________________
૧૦૭ વળી બાળકની સામું જોઈ રૂદન કરતી બેલી પુત્રની ઉ– ત્પત્તિ રાજાના નગરને વિષે મહાનઉત્સવ કર્તા થાત, પરંતુ વિધિની વિચિત્રતાને ધિક્કાર છે. જો આમ હતું તો મને શા માટે આ સ્થિતિ સુધી પહોંચાડી? પરંતુ એમાં વિધિને શું દોષ ગણ ? એ તો મારા કર્મનેજ દોષ છે. જે પૂર્વે હું શીયલવ્રત ધારણ કરી સાધ્વી થઇ હેત, તે ભવ સંબંધી આ પરાભવ સહન કરવો ન પડત” એમ જુદા જુદા પ્રકારની કલ્પના કરી રૂદન કરતી તે વનપશુઓને પણ રૂદન કરાવવા લાગી. એવામાં કોઈ તાપસ એ રસ્તેથી નીકળ્યો. તે તેણીને જોઈ વિચારવા લાગ્યો કે શું આ સ્વર્ગસુરી છે? શું વિદ્યાધરી છે? શું વનદેવી છે ? શું કિન્નરી છે? શું નગાંગના છે? અથવા નુષાંગના છે? એમ વિચારી તેણુને મનુષ્ય જાણી-દયા આણું પિતાના તપોવનમાં કુલપતિ સમીપે લઈ ગયા. કલાવતીએ કુલપતિ સમીપે જઈ નમસ્કાર કર્યો એટલે તેમણે કુશલ વર્તમાન પુછયા, તેથી દુઃખનું સ્મરણ કરીને રૂદન કરવા લાગી. તેણીને એ પ્રમાણે રૂદન કરતી જોઈ આ કેઈ દુઃખા છે એમ વિચારી, કુલપતિએ અમૃત સદશ મધુર વાણીએ તેને આધાસિત કરી; અને બે – હે વત્સ! સુખ દુઃખ એ પુણ્ય પાપ રૂપી વૃક્ષનાં ફળ છે અને તે પોતેજ ઉત્પન્ન કરેલા છે. સત મનુષ્ય તેને વિષે ખેદ હર્ષ ન કરે. લક્ષણે યુક્ત તારૂં શરીર, ગંભીર વાણિ, સુંદર નેત્રે એ વિગેરેથી તારે વિષે કુલીનતાની સંભાવના થાય છે. હે પુત્રી ! તારું કલ્યાણ થશે ? માટે અહી તાપસીએની સાથે રહી ધેર્ય અવલંબન કરી આ બાળકનું પાલન કરે. કહ્યું છે કે “વન મ સ્ટમ” જીવતે મનુષ્ય કલ્યાણને પામે છે. એ પ્રમાણે કુલપતિના વચનથી વિતાશા પ્રાપ્ત થયેલી કલાવતીએ તેનું વચન માન્ય કર્યું એટલે ગુરૂએ તેણીને તાપસીને સેંપી. - અહીં ચંડાલણએ અંગદ ગુગલે સહીત હસ્ત રાજાને દેખા
