane zAsvAdana ema be guNasthAnaka lAne. nArakI, juvanapati, vyaMtara, jyotiSI ane vaimAnikane viSe pehe. leyI cAra guNasyAnaka lAne paNa emAM eTabuM vizeSa ke anuttara vimAnavAsI jIvone eka avirati samakIta dRSTi cothuguNasthAnakaja hoya.garnaja tiryaMca paMcepriyane pahelethI dezavirati paryaMta pAMca guNasthAnaka ane manuSyanA damake caude guNasthAnaka kahyAM ne. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) // iti guNasyAnaka ghAra // atha ekavIsamuM AhAradhAra. AhAra traNa prakAranA De ojAhAra, romAhAra ane prakSepAhAratemAM oja-taijasa zarIra, teNe karIne je AhArale tenu nAma ojAhAra arthAt jIva paranave jatAM prayamasamaye taijasa ane kArmaNa zarIravame audArika zarIra yogya pujagalano AhAra kare ane bIjA samayayImAMmI, kArmaNa sAye audArika mizra kAyavame thAhAra kare te, zarIra paryApti purI thAya tyAM sudhIje thAhAra te sarva ojAhAra jANavo.lomA. hAra sparzekhiye karIne jIvaje AhAra pudgala grahaNa kare tenuM nAma lomAhAra jemake-telAdika zarIre coLavAthI aMdara garamI tathA cikAza Adi zrAve athavA uSNa kALane viSe pANInA sparzavame eTale nhAvAthI agara nInU kapahuM zarIra upara rAkhavAyI zItaLa paNAekarI tRSA garamI ane dAha vigere upazame ema je sparza priyavame thAhAra te lomAhAra jANavo. prakSepAhAra je koLIyA vigere karI kogamA Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) (peTamA ) prakSepAya (nakhAya) arthAt mukha prakSepe je thAhAra te trIjo prakSepAhAra jANavo. ... ejiyanApAMca, devatAnAtera, ane nArakIno eka uMgaNIsa daMDake eka ujAhAra ane bIjo so. mAhAra hoya . vigachiyanA traNa, garnaja tiryaMcano eka zrane garnaja manuSyano eka ema pAMca daMgakane viSe, ujAhAra, lomAhAra ane prakSepAhAra e traNe prakAranA AhAra kamAM ne. ekeDiya, vigaDi, ane garnaja tiryaMca tathA manuSyanAmaLIdaza daMgake sacitta, acitta, ane mizra AhAra hoya De eTale ko vAra sacitta, koivAra acitta ane kozvAra kAMza sacitta kAMza acittarupa mizra ema traNa prakAranA thAhAra hoya je zrane nArakI tathA devatAnA daMgake sadA sarvadA acittaja AhAra kahyo . zarIra paryAptI purI kare tyAM sudhI sarva aparyAptA avasthAe jIvone ujAAhAra hoya De ane zarIraparyApti purI karyA panI lomAhAra hoya; te lomAhAra asaMjhIne thajANatA ane saMjJIne jANatA ajApatA tathA deva Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (125) tAne manojJapaNe ane nArakIne amanojJapaNe pariNamele, ||iti AhArahAra / / atha bAvIsamuMthAhAranI icchAdAra. pRthvIkAyAdika sarva ekeMDiyane AhAralilApa sadA sarvadA niraMtara hoyar3e. beiMjiya, teiMjiya, cariMghiya ane nArakInAjIvone ekavAra thAhAra lIdhA panI vadhAremAM vadhAre aMtaramuhurtane yAMtare pharI thAhAranI icchA thAya, pa,priyatiryaMcagarnajane va. dhAremA vadhAre be ahorAtrI ane manuSyane traNa aho. rAtrIne AMtare svAnAvika eTale tAparogAdikanA anAve AhAranI icchAthAyaDe, thA utkRSTa thAhAra icchA pramANa devakuru tathA uttarakurukSetranA tathA jarata ane auravatta kSetraneviSe pahelA ArAnA manujya tathA tiryaMcanIapekSAejANavo. juvanapati, vyataMra jotISi ane vaimAnikanAdaMmake, managamato zrane sarva iMDiyone AbhAdakArIzrAhAra pariNamele. mATe AyuSyanAkALamAnanIapekSAe thAhAranI icchAno kALamAna kahyo .. dazahajAra varasanA thA. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) yuSyavALA devatAne eka ahorAtrInezAMtare thAhAranoicchAyAya, dazahajAravarasathI samayAdhikathI mAMgIne eka sAgaropamayI uga AyuSyavALA devone bethI nava divasanA AMtare AyuSyanA pramANa pramANe thAhAranI icchAkALamAna jANavU. eka sAgaropamanA AyuSyavALA devone eka hajAravarase AhAranIcyA ve sAgaropamanAthaAyuSyavALAne be hajAravaraseAhAranI icchA, traNa sAgaropamanA AyuSyavALAne traNa hajAravarase AhAranI icchA ema jeTalA sAgaropamanuM thAyuSya hoya teTalA hajAra varase devAne AhAranI icchA thAya te DevaTa anuttara vimAnavAsI devonuM tetrIza sAgaropamanuM utkRSTa - yuSyace tedevone tetrIzahajAravarase utkRSTa AhAranIcyAno kALamAna jANavo ema sarva devone AyuSya pramANanI apekSAe AhAranI icchAno kA. LamAna kahyo je. // iti AhAra icchAdhAra // Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) atha trevIzamuM kimAhAradhAra. pUrva, pazcima, uttara ane dakSiNa e. cAra tathA urdhva (uMcI) ane adho (nIci) maLI dizA mAthI jIva keTalI dizAu~no AhAra grahaNa kare ne ema je kahevU te kimAhAra. eka aNAhAraka ne bIjA AhAraka ema jIvo be prakAranA De. temAM paranavajatAM vigrahagatoe jIva eka samayathImAMmI vadhAramA vadhAre cArasamaya sudhI aNAhArI hoyaane kevaLajhAnI karma khapAvavAne ATha samayano kevaLI samudghAtakare temAMtrIje cothe ane pAMcame samaye kevaLa kArmaNayoga hoya, tyAM te paNa traNa samaya sudhI aNAhArahoya ane caudame guNasthAnake sailezIkaraNe jIva aMtaramuhurta pramANa aNAhArI hoya ane sighanAjIva anaMtakALa sadAsarvadA aNAhArI hoya be, upara kahelA aNAhArI jIva sivAya bAkInA sarva jIvo AhAraka jANavA. thAhAraka evA covIsedaMmakanAjIvo bae dizAothI AhAragrahaNakare. le, paNa emAM eTadyu Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) vizeSa , ke, ekaiDiyanA pAMca damakanA jIvoto, praNa, cAra, pAMca athavA baedizAono AhAra grahaNa kareDe, kAraNake caudarAjasoka, sukSma ekeMDiyI jaryo , ane caudarAjaloka panI aloka , temA pu. dugalAdikanahihovAthI AhAra nahi, mATe je zukSmajIvo lokanAmadhyannAgamAM tene to gae dizAono AhAra hoya, paNa je lokane me rahelA , evA jIvone upara aloka hovAthI urdhva dizIno AhAra hoya nahi mATe te jIvone urvadizIsivAya bAkInI pAMca dizAno AhAra hoya; evIz2a rIte lokanA me rahelA jIvone bedizIe aloka hoya tene cAradizAno ane jene traNa dizAealoka hoya tene khAkInI traNadizAno AhAra hoya ema jANavU. // iti kimAhAra hAra // atha covIzamuM jIvaneda hAra. jIvanneda-karmagati jAtyAdikanI apekSAe jIvanI vizeSa vyAkhyA tenuM nAma jIvaneda. jIvanA mukhya be neda , eka muktinA ane bIjA saMsArI, Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12e) bhAne karmathI mukANA muktathayA te muktinA ane karme karIsahIta, cAragatirupasaMsAramAMparijamaNakare le te saMsArIjIvojANaSA. muktinA-sinA jIvonA neda-1 jInasika thajInasika, 3 sirthasiha, 4 atirthasika, 5 gRhaH sthaliMgesika, 6 anyaliMgesika 7 svaliMgesika briliMgesika 9 puruSaliMgesika, 10 napuMsakaliMgesika, 21 pratyekabuddhasika 12svayaMbujhasika, 13 budhabodhita sika 14 eka samaye eka sii thane 15 eka samaye aneka sima ema jevI padavi thane jevA cinhAdike jIvasihi padane pAmpA moke gayA te apekSAe gapatA sijhanAjIvonA paMdara jeda kahA .. ___ sarva saMsArIjIvonA eka, be, traNa, cAra, pAMca, u, ane dhauda, vatrIza tathA pAMcaseMne presaTha nedapaNa judI judI apekSAe zatrane viSe kahyA . te A pramANe-zrutAnano anaMtamo nAga sarva saMsArI jIghane sadA sarvadA upAmo hoya avarAya nahi te cetanA laNe karI sarva saMsArI jIvo eka vidha-eka Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 130 ) prakAranA jANavA. sthAvaranAmakamoMdayekarI je sthira rahe eTale potAnI zaktie hAlI cAlI zaka nahi te sthAvarAne trasanAmakarmodaye jIvanasa praNupAme hAlIcAlIzake taDakethI bAMe thAve te trasa. evaM ekatrasayanevI jAsthAvaramaLI sarva saMsArIjIvanA ve dathAyaDe, puruSa, strI ne na. puMsaka vedanI apekSAe traNa bheda, nArakI, tiryaca, ma nuSya ne devagatiekarI cArabheda, ekeMdriya, beI. priya, teiMdriya, cauriMDiya tathA paMceMdriya maLI iMdriyo nI apekSAe pAMca ne pRthvikAya, appUkAya, tejakAya, vAkAya vanaspatikAyane trasakAya ema kAyanI apekSA sarva saMsArI jIvonA va bheda kA be. 1 sUkSma ekeMdriya aparyAptA, 2 sUkSma ekeMdriya paryAptA, 3 bAdara ekeMdriya paryAptA, 4 bAdara ekeMdriya paryAptA, thaM beiMdriya aparyAptA, 6 beiMDiya paryAptA, teiMdriya aparyAptA teiMdrIya paryAptA, e cauriM priya aparyAptA 10 cauriMDiya paryAptA, 11 saMjJI paceMdriya aparyAptA 12 saMjJI paMceMdriya paryAptA, 13 saMjJI 2. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paceMdriya aparyAptA bhane 14 saMjhI paceMghiya paryAptA ema sarva saMsArI jIvonA cauda sthAnaka-neda-karma graMthAdikane viSa kahyAM be. pRthvIkAyAdika sthAvaranA pAMca sUdama ane pAMca bAdara maLI daza, pratyekavanaspatikAyano eka; vigaleMjiyanA traNa, ane saMjhI tathA asaMjhI paMceM'iyanA be neda ema sarvemaLIne soLa nedane paryAptA tathA aparyAptA karatAM batroza neda paNa prakArAMtare gaeyA . have jIvanA pAMcaze treza neda kahyAM dete zrA pramANe; nArakInA sAta leda le tene paryAptA tathA aparyAptA karatAM cauda neda thAya, pAMca sudama sthA. vara, pAMca bAdara sthAvara, eka pratyekavanaspatikAya ane traNa vigachiya evaM cauda tathA pAMca samurbima tiryaMca paMceMDiya ne pAMca garnaja tithaMca paMceMDriya evaM dazamaLIne covIza neda thAya, tene paryAptA tathA a. paryAptA karatAM tiryaMcanA amatALIsa neda thAya. eka sone eka garnaja manuSyanA paryAptA tathA aparyAptA gamatAM baseMne be ane samurbima manuSyanA ekasone Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka aparyAptAmaLItraNaseMne traNa manuSyanA neda vAya. daza bhuvanapati thAra vyaMtara, bAgvANa vyaMtara, paMdara paramAdhAmI, daza tiryagjUMnaka, pAMca carajyotiSI, pAMca sthirajyotiSI, navasokAMtika, traNakisviSiyA, bAra devakhoka, navagraiveyaka tathA pAMca zranuttaravimAnanA maLIne navvANuM tene paryAptA ane aparyAptA gavatAM ekasone ahANu neda devatAnA thAya. evI rote cauda nArakInA, amatAlIsa tiryaMcanA, RNazene traNa manupyanA ane ekasAne yahANuM devatAnA maLI sarva saMsArI jIvonA pAMcaseMne trezana da kahAM haiM, pRthvIkAyanA daMgake cAra, thapakAyanA damake cAra, teukAyanA daMmake cAra, vAkAyanA daMgake cAra tathA vanaspatikAyanA daMmake u jIvaneda jANavA, ve iMDiyanA daMgake be, teiMDiyanA damake the, caurijiya nA daMmake ye ane tiryaMca paMceMjiyanA daMgake vIza