________________
૨૯
સનાતન જન.
માર્ચ થી છાન)
જિનને વિષે તેઓએ સદગુરૂપદનું આરોપણ કર્યું સાધનનું વિશેષ મહત્વ દર્શાવવાનો છે. કેટલાક હોય એમ મને જણાય છે. જેને શિલી પ્રમાણે ત્યાગ, વૈરાગ્ય વિના આત્માનુભવ પામવાનું કહે
ભગવત” શબ્દ જ્યાં વપરાય હેય ત્યાં “શ્રી છે તેને અસત્ય ઠરાવવારૂપ વચન સાતમા દેહરામાં જિન ” સ્વતઃ સમજાય છે. આ ચાલુ પરિચય ત્યા વિના નવિન, થાય ? તેને જ્ઞાન, પ્રમાણે “ભગવત’ શબ્દ શ્રી જિન માટે કર્તા કહી કહે છે. જેમાં પ્રથમ ત્યાગ, વૈરાગ્યને સેવે પુરૂષે વાપર્યો હોવાનું પણ લાગે છે.
છે, અને તે સેવવાનું પરિણામ આત્મભાન કરવું બીજા દેહરામાં ગ્રંથકારે ગ્રંથ રચવાનું પ્રયો- તે ભૂલી જાય છે. તે કાળે કરી તે ત્યાગ, વરાજન દર્શાવ્યું છે. અનેક અનેક પ્રાચીન અદ્દભૂત ગ્યાદિ દ્વારા લોકભાવ પામ્યા હોય છે તે શા વિદ્યમાન છતાં આ એક વિશેષ ગ્રંથની ભાવથી લોકે પૂજા સકારાદિ કરે છે તેને આઅગત્ય પતે શા કારણે જોઈ છે તેવું અવ્યક્ત ધીન થઈ જાય છે. જેવી રીતે, કઈ શુભ સં. ભાવે જણાવતાં, શ્રીમાને એમ દષ્ટિ રાખી જણાય સ્કારી જીવ, સંસારપર અભાવ થઈ જતાં ત્યાછે કે, પૂર્વના ગ્રંથો તે તે સમયની સ્થિતિનું ભાન ગદશા સ્વીકારે છે. જ્યારે આ દશાને સ્વીકાર કરાવવામાં વિશેષ ઉપકારક હોઈ, વર્તમાનમાં કરે ત્યારે આત્મજ્ઞાન હોયજ એમ એકાંત હાય પણ મહાન કલ્યાણકર્તા છતાં, વર્તમાન સમય નહીં. આમ આત્મ જ્ઞાન વિના સંસાર પ્રતિયા ની સ્થિતિનું ભાન કરાવનાર ગ્રંથ લખવા એ ઉદાસીનતા આવવાથી સ્વીકારેલ ત્યાગી દશાના અત્યારના સમયને ખાસ ઉપકારનું કારણ છે. ઉત્તમ સેવનથી, તેવા ત્યાગી પુરૂષ પ્રત્યે લોકોને આ અને ત્યાર પછીના દેહરામાં, વર્તમાનકાળ- ભાવ ઉત્પન્ન થાય છે; અને એક વખત લાક માં મેક્ષમાને લોપ, કાં તે એકાંત ક્રિયાજડ
ભાવ ઉત્પન્ન થયો, તે પછી તે ત્યાગી જીવના ત્વ અને કાં તે એકાત શુષ્ક જ્ઞાનના આગ્રહના
પૂજાસકારાદિ લેકસમુહ પ્રશંસાપાત્ર રીતે કરે આશ્રયે થયે જોઇ, વ્યવહાર અને નિશ્ચય માર્ગ
છે. આવી સ્થિતિમાં જે તે ત્યાગી પુરૂષમાં નું યુગપપણું દર્શાવવાના હેતુએ ગ્રંથરચના
આત્મજ્ઞાન પ્રકટયું ન હોય, અથવા આત્મજ્ઞાન કરી છે એમ જણાવ્યું છે. વર્તમાનમાં આ તે
પામવા અર્થે પાતે ત્યાગાદિને સ્વીકાર કરે સ્પષ્ટ જણાય છે કે, કેટલાક જીવ માત્ર જ્ઞાન
છે એ તેને સતત લક્ષ્ય રહ્યો ન હોય તે રહિત શુષ્ક ક્રિયામાં ધર્મ માની બેઠા છે; અને
લોકસમૂહ જે પૂજા સકારાદિ કરે છે તે પૂજા કેટલાક છે માત્ર શુષ્ક અધ્યાત્મમાં ધર્મ માની
સકારાદિ પછી તે ત્યાગી જીવને માન પૂજાના બેઠા છે. ચોથા અને પાંચમા દેહરામાં ક્રિયાજડ
લોભન આકાંક્ષા બનાવે છે; અને તેનું પરિઅને શુષ્ક શાનીનું સંક્ષિપ્ત સ્વરૂપ નિરૂપણ કર્યું છે.
ણામ એ આવે છે કે, આમાથે ચૂકી જવાચેથા અને પાંચમા દેહરામાં શુષ્ક ક્રિયા અને ય છે. આવાં ઉદાહરણ આપણે અનેક જોઈ શુષ્ક અધ્યાત્મનું અગૌરવ બતાવી, છઠ્ઠા અને શકીએ છીએ. આ રીતે ત્યાગાદિ શા માટે સાતમા દેહરામાં ત્યાગ, અને વૈરાગ્યનાં મૂલ્ય જોઈએ, એને તેનું શું મૂલ્ય છે તેનું આ દર્શાવવામાં આવેલ છે. વૈરાગ્યાદિ તેજ સાફલ્ય દેહરામાં નિરૂપણ કર્યું છે. છે કે, જે તેની સાથે આત્મજ્ઞાન હોય; વળી, આઠમાં દેહરામાં કહ્યું છે કે, આત્માનુભવ ન થયું હોય, છતાં તે પામવા કથા ક્યાં છે કે યોગ્ય છે, ત્યાં હું ત માટે, વૈરાગ્યાદિ સાધનો સેવવામાં આવતા હોય, ત્યાં ત્યાં તે તે માટે, ગરબા ન ૬. તે તે આત્મજ્ઞાન પામવાના નિદાન થાય છે જે સ્થાને જે ય હોય, તે જે સમજે, એમ કહ્યું છે. ગ્રંથકારને કહેવાને આય, અને તે પ્રમાણે જે આચરણ સેવે તે આત્માશષ્ઠ યિા અને શુષ્ક અધ્યાત્મ કરતાં વૈરાગ્યાદિ થી જન કહેવાગ્ય છે. કહેવાને ઉદેશ એમ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
