________________
અથવા પોતાના સ્વામીને મુકી, રત્ન બીજાને કે અર્પણ કરે ? એમ ધારી અત્રે આવી આ પ્રતિછંદ આપની સમીપે મુકે છે. હવે જેમ આપને એગ્ય લાગે તેમ કરે.”
એમ કહી દત્ત અટક્યું. તે સમયે રાજાને કામકિરાતના બાણથી વિલ અને ચિત્રના રૂપને વિષે રક્ત જોઈ શ્રીધન નામે મંત્રી બે--
एषा त्यक्तकलङ्कचन्द्रवदना विस्मरे पछेक्षणा, रक्ताशोकमुपल्लवारुणकरा लावण्यनीरापगा; देवं देवकुमारसारमहसं मुक्त्वा च कस्योचिता, हंसी हंसवरं विहाय कलयेदङ्क व काकस्य किं.
આ સ્ત્રી કલંક રહિત ચંદ્ર જેવા વદનવાળી છે, વિકસ્વ૨ થયેલા કમળ જેવા નેત્રવાળી છે, રક્ત અશકના પલ્લવ સમાન રાતા હસ્તવાળી છે અને લાવણ્ય જળની નદી રૂપ છે, તે દેવકુમાર સરખા તેજવંત દેવને મુકી અન્ય કોને ઉચિત હોય ? શું હંસી ઉત્તમ હસને છેડી કાગડાના અંકને શોભાવે? પછી મહિસાગર નામે મંત્રો બે –રે દત્ત ! તું અમારાથી પણ અધિક થયે; કારણકે અમે તે અહીં રહી સ્વામીનું કાર્ય કરીએ છીએ પરંતુ તેં તે પરસ્થાને જઈ સ્વામી કાર્ય કર્યું.”
સુબુદ્ધિ નામે મંત્રી બે —જે અન્યાર્થનો નાશ કરી પિતાને અર્થે સાથે તે અધમ કહેવાય, પોતાને અને પર એમ બંનેને અર્થ સાધે તે મધ્યમ કહેવાય, પરંતુ જેઓ પરાર્થ કરવાને વિષેજ તત્પર હોય તે તે ઉત્તમ પુરૂષ ગણાય છે.”
તે વારે સુમતિ મંત્રી બે –જે પરાર્થ કરવાનો પ્રારંભ કરે છે તે ધન્ય છે, પરંતુ જેઓ પ્રારંભ કરી તેને નિર્વાહ કરે છે તે વિશેષ પ્રકારે ધન્ય છે. કારણકે કહ્યું છે કે –