jIvaneda kahAM . manuSyanA daMmake traNaseM netraNa ne tera devatAnA damake ekasone bahAeM jIvaneda pAmIe. // iti jIvaneda dhAra // Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (233) atha pacIsamuM vedahAra. veda-je anikhApa karavo te veda trama prakAre moveda, puruSaveda ane napuMzaka veda te darakanA vaLI babbe neda , 1 avyaveda zrane jAvaveda. . dADhI, mugadika mukha puruSAkAra, puruSacinda, vIryapatana, dRDhatA ane dhairyAdi lakSaNe yukta te avya puruSaveda tathA jema zleSmanAjorekhaTAzanIzvA thAya khaTAza nAve tema je karmanA udayathI svIdarzana, AliMgana, maithunAdikanI zvA thAya te jAvapuruSaveda. te veda ghAsanA namakA jevo jANavo, jemaghAsanI jvAlA ekadama uThe paNa pALI tarata samAza jAyaje tema puruSavedI vedanA udaye viDalaM thAya paNa kArya sidie tarata zAMta thAya. te puruSaveda jANavo. stana, yonI pramukha zravayava sahita ane dADhI mugadika rahita te avya strIveda tathA jema pittanA jore miSTAnnanI ichA thAya miSTa nAve tema je karmanA udayathI puruSa suhAmaNo lAge, thAliMgana,maithunAdika anilASa upaje te nAva strIveda te veda bakaronI Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (134) lIMmInA zragni sarakho jANavo, eTale jema lIMmI. nI agni jema jema khorIe tema tema vizeSa dIpe ghaNIvAra prajvale tema strIvedI vedanAudaye ghaNI pra. jvakhe puruSanAkarasparzAdike vadhAre dIpe ghaNe kaSTe zAMtI thAya te strIveda jANavo. ___ stanAdika strI avayavo Ane dADhI mugadika puruSa cinha jene hoya nahi, kAMika strInemaLatIkAMzka puruSane maLatI nASA bole, strInIpare cALA ceSTA kare ane strInI jema komaLatA nirbaLatAdikekarI sahIta hoya te dravya napuMsakaveda jANavo tathA jema pitta zleSmanAjore khArA khATAnI zchAyayAkare khAraM khATuM nAve ema jekarmanAudayathI strI ane puruSa e banne sabaMdhi viSayAnilASa upaje te nAva napuMsaka veda jANavo; te vedodaya nagara dAha sarakho be, jema nagara balatuM hoya temA rahelA ukaramAMdika ghaNA kALa sudhI baLe tarata lavAya nahi, tema napuMsakavedI mohAgnijvAlAe vAjalyamAna ghaNA Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (135) kALe paNa zAntine. pAme nahi. aMtaraMga vedarupa agni dhuMdhavAto.rahe te napuMsaka veda jANavo.. pAMca sthAvara, traNa vigaleMjyi ane nArakInA daMgake eka napuMsaka veda hoya, garnaja tiryaMca ana garnaja manuSyanA daMmake traNe veda hoya, tathA devatAnA tere daMgake napuMsaka vinA bAkInA be veda hoya zrane samurbima tiryaMca tathA samurchima manuSyane eka napuMsaka veda hoya . garnaja manuSya, garnaja tiryaMca, juvanapati, vyaMtara, jyotiSI ane sudharmA tathA zAna devalokanAdevo kAyasevI, kAyasevAe tRpti pAme, trIjA ane cothA devalokanA devo sparzasevI, stanajujA AliMganAdikAyasparza tRpti pAme. pAMcamA thane kA devalokanA devo rupasevI potAne noga yogya devInArupa, hAsya kaTAkSAdikarupa dekhIne tupti pAme. sAtamA ane bhAumA devalokanA devo zabdasevI potAne loga yogya devInA gIta vAjIMtra hAsya nepura UMkArAdi zabda sAMjaLIne tRpti pAme. navamAM, dazamAM, agiyAramAM ane bAramA devalokanA Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (136) devo manasevI, eTale potAne loga yogya devI manamAMhe ciMtave tevAre te devI potAnA sthAnake beThIyakIja zRMgAradharI nalI burI kAma ceSTA manamAM viM. tavatInogane mATe sAvadhAna thAya tevAre te devatA tyAMja eTakhe potAne sthAnake beThA thakA manasaMkaspe parama sukha parama tRpti pAme.devInI utpatti bojA devaloka sudhI ane gamanA gamana thAumA devaloka sudhI je. sparzasevI, rupasevI ane zabda sevIne paNa kAyasevInI peThe zukrapujala be; te zukrapujala devatA nI zaktiekarIne devAMganAnA zarIra ne viSe zaMkrame saMcare tethI devAMganAne saMnloga sukha upaje . te zu. krapujala vaikriya hovAthI garna upaje nahi. navagraike. yaka ane pAMcaanuttaravimAnanA devatA apravIcArA eTale viSaya sevA rahita mATe mane karIne paNa strIne prArthe nahi mATe parAdhinarahita saMtoSavaMta sarva viSaya sevI devatAu~thI paNa atyaMtasukhIyA . kAya sevIthI anaMta gaNu sukha sparza sevIne jANavU ne te thakI anaMta gaNu sukha rupasevIne tethakI Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) anaMtagaNusukha zabdasevIne tathA te thakI paNa dhanaMtagaNusukha manasevIne ane te thakI anaMtagardA sukha apravIcArIdevonejANaq. upara kahelA sarva jIvonAsukhathI anaMtagaNuM sukha gayA De rAga thane zeSa jenA evA zrI vItarAgane jANavU. // iti vedadhAra // atha bIsamuM kaSAyahAra. kaSAya-(kaSa-thAya)kaSa-saMsAra ne thAya-sAna eTale jenAthI saMsArano lAna thAyasaMsAranI paraMparAvadhe tenunAma kaSAya. anaMtAnubaMdhI, apratyAkhyAnI pratyAjyAnIthane saMjvalana e cAra neda kaSAyanA jANavA. anaMtAnubaMdhI-anaMtA saMsArane vadhAranAra evo krodha, mAna, mAyA ane lonate anaMtAnubaMdhoM kaSAya jANavo, ekrodha parvatanI lIMTI jevo, mAna pASANanA thAnalA jevaM, mAyA vAzanA muLa jevI, ane lona karamajanAraMgajevo jANavo, apratyAkhyAnI ko paNa paccakhANane udayabhAvavAnadeyomA paNa paJcakhANanI prApti na thAya evokrodha, mAna, mAyA ane sona te Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (130) apratyAkhyAnIkaSAya jANavo.ekrodha sukelA taLAvanI rekhA sarakho, mAna hAmakAnA thAMjalAsarakhaM, mAyA meMDhAnAziMgamA sarakhI ane lona kAdavanAraMga sarakho jANavo. pratyAkhyAnI sarva viratirupa paccakhANane Avare, AvavA nade evo krodha,mAna, mAyA ane lona ne pratyAkhyAnI kaSAya jANavo. e krodha retInI rekhA sarakho, mAna kASTanA thAnalA sarakhaM, mAyA baLadanA mutaranI rekhAsarakhI ane lona kAjaLanAraMga sarakho jANavo. saMjvalana cAritrIyAne paNa lagAreka dIpe, udaya Ave evo krodha, mAna, mAyA ane lona te saMjvalana kapAya jANavo, e krodhapANInIrekhAsarakho, mAna netaranA thAMnalA sarakhaM, mAyA vAMzanIbagala sarakhI ane lona haLadaranA raMga sarakho jANavo. anaMtAnubaMdhI samakItano, apratyAkhyAnI deza viratino, pratyAkhyAnI sarvaviratino ane saMjvalana kaSAya yathAkhyAtacAritrano ghAtakaranAra . krodha mAna, mAyA ane lonanI apekSAe jIvo sarvathI thomAmAnI, mAnIthI vizeSAdhika krodhI, krodhIthI Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSAdhika mAyAvaMta ane mAyAvaMtathI vizeSAdhika lojIjIvo kahyAM De. covIze daMmake krodha, mAna, mAyA ane lona ema cAre kaSAya hoya be, paNa temAM eTaTuM vizeSaka nArakIne krodha vadhAre, tiryaMcane mAyA vadhAre manuSyane mAna vadhAre zrane devatAune lona vadhAre hoya je. ema kaDaM . ||iti kaSAyahAra // atha sattAvIsamuM saMjJAhAra. saMjJA-rumA prakAra, jJAna tenuM nAma saMjhA kara hIe; te saMjJA be prakAranI . eka jJAna saMjhA ane bIjI anunavasaMjJA. jJAna saMjJA te matijJAna, zrura jJAna, avadhijJAna, manaHparyavajJAna ane kevaLajJAna te kevaLajJAnarupasaMjJA dAyika ane matiyAdika sarva saMjJA dAyopazamika . bIjI anunnava saMjJA te potAnAMkarelAM zAtAvedaniyAdi karmothI utpanna thAya le te jemake zrAvastu mAre AhArayogya thA vastuthI mAru poSaNa thaze ityAdika ekachiyAdikane paNa avyaktavya zabdArtho lekha, te anunnava Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMjJA. te saMjJA cAra prakAre ne thAhArasaMjhA, jaya saMjJA, maiyunasaMjJA ane parigrahasaMjJAe cAra prakAre saMjJA jANavI; valI 1 koSa, 1 mAna, 3 mAyA, 4 khona, 5 udha thane 6 khoka saMjJA paNa kahI . te uparanI cAra saMjJAmAM meLavatA daza saMjJA . bIjA graMthomAM vaLI 1 sukha, 2 Hkha, 3 moha, 5 viti. giDA, 5 zoka, thane 6 dharma eu nedavAso paNa saMjJA kahelo . e saMla te pUrvoka saMjJA mAMhe aMta. rgata jANavI. ____ narakAdika covIsedaMgake sarvajIvone upara kahelI cAra athavA dazasaMzA hoya . pRthvIkAyAdi jIvone mana nathI to paNa thA kahelI saMjhAu~to sarva jIvone hoya. jema vanaspatikAyajIvo jaLAdikanA thAhAravame jIve ve ane AvA prakAranI vastu maLe to sAru, zrAvastuthI mAruzarIrapuSTathaze, evo avaktavya zabdArtho llekha, te thAhAra saMjJA jANavI. khaDAmaNI vigere keTalIekavanaspati manuSyanA hA. thano sparzayavAthI saMkocIjAya le e jayasaMjJA Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) jANavI. nAsaka kAdikone strIno sparzathavAthI praphulItathAyaDe athavA tAmIvakSanIpAse tAma vRkSa hoya toja tAmI phaLe le phaLavALI thAya ne e maithuna saMjJAnAsaNa jANavA. bosva pakSAzAdi vRkSo nIdhAna (dhana) nA upara uge le athavA potAnA mu. LIthA vo nIdhAnane vIMTe nIdhAnanI aAsapAsa viMTalAya De e parigraha saMjJAnu lakSaNa jANavU. kokanada vRkSane manuSyAdikano pagalAgavAyI huMkArA kare ne e krodha saMzAnuM lakSaNa jANavU. huM utA thA khoko sUkhI kemathAya evA zrahaMkAre karI rudaMtI vRkSa rudana kare ne kAraNake tethI suvarNasiha thAya , e mAnasaMjJAnu sakSaNa ne. velamI phaLane potAnA pAMdamA vame DhAMke , e mAyA saMjJAnA sakaNa ne.thati tIna lojanAudaye jIva dhanauparavRkSathAya , athavA ko moTophaNIdhara nAgathakSa dhananI rakSA kare je, e lona saMjhAnA nAva jANavA.bekhamImArga tajI vRkSane vITalAya e ughasaMjJA, tathA kAmI zreNIbaMdha cAkhene, mAkama ekadamanAseDe, thane Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (155) thA navamAM hajI maraNa nathI zrAvyuM to paNa huM marI jaza e jIvane jaya lAge je e sarvapUrvokta saMjJAnA nAva jANavA. jIva navonavadhI AhArAdika kRtya vame TevAelo mATe ajANa paNe, asaMjhIpaNe athavA to saMjhIpaNe paNa upara kahelI sarva saMjhAe sahIta jIva hoya . jema naraghAMvagAmanAramANasa anya vyavasAyamAM hoya to paNa tenI AMgaLA uMcI nIcI thAyale athavA TakorA vagAme, tathA kApa mano vahepArI, kApamane phAmavAnA vyavazAyatho rAtre ughamAM paNa aNajANatAM potAnuM dhotI- ke anya vastra phAme ke kAraNake e hamezAnI pravRttinI Teva , ema sarva saMsArI jIvo dehamamatvekarI AhArAdikathI TevAelA hovAthI hAlapaNa jo ajANa hoya ajJAnI hoya to paNa temA pravRtti kare ne enuM nAma saMjJA jANavu: // iti saMjJAhAra // . atha zraSThAvIsamuM svakAya