Supasnahachariyam Part 03

Author(s): Lakshmangani, Hiralal Shastri
Publisher: ZZZ Unknown

Page 170

वेसमणसेट्टितणयकहा। पोसहसदो रूढीए एत्थ पव्वाणुवायओ भणिओ। अट्टमिपभिईणि य ताणि इत्थ समए पसिद्धाणि ॥३०॥ उववसणं जं च पुणो तेसिं सो पोसहोववासुत्ति । भन्नइ धम्मेण नरं पोसइ वा पोसहो तेणं ॥३१॥ आहारदेहसकारवंभवावारभेयओ सोवि । चउभेओ निदिटो सिद्धते पुव्वसूरीहिं ॥३२॥ सो देससव्वभेया पत्तेयपि हु दुहा तहिं देसे । निविटवत्थुचाओ सव्वाहाराण सबम्मि ॥३३॥ भन्नइ सरीरसक्कारपोसहो देससव्वभेएण । दुविहो तत्थ य देसे निदिट्टाणं परिच्चाओ ॥३४॥ न्हाणुव्वट्टणवन्नगविलेवणप्पमुहविविहवत्थूण । सव्वे उण सव्वेसिं चाओ वत्थूण निहिटो ॥३५॥ अह वंभपोसहो सो एएण कमेण भन्नए दुविहो । देसे दिणाइबंभं सव्वे सव्वं अहोरत्तं ॥३६॥ वावारा पुण रंधगधरलिंपणदलणखंडणाईया । असुभा सुभा य दुविहा तत्थ देसम्मि असुहाण ॥३७॥ निविट्ठाणं चाओ सव्वेणं सव्यहा परिच्चाओ । सुहवावाराणुमया पोसहियस्सवि अपडिसिद्धा ॥३८॥ सव्वेणं पुण एवं गिण्हंतेणं अवस्सकायव्वं । सामइयं तह मुणिसंनिहिम्मि पाएण ठायव्वं ॥३९।। तह अइयारविमुक्कं पालेयत्वं इमं पयत्तेणं । ते अइयारा एए पन्नत्ता पोसहे पंच ॥४०॥ तद्यथा;
अप्पडिदुप्पडिलेहियअपमज्जियदुपमज्जियाण सया । सव्वाण सिज्जफलगाण गहणओ मोयणे वावि ।। तह मुत्तुच्चाराईण करणओ थंडिलम्मि एमेव । तह पोसहस्स सम्मं अपालणेणं अईयारा ॥४२॥ इय सोउं सिटिसुया सव्वे गिण्हंति सावयवयाई । पवगो पुण पडिवज्जइ सदसणं अणसणं विहिणा ।।
ततस्तेऽपि हि सविशेषं नत्वा पृच्छन्ति सूरिपाचँ । प्रभो ! पौषधशब्दार्थ कथयत, सूरिरपि ततः कथयति ॥ पौषधशब्दो रूढ्याऽत्र पर्वानुवाचको भणितः । अष्टमीप्रभृतीनि च तान्यत्र समये प्रसिद्धानि ॥३०॥ उपवसनं यच्च पुनस्तेषु स पौषधोपवास इति । भण्यते धर्मेण नरं पुष्णाति वा पौषधस्तेन ॥३१॥ आहारदेह सत्कारब्रह्मव्यापारभेदतः सोऽपि । चतुर्भेदो निर्दिष्टः सिद्धान्ते पूर्वसूरिभिः ॥३२॥ स देशसर्वभेदात्प्रत्येकमपि हि द्विधा तत्र देशे । निर्दिष्टवस्तुत्यागः सर्वाहाराणां सर्वस्मिन् ॥३३॥ भण्यते शरीरसत्कारपौषधो देशसर्वभेदेन । द्विविधस्तत्र च देशे निर्दिष्टानां परित्यागः ॥३४॥ स्नानोद्वर्तनवर्णकविलेपनप्रमुखविविधवस्तूनाम् । सर्वस्मिन्पुनः सर्वेषां त्यागो वस्तूनां निर्दिष्टः ॥३५॥ अथ ब्रह्मपौषधः स एतेन क्रमेण भण्यते द्विविधः । देशे दिनादिब्रह्म सर्वस्मिन्सर्वमहोरात्रम् ॥३६॥ व्यापाराः पुनः पचनगृहलेपनदलनखण्डनादिकाः । अशुभाः शुभाश्च द्विविधास्तत्र देशेऽशुभानाम् ॥३७॥ निर्दिष्टानां त्यागः सर्वस्मिन्सर्वथा परित्यागः । शुभव्यापारा अनुमताः पौषधिकस्याप्यप्रतिगिद्धाः ॥३८॥ सर्वेण पुनरेतं गृह्णताऽवश्यकर्तव्यम् । सामायिक तथा मुनिसंनिधौ प्रायेण स्थातव्यम् ॥३९॥ तथातिचारविमुक्तं पालयितव्यमिदं प्रयत्नेन । तेऽतिचारा एते प्रज्ञप्ताः पौषधे पञ्च ॥४०॥ अप्रतिलेखितदुष्प्रतिलेखिताप्रमार्जितदुष्प्रमार्जितानां सदा । सर्वेषां शय्याफलकानां ग्रहणतो मोचने वापि ॥४१॥ तथा मूत्रोच्चारादीनां करणतः स्थण्डिल एवमेव । तथा पौषधस्य सम्यगपालनेनातीचाराः ॥४२॥