________________
ર૭
ભાવી પ્રજા નિબળ રહે, બિમાર રહે કે નાહિંમત રહે કે ફક્ત આયુષ્ય કર્મના કંઇક સારા બંધથીજ જીવે તે સઘળું સ્વાભાવિક જ છે. બ્રહ્મચર્યના નિયમો નહિ પાળવાથી જ થયેલું અનિષ્ટ પરિણામ
હૃદયને કંપાવનારૂં બાળ વિધવાઓનું મોટું પરિણામ અને યોગ્ય રીતે બ્રહ્મચર્યનો ભંગ કરવામાં આવે છે, તેનું જ છે. બાલ્યાવસ્થામાં લગ્ન કરવાથી પુરૂષ ક્ષીણશક્તિવાળો થઈને વહેલો મરણશરણ થાય છે અને ચાલીશ વર્ષ ઉપરની ઉમ્મર થયા છતાં વૃદ્ધ ધનિકે વિષયલાલસાથી ફરી લગ્ન કરી શરીર ટકાવવા માટે બ્રહ્મચર્ય પાળવાને બદલે બ્રહ્મચર્યને ભંગ કરી વહેલા મરણપથારીએ પડે છે. એટલે જેને પૂરું બોલતાં પણ નથી આવડતું અને જે હમણાજ થોડા વખત પહેલાં પોતાની સામાન વયની બાલિકાઓ સાથે રમતી હતી તે તેની સ્ત્રી વિધવા થઈને બેસે છે. કેટલાક ધનિકે તે વખતે સંતતિ છતાં પણ ઉપરાઉપર વિવાહ કરવા માંડે છે, એટલે તેની એકાદ સ્ત્રી તે વિધવા રહી જ જાય છે. જો તે બાળ વિધવા પાસે ધન હોય અને બીજીના પુત્રાદિક હોય તે ધનને માટે સંખ્યાબંધ લડતે કોર્ટમાં ચાલતી આપણે જોઈએ છીએ. તેમજ વ્યવસ્થા કરવાની શક્તિની ખામીને લીધે કેટલીક અજ્ઞાન વિધવાઓના હાથથી પૈસાને દુરૂપયોગ થતો જોવામાં આવે છે. ઉદ્યોગ એ છો, સ્ત્રી જાતિ, શિક્ષાને અભાવ, કુસંસ્કારવાળા સંસર્ગમાં રહેવું અને મનની સ્વાભાવિક ચર્ચાળતા, આ બધાં કારણોને લીધે કેટલીક કુલીન વિધવાઓ પણ અનર્થના માર્ગ ભણી દરવાઈ જાય છે. જો મરનારનું ધન ન હોય તથા શ્વસુરપક્ષ સુખી ન હેય તે તે વિધવાઓને પેટ ભરવા માટે બહુ જ વેઠવું પડે છે. અને જે પિતપક્ષ પણ સાધારણ સ્થિતિને હેય તે વળી તે . બિચારી વિધવાનાં દુઃખને પાર જ રહેતું નથી. અને પછી પ