Prabuddha Jivan 2017 03

Author(s): Sejal Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

Page 8

પ્રબુદ્ધ જીવ
હું પ્રબુદ્ધ જીવન : જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષર્ષક પ્રબુદ્ધજીવન ઃ જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક પ્રબુદ્ધ જીવન : જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક પ્રબુદ્ધ જીવન ઃ જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષર્ણાંક પ્રબુદ્ધ કું
યોગી શ્રી પૃષ્ઠ ૦૮ ૬ પ્રબુદ્ધ જીવન : જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક માર્ચ ૨૦૧૭દ્રજી વિ
આજના સમયમાં આ સ્પષ્ટતા, સમજૂતીનો જેણે સતત અનુભવ કર્યો, તેમને માટે આ શબ્દો શાસ્ત્રગ્રંથોનો પ્રત્યક્ષ અનુભવ થતો હોય એવો રોમાંચ છે. પછીની પેઢી પણ પોતાના આ નિકટના ઈતિહાસ સાથે વધુ નૈકટ્ય અનુભવે એમાં નવાઈ નથી. પોતાના વિચારોને જીવનાર, પોતાના વિચારોને મિત્ર, સ્વજન, ગુરુ બનીને સહજ રૂપે જ્યારે કોઈ સમજાવે છે ત્યારે છે તેમાં શંકાની શક્યતાઓ ઓછી રહે છે. આજે આ વિચારોને પણ વધુ સરળ કરી ફરી મનન કરવાની આવશ્યકતા છે. આ વિચારોને સમયનો કાટ લાગી શકે તેમ નથી કારણે મૂળ કેન્દ્રને છોડીને સપાટીની વાતમાં રાચ્યાં નથી.
શ્રીમના શબ્દોની મહત્તા એ છે કે આ શબ્દો અનુભૂતિમાંથી પ્રગટ્યાં છે, જેમ તેમણે એક જગ્યાએ કહ્યું છે કે મહા પુરુષોનાં આચરણ જોવા કરતાં તેનું અંતઃકરણ જોવું એ વધારે પરીક્ષા છે. તેમજ કહેલા શબ્દો માત્ર ઉપદેશને બદલે અનુભૂતિમાંથી પ્રગટે ત્યારે તેની તીવ્રતા અને પારદર્શીપણાને કારણે સીધા હૃદયને પ્રજ્વલિત કરે છે. એમ અહીં પણ આ વચનો માટે એવું અનુભવાય છે.
પ્રબુદ્ધ જીવત વીસરી જવાય, પણ અહીં અટકવું પડશે. પ્રબુદ્ધ વાચકો, આપની સમક્ષ આખો અંક હાજર છે, પ્રવેશદ્વાર છે આ, શ્રીમદ્દ્ના સાહિત્યદ્વારનું માત્ર! પછી, અનંતસૃષ્ટિમાં તો તમે જાતે જ રમમાણ કરશો, કારણ એક અંક ક્યારેય પૂરતો ન હોઈ શકે, પણ આ એક શરૂઆત છે. આમ તો નવેમ્બર મહિનામાં એમના જન્મને ૧૫૦ વર્ષ થયા પરંતુ ત્યારે શક્ય ન બન્યું, એટલે વિચાર્યું કે એપ્રિલ મહિનામાં એમણે દેહ છોડ્યો હતો, એટલે એ મહિનામાં અંક પ્રગટ કરીએ.
શ્રીમદ્દના આ વિચારોની વાત કરતાં સમય, સ્થળ બધું જ
શ્રીમદ્દ્ન વ્યક્તિત્વ ધર્મના વાડાથી મુક્ત અધ્યાત્મમાં રત હતું અને આજની વૈશ્વિક પરિસ્થિતિમાં આ શબ્દો અને આ પ્રસંગો ફરી ફરી કહેવાય અને પુનરાવર્તન દ્વારા એક વાતાવરણ જન્માવે અને વિશ્વમાંગલ્યની ભાવનામાં એકાદ અંશ ઊમેરી શકાય, આપણા આત્માની આસપાસ પડેલા અનેક પડોમાં એક છંદ કરી શકે, બાહ્ય વિકારોને વિંધી આંતરિક પારદર્શીપણા ભણી એક પગલું. બાકી તો બીજું કંઈ નહીં. આપણે જેવા છે, તેવા જોવાની અને સ્વીકારવાની શક્તિ પણ આપી શકે, તો ભર્યા ભો!
