________________
જે ચક્ર, જે યંત્ર સિદ્ધ થયેલું છે, જેને સિદ્ધ કરવા કોઈ વિશેષ -પરાક્રમ પુરૂષાર્થની જરૂર જ નથી. અને જે યંત્રના મસ્તક ભાગે પિતે સિદ્ધ પરમાત્માઓ બિરાજેલા છે એવું આ સિદ્ધચકરૂપ મહામંત્રનું મૂળ પ્રગટીકરણ તે ખુદ તીર્થંકર પરમાત્માઓ જ કરે છે..
જીવોનાં પ્રકાર જુદાં, છની લેશ્યાઓ જુદી, પરિણતી જુદી, તેથી જીવની આરાધના માટેની રૂચિ પણ સ્વાભાવિક પણે જુદી જ હોય તેથી કહેવાય છે કે “ગ અસંખ્ય જે જિન કહયા” - શ્રી જિનેશ્વરીએ મોક્ષમાર્ગમાં મૂળમાર્ગ એક હોવા છતાં અપેક્ષાબુદ્ધિએ અસંગ કહયાં છે શ્રી જિનશાસન બધાં ને એક લાકડીએ હાંકતુ નથી. પરંતુ દ્રવ્ય ક્ષેત્ર કાળ ભાવની અપેક્ષાએ જીવોની શક્તિ –લેશ્યા – પરિણામને આશ્રયીને શ્રી જિનશાસનમાં આરાધનાનાં અસંગ કહયાં છે. શ્રી અરિહંત પદની પ્રાપ્તિ વીશસ્થાનકની આરાધના દ્વારા કરવાનું તે કારણે જ કહ્યું છે કેઈક જીવને જ્ઞાનપદમાં રૂચિ હોય, કેક ને દર્શન પદમાં – કોક ને ચારિત્રપદમાં કેક ને સેવા - ભક્તિ – વિનય વૌયાવચ્ચ – તીર્થયાત્રા – વિ. આ સર્વે ગોમાં પ્રધાન જે કઈ હોય તે નવપદ આરાધના છે.
શ્રી જિનેશ્વર પરમાત્માઓને સદાકાળ માટે એક જ ઉપદેશ છે કે આ જગતમાં તારે શત્રુતા રાખવાની છે તે ફકત કર્મશત્રુ સામે.
બાકી બાહય જગતમાં દેખાતાં બધાં શત્રુઓ નિમિત્ત માત્ર છે. જીવને સાચે શત્રુ – પ્રબળ શત્રુ – ગુપ્તશત્ર હોય તે તે કર્મ છે. પરંતુ કમરાજા મહાબળવાન છે. જે કર્મરાજાએ દેવાધિદેવ તીર્થંકર પરમાત્માઓને રંજાયા – બળવાન એવા ચક્રવતિ - વાસુદેવ બળદેવને વિટંખ્યા જે કર્મરાજાએ ભલભલા ભૂપને ભૂપિતા કરી દીધા – તેની સામે મોહનિદ્રામાં પડેલાં રાંક જીવ કેવી રિતે લડી શકે? ઝઝુમી શકે ? લાલ આંખ કરી શકે?