sthiti jhAra. strakAya sthiti-(svakAya sthiti) sva ponAnA, kAya- samuha, arthAta pRthvInA jIvono samuha te pU: Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (153) mvIkAya, pANInA jIvonI jAtIrupa samuha tene vidhe pharIpharI maraNapAmIne tenI tejakAyamA utpanna thAya, to tenIapedAe je sthiti kALamAnaM tenuM nAma svakAya sthiti jANavI... - pRthvI kAya, apakAya, tenakAya ane vAnakAya e cAra ekejiyanA damake utkRSTI svakAya sthiti asaMkhyAtI utsarpiNI avasarpiNI kALanI arthAt pRthvIkAyano jIva maraNapAmIne pharI tejakAyamA upaje, paNa potAnI kAyane muke nahi to asaMkhyAta utsarpiNI avapiNI kALa sudhI rahe. emaja apakAya teukAya ane vAnakAyane viSepaNajANI levu. vanaspAta kAyana svakAya sthiti utkRsstt| anetA kALa pramANa jANavI. Aje vanaspati koyanI sthiti kahIte vyavahArarAzI jIvanI apedAe jANavI kemake vyavahArarAzIjIva maraNapAmI nIgodamAM jAyato anaMtI utsarpiNI avasarpiNI kALa sudhI rahene paDI pAge vyavahAra rAzImAM Ave ema jANavu: beiMjiya, teiMDriya ane cauriMjiya ema vikadhi Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) pamA darekane utkRSTI svakAya sthiti saMkhyAtA hajAra paraza sudhInI ANavI. tiyeca paceMjiya ane manuSyanI utkRSTI svakAya sthiti sAta thA javanI kahI . garnaja tiryaMca tathA manuSyo saMkhyAte zrAyuSye sAtanava kare dhane zrAgme nave yugalIyAya e thAne nave karI uskRSTI svakAya sthiti traNa pasyopama thane sAta pUrva koma varasanI garbhaja tiryaca tathA manuSya nI ANavI. sakAya jIvonI svakAya sthiti behajAra sAgaropamanI kahI , kAraNake kopaNa jIva vadhAramA badhAre trasakAyamAMbe hajAra sAgaropama sudhI rahI zake ne paThI zravazya ekiMdriya thAya, saMjJInI svakAya sthiti utkRSTI navaseM sAgaropamanI jANa. bIne panI avazya asaMjhImAM jAya ema kaDaM . de. vatA tathA nArakI marIne pAga devatA tathA nArakImA jAya nahi avazya bIjI gatie jAya. pRthvIkAyAdi upara kahelA saghaLA jIvonI jaghanyakAya sthiti aM. tara muhurtanI jANavI. . // iti svakAya sthitidhAra // Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (145) atha laMgaNatrIsamuM virahakALahAra. - virahakALa-ekajIvautpannathayApIbIjo jIva keTalAkALaneaMtareutpannathAya athavAcave ema jedareka damakane viSakahetuM tenunAmayahiM virahakALa jANavo. _ nArakonA daMgake prAye samayasamayapratye jIva upaje ane caveje;paraMtu kyAreka aMtarapameto jaghanya ekasamaya ane utkRSTovAramukSutanojANavo, sAtenA. rakImAM kojIvanautpannathAyato vadhAremAM vadhAre bAra muhurtasudhInaupaje paNa bAramuhurta pabIto jarura koinarakejIvaupaje mATe sAmAnye sAtenArakIyAzrI bAra muhurtanovirahajANavo. judIjudInArakInI apekSAe, pahelI ratnaprajA nArakIe covIsamuhurta, bIjIzarkarA pranAe sAta divasa,vAlukAepaMdara divasa,paMka pranAe ekamAsa, dhuma pranAe bemAsa, tamanAe cAra mAsa ane tamastama pranAnArakIneviSe umAsano upajavA tathA cavavAno virahakALaeTale aMtara utkRSTojANavo. ahiMjeno jeTalo virahakALakahyoDe teTalAkALathI uparAMta avazya e narakoneviSe kozpaNajIva utpanna Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (146) thAya ema kA dazajuvanapatinAdaMgake jIva niraMtaraupajele ane caveDe; paraMtu kadIaMtarapameto jaghanyathI eka samayano ane utkRSTathI covIsa muhurtano virahakALa eTale aMtarajANavo emaja vyaMtara, jyotiSI tathA saudharmanezzAna devalokane viSe paNa pratyeke upajavA tathA cavavAnoviraha kALa vadhAremAMvadhAre covIsa muhurtanoM be, tevArapanonizce bIjokojIva devatApaNe upajeathavAcave. trojA devaloke navadivasane visamuhurtano, cothAdevaloke bAradivasathane dazamuhurtano, pAMcamAdevaloka sAmIbAvIsa divasano, bahA devaloke pIstALIsadivasano AgmAe so divasano, navamAe tathA dazamAepratyeka saMkhyAtA mAsano ane agiyAra tathA bAramAe saMkhyAtA varasano virahakALa jANavo. yA saMkhyAtA varasa jyAM sudhI sovarasapurAnathAya tyAMsudhInAgaNavA. pahelA, bIjA tathA trIjA graiveyake saMkhyAtA seMkamo varasano, coyA, pAMcamA ane bahA graiveyake saMkhyAtAhajAra Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) varasano zrane sAtamAzAumAtathA navamAtraiveyake saMkhyAtAlAkhavarasano upajavAcavavAno viraha kALa kahyoThe. jyAMsudhI hajAra varasa purA na thAya tyAM sudhI saMkhyAtA seMkamA varasa, jyAMsudhI, lAkhavarasa purA nathAyatyAMsudhI saMkhyAtAhajAravarasa ane jyAMsudhI kromavarasapurAnayAya tyAMsudhInA saMkhyAtAlAkhavarasagaNAya je.eka sarvArtha sivinA bAkInAcAraanuttaravimAnaneviSe paDhyopamanA asaMkhyAtamAnAgajeTalo ane sarvArtha sii vimAnane viSe paDhyopamanAsaMkhyAtamAnAgajeTalo utkRSTa virahakALakayoDe. jaghanyathI eka samayano utpAta tathA cavana virahakALa sarvadevalokejANavo. - pRthvIkAyAdipAMce ekejiyanAdaMmake pratyeka samaye jIvautpanna thAyaje ane cave mATe. te ekejiyaneviSe virahakALahoyanahi. . __beiMDiya, teiMghiya ane cauridriyanA daMjhake pra. tyeke utpAta ane cavanano viraha vadhAremAM vadhAre aM. taramuhurta ane jaghanyathA eka samayano karo. garlaja Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14 ) tiryaMca paMceMjiyane viSe bAra muhurtano ane samurchima tiryaMcapaMceMjiyaneviSe aMtaramuhurtano janma tathA maraNathAzrIvirahakALajANavo, garnaja manuSyane viSe bAramuhurtano ane samurbimamanuSyaneviSe covIsa muhurtano utkRSTa virahakALahoya. modaneviSe niraMtara jIvautpannathAyaje. paNa kyAreka aMtara paDe to jaghanya eka samaya ane utkRSTathI u mAsarnu sigatineviSe. zrAMtaruMkaDaMDe tathA siigatithI sihanA jIvonecavavAnunathI mATe cavanavirahakALa hoyanahi emajANavU. , . ||iti virahakALa chaar|| - atha trIsamuM cavana saMkhyAdvAra ane ekatrIsamuM upajavAnuM saMkhyAdAra. cavana saMkhyA-eka samayamAMjIvakeTalAcave (mare) e saMkhyA je kahevu te. cavana saMkhyA tathA eka samayamA keTalAM utpanna thAya ema je kahe te upajavAnI saMkhyAhAra. e bannechAra negA kahe . ....nArakInA damake, jIvo upaje to samaye samaye jaghanyathI eka, betraNa ane utkRSTathI saMkhyAtA tha Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14e) saMkhyAtA upaje ne tathA cave . daza juvanapati, vyaMtara, jyotiSI ane vaimAnika mAM saudharma devalokathI mAMgIne AThamA sahastrAra devaloka sudhInA devalokane viSe jIvo jo upaje to, eka samayamA jaghanyathI eka, betraNa ane utkRSTA saMkhyAtA asaMkhyAtA jIvo upaje tathA cave . kAraNake AThamA devaloka sudhI titheca paNa jAyane ne te tiryaMcagatimAMjIvoasaMkhyAtA le mATe asaMkhyAtA upaje ema jANavU. navamA Adi uparanA devaloke eka samayamAM DevaTa saMkhyAtA jIvo upaje ane cave be. te devalokamAM phakta garnajamanuSyajAyaje. pRthvIkAya, apakAya, teukAya ane vAukAyanAdumake, pratisamaye jIvo asaMkhyAtA upajele anecaveDe, tathA vanaspatinAdaMDake pratisamaye jIvo anaMtAupaje ne anaMtAcave be; vanaspatikAyamA jIva anaMtA ne mATe vanaspatikAyamAMthIyAvyA jIvo vanaspatikAyamAM samayesamaye anaMtApaje ane anaM. tAcaveve ema jANavU. beiMjiya, teiMjiya, cauriDiyA Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) ane tiryaMcapaMceMDiyanA damake, devatAnI peThe eka ve traNathI yAvat saMkhyAtA asaMkhyAtA upajezane cave. - garbhaja manuSyane viSa upajeto eka samaye vadhAremAM vadhAre saMkhyAtA jIvo upaje ane cave, tathA samurbima manuSyane viSe devatAnI peThe saMkhyAtAne asaMkhyAtA upaje ane cave . siGgati (mokSa)ne viSe jIvo upajeto eka samaye eka, bethI mAmIne yAvat ekasone pATha sudhi upaje . te sigatimAMthI pa. mavAno annAva hovAthI koz cavato nathI. ||sht cavana tathA upajavAnu saMkhyAdhAra // atha batrIzamuM gatihAra.. __ gati-gamana karavU-kayA daMmakano jIva kayA kayA daMgake jAya emaje kaheva'te ahiMgatihAra jANavU. - nArakI jIvo nArakImAthI nIkaLI, garnaja tiyaca ane garnaja manuSya ema bedamakamAM jAya . dazajuvanapati, vyaMtara, jyotiSI ane saudharma tathA zAna devalokanA devo navAMtare, pRthvIkAya, apakAya, banaspatikAya, paMceMjiya tiryaMca ane manuSya ema Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . (151) pAMca daMmake jAya, tathA sanat kumArAdisahastrAra paryatanA devo garnaja tiyeca ane manuSya ema be daMmake jAya, ne sahastrArathI uparanA devalokanA devo eka garnaja manuSyanAja daMmake jAya . pRthvokAya, apakAya, vanaspatikAya tathA beiMDiya,te'priya ane cauriM priya e badamakanA jIvo, navAMtare pAMca ekeMjiya, traNa vigaleMjyi, tathA tiryaMca paMceMghiya ane manuSyanA maLI daza daMgakane viSejAya ane vAnakAya tathA teukA yanAjIvo e upara kahelA daza damakamAMthI eka manu pyanAdamaka sivAya bAkInA navadaMmakane viSe jAyaje. garnajatiyeca paMceMjiyagrane garnajamanuSyanAdamakamAMthI saMkhyAtA AyuSyavALA jIvo potAnAkarmAnusAra 24 damakamAM jAya tathA asaMkhyAtA AyuSyavALA to tera. devatAnAjadaMgakejAyaje.saMkhyAtAyuSyavALA garnaja manuSyamAMthI vajraruSananArAca saMghayaNanA dhaNI koika jIva Ale karma khapAvIne sigati mAMhe paNa jAya . ema sAmAnye covIse daMgakanA jIvonIgati kahI.. have covIse daMjhakanA jIvonI gati pAMcaseMne Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *(155 ) tresaTha jIvanedane viSe kahe :-paheloyITho nArakInA jIvo Ayudaye nArakImAMyI nIkaLIne paMdara karma nUminA garnajamanuSyaparyAptA, paMdara kamenUminA garna jamanuSya aparyAptA tathA pAMcagarnajatiryaMcaparyAptAne pAMcagarnejatiryaMcayaparyAptA evaM cAlIzajIvannedane viSe jAya, tathAsAtamI nArakothInIkaDyAM jIvo to pAMca garjaja tiyeca paryAptAne pAMca garnaja tiryaMca aparyAptA emadazajIvanedane viSe jAyace. dazajuvanapati, sAlavyaMtara, paMdaraparamAdhAmI, dazatiryaga jranaka, dazajyotiSI, saudharma, zAna ane eka kiTavISiyA ema cosaTha jAtinAM devomAMthI nokalyA jIvo, paMdara karmanUminAganaja manuSya ane pAMca jAtinA garnaja tithaMca tathA bAdara pRthvIkAya, bAdara apakAyane bAdarapratyekavanaspatikAya maLI trevIsaparyAptA tathA tre. vIsa aparyAptA evaM