________________
.
૩૨૯
આ મસિદિશાસ્ત્ર પર એક નિબંધ પવિત્ર, શાશ્વત, સાદના અનંત અતીન્દ્રિય સુ. તેઓ કેમ પ્રાપ્ત કરી શકે છે તે સંબંધીનું અને અનુભવ થશે. તે વાટ સર્વ સ્થળે વિવેચન ૧૩૫–૧૩૬ દેહરામાં કર્યું છે. શાસ્ત્રને સંભવિત છે. યોગ્ય સામગ્રી નહિ મેળવવાથી એક સિદ્ધાંત છે કે, કોઈ પણ વસ્તુ ને કારણે ભવ્ય પણ એ માર્ગ પામતાં અટક્યાં છે, મrષવિના ન થાય. એક મળ’ અથવા ‘ઉપાદાન” તથા અટકશે, અને અટકયાં હતાં. કોઈ પણ કારણ, અને બીજું “નિમિત્ત અથવા ઉત્તરકારશું. ધર્મસંબંધી મતભેદ રાખ છોડી દઇ, આ છે કારણો મળે તેજ વસ્તુસિદ્ધિ થાય. એકાગ્રભાવથી સમ્યોગે એજ માર્ગ નં. આત્મસ્વરૂપની પ્રાપ્તિ માટે ઉપદાનકારણુરૂપ તે શોધન કરવાનું છે. વિશેષ શું કહેવું ? તે આત્માનાં જ્ઞાનદર્શનાદિ છે, અને નિમિત્ત કારણોમાં માર્ગ આત્મામાં રહ્યા છે. આત્મપ્રય પુરૂષ- સદગુરૂઆજ્ઞા અને જિનદશાનું ધ્યાન એ મુખ્ય નિગ્રંથ આત્મા જ્યારે યોગ્યતા ગણીને આ પણ છે. જેઓ ઉપાદાનનું નામ લઈ નિમિભત્વ અર્પશે–ઉદય આપશે, ત્યારે જ તે પ્રાપ્ત કારણને તજી દે, અને નિમિત્તમાં આગ્રહ થશે, ત્યારે જ તેની વાટ મળશે ત્યારે જ તે રાખી ઉપાદાનને તજી દે તેઓને બન્ને પ્રત્યે મતભેદાદિક જશે. મતભેદ રાખી કોઈ મોક્ષ યોગ્ય જાગૃતિ રાખવા અર્થે ગ્રંથકત્તો પુરૂષ પામ્યા નથી; વિચારીને જેણે મતભેદને ટાળે, નીચેનાં વચનો કહ્યાં છે- “સશુરૂ આજ્ઞા તે અંતત્તિને પામી ક્રમે કરી શાશ્વત મોક્ષને આદિ તે આત્મસાધનનાં નિમિત્તકારણ છે, પામ્યા છે, પામે છે અને પામશે.”
અને આત્માનાં જ્ઞાનદર્શનાદિ ઉપાદાનકારણ છે; સર્વ જીવ આત્મસત્તાએ તે સમાન છે એમ શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે, તેથી ઉપાદાનનું નામ તથાપિ સમ્યફ વસ્તુ જાણવાના અભાવે સંસા
લઈ જે કોઈ તે નિમિત્તને તજશે તે સિદ્ધપરિભ્રમણ કરે છે. જે ખરૂં સમજાય, તે
પણાને નહીં પામે, અને ભ્રાંતિમાં વર્યા પૂર્વ જેઓ સિદ્ધિપદને પામ્યા છે, તેઓની
કરશે; કેમકે સાચા નિમિત્તના નિવેધાથે તે પડે છે તે સિદ્ધિ પદને પામી શકે. આ સા
ઉપાદાનની વ્યાખ્યા શાસ્ત્રમાં કહી નથી, પણ
ઉપાદાન અજાગ્રત રાખવાથી તારૂં સાચાં નિમિત્ત માન્યવચન છે. આ વાત શ્રીજિનસિદ્ધાંતમાં
મળ્યાં છતાં કામ નહીં થાય, માટે સાચાં “ભવ્ય” અને “અભિવ્ય જીવોની ગતિસ્વિ
નિમિત્તને અવલંબીને ઉપાદાન સમુખ કરવું, તિવિષે કહ્યું છે તેને બાધક ગણવાની નથી, કેમકે જેમ શ્રીમાન રાજચદે કહ્યું છે કે –
અને પુરૂષાર્થ રહિત ન થવું; એવો શાસ્ત્રકારે
કહેલો તે વ્યાખ્યાન પરમાર્થ છે.” -सर्व जीव छ सिद्ध सम, जे समजे ते थाय;
૧૩૭ થી ૧૪૦ મા દેહરા સુધીમાં જ્ઞાની તેમ સર્વ જૈનનતત્વજ્ઞાનીઓએ કહ્યું છે. “સિદ્ધપ્રામૃત” માં કહ્યું છે કે
અને મુમુક્ષુનાં લક્ષણે કહ્યાં છે. જે તેજસ્વી
ભાષા આ લક્ષણો દર્શાવતાં ગ્રંથકરે મૂકી તે जारिस सिद्ध सहावो । तारि सहावो
આ પ્રમાણે છે – तो सिद्धत रुह । कायव्वा भव जीवहिं ।।
मुखथी ज्ञान कथे अने, अंतर छूटयो न मोहा
તે મા બાપ છે, માત્ર જ્ઞાનને દ્રો જેવું સિદ્ધ ભગવાનનું આત્મસ્વરૂપ હજા, સાત્તિ, રમતા, ક્ષમા, સત્ય, ચા, છે, તેવું સર્વ જીવોનું આત્મસ્વરૂપ છે; તે માટે
વૈરાથ; ભવ્ય છએ સિદ્ધત્વને વિષે રૂચિ કરવી. ” દોર ના ઘરવિ, તરાય પુનાથ,
આત્મસત્તાએ સર્વ જીવો સમાન છતાં મોહ માય ચાં, અથવા ય જેઓએ આત્મસ્વરૂપરૂપ વસ્તુ પ્રાપ્ત કરી નથી
રાત,
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
