________________
સનાતન જૈન.
મોક્ષના માર્ગ બે નથી–શ્રીમાન રાજચંદ્ર
પુસ્તક ૩ જું
જુલાઈ ૧૯૦૮.
અંક ૧૨,
ચાલુ ચર્ચા.
હિંદમાં એક અપૂર્વ બનાવ બન્યો છે. પત્રોના મનની માનીનતા હજી સુધી એવી
આજ સુધીના હિંદના ઈતિહાસ ચાલી આવે છે કે, તે વર્ષની અગાઉના હિંદહિંદનો વહાલા- તરફ નજર કરીએ છીએ ના લોકો જે પ્રકારની માયા તળે હતા તે માં વહાલા પુત્ર ત્યારે એક પણ એવો દાખલો પ્રમાણેની માયા તળે હજી સુધી પણ છે. મહેદય તીલક જોવામાં આવતો નથી કે, પ્રજાની એક વ્યકિત માટે
આવી માનીનતાના કારણે શ્રીયુત તીલક જેવા સમમ પ્રજાએ એકસરખી લાગણી ધરાવી
સમર્થ પુરૂષના સંબંધમાં સરકારના કાન ભંભેહોય. શ્રીયુત તીલક એ હિંદમાં પ્રથમ વ્યકિત જ
રવાની તક મળતી કે તેમ કર્યા વિના રહેતા નહીં છે કે, જેને માટે આખા હિંદમાં ઉત્તરથી
એ-ઇશ્વન પત્રના આ પ્રયત્નને ભોગ
સરકારની રાજ્યપદ્ધતિ થઈ પડી–મતલબ કે દક્ષિણ અને પૂર્વથી પશ્ચિમ દિશામાં એક
સરકારની રાજ્યપદ્ધતિ તે અંગ્લેઇંડયન પત્રાના સરખી લાગણી થઈ હોય. આ કારણથી આ
વિચારને અનુકૂળ થઈ. આ ઉપરથી શ્રીયુત બનાવ હિંદના ઈતિહાસમાં અપૂર્વજ ગણાયો
તીલક સામે પોતાના “કેસરી' પત્રમાં મનુષ્ય છે. હિંદની ઉન્નતિ પરાવલંબન ઉપર નથી; સ્વભાવદશક બે લેખ લખાએલા તેને રાજપણ સ્વાવલંબન ઉપર છે એ ઉપકારક સૂત્રનું દાઢી ગણી ફોજદારી માંડવામાં આવી. આ ત્રીશ વર્ષ થયાં અને સર્વથી પ્રથમ અનુકરણ કરીને એક ફળ એ આવ્યું કે શ્રીયુત. કરનાર હિંદમાં જે કંઈ પુરૂષ હોય તે તે તીલને છ વર્ષના દેશપારની સજા થઈ; અને શ્રીયુત તીલક છે. પિતે ગ્રહણ કરેલું સ્વદેશે- બીજું ફળ એ આવ્યું કે, આખા હિંદમાં જતિનું આ ખરૂં સૂત્ર પ્રકાસવામાં આજ સુધી સરકારના આ કાર્યથી દુઃખની લાગણી જે પ્રયત્ન કર્યો છે તેમજ તે માટે પોતે જે પ્રસરી ગઈ. ભોગ આપે છે તે એ બળવાન છે કે, હિંદના અજ્ઞાન કે વિદ્વાન બને વર્ગમાં તેઓ શ્રીયુત તીલક સામે ભાંડવામાં આવેલી એકસરખા પ્રિય છે. અને તેથી જ તેઓ
ફોજદારીની તપાસ જે રીતે હિંદને વહાલામાં વહાલે પુત્ર ” ગણાય છે.
તીલક કેસની પહેલેથી તે છેલ્લે સુધી ચાલી
તપાસને હતી તેથી એ તપાસનું પરિઆખા હિંદમાં જે કોઈ પણ પુરૂષ પ્રજામાં આકાર શામ દેવું આવશે તે સંબંધી વિશેષમાં વિશેષ પ્રીય હેય, તે તે શ્રીયુત તીલકજ
પ્રજાએ પોતાને વિચાર છે એ વાતની સિદ્ધિ તેઓના સંબંધમાં બનેલી પ્રથમથી જ-શિક્ષા થયા પહેલાંઘણે ભાગે છેવટનો બનાવ કરી બતાવે છે. એંગ્લો-ઇયન બાંધી રાખ્યા હતા. શ્રીયુત તીલકને માજીસ્ટ્રેટની
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