vetALIsa nedamA jAya . sanata kumArathI mAmIne sahastrAra paryaMta devalokanA devo, ve kikSvISiyA jAtinA devo ane navalokAMtikanA devo ema sattara jAtinA devomAMtho nokalyA jIvo, Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (153) pAMca garnaja tiryaMca ane paMdara karma nUminA manuSya nAmaLI bIsa paryAptA tathA vIsa aparyAptA evaM cALIsa nedamAM jAya . navamA ANata devalokathI mAmIne bAramA acyuta devaloka sudhInA cAra devalokanA devoane nava avayaka tathA pAMca anuttaravimAnanA devo esarve maLIne aDhAra devalokanA nokadayAjIva, te paMdarakarma minA manuSyamAM jAya . nArakIno eka damaka tathA devatAnA teradaMjhaka maLone cauda daMgakanI gati kahI. jIvamAtra utpati kALe aparyAptAvasthAe hoya ane palIthI paryAptA thAya, e apekSAe ahIM nArakI tathA devatAnI gati paryAptA tathA aparyAptA jIvannede kahI to te karaNa aparyAptA jANavA. karaNa aparyAptA jIva avazya paryAptA thAyaja, tethI saMgrahaNI vigeremA kayu De ke nArakI tathA devatA cavIne paryAptA tiryaMcayane manuSya thAya emAM koI virodha nathI.. ..pRthvIkAya, apakAya, vanaspatikAya tathA be jiya, te iMDiya ane cauriMjiya evaM udaMgakanAjIvo Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (154) zrAyudaye zrApa thApaNA damakamAMthI nIkaLIne, paMdara karma minA garnaja manuSya paryAptA, paMdara garnaja manuSya aparyAptA, ekasone eka samurchima manuSya ane amatALosatiryaMcanA e sarve maLIne ekasone uMgaNA eMzI jIvanedane viSe potapotAnA karmAnusAre jAya De. teukAya ane vAukAya e be damakanA nIkaLyA jIva. amatALIsa nedanA tiryaMcamAM jAya . evI rIte bAvIsa daMkanI gati kahI. ___garnaja tiryaMca paMceMDriya evA jalacarajIvo AumAthI bAramA devaloke, nava graiveyake ane pAMca zranuttara vimAne jAya nahi mATe sarva pAMcase ne vesaTha jIvanedamAMthI e aDhAra sthAnakanA paryAptA tathA aparyAptAmaLI trIsa jIvanneda vAdakaratA vAkInA pAMcaseMne satAvIsa jIvanedamAM jalacara jIvo jAya be. garnajaraparisarpajIvo upara kahelA pAMcaseMne sattAvIsa jIvannedamAMthI sAtamIane hI nArakInA paryAptA tathA aparyAptA maLI cAra neda varjIne bAkInA pAMcaseMne vIsa jIvannedamAM jAya . garlaja. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 155) thalacara jIvo ( copagA ) upara kar3elA pAMcasene sa tAvIsa jIvanedamAMthI sAtamI, bahI ne pAMcamInArakInAparyAptA tathA paryAptA maLovanedavarjI ne bA - kInA pAMca meM ekavIsa jIvanedane viSe jAya be. garnajakhecarajIvo uparakaDelA pAMcaseMne satAvIsajIvanedamAMthI sAtamI, bahI, pAMcamI ane cozrI nArakInAparyAptA tathA paryAptAmaLI AThanedavarjIne bA - kInA pAMcaseMne jaMgalIsa jIvanedamA jAya be. garbhaja jujaparisarpajIvo uparakahelApAMcaseMne sattAvIsa jIva damAMthI sAtamI, bahI, pAMcamI, cothI ne trIjI nArakInAparyAptA tathA aparyAptA maLIdazanedavarjIne bAkInApAMca senesattarajIvabhedamAMjAya be. dave asaMjJI tiryaMca paMceMdriyajIvo Ayukaye nikalInetraNaseMne paMcANuMbhedane viSe jAya tenAM nAma kahe be;- daza bhuvana pati, sola vyaMtara, paMdara paramAdhAmI, dazatiryag juMnaka, uppanna aMtaradvIpanAmanuSyo, pahelI nArakI ghane paMdara karmabhUminAmanuSyo evaM ekasone vIsa paryAta tathA paryAptA maLIne baseMne betALIsa tathA Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (156) ekasone eka samurchima manuSyo ane amatALIsa neda tiryaMcanA gaNatAM traNaseMne paMcAeM jIvaneda thayA temAM asaMjhI tiyeca paceMjiyanI gati jANavI, evaM trevIsa daMgakanI gati kahI. . manuSyanA damake gati kahe je. prathama samurchima manuSya thAyudaye, samurchima manuSyamAMthI nokaLyA, paMdara karma jumIja manuSyaparyAptA, paMdarakarmajumija aparyApyA, ekasone eka samurchima manuSya ane a. matALIsa nedanA tiyeca evaM ekasone uMgaNA eMsI jIvanedamAM jAya je paMdara karma juminA garnaja manuSyo mAMthI jIvo nokaLIne pAMcaseMne tresaTha jovannedamAM jAya . trIsa akarma numinA manuSyamAMthI nIkaLayA jIvo, dazajuvanapati, solavyaMtara, paMdara paramAdhAmI, dazatiryag banaka, daza jyotiSI, eka kilvISiyA ane saudharma tathA zAna e ve devaloka maLI cosaTha jovanedamAM jAya . bappanna aMtara chIpanAmanuSyamAMthI nIkaLyA jIvo, daza juvanapati, solavyaMtara, paMdara paramAdhAmI ane daza tiryag aMnaka ema ekAvana Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. (157) jIvannedamAM jAya le. iti gatidhAra. ___atha tetrIzamuM zrAgatihAra. - zrAgati-Agamana-kayA damakane viSe kayAkayA daMgakanA jIvo AvIne upaje ema je kahevU tenuM nAma ahiM zrAgatihAra jANavU. . nArakI tathA devatAnA maLI cauda daMgakane viSe eka tiryaMca paMceMDiyaane bIjA manuSya ema bedaMgaka mAMdethI jIvo zrAvI utpannayAyaDe. pRthvIkAya, apakAya ane vanaspatikAya ema traNa daMgakane viSe, eka nArakIvarjIne bAkInA trevIze damakamAMDethIjIvogAvI utpannathAyale. teukAya, vAukAya, ve iMghiya, te iMDiya ane cauripriya ema pAMca daMgakane viSe. thAvaranA pAMca, vigachiyanA traNa, tiryaMca paceMghiya ane manuSya ema daza damaka mAMDeyI jIvo zrAvI utpanna thAya . tithaMcapaceMjiyanA damakaneviSe covIze damakamAMdethI jIvo AvI utpanna thAya . manuSyanA daMgakane viSe. teukAya ane vAukAya sivAya bAkInA bAbIza daMgakamAMhethI jIvo AbI Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 154) utpanna thAya che, ema sAmAnye covIroM daMrukana yAgati kahI. " have covaMze ruke, pAMcase tresaTha jIvanedamAMthI Agati kadebe - pahelI narake paMdarakarmabhUmIja garbhaja manuSya, pAMca garbhaja tiryaca paMceMdriya Ane pAMca samumitiryeca paMceMdriya ema paccIzabhedanA jIva yAva upaje. bIjI narake, paMdaraka maMjU mijagarbhaja manuSyAne pAMca garbhaja tiryaca paMceMdriya ema vosa jedanAjIva yAvI upaje trIjInarake, paMdara karma bhUmija garbhaja manuSya tathA garjaja jalacara, thalacara, uraparisarpa ne khecara ema jaMga Niza nedamAMhethI jIva ghyAvI upaje. cothonara ke paMdara karmabhUmija garbhajamanuSyatayA garbhaja jalacara thala carAne jara parisarya ema aDhAra nedamAMhe thIjIva yAvI upaje. pAMcamI narake paMdara karmanumija garbhaja manuSya tathA jalacara ne uraparisarpa ema sattara nedamAMdethI jIva AvI upaje, baghItara ke paMdara karmabhumija, garjaja manuSya ne garbhaja jalacara ema solaneda mAMdethI jIva jhAvI upaje. sAtamI narake paNa paMdara karmanumijaga jJa Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (25) naja manuSya ane jalacara ema solanedamAhethIzrAvI upaje. narakane viSe aparyAptA jIvo jAya nahi e prakAre nArakInA daMmake Agati kahI. ___dazajuvanapati, sola vyaMtara, paMdaraH paramAdhAmI ane dazatiryagjUnaka e ekAvanajAtinAdevoneviSe ekasone eka kSetranA garnaja manuSyaparyAptA, pAMcaga jatiyeca paryAptA ane pAMca asaMjhI tiryaca paceMjiya emaekasoneagiyAra nedamAMdethI jIva AvI upaje. daza prakAranA jyotiSI ane saudharma ema agiyAra jAtInAM devone viSe paMdara karmacUmija garnaja manuSya, trIsa akarmanumija garnajamanuSya ane pAMca garnaja tiryaca ema pacAsa nedamAhethI jIvo AvI upaje. bIjA zAna devalokane viSe paMdarakarmami, pAMcahari varSa, pAMca ramyaka, pAMcadevakuru ne pAMca uttarakuru evaM pAMtrIsa detranA garnaja manuSyo tathA pAMcagarnajatiryaca ema cAlIza nedamAhethI jIva Avo upaje. pahelA kilvISiyA jAtinA devone viSe paMdara karmajumi,pA~ca sattarakurune pAMca devakuru evaM pacIsa kSetranA garnaja Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyo tathA pAMcagarbhaja tiryaca paMceMDiya ema trIsa nedamAhethI jIva zrAvI upaje. trIjAthI AThamAsudhI ba devaloka, nava lokAMtika ane be kilvISiyA ema sattara jAtinA devAne viSa paMdara karmamija garlaja manuSya ane pAMca garnaja tiryaca paMceMpriya ema vIsanedamAhethI jIvo zrAvI upaje. navamA thANaMta devalokathI mAmIne pAMca anuttara vimAna paryatnA aDhAra devalokane viSe paMdara karmamija garnaja manuSyanA ne damAhethI jIva AvI upaje. evI rIte eka nArakIno daMgaka tathA tera devatAnA daMmaka maLIne cauda daMgake zrAgati kahI. pRthvIkAya, apakAya ane vanaspatikAya etraNa daMgakaneviSe amatALIsannedanA tiryaca, ekasone eka samucchima manuSya tathA paMdara karmajumija garnaja manuSya paryAptA,paMdara karmajuminAgarnaja manuSya aparyAptA tathA paMdara paramAdhAmI, daza juvanapati, solavyaMtara, dazatiryag brUnaka, daza jyotiSI, saudharma tathA zAna ane eka kivISiyA jAtinA devo ema sarve maLI Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (161) baseMne tALIsa damAhetho jIva zrAvI upaje. te ukAya, vAukAya, beijyi, teiMjiya, cauripriya ane asaMjhItiryaMca paMceMDiyane viSe ekasoneeka samurchima manuSya aparyAptA, paMdara karma jumija manuSya paryAptA, paMdara karma jumija manuSya aparyAptA ane zramatALIsa nedanA tiyaiva ema ekasone uMgaNAeMsI nedamAMhethI jIva thAvI upaje. garjaja tiryaMca paMceM. jiya evA jalacara, thalacara, uraparisarpa, jujaparisarpa ane khecarane viSe ekasAna eka samuAMbama manuSya a. paryAptA, paMdara kamajumija garnaja manuSya paryAptA, paMdara karma bhumija manuSya aparyAptA, amatALIsa nedanA tiryaMca tathA paMdara paramAdhAmI, daza juvanapAta, solavyaMtara, daza tiryag jaMjaka, daza jyotiSa, traNa kisviSIyA, nava lokAMtika zrane saudharmathI mAmIne zrApamA sahastrAra paryat devaloka tathA sAta nArakI ema sarvemaLIne baseMne samasajIvanneda mAMdethIjIva bhAvI upaje. trevIsa daMgake Agati kahI. . samurbima manuSyane viSe paMdara karma cumija ma. