________________
જુલાઈ.]
મુખ્યલેખ.
કે, સમ્યગ્દર્શન જેવી સત્ય વસ્તુ કહે છે તે પ્રમાણે વર્તવામાં વેગ માર્ગ કોઈને પણ પ્રાપ્ત થવી જોઇએ. કોને પ્રાપ્ત કહેવાય નહીં. કાંઈ વેતામ્બરો કહે છે તેમ થાય અથવા કેવા સંપ્રદાયે ચાલતાં તે પ્રાપ્ત અથવા દિગમ્બરે કે સ્થાનવાસીઓ કહે છે થાય એ એક સવાલ છે.
તેમ દરેકને માટે જુદો જુદો સત્ય માર્ગ, અપણે ઉપર કરી ગયા છે, જેના દરેક પરમાત્માએ ખાના પાડી ગોડવી રાખ્યો હોય સંપ્રદાય પોતાના ચતુર્વિધ સંધના ચારે અંગની નહીં; મતલબ કે, પ્રત્યેક સંપ્રદાયવાળાની દશામાં ઉપ આવેલી માને છે. હવે એમ માનીનતા સાચી છે એમ માની કામ લેવાય ધારીએ કે, તે ઉપ કોઈ પ્રકારે ટાળવામાં નહીં. સત્ય વસ્તુનો પ્રકાર એકજ હોવો આવે તે પણ તે કરગર થશે કે નહી એ જોઈએ. સત્ય વસ્તુને પ્રકાર એકજ હોય છતાં, એક સવાલ છે. અપણે દલીલની ખાતર એમ તે આપણે કહી શકવાની સ્થિતિમાં નથી. માની લઈએ કે, સ્થાનકવાસી, શ્વાસર અને કાની પ્રણીત કરેલી વસ્તુ સત્ય છે. આપણે દિગમ્બર એ ત્રણે સંપ્રા પિતાના અભિપ્રાય દિગમને ખાટા કહીએ કે શ્વેતામ્બરોને પ્રમાણેની દશામાં જે ઉમુ આવી ગઇ હતી કે સ્થાનકવાસી ને? મતલબ કે કોઈને ખોટાં તે ટાળી પિતાના અભિપ્રાયે બાંધેલી મર્યાદા કરી શકીએ નહીં; કેમ? પ્રત્યેકની વાતમાં વાળી (Normal) સ્થિતિ પ્રાપ્ત કરી. કોઈને કાંઈક યોગ્યપણું હોવું જોઈએ. આજ
પ્રત્યેક સંપ્રદાય પિતાની મર્યાદિત સ્થિતિની રીતે પ્રત્યેકને સાચા પણ કહી શકાય નહીં, છેવટ સુધી પાંચે, તે પણ તેથી એકબીજા કારણકે પ્રત્યેકની વાતની નિબળ બાજુ પણ સંપ્રદાયની દ્રષ્ટિએ તે ઉપયોગી નથી; કારણ
હોય છે. કે જે શ્વેતામ્બર તેના સંપ્રદાયે બાંધેલી હદની
આટલી વાત આપણે બધાનમાં લઈશું, તો છેવટની સ્થિતિ (Normal state) ને પહોંચે તે
પ્રત્યેક સંપ્રદાય પિતપોતાની માનતા પ્રમાણે પણ દિગમ્બરષ્ટિએ તે સંપ્રદાય જેનાભાસી
ની છેવટની સ્થિતિને પહોંચવાનો પુરૂ ગાતે હાવાથી, તેનો પુરૂષાર્થ નિરૂપગી છે. પાર્થ કરે, તે તે ખરેખર કારગર થઈ શકે આજ રીતે દિગમ્બરો પિતાની હદે પહોંચે તેમ નથી, અથોત ઉપ છે તેટલે સુધારણા તો પણ તારની દ્રષ્ટિએ દિગમ્મર, અનિન્હવ'
નો અવકાશ છે અને તે સુધારણ કરવામાં
આવે, તે પણ તે સંપૂર્ણ પણે કારગર થઈ હોવાથી દિગમ્બરોને પ્રયત્ન નિરર્થક છે.
શકે નહી. આ કારણથી આ દિશાના પ્રયત્ન સ્થાનકવાસીઓની દષ્ટિએ વિતામ્બરે હિંસાધમી
પાછળ વીર્ય અને સમયનો વ્યર્થ કરે ઉપછે અને દિગમ્બરો મિથ્યાત્વી છે એટલે તા- વેણી છે કે નહીં એ વિચારવાનું સમાજ અર અને દિગમ્બર બન્ને ને પુરૂષાર્થ નિષ્ફળ છે ઉપર છેડીએ છીએ. આજ રીતે શ્વેતામ્બર અને દિગમ્બરની દ્રષ્ટિએ જૈનના જુદા જુદા સંપ્રદાયે પરસ્પર એકબીજસ્થાનકવાસી બોને માર્ગ મિથાભાસી છે એટલે કે જેને સિદ્ધાંતથી વિપરીત ચાલનારા ગણે સ્થાનકવાસી ઓ યત્ન નિરૂપયોગી છે. છે, તેમ છતાં આશ્ચર્યની વાત તો એ છે કે આ ઉપથી જે શકાશે કે, પ્રત્યેક સંપ્રદાય રેતના સર્વ સંપ્રદાય તત્વજ્ઞાન (Philo પોતાના અભિપ્રાયની છેવટની (Normal) sophy) ના સંબંધમાં લગભગ સંપૂર્ણપણે હદે, ઉષ્ણુપ કાઢી નાંખી પહોંચે તે પણ તે એક સરખોજ અભિપ્રાય ધરાવે છે. એટલું જ એક બીજા સંપ્રદાયની દૃષ્ટિએ ઉપયોગી નથી. નહીં પણ ચારિત્ર આચારના વિષયમાં તેઓ આ વાતની સાથે આપણે એ પણ વાત ધ્યાનમાં માં થેડે છેડે ફેર છે કે જોવામાં આવે છે, લેવાની છે કે, કાંઈ પ્રત્યેક સંપ્રદાયવાળા તથાપિ દરેક સંપ્રદાયના આચારની બાંધણી
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