વાચકો, આ અંક તમને સહુને અર્પણ છે, કારણ આજે પ્રબુદ્ધ પરિવારમાં પ્રવેશને પણ એક વર્ષ પૂરું થાય છે અને તમારા અસીમ પ્રેમ અને વાત્સલ્યથી આ પ્રવાસ કરી શકી છું, વંદન.
રાજચંદ્રજી વિશેશ્વક પ્રબુદ્ધજીવન : જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક “ પ્રબુદ્ધ
કરનાર
અતલ ઊંડાણના ચમકદાર પ્રકાશને પાથરવાનો પ્રયાસ આ યુગપુરુષ સદીના માનવી ગાંધીજીને માર્ગ ચીંધ્યો, તેમ વિશ્વને માર્ગ ચીધી રહ્યાં છે. જરૂર છે આપણે એ તરફ જોઈએ. એમના શબ્દોને સાકાર કરીએ, મેળવાને બદલે યથાર્થ રીતે પ્રત્યક્ષ કરી અનુભવીએ તો સાર્થક ઠરશે આ જ્ઞાનયજ્ઞ.
***
એક જગ્યાએ એમણે લખ્યું છે, ‘મારું ચિત્ત, મારી ચિત્તભૂતિઓ ઘરે હું ઑગસ્ટ મહિનામાં ગઈ હતી, ત્યારે તેમણે અને તેમના
એટલી શાંત થઈ જાઓ કે કોઈ મૃગ પણ આ શરીરને જોઈ જ રહે, ભય પામી નાસી ન જાય!' સહજ જ કલાપીની પંક્તિ યાદ આવે કે, ‘રે પંખીડા સુખથી ચણજો, ગીતડાં કાંઈ ગાજો, શાને આવા મુજથી ડરીને ખેલ છોડી ઊડો છો...' મારી હયાતી કોઈને ખલેલ જ પહોંચાડે, એવા આંતરભણી મારો પ્રવેશ થાય. પોતાના કેન્દ્ર/આત્મામાં રમમાશ. અન્ય માટે, મારું અસ્તિત્વ સાવ નગણ્ય
મારા નિકટના સ્વજન જેને કહી શકું તેવા રેશ્માબેન જૈનને પિતાએ મને શ્રીમદનું એક-એક પુસ્તક ભેટ આપ્યું, ઘરે આવી વાંચતી ગઈ. અનેક વાર મને થયું કે રેશ્માબેનના પિતાશ્રી બિપીનભાઈ જૈનની લાયબ્રેરીમાંથી બીજા પુસ્તકો લઈ વાંચું, મનન
કરું, પરંતુ સમય-અંતર, મુંબઈના પ્રવાસો શક્ય બનતાં નહોતા. જૈન યુવક સંઘની એક મિટીંગમાં વિચાર આવ્યો કે જો ‘શ્રીમદ્
ત્યારથી મનમાં વિચારો સતત આવતા હતાં. તેમાં શ્રી મુંબઈ
ભલે બની જાય, હું અને માત્ર મારો આત્મા; એટલે જ આગળ
પર વિશેષાંક કરીએ તો કેમ ?' તરત જ મિટીંગમાં હાજર રહેલા
કે
જતાં તેઓ લખે છે, ‘મારી ચિત્તવૃત્તિ એટલી શાંત થઈ જાઓ કોઈ વૃદ્ધ મૃગ જેના માથામાં ખૂજલી આવતી હોય તે આ શરીરને જડપદાર્થ જાણી પોતાનું માથું ખૂજલી મટાડવા આ શરીરને થર્સ !' આ શરીર પ્રત્યે એટલા નિસ્પૃહ બનવાની આ શક્તિ ક્યાંથી
લાવવી
વડીલોને પૂછ્યું, બધાએ ‘હા’ પાડી. વ્યક્તિ વિશેષનો વિશેષાંક
કરતાં મન પાછું સવાલ પૂછતું હતું પણ એમના વિચારોનો વિસ્તાર, ઊંડાણ મને આ કાર્ય કરવા માટે અત્યંત ખેંચાણ કરતાં હતાં. આ વ્યક્તિ વિશેષ નહીં પણ જ્ઞાનયોગી અધ્યાત્મ ગુરુ. તેમનું પુનઃ પુનઃ વાંચન પદાર્થની સ્પષ્ટતા ભણી લઈ જાય છે. એ જ સમયમાં પરમ પૂજ્ય શ્રી રાકેશભાઈ ઝવેરી-ગુરુદેવના
પ્રબુદ્ધજીવન : જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક # પ્રબુદ્ધ જીવન : જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક પ્રબુદ્ધ જીવતઃ જ્ઞાનયોગી
પ્રબુદ્ધ જીવન જે અનિત્ય છે, જે અસાર છે અને જે અશરણરૂપ છે તે આ જીવને પ્રીતિનું પાત્ર કેમ થાય છે તે વાત રાત-દિવસ વિચારવા યોગ્ય છે પ્રબુદ્ધ જીવત