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 162 ) nuSya paryAptA, bAdara pRthvIkAya paryAptA aparyAptA, bAdara pakAya paryAptA aparyAptA, bAdara pratyeka vanaspatikAya paryAptA aparyAptA, sukSma pRthvIkAya paryAptA aparyAptA sukSma pakAya paryAptA aparyAptA sukSma sAdhAraNa vanaspatikAya paryAptA aparyAptA, vAdara sAdhAraNa vanaspatikAya paryAptA aparyAptA RNa vikalejiyanA paryAptA aparyAptA tathA vIsa tiryaca paMceMdriyanA ne eka sone eka samumi manuSya ema sarve maLIne ekasone ikotera nedamAMthI jIvo yAvI upaje. paMdara karma jumija garjaja manuSya ne vISe upara kahelA ekasone ikotera jIvaneda tathA navvANu devatAnA neda ne pahelIthI bahInArakI sudhInA nArakI ema sarve maLIne baseMne botera nedamAMthI jIva yAvI paje. trIsa akarma juminA manuSyane viSe paMdara karmanija garjaja manuSya paryAptA ne pAMca garbhaja tiryaca paryAptA maLI vIsane dama dethI jIvayAvI upaje. uppanna aMtara dvIpanA manuSyane viSe paMdara karmanumija garbhaja manuSya paryAptA tathA pAMca garjaja tiryacaparyAptA Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 163) ane pAMca samurchima tiryaca paMceMdriya paryAptA ema pa. bosanedamAhethI jova yAvI upaje. evIrIte covIsa daMrake zrAgatikahI. // iti zrAgatihAra // .. atha cotrIsamuM saMpadA hAra, ___ saMpadA-padavI vAsanA nAma. 1 arihaMtanI padavI, 1 cakravartinI, 3 vAsudevanA, 4 baLa devanI, 5 kevaLInI, 6 sAdhunI, 7 zrAvakanI, na samyaksa. STinI, e mamalikanI, e nava moTI padavI tathA cauda ratna cakravartinA meLavatA trevIla padavI thAya.te cauda ratnanA nAma, 1 senApati ratna, 5 gAyA pati ratna, 3 vAdhika ratna, 4 purohita ratna, 5 strIratna, 6 ha. stiratna ane 7 azvaratna e sAta paceMDIya ratna le tathA 1 cakra ratna, 2 khamaga ratna, 3 batra ratna, 4 carma ratna, 5 daMga ratna, 6 maNiratna ane 7 kAMgaNi ratna, e sAta ekejiya ratla jANavA. ema navamoTo padavI, sAta paceMjiya ratna ane sAta ekejiyarala ghazne trevIsa thayA, cauda ratnamA senApati te deza Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (164) sAdhe, gAthApati te dhAnya rasavatI nIpajAve. vArdhikate AvAsa ghara nipajAve, purohita te ghAva sAjA kare, zAntI karma kare zrane vighna TALe, strIratna loga sAdhana zrAve, azva tathA hasti svArIkaravAne kAmayAve, cakraratna SaT khaMgasAdhatAmArgabatAve,khamam ratna vairI- mastaka de, batra ratna cakravartinA hastasparza bArajojanasudhI vIstare tethI bArajojanasudhImAyAkare, carma rala te kArya upanyenate cakravartinAspazaiM bArajo. jana vistare ne temAM pranAtakALe bIjavAve te saMdhyAkALe upannogamAMbAve evA zAlipramukhaneutpannakare, daMgaratna te vAMkI nUmisamI kare, kAma pame hajAra jojana dharatIvIdAre ane tamitrAdika guphAnA bAra ughAme, maNiratna te hasta athavA mastake bAMdyuthakuM samastarogahare ane bAra jojana sudhI udyota kare, ane kAMgaNiratna te vaitADhaya parvatanI guphAmA banne nItethazne uMgaNapacAsa mAMmaLAkaravA yogya hoya tathA tolA mApa vadhAre evIrIte cauda ratnanA guNa athavA upayoga jANavo. cakra ratna, khamagratna, batra ratna zrane Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (165) daMga ratna e cAra ratno zrAyudha zALAmAM upaje: carma ratna,maNiratna ane kAMgaNiratna etraNa ratno cakravartinA sakSamInaMmAramAMupaje.senApati,gAthApati,vAkiMcane purohita e cAra ratno cakravartinA potAnA nagaramAM upaje. strI ratna vaitADhaya parvate vidyAdharanA nagaramA upaje. azva ratna tathA gajaratna vaitAya parvatanAmULe upaje.cakraratna,itra ratnaanedaMgaratnae traNa eka dhanuSya eTale cAra hAtha pramANanA hoya.carmaratna behAtha pramANa hoya, khamga ratna batrIsa AMgula lAMbu hoya, maNiratna cArayAMgulalAMbune be AMgulanupahoLuhoya, kAMgaNi ratna suvarNamaya cAra thAMgula lAMbu hoya, senApati gAthApati, vArdhika zrane purohita e cAranI ucAi (avagAhanA) cakravarti pramANe jANavI, strIrala cakravartiyI cAra aMgulanIcI hoya, azva ratna kAnanA muLathI te puMganA muLa lage ekasone thA AMgulano khAMbo zrane eMzI AMgulano u~co hoya ane gajaratna cakravartiyI bamaNo u~co hoSa le. sarve ratnanuM mApa cakravarti ne Atma AMgukSa 17: Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANa jANavU. pahelI narakathI nIkaLyA jIvo karmAnusAre upara kahelI trevIsa padavImAthI sAta ekiMpiyaratna vinA bAkonIsoLapadavIpAme, bIjInarakathI nIkaLayA jIvo karmAnu sAre upara kahelI soLa padavImAMthI cakravartinI padavIvinA bAkInI paMdara padavI pAme, trIjI narakanA nIkaLyA ja.vo karmAnusAre upara kahelI paMdara padavImAyI eka vAsudevanI ane bIjI baLa devanI padavI vinA bAkInI tera padavI pAme, cothI narakayI nokaLyA jIvo karmAnusAre upara kA helIterapadavImAMthItIrthakaranIpadavIvinA bAkInIbAra padavIpAme,pAMcamI narakathI nokaLyA jIvokarmAnusAre te bAra padavImAMtho kevaLInI padavIvinA bAkInI zra. giyArapadavI pAme,nahI narakathI nokaLyA jIvo karmAmusAre te agiyAra padavImAMthI sAdhujInI padavIvinA bAkInodaza padavIpAme ane sAtamInarakathInIkaLyA jIvo kAnusAre samakitadRSTIno, azvaratnanI ane gaja ratnanI ema traNa padavI pAme, 'nuvanapati, vANa Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (167) vyaMtara ane jyotiSI e traNa nikAyanA nIkaLyA jIvo karmAnusAre vAsudeva ane tirthakaranI padavI vinA bAkIno ekabIsa padavI pAme. pRthvIkAya, apakAya, banaspatikAya tathA garnaja manuSyaane garnajatiryacanA nIkaLyA jIvoM kaunasAre tirthakara, cakravati, baLadeva dhane vAsadevanI padavIvinA bAkInI ugaNIsa padavI pAme. be iMjyi, te iMDiya ane cauripriya tathA samurchima tiyeca paMceMjine samurbima manuSyamAthI nokaLyAjIvo karmAnu sAre tirthakaranI, cakravartinI,ba. LadevanI, vAsudevanI ane kevaLIno padavI vinA bAkInI aDhAra padavI pAme, teukAya ane vAukAya. nAnIkaLyAjIvo karmAnusAre sAta ekeDiyanI tathA hasti ratnanI ane azvaratnanI ema nava padavI pAme. paMdaraparamAMdhAmIne pahelA kindhISiyAnA nIkaLyA jIvo karmAnusAre nirthakara, cakravati, vAsudeva, baLadeva ane kevaLI vinA bAkInI aDhAra padavI pAme. uyaranA be kilvISiyAnA nokaLyA jIvo karmAnusAre upara kahelI aDhAra padavImAthI sAta ekeMjiya ratnanI Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (160) padavI vinA bAkInI agiyAra padavI pAme, sau. dharma ane zzAna devalokanA nIkaLyAjIvo karmAnusAre vIsa padavI pAme. trIjAthI thAumA devaloka sudhInA ane nava lokAMtikanA nIkaLyAjIvo karmAnu sAre vIsa padavImAthI sAta ekiMDiya ratnanI padavI vinA bAkInI soLapadavIpAme. navamAthI bAramA devalokanA tathA nava graiveyaka sudhInA nokaLyAjIvo sAta ekiMjiya ratno tathA azvane hasti vinA bAkInI caudapadavIpAme, pAMca anuttara vimAnanA nikaLyAjIvo tirthakaranI, cakravartinI, baLa devanI, kevaLInI, maMmaLikanI, sAdhunI, zrAvakanI ane sama. kita dRSTinI ema ATha padavI pAme. tirthakara ane cakravartine viSe ko jIvone tiryakaranI, cakravartinI maMmaLikanI, samakitanI,sAdhunI ane kevaLInI ema ba padavI lAne, vAsu devane viSe vAsudevanI, maMgaLikanI ane samakItanI ema traNa padavI lAne. baLadevane viSe ko jIvone baLadevanI, maMgalikanI sAdhunI, kevaLInI ane samakitanI ema pAMca padavI Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___ (165) sAne. manuSyamAMhe puruSavede nava moTI padavI tathA senApati, gAthApati, vArdhika ane purohita ema tera padavI lAne, manuSyamAMhe strIvede samakItanI, zrAvi. kAnI, sAdhvInI, kevaLInI ane strI ratnano e pAMca padavIlAne. // iti saMpadA hAra // zratha pAMtrIsamuM devadhAra. deva-1 'vyadeva, 1 naradeva, 3 dharmadeva, 4 devAdhideva thane 5 nAvadeva . manuSya athavA tiryaca paMceMjiyajIvomAMdhIjene devatAnuM AyuSya bAMdhyu De te zrAvatAnave devapaNe upajaze evA je jIvo tene uvyadeva kahIe.cauda ratna, navanidhAnajehane hoya tene naradeva kahIe. sAdhunA sattAvIsa guNe karI sahita hoya tehane dharma deva kahIe. bAra guNe sahita, a. DhAra doSa rahita tathA cotrIsa atizaya, pAMtrIsa vANInA guNa e vigere anaMta guNe karIne sahita dhamanA pravartaka hoya tene devAdhideva kahIe. cAranikAyanA devonenAva deva kahIe. anya devanI jaghanya Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (170) sthiti aMtara muhurtanI ane utkRSTa traNa paDhyopamanI kahI be, naradevanI jaghanyasthiti sAtaseMvarasanI ane utkRSTa corAsIlAkhapUrvanIkahone, dharmadevana jaghanyasthiti aMtaramuhurtanI ane utkaSTa deze uNI pUrvakroma varasanI kahI be, devAdhi devavI jaghanya sthiti bahoMtera varasanI ane utkRSTa corAsIlAkha pUrvanI kahI ane nAva devanI jaghanya sthiti dazahajAravarasanI ane utkRSTa tetrossaagropmn| jANavI. avya devacavIne devatA thAya, naradeva cavIne narake jAya athavA kozka cAritra grahaNa karI svarge athavA moke paNa jAya De, dharma devacavIne vaimAnika athavA mokamAM jAya re devAdhideva cavIne moke jAya ane nAvadeva cavIne bAdara pRthvIkAya, apakAyane vanaspatikAya tathA garnaja manuSya ane tiryacamAM jAya . sarvathI yomA naradeva hoya, naradevayI devAdhI deva saMkhyAta guNA, devAdhi devatho dharma deva saMkhyAta guNA, dharma devayI avyadeva asaMkhyAta guNA ane 'vya devagrI nAvadeva asaMkhyAta guNA jANavA. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (171) avyadevaneviSe yugalIyA manuSya tathA yugalIzrA tiryaMca thane sarvArthasivinA bAkInA sarva sthAnakethI jIvo zrAvI upaje. naradevane viSe devatAnA tera daMgakane pahelI nArakInA nIkaLyA jIvo zrAvI z2apaje, dharma devane viSe bahIne sAtamI nArakI tathA tenakAyane vAnakAya ane yugalIA manuSya tathA yu: galIyA tiyeca varjIne bAkInA sarva sthAnakanA no. kaLyA jIvo AvIne upaje, devAdhidevamA kildhI SiyA sivAya vaimAnika devalokanA devo tathA pahelI, bIjI ane trojI nArakomAthI nIkaLyA jIvo thA. vIne upaje ane nAvadevane viSe tiryaMca paMceMjiya ane saMjhI manuSyamAthI nIkaTyA jIvo AvIne upajele. // iti devachAra // atha batrIsamuM saMjatihAra. saMjati-saMyamI te-1 saMyatI (saMjamavALA), 2 saMyatA saMyatI, 3 asaMyatI, 4 vratI (vratavAlA), 5 tAbatI, 6. avatI, 7 paJcakhANI, 7 paJcakhANA pAcakhANI, e apaJcakhANI, 10 paMmiyA (paMmita),11 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) bAlamiyA, 11 bAlA, 13 saMvumA (saMvRta), 14 saMvumA asaMvumA, 15 asaMvumA, 16 jAgarA(jAgRta) 27 sutAjAgarA, 10 sutA, 1e dhammiyA (dharmiSTa), 10 dhammAdhammiyA, 21 adhammiyA, 15 dhammavivasAzyA (dharmavyavazAi), 23 dhammAdhamma vivasAzyA, 24 adhammavivasAiyA, 25 dhammeThiyA (dharmamAMsthita), 26 dhammAdhammeThiyA ane 7 adhammeThiyA: ema sa. ttAvIsa prakAracaM vivecana covIsa daMgake nIce pramANe jANavU. nArakI, devatA, ekeMjiya, vigachiya ema bA. bIsadaMgakanAjIvo tathA samurchima manuSya zrane samu. rchima tiryaMca paMceMjiyanA jIvo, asaMyatI, avratI, zrapaccakhANI, bAlA, sutA, asaMvumA, adhammiyA, adhammeThiyA ane adhammavivasAzyA kahyAM. garnajatiryaca paMceMjiyanA daMgake jIvo, asaMyatI, saMyatAsaMyatI, avatI, vratAvratI, apaJcakhANI, paJcakhANA paJcakhANI, bAlA, bAlamiyA, sutA, sutAjAgarA, asaMvumA, asavumA saMvumA, adhammiyA, dhammAdhammiyA, zradha Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (173) mmeThiyA, dhammAdhammeThiyA, adhammavivasAzyA ane dhammAdhamma vivasAzyA kahyAM . garnaja manuSyanA daMmake to saMyatI vigere sattAvIse bola lAne .. ____ covIse damakamAM uttamadharma sAdhana yogya ganaja manuSyano nava le. temAM saMyama yaz zake . te saMyama ( cAritra)nA pAMca prakAra . 