Supasnahachariyam Part 03

Author(s): Lakshmangani, Hiralal Shastri
Publisher: ZZZ Unknown

Page 116

सोमकहा। "एकस्य दुःखस्य न यावदन्तं गच्छाम्यहं पारमिवार्णवस्य ।
तावद् द्वितीयं समुपस्थितं मे छिद्रेष्वना बहुलीभवन्ति ॥" एवं विचिंतिऊणं पडहयसद्देण सव्वओ नयरे । आहूया गारुडिया जीवावइ जो य निवकन्नं ॥४२॥ सो लहइ लक्खवित्तिं तो सो सोऊण पुव्वगाडिओ । पडहं छिवेवि पत्तो रायसमीवम्मि संतुट्टो ॥४३॥ भणइ नरेसर ! कन्नं जीवाविस्सामि निच्छओ एस । जो किंतु वज्झठाणे निज्जइ सो माहणो सुद्धो ॥४४॥ रक्खावसु तं सिग्धं रन्ना आणाविओ तहिं विप्पो । पुव्वुत्तो वुत्ततो तेणवि कहिओ समग्गोवि ॥४॥ गारुडिएणवि बाला उजिय जीवाविया खणरेण । रायावि पढइ एवं मुणिउँ सुन्नारवुत्तंतं ॥४६॥ "उपकारिणि विश्रब्ध आर्यजने यः समाचरति पापम् । तं जनमसत्यसंधं भगवति वसुधे ! कथं वहसि ? ॥ इइ परिभाविय रन्ना सुवन्नयारं धराविरं झत्ति । गारुडिओ सम्माणिय सुवन्नलक्खेण मुक्कोत्ति ॥४७॥ विप्पोवि खमावेउ सम्माणेऊण बहुयदव्येहिं । भणिओ भणेसु अन्नपि जेण कजं तुह इहज्ज ॥४८॥ तो बंभणेण भणियं एयं मिल्लेसु मज्झ उवयारिं । अन्नह कह तुह दंसणमेसो एवं जइ न काही? ॥४९॥ ततो राजा सुभाषितमपठत् ;
"उपकारिणि वीतमत्सरे वा सदयत्वं यदि तत्र कोऽतिरेकः ? । अहिते सहसापराधलब्धे सघृणं यस्य मनः सतां स धुर्यः ।। प्रत्युपकुर्वन् पूर्व कृतोपकारोऽपि लज्जयति चेतः ।
यस्तु विहितापकारादुपकारः सोऽधिको मृत्योः ॥" तव्ययणेणं रन्ना मुक्को जीएण सो य सुन्नारो । नियदेसाओ निद्धाडिऊण दविणं गहेऊण ॥५०॥ गारुडिएणं लद्धं जं रन्नाओ सुक्न लक्खाइं । तं बंभणस्स दिन्नं पच्चुवयारित्ति पढई य ॥५१॥ "प्रत्युपकुर्वन्बह्वपि न भवति पूर्वीपकारिणा तुल्यः । एकोऽनुकरोति कृतं निष्कारणमेव कुरुतेऽन्यः ॥"
एवं विचिन्त्य पटहशब्देन सर्वतो नगरे । आहूता गारुडिका जीवयति यश्च नृपकन्याम् ॥४२॥ स लभते लक्षवृत्तिं ततः स श्रुत्वा पूर्वगारुडिकः । पटहं स्पृष्ट्वा प्राप्तो राजसमीपे संतुष्टः ॥४३॥ भणति नरेश्वर ! कन्यां जीवयिष्यामि निश्चय एषः । यः किन्तु वध्यस्थाने नीयते स ब्राह्मणः शुद्धः ॥ रक्षय तं शीघ्रं राज्ञाऽऽनायितस्तत्र विप्रः । पूर्वोक्तो वृत्तान्तस्तेनापि कथितः समग्रोऽपि ॥४५॥ गारुडिकेनापि बाला युक्त्वा जीविता क्षणार्धेन । राजापि पठत्येवं ज्ञात्वा सुवर्णकारवृत्तान्तम् ॥४६॥ इति परिभाव्य राज्ञा सुवर्णकारं धारयित्वा झटिति । गारुडिकः सम्मान्य सुवर्णलक्षण मुक्त इति ॥४७॥ विप्रोऽपि क्षमयित्वा सम्मान्य बहुद्रव्यैः । भणितो भणान्यदपि येन कार्य तवेहाद्य ॥४॥ ततो ब्राह्मणेन भणितमेनं मुञ्च ममोपकारिणम् । अन्यथा कथं तव दर्शनमेष एवं यदि नाकार्षीत् ! ॥४९॥ तद्वचनेन राज्ञा. मुक्तो जीवितेन स च सुवर्णकारः । निजदेशाद् निर्धाट्य द्रविणं गृहीत्वा ॥१०॥ गारुडिकन लब्धं यद् राज्ञः सुवर्णलक्षादि । तद् ब्राह्मणाय दत्तं प्रत्युपकारीति पठति च ॥११॥