________________
માર્ચથી જુન.)
કવેતામ્બરના અધ્યાત્મ લક્ષ્યની તપાસ.
કારણે તેઓને આશ્ચર્ય પમાડ્યું ત્યારે બ્રાહ્મ. એમ હવે પછીના વિચારો જેવાથી જહુશે.
એ તેઓ સાહેબને “કળિકાળ સર્વનું એ નવું કહેવા જેવું નથી કે, દિગમ્બર સંપ્રબિરૂદ આપેલું. આવું જે કથન છે તે ઉપરથી દાયમાં જાદા જૂદા જે ભેદ-ઉપસંપ્રદાયો–પ
આપણે એમ કહીએ કે, શ્વેતામ્બરોને અન્ય ડડ્યા છે તેના કરતાં શ્વેતામ્બરના ઘણી દની સાથેની સ્પર્ધા માટે ઘણે પુરૂષાર્થ મોટી સંખ્યામાં ભેદે-ગચ્છે કે ઉપકરવો પડેલો તે અસત્ય નહિં ગણાય. ઈશ્વરવાદ સંપ્રદાયો પડેલા છે. હવે અહીં પ્રશ્ન એ સામે જે કોઈએ પ્રબળ પુરૂષાર્થ કર્યો હોય થાય છે કે, આટલી મોટી સંખ્યામાં ઉપસિંપ્ર. તે તે શ્વેતામ્બર જેનીએ છે એમ તા- દાયે ઉત્પન્ન થવાનું કારણ શું? શું શ્રી જિનેઅર અને દિગમ્બર ગ્રની પર્યાલોચના કરી ધરોએ નિરૂપણ કરેલા અધ્યાત્મ માર્ગમાં એવા સરખામણી કરવામાં આવશે, તે સહજમાં પ્રકારનો અવકાશ રહેલો છે કે, તે દ્વારા જણાશે. આ કાર્યમાં આ સંપ્રદાયે કરેલા મતભેદ ઉત્પન્ન થવા જોઈએ? અમને એમ સમમાં પણ સમય અને શક્તિ વપરાતાં કોઈ લાગતું નથી કે અધ્યાત્મ માર્ગ એવો અંશે અધ્યાત્મલક્ષ્યને ભોગ આપવો પડેલો છે કે જેમાં મતભેદ ઉત્પન્ન કરાવવાનું હોવું જોઈએ.
તત્વ સમાયેલું હોય; અને તેમાં વળી જેઓએ રેતની પ્રાચીન શોધખોળને સંપૂર્ણ વસ્તુને પામેલા એવા જિનેશ્વરોના અને અભ્યાસ કર્યો છે તેઓને વિદિત હોવું જોઈએ ધ્યાત્મ માર્ગમાં તે એવા અવકાશજ કયાથી કે, હિંદમાં એક વખત તો એવો હતો કે જ્યારે હોય કે જે દ્વારા મતભેદ ઉત્પન્ન થઈ શકે? વેતામ્બોજ જૈન શાળાના મુખ્ય પ્રવર્તક
જે આમ છે, તે એવું બીજું કયું તત્વ છે
કે, જે અનેક મતભેદ ઉત્પન્ન કરાવી શક્તા અને રક્ષક ગણાતા હતા. કુમારપાળ આદિ
હોય. વેતામ્બર અને દિગમ્બરના આકારમાં જુદા જુદા રાજકર્તાઓ પ્રત્યે જૈન શ્રદ્ધા દ્રઢ
જૈનદર્શનમાં જે ભેદભાવ ઉત્પન્ન થયેલ છે કરાવેલી. અકબર વગેરે બાદશાહને હીરવિ
તે પણ કઈ અધ્યાત્મના કારણે થયો નથી. જ્યજી આદિ સમર્થ પુરૂષાએ જૈનની અભુતતા
તેમજ વેતાઅર કે દિગમ્બરના ઉપસંપ્રદાય વિષે આ રીતે, તામ્બરાને પ્રતીતિ કરાવેલી.
' પરથી જે મતભેદો જન્મવા પામ્યા છે તે પણ આ રીતે, શ્વેતામ્બરોને આ શાસન પ્રવતના અને રક્ષણ માટે વાપરવામાં આવેલ વીયાવિ અધ્યાત્મના કારણે પામ્યા હોય એમ જણાd
નથી. વળી, શ્વેતામ્બર અને દિગમ્બરેરપી માટે આધ્યાત્મિક લક્ષ્યને પણ કોઈ અંશે
આમાર જૈનદર્શન પરથી પડ્યા તે પણ વિશ્વભેગ આપવો પડ્યો હોવો જોઈએ એ દેખીતું છે.
વ્યવસ્થાના સિદ્ધાંતના કારણથી પડયા નથી, આ સઘળાં કારણે ઉપરાંત એક મજબૂત
કેમકે બન્ને સંપ્રદાયમાં સિદ્ધાંત જ્ઞાન સંબંધી કારણ શ્વેતામ્બર વૃત્તિના બંધારણમાં રહેલા એવો કોઈ મોટો ફેરફાર નથી, લગભગ સમાએક તત્વને લગતું છે. શ્વેતાઅર વૃત્તિના જ છે. આજ રીતે દિગપરથી ઉપસં. બંધારણને લગતું કારણ બતાવવા જ્યારે અમે
પ્રદાયે ઉત્પન્ન થયા તેને વિષે પણ સિદ્ધાંત તત્પર થઈએ છીએ ત્યારે અમારા પ્રત્યે એક સંબંધી કાંઈ ખાસ ફેર નથી. વેતામ્બરના એ આરોપ મૂકવામાં આવે કે, અમે તા- ઉપસંપ્રદા, સિદ્ધાંત જ્ઞાન સંબંધમાં સરખોજ મ્બરના બંધારણની ખામી બતાવવાનું ગંભીર અભિપ્રાય ધરાવે છે. આ ઉપરથી ત્યારે પ્રશ્ન સાહસ અથવા આકરા શબ્દોમાં ભયંકર એ ઉદભવે છે કે, જે અધ્યાત્મ અથવા સિગુન્હો કરીએ છીએ; તે તે કાંઈ અસ્વભાવીક દ્ધાંતના કારણે જૈનના બે મુખ્ય સંપ્રદાય છે, અમને નહીં લાગે. પરંતુ અમે નથી કરતા અને બે મુખ્ય સંપ્રદાયના જુદા જુદા ઉપગંભીર સાહસ કે નથી કરતા ભયંકર ગુન સંપ્રદાયોમાં ફેર નથી, તે એવાં કયાં કારણે
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