1 sAmAyika cAritra, 2 vedo pasthApaniyacAritra, 3 parihAra vizuciAritra, 4 sUkSma saMparAyacAritra ane 5 yathAkhyAta cAritra. jJAna, darzana ane cAritrano je lAna tenuM nAma sAmAyika cAritra, pUrva paryAyano beda ane navAparyAyanuM sthApana karavU te dopasthApaniya cAritra, vizeSakarma nirjarAyeM tapo vizeSa te parihAra vizuddhi cAritra, ati sUkSma kaSAya te sUkSma saMparAyacAritra ane akaSAyapaNuM thAya tenuM nAma yathAkhyAta cAritra kamu be. vizeSapaNe jANavAne arthe pAMce cAritre, 1 neda, 1 veda, 3 rAga, 5 nirgatha, 5 jJAna, 6 liMga, 7 zarIra pakSetra, 9 kALa, 10 gati, 11 yoga, 15 upayoga, Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (274) 23 kaSAya, 14 lezyA, 15 guNasthAnaka, 16 nava,17 AkarSa, 17 nAva ane 1e alpa bahutva euMgaNIsa bola saMdepe kahe . ___ sAmAyika cAritranA be neda , eka zvarikane bIjaM yAvatkadhika temAM zvarika eTale svalpakALay ne te pahelA tathA bellA tirthakaranA vArAmAM hoya ane yAvatkathika eTale ghaNA kALana te bAvIza tiryakaranA vArAmAM tathA mahAvideha kSetramA hoya . do pasthApaniya cAritranA be neda be, eka sAtivAra do pasthApaniyane bIju niraticAra dopasthApaniya,temAM sAticAra eTale muLa guNaghAtine prAyabitarupa hoya ane niraticAra eTale zvarIka sAmAyikavaMta nava diditane vamidikSArupa hoya . parihAra vizuddhicAritranA be neda be, eka nirviSamAnasikane bIjaM niviSTakAyika parihAra vizuzciAritra, temA nirviSamA nasika eTale karma nirjarA arthe tapo vizeSa AcAritranA A sevaka e kapamA pravartatA hoya tene hoya ane nirviSTa kAyika eTale A, cAritramA pravartatA Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (175) nA anucArI eTale vaiyAvaccAdikanA karanArane hoya be. sUkSma saMparAya cAritranA be dabe, eka vizuda mAnasika ane bIju saMkliSTa mAnasika suma saMparAya cAritra, temAM vizumAnasika eTale kSayaka zre. NIe camatAM jIvane vizuddha pAriNAmikarupa ane bIjeM saMkliSTa mAnasika eTale upazama zreNIthI pamatAM jI. vane saMkliSTa pAriNAmikarupa hoya. yathAkhyAta cAritranA be nedabe, eka badmasthikane boju kaivalika, temA gAmasthika te agiyAramA tathA bAramA guNasthAnake vartatA jIvone hoya ane kaivalika te teramA tayA caudamA guNasthAnake hoya . tineda, sAmAyika cAritra tathA dopasthApaniya cAritra, savedone a. thavA avedIne paNa hoya temAM savedIne strI, puruSa ane napuMsaka ema traNe vede hoya ane avedI te upazama vedo tathA dapakavedone hoya . parihAra vizuddhI cAritra savedI eTale puruSa vedavALAne athavA napuMsaka vedavALAne hoya . sukSma saMparAya cAritra tathA yathA khyAta cAritra avedo evA upazama tathA kSapakabedI Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ( 116 ) ne hoya . itiveda. pahalethI cAra cAritra sarAgI hoya ne yayAkhyAta cAritra vitarAgI doya be. iti rAga, nirmeyanA va neda be 1 polAka, 2 bakusa, 3 pra tisevanA kuzIla, 4 kaSAya kuzIla, e nirbaMtha ane 6 snAtaka jJAnAdinA aticAra sevave kara ro vratane DuzIta kare te polAka kahIe, zarIranI suzruSA vijuSA kare athavA upakaraNa bahu mukhyajala daLatA rAkhe saMgratene bakusa kahIe, mula guNato pALe seve paNa uttaraguNamAM kais his bAno doSa lagAne tene pratisevanA kuzIla kahIe, saMjvalana kaSAyodaye karI kAMika prazasta pariNAma thAya paNa muLaguNamAM tathA uttara guNamAM kAMra doSa lagADe nahi tene kaSAya kuzIla kahIe, saMpUrNa graMthI rahita mohanIya varjIta vitarAga stha tene nirbaM kadIra ne ghAtIkarma rahita sayogI kevaLI tathA sailezI pratipanna yogI kevaLI tene snAtaka kadevAyaDe, saDhuMsAdhAnyanApuLA sarakhA pulAka, saDhuMsAdhAnyasarakhAM bakusa, masaLayAdhAnya sarakhA pratisevanA kuzila, upaNyA dhAnya sarakhAM ka Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (177) SAya kuzIla, * kAkIsahitacokhAsarakhA niryatha ane. aNIzuHzcAkhAsadRzyasnAtakajANavA. : pulAka, bakusa ane pratisevanA kuzIlamAM eka sAmAyikacAritra tathA bIjuM dopasthApaniyacAritra ema be cAritra lAne. kaSAya kuzIlamA prathamanA cAra cAritra lAne. nigraMthamAM ane snAtakamAM eka yathAkhyAtacAritrahoya. itinigraMtha. prathamanA cAra cAritre be, traNa athavA cAra jJAna hoya .ane yathAkhyAta cAritramA pAMcajJAnanInajanAjANavI, itijJAna: svaliMge pAMca cAritra lAne, anyaliMgeane gRhasthaliMge parihAra vizuHhI cAritravinA bAkInA cAra cAritralAnne, ema avyaliMganI apekSAejA. NavU tathA nAvaliMganI apedAe svaliMge pAMce cAritra hoya ane anyaliMge tathA gRhasthaliMge eke cA ritra hoya nahi. iti liMga. pahelA tathA bIjA cAritrane viSe traNacAra athavA pAMce zarIralAne ane trIjA, coyAne pAMcamA cAritrane viSe audArika, taijasa ane kArmaNa ema traNa zarIra hoya . iti Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) zarIra. karma jumimAM pAMce cAritra hoya ane akarma jumi tathA aMtara bIpamAM eke cAritra hoya nahi. iti kSetra. utsarpiNI kALamAM janmano apekSAe pahele Are eke cAritra na lAne ane bIjA, trIjA tathA cothA ArAmAM pAMcecAritralAne tathA pAMcamAM bahA ArAmAM eke cAritrahoya nahi. yA ava sarpiNI kALamAM janmanI apekSAe pahelAne bIjA ArAmAM eke cAritra na hoya, cothA pArAmAM pAMce cAritra hoya,pAMcamAM pArAmA eka sAmAyikaane bIjeM ne dopasthApaniya ema be cAritra hoya ane bache bAre eke cAritra hoya nahi. itikALa. nArakI, tiyeca ane manuSya e traNe gatimAM cAritrano ArAdhaka jAyanahi paNa devagatimAM jAya temAMsAmAyika ane dopasthApaniya cAritra ArAdhaka jaghanya pahele deva loke ane utkRSTa anuttara vimAne jAya , parihAra vizuddhI cAritra ArAdhaka jaghanya pahele devaloke ane utkRSTa AThame devaloke jAya, sukSma saMparAya cAritra ane yathAkhyAta cAritranA ArAdhaka anuttara vimAne Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) jAya tathA yathAkhyAta cAritradhArAdhaka utkRSTo moTe paNa jAya .itigati. manayoga, vacanayoga ane kAyayoga e traNe yoge pahelethI cAra cAritra ane ayogImA eka yathAkhyAta cAritra lAne. itiyoga. sAgAra upayogamAM pAMca cAritra ane anAgAra upayogamAM sumasaMparAyacAritra varjI ne bAkInA cAra cAritra lAne. iti upayoga. prathamanA cAra cAritra sakaSAyI ane yathAkhyAta cAritra kaSAya rahita jANavU. sakaSAyI cAritramAMthI pahelA bIjA ne trIjA cAritre saMjvalanano krodha mAna, mAya ane lona hoya tathA sudamasaMparAyacAritre eka saMjvalana lo. nano kAMzka aMza hoya . iti kaSAya, sAmAyikane bedopasthApaniya cAritramA ulezyA, parihAravizuddhi cAritramA pAlItraNa lezyA ane sukSma saMparAya tathA yayAkhyAta cAritrane viSe zukla lezyA kahI . iti lezyA, sAmAyikane bedopasthApaniya cAritre , sAtamuM, AThamuM ne navamuM ema cAra guNasthAnaka hoya, parihAra vizuHi cAritre bane sAtamuMema be guNastrA Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (170) naka hoya, sukSmasaMparAyacAritre dazamu guNasthAnaka hoya ane yathAkhyAta cAritre agiyAramuM, bAramuM, te ramuM tathA caudamuM ema cAraguNasthAnaka kahyAMbe. iti guNasthAnaka. sAmAyika ane bedopasthApaniya cAritravALA jaghanya ekannava ane utkRSTA ATha java kare ane bAkInA traNa cAritravALA jaghanya eka nava ane utkRSTA traNanava kare. iti nava. sAmAyika cAritra ekanavamAM jaghanya ekavAra ane utkRSTa navaseM vAra Ave, vedopasthApaniyacAritra eka bhavamA jaghanya ekavAra ane utkRSTa ekasone vIsavAra thAve parihAra vizuhi cAritra eka navamAM jaghanya ekavAra ane utkRSTa traNavAra yAve, sudama saMparAya cAritra eka javamA jaghanya ekavAra ane utkRSTa cAra vAra Ave ane yathAkhyAta cAritra eka navamAM jaghanya ekavAra ne utkRSTa be vAra Ave je ema kathu . zati AkarSa, pahelethI cAra cAritra sudhImAM eka kSayopazamannAva lAne ane yathAkhyAta cAritrane viSe upazamannAva ane dAyikae ve nAvalAne. itinAva. sarvathI thomA Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 101 ) sukSmasaparAyacAritravALA, sukSma parAya caritravALAthI parihAra vizuddhi cAritravALA saMkhyAtaguNA, parihAravizuddhi cAritravALAthI yathAkhyAta cAritra - vALA saMkhyAta guNA, yathAkhyAta cAritravALAthI bedo pasthApaniya cAritravALA saMkhyAta guNA ane bedo pasthApaniya cAritravALAthI sAmAyika cAritravALA jIvo saMkhyAtaguNA lAne iti alpabahutva. e pramANe ugaNIzadvAre saMkSepe karIne pAMca cAritrakAM. // iti saMjatidvAra // patha sADI samuM jarAudvAra.. jarAja - vedanI-te ve prakAre ve jarAvedana / ne zoka vedanI te sarva saMsAra jIvone hoya. zarIre karIne je vedAya te jarAvedanI ne mane karIne je vedAya te zokavedanI jAvI, * nArakI noekadruka, devatAnA teradamaka, garbhaja tiryacano eka damaka, ane garbhaja manuSyano eka daMka ema sola daMgakanA jIvone eka jarAvedanI ne bIjI zokavedanI ema be vedanI hoyaDe, Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) ekiMjiyanApAMcadamakathane vigaleMDiyanA traNa daMmaka ema ATha daMgakanA jIvone tathA samurcima manuSya ane samurchimatiryaMcapaMceMjiyane eka jarAvedanoja hoya . sijhnA jIvone eke vedanI nathI. // iti jarAuchAra // . .. zratha amatrIsamuM parigrahahAra. parigraha-saMgraha te traNa prakAre . 