________________
સનાતન જે.
મેક્ષના માર્ગ બે નથી–શ્રીમાન રાજચંદ્ર.
પુસ્તક ૩ જુ.
માર્ચથી જુન.
અંક ૮-૧૧,
શ્વેતામ્બર સંપ્રદાયના અધ્યાત્મ લક્ષ્યની ઐતિહાસિક તપાસ – એ સંપ્રદાયની વર્તમાન આધ્યાત્મિક સ્થિતિ તીવ્ર ન હોય તે
કયાં કારણને લઈને?
સપૂર્ણ વર્તમાન વેતામ્બર સંપ્રદાયને ધર્યું હોય, તે તેનું કારણ એ છે કે, વૈતાઅભ્યાસવા યોગ્ય એક વિષયની આજે અમે ખર સંપ્રદાયના આધ્યાત્મિક લક્ષ્યને ઈતિહાચર્ચા કરવા માંગીએ છીએ. આ વિષયનું તત્વ સ મનન કરવા યોગ્ય છે. આ જ કારણથી અમે એ છે કે, શ્વેતામ્બર સંપ્રદાયના અધ્યાત્મ લક્ષ્યની શ્વેતામ્બર સંબંધી પ્રથમવિવેચન કરવા ધાર્યું છે. એતિહાસિક તપાસ કરવી; અને તેની સાથે વેતામ્બરે ભગવાન મહાવીરના વખતમાં જો એ સંપ્રદાયની વર્તમાન આધ્યાત્મિક સ્થિતિ હતા, કે દિગમ્બરો હતા, અથવા બન્ને હતા તે તીવ્ર ન હોય તે, તેમ કયાં કારણને લઇને સંબંધી વાદવિવાદમાં ઉતરવાનું પ્રયોજત નથી; થવા પામ્યું છે તે શોધી કાઢવું. જૈનમાં બે તેમ વેતામ્બર પ્રથમ છે, કે દિગમ્બરે પ્રથમ છે, મુખ્ય સંપ્રદાયો છે. વેતામ્બર અને દિગમ્બર. તેને નિર્ણય કરવાનું પણ પ્રયોજન નથી. વળી તેમાં અમે દિગમ્બરના સંબંધમાં અહીં વિવે. શ્વેતામ્બરો પરથી દિગમ્બરે થયા કે દિગમ્બરોચન કરવા માંગતા નથી, પણ શ્વેતામ્બરના પરથી શ્વેતામ્બરે થયા એ સંબંધીને વિચાર સંબંધમાં કરવા માંગીએ છીએ; ત્યારે સ્વાભા- કરવાનો પણ અહીં અવકાશ નથી. અહીં તે. વિક રીતે એમ ઉગવું જોઈએ કે, કાંતે દિગ- મૂળ પાયા તરીકે એમજ સ્વીકાર કરી અર પ્રત્યે અમારે મોહ છે તે કારણે તેની
લઈએ છીએ કે, ચાહે તે હેતામ્બરો છે, સ્થિતિની સ્પામ બાજુ ચીતારવા માંગતા નથી; અથવા ચાહે તે દિગમ્બરે હે; પરંતુ બન્ને શ્રી અને કતિ દિગમ્બર કરતાં શ્વેતામ્બરની આ વીતરાગ માર્ગના અનુયાયીઓ છે; અને વિષય સંબંધીની સ્થિતિ વધારે નિર્બળ બને વીતરાગ માર્ગને અનુયાયીઓ હાઈ, હેવી જોઈએ. અમારે પ્રથમથી જ કહી દેવું વીતરાગ માર્ગમાં અધ્યાત્મ વિષયનું જે પ્રકારે જોઈએ કે, જે પહેલું કારણ ક૫વામાં નિરૂપણ કર્યું હોય તે પ્રકારે સેવવાને સુજિત આવે, તે તે યોગ્ય ન હોઈ અમને થયા છે. અન્યાય આપવા જેવું થશે. બીજું કારણ જે શ્વેતામ્બર અને દિગમ્બર બને સંપ્રસહેજ અંશે યોગ્ય છે, પરંતુ સર્જાશે કાં વીતરાગ માગે નિરૂપણ કરેલા અધ્યાત્મ યોગ્ય નથી. દિગમ્બર કરતાં વેતામ્બરની સ્થિતિ વિષયનું સમાન રીતે સેવન કરવાને અંજિત ને વિચાર કરવાનું કાર્ય અમે પહેલું હાથ થયા છે, તે પ્રશ્ન એ થાય છે કે, જે પ્રકારે
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