1 karma parigraha, 2 zarIra parigraha ane 3 bAhya naMmopagaraNa (nAjanAdi upakaraNa ) parigraha. ___nArakI tathA ekiMjiyane eka karma parigraha ane bIjo zarIra parigraha ema be parigraha hoya je. devatA tathA traNa vigachiya, tiryaMca paMceMjiya thane manuSyane traNe parigraha hoya . ||ti parigrahadhAra // artha jaMgaNacALIsamuMghalpa bahutvadhAra. alpabahutva eTale sarva jIvomAM kayA daMgake jIvo thomA ane kayA daMgake jIvo vadhAre ema je kahe, tenuM nAma thahiM alpabahutva jANavU. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) sarvathI garnaja manuSya thomA, tethI bAdara agni kAyanA daMgake jIvo asaMkhyAtaguNA, tethI vaimAnikanA daMgake jIvo asaMkhyAtaguNA, tethI juvanapatinA daMmake jIvo asaMkhyAtaguNA tethI nArakInA damake jIyo asaMkhyAtaguNA, tethI vyaMtaranA daMgake jIvo asaMkhyAtaguNA, tethI jyotiSInA damake jIvo a. saMkhyAtaguNA, tethI cauriMjiyanA daMmake jIvo asaM. khyAtaguNA, tethI tiryaMca paMceMjiyanA daMgake jIvo vizeSAdhika, tethI bejiyanA daMgake jIvo vizeSAdhika, tethI te iMDiyanA damake jIvo vizeSAdhika, tethI pRthvokAyanA daMgake jIvo asaMkhyAtaguNA, tethI apakAyanA daMmake jIvo asaMkhyAtaguNA, tethI vAukAyanA daMgake jIvoasaMkhyAtaguNA ane vAukAyathI vanaspatikAyanA jIvo anaMtaguNA kahyAM .e pramANe sAmAnya covIze daMgake jIvonuM alpabahutva kayu. vizeSa vyAkhyAe jIvo sabaMdhI alpabahatvanA aThANu nedakahe garnajamanuSyo sarve thazne (e27165, 5152643, 3755354, 3550336,) Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) sAtakomabANulAkha agyAvIzahajAra ekasonebAsaTha kromAkroma kroma, ekAvanalAkha baheMtAlIsahajAra basenetretAlIza komAkroma, sAmanIzalAkha uMgaNasATha hajAra traNaseMne copanakoma, uMgaNacAlIzalAkha paJcAsa hajAra traNasonetrIza je. te saMkhyAmAMthI paNa puruSo karatAM srI satyAvIsa gaNI kAmerI . mATe, 1 prathama sarvathI thomA garnaja manuSyo ( puruSo), 2 tethI mnussynn| (strI) saMkhyAtaguNI, 3 tethI bAdara te. ukAya paryAptA asaMkhyAtaguNA, 4 tethI anuttara vimAnavAsI devo asaMkhyAtaguNA, 5 tethI uparalA traNa aveyakanA devatA saMkhyAtaguNA, 6 tethI madhya traNa aveyakanA devo saMkhyAtaguNA, 7 tethI nIcalA traNa avayakanA devo saMkhyAtaguNA, 7 tethI acyuta devalokanA devatA saMkhyAtaguNA, 9 tethI yAraNya devalokanA devo saMkhyAtaguNA, 10 tethI prANAta devalokanA devo saMkhyAtaguNA, 11 tethI ANata devalokanA devo saMkhyAtaguNA, 12 tethI sAtamI naraka pRthvInA nArako asaMkhyAtaguNA,13 tethI bahI naraka Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) pRthvInA nArakI asaMkhyAtaguNA, 14 tethI sahasrAra devalokanA devo asaMkhyAtaguNA, 15 tethI mahAzukra devalokanA devo asaMkhyAtaguNA, 16 tethI pAMcamI naraka pRthvInA nArakI asaMkhyAtaguNA, 17 tethI lAMtaka devalokanA devatA asaMkhyAtaguNA, 17 tethI cothI narakapRthvInA nArakIyasaMkhyAtaguNA, 1e tethI brahmadevalokanA devo asaMkhyAtaguNA, 20 tethI trIjI naraka pRthvInA nArakI asaMkhyAtaguNA, 1 tethI mAMheMja devalokanA devo asaMkhyAtaguNA, 55 tethI sa. natkumAra devalokanA devo asaMkhyAtaguNA, 23 tethI bIjI naraka pRthvInA nArako asaMkhyAtaguNA, 24 tethI samurchima manuSya asaMkhyAtaguNA, 25 tethI zAna devalokanA devo asaMkhyAtaguNA, 26 tethI zAna devalokanI devIyo saMkhyAtaguNI, 27 tethI sau dharma devalokanA devo saMkhyAtaguNA, 27 tethI sau dharma devalokavAsI devIyo batrIsaguNI le mATe saMkhyAtamuNI, e tethI juvanapatinA devatA asaMkhyAtaguNA, 30 tethI juvanapatinI devayo batrIsaguNI che mATe Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) saMkhyAtaguNI 31. tethI pahelI naraka pRthvInA nArakI asaMkhyAtaguNA, 35 tethI khecara paMceMjiya tiryaMcayoni yA puruSa asaMkhyAtaguNA, 33 tethI khecara paMceMDiya tiryaMca yoninI strI triguNI De mATe saMkhyAtaguNI, 34 tethI thalacara paMceMjiyayoniyA puruSa saMkhyAtaguNA, 35 tethI thalacara paMceMDiya yoninI strI triguNI je mATe saMkhyAtaguNI, 36 tethI jalacara paMceMDiya tiryaMca yoniyA puruSa saMkhyAtaguNA, 37 tetho jalacara tiryaMca yoninI strI triguNI mATe saMkhyAtaguNI, 30 tethI vyaMtara nikAyanA devo saMkhyAtaguNA, 3e tethI vyaMtara devIyo batrIsaguNI le mATe saMkhyAtaguNI, 40 tethI jyotiSI devatA saMkhyAtaguNA, 41 tethI jyotiSInI devIyo batrIsaguNI je mATe saMkhyAtaguNI, 42 tethI khecara paMceMjiya tiryaMca yonI yA napuMsaka saMkhyAtaguNA, 43 tethI thalacara paMceMjyi tiryaMcayoni yA napuM. saka saMkhyAtaguNA, 44 tethI jalacara paMceMjiya tithaMca yoni yA napuMsaka saMkhyAtaguNA, 45 tethI cauriMjiya paryAptA saMkhyAtaguNA, 46 tethI sarva paMceMjiya paryAptA Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) vizeSAdhika, 4 tethI behiya paryAptA vizeSAdhika, 47 tethI teiMDiya paryAptA vizeSAdhika, 4e tethI paMceMjiya aparyAptA vizeSAdhika, 50 tethI cauripriya aparyAptA vizeSAdhika,51 tethI teiMghiya aparyAptA vizeSAdhika, 55 tethI bejJapriya aparyAptA vizeSAdhika, 53 tethI pratyeka zarIravAlA bAdara vanaspati kAyiyA aparyAptA asaMkhyAtaguNA, 54 tethI bAdara nigodaparyAptAanaMtakAyanAzarIra asaMkhyAtaguNA,55 tethIbAdarapRthvIkAyiyAparyAptA asaMkhyAtaguNA56tethI bAdara apakAyiyA paryAptA asaMkhyAta guNA, 57 tethI bAdara vAukAyiyAparyAptA asaMkhyAta guNA,57 tethI vAdara te ukAyiyA aparyAptA asaMkhyAta guNA, ee tethI pratyeka zarIravALA bAdara vanaspati kAyiyA aparyAptA asaMkhyAta guNA, 60 tethI bAdara nigodIyA aparyAptA asaMkhyAta guNA, 61 tetho bAdara pRthvI kA. yiyA aparyAptA asaMkhyAta guNA, 65 tethI bAdara apakAyiyA aparyAptA asaMkhyAta guNA, 63 tethI bAdara vAukAyiyA aparyAptA asaMkhyAta guNA, 64 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (300) tezrI sukSma te kAyiyA aparyAptA asaMkhyAta guNA, 65 tethI sukSma pRthvIkA yiyA aparyAptA vizeSAdhika, 66 tethe sukSma pakAyiyA paryAptA vizeSAdhika, 67 te sukSma vA kAyiyA aparyAptA vizeSAdhika, tethI 60 tethI sukSma tekA thiyA paryAptA saMkhyAta guNA, 35 tethI sukSma pRthvIkAyiyA paryAptA vizeSAdhika, So tethI sukSma apakAyiyA paryAptA vizeSAdhika, 11 tethI sukSma vA kAyiyA paryAptA vizeSAdhika, 72 tethI sukSma nigodanAM zarIra aparyAptA asaMkhyAta guNA, 73 tethI sukSma nimodanAM zarIra paryAptA saMkhyAtaguNA, 14 tethI anavya sir3iyA jIva anaMta guNA, 75 tethI paDivAya pratipattI samma dRSTijIva anaMtaguNA, 76 tathI sijhanA jIva anaMtaguNA, 99 te bAda vanaspatikAyiyA paryAptA anaMtaguNA, 70 tetha bAdara paryAptA vizeSAdhika, 75 tethI bAdara vanaspatikA yiyA paryAptA zrasaMkhyAtaguNA, 80. tethI bAdara paryAptA vizeSAdhika, 81 tethI sarvaparyAptA bAdarajIva vizeSAdhika, 82 tethI sukSma vanaspatikA Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (rajae) thiyA aparyAptA asaMkhyAtaguNA, 73 tethI sukSma aparyAptA vizeSAdhika, 4 tethI sukSma paryAptA vanaspatikAyiyA saMkhyAtaguNA, 5 tethI sarva sukSma paryAptA vizeSAdhika, 76 tethI sarva paryAptA aparyAptA sukSma jIva vizeSAdhika, 7 tethI navyasikki navyajIva vizeSAdhika, 7 tethI nigodanAjIva vizeSAdhika, nae tethI vanaspatinA jIva vizeSAdhika,e. tethI ekejiyajIva vizeSAdhika, e1 tethI tiryacayo niyA vizeSAdhika, e tethI mithyA dRSTi vizeSA dhika, e3 tethI thaviratijIva vizeSAdhika, e4 tetho sakaSAyI jIva vizeSAdhika, e5 tethI badmasthajIva vi. zeSAdhika, e6 tethI sayogI vizeSAdhika, tethI sarva saMsArI jIvavizeSAdhika ane eja tethI sarva jIvavi. zeSAdhika . // iti alpa bahutvadhAra // __ atha cAlIsamuM saMjhIjhAra. saMjhI-saMjJA-jANavU tenesaMjhA kahIe. saMjhA traNa prakAranI be, 1 dIrghakAlIkI saMjJA, 2 hitopa Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 ( 190 ) deza kI saMjJA ne 3 dRSTivAdopadezikI saMjJA ghaNA kALanI vAta jANe eTale trikAlika vastunuM jANapaNuM te dIrghakAlika nAme saMjJA jANavI. potAnA zarIra raNane iSTa vastumAM pravartte ne hita vastuthI nivarte tenuM nAma hitopadezikI saMjJA jANavI. dvAdazAMgInA jaNanAra samyag draSTi zrutajJAnane je jANe tenuM nAma praSTivAdopadezI kI saMjJA jANavI. juvanapati, vyaMtara, jyotiSI ne vaimAnika e devatAnA tera ruka tathA tiryacano eka daMruka ne nArakIno eka daMka ema paMdara daMruke, eka dIrghakA likI saMjJA hoya kAraNake thA amuka kAma karyu, amuka kAma karUM huM, ne amuka kAma karIza ema tita, anAgata ne vartamAna e traNakAla viSayikanuM jA pahuMbe mATe te dIrghakAlikI saMjJA jANavI. beiMdriya, teiMDiyAne cauriMDiyanA daMgake jIvone eka hitopadezikI saMjJA hoya ve, kAraNa ke emane nAva mana be mATe kAMika manojJAna sahita vartamAna kALane viSe iSTa vastunI pravRtti ne aniSTa vastunI Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) nivRtti rupa jANa paNuM hoya tetho tene hitopadezikI saMjJA jANavate. pRthvIkAyAdika pAMce ekeMziyanA daMmake jIvone eke saMjhA hoya nahi, kAraNake emane ekaja kAya yoga mATe saMjJA rahita jANavA. ma. nuSyanA daMgake jIvone dIrgha kAlikI saMjJA hoya tathA koieka samyagadRSTi, caudapUrvagharajIvone bojI dRSTivAdo padezikI saMjJA paNa hoya . hitopadezikI saMjJA dIrghakAlikI saMjJAne viSe aMtarjUtaDe. // iti saMjhIkAra // .. atha ekatALIsamuM prakIrNadhAra. jIvonA zarIrAdikanA mApa je aMgulethI pAmI ete aMgulAdikanuM svarupa tathA jIvonA AyuSya je pakSyopama sAgaropamAdikanA kahyAMce te patyopamaane sAgaropamanuM svarupa saMdepathI kahe . . - eka Atma aMgula, bIjaM utseghAMgula ane trIjuM pramANa aMgula ema aMgula traNa prakAre be,temAM je kALe je kSetrejeTabu manuSyanuM aMgulahoya teaMgulapramANane yAtma aMgula kayu .yAtma aMgule nagara, gAma, kuvA, taLAva, Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) vAva, gaTha, poLa, koga, vahANa, ratha ane gAmAdika mapAya jemake ruSannadevanA vAre ruSanadevanA aMgule mApIne loko ghara, hATa; kuvA pramukha karatA hatAane zrImahAvIra svAmInAvAre mahAvIra svAmInA aMgule mApIne ghara, hATa, kuvA pramukha loko karatA hatA e pramANe Atma aMgulanuM svarupa jANavU. anaMtA sudama paramANue eka vyavahAra paramANu thAya, te vyavahAra paramANu maMdirane viSebiDAdikathI zrAvatA sUryanA kiraNomA je umatAM rajanA kaNIyA dekhAya De, tenA anaMtamA nAga jeTalo kINo hoya be. anaMtA vyavahAra paramANue eka uSNa sanniyo thAya, ATha uSNa sanniye eka saNa sanniyo thAya.e ATha saNa sannie eka ughareNu ane ATha urghareNue ekatrasareNuthAya . te trasareNu beDiyAdika trasa jIvone cAlatI je raja ume De, tenA eka kaNIyA barAbara jANavo. ATha trasareNue eka rathareNue thAya; terathareNu rathAdika cAlatAM je raja ume ne te mAMhenA eka kaNIyA jevamo jANavo. ATha rathareNue kurukSe. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (153) janA yugalIyAmanuSyanAekavALAya, kurukSetranA yugalIyAmanuSyanAAThavALAgre harivarSa athavA ramyakavarSadevanAyugalIyAno ekavALA. harivarSa athavA ramyaka varSa kSetranA yugaLIyAnA ATha vALAye hemavaMta athavA auraeyavRta kSetranA yugalIyAno eka vALAgra hemavaMta athavA auraNyavRta kSetranA yugalI. yAnA AThavALA, mahAvideha kSetranA manuSyano eka vALAgra. mahAvidehanA manuSyanA ATha vALAne, narata athavA auravRtadevanA manuSyano eka vALAya jANavo. ATha vALAye ekaliMkha,ATha vikhe ekaju, ArajuMe eka javamadhya ane ATha javamadhye eka utse ghAMgula thAya, evA u utseghAMgule eka paga, be page eka veMta,be veMte athavA covIsa aMgule eka hAtha, cAra hAthe eka dhanuSya, be hajAra dhanuSye ekagAune evA cAra gAjae eka jojana thAya. e utseghAMgule devatAdika sarva saMsArI jIvonI avagAhanAnuM pra. mANa ( mApa ) kaDaM meM. ___cArase utseghAMgule eka pramANa aMgula thAya. bane eka pramANa aMgule cArase utseghAMgulathAya ema Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1e4) jANavU. pAThAMtare hajAra utseghAMgule karIne eka pramANa aMgula thAya ema lakhyu mATe baha zrRta kahe te satya jANavaM. covIsa pramANa aMgule eka hAtha, cAra hAthe eka dhanuSya, be hajAra dhanuSye ekagAune evAcAra gAue eka jojana thAya . zAzvatA parvato, chIpo, samucho, nadI, aho, pRthvI, loka, aloka, narakA vAsA ane vimAno vigerenuM lAMbapaNuM, pahoLapaNuM tathA paridhi vigerenA mApa pramANa aMgule kayAM De. ___ have pakSyopamanuM svarupa kahe . eka nambAra pavyopama, bojo ajJApaTyopama ane trIjo detra paTyo pama evI rIte traNa prakAranA palyopama , ne te dareka nAvaLI eka bAdara ane bIjo sukSma ema beve neda. gaNatA pasyopama u prakAranA thAya . utseghAMgule eka jojana eTale cAra gAulAMbo, pahoLone umo evo eka kupAkAra paTya ( pAlo) kalpIe, ne tepathya madhye devakuru athavA uttara kurumA utpanna thayelo evo sAta divasano gheTo hoya te gheTAnovALa eka utseghAMgula pramANa sara tenA sAta vAra prAta ATha khaMma karIe tyAre e eka uMgula pra Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) mANa vALanAM vIsalAkha sattAeM ijAra ekasone bAvana khaMga thAya tevA khaMbhe gaMsIne e patya jarIe, te evaM rIte gaMsIne narI eke tenA upara cakravartIna kaTaka cAdayu jAya to paNa te ghasake nahi tathA gaMgAnadIno pravAha tene nedIzake nahi, agniekarIne baLe nahi ane vAyare karI eka bALAgra khaMga paNa ume nadi aivo sIne narIe; pI e paTyamAMthI ekekA samaye ekeka kezakhaMga kADhatAM jeTale kALe te pathya khAlI thAya leTalA kALane bAdara udhara pakSyopama kahe . te nadAra paTyo pama saMkhyAtA samayakALa, pramANa hoya , je kAraNamATe te khaMma saMkhyAtAja hoya mATe saMkhyAto kALa kahyo je ema ujhara pa. vyopamanuM svarupa jANavU. pUrve je vAlAgrakhaMmepalyatnayoM ne te vALAya khaMmane jJAnI bAdaravAlAgra kahe je.bAdara ekeka khaMmanAasaMkhyAtAasaMkhyAtA sukSma khamamanathI kaTapIe te evA sukSma kaTapIe keje eka khaMmano vaLI bIjo khaMga kevaLI kevaLajhAne karI paNa kalpI nazake evA sudamakhama kaTapIe. esadamakhaMke karI pUrvottarIte kaSa Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (196) narIe par3I te kupamAMthI samaya samaye ekeko khaMga kADhIe ema kADhatAM kADhatAM jeTalAkALe epalyakhAlI thAya teTalA 'kALane sudamajAra paDhyopama kahe . sudama ukSAra paDhyopama asaMkhyAtA samaya eTale saM. khyAtA koma varasano hoya . paccIsa komA komI jahAra paTyopamanA jeTalA samaya thAya teTalA chopa ane samujho Ati; lokamAM ne ema kA be. pUrvoktayojana pramANa patya bAdaravALAgrenarI ane temAMthI soso varSe ekeka vAlAgra kADhatAM kADhatAM te pakSya jeTalAkALe khAlI thAya teTalAkALane bAdara akSA pasyopama kahe . bAdara akSApalyopama saMkhyAtA kroma varasa pramANa thAya. have tehIja bAdara khamanA pUrvokta rIte asaMkhyAtA suma khaMgakalpoe ne te kaTapelA khaMmmAMthI ekeko khaMga soso varSe kADhIe ne ema sudama khama kADhatA kADhatAM jeTalAkALe te paDhya khAlI thAya teTalA kALane sukSma adhyApathyopama kahe . sukSma akSapaDhyopama asaMkhyAtA kroma varSe thAya, daza komAkomI sukSma ajJapayopame eka aza Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) sAgaropama thAya;e sudama thApaTyopama ane sAgaropame karI devatA, nArakI ane tiryaMca vigerenA thAyuSya tathA svakAyasthiti, navasthiti ane karma sthitinuM kALamAna kaDaM be. . pUrvokta rIte ekayojanapramANapalyaneviSe narelA bAdaravALAgramAMdethI ekekAvALA sparzelA jeTalA jeTasA thAkAza pradeza hoya teTalA teTalA samaye ekavALA gra kADhIe ema kADhatAM kADhatAM jeTalAkALe te paTya khAlI thAya teTalAkALane eka bAdara kSetra pathyopama kahIe. eka bAdarakSetra paTyopama asaMkhyAtI utsaNI ane asaMkhyAtIyavasapINIe thAya be. have tehIja bAdaravALApakhaMmanA pUrvokta rIte sUdamavALArakhaMga kalpIe nete kalpelA sudama vALAyane sparzalA pradeza tathA aNaspA evA samasta AkAzapradezane samaye samaye kADhatAM jeTalAkALe te pakSya khAlI thAya teTalAkALane sukSmakSetra paDhyopama kahe . sukSmakSetra paDhyopamarnu kALamAna pUrvokta bAdaradetra pakhyopamayI asaMkhyAtaguNu asaMkhyAtIutsarpANI ane asaMkhyAtI zravasINI pramANa Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (e) kaDaM be. evA daza komAkomI sumakSetra pasyopame eka sudamatra sAgaropama thAya. e paThyopama tathA sAgaropame karI trasAdika jIvonuM parimANa kara ema kaDaM . traNa prakAranA sukSma paTyopamanuM prayojana zAstra ne viSe le anetraNa prakAranA bAdara pakSyopama kahAM teto phakta sukSma pathyopamanA sukhAvabodha thavA mATe kahyAM ne tenuM kAMza bIjuM prayojana zAstrane viSa nathI. daza komAkomI pasyopame eka sAgaropama thAya daza komAkoDI sAgaropame eka utsINI ane daza komAkomI sAgaropame eka zravasINI thAya, eka utsahNI ane eka avasapINI maLIne vIsa komA. komI sAgaropame eka kALacakra thAya. anaMtAkALa cake eka pujala parAvartana. thAya. evA anaMtA punasa parAvartano, jIve samakita aNapharasyA atikramyA mATe tatvarucIrupa zui samakitavamejalA prakAre jJAna darzana cAritra pArAdhI anaMta sukhanuM dhAma mokSane mATe prayatna karavo te jIvane zreyaskara . ... // iti prakIrNadhAra. // Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mcc com. we ca dvArone zudhdhi patrikA. pRSTa lITI azuddha 1. 9 virahakALao virahakAlao 11 saMjyA saMjayA 10 dvAronA .13 yasmina yasmin 5 e mULa 3 che. 4 e mULa cha bheda che. 4 15 jhAkaLay karAMgeM jhAkaLay, karAnu, 6 9 vanaspatikAyane vanaspatikAya te 9 2 paceMdriya vaLI paceMdriya te vaLI 12 11 kalyANAdike kalyANakAdike 1216 sahasAra devaloka sahastrAra devaloka 14 6 jojananA jojanano 15 6 dhanavAta ghanavAta 15 18 te nIce tenA nAma nIce 16 1 zeruo roruo 16 3 zeruka roruka 17 12 zarkaza zarkarA 25 1 dhanodadhi ghanodadhi 25 3 pRthva pRthvI 32 10 bhuvananI bhuvano 32 15 pIDa pIDa che, 35 3 saMbhUtalA samabhUtalA 40 12 jahAra hajAra 52 15 dhanupaSya dhanuSya Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (200) 72 8 mAMthI-temAM mAM-to 75 12 draveMdriyano veMdriya. te 75 12 abhyaMtara abhyaMtararupa 8511 lage eka eka lage laga eka 92 13 phorave che te nAma paryApti kahevAya che. 112 1 jANe che . dekhe che 113 1 jIvane rucI jIvane dharmanI rucI 115 12 paDe paNa maraNa pAme nahi-paDe ke maraNa pAme nahi 116 6 tethI 118 17 keLavI kevaLI 124 4 eka eka ema 125 4 AhArabhilASa . AhArAbhilASa 125 17 mATe mATe devAne 126 2 varasathI varasathI upara. 13712 vadhAranAra samakita thavA na de 138 5 ne 141 1 nIlaka tIlaka 142 2 e ema 143 1 samuha te apakAya ane 146 11 devaloka devaloke 151 18 pAMca pAMcase 152 9 sAla sola 170 5. devavI- devanI Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbhAra tathA svIkAra. A pustaka mATe ru. 15-0-0 za0 parasotamabhAi nAgaradAsa dholarAvALAnA madada tarIke pustaka chapAyA pachI maLelA che. * jAhera vijJapti. * zrImAna jambuguru viracita jinazataka // rana rajaka saMskRta graMtha guruNIjI mahArAja zrI saubhAgya zrIjInA upadezathI maLela sahAya vaDe khaMbhAta jainazALA tarakathI muMbaI nirNayasAgara presamAM chapAyela cha. saMskRtanA abhyAsIone ghaNoja upayogI, sAdhu sAdhvIone bheTa. gRhastho mATe kiM. bAra AnA. A pustaka maLavArnu ThekAeM, zrIjaina zrAvikAzALA, . khAravAmo, khaMnAta, jainaprAcIna stavanAdi saMgraha, prAcIna mahApuruSonA banAvelA upayogI stavano. caityavandano, sajhAyo, stutio, vigareno saMgraha. kImata mAtra, 6 AnA. te sIvAya amArI pAMsethI nIcenA pustako paNa mlshe| paMcapratikramaNa (navasmaraNa tathA jIvavicArAdi cAra prakaraNanA ). artha sAthe 3.0-12-0 desIrA artha sahita 3.0-4-0vakyiArAha yAra pra0 mathasAthai 3.0-4-0 sAbhAya sUtra patha sahita 3. 0-0-8 42|bhAsA 3.1-0-0 bhanaSa yAra zAstrIbhAM artha sAthe 3. 1-0-0 bhAvAnu mAstara umedacaMda rAyacaMda pAMjarA poLa- amadAvAda,